biznes – Platforma Technologiczna Budownictwa

20 Builder sierpieƒ 2007

Zastosowanie innowa-cyjnych rozwiàzaƒjest szczególnie wa˝-ne w przypadku pro-

dukcji materia∏ów budowla-nych. Sà one podstawà tegoprzemys∏u. Nieustannie muszàbyç udoskonalane i dostosowy-wane do zmieniajàcych si´ wa-runków ˝ycia. Odporne nazmieniajàce si´ czynniki at-mosferyczne, bezpieczne,oszcz´dne i przyjazne Êrodowi-sku. Przy Polskiej PlatformieTechnologicznej Budownictwa(PPTB), wspierajàcej dzia∏anianaukowo–badawcze na rzecztego sektora powsta∏ specjalnyzespó∏ sk∏adajàcy si´ z firm, in-stytucji naukowych i oko∏obiz-nesowych, prowadzàcy bada-nia z zakresu materia∏ów bu-dowlanych. Zosta∏ on podzie-lony na pi´ç grup roboczych,które dokonujà analizy wyro-bów z: ceramiki, kompozytów,cementu, kamienia naturalne-go oraz drewna. Zespó∏,w oparciu o wspó∏prac´ z Eu-ropejskà Platformà Technolo-gicznà Budownictwa (EPTB)przygotowa∏ dokument progra-mowy „Strategiczne ObszaryBadawcze”, w którym przed-stawi∏ kluczowe cele, jakie za-mierza osiàgnàç: 1. Redukcja negatywnego

wp∏ywu na Êrodowisko pro-cesów produkcji oraz utyli-zacji materia∏ów budowla-nych.

2. Wzrost przewidywalnoÊcii efektywnoÊci procesówprodukcyjnych.

3. Wzrost efektywnoÊci wyko-rzystania zasobów u˝ytko-wanych budynków i infra-struktury poprzez udosko-nalanie materia∏ów i ich do-pasowanie do konkretnychzastosowaƒ.

4. Redukcja kosztów cyklu ˝y-cia materia∏ów budowla-nych.

5. Podniesienie jakoÊci ˝ycialudzi (zdrowia, higieny, bez-pieczeƒstwa i estetyki).

6. Poprawa warunków pracyw produkcji i budownictwie(∏atwoÊç aplikacji i utrzyma-nia, bezpieczeƒstwo pra-cowników).

7. Rozwój nowych, wielofunk-cyjnych, opartych na wiedzymateria∏ów i systemów bu-dowlanych przystosowa-nych do potrzeb klientów.

Polepszenie trwa∏oÊci funkcjo-

nalnej materia∏ów, rozwóji udoskonalanie procesów pro-dukcyjnych oraz zapewnieniewartoÊci dodanej w architektu-rze ma kluczowe znaczenie go-spodarcze. Niezb´dne jest za-tem inwestowanie w badaniai analizy w∏aÊciwoÊci materia-∏ów budowlanych, by móc od-kryç nowe mo˝liwoÊci ich za-stosowaƒ lub tworzyç kolejne.Do zespo∏u prowadzàcego ba-dania materia∏ów przy PPTBnale˝à, mi´dzy innymi, takiefirmy, jak Mostostal Warszawa,czy Saint – Gobain Isover Pol-ska. Pierwsza z nich opracowu-

je technologi´ wzmocnieƒ kon-strukcji budynków, przy wyko-rzystaniu materia∏ów kompo-zytowych, natomiast druga zacel postawi∏a sobie stworzeniewskaênika okreÊlajàcego sto-pieƒ zanieczyszczenia Êrodo-wiska naturalnego wynikajàce-go z produkcji danego wyrobu.

Materia∏y budowlaneêród∏em bezpieczeƒstwaWszechobecne zagro˝enie

terroryzmem wywo∏a∏o potrze-b´ zwi´kszenia odpornoÊciobiektów budowlanych orazstworzenia odpowiednich za-bezpieczeƒ, minimalizujàcychskutki ataku. W Polsce Mosto-stal Warszawa podjà∏ si´ opra-cowania technologii wzmoc-nieƒ obiektów budowlanychna wypadek ataku terrory-stycznego. Wykorzystujàckompozytowe materia∏y w∏ók-niste, nie stosowane do tej po-ry na europejskim rynku bu-dowlanym zamierza zabezpie-czaç konstrukcje budynków.Innowacyjne rozwiàzanie machroniç obiekt przed zawale-niem, poch∏aniaç znacznàcz´Êç fali uderzeniowej, zapo-biegaç uszkodzeniom spowo-dowanym przez od∏amki po-wsta∏e na skutek eksplozji.Wzmocnienia stanowiç b´dàlaminaty kompozytowe wyko-nane z bardzo wytrzyma∏ychw∏ókien, odpornych na tempe-ratur´ do 500° C.

Opracowanie odpowiedniejtechnologii poprzedzi szereganaliz pozwalajàcych na okre-Êlenie: parametrów oddzia∏y-wania czynników ra˝àcych nakonstrukcje budowlane, ich ro-dzajów stosowanych w obiek-tach u˝ytecznoÊci publicznej(najbardziej nara˝onych naatak terrorystyczny), skutków

Aleksandra Oleksik

Przez najbli˝szych kilka lat nie musimy obawiaçsi´ o kondycj´ polskiej bran˝y budowlanej.Popyt na us∏ugi systematycznie roÊnie, cowynika zarówno z realizacji inwestycjiwspó∏finansowanych z funduszy europejskichjak te˝ przygotowaƒ do organizacji przez Polsk´Pi∏karskich Mistrzostw Europy w 2012 roku.

Bezpieczeƒstwo ludzi i przyrody

Sprzyjajàca koniunktura na rynku budowlanym sprawia, ˝e krajowe firmyrosnà w si∏´, dzi´ki czemu mogà si´ rozwijaç inwestujàc chocia˝by w nowetechnologie.

Builder 21sierpieƒ 2007

Êrodków ra˝enia na nie, odpor-noÊci podstawowych materia-∏ów i prostych elementów kon-strukcji na oddzia∏ywania typuwybuchowego. Wyniki prze-prowadzonych badaƒ pos∏u˝àdo stworzenia wskaênika cha-rakteryzujàcego poziom odpor-noÊci poszczególnych rodza-jów konstrukcji na czynniki ra-˝enia przed i po wprowadze-niu wzmocnieƒ. Pozwolà onerównie˝ na stworzenie zasadprojektowania i wykonywaniawzmocnieƒ konstrukcji bu-dowlanych przy zastosowaniumateria∏ów kompozytowych,okreÊlenie sposobów u˝ytko-wania obiektów w momenciezagro˝enia oraz opracowaniakatalogu systemów wzmoc-nieƒ dla typowych rodzajówkonstrukcji i za∏o˝onego pozio-mu odpornoÊci na czynniki ra-˝enia. W Stanach Zjednoczo-nych ju˝ od dawna stosuje si´materia∏y kompozytowe w celuzabezpieczenia obiektów bu-dowlanych. Jeszcze przed ata-kami z 11 WrzeÊnia mia∏a miej-sce modernizacja budynkuPentagonu, podczas którejw celu zwi´kszenia jego fizycz-nej odpornoÊci wykorzystanokompozyty. Wzmocnienie bu-dynku znacznie zmniejszy∏ostraty wywo∏ane uderzeniemw niego samolotu. Na poczàtkusierpnia tego roku Mostostalwraz z Wojskowà AkademiàTechnicznà przeprowadzi∏ napoligonie w Kazuniu doÊwiad-czenia dotyczàce oddzia∏ywa-

nia czynników ra˝enia na ele-menty i uk∏ady konstrukcji bezi z uwzgl´dnieniem wzmoc-nieƒ wykonanych z materia-∏ów kompozytowych (rys 3 i 4).

Materia∏y budowlanea Êrodowisko naturalneFirma Saint – Gobain Isover

Polska postanowi∏a okreÊliçwskaênik, który w sposób licz-bowy zdefiniuje negatywnywp∏yw danego produktu naÊrodowisko naturalne. LCA,czyli Life Cycle Assesment(cykl ˝ycia produktu) okreÊla∏b´dzie stopieƒ zanieczyszcze-nia Êrodowiska od momentuzgromadzenia surowców w ce-lu wyprodukowania produktua˝ do jego „Êmierci”. Wewspó∏pracy z Zak∏ademOchrony Ârodowiska ITB, Iso-ver przygotowa∏ tzw. deklara-cje Êrodowiskowe, które stano-

wià zbiór wyników, opisujà-cych charakterystyk´ energe-tyczno-ekologicznà dla danejgrupy produktów. Tymi grupa-mi mo˝e byç na przyk∏ad we∏-na skalna lub szklana. Na pod-stawie charakterystyk energe-tyczno-ekologicznych ró˝nychproduktów b´dzie mo˝nastwierdziç, który z nich jestgorszy lub lepszy tzw. kontek-Êcie dba∏oÊci o Êrodowisko na-turalne. W przedstawionej po-ni˝ej tabeli 1. dokonano po-równania przyk∏adowych pro-duktów „A” i „B”.

Produkt „A” jest produktemlepszym, gdy˝ w porównaniuz produktem „B” jego nieko-rzystny wp∏yw na Êrodowisko,jest we wszystkich kategoriachmniejszy. W tej samej charakte-rystyce energetyczno-ekologicz-nej porównywany jest wp∏ywdanej grupy produktów na Êro-

dowisko na etapie ich produkcjioraz u˝ytkowania. Na przyk∏adwe∏na mineralna szklana makorzystny wp∏yw na Êrodowi-sko w trakcie u˝ytkowania, bodzi´ki izolowaniu dachówi Êcian ograniczamy zu˝ycieenergii. Energia, która w Polscejest przede wszystkim produko-wana ze spalania w´gla ka-miennego, jest energià „brud-nà” bo jej wytwarzanie wià˝esi´ z emisjà do atmosfery szko-dliwych zwiàzków. Zatem ogra-niczajàc jej zu˝ycie, ogranicza-my jednoczeÊnie szkodliweemisje. Przyk∏ad takiego porów-nania znajduje si´ w tabeli 2.

Nale˝y zwróciç uwag´, ˝ezamiana „brudnych” sposobówprodukcji energii, na „czyste”tzw. odnawialne jest kosztow-ne i wià˝e si´ z pokonaniemwielu problemów technicz-nych i nie zawsze jest uzasad-niona ekonomicznie. AnalizaLCA jest metodà powszechnieznanà i stosowanà w Europie.Tak˝e rzàd RP w swojej Polity-ce Ekologicznej Paƒstwa, jakojeden z celów stawia sobiewprowadzenie obowiàzku sto-sowania metodyki oceny LCAdla grup produktów o wysokiejmateria∏och∏onnoÊci i odpado-woÊci. Stàd te˝ inicjatywa Sa-int – Gobain Isover Polska b´-dzie rozwijana dalej w ramachPolskiej Platformy Technolo-gicznej Budownictwa (www.pptb. pl)

Zdj´cia archiwum PPTB

Tabela 1. Charakterystyka energetyczno-ekologiczna

Obcià˝enie Êrodowiskowe

Globalne Uszczuplenie Zakwaszanie ocieplenie warstwy ozonowej[kg CO2] [kg ODP] [kg SO2]

Produkt „A” 6,4 0,01 0,04

Produkt „B” 10,5 0,08 0,16

Tabela 2. Charakterystyka energetyczno-ekologiczna

Obcià˝enie Êrodowiskowe produktu „A”

Globalne Uszczuplenie Zakwaszanie ocieplenie warstwy ozonowej[kg CO2] [kg ODP] [kg SO2]

Etap produkcji 6,4 0,01 0,04

Etap u˝ytkowania -12,6 -0,03 -0,06

Uwaga: wartoÊç ujemna oznacza korzystny wp∏yw na Êrodowisko

Próba wzmocnienia s∏upa przy wykorzystaniu kompozytu. Tkanina naklejana przy u˝yciu ˝ywicy – metodà kontaktowà. S∏up po eksplozji, niezabezpieczony S∏up po eksplozji, zabezpieczony