รายงานวจยฉบบสมบรณ

เรอง

ความสมพนธระหวางจดกลายยน BMPRIB และ BMP15 กบลกษณะขนาดครอกของแพะ

ลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน

Association between single nucleotide polymorphisms in BMPRIB and BMP15

genes on liter size of Thai indigenousAnglo-Nubian crossbreds

โดย

ปรชญาพร เอกบตร

โครงการวจยนไดรบทนสนบสนนจาก (เงนรายไดมหาวทยาลย) มหาวทยาลยสงขลานครนทร ประจ าปงบประมาณ 2556

ก

กตตกรรมประกาศ

ขอขอบคณมหาวทยาลยสงขลานครนทร ทไดจดสรรทนสนบสนนโครงการวจย น รหสโครงการวจย NAT560556Sใครขอขอบคณศนยวจยและพฒนาสตวเคยวเอองขนาด และหองปฏบตการเทคโนโลยชวภาพ ภาควชาสตวศาสตร คณะทรพยากรธรรมชาต ทสนบสนนสถานททดลอง และอปกรณ และหองปฏบตการเทคโนโลยชวภาพสานกเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ททาใหการวจยครงนสาเรจไดดวยด

ข

บทคดยอ วตถประสงคการศกษาครงนคอ ตรวจหาความสมพนธของจดกลายพนธของยน (SNPs) ของ bone

morphogenetic protein receptor IB (BMPRIB) และ Bone morphogenetic protein 15 (BMP15) ตอลกษณะขนาดครอกของแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน โดยเกบบนทกขอมล ขนาดครอก ลาดบคลอด เพศ และเจาะเลอดแพะ จานวน 67 ตว ตรวจสอบรปแบบจโนไทปของยน BMPRIB และ BMP15 ดวย PCRRFLP วเคราะหความสมพนธระหวางเครองหมายพนธกรรม (genetic marker) กบลกษณะปรากฏดวยโปรแกรม SAS โดยวธ general linear model (GLM) ผลการศกษาพบวายน BMPRIB มเพยง จโนไทปเดยวจงตดออกจากการวเคราะหความสมพนธ อยางไรกตามไมพบความสมพนธระหวาง BMP15 กบลกษณะขนาดครอกของแพะลกผสมพนเมองไทยแองโกลนเบยน (P>0.05) ดงนนการปรบปรงลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทยแองโกลนเบยนควรใชขอมลคาการผสมพนธรวมกบเครองหมายพนธกรรมอนๆทเกยวของกบการใหลกดก ค าส าคญ: ขนาดครอก แพะ BMP-15 BMPR-IB

ค

Abstract The objective of this study was to detect the association of single nucleotide polymorphism

(SNPs) of bone morphogenetic protein receptor IB (BMPR-IB) and Bone morphogenetic protein 15 (BMP-15) genes on liter size of Thai indigenousAnglo-Nubian crossbreds. Litter size, parity, sex and blood collected from 67 goats for genotyping of BMPR-IB and BMP-15 by PCRRFLP. Phenotypic data was used for assess the genetic marker effect by general linear model (GLM) method with SAS. The result showed one genotype of BMPR-IB only. So, BMPR-IB was eliminated from this study. However, there was no effect between BMP-15 and litter size trait of Thai native–Anglo-Nubian crossbred goats (P> 0.05). Therefore, breeding and selection to improve litter size in Thai native–Anglo-Nubian crossbred goats should be based on EBVs and further investigation of other genetic markers responsible for high prolificacy.

Keywords: litter size, goat BMP-15, BMPR-IB

ง

สารบญ

หนา กตตกรรมประกาศ ก บทคดยอ ข Abstract ค บทท 1: บทนา 1 บทท 2: ตรวจเอกสาร

2.1 ขอมลทวไป 2.2 พนธแพะเนอทนยมเลยงในประเทศไทย

2.2.1 แพะพนไทยเมองภาคใต (Thai Native goat) 2.2.2 แพะพนธแองโกลนเบยน (Anglo Nubian goat) 2.2.3 แพะเนอลกผสม “ทรพย ม.อ.-1”

2.3 พนธกรรมทเกยวของกบขนาดครอก 2.4 เครองหมายพนธกรรม (genetic marker)

2 2 3 3 3 3 5 6

บทท 3: อปกรณและวธการวจย 3.1 สตวและขอมลทใชในการศกษา 3.2 การเกบตวอยางเลอด 3.3 การสกด DNA จากตวอยางเลอด 3.4 การตรวจสอบปรมาณและคณภาพดเอนเอดวย agarose gel

electrophoresis 3.5 ตรวจหาอณหภม annealing ของ primer และการเพมปรมาณ DNA 3.6 การเพมปรมาณยนดวยเทคนค Polymerase Chain Reaction (PCR) 3.7 ตรวจสอบ PCR-product ดวย agarose gel electrophoresis 3.8 ยอย PCR-product ดวยเอนไซมตดจาเพาะ 3.9 วเคราะหขอมล

3.9.1 วเคราะหความถจโนไทปและอลลล 3.9.2 ทดสอบ Hardy-Weinberg equilibrium

3.10 วเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต 3.10.1 โครงสรางของขอมลเพอการวเคราะห

8 8 8 8

9 9

10 10 10 11 11 11 11 11

จ

สารบญ (ตอ)

หนา 3.10.2 วเคราะหหาปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะขนาดครอก 3.10.3 วเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบลกษณะขนาด

ครอก 3.10.4 วเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบลกษณะขนาด

ครอก

12

12

12 บทท 4: ผลการทดลอง

4.1 ความถของจโนไทปและความถของยน 4.2 ปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะนาหนกแรกเกด 4.3 ปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะขนาดครอก

4.4 ความสมพนธของ genetic markers กบลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน

13 13 14 15

16

บทท 5: สรปผล 18 เอกสารอางอง 19

ฉ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 2.1 จานวนเกษตรกรทเลยงแพะและจานวนแพะในประเทศป 2558 2 ตารางท 2.2 จานวนแพะเนอ และแพะนมในประเทศป 2558 3 ตารางท 2.3 ตารางแสดงการเปรยบเทยบสมรรถภาพการสบพนธในแพะพนเมอง แพะแองโกลนเบยน และแพะทรพยม.อ. 1

4

ตารางท 2.4 ขนาดครอกและอตราพนธกรรมในแพะพนเมองและแพะพนเมองลกผสม

5

ตารางท 3.1 ตาแหนง ลาดบเบสของไพรเมอร เอนไซมตดจาเพาะของยนทนามาศกษาลกษณะขนาดครอก

10

ตารางท 4.1. ความถจโนไทปและความถอลลของ BMPR–IB และ BMP–15 13 ตารางท 4.2 คา Lsmean ของพนธ เพศ และขนาดครอก ตอนาหนกแรกเกดแพะ 14 ตารางท 4.3 คา Lsmean ของพนธ และเพศ ตอขนาดครอกของแพะ 15 ตารางท 4.4 least square means อทธพลของ เพศ ลาดบการคลอด และรปแบบจโน

ไทปของ BMP–15 ตอลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน

16

ช

สารบญภาพ

หนา

ภาพท 4. 1 (ก) BMPRIB ไมสามารถตดดวยเอนไซม AvaII และ (ข) รปแบบ BMP15 ตดดวยเอนไซม HinfI

13

1

บทท 1

บทน า

การเลยงแพะเปนอาชพทางการเกษตรทสาคญอกอาชพหนงของเกษตรกรภาคใตของไทย โดยเกษตรกรนยมเลยงแพะพนเมองซงสามารถเลยงเปนแพะเนอหรอแพะนม ทาใหปรมาณการเลยงแพะระหวางป 2545-2552 มการขยายตวเพมสงขนประมาณ 115 % และมการกระจายการเลยงแพะไปสภมภาคอนๆ ของประเทศเพมมากขน (กรมปศสตว, 2552 อางโดย มงคล และคณะ, 2553) ลกษณะเดนของแพะภาคใตทเกยวของกบการสบพนธ คอ การใหลกดก และมอตราการคลอดลกแฝดสง แตแพะพนเมองไทยมผลการผลตตา ทาใหมการผสมขามเพอใหแพะลกผสมมการใหผลผลตเพมขน อยางไรกตามการผสมขามพนธทาใหแพะลกผสมอาจสงผลกระทบตอลกษณะครอก (แสนศกด และคณะ, 2550) โดยแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน 50 เปอรเซนต มขนาดครอก (1.69) ซงตากวาแพะพนเมองไทย (1.76) (อภชาต และคณะ, 2544)

ลกษณะขนาดครอกเปนลกษณะทเกยวของกบประสทธภาพการสบพนธ ซงไดรบอทธพลจากทงพนธกรรมและสภาพแวดลอม โดย เถลงศกด และคณะ (2554) รายงานคาอตราพนธกรรมของลกษณะจานวนลกตอครอกเมอแรกเกด แพะพนเมอง แพะลกผสมพนเมอง x แองโกลนเบยน แพะลกผสมพนเมอง x แองโกลนเบยน x บอร มคา 0.31951, 0.31734 และ 0.16667 ตามลาดบ ซงลกษณะดงกลาวยงมความแปรปรวนทางพนธกรรมจงเปนโอกาสทดในการปรบปรงพนธ อกทงมการรายงานยนทเกยวของกบลกษณะจานวนลกแรกคลอดในแกะและแพะเชน bone morphogenetic protein receptor IB (BMPR-IB) และ Bone morphogenetic protein 15 (BMP-15) (Chu et al., 2007; Wang et al., 2011a) ดงนนการมขนตอนและกระบวนการผลตทชดเจนและไดมาตรฐานจงเปนสงสาคญซงจะชวยใหมการใชประโยชนจากแพะพนเมองอยางย งยน รวมทงการใชขอมลลกษณะปรากฏรวมกบการศกษาขอมลเครองหมายทางพนธกรรม (genetic marker) ทเกยวของกบลกษณะดงกลาวควบคกนไป เพอนาไปใชในการวางแผนการจบคผสมทถกตองเพอใหไดลกแพะมพนธกรรมด เพมกาลงการผลตใหเพยงพอตอความตองการของผบรโภค และเปนสวนหนงในการสรางความเชอมนใหกบเกษตรผเลยงแพะ ซงจะนาไปสการสรางอาชพการเลยงแพะอยางย งยน

ดงนนการศกษานมวตถประสงคเพอศกษารปแบบของเครองหมายพนธกรรมและความถในแพะ

ลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน และตรวจสอบความสมพนธของจดกลายยน ของ BMPRIB และ

BMP15 ตอลกษณะขนาดครอกในแพะเนอลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน

2

บทท 2

ตรวจเอกสาร

2.1 ขอมลทวไป แพะมชอวทยาศาสตรวทยาศาสตร Capra aegagrus hircus อยในวงศ Bovidae เปนสตวกบคขนาด

กลาง มความอดทนแขงแรงและทนทานตอโรคไดดกวาสตวกบคชนดอนๆ สามารถปนปายทสงซงแพะเปนสตวเคยวเอองขนาดเลก ขยายพนธไดเรว อายการเปนหนมสาวและ ระยะตงทองสน (150 วน) สามารถใหลกครงละ 14 ตว และใหลกไดปละ 2 ครอก ใชพนทการเลยงตอตวนอยเมอเทยบกบโค (เกรยงศกด, 2539) ปจจบนมการเลยงแพะในหลายพนททวทกภาคของประเทศ จากสถตจานวนเกษตรกรทเลยงแพะและจานวนแพะในป 2558 มเกษตรกรผเลยงแพะทงหมดจานวน 43,118 ครวเรอน ซงสวนใหญอยในพนภาคใตจานวน 36,196 ครวเรอน และจานวนแพะทงหมดในประเทศจานวน 539,583 ตว ซงจานวนแพะมากทสดคอ 271,730 ตว พบวาอยในพนทภาคใต รองลงมาคอพนทภาคกลาง จานวน 209,155 ตว ดงแสดงในตารางท 2.1

ตารางท 2.1 จานวนเกษตรกรทเลยงแพะและจานวนแพะในประเทศป 2558

ภาค จ านวน (ตว)

เปอรเซนต (%)

เกษตร (ครวเรอน)

เปอรเซนต (%)

เหนอ 38,876 7 1,002 2 ตะวนออกเฉยงเหนอ 19,822 4 707 2 กลาง 209,155 39 5,213 12 ใต 271,730 50 36,196 84

ยอดรวม 539,583 100 43,118 100

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ (2558)

จานวนแพะทงหมดจานวน 539,583ตว จาแนกตามประเภทเปน แพะเนอ จานวน 515,093 ตว และแพะนม จานวน 24,490 ตว ตามลาดบ แพะเนอ ดงแสดงในตารางท 2.2

3

ตารางท 2.2 จานวนแพะเนอ และแพะนมในประเทศป 2558 แพะเนอ แพะนม รวม

ภาค เพศผ (ตว) เพศเมย (ตว) เพศผ (ตว) เพศเมย (ตว) เหนอ 10,977 26,572 327 1,000 38,876 ตะวนออกเฉยงเหนอ 5,268 13,418 358 778 19,822 กลาง 46,257 149,288 2,669 10,941 209,155 ใต 84,330 178,983 2,778 5,639 271,730 ยอดรวม 146,832 368,261 6,132 18,358 539,583 เปอรเซนต(%) 27 68 1 4 100

ทมา : ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ (2558)

2.2 พนธแพะเนอทนยมเลยงในประเทศไทย การเลยงแพะเนอเปนการเลยงแพะทคอนขางแพรหลายในกลมเกษตรกรเพราะเปนระบบการเลยงท

งายตอการจดการดเอาใจใส และใหผลผลตทด ทมความคมคาทางเศรษฐกจสง และพนธแพะเนอทนยมเลยงในเขตประเทศไทยมอยหลากหลายพนธ เชนแพะพนธพนเมองไทย พนธแองโกลนเบยน พนธบอร พนธแองโกรา พนธแคชเมยร พนธแบลคเบงกอล และแพะลกผสมตางๆ เปนตน

2.2.1 แพะพนไทยเมองภาคใต (Thai Native goat) ลกษณะประจาพนธ มรปรางขนาดเลก นาหนกโตเตมท 20-30 กโลกรม หนาผากลาดตรง ใบหเรยว

เลกตงชไปขางหนา มหลากหลายส ขาว ดา น าตาล เทา ทงสเดยว หรอหลายสในตวเดยวมลกษณะคลายกบแพะแกมบง กตจง ของประเทศมาเลเซย หากนเกงสามารถผสมพนธไดทกฤดกาลใหลกแฝดสง เลยงลกไดด ทนตอสภาพภมอากาศรอนชน และทนตอพยาธตวกลมมากกวาลกแพะผสม (กองบารงพนธสตว, 2553)

2.2.2 แพะพนธแองโกลนเบยน (Anglo Nubian goat)

เปนแพะขนาดใหญทใหผลผลตทงเนอและนม เกดจากการปรบปรงพนธระหวางแพะอยปตซาไรบกบแพะจมนาปารของอนเดยแลวนาไปผสมขามพนธกบแพะกลมบรทซในประเทศองกฤษ กรมปศสตว นาเขามาในป 2526 เพอปรบปรงพนธแพะพนเมองใหมขนาดใหญขนและใหปรมาณน านมเพมขน ลกษณะประจาพนธแพะแองโกลนเบยน มหลายส ทงสเดยวในตว หรอมสดาง สนจมกมลกษณะเปนเสนโคงนนคลายจมกชาวโรมน ใบหยาวปรกลง น าหนกแรกเกด 2.5-3.5 กโลกรม น าหนกหยานม 15-18 กโลกรม ขนาดโตเตมทมความสง 75-100 เซนตเมตร เพศผหนก 60-70 กโลกรม เพศเมยหนก 50-60 กโลกรม ใหนานมเฉลยประมาณวนละ 0.8-1.2 กโลกรม ระยะการใหนม 150 วน (กองบารงพนธสตว, 2553)

2.2.3 แพะเนอลกผสม “ทรพย ม.อ.-1”

เปนแพะเนอลกผสมทเปนผลมาจากการนาแพะแองโกลนเบยนทมจดเดนคอ มรปรางขนาดใหญใหผลผลตทงเนอและนม สามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมในภาคใตได มาผสมกบแพะพนเมองภาคใต

4

ซงมจดเดน คอ เลยงงาย หากนเกง ผสมตดงาย ใหลกดก ทนรอน ทาใหไดแพะเนอลกผสมทสามารถปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมของภาคใตไดเปนอยางด และใหเนอปรมาณมากกวาเนอแพะพนเมอง และแพะล ก ผ ส ม น ไ ด ร บ ก า ร พฒ น า ป ร บ ป ร ง โ ด ย ศ น ย ว จ ย แ ล ะ พฒ น า ส ต ว เ ค ย ว เ อ อ ง ข น า ด เ ล ก คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร ซงไดมนโยบายคดเลอกแพะลกผสมดงกลาวทมลกษณะขนส น ขนสน าตาล หรอน าตาลเขม ขนหลงสดา ใบหยาว และกงปรกถงปรก ปรก มชวงขา และลาตวยาว และใหเรยกชอแพะลกผสมนวา “แพะทรพย ม.อ. 1”

แพะทรพย ม.อ. 1 มน าหนกแรกคลอดอยในชวง 2.20-2.40 กโลกรม น าหนกหยานมเมออาย 3 เดอน อยในชวง 910 กโลกรม และมน าหนกเมออาย 1 ป อยในชวง 2325 กโลกรม และเมอโตเตมทมน าหนกตวอยในชวง 4345 กโลกรม จดเดนของแพะทรพยม.อ. คอ มขนาดของรางกายไมใหญเกนไป เหมาะสมสาหรบการเลยงของเกษตรกรรายใหมทสนใจเลยงแพะเนอ และเกษตรกรรายยอยทมทนในการเลยงไมมาก ยงไปกวานนจากขนาดทไมใหญมากจงเหมาะสาหรบใชเปนแพะในพธทางศาสนาอสลาม และสาหรบการบรโภคในระดบทองถน (Wattanachant, 2008)

ตารางท 2.3 ตารางแสดงการเปรยบเทยบสมรรถภาพการสบพนธในแพะพนเมอง แพะแองโกลนเบยน และแพะทรพยม.อ. 1

สมรรถภาพการสบพนธ หนวย แพะพนเมอง แพะแองโกลนเบยน 50%แองโกลนเบยน - 50%พนเมอง

อตราการเกดลก % 97.4 84.3 83.34 จานวนลกเกด/แม/ป ตว 1.9 1.31 1.54 อตราการเกดลกเดยว % 41.4 37.1 18.42 อตราการเกดลกแฝดสอง % 52.8 51.8 68.42 อตราการเกดลกแฝดสาม % 5.8 11.1 13.16 อตราการตายของลกกอนหยานม % 3.2 7.8 2.5 อตราการตายของลกหลงหยานม % 2.6 12.7 1.8 ชวงหางการใหลกระหวางครอก วน 238 247 261

ทมา : สานกงานปศสตวเขต 9 (2555)

แพะมขอดหลายประการเมอเปรยบเทยบกบสตวเคยวเอองขนาดใหญ เชน โค และกระบอ คอ แพะใชเวลาตงทองส น รวมทงในการใหลกแตละครงสามารถใหลกแฝด ทาใหสามารถขยายพนธไดรวดเรว (มงคล และคณะ, 2553) จงเปนการเพมประชากรแพะไดเรวกวาสตวเคยวเอองขนาดใหญ ซงลกษณะเดนประจาพนธของแพะพนเมองภาคใต ภายใตการเลยงดของเกษตรกรรายยอย คอ การใหลกดก มอตราการคลอดลกแฝดสง และมความทนทานตอโรคและสภาพภมอากาศ (แสนศกด และคณะ, 2550) อยางไรกตามแพะพนเมองยงมขอจากดคอ ขนาดตวเลก โตชา จงไมเหมาะตอการเลยงแบบอตสาหกรรม จงนยม

5

นาไปผลตเปนแพะลกผสมพนเมองไทยเพอเพมผลผลตดานเนอและน านม แตอาจมผลกระทบตอขนาดครอกหรอจานวนลกแรกเกดได โดย อภชาต และคณะ (2544) รายงานวาแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน 50 เปอรเซนต มขนาดครอก (1.69) ตากวาแพะพนเมองไทย (1.76)

ปญหาทสาคญของการผลตแพะในประเทศไทยประการหนง คอ ปญหาดานพนธ (สมเกยรต, 2548) ทงนเนองจากเกษตรกรกรผเลยงแพะสวนใหญไมมแผนการปรบปรงพนธทชดเจน ปลอยใหแพะผสมพนธกนเองตามธรรมชาต (เกรยงศกด และคณะ, 2539) ขาดระบบการจดการ และการบนทกขอมลทแมนยา มงคล และคณะ (2553) เพราะเกษตรกรคาดหวงเพยงใหไดลกแพะเพอจาหนายไดอยางตอเนอง หรอการเลยงรนตอไปเทานน แมวาจะปรบปรงการจดการใหดขนแตสมรรถนะการผลตแพะในประเทศไทยยงอยในระดบตา เนองมาจากขอจากดในดานความสามารถทางพนธกรรม ซงอตราการใหลกแฝดและขนาดครอกจดเปนตวชวดประสทธภาพการสบพนธทสาคญ (สมเกยรต และคณะ, 2544)

อนงมรายงานปจจยทมอทธพลตอขนาดครอก ไดแก ฤดทผสมพนธและปทผสมพนธ อายและลาดบครอกมอทธพลตอขนาดครอก (อภชาต และคณะ, 2544) นอกจากนลาดบครอกและอายแมยงสงผลตอขนาดครอกดวย (สมเกยรต และคณะ, 2544 และ ธารง และคณะ, 2544) โดยแมแพะทอายมากและลาดบครอกสงจะมโอกาสใหจานวนลกตอครอกสงกวาแมแพะอายนอยและลาดบครอกนอย ดงนนหากจะคดเลอกแพะทมขนาดครอกมากกวา 1 ตว เปนแมพนธอาจจะตองคดเมอแมแพะอายเยอะซงจะทาใหการปรบปรงพนธเปนไปไดชา จงจาเปนตองอาศยขอมลพนธกรรมมาชวยในการคดเลอกโดย ไดมการรายงานขนาดครอกและอตราพนธกรรมในแพะพนเมองและแพะพนเมองลกผสม ดงตารางท 2.4

ตารางท 2.4 ขนาดครอกและอตราพนธกรรมในแพะพนเมองและแพะพนเมองลกผสม พนธ1 ขนาดครอก อตราพนธกรรม ทมา

TN 1.40 ±0.05 0.09 ±0.11 แสนศกด และคณะ (2550) TN 1.81±0.50 0.31951 เถลงศกด และคณะ (2554) TN x AG 1.76±0.57 0.31734 เถลงศกด และคณะ (2554) TN x AG x BR 1.88±0.61 0.16667 เถลงศกด และคณะ (2554)

1TN = Thai native, AG = Ango-Nubian, BR = Boer

2.3 พนธกรรมทเกยวของกบขนาดครอก นอกจากการรายงานคาอตราพนธกรรมของการเกดลกแฝดหรอขนาดครอกของแพะแลว ยงม

การรายงานถงยนทเกยวของกบขนาดครอกในแพะดวย เชน การกลายยนของยน BMPR-IB และ BMP-15 สงผลใหแกะ Small Tailed Han มจานวนลกตอครอกครอกสงกวาการกลายยนเพยงตาแหนงเดยว (Chu et al., 2007) ความหลากหลาย (polymorphism) ทเกดในแอกซอน 2 (exon 2) ของ BMP15 สงผลตอขนาดครอกของแพะ 2 สายพนธของจน (Wang et al., 2011b) เนองจาก BMP15 มบทบาทสาคญตอการ

6

เจรญเตบโตของไขในระยะแรกไปจนถงการตกไข ทงในแกะ แพะ สกร และคน โดย BMP15 จะจบกบ BMPR-IB เพอกระตนการทางานของ BMP15 (Lima et al., 2012)

Booroola gene (FecB) อยบนโครโมโซมคท 6 มบทบาทเปนยนหลกทเกยวของกบการใหลกดกในแกะ ซงม BMPR-IB ทาหนาทกระตนการการทางานของ transforming growth factor β (TGFβ) การกลายยนในตาแหนง Q249R ใน BMPR-IB สงผลใหแกะ Booroola มการตกไขเพมขน (Chu et al., 2007) สวน BMP-15 หรอ FecX เปน growth factor ของ TGFβ อยบนโครโมโซม X เกยวของกบการใหลกดกในแกะ Inverdale, Hanna, Belclare, Cambridge และ Lacaune ซงการกลายยนทตาแหนง Q239Ter ทเปนลกษณะ heterozygous ทาใหแกะมอตราลกดกเพมมากขน 0.6 ฟองและเพมความสมบรณพนธ (Galloway et al., 2000 อางโดย แสนศกด และคณะ, 2550)

อยางไรกตาม แสนศกด และคณะ (2550) รายงานวาความแตกตางของยน BMP15 ไมมผลตอขนาดครอกของแพะพนเมองไทย ซงอาจจะเกดจากตาแหนงจดกลายย นตางกน ความแตกตางของสภาพแวดลอมและการจดการ รวมทงโครงสรางฝง อาจสงผลตอลกษณะขนาดครอกแพะแตกตางกน เทคนคดานชวโมเลกลมหลายเทคนคทนยมนามาใชในการศกษาเครองหมายโมเลกลและใช เปน marker assisted selection (MAS) เชน single strand conformation polymorphism (SSCP), single nucleotide polymorphism (SNP) และ polymerase chain reaction-restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) ซง PCR-RFLP นนมความงาย สะดวก แมนยาและนยมนามาใชในการหาจดกลายยนทสมพนธกบลกษณะตางๆ เชน หาจดกลายยน PITI ทสมพนธกบการเจรญเตบโตในไก (Nie et al., 2008) จดกลายยน NF1-C2 กบปรมาณนานมแพะ (Wang et al., 2011a)

2.4 เครองหมายพนธกรรม (genetic marker)

คอ เครองหมายพนธกรรมทใชในการจาแนกขนาด และความแตกตางระหวางจโนม บอกตาแหนงของยนททาหนาทควบคมลกษณะตางๆบนจโนม (Crooijmans et al., 1996) และยงใชเปนเครองหมายทใชในการทาแผนผงยนบนโครโมโซมดวย รวมทงชวยใหตดตามขอมลการถายทอดทางพนธกรรมซงในการทาแผนผงยนจาเปนอยางมากทจะตองหาตวเครองหมายใหมากเพยงพอทจะครอบคลมพนทบนโครโมโซมทกเสนในสงมชวตแตละชนด การตดตามการถายทอดพนธกรรมสามารถแบงกวางได 3 ชนดคอ (Liu, 1998) 2.4.1 เครองหมายทางสณฐานวทยา (morphological marker) เปนเครองหมายหรอยนทมคณสมบตใหโปรตน โดยผลผลตของยนเครองหมายทาใหเกดลกษณะปรากฏในรปทสามารถจาแนกความแตกตางไดอยางชดเจน สามารถใชบงชถงสรรวทยาและลกษณะทางสรรวทยาได เชน สตา กรปเลอดในมนษย สขนในสตวปก เปนตน เครองหมายพนธกรรมมประโยชนในการตรวจดลงเกจรวมกบยนทสนใจ แตมขอจากดบางประการ คอ ในบางลกษณะอาจถกอทธพลของปฏกรยารวมกนระหวางยน (epitasis interaction) ทาใหเกดความสบสนของอตราสวนของจโนไทปและฟโนไทปทเกดขนได

7

2.4.2 การใชตวบงชทางโปรตน (protein marker) คอ การตรวจสอบลกษณะตางๆ ทเกดขนเนองจากปฏกรยาทางชวเคม เนองจากการแสดงออกของยนทแตกตางกนจะสงผลใหโปรตนมกรดอะมโนทเปนองคประกอบ ประจและขนาดทแตกตางกน ดงนนการตรวจสอบความแตกตางของโปรตนจงสามารถดไดจากความแตกตางจากอลลลของยน เชน การวเคราะหไอโซไซม (isozyme) อลโลไซม (allozyme) ปจจบนวธการนไดรบความนยมนอยมากเนองจากมความหลากหลายนอยมาก 2.4.3 การใชตวบงชระดบดเอนเอ (DNA marker) เปนวธการทนยมกนอยางแพรหลายและใหผลทแมนยากวาวธอนๆ ซงสามารถแสดงความแตกตางระหวางสงมชวตภายในสปชสเดยวกน และยงสามารถประยกตขอมลทไดจากการวเคราะหเครองหมายดเอนเอเพอตดตามการถายทอดโครโมโซมและ genetic loci ทมยนสาคญในเชงเศรษฐกจของสตวเลยงหรอผลผลตทางการเกษตร ในระหวางการคดเลอกและการผสมพนธไดดกวา เทคนคทวานไดแก การสรางแผนทยน (gene mapping) Cheng (1997) กลาววา ลกษณะตางๆ ทมความสาคญทางเศรษฐกจนนลวนแลวแตถกควบคมดวยยนแทบทงสน ดงนนการสรางแผนทยนจงเปนสงจาเปนอยางยง และแผนทยนทดจะตองบอกรายละเอยดตางๆ บนโครโมโซมไดอยางครบถวน เพอการนาไปใชประโยชนตอไป เทคนคทนามาชวยในการสรางแผนทยนบนโครโมโซมไดอยางรวดเรวคอ การใช polymerase chain reaction (PCR) โดยเทคนคนจะเปนพนฐานทสามารถใชงานไดสะดวกมากในการเพมชนสวนดเอนเอ

8

บทท 3

อปกรณและวธการวจย

3.1 สตวและขอมลทใชในการศกษา เกบรวบรวมขอมลพนธประวตแพะศนยวจยและพฒนาสตวเคยวเอองขนาดเลกฯ ต งแตป

25502557 จานวน 508 ขอมล ประกอบดวยขอมล เบอรพอ เบอรแม เบอรตวสตว พนธ เพศ ขนาดครอก และ นาหนกแรกเกด

3.2 การเกบตวอยางเลอด

เกบตวอยางเลอดแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยนรนพอแมและรนลก รวม 67 ตว โดยเจาะเลอดจากเสนเลอดดาบรเวณลาคอ (jugular vein) ดวยเขมฉดยาเบอร 20 ยาว 1 หรอ 1½ นว ดดเกบเลอดปรมาตร 10 มลลลตร ใสหลอดเกบตวอยางเลอด ทมสารปองกนการแขงตวของเลอด 0.5 M EDTA (Ethylene Diamine Tetraacetic Acid) ปรมาตร 1 มลลลตร กลบหลอดเบาๆใหสารและเลอดเขากนและแชไวในนาแขงหรอตเยน 4 องศาเซลเซยส เพอรอปนเกบเมดเลอดขาวและสกด DNA ตอไป

3.3 การสกด DNA จากตวอยางเลอด

นาตวอยางเลอดแพะทไดมาปนดวยเครองปนเหวยงทความเรว 1,500 rpm นาน 15 นาท เพอแยกระหวางเมดเลอดขาวและเมดเลอดแดงใหออกจากกน จากนนทาการดดเกบเมดเลอดขาว (buffy coat) ทอยชนกลางระหวางพลาสมากบเมดเลอดแดงปรมาตร 1,000 ไมโครลตร ใสในหลอดปรมาตร 1.5 ไมโครลตร เพอสกดดเอนเอตามวธทดดแปลงจาก Goodwin et al. (2007) มขนตอนและวธการดงน ดดเมดเลอดขาว ปรมาตร 30 ไมโครลตร ใสในหลอดปรมาตร 1.5 ไมโครลตร เตม solution No.1 (5M GuHCl, 20 mM Tris-HCl pH 8, 0.5M EDTA, 99% Silicon dioxide) ปรมาตร 470 ไมโครลตร เพอทาลายเยอหมของเซลลเมดเลอดขาว ทาใหดเอนเอไหลออกมาพนกบ silica gel ผสมใหเขากนโดยการ flip เบาๆ และตงทงไว 30 นาท (flip หลอดทกๆ 5 นาท) นาไปปนเหวยงทความเรว 10,000 rpm นาน 1 นาท เทสวนใสทงใหเหลอเฉพาะตะกอนสขาว จากนนเตม solution No.2 (70% Ethanol and 1M NaCl) ปรมาตร 500 ไมโครลตร เพอลางตะกอนใหสะอาดขน นาไป vortex ประมาณ 5-10 วนาท และปนเหวยงทความเรว 10,000 rpm นาน 1 นาท เทสวนใสทงใหเหลอเฉพาะตะกอนสขาว (หากตะกอนไมขาวสะอาดอาจลางซ าอกครงแตไมควรลางเกน 3 ครง) จากนนเตม solution No.3 (95% Ethanol) ปรมาตร 500 ไมโครลตร เพอใหตะกอนดเอนเอแหงเรวขน นาไป vortex ประมาณ 5-10 วนาท และนาไปปนเหวยงทความเรว 10,000 rpm นาน 1 นาท เทสวนใสทงให

9

เหลอเฉพาะตะกอนสขาว จากนนผงตะกอนทงไวใหแหงทอณหภมหอง นาน 40 นาท หลงตะกอนแหงแลวเตม TE buffer (10 mM tris-HCl pH 8.0, 0.5 M EDTA pH 8.0) ปรมาตร 50 ไมโครลตร นาไปอนใน water bath ทอณหภม 55 องศาเซลเซยส นาน 3 ชวโมง หรอ ตมขามคน (overnight) จากนนนามา vortex 5 วนาท แลวนาไปปนเหวยงทความเรว 10,000 rpm นาน 5 นาท ดดเอาเฉพาะสวนใสของสารละลายดเอนเอใสในหลอดใหม และเกบทอณหภม -20 องศาเซลเซยส เพอรอตรวจสอบ genomic DNA ตอไป

3.4 การตรวจสอบปรมาณและคณภาพดเอนเอดวย agarose gel electrophoresis

กอนนา genomic DNA มาใชงานควรตรวจสอบความบรสทธของ genomic DNA โดยการนา

genomic DNA ทสกดไดปรมาตร 1 ไมโครลตร ผสมใหเขากนกบ 1X loading dye ปรมาตร 3 ไมโครลตร

หยอดลงในหลมบนแผน 0.8% agarose gel ซงเปนตวกลางในการแยกขนาดดเอนเอในบฟเฟอร 0.5 TAE

ผานสนามไฟฟา โดยใชความตางศกยไฟฟาท 100 โวลต เปนเวลา 30 นาท เทยบขนาด genomic DNA ทได

กบ DNA/Hind III เมอครบกาหนดเวลานา 0.8% agarose gel ไปยอมดวย gel star (Gel star INC. NY)

นาน 5 นาท และดการเคลอนทของแถบดเอนเอทเกดขนภายใตแสง UV ดวย Gel Documentation System

(Lab Focus, INC) โดยแถบดเอนเอมความเขมคมชด แสดงถงปรมาณดเอนเอ ทสกดไดมความบรสทธ ไมม

โปรตนปนเปอน สวนแถบดเอนเอไมมความเขมและแถบดเอนเอทไดไมชดเจน แสดงถงปรมาณ genomic

DNA ทสกดไดมปรมาณนอยและมโปรตนปนเปอน หากมการปนเปอนของโปรตนจะตองเรมขนตอนการ

ตกตะกอนโปรตนใหมอกครงเพอใหไดดเอนเอทสะอาด เมอได genomic DNA ทตองการแลวกอนนาไป

เพมชนสวนของดเอนเอควรนาไปปรบปรมาตรเพอใหเหมาะสมกบการนาไปใชตอไป

3.5 ตรวจหาอณหภม annealing ของ primer และการเพมปรมาณ DNA การศกษาในครงนใชยนทเคยมรายงานไวแลววามความสมพนธกบลกษณะขนาดครอกในแกะ และ

และแพะ กอนใชจงตองมการตรวจหาอณหภม annealing ทเหมาะสมกบ primer ทคดเลอกมาเพอให primer สามารถเกาะบรเวณ DNA template เพอเพมปรมาณชนยนทตองการได ดงตารางท 3.1

10

ตารางท 3.1 ตาแหนง ลาดบเบสของไพรเมอร เอนไซมตดจาเพาะของยนทนามาศกษาลกษณะขนาดครอก Primer Enzyme References BMPR-IB 5’-GTCGCTATGGGGAAGTTTGGATG-3’ Ava II Chu et al. (2007) 5’-CAAGATGTTTTCATGCCTCATCAACACGGTC-3’ MP-15 5’-CACTGTCTTCTTGTTACTGTATTTCAATGAGAC-3’ Hinf I Chu et al. (2007) 5’-GATGCAATACTGCCTGCTTG-3’

3.6 การเพมปรมาณยนดวยเทคนค Polymerase Chain Reaction (PCR)

นา genomic DNA ทสกดไดมาเพมชนสวนยนโดยใชเทคนค PCR ในแตละปฏกรยาประกอบดวย ดเอนเอตนแบบ (DNA template ) ทสกดไดจากตวอยางเลอดแพะทมความเขม 50 ng/µl ปรมาตร 1 ไมโครลตร, 10X PCR-buffer with MgCl2 ปรมาตร 1.5 ไมโครลตร, dNTPs (1.0 mM/each) ปรมาตร 1 ไมโครลตร, primer forward และ primer reward ดงตารางท 3.1 อยางละ 1 ไมโครลตร, 5 U/µl Taq DNA Polymerase ปรมาตร 0.1 ไมโครลตร และปรบปรมาตรดวย sterile water ใหมปรมาตรรวมทงสน 10 ไมโครลตร โดยมวงรอบการทา PCR ดงน เรม initial denaturation ทอณหภม 95 องศาเซลเซยส เปนเวลา 3 นาท จากนนทาปฏกรยา 30 รอบ รายละเอยดดงน denaturation ทอณหภม 94 องศาเซลเซยส เปนเวลา 45 วนาท primer annealing ทอณหภมทเหมาะสม เปนเวลา 45 วนาท primer extension ทอณหภม 72 องศาเซลเซยส เปนเวลา 45 วนาท และ final extention ทอณหภม 72 องศาเซลเซยส เปนเวลา 3 นาทหลงจากสนสดปฏกรยาการเพมชนสวนยนแลวทาการเกบรกษา PCR-product ไวทอณหภม 4 องศาเซลเซยส เพอตรวจสอบชนยนทตองการตอไป 3.7 ตรวจสอบ PCR-product ดวย agarose gel electrophoresis

หลงจากสนสดปฏกรยาการเพมชนสวนยนทตองการแลวทาการตรวจสอบ PCR-product ดวย 2% agarose gel โดยใช PCR-product ปรมาตร 2 ไมโครลตรผสมใหเขากนกบ 1X loading dye ปรมาตร 4 ไมโครลตรหยอดลงหลมบนแผน 2% agarose gel โดยใชความตางศกยไฟฟาท 100 โวลตเปนเวลา 30 นาท เมอครบกาหนดเวลานาแผน 2% agarose gel ทไดไปยอมดวย Gelstar (Gelstar INC.NY) นานประมาณ 5-10 นาท บนทกภาพแถบ DNA ภายใตแสง UV เมอได PCR-product แลวเกบรกษา PCR-product ไวทอณหภม 4 องศาเซลเซยส เพอรอยอยดวยเอนไซมตดจาเพาะตอไป

3.8 ยอย PCR-product ดวยเอนไซมตดจ าเพาะ

ตรวจสอบจโนไทปของยนดวยเทคนค PCR-RFLP หลงจากไดผลผลตพซอาร จากนนยอย PCR-product ดวยเอนไซมตดจาเพาะของแตละยนดงตอไปน ยน BMPR-IB และ MP-15 ยอยดวยเอนไซม Ava II และ Hinf I ตามล าดบ ดวยอณหภม ทเหมาะสมอนทงไวขามคนใน water bath จากนนจงตรวจรปแบบ

11

จโนไทปของยนดวย 2% agarose gel บนทกภาพแถบ DNA ทเกดขนภายหลงการยอยดวยเอนไซมตดจาเพาะภายใตแสง UV และวเคราะหรปแบบจโนไทปทเกดขน 3.9 วเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลเพอตรวจสอบความสมพนธระหวางจโนไทปของแตละยนกบลกษณะ

ขนาดครอกใชขอมลลกษณะปรากฏของลกษณะขนาดครอกโดยมขนตอนในการวเคราะหดงน

3.9.1 วเคราะหความถจโนไทปและอลลล เพอตรวจสอบการกระจายตวของรปแบบจโนไทปของแตละยนในแพะ โดยนาขอมลการ

ปรากฏรปแบบจโนไทปของแตละยนมาคานวณถจโนไทป และความถอลลลตามวธการของ Falconer and Mackay (1996) โดยใชสตร

N

ni

i

เมอ i = ความถจโนไทปท i, in = จานวนจโนไทปท i และ N = จานวนสตวทงหมด

3.9.2 ทดสอบ Hardy-Weinberg equilibrium ทดสอบ Hardy-Weinberg equilibrium เพอดการกระจายตวของแตละยนดวย Chi-square test

2

2

2

1

ni i

i i

O E

E

เมอ iO = จานวนสตวแตละจโนไทปทพบในประชากร, n = จานวนจโนไทปของแตละยนทพบ และ iE = จานวนสตวทคาดวาจะพบตามกฎของ Hardy-Weinberg

3.10 วเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต

3.10.1 โครงสรางของขอมลเพอการวเคราะห ขอมลทใชในการศกษาครงนประกอบดวย หมายเลขประจาตวสตว พนธ หมายเลขประจาตว

พอพนธ หมายเลขประจาตวแมพนธ ขนาดครอกเมอแรกเกด นาหนกแรกเกด และเพศ

12

3.10.2 วเคราะหหาปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะขนาดครอก ทดสอบอทธพลของปจจยคงท (fixed effect) ทคาดวานาจะมผลตอคาสงเกตของลกษณะท

ศกษา ในโปรแกรม SAS (1998) ดวยคาสง PROC MIXED โดยใชขอมล พนธ เพศ ลาดบการคลอด ซงเปนลกษณะทสาคญตอการเกดลกแฝดในแพะ มรปแบบโมเดลการวเคราะหดงน Yijklm = μ + bi + sj +pk+al+ eijklm เมอ Yijklm คอคาสงเกตขนาดครอก μ คอคาเฉลย bi คออทธพลเนองจากพนธ sj คออทธพลเนองจากเพศ pk คออทธพลเนองจากลาดบการคลอด al คออทธพลสมเนองจากตวสตวท n และ eijklm คอ ความคลาดเคลอน

3.10.3 วเคราะหหาปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะน าหนกแรกเกด ทดสอบอทธพลของปจจยคงท ทคาดวานาจะมผลตอคาสงเกตของลกษณะทศกษา ในโปรแกรม SAS (1998) ดวยคาสง PROC MIXED ขอมลทใชไดแก พนธ เพศ ขนาดครอกเมอแรกเกด ซงเปนลกษณะทสาคญตอการนาหนกแรกเกดในแพะ มรปแบบโมเดลการวเคราะหดงน Yijklm = μ + bi + sj + lk + al + eijklm เมอ Yijklm คอคาสงเกตขนาดครอก μ คอคาเฉลย bi คออทธพลเนองจากพนธ sj คออทธพลเนองจากเพศ lk คออทธพลเนองจากขนาดครอก al คออทธพลสมเนองจากตวสตวท n และ eijklm คอ ความคลาดเคลอน

3.10.4 วเคราะหความสมพนธระหวาง genetic marker กบลกษณะขนาดครอก 1) วธการ General Linear Model (GLM)

เพอวเคราะหอทธพลของรปแบบจโนไทปตอลกษณะจานวนลกตอครอกและเปรยบเทยบความแตกตางระหวางคาเฉลยของแตละลกษณะดวยวธ least significant difference

Yij = μ + Gi+eij เมอ Yij คอคาสงเกตขนาดครอก เมอ μ คอคาเฉลย Gi คออทธพลของจโนไทปแตละยน และ eij คอความคลาดเคลอน ซงมสมมตฐานคอ รปแบบจโนไทปมอทธพลตอลกษณะขนาดครอกในแพะ

13

บทท 4

ผลการทดลอง

4.1 ความถของจโนไทปและความถของยน

BMPR–IB ไมสามารถตดดวยเอนไซม AvaII ดงแสดงในภาพท 4.1 สอดคลองกบ Gazooei et al. (2013) ซงศกษาในแพะ Rayini แตตางจาก Wilson et al. (2001) และ Chu et al. (2007) ศกษาในแกะ Booroola และพบความหลากหลายของยนดงกลาว ผลทตางกนอาจเพราะความหลากหลายของตาแหนง BMPR–IB ทศกษาอาจจาเพาะกบแกะ สวน BMP–15 พบวาสามารถตดไดดวยเอนไซม HinfI (ภาพท 2)

(ก)

(ข)

ภาพท 4.1 (ก) BMPR–IB ไมสามารถตดดวยเอนไซม AvaII และ (ข)รปแบบ BMP–15 ตดดวยเอนไซม HinfI

ผลจากยอย BMPR–IB ดวยเอนไซม AvaII ตางจากการรายงานของจาก Chu et al. (2007) รายงานวา

แกะ Small Tailed Han มความถจโนไทป BB สงสด สวนการยอย BMP–15 ดวยเอนไซม HinfI พบวาแพะลกผสมทศกษาสวนมากมรปแบบ GG ตางจาก Chu et al. (2007) และ Deldar–Tajangookeh et al. (2009) ซงไมพบรปแบบ GG ในแกะ Small Tailed Han และแพะ Iranian ตามลาดบ อยางไรกตามสามารถสรปความถจโนไทป และอลลลในแพะลกผสมพนเมองไทยแองโกลนเบยน ไดดงตารางท 4.1 ตารางท 4.1. ความถจโนไทปและความถอลลของ BMPR–IB และBMP–15

Loci N Genotype frequency Gene frequency ++ B+ BB + B

BMPR–IB 67 1.00 0.00 0.00 1.00 0.00 ++ G+ GG + G

BMP–15 65 0.05 0.06 0.89 0.08 0.92

140 bp (+) 141 bp (G) 112 bp (+)

14

จากตารางท 4.1 พบจโนไทปของ BMPR–IB เพยงรปแบบเดยว คอ ++ สวน BMP–15 แมวาพบ 3 จโนไทป แต ++ และ G+ มความถตา คอ 0.05 และ 0.06 ตามลาดบ และเมอทดสอบสมดล Hardy-Weinberg พบวาทง 2 ยนไมอยภาวะสมดล เพราะมความแตกตางกนระหวางความถจโนไทปสง ทงนอาจถกกระทบจากการกลายยน หรอการคดเลอก

4.2 ปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะน าหนกแรกเกด

จากการรวบรวมขอมลพนธประวตแพะศนยวจยและพฒนาสตวเคยวเอองขนาดเลกฯ ตงแตป 25502557 จานวน 508 ขอมล เพอศกษาอทธพลของปจจยคงท (fixed effect) ตอลกษณะนาหนกแรกเกดในแพะ เนองจากภายในศนยวจยและพฒนาสตวเคยวเอองขนาดเลกฯมแพะลกผสมหลายระดบเลอด จากการศกษาครงนพบวาปจจยทมอทธพลตอน าหนกแรกเกดในแพะ ไดแก พนธ เพศ และขนาดครอก สามารถสรปไดตารางท 4.2

ตารางท 4.2 คา least square means (Lsmean) ของพนธ เพศ และขนาดครอก ตอนาหนกแรกเกดแพะ Lsmean2 P-value พนธ1 0.003

25AN75TN 2.04BC 50B25TN25AN 2.41A 50TN50AN 2.14AB 50TN50B 2.24AB TN 1.83C

เพศ 0.0027 เมย 2.007648B ผ 2.254444A

ขนาดครอก 0.007 1 2.368064A 2 2.122543B 3 1.902531B

1AN คอ แองโกลนเบยน, TN คอ พนเมองไทย และ B คอ บอร 2 A,B ทแตกตางกนในสดมภเดยวกนมความแตกตางกนอยางมความสาคญทางสถต (P<0.01)

จากตารางท 4.2 สามารถสรปไดวาแพะลกผสม 50B25TN25AN 50TN50AN และ 50TN50B มน าหนกแรกเกดสงกวาแพะพนเมองไทย (P<0.01) ดงนนอาจกลาวไดวา หากตองการแพะลกผสมพนเมองไทยทมนาหนกแรกเกดสง ควรจะมระดบเลอดของแพะพนเมองไทยไมเกน 50%

15

อทธพลจากเนองจากเพศสงผลใหแพะเพศผมน าหนกแรกเกดสงกวาแพะเพศเมย (P<0.01) และลกแพะทมขนาดครอก 1 ตว มน าหนกแรกเกดสงกวาลกแพะทมขนาดครอก 2 และ 3 (P<0.01) สอดคลองกบ Meza-Herrera et al. (2014) ซงรายงานวาแพะทมขนาดครอก 1 ตวมน าหนกแรกเกดสงกวาลกแพะทมขนาดครอก 2 และ 3 ตามลาดบ (P<0.01) 4.3 ปจจยคงททมอทธพลตอลกษณะขนาดครอก

จากการศกษาครงนพบวาปจจยทมอทธพลตอขนาดครอกในแพะ ไดแก พนธ และเพศสามารถสรปไดตารางท 4.3

ตารางท 4.3 คา least square means (Lsmean) ของพนธ และเพศ ตอขนาดครอกของแพะ Lsmean2 P-value พนธ1 0.0185

25AN75TN 1.87b 50B25TN25AN 1.57b 50TN50AN 1.59b 50TN50B 1.94a TN 1.91a

เพศ 0.0028 เมย 1.92A ผ 1.6B

1AN คอ แองโกลนเบยน, TN คอ พนเมองไทย และ B คอ บอร 2 A,B ทแตกตางกนในสดมภเดยวกนมความแตกตางกนอยางมความสาคญทางสถต (P<0.01) a,b ทแตกตางกนในสดมภเดยวกนมความแตกตางกนอยางมความสาคญทางสถต (P<0.05)

จากตารางท 4.3 สามารถสรปไดวาแพะลกผสม 50TN50B และแพะพนเมองไทย มอตราการเกดลกแฝดไดสงกวาแพะลกผสม 25AN75TN 50B25TN25AN และ50TN50AN (P<0.05) รวมทงลกเพศเมยมโอกาสเกดเปนลกแฝดไดสงกวากวาแพะเพศผ (P<0.01) สอดคลองกบ อภชาต และคณะ (2544) รายงานวาแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน 50 เปอรเซนต มขนาดครอก (1.69) ซงตากวาแพะพนเมองไทย (1.76)

เมอเปรยบเทยบอทธพลของพนธตอขนาดครอกมรายงานวา นเบยน (Nubian) มขนาดครอกสงกวา กรานาดา (Granadina) สงกวา ทอกเกนเบอรก (Toggenburg) และสงกวา ซาเนน (Saanen) และ อลไพน (Alpine) ตามลาดบ (P<0.01) (Meza-Herrera et al., 2014)

16

4.4 ความสมพนธของ genetic markers กบลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน วเคราะหความสมพนธระหวาง เพศ ลาดบการคลอด และรปแบบจโนไทปตอลกษณะขนาดครอก

โดยไมนาจโนไทปของ BMPR-IB มารวมวเคราะหความสมพนธ เนองจากเจอเพยง 1 จโนไทป คอ ++ ซงไมสามารถยอยดวยเอนไซม AvaII ผลการวเคราะหความสมพนธระหวางกบลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยนกบยน BMP–15 สามารถแสดงดงตารางท 4.4

ตารางท 4.4 คา least square means (Lsmean) ของ เพศ ลาดบการคลอด และรปแบบจโนไทปของ BMP–15 ตอลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน Lsmean P-value เพศ 0.272

เมย 1.48 ผ 1.21

ลาดบการคลอด 0.904 1 1.43 2 1.42 3 1.49 4 1.61 5 1.42 6 1.09 7 0.94

จโนไทป BMP–15 ++ G+ GG

1.07 1.43 1.54

0.3730

จากตารางท 4.4 ไมพบอทธพลของเพศและลาดบการคลอดตอขนาดครอกในแพะลกผสม

พนเมองไทย-แองโกลนเบยน ทงนอาจเกดเนองจากปจจยดงกลาวไมมอทธพลตอขนาดครอก หรออาจเกดเนองจากจานวนบนทกทนอย ซงหากมจานวนบนทกทละเอยด และหลายบนทกอาจชวยใหพบปจจยทมอทธพลตอตอขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยนได

การท BMP–15 ไมสามารถจาแนกความแตกตางลกษณะขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยนสอดคลองกบการรายงานของ แสนศกด และคณะ (2550) ซงไมพบความสมพนธระหวางความผนแปรของ BMP–15 กบลกษณะขนาดครอกในแพะพนเมองภาคใต ทงนอาจเกดจาก BMP–15 ไมมอลลลทมอทธพลตอขนาดครอกในแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน สอดคลองกบบางการศกษา

17

ในแกะซงมรายงานวา BMP–15 มผลตอการใหลก หรออาจเกดจากอทธพลของยนหรอเครองหมายพนธกรรมอน หรออาจเกดอทธพลจากสงแวดลอมและการจดการ

18

บทท 5

บทสรป ไมพบความหลากหลายของของยน BMPR-IB และไมพบอทธพลของ BMP–15 ตอขนาดครอกใน

แพะลกผสมพนเมองไทยแองโกลนเบยน โดยขนาดครอกในแพะภายในศนยวจยและพฒนาสตวเคยวเอองขนาดเลกฯ ไดรบอทธพลจาก พนธ และเพศ แตปจจยคงทดงกลาวไมมอทธพลตอแพะลกผสมพนเมองไทย-แองโกลนเบยน ดงนนอาจตองหาเครองหมายพนธกรรมอน หรอการจดการสงแวดลอมควบคเพอเพมขนาดครอก

19

เอกสารอางอง

กองบารงพนธสตว.2553.พนธสตว กองบารงพนธสตว.พมพครงท 1 . กรงเทพฯ:โรงพมพชมนนสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด. น. 39-44

เกรยงศกด ปทมเรขา จตผกา ธนปญญารชวงศ สมเกยรต สายธน และภวดล สาลเกษตร. 2539.รายงานการวจย เรอง อทธพลของโครงสรางทางสงคมและสถานภาพทางเศรษฐกจและสงคมทมตอการกระจายและการยอมรบวธการปฏบตในการเลยงแพะ. คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

เถลงศกด องกรเศรณ ไชยวรรณ วฒนจนทร และอภชาต หลอเพชร. 2554. รายงานผลการวจย เรอง การประมาณคาความแปรปรวนทางพนธกรรมของลกษณะการใหผลผลตในแพะพนเมองไทย ลกผสมพนเมอง ลกผสมพนเมองไทยxแองโกลนเบยน และลกผสมพนเมองไทยxแองโกลนเบยนxบอร ณ ศนยวจยและพฒนาสตวเคยวเอองขนาดเลก คณะทรพยากรธรรมธาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ธารง ทองจารญ สมควร ทองปราง สรศกด คชภกด และสรพล ชลดารงกล. 2544. อทธพลของลาดบครอกและอตราการใหลกแฝดของแพะพนธพนเมองไทย พนธแองโกลนเบยน พนธซาเนน พนธลกผสมพนเมอง-แองโกลนเบยน และพนธลกผสมพนเมอง-ซาเนน ทเลยง ณ ศนยวจยและบารงพนธยะลา.ผลงานการวจยการผลตแพะ. คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

มงคล เทพรตน มนตชย ดวงจนดา และสมเกยรต สายธน. 2553. กลยทธการปรบปรงพนธแพะของประเทศไทยเพอการผลตอยางย งยน แกนเกษตร. 38: 395-408.

สมเกยรต สายธน วนย ประลมพกาญจน และสรศกด คชภกด. 2544. อตราการคลอดลกและอตราการใหลกแฝดของแมแพะพนเมองไทยและลกผสมแองโกลนเบยน.ผลงานการวจยการผลตแพะ. คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

สมเกยรต กลนเกลยง. 2548. การลงทนทาฟารมเลยงแพะเนอในอาเภอชะอาจงหวดเพชรบร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

แสนศกด นาคะวสทธ กมล ฉววรรณ จรพรรณ นพวงศ ณ อยทธยา และสวทย อโนทยสนทว. 2550. การศกษายน BMP15 และการใหลกดกในแพะพนเมองภาคใต. วารสารวชาการสานกปรบปรงพนธสตว. 50:206-162.

ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กรมปศสตว กระทรวงเกษตรและสหกรณ. 2558. ขอมลเกษตรกรผเลยงแพะ แกะรายเขตปศสตว. http://ict.dld.go.th/th2/images/stories/stat_web/yearly/2558/7.goatsheep_region.pdf

20

อภชาต หลอเพชร สรศกด คชภกด สรพล ชลดารงคกล และสมเกยรต สายธน. 2544. อตราการคลอดลกและอตราการใหลกแฝดของแมแพะพนธพนเมองไทยและ, ลกผสมพนเมอง-แองโกลนเบยน. ผลงานการวจยการผลตแพะ. คณะทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยสงขลานครนทร, สงขลา.

Cheng, H. H., I. Levin, R. L. Vallejo, H. Khatib, J. J. Dodgson, L. B. Crittenden, and J. Hillel. 1995. Development of a genetic map of the chicken with marker of high utility. Poult. Sci 74:1855-1874

Chu, M. X., Z. H. Liu, C. L. Jiao, Y. Q. He, L. Fang, S. C. Ye, G. H. Chen, and J. Y. Wang. 2007. Mutations in BMPR-IB and BMP-15 genes are associated with litter size in Small Tailed Han sheep (Ovis aries). J. Anim. Sci. 85: 598–603.

Goodwin, W., L. Adrian, and H. Sibte. 2007. An introduction to forensic genetics. John Wiley and Sons Ltd, Oxford.

Crooijmans, R. P. M. A., A. B. F. Groen, A. J. Van Kampen, S. V. D. Beek, J. J Van der Poelj and M. A. M. Groenen. 1996a. Microsatllites polymorphism in commercial broiler and layer lines estimated using pools blood sample. Poult. Sci. 75:904-909.

Deldar–Tajangookeh, H., A. Z. Shahneh, M. J. Zamiri, M. Daliri, H. Kohram, and A. Nejati–Javaremi. 2009. Study of BMP–15 gene polymorphism in Iranian goats. Afr. J. Biotechnol. 8: 2929–2932.

Gazooei, Y.M., A. Niazi, and M.J. Zamiri. 2013. Single nucleotide polymorphism analysis of the bone morphogenetic receptor IB and growth and differentiation factor 9 genes in Rayini goats (Capra hircus). J. Lives. Sci.Technol. 1: 45-50.

Goodwin, W., L. Adrian, and H. Sibte. 2007. An introduction to forensic genetics. John Wiley and Sons Ltd, Oxford.

Lima, I. M. T., I. R. Brito, R. Rossetto, A. B. G. Duarte, G. Q. Rodrigues, M. V. A. Saraiva, J. J. N. Costa, M. A. M. Donato, C. A. Peixoto, J. R. V. Silva, J. R. de Figueiredo, and A. P. R. Rodrigues. 2012. BMPRIB and BMPRII mRNA expression levels in goat ovarian follicles and the in vitro effects of BMP-15 on preantral follicle development. Cell Tissue Res. 348:225–238.

Liu, B. H., 1998. Statistical genomics: linkage, mapping and QTL analysis. CRC Press LLC, Florida. Meza-Herrera, C.A., J.M. Serradilla, M.E. Munoz-Mejias, F. Baena-Manzano, and A. Menendez-

Buxadera. 2014. Effect of breed and some environmental factors on bodyweights till weaning and litter size in five goat breeds in Mexico. Small Ruminant Research. 121: 215-219.

Nie, Q., M. Fang, L. Xie, M. Zhou, Z. Liang, Z. Luo, G. Wang, W. Bi, C. Liang, W. Zhang, and X. Zhang. 2008. The PIT1 gene polymorphisms were associated with chicken growth traits. BMC Genet. 9:20.

21

Wang, P., Q. Xu, X. Lan, Z. Li, M. Li, X Fang, M. Li, and H. Chen. 2011a. A novel EcoRII PCR-RFLP detecting genetic variation of goat NF1-C2 gene and its association with milk yield. Archiv Tierzucht. 54:224-226.

Wang Y., L. Yuanxiao, Z. Nana, W. Zhanbin, and B. Junyan. 2011b. Polymorphism of exon 2 of BMP15 gene and its relationship with litter size of two Chinese goats. Asian-Aust. J. Anim. Sci. 7: 905– 911.

Wattanachant, C. 2008. Goat Production in Thailand. In Proceedings of the International Seminar on Production Increases in Meat and Dairy Goats by Incremental Improvements in Technology and Infrastructure for Small-scale Farmers in Asia held at Ciawi, Bogor, Indonesia in August 4-8, 2008, pp. 84-104.

Wilson, T., X. Wu, J. L. Juengel, I. K. Ross, J. M. Lumsden, E. A. Lord,K. G. Dodds, G. A. Walling, J. C. McEwan, A. R. O’Connell, K. P. McNatty,and G. W. Montgomery.2001. Highly prolific Booroola sheep have a mutation in the intracellular kinase domain of bone morphogenetic protein IB receptor (ALK–6) that is expressed in both oocytes and granulosa cells. Biol. Reprod. 64: 1225–1235.