BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH - phamnguyenvinh.orgphamnguyenvinh.org/wp-content/uploads/2019/01/Sieu-am-benh-dong-mach... · Siêu âm 2D và Doppler trong bệnh ĐMV 2 Giải phẫu

Siêu âm 2D và Doppler trong bệnh ĐMV

1

SIÊU ÂM 2D VÀ DOPPLER TRONG

BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH

PGS.TS PHẠM NGUYỄN VINH

• Suy Động mạch vành mạn :

• CĐTN ổn định

• CĐTN Prinzmetal

• TMCT yên lặng

• Suy ĐMV cấp :

• NMCT cấp

• CĐTN không ổn định

• Dị dạng ĐMV


2

Giải phẫu học động mạch vành (1)

• ĐMV trái, ĐMV phải : từ ĐMC,xoang

Valsalva, ngay trên chổ gắn van ĐMC

• Thân chính ĐMV trái :• Dài : 10 - 15mm

• Đường kính : 3 - 10mm

• Chia đôi :

» Nhánh xuống trước liên thất

» Nhánh mũ trái

• ĐMV phải : đường kính : 2- 3mm


3

Giải phẫu học động mạch vành (2)

Mặt cắt cạnh ức trục ngang, ngang van ĐMC giúp thấy chổ

xuất phát ĐMV trái và ĐMV phải


Giải phẫu học ĐMV bình thường

4

TL: Oho CM. Textbook of Clinical Echo Cardiographic 5th ed, 2013; Elsevier Saunders


5

Các mặt cắt giúp khảo sát lộ trình ĐMV

LCA : ĐMV mũ trái

RCA : ĐMP phải

LAD : Nhánh liên thất

(nhánh xuống trước)

ĐMV trái

LMCA : Thân chung

ĐMV trái


Hình ảnh ĐMVP/ Mặt cắt cạnh ức trục

ngang, ngang van ĐMC (SATQTN)

6TL: Oho CM. Textbook of Clinical Echo Cardiographic 5th ed, 2013; Elsevier Saunders


Hình ảnh thân chung ĐMV và ĐMVp/

SATQTQ/ mặt cắt trục ngang



8

Phân bố tưới máu thành tim của

các nhánh ĐMV (1)Thất trái :

• Nhánh xuống trước liên thất : . Mỏm tim

. Vách liên thất

. Vách trước thất trái

• Nhánh mũ trái : . Vách bên thất trái

. Vách sau thất trái

• ĐMV phải : . Vách liên thất (phần đáy)

. Vách dưới (phần đáy)

Thất phải :

• ĐMV phải : . Vách trước

. Vách sau

. Một phần vách liên thất

• Nhánh xuống trước liên thất ĐMV trái : Vách trước


9

Phân bố tưới

máu thành tim

của các nhánh

ĐMV (2)


Các vùng tưới máu cơ tim/ nhánh ĐMV



Sơ đồ chuỗi các biến cố do TMCB cơ tim



12

Dấu hiệu thiếu máu cục bộ cơ tim

• 2D :

– Khu trú :

– * Rối loạn vận động thành tim :

» Giảm vận động (Hypokinesis)

» Vô vận động (Akinesis)

» Vận động nghịch thường (Dyskinesis)

– * Rối loạn độ dầy thành tim :

» Mỏng vào kỳ tâm thu (Systolic thinning)

– Toàn thể :

– * Dãn buồng tim

– * Biến dạng buồng tim

• Doppler :

– Dòng van ĐMC : Vận tốc đỉnh và trung bình giảm

– Dòng van 2 lá : E , A

– Doppler mầu : Hở van 2 lá xuất hiện lúc gắng sức


Mức định rối loạn vận động

vùng/định tính



Sơ đồ vận

động cơ tim

bình thường

và rối loạn

vận động

vùng các

thành tim

14


15

Lượng giá cơ tim thiếu máu

• Các phương pháp phân chia vùng :• 9 vùng

• 11 vùng

• 13 vùng

• 20 vùng

• 16 vùng

• Phương pháp đường trung tâm (The centerline

method) phối hợp với chất cản âm

• Hiện nay: 17 vùng


16

Phân chia 16 vùng thành tim của Hiệp

Hội Siêu âm tim Hoa Kỳ


Các mặt cắt cần cắt để phân tích vận động

thành và dầy thành



Các mặt cắt chuẩn của SAT gắng sức



Tác động của gập

góc đầu dò trên

buồng thất trái

• Giúp thấy các mặt cắt

cạnh ức trục ngang



Mặt cắt cạnh ức

trục ngang, dưới

sườn trục ngang

(SATQTN) và

của SATQTQ



21

Lượng giá cơ tim thiếu máu theo 16 vùng

• Bình thường (Normokinesis) : 1

• Giảm vận động (Hypokinesis) : 2

• Vô vận động (Akinesis) : 3

• Vận động nghịch thường hay

loạn động (dyskinesis) : 4

• Túi phình : 5

• Tổng số thu được, chia cho số vùng thấy được


Chất cản âm giúp làm rõ nội mạc



Biểu đồ chuỗi biến cố/ TMCB cơ tim



24

Các mặt cắt giúp lượng giá thất trái

• Cạnh ức trục dọc

• Cạnh ức trục ngang : • Ngang van 2 lá

• Ngang cột cơ

• Ngang mỏm tim

• Bốn buồng từ mỏm

• Hai buồng từ mỏm


25

Các mặt cắt giúp lượng giá thất phải


26

Nguyên nhân của rối loạn vận

động khu trú vách thất trái

• Nguyên nhân nội tại :

• Thiếu máu cục bộ cơ tim

• Xơ hóa cơ tim do tiền sử

NMCT, bệnh cơ tim

• Rối loạn dẫn truyền trong

thất :

– Blốc nhánh

– Ngọai tâm thu

– Tạo nhịp thất

Nguyên nhân bên ngoài :

• Hệ thống tham khảo không đúng

do xoay, lệch

• Bất thường hậu tải khu trú (sức

căng thành)

• Rối loạn vận động vùng bên cạnh

không thiếu máu

• Tương tác giữa thất phải thất trái

(TD : tăng tải khối lượng thất phải,

hạn chế do màng bao tim)


27

Chẩn đoán NMCT

• Hoại tử cơ tim/ siêu âm :

– Rối loạn vận động khu trú vách tim :

• Giảm động

• Không vận động

• Vận động nghịch thường

– Thay đổi độ dầy vách thất : mỏng hơn

– Thay đổi cấu trúc cơ tim : dưới tia écho cơ tim

hoại tử sáng, đậm hơn bình thường


28

Phát hiện các biến chứng của NMCT cấp

• Túi phình thất trái (ventricular aneurysm) :– Tần suất 3,5 đến 38%

– Ngày 1 đến ngày 14

– Tại túi phình, vách tim dãn và mỏng hơn thường.

– Cổ túi phình là chổ nối giữa túi phình với phần cơ tim còn lành

• Túi phình giả (pseudo - aneurysm) :– Vách tự do của tim bị vỡ nhưng màng bao tim còn nguyên vẹn.

– Tỷ lệ đường kính của cổ trên đường kính túi phình < 0,5.

– Túi phình giả thường đầy máu cục.


29


• Thông liên thất mắc phải do nhồi máu cơ tim :

– Biến chứng ít gặp.

– Tuần đầu sau khởi bệnh.

• Vỡ vách tự do tâm thất :

– 4 - 24% của nhồi máu cơ tim cấp.

– Tuần đầu của bệnh

– Ngay sau khi écho không phát hiện được chổ vỡ nhưng

thấy có tràn dịch màng tim kèm vách tim bị nhồi máu dãn

và mỏng cũng cần có ngay chỉ định phẫu thuật.


30

• Huyết khối tâm thất :

– 20 đến 60% ở nhồi máu cơ tim xuyên thành

– Cục máu thường ở ngay vùng rối loạn vận động cơ tim,

thường ngay ở mỏm tim

– Nằm sát thành tâm thất hoặc nằm trong buồng thất chỉ dính

vào thành tim bằng một cuống (pedicle)

– Tránh dương giả hay âm giả, cần thực hiện nhiều mặt cắt

với độ thu thập sóng thích hợp.

• Hở hai lá :

– Rối loạn chức năng cơ trụ hay đứt cơ trụ.

– Tuần đầu.

– Cơ trụ sau giữa.



Thông liên

thất do

NMCT

31



32

Túi phình thất trái/NMCT cấp

Tuùi phình thaát traùi : An


Sơ đồ túi

phình giả so

với túi

phình thật

33



Túi phình ở mỏm tim



Túi phình giả



Bệnh tim TMCB giai đoạn cuối so

với BCT dãn nở

36



37

Siêu âm tim gắng sức

• Bằng vận động :

• Xe đạp

• Thảm lăn

• Bằng thuốc :

• Dipyridamole

• Dobutamine

• Arbutamin

• Adenosine


SAT Gắng sức: các hình thức


38


Khái niệm về SAT gắng sức



Lưu đồ SAT dobutamine

40



SAT dobutamine bình thường



SAT dobutamine bất thường



Kết luận• Siêu âm tim hiệu quả trong:

– Giải phẫu học ĐMV

– Dị dạng ĐMV

– Chẩn đoán NMCT cấp và các biến chứng

• Siêu âm tim gắng sức

– Giá trị cao trong chẩn đoán TMCB cơ

tim/BĐMV mạn

43

Documents

BỆNH ĐỘNG MẠCH VÀNH - phamnguyenvinh.orgphamnguyenvinh.org/wp-content/uploads/2019/01/Sieu-am-benh-dong-mach... · Siêu âm 2D và Doppler trong bệnh ĐMV 2 Giải phẫu