BÖLÜM 1TEMEL KAVRAMLAR VE TARİHSEL

SÜREÇTeknoloji, Eğitim Teknolojisi, Öğretim

Teknolojisi ve Öğretim Tasarım ve Teknolojisi Kavramları

Öğretim Materyali KavramıTeknoloji, Eğitim ve Öğretim Teknolojisi Tarihi

Öğretim Tasarımı ve Teknolojisi TarihiÖğretim Araç ve Materyallerinin Tarihi

TEKNOLOJİ

• Teknoloji en yalın anlamı ile kuramsal bilgilerin ve bilimsel yasaların uygulamaya dönüştürülmesi işidir.

• Teknoloji genel anlamda kazanılmış yeteneklerin işe koşulmasıyla doğaya egemen olmak için gerekli işlevsel yapılar oluşturma olarak ifade edilebilir.

EĞİTİM TEKNOLOJİSİ

• Eğitim Teknolojisi; genelde eğitime, özelde öğrenme durumuna egemen olabilmek için ilgili bilgi ve becerilerin işe koşulmasıyla öğrenme ya da eğitim süreçlerinin işlevsel olarak yapısallaştırılmasıdır.

• Diğer bir deyişle; öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarımlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi işidir.

Eğitim teknolojisinin temel ilkeleri• 1. Hedef• 2. İşlev• 3. Konu ve Yöntem• 4. Kapsam• 5. Program• 6. Personel• 7. Süreç• 8. Çevre: • 9. Başarı: • 10. Değerlendirme:

Eğitim Teknolojisinin yararları• Serbesti • Birinci Kaynaktan Bilgi• Fırsat Eşitliği • Çeşitlilik ve Kalite• Yaratıcılık• Bireysel Öğretim• Kopya Edilebilen Bir Sistem• Üretken Eğitim ve Hızlı Öğrenme

ÖĞRETİM TEKNOLOJİSİ• Öğretim teknolojisi kavramı ise,

öğrenme-öğretme ortamının en etkin şekilde düzenlenmesi için gösterilen sistematik ve planlı etkinlikler bütünü olarak tanımlanabilir.

Öğretim teknolojisinin öğrenme ortamındaki uygulama aşamaları • 1. Tasarlama• 1.1.   Öğretimsel sistemlerin tasarımı• 1.2.   Mesaj tasarımı• 1.3.  Öğretim stratejileri• 1.4. Öğrenicinin özellikleri • 2. Geliştirme• 2.1.      Yazılı teknolojiler• 2.2.      Görsel - işitsel teknolojiler• 2.3.      Bilgisayar tabanlı teknolojiler• 2.4.      Kaynaştırılmış teknolojiler• 3. Kullanma• 3.1.      Medya kullanımı• 3.2.      Yeniliğin yaygınlaştırılması• 3.3.      Uygulama ve kurumsallaştırma• 3.4.      Politika ve düzenlemeler

Öğretim teknolojisinin öğrenme ortamındaki uygulama aşamaları• 4. Yönetim• 4.1.      Proje yönetimi• 4.2.      Kaynak yönetimi• 4.3.      Dağıtım sisteminin yönetimi• 4.4.      Bilgi yönetimi• 5. Değerlendirme

5.7. Problem analizi• 5.2.      Kriter dayanaklı ölçme• 5.3.      Sürece yönelik (formative) değerlendirme• 5.4. Ürüne yönelik (summative) değerlendirme

Öğretim teknolojisinin tarihçesi incelendiğinde kavram üzerinde bazı değişimler olduğu gözlenmektedir.

• Eğitim teknolojisi• Öğretim teknolojisi• Öğretim tasarımı ve teknolojisi

Öğretim tasarım ve teknolojisi • öğrenme ve performans

problemlerinin analizi için öğretimsel ve öğretimsel olmayan süreç ve kaynakların tasarlanması, gelişimi, uygulanması, değerlendirilmesi ve yönetimini kapsar

Öğretim Materyali

• Öğretim materyali genel olarak hedefleri geçekleştirmek amacıyla araçlardan faydalanarak yapılan ders sunum içeriklerini kapsar.

Eğitim teknolojisinin tarihiEğitim teknolojisinin tarihi gelişimi incelendiğinde 5

döneme ayrılmaktadır:

• 1. Dönem : Eğitim teknolojisinin endüstriyel teknolojiden yaklaşık bir yüzyıl kadar geride bulunduğu dönemdir.

• 2. Dönem : Eğitim teknolojisi altın çağına İkinci Dünya Savaşı ile başlamıştır.

• 3. Dönem : Kitle eğitimi ve bireysel öğretim söz konusudur.

• 4.ve 5. Dönem : Eğitim teknolojisinin bu iki yönlü gelişiminin sonucu yöntem ve araçların birleştirilerek daha ileri düzeyde otomasyon ve bir basamak ilerisinde de sibernasyon dönemlerini kapsamaktadır.

Öğretim teknolojisinin tarihçesi

• 1. Öğretmen tarafından dersin sunumunda kullanılacak görsel- işitsel materyallerin tasarımı yerine, öğretimin doğrudan öğrenci için tasarlanması kavramı.

• B.F.Skinner, Sidney L.Pressey, N.A.Crowder gibi araştırmacılar tarafından ifade edilen öğrenme teorisindeki gelişmeler.

• “ Sistem Anlayışı ” olarak ifade edilen ileri donanım teknolojisinin etkisi.

ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİSİ TARİHİ

Öğretim teknolojisindeki tarihi gelişim aşağıda dönemler halinde verilmiştir.1. II. Dünya savaşı: Askerler için hazırlanan eğitim materyalleri ve testleri psikologlar geliştirdiler 2. Eğitimde materyal geliştirmeye ilişkin organizasyonlar kuruldu.*R.Miller: Ayrıntılı görev analizi yöntemini geliştirdi (İş analizi)

Bir işin yapılmasındaki tüm işlemlerin adım adım aşamalı olarak belirlenmesi gerektiğini vurguladı.

ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİSİ TARİHİ

2. Skinner: Programlı öğretim hareketi , programlı öğretim materyalleri.

Programlı öğretim eğitime sistematik bir yaklaşım getirmiştir.

Hedeflerin belirlenmesi,hedeflere ulaşılacak adımların belirlenmesi,uygulanması,değerlendirilmesi ve geliştirilmesi vb.

Bireysel öğrenmePekiştirme ve anında dönütAdım adım öğrenme (Bilgisayar destekli eğitimin

temeli atılıyor.)

ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİSİ TARİHİ3. Davranışsal hedeflerin yaygınlaşması.

*Mager : Hedefleri ayrıntılı hazırlamadan bahsediyor.(1960)

*Tyler: Hedeflerin davranışa dönüştürülmesi gerektiğini ortaya atıyor.

*Bloom: Hedefler taksonomisini getiriyor( Bilişsel, duyuşsal, psiko-motor)

4. Norm dayanaklı yerine kriter dayanaklı değerlendirme

*Norm dayanaklı: Grup içindeki duruma göre değerlendirme*Kriter dayanaklı: Bireyin bağımsız olarak hedefleri kazanma

durumuna bakılıyor.

ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİSİ TARİHİ

5. Gagne:Öğrenme hiyerarşisini getiriyor. *Öğrenme Ürünleri

6. Sputnik’in uzaya fırlatılması.*Scriven ve Cronbach: Formative ve

Summative değerlendirme olmalıdır. *Formative: sürece dayalı, not verme

amaçlanmaz.Quizler vb. *Summative: Ürüne dayalı not verme

amacıyla yapılır. Ara sınav ve final gibi. Özellikle sürece dayalı değerlendirmenin de

yapılması savunuluyor.

ÖĞRETİM TASARIMI VE TEKNOLOJİSİ TARİHİ

8. 1980: Mikrobilgisayar eğitim teknolojisini etkiliyor. Derslerde kullanılıyor. Bu konuda yayın ve materyaller artıyor. Bilişsel psikoloji önceki etkisini yitiriyor.

9. 1990 ve sonrası: Performans teknolojisi hareketi, Oluşturmacılık

( Constructivism) ve bilgisayar ve elektronik temelli sistemlerin etkisi ile aktif öğrenme materyalleri artıyor.

ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN TARİHİ

Geçmişten günümüze öğretim materyallerinin tarihi aşağıda kısaca verilmektedir:

*1920’den önce tebeşir ve ders kitabı ağırlıktaydı.

*1920’lerde okul müzeleri kuruluyor. İçinde filmler, resimler, fotoğraflar vb yer alıyor.

*Görsel öğretim hareketi 1920’lerden sonra hız kazanıyor. 1913 yılında Thomas Edison şöyle diyor: “Kitapların bir süre sonra okullarda modası geçmiş olacak. Gelecek on yılda filmler büyük devrim yaratacak” demiştir. Ancak dediği olmamıştır.

*1930’larda işitsel teknolojiler devreye giriyor. Radyo programları

ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN TARİHİ

*II. Dünya Savaşı ile birlikte göze ve kulağa hitap eden araç ve materyaller çok sayıda geliştirilmiştir. Tepegöz ve slayt projektörü de bu dönemde kullanılmıştır.

*1950: Öğretimsel televizyon geliyor. *Sonra bilgisayarlar devreye giriyor. İlk bilgisayar 1940’larda yapılıyor.Ancak 1960’lı yıllarda Bilgisayar destekli öğretim hareketi başlıyor.

ÖĞRETİM MATERYALLERİNİN TARİHİ

*1980’li yıllarda bilgisayarın okullardaki etkisi artıyor. Mikrobilgisayarlar küçük ve ucuz olmaları sebebiyle tercih ediliyor.

*1985’den sonra okullarda bilgisayar teknolojisi yaygınlaşıyor. Öğretmenler eğitiliyor.

*Sonra 1990’lı yıllarda multimedya, uzaktan eğitim, web temelli eğitim vb. hızla yaygınlaşıyor.