Büyük Melen Barajı ÇED Raporu

DEVLET SU LER GENEL MDRL

BYK MELEN BARAJI, HES VE MALZEME OCAKLARI ED RAPORU

SAKARYA ve DZCE LLER, BYK MELEN AYI, AYST VE DKENL TEPE MEVKLER STANBUL TEKNK NVERSTES NAAT FAKLTES EVRE MHENDSL BLM

ED Raporu

Nihai ED raporu

STANBUL- UBAT 2009

DS GENEL MDRL


Proje Sahibinin Ad Adresi Telefon ve Faks Numaralar Projenin Ad

Devlet Su leri (DS) Genel Mdrl nn Bulvar, 06100, Ycetepe, ANKARA 0312- 417 83 00 - 0312- 418 24 98 Byk Melen Baraj, HES ve Malzeme Ocaklar Projesi Sakarya ve Dzce lleri, Byk Melen ay, ayst ve Dikenli Tepe Mevkileri .T.. naat Fakltesi evre Mhendislii Blm Yeterlik Belgesi Verili Tarihi: 20.11.2007 Yeterlik Belgesi No: 42 Maslak 34469, stanbul 0 212 285 37 90 - 0 212 285 65 45 [email protected] 3 ubat 2009

Proje in Seilen Yerin Ak Adresi: (li, lesi, Beldesi, Mevkii) Raporu Hazrlayan Kuruluun/alma Grubunun Ad

Adresi Telefon ve Faks Numaralar e-posta Rapor Sunum Tarihi

i

DS GENEL MDRL


ONAMA SAYFASI ADI SOYADI VE ALIMA ALANI mza

Prof. Dr. zzet ZTRK naat Mhendisi, evre Yksek Mhendisi (Koordinatr)

Do.Dr. Mustafa S. YAZGAN Ziraat Mhendisi, evre Yksek Mhendisi (evresel Etkiler)

Do.Dr. Ali Fuat AYDIN evre Yksek Mhendisi (evresel Etkiler)

Do.Dr. Sleymen VEZ Biyolog (Flora / Fauna)

Do.Dr. Recep Hayri EREN Jeoloji Mhendisi (Jeolojik zellikler)

nci KARAKAYA evre Yksek Mhendisi (evresel Etkiler)

Mustafa Evren ERAHN evre Yksek Mhendisi (evresel Etkiler)

Azize AYDENZ KALAYCI naat Yksek Mhendisi (Proje Planlama)

ii

DS GENEL MDRL


NDEKLER NDEKLER...................................................................................................................iii TABLO DZN .................................................................................................................. ix EKL DZN..................................................................................................................xiii EK DZN ......................................................................................................................... xv BLM I. PROJENN TANITIMI VE AMACI ............................................................. 1 I.1. Proje Konusu Faaliyetin Tanm, mr, Hizmet Amalar, Pazar veya Hizmet Alanlar ve Bu Alan erisinde Ekonomik ve Sosyal Ynden lke, Blge ve/veya l leinde nem ve Gereklilikleri ................................................................................... 1 BLM II. PROJE N SELEN YERN KONUMU............................................... 5 II.1. Faaliyetin yeri (lgili Valilik veya Belediye tarafndan doruluu onanm olan faaliyet yerinin, lejant ve Plan notlarnn da yer ald onanl evre Dzeni Plan ve mar Planlar zerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanm haritas zerinde gsterimi) ......................................................................................................................... 5 II.2. Proje kapsamndaki nitelerin konumu.................................................................. 11 BLM III. PROJENN EKONOMK VE SOSYAL BOYUTLARI......................... 13 III.1. Projenin Gereklemesi le lgili Yatrm Program ve Finans Kaynaklar.......... 13 III.2. Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas veya Zamanlama Tablosu...... 13 III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi............................................................................ 19 III.3.1. Faydalar........................................................................................................ 19 III.3.2. Maliyetler ve Yllk Giderlerin Hesaplanma Esaslar .................................. 20 III.3.3. Maliyetler ..................................................................................................... 20 III.3.4. Yllk Giderler .............................................................................................. 22 III.3.5. Dviz htiyac............................................................................................... 22 III.3.6. Gelir-Gider Oran ......................................................................................... 23 III.3.7. Karllk Oran ........................................................................................... 23 III.4. Proje kapsamnda olmayan ancak projenin gereklemesine bal olarak, faaliyet sahibi veya dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi tasarlanan dier ekonomik, sosyal ve altyap faaliyetleri........................................................................................... 23 III.5. Proje kapsamnda olmayan ancak projenin gerekleebilmesi iin zaruri olan ve faaliyet sahibi veya dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi planlanan dier ekonomik, sosyal ve altyap faaliyetleri......................................................................... 27 III.6. Kamulatrma ve yeniden yerleim....................................................................... 27 III.6.1. Kamulatrmann Yaplaca Ett Sahasnn Tantlmas ........................... 27 III.6.2. Kamulatrmann Yaplaca Alandaki Sosyal Durum ............................... 28 III.7. Dier hususlar ....................................................................................................... 33 BLM IV. PROJEDEN ETKLENECEK ALANIN BELRLENMES VE BU ALAN NDEK MEVCUT EVRESEL ZELLKLERN AIKLANMASI ...... 34 iii

DS GENEL MDRL


IV.1. Projeden Etkilenecek Alann Belirlenmesi (etki alannn nasl ve neye gre belirlendii aklanacak, etki alan harita zerinde gsterilecek).................................. 34 IV.2. Etki Alan erisindeki Fiziksel ve Biyolojik evrenin zellikleri ve Doal Kaynaklarn Kullanm................................................................................................... 34 IV.2.1. Meteorolojik ve iklimsel zellikler .............................................................. 35 IV.2.2. Jeolojik zellikler (proje alan ile malzeme ocaklarnn jeolojik yapsnn fiziko-kimyasal zellikleri, tektonik hareketler, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluumlar, , sel, kaya dmesi balklar altnda incelenmesi, 1/100000, 1/25000 ve/veya 1/5000'lik jeolojik harita ve lejant).............................................. 50 IV.2.3. Hidrojeolojik zellikler (yeralt su seviyeleri; halen mevcut her trl keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli ekim deeri; suyun fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik zellikleri; yeralt suyunun mevcut ve planlanan kullanm)............ 72 IV.2.4. Hidrolojik zellikler (yzeysel su kaynaklarndan deniz, gl, dalyan akarsu ve dier sulak alanlarn fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik zellikleri, bu kapsamda akarsularn debisi ve mevsimlik deiimleri, taknlar, su toplama havzas oligotrofik, mezotrofik, trofik, distrofik olarak snflandrlmas, sedimantasyon, drenaj, tm su kaynaklarnn ky ekosistemleri) ........................... 73 IV.2.5. Yzeysel su kaynaklarnn mevcut ve planlanan kullanm (ime, kullanma, sulama suyu, gl, glet, su rnleri istihsali, ulam, turizm, spor ve benzeri amal su ve/veya ky kullanmlar, dier kullanmlar) ...................................................... 81 IV.2.6. sulardaki (gl, akarsu) canl trleri (bu trlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararas mevzuatla koruma altna alnan trler; bunlarn reme, beslenme, snma ve yaama ortamlar; bu ortamlar iin belirlenen koruma kararlar) .......... 85 IV.2.7. Madenler ve fosil yakt kaynaklar (rezerv miktarlar, mevcut ve planlanan iletilme durumlar, yllk retimleri ve bunun lke veya yerel kullanmlar iin nemi ve ekonomik deerleri).................................................................................. 86 IV.2.8. Toprak zellikleri ve kullanm durumu (topran fiziksel ve kimyasal zellikleri, arazi kullanm kabiliyeti snflamas, erozyon, topran mevcut kullanm, tabii bitki rts olarak kullanlanlardan mera, ayr vb.)...................... 86 IV.2.9. Tarm alanlar (tarmsal geliim proje alanlar, zel mahsul plantasyon alanlar), sulu ve kuru tarm arazilerinin bykl, rn desenleri ve bunlarn yllk retim miktarlar ............................................................................................. 86 IV.2.10. Koruma alanlar ......................................................................................... 87 IV.2.11. Orman alanlar ........................................................................................... 88 IV.2.12. Flora ve Fauna............................................................................................ 89 IV.2.13. Hayvanclk ve su rnleri (trleri, beslenme alanlar, yllk retim miktarlar, bu rnlerin lke ekonomisindeki yeri ve deeri)................................ 101 IV.2.14. Peyzaj deeri yksek yerler ve rekreasyon alanlar, benzersiz zellikteki jeolojik ve jeomorfolojik oluumlarn bulunduu alanlar...................................... 103 IV.2.15. Devletin Yetkili Organlarnn Hkm ve Tasarrufu Altnda Bulunan Araziler (Askeri Yasak Blgeler, kamu kurum ve kurulularna belirli amalarla tahsis edilmi alanlar vb.)....................................................................................... 103

iv

DS GENEL MDRL


IV.2.16. Proje yeri ve etki alannn hava, su, toprak ve grlt asndan mevcut kirlilik yknn belirlenmesi ................................................................................. 104 IV.2.17. Dier zellikler ........................................................................................ 104 IV.3. Sosyo - Ekonomik evrenin zellikleri............................................................. 104 IV.3.1. Ekonomik zellikler (yrenin ekonomik yapsn oluturan balca sektrler, yresel igcnn bu sektrlere dalm, sektrlerdeki mal ve hizmet retiminin yre ve lke ekonomisi iindeki yeri ve nemi, dier bilgiler) ............................. 104 IV.3.2. Nfus (yredeki kentsel ve krsal nfus, nfus hareketleri; gler, nfus art oranlar, ortalama hane halk nfusu, dier bilgiler).............................................. 105 IV.3.3. Gelir (yredeki gelirin ikollarna dalm, ikollar itibariyle kii bana den maksimum, minimum ve ortalama gelir)..................................................... 106 IV.3.4. sizlik (yredeki isiz nfus ve faal nfusa oran).................................... 106 IV.3.5. Salk (blgede endemik ve sklkla grlen hastalklar).......................... 107 IV.3.6. Yredeki sosyal altyap hizmetleri (eitim, salk, kltr hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanlma durumu) ....................................................................... 107 IV.3.7. Kentsel ve krsal arazi kullanmlar (yerleme alanlarnn dalm, mevcut ve planlanan kullanm alanlar, bu kapsamda sanayi blgeleri, limanlar, konutlar, turizm alanlar vb.) ................................................................................................. 108 IV.3.8. Dier zellikler .......................................................................................... 109 BLM V. PROJENN BLM IVDE TANIMLANAN ALAN ZERNDEK ETKLER VE ALINACAK NLEMLER.................................................................. 110 V.1. Arazinin Hazrlanmas, naat ve Tesis Aamasndaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik evre zerine Etkileri ve Alnacak nlemler (baraj, HES, malzeme ocaklar, su temin ve iletim sistemleri dahil) ,............................................................................ 110 V.1.1. Arazinin hazrlanmas iin yaplacak iler kapsamnda nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yaplaca, arazinin hazrlanmas sonrasnda yaplacak hafriyat almalarnn ayr ayr yerlerinin 1/1000lik haritada gsterimi, toplam hafriyat miktar, hafriyatn nerede kullanlaca, kullanlmayacak hafriyat art toprak, ta, kum vb. maddelerin nerelere tanacaklar veya hangi amalar iin kullanlacaklar, hafriyat srasnda kullanlacak malzeme ve ekipmanlarn saylar ve teknik zellikleri................................................................................................................ 110 V.1.2. Proje kapsamnda yaplacak olan kaptaj almalar, kullanlacak boru tipleri ve dier nitelerin zellikleri, bu nitelerde kullanlacak kimyasal maddelerin zellikleri, nerede, nasl, ne miktarda ve hangi amala kullanlaca.................... 111 V.1.3. Arazinin hazrlanmas ve faaliyet nitelerinin inas srasnda ve ayrca nitelerin inasnda kullanlacak maddelerden, parlayc, patlayc, tehlikeli ve toksik olanlarn, tanmlar, depolanmalar ve kullanmlar, bu iler iin kullanlacak aletler ve makineler............................................................................ 112 V.1.4. Takn nleme ve drenaj ile ilgili ilemlerin nerelerde nasl yaplaca ..... 112 V.1.5. Baraj yapm dolaysyla alacak olan taoca, kum oca, kil oca gibi malzeme ocaklarnn says, ocaklarn alan byklkleri, kapasiteleri, iletme alan byklkleri, kapladklar alan ve ayr ayr koordinatlar, yllara bal planlanan retim miktarlar (i akm emas), uygulanacak retim yntemleri, basamak v

DS GENEL MDRL


ykseklii, genilii, ev as, basamak says, ocaklarn balang ve nihai durumlarnn imalat haritalar zerinde gsterimi.................................................. 113 V.1.6. Malzeme ocaklarnda patlatma ileminin ne ekilde yaplacann aklanmas, patlatma paterni, bir atmda kullanlacak patlayc madde miktar, tanmlar, depolanmalar ve kullanmlar, hava oku ve kaya frlamalar hesaplarnn yaplarak etkilerinin deerlendirilmesi .............................................. 120 V.1.7. Malzeme ocaklarnda retim miktarlarnn alma sreleri (gn-ay-yl), nakliye gzergahlar, ulam altyaps plan, altyapnn inas ile ilgili ilemler, kullanlacak makine ekipmanlar ........................................................................... 121 V.1.8. naat esnasnda krma, tme, tama ve depolama gibi toz yayc ilemler, kmlatif deerler .................................................................................................. 125 V.1.9. Zemin emniyeti, baraj glnden su kaa olmamas iin yaplacak ilemler ................................................................................................................................ 129 V.1.10. Proje alan iindeki kara/su ortamlarnda herhangi bir amala gerekletirilecek kaz ve dolgu ilemleri sonucu meydana gelecek kat atk maddeler, inaat art malzemeler, bu kazlarn nerelerde, ne kadar alanda, nasl yaplaca ve bu ilemler nedeni ile karlacak ta, kum, akl ve benzeri maddelerin miktarlar, nerelere tanacaklar veya hangi amalar iin kullanacaklar, meydana gelecek kat atk miktar, ne ekilde bertaraf edilecei........................... 130 V.1.11. Proje kapsamndaki ulam altyaps plan bu altyapnn inas ile ilgili ilemler; kullanlacak malzemeler, kimyasal maddeler, aralar, makineler; altyapnn inas srasnda krma, tme, tama, depolama gibi toz yayc mekanik ilemler, alnacak nlemler .................................................................................... 130 V.1.12. naat aamasndaki su temini sistemi, suyun temin edilecei kaynaklardan alnacak su miktarlar ve bu sularn kullanm amalarna gre miktarlar............. 131 V.1.13. Arazinin hazrlanmasndan balayarak nitelerin faaliyete almasna dek yerine getirilecek ilemler sonucu oluacak atk sularn cins ve miktarlar, dearj edilecei ortamlar................................................................................................... 131 V.1.14. Arazinin hazrlanmasndan balayarak nitelerin faaliyete almasna dek yaplacak iler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, grltnn kaynaklar ve seviyesi, kmlatif deerler ................................................................................... 131 V.1.15. Arazinin hazrlanmas ve inaat alan iin gerekli arazinin temini amacyla kesilecek aalarn tr ve saylar, ortadan kaldrlacak tabii bitki trleri ve ne kadar alanda bu ilerin yaplaca ve fauna zerine olabilecek etkiler............................ 137 V.1.16. Arazinin hazrlanmas ve inaat alan iin gerekli arazinin temini amacyla elden karlacak tarm alanlarnn bykl, bunlarn arazi kullanm kabiliyetleri ve tarm rn trleri ............................................................................................... 138 V.1.17. Arazinin hazrlanmasndan balayarak nitelerin faaliyete almasna dek yerine getirilecek ilerde alacak personelin ve bu personele bal nfusun konut ve dier teknik/sosyal altyap ihtiyalarnn nerelerde ve nasl temin edilecei.... 139 V.1.18. Arazinin hazrlanmasndan balayarak nitelerin faaliyete almasna dek srdrlecek ilerden, insan sal ve evre iin riskli ve tehlikeli olanlar.......... 139

vi

DS GENEL MDRL


V.1.19. Proje alannda peyzaj eleri yaratmak veya dier amalarla yaplacak saha dzenlemelerinin (aalandrmalar, yeil alan dzenlemeleri vb.) ne kadar alanda nasl yaplaca, bunun iin seilecek bitki ve aa trleri .................................... 140 V.1.20. Dier faaliyetler......................................................................................... 140 V.2. Projenin letme Aamasndaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik evre zerine Etkileri ve Alnacak nlemler ..................................................................................... 141 V.2.1. Proje kapsamndaki tm nitelerin zellikleri, hangi faaliyetlerin hangi nitelerde gerekletirilecei, kapasiteleri, nitelerde retilecek mal ve/veya hizmetler, nihai ve yan rnlerin retim miktarlar ............................................... 141 V.2.2. Kaynaa ait varsa dier kullanm ekilleri, projenin bunlara etkileri ve alnacak nlemler ................................................................................................... 147 V.2.3. Faaliyet niteleri iin gerekli hammadde, yardmc madde, mamul madde miktarlar, tanmlar, depolanmalar .................................................................... 148 V.2.4. Su tutulmas sonucu su kalitesine ve su ortamndaki canllara olabilecek etkiler...................................................................................................................... 148 V.2.5. Su tutulmas ile oluabilecek iklim deiiklii ve bu deiiklik sonucu bitki rts, fauna, habitat ve biyotoplar zerine olabilecek etkiler .............................. 148 V.2.6. Ulusal ve uluslararas mevzuatla korunmas gereken alanlar zerine etkiler ................................................................................................................................ 149 V.2.7. Suyun temin edilecei kaynan kullanlmas sonucu mansapta olabilecek deiimler (erozyon, nehir hidrolojisi, sucul hayat, sediment gelii, su kalitesi vb.) ................................................................................................................................ 149 V.2.8. Yeralt ve yzeysel su kaynaklarna olabilecek etkiler ............................... 149 V.2.9. Orman alanlarna olabilecek etkiler ve bu etkilere kar alnacak tedbirlerin tanmlanmas .......................................................................................................... 150 V.2.10. Proje alannda peyzaj unsurlar oluturmak veya dier amalarla yaplacak saha dzenlemeleri ................................................................................................. 150 V.2.11. Proje iin nerilen salk koruma band mesafesi..................................... 150 V.2.12. Projenin iletilmesi aamasndaki faaliyetlerden insan sal ve evre asndan riskli ve tehlikeli olanlar......................................................................... 154 V.2.13. dari ve sosyal nitelerde ime ve kullanma amal sularn kullanm sonrasnda oluacak atk sularn artlmas iin uygulanacak artma tesisinin karakteristii, prosesinin detaylandrlmas ve artlan atk sularn hangi alc ortamlara, ne miktarlarda, nasl verilecei ............................................................. 154 V.2.14. Konut, sosyal ve idari tesislerde oluacak kat atk miktar ve zellikleri, bu atklarn nerelere ve nasl tanacaklar veya hangi amalar iin ve ne ekilde deerlendirilecei, nasl bertaraf edilecei ............................................................ 155 V.2.15. Proje nitelerinin iletilmesi srasnda oluacak grlt kaynaklar, seviyeleri ve grlt kontrol iin alnacak nlemler............................................ 155 V.2.16. Proje alan ve yakn evresinde, yeralt ve yerstnde bulunan kltr ve tabiat varlklarna (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalntlara, korunmas

vii

DS GENEL MDRL


gerekli doal deerlere) materyal zerindeki etkilerinin iddeti ve yaylm etkisinin belirlenmesi ............................................................................................................ 155 V.2.17. Projenin iletilmesi srasnda alacak personel says, bu personelin ve bu personele bal nfusun konut, ulam ve dier sosyal/teknik altyap ihtiyalarnn nerelerde, nasl temin edilecei.............................................................................. 155 V.2.18. Dier faaliyetler......................................................................................... 156 V.3. Projenin sosyo-ekonomik evre zerine etkileri.................................................. 156 V.3.1. Proje ile gereklemesi beklenen gelir artlar; yaratlacak istihdam imkanlar, nfus hareketleri, gler, eitim, salk, kltr, dier sosyal ve teknik altyap hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanlma durumlarnda deiiklikler vb. ................................................................................................................................ 156 V.3.2. evresel fayda-maliyet analizi .................................................................... 156 BLM VI. LETME FAALYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABLECEK VE SREN ETKLER VE BU ETKLERE KARI ALINACAK NLEMLER........... 158 VI.1. Arazi slah (baraj, HES, iletim kanallar ve malzeme ocaklarnda yaplacak arazi slah ve reklamasyon almalar, orman alan dnda kalan sahalarda malzeme ocaklar varsa Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Doaya Yeniden Kazandrlmas Ynetmelii hkmlerinin yerine getirilmesi) ................................. 158 VI.2. Baraj, HES, su iletim tesisleri ve malzeme ocaklarnda yaplacak rehabilitasyon almalar .................................................................................................................... 158 VI.3. Mevcut su kaynaklarna etkiler, olabilecek hava emisyonlar............................ 159 BLM VII. PROJENN ALTERNATFLER.......................................................... 160 VII.1. Depolama le lgili Alternatifler...................................................................... 160 VII.2. Enerji Tesisleri le lgili Alternatifler............................................................. 160 VII.3. me ve Kullanma Suyu Tesisleri le lgili Alternatifler................................ 160 BLM VIII. ZLEME PROGRAMI.......................................................................... 162 VIII.1. Faaliyetin inaat iin nerilen izleme program, faaliyetin iletmesi ve iletme sonras iin nerilen izleme program ve acil mdahale plan..................................... 162 VIII.2. ED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliinde Yeterlik Belgesi alan kurum/kurulularn ykmllkleri balnn ikinci paragrafnda yer alan hususlarn gerekletirilmesi ile ilgili program.................................................... 164 BLM IX. HALKIN KATILIMI................................................................................ 165 BLM X. YUKARIDAK BALIKLAR ALTINDA VERLEN BLGLERN TEKNK OLMAYAN BR ZET ............................................................................... 166 BLM XI. SONULAR .............................................................................................. 176 EKLER ............................................................................................................................. 177 KAYNAKLAR ................................................................................................................. 201 YETERLLK BELGES KAPSAMINDA ALITIRILMASI TAAHHT EDLEN PERSONEL TABLOSU ................................................................................................. 203 ED RAPORUNU HAZIRLAYAN ALIMA GRUBU ........................................... 204

viii

DS GENEL MDRL


TABLO DZN Tablo I.1 Proje alanna ait hidrolojik zellikler..................................................................... 2 Tablo I.2 Baraj gvdesinin zellikleri ................................................................................... 3 Tablo I.3 Baraj gl............................................................................................................... 3 Tablo III.1 Byk Melen Baraj ve HES Maliyetleri (YTL)............................................... 13 Tablo III.2 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (20092014 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile) ...................................... 14 Tablo III.3 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (I. AAMA) (2009-2014 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)........... 15 Tablo III.4 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (II. AAMA) (2019-2022 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)........... 16 Tablo III.5 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (III. AAMA) (2030-2031 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)........... 16 Tablo III.6 Melen Baraj Enerji Tesisleri Uygulama Plan (2009-2010 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile) .................................................................... 17 Tablo III.7 Byk Melen Baraj ve HES projesinin ime ve kullanma suyu faydas deerleri ............................................................................................................................... 20 Tablo III.8 Byk Melen Baraj ve HES projesinin yllk enerji retimi faydas deerleri 20 Tablo III.9 Melen Sistemi pompa istasyonlar kapasiteleri ve kurulu gleri.................... 25 Tablo III.10 Rezervuar ve mutlak koruma alan ierisinde kalan yerleim niteleri .......... 29 Tablo III.11 Rezervuar ve Mutlak koruma alan ierinde kalan, tamamyla veya ksmen de olsa etkilenen yerleim nitelerinin nfuslar ve 17 yllk periyottaki nfus art hz ....... 29 Tablo III.12 Kotlara Gre Arazi Miktarlar % Dalmlar ................................................. 31 Tablo III.13 Mutlak Koruma Alanndaki Arazi Varlklar Ve % Dalm......................... 31 Tablo III.14 Byk Melen Baraj Mutlak Koruma alan Fiili deme sonu tablosu........... 32 Tablo III.15 Byk Melen Baraj Rezervuar alan Net Gelir Kayplar sonu tablosu ....... 32 Tablo III.16 Byk Melen Baraj Mutlak Koruma alan Fiili deme sonu tablosu........... 33 Tablo III.17 Byk Melen Baraj Mutlak Koruma alan net gelir sonu tablosu................ 33 Tablo IV.1 Byk Melen Baraj rezervuar ve mutlak koruma alann gsteren 1/25 000 lekli paftalarn numaralar................................................................................................ 34 Tablo IV.2 Dzce Meteoroloji stasyonundaki 2005 Yl Ya Normalleri ..................... 36 Tablo IV.3 Sakarya Meteoroloji stasyonundaki 2005 Yl Ya Normalleri................... 36 Tablo IV.4 Proje Alanndaki Meteoroloji stasyonlarnn Yllk Ortalama Yalar Ve Aylara Gre Dalmlar (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008) ............... 37 Tablo IV.5 Dzce iline ait Kar, Dolu, Sis ve Kra Durumu ............................................. 38 Tablo IV.6 Sakarya iline ait Kar Durumu ........................................................................... 38

ix

DS GENEL MDRL


Tablo IV.7 Proje Alanndaki Aylk Ortalama Scaklklar (0C) (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Rap, 2008)................................................................................................ 39 Tablo IV.8 Dzce Meteoroloji stasyonu 2005 Yl Scaklk Normalleri ........................... 39 Tablo IV.9 Sakarya Meteoroloji stasyonu 2005 Yl Scaklk Normalleri......................... 40 Tablo IV.10 Dzce line Ait 2005 Yl Buharlama Deerleri ........................................... 40 Tablo IV.11 Sakarya line Ait 2005 Yl Buharlama Deerleri......................................... 40 Tablo IV.12 Dzce line Ait 2005 Yl Gnlk Buharlama Miktar (mm)........................ 41 Tablo IV.13 Dzce ve Hasanlar Barajnn gzlem periyotlarndaki aylk ortalama buharlama deerleri ........................................................................................................... 42 Tablo IV.14 Melen Baraj Rezervuar Net Buharlama Derinlikleri................................ 42 Tablo IV.15 Dzce ve Kocaali stasyonlarndaki Ortalama Aylk Toplam Class A Plan Buharlama Gzlemleri (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008) ................ 43 Tablo IV.16 Dzce Meteoroloji stasyonundaki 2005 Yl Rzgar Rejimi Rasat Normalleri ............................................................................................................................................. 44 Tablo IV.17 Esme saylarna gre aylk ve yllk rzgar dalm ...................................... 44 Tablo IV.18 Sakarya Meteoroloji stasyonundaki 2005 Yl Rzgar Rejimi Rasat Normalleri............................................................................................................................ 46 Tablo IV.19 Dzcedeki 2005 Yl Basn Deerleri ......................................................... 47 Tablo IV.20 Sakarya li 2005 Yl Basn Deerleri ........................................................... 47 Tablo IV.21 Dzce Meteoroloji stasyonundaki Bal Nem Normalleri ............................ 48 Tablo IV.22 Sakarya Meteoroloji stasyonundaki sisli gn says ve nispi nem oranlar ... 48 Tablo IV.23 ekil IV.5deki Jeolojik Harita Simgelerinin Aklamas ............................. 53 Tablo IV.24 YSKY (2005)de belirtilen parametreler ile DS tarafndan izlenen parametrelerin karlatrlmas ........................................................................................... 75 Tablo IV.25. Byk Melen ay Aydoan Kprs izleme istasyonu iin persentil hesaplarna dayal su kalitesi snflandrmas ...................................................................... 76 Tablo IV.26 Melen Baraj iin ilgili AGlerin gzlenmi anlk takn debileri yardmyla blgesel ve noktasal yntemler ile eitli yinelenmeli takn debilerinin hesab ................ 77 Tablo IV.27 Melen baraj takn almalarnda kullanlan alt havzalarn karekteristikleri ............................................................................................................................................. 78 Tablo IV.28 Melen baraj eitli yntemlerle bulunan ve eitli yinelenmeli takn debileri ............................................................................................................................................. 78 Tablo IV.29 Byk Melen Barajndan mansap su haklar ve imesuyu iin ekilecek su miktarlar ............................................................................................................................. 81 Tablo IV.30 Melen baraj gl alannda her arazi snfnda yetitirilen rnlerin rantlar ve toplam rant........................................................................................................................... 87 Tablo IV.31 Gl ve mutlak koruma alanna gre toplam orman arazileri ve ait olduklar Orman Mdrlklerine gre dalmlar ............................................................................. 88

x

DS GENEL MDRL


Tablo IV.32 Gl alan ve mutlak koruma alan iersinde bulunan orman arazilerindeki Mecere tipleri miktarlar,birim alanndaki servet ve servet artlar.................................. 89 Tablo IV.33 Memeli Hayvanlar (Mammalia)...................................................................... 94 Tablo IV.34 Srngenler (Reptilia)..................................................................................... 94 Tablo IV.35 ki Yaamllar- Amfibiler (Amphibia)............................................................ 95 Tablo IV.36 Kular (Aves) .................................................................................................. 95 Tablo IV.37 stasyonlara Gre Balk Trlerinin Dalm ................................................ 100 Tablo IV.38 Tablo F.8. stasyonlara Gre Balk Etd Sonularnn zeti ..................... 101 Tablo IV.39. 2004 ylnda Dzce ili ve ilelerinde hayvanclk durumu .......................... 102 Tablo IV.40. Toplam kmes hayvan says ...................................................................... 102 Tablo IV.41. Dzce ili ve ileleri alabalk tesisleri ........................................................... 103 Tablo IV.42. Sakarya li Su rnleri retimi (kg) ........................................................... 103 Tablo IV.43. Dzcede alan Nfusun Sektrlere Gre Yzde Dalm ..................... 106 Tablo IV.44 Dzce Yerleim Yeri Tiplerinde sizlik Oranlar (%) ................................. 107 Tablo IV.45 .Dzce lindeki Salk Kurum ve Kurulular .............................................. 107 Tablo IV.46 Sakarya linde lelere gre salk kurumlarnn dalm............................. 108 Tablo V.1 Byk Melen Baraj Hafriyat Srasnda Kullanlacak Balca Ekipmanlar .... 112 Tablo V.2 Gere alanlarnn yer ald pafta numaralar................................................... 117 Tablo V.3 C Geirimli Gere Alan koordinatlar............................................................. 118 Tablo V.4 K Geirimsiz Gere Alan Koordinatlar.......................................................... 118 Tablo V.5 E Geirimli Gere Alan Koordinatlar ............................................................ 119 Tablo V.6 KAYA I Gere Alan Koordinatlar ................................................................. 119 Tablo V.7 Melen Baraj Zamana Bal Olarak Kaya-I Gere Alan retim Miktarlar .. 122 Tablo V.8 Melen Baraj Zamana Bal Olarak E Geirimli Gere Alan retim Miktarlar ........................................................................................................................................... 122 Tablo V.9 Melen Baraj Zamana Bal Olarak C-Geirimli Gere Alan retim Miktarlar ........................................................................................................................................... 123 Tablo V.10 Melen Baraj Zamana Bal Olarak K Geirimsiz Gere Alan retim Miktarlar ........................................................................................................................... 124 Tablo V.11. Melen Baraj Toz Hesaplamalarnda Kullanlan Toz Emisyon Faktrleri.... 125 Tablo V.12 Byk Melen Baraj Hafriyat Srasnda Kullanlacak Balca Ekipmanlar .. 132 Tablo V.13 Baraj Aks naat Aamasnda Kullanlacak Ekipmanlarn Says ve Grlt Seviyeleri (Lmaks) ............................................................................................................ 132 Tablo V.14 Kaya-I Malzeme Ocanda Kullanlacak Ekipmanlarn Says ve Grlt Seviyeleri (Lmaks) ............................................................................................................... 132 Tablo V.15 C ve E Geirimli Malzeme Ocanda Kullanlacak Ekipmanlarn Says ve Grlt Seviyeleri (Lmaks).................................................................................................. 133

xi

DS GENEL MDRL


Tablo V.16 K Geirimsiz Malzeme Ocanda Kullanlacak Ekipmanlarn Says ve Grlt Seviyeleri (Lmaks) ............................................................................................................... 133 Tablo V.17 Farkl antiyelerdeki i makinelerinden kaynaklanan toplam edeer grlt dzeyleri ............................................................................................................................ 133 Tablo V.18. Vibrasyon Hznn Binalar zerinde Yaratabilecei Etkiler (Olofsson, 1991) ........................................................................................................................................... 136 Tablo V.19. Amonyum nitrat htiva Eden Patlayc Maddeler le lgili Uzaklklar (Stresiz Binalardan Uzakl*)........................................................................................................ 152 Tablo V.20. Patlayc Madde yerlerinin ve Depolarnn evreye Olan Gvenlik Uzaklklar ......................................................................................................................... 153

xii

DS GENEL MDRL


EKL DZN ekil II.1 Trkiye haritasnda Sakarya ve Dzce ilinin yeri.................................................. 5 ekil II.2 Melen Havzasn ve havzann konumunu gsteren harita.................................... 5 ekil II.3 Byk Melen Baraj glnn 1/25 000lik memleket haritasnda gsterimi.......... 7 ekil II.4 Byk Melen Baraj proje sahasnn ve baraj glnn ilendii uydu resmi ........ 8 ekil II.5 Melen Reglatr .................................................................................................. 9 ekil II.6 Byk Melen Barajnn yaplmas iin planlanan Melen ay Blgesi .............. 10 ekil III.1 Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas ............................................. 18 ekil III.2 Melen I. Merhale kapsamnda inaat tamamlanm ve devam eden imesuyu tesislerinin ematik boy kesiti.............................................................................................. 27 ekil IV.1 2005 Yl rzgar gl ......................................................................................... 45 ekil IV.2 2005 Yl mevsimlere ait rzgar glleri ............................................................. 45 ekil IV.3 Sakarya li 2005 Yl rzgar gl....................................................................... 46 ekil IV.4 Dzce Havzas Jeoloji Haritas .......................................................................... 52 ekil IV.5 Dzce Ovas ve Yakn evresinin Kaya Tr Haritas. Simgelerin aklamas Tablo (zmen, 2000)........................................................................................................... 53 ekil IV.6 Trkiyenin Deprem Kuaklar inde Dzcenin Yeri (deprem.gov.tr). ......... 59 ekil IV.7 Kuzey Anadolu Fay Kuann Dzce Yaknlarndaki Diri Faylar Haritas (mta.gov.tr). ......................................................................................................................... 60 ekil IV.8 Dzce evresinin Diri Faylar (zmen, 2000). ................................................ 60 ekil IV.9 Bat Karadeniz Havzas Hidrometeoroloji Haritas .......................................... 80 ekil IV.10 Byk Melen Barajndan mansap su haklar ve imesuyu iin ekilecek su miktarlar ve stanbul li arz talep erisi.............................................................................. 82 ekil IV.11 Byk Melen Baraj Kot-Alan-Hacim grafii ................................................ 83 ekil IV.12 Proje sahasnn genel grnm ve floristik yaps ......................................... 92 ekil IV.13 Proje sahasnn genel grnm ve floristik yaps ......................................... 93 ekil IV.14 Proje sahas ierisinde grlm olan bir ylan tr ile krlang tr ............ 98 ekil V.1. Baraj nasnda kullanlacak olan malzeme ocaklarnn yerleri ....................... 111 ekil V.2 Kaya I Malzeme Alanna Ait Ulam Altyaps ................................................ 122 ekil V.3 E Geirimli Malzeme Alanna ait ulam altyaps............................................ 123 ekil V.4 C Geirimli Malzeme Alanna ait ulam altyaps ........................................... 124 ekil V.5 K Geirimsiz Malzeme Alanna ait ulam altyaps......................................... 125 ekil V.6. Kaya I Malzeme oca toz dalm grafii ....................................................... 129 ekil V.7 Baraj aks Arazi Hazrlk ve naat Aamalarnda Tm Kaynaklardan Oluacak Mesafelere Gre Grlt Grafii ...................................................................................... 134

xiii

DS GENEL MDRL


ekil V.8 Kaya I Arazi Hazrlk ve naat Aamalarnda Tm Kaynaklardan Oluacak Mesafelere Gre Grlt Grafii ...................................................................................... 134 ekil V.9 E ve Geirimli Arazi Hazrlk ve naat Aamalarnda Tm Kaynaklardan Oluacak Mesafelere Gre Grlt Grafii....................................................................... 135 ekil V.10 K Geirimsiz Arazi Hazrlk ve naat Aamalarnda Tm Kaynaklardan Oluacak Mesafelere Gre Grlt Grafii....................................................................... 135 ekil V.11 Kaya I malzeme ocanda yaplacak patlatma srasnda tahmini vibrasyon seviyesi .............................................................................................................................. 137

xiv

DS GENEL MDRL


EK DZN Ek 1 Melen Baraj Proje Alann Gsteren 1/25 000 lekli Topografik Harita .............. 178 Ek 2 Byk Melen Baraj 1/1000 lekli genel vaziyet plan........................................... 179 Ek 3 Byk Melen Baraj Gvde En Kesiti ...................................................................... 180 Ek 4 Byk Melen Baraj Gvde Boykesiti ve Maksimum Tip Enkesiti ......................... 181 Ek 5 1/500-1/1000 lekli dolusavak boy ve en kesiti...................................................... 182 Ek 6 Byk Melen Baraj derivasyon-dipsavak boy ve en kesiti...................................... 183 Ek 7 Melen Baraj Proje Alan Yaknnda Bulunan Meteoroloji stasyonlar................... 184 Ek 8 Byk Melen Baraj alanna ait Jeoloji Haritas (1/1000) ........................................ 185 Ek 9 Byk Melen Baraj Gl alan Jeoloji haritas (1/25 000) ........................................ 186 Ek 10 l Kltr ve Turizm Mdrlklerine yazlan yazlar ve alnan cevaplar................. 187 Ek 11 Melen havzas ile ilgili Bakanlar Kurulunun 07/05/2008 Tarihli ve 2008/13681 sayl kararlar .................................................................................................................... 188 Ek 12 Byk Melen baraj alan 1/25 000 lekli Mecere Haritalar .............................. 189 Ek 13 Orman Blge Mdrlklerinde alnan Grler ve ED nceleme ve Deerlendirme Formu ....................................................................................................... 190 Ek 14 Byk Melen baraj alan 1/25 000 lekli malzeme ocaklar haritas................... 191 Ek 15 Malzeme Ocaklar 1/5000 lekli Hafriyat Alanlar Haritas ................................ 192 Ek 16 Baraj alan 1/2000 lekli vaziyet plan.................................................................. 193 Ek 17 Malzeme alanlarnn ruhsatlandrma bavurular.................................................... 194 Ek 18 Malzeme ocaklar imalat haritalar.......................................................................... 195 Ek 19 Doaya Yeniden Kazandrma Plan ........................................................................ 196 Ek 20 Malzeme alanlarna ait koordinatl haritalar ........................................................... 197 Ek 21 Patlatma Kaynakl evresel Etkilerin Azaltlmasna Ynelik Tedbirler ................ 198 Ek 22 Hava Kalite Modelleme Sonular .......................................................................... 199 Ek 23 Acil Mdahale Plan................................................................................................ 200

xv

DS GENEL MDRL


BLM I. PROJENN TANITIMI VE AMACI I.1. Proje Konusu Faaliyetin Tanm, mr, Hizmet Amalar, Pazar veya Hizmet Alanlar ve Bu Alan erisinde Ekonomik ve Sosyal Ynden lke, Blge ve/veya l leinde nem ve Gereklilikleri Bu evresel Etki Deerlendirme (ED) Raporunun konusu, stanbulun ime suyu ihtiyacn karlamak amacyla Byk Melen ay zerine yaplmas planlanan Byk Melen Baraj, Hidroelektrik Santrali (HES) ve Malzeme Ocaklar Projesidir. Byk Melen baraj 30o 57 57 - 41o 00 24 koordinatlar arasnda yer alan ime ve kullanma suyu temini ile birlikte elektrik retimi amacyla kullanlmas planlanan n yz beton kaplamal kaya dolgu tipi bir baraj olup baraj gvdesi, kapakl dolusavak, iki adet derivasyon tneli, imesuyu pompa istasyonlar, iki adet 3000 mm apnda isale hatt, artma tesisleri ve HES tesislerinden olumaktadr. Projenin amac stanbulun giderek byyen ve mevcut kaynaklarla karlanamayan ime, kullanma ve endstri suyu ihtiyacndaki an karlanmasdr. Melen Barajnn ikinci amac ise elektrik retimidir. Proje 2007 ylnda stanbulda yaanan kuraklk sebebiyle ok byk nem ve aciliyet kazanm ve bu nedenle yapmna hz verilmitir. Byk Melen ayndan ilk ekilen su, baraj yapm ncesinde tamamlanm olan Melen Reglatr ile 20 Ekim 2007 tarihi itibariyle stanbula verilmeye balanmtr. 2014 ylnda devreye girmesi planlanan Byk Melen Baraj iin 50 yllk hizmet mr boyunca nfus artna kar gelen stanbul Su ve Kanalizasyon daresi Genel Mdrl su ihtiyalar gz nnde bulundurularak arz ve talep erisi dzenlenmi ve barajdan, nfus iin temin edilecek su arzlar oluturulmutur. (Melen Sistemi Byk Melen Baraj ve HES Su Temini ve letme almas erikli Mhendislik Hidrolojisi Planlama Raporu) stanbulun 1950 ylndan itibaren hzl artan nfusuna ve bununla birlikte gelien sanayiye ime, kullanma ve endstri suyu temini byk nem kazanmtr. Bu problemin zm hakknda almalar DSce 1960 ylndan sonra younlam, blgede mevcut su kaynaklarnn potansiyeli ve kalitesi ile bunlardan faydalanma eklini, srasn ve yaplmas gereken mhendislik yaplarn tespit eden birbirini tamamlayc nitelikte adet ett ve planlama raporu hazrlanmtr. Bu raporlar: stanbul me Suyu Projesi stikaf Raporu DS-TAMS tarafndan hazrlanan stanbul-zmit me, Kullanma ve Endstri Suyu Projesine ait rapor DS, SK ve stanbul Bykehir Belediyesi tarafndan DAMOC firmasna hazrlattrlan stanbul Blgesi Su Temini ve Kanalizasyon Master Plan Raporudur. 1980li yllarda stanbul ehrinin, Damoc Master Plan tahminlerinden daha hzl artan nfus ve yerleme nedeniyle Mudurnu ayndan Su Temin Projesi ve Istranca derelerinden su temini istikaf raporlar hazrlanmtr. 1998 ylndan itibaren ise Melen ayndan su temini projesi gelitirilmitir. Projeleri DS XIV Blge Mdrl ve DS ett ve Plan Dairesi Bakal hazrlamtr. Yaplan almalar sonucu 2040 yl iin stanbul metropoliten alannda 17 milyon nfus ve 1997 hm3/yl su ihtiyac olaca tahmin edilmektedir. Bu ihtiyacn

1

DS GENEL MDRL


karlanabilmesi iin yaplan almalar Yeilay Sistem I ve Melen Sistemi ad altnda yrtlmektedir. Melen Projesi ile ilgili fizibilite etd 1991 ylnda, DS ve mavir firma Nippon KOEI tarafndan hazrlanmtr. stanbulun uzun vadeli ime suyu ihtiyacn karlamak amacyla gelitirilmesi gereken en byk su kayna Byk Melen aydr. Melen ayndan stanbul ehrine ime ve kullanma suyu temini ile ilgili almalar 1988 ylndan itibaren balatlmtr. Baraj aksnn yeri ve yksekliinin tespiti amacyla DS uzmanlar tarafndan incelemeler yaplm ve eitli alternatifler deerlendirilmitir. Bu inceleme ve deerlendirmeler sonrasnda Byk Melen vadisinde en fazla ya alann iine alabilecek, jeolojik ve topografik koullar uygun yerin ayst tepesi ile Dikenli tepe arasndaki nokta olduu tespit edilmitir. Ayrca topografik olarak yaplan aratrmalar sonucunda optimum miktarda su temini asndan baraj kreti yksekliinin 110 m olmas gerektii belirlenmitir. Drt aamada gerekletirilmesi dnlen bu projenin birinci aamasnda bir reglatr yapsyla 268 hm3/yl, Melen Baraj inaat bittikten sonra iki, ve drdnc aamalar dahil toplam 1077.27 hm3/yl su bu kaynaktan temin edilecektir. Projenin 22 Mart 1997 tarih ve 22941 sayl Resmi Gazetede yaymlanan TrkiyeJaponya szlemesi ile gerekletirilmesi ve toplam maliyetinin 1.181 Milyon Dolar olmas ngrlmtr. Byk Melen Havzasndaki su kaynaklar mevcut planlamaya gre, 2014 ylnda devreye girecek ve 2040 ve sonras iin stanbulun en nemli su kayna olacaktr. Byk Melen ay zerine kurulacak barajn glnde su toplanp buradan boru hatt ile stanbula tanacaktr. lk aamada ylda toplam 268 hm3, son aamada ise ylda 1.077 hm3 su verecek olan Byk Melen Sistemi 2040 ylna kadar stanbulun su ihtiyacn karlayacaktr. Barajn yaplaca proje alanna ait hidrolojik zellikler Tablo I.1de Baraj gvdesine ait zellikler ise Tablo I.2de verilmitir. Baraj sebebiyle oluacak olan baraj glnn normal su seviyesi 110 m olup, bu seviyedeki gl hacmi 689.1 hm3 civarnda olacaktr (Tablo I.3). Melen Projesi ime, kullanma suyu ve enerji amal olarak ina edilecektir. Projenin takn koruma amac yoktur. Bu sebeple proje kapsamnda herhangi bir takn koruma tesisi ina edilmeyecektir. Barajn ina edilmesi halinde olas takn problemleri de baraj vastas ile bertaraf edilerek ortadan kalkacaktr.Tablo I.1 Proje alanna ait hidrolojik zellikler

Yllk Ortalama Ya Yllk Buharlama Yllk ortalama Scaklk Aks Yeri Drenaj Alan Aks yeri yllk ortalama akm Regle edilen akm Reglasyon Oran

950 mm 796,60 mm/yl 12,8 oC 2 317 km2 1 599,42 hm3/yl 1077, 27 hm3/yl % 67

2

DS GENEL MDRL


Tablo I.2 Baraj gvdesinin zellikleri

Amac Tipi Talveg kotu Kret kotu Talvegden ykseklii Temel Kotu Temelden ykseklii Kret uzunluu Kret genilii Memba evi Mansap ev Memba Batardosu kret kotu Memba Batardosu kret genilii Memba Batardosu evleri Mansap Batardosu kret kotu Mansap Batardosu kret genilii Mansap Batardosu evleriTablo I.3 Baraj gl

me, kullanma ve endstri suyu temini + HES n Yz beton kaplamal kaya dolgu 13,00 m 110,00 m 97 m 8m 102 m 709 m 12 m 1,4 / 1 1,4 / 1 33,00 m 8,0 m 2/1 1,5/1 25,00 m 7,0 m 2/1 2/1 37 m 55 m 110m 110 m 112 hm3, 5,60 km2 689,10 hm3, 17,15 km2 577,10 hm3 % 67 1077,27 hm3/yl

Minimum su seviyesi Minimum letme Seviyesi Normal su seviyesi Maksimum su seviyesi Min. l.sev. gl hacmi ve gl alan Mak.su sev. Gl hacmi ve gl alan Aktif Gl Hacmi Reglasyon Oran me ve Kullanma Suyu miktar.

Baraj inaat srasnda, ortaya kmas beklenen kirleticiler hava, su ve grlt ile atk kirliliine yol aacaktr. naat aamasnda, ta ocaklarnda ve tnel inas srasnda yaplacak patlatmalardan, baraj inaat srasnda yaplacak kaz, doldurma, boaltma ve tama ilemlerinden ve beton santrallerinden toz ve grlt problemi ortaya kacaktr. Ortaya kmas beklenen atk su ise alanlardan kaynaklanacak evsel atksudan ibaret olacaktr. Atk olarak ise alanlardan kaynaklanacak evsel nitelikli kat atklar, inaat almalarnda ortaya kacak inaat atklar, tehlikeli atklar ile madeni ve bitkisel atk yalar oluacaktr. Bu kirleticiler baraj inaat tamamlannca ortadan kalkacaktr. letme aamasnda ise sadece baraj iletmesinde alacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atksu ve kat atklar sz konusu olacaktr. ou baraj projelerinde olduu gibi, baraj rezervuarnn dolmaya balamas ile birlikte daha nce kara paras olarak kullanlan nemli miktarda bir alan su ile kaplanacaktr. Bu durum blgedeki flora ve faunann etkilenmesine neden olacaktr. Ayrca blgenin iklim yapsnda da baz deiikliklerin olmas muhtemeldir. Projenin inaat aamasnda ortaya kmas beklenen dier bir evresel sorun da grltdr. Grltnn ana kayna, kaz, dolgu ve malzeme tanmas srasnda kullanlan aralar olacaktr. naat srasnda oluacak grltnn seviyesi ve dalm, evresel

3

DS GENEL MDRL


Grltnn Deerlendirilmesi ve Ynetimi Ynetmelii hkmlerine gre raporun ilerleyenin blmlerinde hesaplanm ve deerlendirmeler yaplmtr.

4

DS GENEL MDRL


BLM II. PROJE N SELEN YERN KONUMU II.1. Faaliyetin yeri (lgili Valilik veya Belediye tarafndan doruluu onanm olan faaliyet yerinin, lejant ve Plan notlarnn da yer ald onanl evre Dzeni Plan ve mar Planlar zerinde, bu planlar yoksa mevcut arazi kullanm haritas zerinde gsterimi) Proje sahas Karadeniz Blgesinde stanbul Boaznn 170 km dousunda, Sakarya ilinin 70 km kuzeydousunda yer alan Ortaky beldesi Uurlu kynn 2.5 km gneybatsnda, Melen aynn dkld Karadenizin yaklak 7 km gneyinde ve Dikenli Tepe ile ayst Tepesi arasnda yer almaktadr (ekil II.1ve ekil II.2).

ekil II.1 Trkiye haritasnda Sakarya ve Dzce ilinin yeri

ekil II.2 Melen Havzasn ve havzann konumunu gsteren harita

stanbul ime suyu temini projesi kapsam ierisinde yer alan ve Byk Melen ay ile Lahna deresinin besleyecei Melen Barajnn aks ayst Tepesi ile Dikenli Tepe

5

DS GENEL MDRL


arasndadr. Rezervuar alan Sakarya ve Dzce illeri snrlar ierinde kalmaktadr (Melen Baraj Kamulatrma Planlama Raporu, 2006). Barajn iinde bulunduu Melen Havzas 41 5 00 - 40 40 00 kuzey enlemleri ve 30 50 00 - 31 40 00 dou boylamlar arasnda yer almakta olup, 2317 km2lik alan kapsamaktadr. Planlama aamasnda olan Byk Melen Baraj, Byk Melen ay ve Lahna Deresinin Karadenize dklmeden nce birletii blgenin mansabndadr (DS, 2005). ki akarsuyun drenaj alanlar, birlikte Melen Havzasnn toplam alann oluturmaktadr. Kk Melen ay, Asar Deresi, Uur Deresi ve Aksu Deresi, Efteni Glne dklmektedir. Ana akm Efteni Glnden kmakta ve Byk Melen ay adn alarak Karadenize dklmektedir. Byk Melen Baraj ve Melen Havzasnn konumunu gsteren 1/25000 lekli memleket haritas ekil II.3de, proje sahasnn uydu grnm ekil II.4te, daha nceden yaplm olan reglatrn fotoraf ekil II.5da, barajn kurulaca blgenin panoramik fotoraf ise ekil II.6de verilmitir. Proje sahas denizden yaklak 13 m ykseklikte olup, 1250 mye varan tepelerden ibarettir. Baraj membasnda Dzce Ovas yer almakta ve 110 m kotuna kadar yaylmaktadr. Dzce ovasnda ve akarsu yatann geniledii dzlklerde youn olarak tarm yaplmaktadr. Dier alanlar fndklk ve ormanlktr (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008).

6

DS GENEL MDRL


ekil II.3 Byk Melen Baraj glnn 1/25 000lik memleket haritasnda gsterimi

7

DS GENEL MDRL


ekil II.4 Byk Melen Baraj proje sahasnn ve baraj glnn ilendii uydu resmi

8

DS GENEL MDRL


ekil II.5 Melen Reglatr

9

DS GENEL MDRL


ekil II.6 Byk Melen Barajnn yaplmas iin planlanan Melen ay Blgesi

10

II.2. Proje kapsamndaki nitelerin konumu(Baraj gvde ve savak tesisleri (dolu savak-dip savak), iletim kanallar, sulama sistemleri, hidroelektrik santral nitesi ile ilgili bina ve tesisler, teknik altyap niteleri, idari ve sosyal niteler, varsa dier niteler, bunlar iin belirlenen kapal ve ak alan byklkleri, bu nitelerin proje alan iindeki konumlarnn vaziyet plan veya kroki zerinde gsterimi, dier tekniklerle temsili resim veya maket benzeri gsterimler, proje kapsamnda yer alan geici ve nihai depolama alanlarnn, ina edilecek baraj sahas iinde gerekletirilecek olan inaat alannn ve Maden Kanununa gre alacak olan ta, kum, akl vb. ocak alanlarnn 1/25000, 1/5000 ve/veya 1/1000'lik haritalar zerinde gsterimi)

Melen Sisteminin en nemli paras olan Byk Melen ay zerinde ina edilecek n Yz Beton Kaplamal Kaya Dolgu tipinde Melen Baraj, 5 aklkl ve kapakl dolusavak yaps, 2 adet 7 m apl derivasyon tnelleri, dipsavak yaps, su alma aft, enerji imesuyu tneli (derivasyon tnellerinden birisi), 3 niteden oluan 45 MW kurulu gce sahip HES tesisleri , 2 adet basnl 3500 mm apl ime suyu cebri borusu, 3 adet 3 branmanl Melen Pompa istasyonundan olumaktadr (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008). Projenin antiye sahas ise 4 adet malzeme oca ile 400 000 m3/yl kapasiteli krma-eleme tesisi, agrega ykama tesisi ve beton santrali binasndan olumaktadr. Byk Melen Baraj inaatnn 2009 ylnda balayp, 5 yl ierisinde bitirilmesi planlanmaktadr. Kademeli olarak enerji retecek ve ime suyu temini salayacak baraj, 2014-2022 yllar aras 536,11 hm3/yl. 2022-2032 yllar aras 804,17 ve 2032 yl sonras 1077,27 hm3/yl ime ve kullanma suyu salayacaktr. Enerji retimi, ime ve kullanma suyu teminine gre ters orantl ve yine kademeli olarak retilecektir (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008). Proje Alan ve Baraj Gl Snrlarn Gsterir 1/25.000 lekli Genel Yerleim Plan Ek 1de verilmektedir. Byk Melen Baraj 1/1000 lekli genel vaziyet plan Ek 2de, baraj projesi baraj en kesiti Ek 3de, gvde boy kesiti ve maksimum tip enkesiti Ek 4de, 1/500-1/1000 lekli dolusavak boy ve en kesiti Ek 5'de ve 1/500-1/1000 lekli derivasyon-dipsavak boykesit ve en kesiti ise Ek 6de verilmitir. n Yz Beton Kaplama Kaya dolgulu olarak yaplacak olan baraj gvdesi iin 7.290.811 m3 malzeme kullanlacaktr. Baraj gvdesinin yaplaca alandaki toplam kaz ise 431.231 m3civarnda olacaktr. Melen rezervuarnn normal iletme seviyesi, Dzce ovasnn su altnda kalmamas iin snr seviyesidir (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008). Talveg kotu 13 m olup kret kotu 110 mdir. Barajn talvegden ykseklii 97 m olup temelden ykseklii 102 mdir. Baraja ait iki adet 7 m i apl derivasyon tnelleri mevcut olup baraj gvde inaat tamamlandktan sonra tnellerden birisi imesuyu ve enerji amal dipsavak yaps olarak grev yapacaktr. Baraj gvdesinin sa sahilinde 5 aklkl ve radyal kapakl dolusavak yaps ina edilecektir. Barajn hemen eteinde 45 MW kurulu gce sahip 3 niteden oluan Melen HES tesisleri mevcuttur (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008). Melen Baraj Kamulatrma Planlama Raporuna gre arazi ettleri, Rezervuar ve Mutlak Koruma Alan olarak iki ayr blm de yaplmtr. Rezervuar sahasnda maksimum su kotu 110 m olup gl alan kamulatrma etd 110 m kotuna gre yaplmtr. Bu kota gre rezervuar alan 17150 dadr. Bu sahann % 17sinin tarm arazisi % 63'nn fndklk , % 9unun orman ve % 11nin de bo alan ve dere yata ile kapl olduu belirlenmitir (Melen Baraj Kamulatrma Planlama Raporu, 2006).

DS GENEL MDRL


110 m maksimum su kotundan itibaren 300 m'lik erit ierisindeki mutlak koruma alannda ise % 1,5 orannda tarm arazisinin % 71 orannda fndkln, % 19 orannda orman arazisinin ve % 8 orannda da tarm d arazinin kald tespit edilmitir. Mutlak koruma alan ierisinde yaklak 18.615 da arazi bulunmaktadr. Rezervuar ve mutlak koruma alanndaki toplam arazi miktar ise 35.765 da'dr (Melen Baraj Kamulatrma Planlama Raporu, 2006). Byk Melen Baraj rezervuar alan kamulatrma ettleri ilk olarak 1997 ylnda DS Genel Mdrl Ett ve Plan Daire Bakanl Tarmsal Ekonomi ube Mdrl elemanlarnca yaplm ve ilk rapor 1996 yl birim fiyatlar ile hazrlanmtr.stanbul ime suyu temini projesi kapsamnda yer alan Byk Melen Baraj rezervuar ve mutlak koruma alan kamulatrma arazi ettleri ikinci kez DS 14. Blge Mdrl teknik elemanlarndan Ziraat Yksek Mhendisi Turgay ERN tarafndan 2006 ylnda yaplm ve Kamulatrma Planlama Raporu 2005 yl birim fiyatlaryla hazrlanmtr (Melen Baraj Kamulatrma Planlama Raporu, 2006).

12

DS GENEL MDRL


BLM III. PROJENN EKONOMK VE SOSYAL BOYUTLARI III.1. Projenin Gereklemesi le lgili Yatrm Program ve Finans Kaynaklar Halihazrda finans kayna olarak bir bilginin tam netlememesi ile birlikte, stanbul linin acil su ihtiyac da gz nne alnarak, projenin finansman kaynann DS kendi finansman veya d finans kaynaklarndan yararlanarak yaplmas dnlmektedir. Proje kapsamnda ina edilecek olan yaplarn maliyetleri Tablo III.1de verilmektedir. Tesisin toplam yatrm bedeli 2006 yl birim fiyatlarna gre 183.374.213,57 YTLdir. (2006 B.F. 1$ = 1,42 YTL)Tablo III.1 Byk Melen Baraj ve HES Maliyetleri (YTL)

TESSLER Baraj mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar TOPLAM Enerji tesisleri GENEL TOPLAM

KEF BEDEL 194 380 007,41 2 021 956 827,51 2 21 6 336 834,93 26 799 567,78 2 243 136 402,71

TESS BEDEL 223 537 008,53 2 325 250 351,64 2 548 787 360,17 30 819 502,95 2 579 606 863,11

PROJE BEDEL 653 021 757,26 2 674 037 904,38 3 327 059 661,64 35 561 927,52 3 362 621 589,16

YATIRIM BEDEL 860 842 972,41 3 109 941 337,22 3 970 784 309,63 38 946 385,09 4 009 730 694,72

Dviz Miktar

: 448 168 015,25 YTL

Yllk Gider (Nihai Durum) : 440 390 835,79 YTL Yllk Gelir (Nihai Durum) : 616 790 705,00 YTL Gelir Gider Fark Gelir Yatrm Oran : 0,15 Rantabilite Karllk Oran : 1,10 : % 9,83 : 176 399 869,00 YTL

Dviz Yatrm Oran : 0,112 III.2. Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas veya Zamanlama Tablosu Byk Melen Projesi II. Merhale kapsamnda olan Melen Baraj ve HES inaat, aamada gerekletirilecektir. Baraj inaatna 2009 yl sonunda balanlacak ve yapm 5 yl srecektir. Proje 2014 ylnda hizmete alacaktr. Melen Projesi II.Merhale inaat kapsamnda, Melen Baraj HES tesislerinin inaat da tamamlanacaktr. I. Aamada 20092014 yllar arasnda 5 ylda, Melen Baraj, Melen mesuyu 2.sale Hatt ve tesisleri ile HES tesisleri yaplacaktr. II. Aamada 2019-2022 yllar arasnda 3 yl iinde mesuyu 3. sale hatt ve tesisleri, III. Aamada 2030-2032 yllar arasnda 2 yl iinde Cumhuriyet Artma Tesisi, 4 nolu Pompa stasyonlar ve istasyona ait Trafo binas ile ENH tesisleri yaplacaktr. Her aama iin projenin uygulama plan Tablo III.2, Tablo III.3, Tablo III.4, Tablo III.5 ve Tablo III.6da, i akm emas ise ekil III.1de verilmitir. Mutlak koruma alannn kamulatrlmas iin planlama raporuna gerekli olan bte konulmutur. Baraj ve ocaklardaki kamulatrma projenin ilk senesi ierisinde tamamlanacaktr. Dier kamulatrma ilemleri ise barajda su tutulmaya balanmasyla birlikte yaplacaktr. 13

Tablo III.2 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (2009-2014 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile) TESSN ADI Yeni Yol Rlakasyonu PTT Hatt Site Tesisleri Hizmet Yollar Baraj gvdesi, memba ve mansap batardolar Dolusavak Yaps Derivasyon Tnelleri Dipsavak, su alma yaps, cebri boru branman Kamulatrma (Yeni yol Rl.,Hizmet Yol.,Site T.) Rezervuar Kamulatrmas Mutlak Koruma Alan Kamulatrmas TOPLAM PROJE BEDEL (YTL) 9 177 243.58 1 173 466.25 354 883.95 33 190.12 142 449 554.02 49 819 132.36 23 488 212.24 30 571 877.28 461 972.77 186 310 005.84 209 182 218.84 653 021 757.26 SU TUTMA 1 2 Y I 3 L L A 4 R 5 6

DS GENEL MDRL


Tablo III.3 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (I. AAMA) (2009-2014 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)TESSN ADI Melen ve Cumhuriyet Pompa Tesisleri Melen ve Cumhuriyet Terfi Hatlar Melen ve Cumhuriyet Terfi Depolar Toplam sale Hatlar Cumhuriyet Artma Tesisi Melen ve Cumhuriyet Trafo Binalar ve ENH TOPLAM PROJE BEDEL (YTL) 71 206 590.96 Y 1 2 I 3 L L A R 4 5 6

33 032 952.64 992 708 257.52

64 535 607.39 1 245 187 981.89

15

SU

47 919 742.26

TUTMA

35 784 831.11

DS GENEL MDRL


Tablo III.4 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (II. AAMA) (2019-2022 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)

PROJE BEDEL TESSN ADI (YTL) Melen ve Cumhuriyet Pompa Tesisleri Melen ve Cumhuriyet Terfi Hatlar Melen ve Cumhuriyet Terfi Depolar Toplam sale Hatlar Cumhuriyet Artma Tesisi Melen ve Cumhuriyet Trafo Binalar ve ENH TOPLAM 71 206 590.96 35 784 831.11 33 032 952.64 992 708 257.52 47 919 742.26 64 535 607.39 1 245 187 981.89 2019 1

Y

I

L L 2020 2

A

R 2021 3

Tablo III.5 stanbul mesuyu Projesi Byk Melen Baraj ve HES Uygulama Plan (III. AAMA) (2030-2031 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)

PROJE BEDEL TESSN ADI (YTL) Melen ve Cumhuriyet Pompa Tesisleri Cumhuriyet Artma Tesisi Melen ve Cumhuriyet Trafo Binalar ve ENH TOPLAM 71 206 590.96 47 919 742.26 64 535 607.39 183 661 940.61

Y

I L 2030 1

L

A

R 2031 2

16

DS GENEL MDRL


Tablo III.6 Melen Baraj Enerji Tesisleri Uygulama Plan (2009-2010 Yllar Aras Yaplacak Tesisler) (2006 Birim Fiyatlar ile)PROJE BEDEL TESSN ADI (YTL) HES Cebri Borular+Vanalar+Cebri boru kazlar Trbin ve Jenaratr Trbin Binas Vana ve Kapak Tehizat Elektromekanik Tehizat alt Sahas ve Trafo Binas ENH HES Kuyruksuyu ve Mansap Suyu Kanal Kamulatrma TOPLAM 2 224 276.36 11 758 258.10 7 678 862.43 1 511 776.04 3 047 548.53 8 450 775.00 657 282.50 113 649.43 119 499.13 35 561 927.52 Y I L 2009 1 L A R 2010 2

17

NAAT NCES HAZIRLIK DNEM

STE TESSLERNN KURULMASI

ANTYE ULAIM YOLLARININ YAPILMASI

DERVASYON TESSLER NAATI

BARAJ GVDES NAATI

DOLU SAVAK NAATI

CEBR BORU

KUYRUKSUYU KANALI

ELEKTRO MEKANK TEHZAT SLER

LETMEYE ALMA

ekil III.1 Projenin Gereklemesi le lgili Akm emas

Planlanan Byk Melen baraj projesinin inaatnn balangcndan, barajn su tutmasna kadar olan saha d inaat faaliyetleri ve olas gecikmeleri de ieren toplam inaat sresi yaklak 5 yldr. naat ilerinin sresinde en fazla vakit alan n yz beton kaplamal kaya dolgu baraj gvdesi inaatdr. Yeni yol relkasyonu, hizmet yollar, PTT ve enerji hatlar, site tesisleri, derivasyon tneli ve kamulatrma almalar 1. yl yaplacak olup, dier nitelerin inas srasyla nitelerin yapm planna uygun olarak 2., 3., 4. ve 5. yllarda yaplacaktr.

DS GENEL MDRL


III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi III.3.1. Faydalar III.3.1.1. me, Kullanma ve Endstri Suyu Temini Faydas Byk stanbul imesuyu II.Merhale Projesi, Melen Sistemi ad altnda yrtlen almalarn su kayna Melen ay ve bunun depolamas Melen Baraj ve HESdir. naat tamamlanm olan Melen I. Merhale Melen Reglatr projesinin 2007 ylnda tamamlanmasyla, stanbul ehrinin su temini iin bugne kadar eitli kaynaklardan 1293,4 hm3/yl su ehre tahsis edilmitir. Ancak hzla byyen stanbul ilinin nfusu, yaanan kuraklk ve kresel snma senaryolar dikkate alndnda, ehrin uzun vadede tm ime ve kullanma suyu ihtiyalarna cevap verecek kullanlabilir en byk su kayna Melen aynn Melen Baraj vastas ile kullanlmasdr. Melen barajndan 1077,27 hm3/yl su, yaklak 185 km uzunluundaki isale hatt ve tnellerle stanbul ehrine iletilecek olup, 2040 yl ve sonrasnda ime ve kullanma suyu ihtiyacna cevap verebilecektir. me suyu faydas hesabnda, 1 m3 suyun barajdan k fiyat olarak hesap edilen 52,69 Kuru deeri imesuyu geliri olarak alnmtr. Baraj ina edildiinde ilk amada 536 hm3/yl su 8 yl boyunca, 804 hm3/yl su 10 yl boyunca ve full devalopmanda toplam 1077,27 hm3/yl su 32 yl boyunca stanbul ehrine verecektir. Hizmet mr boyunca salanacak toplam su faydasnn bugnk deerleri toplam 6 178 919 285 YTLdir. III.3.1.2. Enerji Faydas Proje ime ve kullanma suyu temini maksatldr. Enerji retimi ikincil ama olup, imesuyu sistemi (I. , II. ve III aamalar) devreye girdike aamal olarak azalacaktr. 45 MWlk kurulu gce sahip olan enerji santrali barajn iletmeye alaca 2014 yl ile 2022 yllar arasnda I. Aamada 8 yl boyunca 183,33 Gwh/yl, 2022-2032 yllar arasnda II. Aamada 10 yl boyunca 140,60 Gwh/yl ve baraj mr tamamlanncaya kadar 20322064 yllar aras 32 yl boyunca 92,92 Gwh/yldr. Hizmet mr boyunca retilen firm, seconder ve pik g enerji faydas 338 862 941 YTL olarak bulunmutur. Firm enerjinin faydas 6 cent/kWh, sekonder enerjinin faydas 3,3 cent/kWh olarak alnmtr. Pik g; Kurulu G (Firm G / 0,64) olarak tayin edilmi ve pik g faydas bulunan bu pik gcn 85$ ile arplmas sonucu bulunmutur. Enerji faydalar bulunurken dolar kuru 2006 yl iin 1,42 YTL olarak alnmtr. III.3.1.3. Sulama Faydas Melen Baraj ime kullanma suyu ve enerji amal olduundan sulama amac bulunmamakta olup sulama faydas dikkate alnmamtr. III.3.1.4. Toplam Fayda Proje ile stanbul iline 2014 yl ile 2022 yllar arasnda 8 yl boyunca 536 hm3/yl su, 2022-2032 yllar aras 10 yl boyunca 804 hm3/yl ve nihai durumda ve baraj mr tamamlanncaya kadar 2032-2064 yllar aras 32 yl boyunca 1077,27 hm3/yl su, ime ve kullanma amal olarak verilecektir. Ayn dnemler iin toplam enerji retimi ise; 20142022 yllar aras 183,33 Gwh/yl, 2022-2032 yllar aras 140,60 Gwh/yl ve 2032 yl sonras 92,92 Gwh/yldr. Yllk me ve Kullanma suyu faydas Tablo III.7de, yllk enerji retimi faydas deerleri hesap esaslar ise Tablo III.8de verilmitir. Melen Baraj ve HES tesisleri inaat 19

DS GENEL MDRL


ile salanacak faydalar 3 aamadan olutuu iin yllk fayda yerine toplam faydann bugnk deerleri toplam hesap edilmi ve 3 586 168 890 YTL olarak bulunmutur.Tablo III.7 Byk Melen Baraj ve HES projesinin ime ve kullanma suyu faydas deerleri

YILLAR 2014-2022 2022-2032 2032---Ortalama

TOPLAM HZMET YILI 8 10 32 50 yl

ME SUYUYllk Su Arz (hm3) 536.11 804.17 1077.27 Birim Gelir (YTL/m3) 0.568 Gelir

Toplam Gelir (YTL)

304510480 2436083840 456768560 4567685600 611889360 19580459520 531684579.2

Not: 1 m3/s Deniz suyunun artlmas maliyeti projenin birim geliri olarak alnmtr. Firmalardan alnan bilgilere gre 1 m3/s deniz suyunun artlma iletme maliyeti 0.40 $ ila 1.00$ arasnda deimektedir. En dk deer olan 0.4 $ deeri birim gelir deeri olarak alnmtr.

Tablo III.8 Byk Melen Baraj ve HES projesinin yllk enerji retimi faydas deerleriTOPLAM HZMET YILI 8 10 32 TOPLAM HZMET YILI 8 10 32 50 FRM ENERJ SECONDER ENERJ (GWH/YIL) KURULU G 73.20 64.90 15.36 FRM FAYDA 110.14 75.70 76.56 SECONDER FAYDA 183.34 140.60 91.92 PK G FAYDASI YTL 3 802 3 927 5 071 8.64 7.98 1.91 YILLIK FAYDA 11 401 602 9 080 709 4 901 345 31.50 32.53 42.02 TOPLAM FAYDA TOPLAM ENERJ FRM G PK G

YILLAR 2014-2022 2022-2032 2032----

YILLAR 2014-2022 2022-2032 2032---TOPLAM

6 236 640 5 529 480 1 308 672

5 161 160 3 547 302 3 587 602

91 212 820 90 807 085 156 843 036 338 862 941

Not: 1) 1 $=1.42 YTL olarak alnmtr. (2006 Yl DS) 2) Firm Enerji 6 cent/kwh, Sec. Enerji 3.3 cent/kwh 3) Pik G faydas = Npikg x 85

III.3.2. Maliyetler ve Yllk Giderlerin Hesaplanma Esaslar Melen Baraj, mesuyu sale Hatt ve HES tesisleri metraj hesaplar, 1/1000 lekli haritalar zerinde projelendirilen baraj, barajn dier niteleri ve isale hatlar iin ayr ayr yaplmtr. Hesaplanan keif bedellerine % 15 bilinmeyen giderler eklenerek tesis bedelleri bulunmutur. Tesis bedellerine % 15 mhendislik ve genel giderler pay ve kamulatrma bedelleri eklenerek proje bedelleri, proje bedellerine inaat dnemi faizi eklenerek toplam yatrm bedeli bulunmutur. naat dnemi faizi ve yllk giderler iin sosyal iskonto deeri ime ve kullanma suyu tesisleri iin % 8, Melen HES ve Pompa tesisleri iin % 9,5 olarak alnmtr (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008). III.3.3. Maliyetler III.3.3.1. Tesis Maliyetleri Byk Melen Baraj tesis bedelleri hesabnda her bir tesis iin ayr ayr 2006 yl birim fiyatlar dikkate alnarak kefi zetleri karlmtr. Melen Baraj nitelerinden olan baraj gvdesi, dolusavak yaps, dipsavak yaps, dipsavak giri aft, derivasyon tnelleri, HES cebri borular, imesuyu cebri borular, isale hatlar, terfi hatlar ve HES kuyruk suyu

20

DS GENEL MDRL


kanal iin ayr ayr keif bedelleri, DS Barajlar ve HES Dairesi ve Proje naat Dairesi 2006 yl birim fiyatlary1a karlmtr. Melen Baraj Tesis Maliyeti 223 537 009 YTL, mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar Tesis Maliyetleri 2 325 250 352 YTL ve Melen Baraj HES Tesis Maliyetleri ise 30 819 503 olup Projenin toplam tesis maliyeti 2 579 606 863 YTLdir. III.3.3.2. Yatrm Maliyetleri Melen Baraj ve HES planlama raporunda nerilen tesislerin proje bedelleri, tesis maliyetlerine % 15 mhendislik ve genel giderler pay ve kamulatrma bedelleri toplam sonucunda bulunmutur. Melen Baraj Proje Bedeli 653 021 757 YTL, mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar Proje Bedeli 2 674 037 904 YTL ve Melen Baraj HES Proje Bedelleri ise 35 561 928 YTL olup Projenin toplam proje bedeli 3 362 621 589 YTL olup bu proje bedellerine inaat dnemi faizleri eklenerek yatrm bedelleri ayr ayr bulunmutur. Melen Baraj sala Hatt iinde bulunan tm tesislere ait kamulatrmalarn yaklak % 80i tamamlanm olup geri kalan ksm 2009 ylna kadar tamamlanarak faaliyete girecek olan Melen Reglatrne hizmet edecektir. Melen I. Merhale kapsamnda yaplm olan isale hatt kamulatrmalar toplam 7 szleme paketi iinde DS 14. Blge Mdrl Emlak ve Kamulatrma ube Mdrl tarafndan yaplmaktadr. 2001 ylndan balayp 2007 ylna kadar yaplan kamulatrmalar ad geen ube Mdrlnden 22.09.2006 tarih ve 201-1050 ve 23.08.2006 tarih ve 949-8694 sayl yazlar ile istenmi ve bu yllarda arasnda yaplan kamulatrma fiili deme deerleri 2006 ylna birim fiyatlarna ekilerek fiili kamulatrma bedelleri hesaplanmtr. Geri kalan % 20 oranndaki kamulatrma fiili deme deerleri bu deerler esas alnarak birim alanda yaplan kamulatrma fiili deme deerleri dikkate alnarak hesaplanmtr. Buna gre Melen I. Merhale kapsamnda inaat tamamlanm ve/veya halen inaat devam eden tesisler iin 2006 yl birim fiyatlarna gre yaplan toplam fiili kamulatrma miktar 39 344 136,28 YTL olarak hesaplanmtr. Melen I Merhale kapsamnda bulunan tesislerden, Melen Reglatr hari dier tm birimler, Melen Baraj ve HES tesislerine de hizmet edecektir. Melen I. Merhale kapsamndaki kamulatrmalar, Melen II. Merhale Projesi ile nerilen isale tesislerinin full devaploman iin yapldndan, Melen Baraj ve HES kapsamnda ina edilecek olan mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar iin herhangi bir kamulatrma yaplmayaca iin fiili kamulatrma bedeli denmeyecektir. Melen Baraj ve HES Planlama Raporunda nerilen baraj yeri, rezervuar alan ve mutlak koruma alan iin fiili kamulatrma deerleri alnmtr. Santral yeri, site tesisleri ve hizmet yollar iin yaplan kamulatrmalar, Kamulatrma Raporunda verilen YTL/da birim fiili kamulatrma deerleri kullanlarak hesaplama yaplmtr. Melen Barajnn birinci amac stanbul linin imesuyu ihtiyacnn karlanmasdr. Bu sebeple baraj yaps ve tesisleri ile imesuyu tesisleri ve isale hatlar iin % 8 sosyal iskonto oran uygulanmtr. Ancak pompaj tesisleri ve HES tesisleri iin % 9,5 sosyal iskonto oran uygulanmtr. mesuyu amal Melen Baraj tesisleri iin inaat dnemi faizi, inaatn 5 ylda tamamlanabilecei kabul ile tesislerin ncelik sras ve hizmete giri durumlarna gre uygun ekilde dalm yaplarak belirlenmitir. Melen Baraj ile beraber Melen Baraj I. Aama imesuyu tesisleri ve isale hatlarnn da 5 yl iinde tamamlanaca kabul edilerek proje bedelleri eit olarak yllara datlmtr. Ancak Melen Baraj II. Aamas 2022 ylnda hizmete alacandan, bu aamaya ait imesuyu tesisleri ve isale hatlar inaat 2019 ylnda balayacak ve 3 yl iinde tamamlanacaktr. Proje bedelleri bu inaat sresine uygun olarak datlmtr. Melen Baraj nihai aamas olan III. Aamas ise 2032 ylnda 21

DS GENEL MDRL


hizmete alacandan, bu aamaya ait imesuyu tesisleri ve isale hatlar inaat 2030 ylnda balayacak ve 2 yl iinde tamamlanacaktr. Proje bedelleri bu inaat sresine uygun olarak datlmtr. Melen Baraj HES Tesislerinin, baraj inaat ile birlikte ve 2 yl iinde tamamlanaca kabul edilmi ve proje bedeller iki yla yaylmtr. Proje bedellerine inaat dnemi faizi bedelleri eklenerek yatrm bedelleri bulunmutur. Buna gre Melen Baraj Yatrm Bedeli 860 842 972 YTL, mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar Yatrm Bedeli 3 109 941 337 YTL ve Melen Baraj HES Yatrm Bedelleri ise 38 946 385 YTL olup Projenin toplam Yatrm Bedeli 4 009 730 695 YTL olarak hesap edilmitir. III.3.4. Yllk Giderler Raporda nerilen tesislerin yllk giderlerin hesaplanmasnda Proje Esaslarnn Tespitine Ait Talimat a uyulmutur ve projenin toplam yllk gideri Melen II. Merhale kapsamnda ina edilen tesislerin yllk giderleri Melen Baraj, imesuyu tesisler ve isale hatlar ile HES tesisleri iin ayr ayr hesap edilmitir. Buna gre Melen Baraj yllk giderleri 71 465 693 YTL, mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar yllk giderleri 364 562 333 YTL ve Melen Baraj HES yllk giderleri ise 4 362 810 YTL olup Projenin toplam yllk gideri 440 389 695 YTL olarak hesap edilmitir. III.3.4.1. Faiz, Amortisman Giderleri Melen Baraj Faiz ve Amortisman giderleri 70 367 765 YTL, mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar Faiz ve Amortisman giderleri 264 048 384 YTL ve Melen Baraj HES Faiz ve Amortisman giderleri ise 3 739 915 YTL olup Projenin toplam Faiz ve Amortisman giderleri 338 156 065 YTL olarak hesap edilmitir. III.3.4.2. letme Bakm ve Yenileme Giderleri Melen Baraj iletme bakm ve yenileme giderleri 1 097 928 YTL, mesuyu Tesisleri ve sale Hatlar iletme bakm ve yenileme giderleri 46 431 033 YTL ve Melen Baraj HES iletme bakm ve yenileme giderleri ise 622 894 YTL olup Projenin toplam iletme bakm ve yenileme giderleri 48 151 856 YTL olarak hesap edilmitir III.3.4.3. Enerji Giderleri Melen Baraj inaatnn tamamlanmasndan sonra baraj dipsavandan alnacak olan sular melen pompa istasyonlar marifeti ile 210 m kota baslarak buradan cazibe ile isale hatlarna aktarlacak ve 55,00 m kotunda bulunan Cumhuriyet Su Artma Tesislerinde artldktan sonra 135 m kotunda cumhuriyet pompa istasyonlar marifeti ile baslarak stanbul iline verilecektir. Projenin enerji giderleri, ime suyunun melen ve cumhuriyet pompa istasyonlarndan isale hatlarna baslmas iin harcanacak olan giderlerdir. Projenin enerji giderleri, barajdaki su seviyesine bal olarak deimektedir. Ancak ortalama deer baznda incelendiinde Melen II. Merhale kapsamnda 2006 yl birim fiyatlar ile Melen ve Cumhuriyet pompa istasyonu enerji yllk giderleri srasyla I. Aamada 17 287 759 YTL, II. Aamada 17 907 947 YTL ve III. Aamada (nihai durum) 18 887 209 YTLdir. III.3.5. Dviz htiyac Melen II. Merhale kapsamnda yaplacak olan Melen Baraj, mesuyu ve sale Hatlar ile HES tesisleri iin gerekli dviz miktarlar hesaplanmtr. Buna gre projenin toplam dviz ihtiyac 448 168 015 YTLdir.

22

DS GENEL MDRL


III.3.6. Gelir-Gider Oran Melen Baraj Projesi, stanbul ehrine ime ve kullanma suyu temini gayesiyle gndeme gelmi ve gelitirilmitir. Melen nehri sularnn % 67sini regle edecek olan tesis ile elektrik enerjisi retimi de yaplacak olup barajn ekonomik mr 50 yl olarak alnmtr. Ancak Melen Baraj projesinin ekonomik olarak yaplabilirliinin grlebilmesi iin projenin yllk gelir ve gider hesaplar dikkate alnarak bugnk deerler tekniine gre rantabilite analizi yaplmtr. Melen Baraj ncelikli olarak imesuyu amal olarak mutlaka ina edilecektir. Ancak enerji retimi amac ikinci ama olup, barajn einde yaplacak HES tesisleri ile mansaba braklacak sulardan ve baraj dsnden yaralanmak iin dnlmtr. Bu sebeple enerji retimi ksm projeden ayr olarak da mtalaa edilip zel mteebbisler tarafndan yaplabilir. Bu sebeple rantabilite analizi barajn; imesuyu ve enerji, sadece imesuyu ve sadece enerji amal olarak iletilmesi durumlarna gre ayr ayr olarak irdelenmitir. Melen Barajnn imesuyu ve enerji amal olarak ina edilmesi halinde rantabilitesi 2008 ylnda hazrlanan Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporunda 1,10 olarak belirlenmitir. Barajn sadece enerji amal olarak ina edilmesi halinde rantabilitesi 1,09 olarak hesaplanmtr. Baraj zaten imesuyu amal olarak ina edileceinden, enerji retiminin rantabilitesi sadece enerji gider ve gelirleri dikkate alnarak hesap edilmitir. Bu deer enerji retimi iin 2,50 olarak bulunmutur. stanbul ilinin artarak byyen nfus ve sanayi yaps ve yaplan teknik ve ekonomik hesaplar Byk Melen Baraj ve HES projesinin ivedilikle uygulamaya alnmas gerektiini gstermektedir. III.3.7. Karllk Oran mesuyu ve enerji amal olan projenin i karllk hesaplarnda proje yatrm bedelleri, ylk giderler ve yllk gelirler kullanlm ve i karll % 9,828 olarak hesap edilmitir. Melen barajnn sadece imesuyu amal olmas durumunda i karll % 9,652 olarak hesap edilmitir. Baraj imesuyu olarak ina edildikten sonra sadece enerji tesislerinin i karll ise 26.013 olarak hesap edilmitir. mesuyu ve enerji amal olan barajdan salanan 1 m3 suyun 2006 yl fiyatlar ile depolama maliyeti: (Baraj Yatrm Bedeli / Regle Edilen Su) = 3,72 YTL/m3 olarak bulunmutur. mesuyu amal olan barajdan salanan 1 m3 suyun 2006 yl fiyatlar ile depolama maliyeti: (Baraj Yatrm Bedeli / Regle Edilen Su ) = 3,69 YTL/m3 olarak bulunmutur. Birim su maliyeti, giderlerin bugnk deerleri ile yllk imesuyu ve enerji gelirlerinin bugnk deerleri hesap edilmi ve Byk Melen Barajndan kan 1 m3 suyun maliyeti ise 52,59 Kuru olarak bulunmutur. Barajn sadece imesuyu amal olarak ina edilmesi durumunda barajndan kan 1 m3 suyun maliyeti ise 52,10 Kuru olarak bulunmutur. (Byk Melen Baraj Planlama Taslak Raporu, 2008) III.4. Proje kapsamnda olmayan ancak projenin gereklemesine bal olarak, faaliyet sahibi veya dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi tasarlanan dier ekonomik, sosyal ve altyap faaliyetleri Melen Sistemi letmede Olan Melen Pompa stasyonu ve Terfi Hatt: 1 nolu pompa istasyonu Melen I. merhale kapsamnda yaplarak iletmeye almtr. Toplam debisi 8,5 m3/s olan 5 adet her biri 1,70 m3/s (1 adet yedek) kapasiteli toplam 6 adet pompa bulunmaktadr. Pompa istasyonu kurulu gc 4 500 kW/nitedir. Melen I. Merhale 23

DS GENEL MDRL


kapsamnda hizmete alan 1 nolu pompa istasyonu binasnn genilii 55,0 m, uzunluu 87,0 mdir. Pompalar vastasyla alnan imesuyu 2540 mm apnda, 1743 m uzunluunda mevcut 1 adet terfi hatt ile 210 m kotundaki terfi istasyonuna baslmaktadr. Melen Reglatrnden alnan su, 196 m basma yksekliine sahip olup normal su seviyesi 19,00 mdir. Melen Sistemi Tasarlanan Melen Pompa stasyonu ve Terfi Hatt: Byk Melen Baraj ve HES projesi tamamlandktan sonra 3 adet pompa istasyonu kademeli olarak devreye girecektir. Melen II Merhale kapsamnda ina edilecek olan 2 nolu pompa istasyonunda toplam kapasitesi 8,5 m3/s olan toplam 6 adet pompa (5 + 1 adet yedek -her biri 1,70 m3/s kapasiteli), 3 nolu pompa istasyonunda toplam kapasitesi 8,5 m3/s toplam 5 adet pompa (her biri 1,70 m3/s kapasiteli) ve 4 nolu pompa istasyonunda toplam kapasitesi 8,66 m3/s olan toplam 5 adet (her biri 1,73 m3/s kapasiteli) pompa tekil edilecektir. Pompalar vastasyla alnan imesuyu 3000 mm apnda, 1743 m uzunluunda 2 adet terfi hatt ile 210 m kotuna baslacaktr. Melen Baraj inaat ile barajdaki su seviyesine bal olarak pompalarn basma ykseklikleri deiecektir. Bu durumda barajdaki su seviyelerine gre en fazla basma ykseklii 128,14 m ve en dk basma ykseklii 110,51 m olacaktr. Pompa istasyonu kurulu gleri ise srasyla I. Aamada 2600, II. Aamada 2800 ve III. Aamada 3000 kW/nite olacaktr. Melen II. Merhale kapsamnda Melen Baraj inaat ile projelendirilecek pompa istasyonlar ebatlar srasyla; 2, 3 ve 4 nolu pompa istasyonu 70 x 55 m olacaktr. Sonu olarak; Melen Projesi I ve II Merhale kapsamnda toplam 4 adet pompa istasyonu, 20 adet asl ve 2 adet yedek olmak zere toplam 22 adet pompa tehiz edilecektir. Melen pompa istasyonlar kapasiteleri ve kurulu glerini gsterir Tablo III.9da verilmitir. letmede Olan ve nerilen Melen Terfi Depolar: Melen I. merhale kapsamnda 26 000 m3 hacimli melen terfi deposu ina edilmitir. Terfi deposunun boyutlar 60 m x 80 m olup normal iletme kotu 210 mdir. Melen II. merhale kapsamnda Melen Baraj inaat ile birlikte 32 000 m3lk 2 adet terfi deposu daha nerilmitir. Terfi depolarnn ebatlar 90 m x 60 m x 6 m olacaktr. Cumhuriyet Artma Tesisleri: Melen I Merhale kapsamnda ina edilen ve klasik artma tipinde projelendirilen Cumhuriyet Artma Tesisinin (SAT) gnlk nominal kapasitesi 720 000 m3 olup, tesis iki akm kollu olarak tasarlanmtr. Tesis giriindeki hidrolik seviye 55.00 m kotu civarndadr. Cumhuriyet Artma Tesisi, durultucu, hzl kum filtresi, kimyasal ilem, dezenfeksiyon ve amur atma birimlerinden olumaktadr. lk aamada 720 000 m3/gn (8.30 m3/s) kapasitesinde tertip edilmitir. Tesis, Melen Projesinin gelimesine paralel olarak daha sonra kapasitesi 2 970 000 m3/gne karlacak ekilde geniletilecektir. Melen II. Merhale kapsamnda Melen Baraj ile birlikte I., II. ve III. Aamalarda bu kapasiteler 750 000 m3/gn (8.68 m3/s) arttrlacaktr.

24

Tablo III.9 Melen Sistemi pompa istasyonlar kapasiteleri ve kurulu gleri

I., II. veAAMALAR MELEN REG. MELEN B. (I) MELEN B. (II) MELEN B. (IIII) Q

III. AAMA(m3/s)

N CUMHURYETPompa Says (nite) 8.50 8.50 8.50 8.66 5 5 5 5

POMPA

STASYONU KAPASTELERkW/nite 4500 2618 2785 2885 kW/nite 4500 2600 2800 3000 letmede Planlanan Planlanan Planlanan

VE

KURULU GLEREnerji ihtiyac Kwh 197100000 114686270 121965480 126371770.5 Enerji Gideri YTL 16792920 9771270 10391459 10766875

Pompa Debisi

Pompa Debisi Kurulu G nerilen Kurulu G (m3/s/nite) 1.70 1.70 1.70 1.73

(m3/s) 8.50 17.00 25.50 34.16

Durumu

I., II. ve III. AAMA N CUMHURYET POMPA STASYONU KAPASTELER VE KURULU GLERAAMALAR MELEN REG. MELEN B. (I) MELEN B. (II) MELEN B. (IIII) Q (m3/s) 8.33 16.66 24.99 33.99 Pompa Debisi Pompa Says Pompa Debisi Kurulu G nerilen Kurulu G 3 (nite) kW/nite kW/nite (m /s) (m3/s/nite) 8.33 5 1.666 2500 2100 8.33 5 1.666 2014 2100 8.33 5 1.666 2014 2100 9.00 5 1.800 2176 2200 Durumu Yatrm Pro. Planlanan Planlanan Planlanan Enerji ihtiyac Kwh 91980000 88221697 88221697 95309087 Enerji Gideri YTL 7836696 7516489 7516489 8120334

Cumhuriyet Pompa stasyonu ve Terfi Hatlar: Melen I Merhale Kapsamndaki Cumhuriyet Pompa stasyonu ve Terfi Hatt, 1 nolu pompa istasyonu Melen I. merhale kapsamnda ina edilmekte olup toplam debisi 8,33 m3/sdir. 5 adet her biri 1,66 m3/s (1 adet yedek) kapasiteli toplam 6 adet pompa bulunmaktadr. Pompa istasyonu kurulu gc 2 100 kW/nitedir. Pompalar vastasyla alnan imesuyu 2540 mm apnda, 3896 m uzunluunda 1 adet terfi hatt ile 135 m kotundaki terfi istasyonuna, 93 m statik basma ykseklii ile baslmaktadr. nerilen Cumhuriyet Pompa stasyonlar ve Terfi Hatlar: Byk Melen Baraj ve HES projesi tamamlandktan sonra 3 adet cumhuriyet pompa istasyonu kademeli olarak devreye girecektir. Melen II merhale kapsamnda ina edilecek olan 2 nolu pompa istasyonu toplam kapasitesi 8,33 m3/s olan 5 adet her biri 1,66 m3/s (1 adet yedek) kapasiteli toplam 6 adet, 3 nolu pompa istasyonu toplam kapasitesi 8,33 m3/s olan 5 adet her biri 1,66 m3/s kapasiteli toplam 5 adet ve 4 nolu pompa istasyonu toplam kapasitesi 9,00 m3/s olan 5 adet her biri 1,80 m3/s kapasiteli toplam 5 adet pompa adedi olacaktr. Pompalar vastasyla alnan imesuyu 3000 mm apnda, 3896 m uzunluunda 2 adet terfi hatt ile 135 m kotuna baslacaktr. Pompa istasyonu kurulu gleri ise srasyla I. Aamada 2100, II. Aamada 2100 ve III. Aamada 2200 kW/nite olacaktr. Melen II. Merhale kapsamnda Melen Baraj inaat ile projelendirilecek Cumhuriyet pompa istasyonlar ebatlar srasyla; 2, 3 ve 4 nolu pompa istasyonu 70x55m olacaktr. Cumhuriyet pompa istasyonlar kapasiteleri ve kurulu glerini gsterir Tablo III.9da verilmitir. Cumhuriyet Terfi Depolar: Melen I. Merhale ve II. Merhale kapsamndaki Cumhuriyet Terfi Depolar Melen I. merhale kapsamnda 26 000 m3 hacimli Cumhuriyet terfi deposu ina edilmektedir. Terfi deposunun boyutlar 60 m x 80 m olup normal iletme kotu 135 mdir. Melen II. merhale kapsamnda Melen Baraj inaat ile birlikte 32000m3lk 2 adet Cumhuriyet terfi deposu daha nerilmitir. Terfi depolarnn ebatlar 90 m x 60 m x 6 m olacaktr. Melen sale Hatlar: Melen I. Merhale Kapsamnda Mevcut ve na Halinde Olan sale Hatlar Melen I Merhale kapsamnda yaplan ve ina halinde olan isale hatlar cebri boru, kondvi ve tnel halinde, deiik uzunluk ve aplarda projelendirilmitir. Tnel olarak imal edilmekte olan isale hatlar, projenin full devalopman olan Melen Barajnn tm aamalarnn tamamland nihai durum iin ve ina edilmektedir. Melen isale hatt kapsamnda yer alan cebri boru aplar Cumhuriyet terfi deposuna kadar 2540 mm, Cumhuriyet terfi deposundan sonra 2500 mm olarak projelendirilmitir. Cebri borudan oluan isale hatlar toplam uzunluu 157 kmdir. sale hatt kapsamnda projelendirilen tnel ve kondviler srasyla; 4.50 m ap 3764 m uzunluunda ile-Alaal Tneli, 4,5 m ap ve 5416 m uzunluunda Yeilvadi kondvisi, 4.50 m apnda ve 8097 m uzunluunda Alaal-merli-Hamidiye Tneli, 2 032 m uzunluunda Bekleme Tneli, 2 833 m uzunluunda Beykoz Tneli, 983 m uzunluunda Ortaeme Tneli, 2 577 m uzunluunda Ayazaa Tneli, 2 175 m uzunluunda Osmankuyu Tnelidir. Boaz tneli ap 4,00 m olup toplam uzunluu 5551 mdir. Yeilvadi kondvisi ve dier tnellerle beraber toplam tnel uzunluu ise 25 kmdir. Melen I. Merhale kapsamnda inaat tamamlanm ve devam eden imesuyu tesislerinin ematik boykesitti ekil III.2de verilmitir.

DS GENEL MDRL


KAITHANE DAITIM TESS

CUMHURYET TERF DEPOSUCUMHURYET ARITMA SALE HATTI

MELEN TERF DEPOSU

CUMHURYET POMPA STASYONU

MELEN POMPA STASYONU YELVAD (ALAALI) GE MELEN REGLATR

BOAZ TNEL

ekil III.2 Melen I. Merhale kapsamnda inaat tamamlanm ve devam eden imesuyu tesislerinin ematik boy kesiti

Melen II. Merhale Kapsamnda Melen Baraj le nerilen sale Hatlar: Melen I. Merhale kapsamnda ina edilmekte olan tnel ve kondviler Melen projesinin nihai aamasna gre projelendirildii iin II. Merhale kapsamnda nerilen isale hatt tesisleri sadece elik borulardan olumaktadr. sale hatt platform kamulatrmas ve kazlar I Merhale kapsamnda yapld iin II. Merhale kapsamnda sadece boru kesiti kaz ve dolgular yaplacaktr. II. Merhale kapsamnda yaplacak olan sale hatt elik borular, 2 adet 3000 mm apnda ve toplam 157 km uzunluunda olacaktr. III.5. Proje kapsamnda olmayan ancak projenin gerekleebilmesi iin zaruri olan ve faaliyet sahibi veya dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi planlanan dier ekonomik, sosyal ve altyap faaliyetleri Projenin kapsamnda olmayan ancak projenin gereklemesine bal olarak, proje sahibi veya dier yatrmclar tarafndan gerekletirilmesi planlanan faaliyetler, blgedeki konutlarn ve arazilerin kamulatrlmas, mevcut karayolunun relokasyonu olarak tanmlanabilir. III.6. Kamulatrma ve yeniden yerleim III.6.1. Kamulatrmann Yaplaca Ett Sahasnn Tantlmas Proje Karadeniz Blgesinde stanbul boaznn 170 km dousunda, Sakarya ilinin 70 km. kuzeydousunda yer alan Ortaky beldesi Uurlu kynn 2,5 km gneybatsnda ve Melen aynn dkld Karadenizin yaklak 7 km gneyindedir. stanbul ime suyu temini projesi kapsam ierisinde yer alan ve Byk Melen ay ile Lahna deresinin besleyecei Melen barajnn aks ayst Tepesi ile Dikenli Tepe arasndadr. Rezervuar alan Sakarya ve Dzce illerinin snrlar ierinde kalmaktadr. Kamulatrma ara

Documents

Büyük Melen Barajı ÇED Raporu