Bugün 20.01.2003 günlerden Pazartesi. De⁄erli … › resimler › ekler › 2VZZ_299_ek.pdfBenim hayat öyküm ßöyle– 03.03.1932 Giresun da do⁄dum. ‰lk ve orta tah-silimi

ÖMER DEM�RAÚ1

Bugün 20.01.2003 günlerden Pazartesi. De¤erli meslektaß�m�z Ömer DE-M�RAÚ�la Ataköy�deki evinde birlikteyiz. TKGM�nün kurumsal yaßam�üzerinde konußaca¤�z. Öncelikle çok teßekkür ediyorum bu söyleßiyi kabuletti¤iniz için. Söyleßiye geçmeden önce, �Ömer DEM�RAÚ kimdir?� K�sabir yaßam öykünüzü dinlemek isterim.

Ben size çok teßekkür ediyorum, lütfedip ikametgah�ma kadar geldi¤iniz için.Sizin ve kardeßinizin hayat hikayesini, çal�ßma azmini, performasyonunuzuiyi biliyor ve takdir ediyorum. Bundan sonrada mesle¤imiz için çok faydal�çal�ßmalar yapaca¤�n�za inan�yorum.

Benim hayat öyküm ßöyle� 03.03.1932 Giresun�da do¤dum. �lk ve orta tah-silimi Giresun�da bitirdikten sonra, lise olmad�¤� için yat�l� okullardan birisi-ne girme mecburiyeti vard�. O zamanki ßartlara göre, yat�l� okul olarak, Ta-pu ve Kadastro Meslek Lisesi, Maliye Meslek Lisesi, Polis Koleji ve paras�zyat�l� lise vard�. Ben hepsine müracaat�m� yapt�m. Ancak, Polis Koleji, oku-lun kapat�lmas� nedeni ile ö¤renci almad�. Di¤er okullar�n ilk s�navlar�na Gi-resun�da girdim ve kazand�m. �lk olarak Ankara Maliye Meslek Lisesine gel-di¤imde bu okulun da kapand�¤�n�, bu y�l ö¤renci al�nmayaca¤� belirterek,geri dönüß paralar�n� verip bizi u¤urlad�lar. Çok üzülmüßtüm. Zira bütünokullar�n ö¤renci almayaca¤�n� söylemißlerdi Buradan Tapu ve Kadastro Li-sesine gitti¤imde benim gibi birçok kißi Müdür Beyin kap�s�nda bekliyordu.Ahmet AKSOY, Cemal GÖKGÖZ, Yaßar Do¤an KUTLU, Ahmet ÜTTÜ,bunlar�n aras�ndayd�. Kap� aç�ld�, bizi mavi gözlü, uzun boylu, persol markakal�n siyah çerçeveli gözlük taß�yan bir bey karß�lad� ve �Hoßgeldiniz çocuk-lar,� dedi. Daha sonra nerelerden gedi¤imizi, nerede kald�¤�m�z�, nerede ye-mek yedi¤imizi, param�z�n olup olmad�¤�n� sordu. �Tapu ve Kadastronun�anlam ve manas�n� k�saca anlatt�. �lk defa girmeyi düßündü¤üm mesle¤in ma-nas�n� anlam�ßt�m. Daha sonra yan�ndakilere, yatacak yer temini, yiyecek lo-kanta gösterilmesi için emir verdi. Hayat�m�n en mutlu dakikalar�n� yaßam�ß-t�m. S�cak bir yuva, karn�n� doyuracak bir yer buldu¤um için, baßka bir okularamay� düßünmeden ikinci s�navlara çal�ßmaya baßlad�m ve kazand�m. Biz-

T A Þ I N M A Z M Ü L K � Y E T � N � N E V � N D E Y A Þ A MT A Þ I N M A Z M Ü L K � Y E T � N � N E V � N D E Y A Þ A M

407407

1 �stanbul�daki Evi, 20.01.2003

lere bu yak�nl�¤� gösteren ve memlekete yararl� bir çok insan yetißmesindeeme¤i olan bu büyük insan Mümtaz TARHAN�d�.

�kinci s�nav� da kazanarak okula baßlad�k. Bütün ö¤renciler bir birini çok ça-buk sevdi. Üç y�ll�k yaßam süresi içinde, bir birimize çok ba¤lanm�ß ve sev-mißtik. Üçüncü y�l�n sonunda mezuniyet çok ßatafatl� oldu. Her birimizi fenmemuru olarak Anadolu�nun çeßitli illerine tayin ettiler. Ben de Adana ilininCeyhan ilçesi Tapulama Müdürlü¤ü emrine atanm�ßt�m.

Bu arada Tapu-Kadastro Genel Müdürü Mümtaz TARHAN��n teßebbüsü ile,Tapu Kadastro Genel Müdürlü¤ünde müfettiß olarak çal�ßan Macit ERBU-DAK ve Burhan TANSUÚ�un katk�lar� ile, o zamanki ismi ile �stanbul Tek-nik Okulunda (Y�ld�z Teknik Üniversitesinde) �Harita-Kadastro Mühendisi�yetißtirecek, Harita-Kadastro Bölümü aç�ld�. Bu bölümden mezun olan mü-hendislerle Tapu ve Kadastro Genel Müdürlü¤ünde modern at�l�m yap�lmas�düßünülüyordu. Daha sonra bölümün kadrosuna Ekrem ULSOY da al�narakhoca kadrosu tamamlanm�ß oldu. Hatta Tapu Kadastro Okulu mezunlar�na s�-nav� kazanmak ßart� ile 2. s�n�fta okuma olana¤� tan�nd�. �lk y�l bu s�nav� 6 ki-ßi kazanm�ßt�. Onlar 3 y�l sonra Türkiye�de mezun olan ilk Harita-KadastroMühendisi unvan�n� ald�lar. Bunlardan sonra hiçbir ö¤renci 2. s�n�f s�nav�nagirmedi. Daha sonraki y�llarda da bu hak kald�r�ld�. Ben de Teknik Okulu s�-nav�n� kazanarak bu bölüme girdim ve 1956 y�l�nda Harita-Kadastro Mühen-disi olarak hayata at�ld�m.

1956 y�l�nda Samsun Belediyesi�nin, �imar, harita, yol, su, elektrik, aplikas-yon, ruhsat,� ißlerini ihtiva eden Fen �ßleri Müdürlü¤ünde çal�ßmaya baßla-d�m. Bana büyük bir oda ve bu odaya yak�ß�r bir masa verdiler. Üzerinde im-zalanacak yüzlerce dosya vard�. Bu dosyalar�n aras�nda kayboluyordum, ço-¤undan da bir ßey anlam�yordum. Bir aral�k teknisyenlerden biri bana geldi,�Bir vatandaßa gecekondu yapmas� için Belediye Baßkan� müsaade etmiß. �n-ßaatta 6�l�k m�, 8�lik mi kullans�n?� diye sordu¤unda, verece¤im cevab� bil-medi¤im için, �Yar�n gelsin, görüßelim,� dedi¤imi iyi hat�rl�yorum. Zira so-rulan sorunun cevab�n� bilmiyordum. Ertesi gün gariban vatandaß 100 liral�kbanknotla daireye geldi ve 6�l�k demirin kullan�lmas� için müsaade etmemiistiyordu. Vatandaßa, �Ertesi gün gel,� denildi¤i zaman, bir ßey almak içinrandevu verilirmiß. Bunu anlad�k, ama biraz geç olmußtu.


408408

Bir gün, iktidarda bulunan Demokrat Parti Belediye Baßkan�, bana bir kißigönderdi, �Bu bizim partidendir. �fraz ißlemini yaparken okul ve karakol ye-ri koymana gerek yoktur,� dedi. �Bu ißlemi yasaya ayk�r� olmas� nedeni ileyapamayaca¤�m�,� söyledim. Ama, �ertesi gün istifa etmemi,� istedi. Böyle-ce istifa ederek belediyeden ayr�lmak mecburiyetinde kald�m.

Daha sonra Samsun Liman� inßaat�nda çal�ßmaya baßlad�m. Liman inßaat�n�Alman Hochtief �nßaat Firmas� yap�yordu. Bunlarla iyi ilißkiler içindeydim.Fakat kontrol baßmühendisinin inßaatç� olmas� nedeniyle onunla bir türlü an-laßam�yordum. Bir gün mendirek gidiß istikametinin dubalar�n�n deniz üze-rinde koordinatlar�na göre yerleßtirme ißi bana verildi. Ö¤rendi¤im haritamühendisli¤i bilgileri �ß�¤�nda dubalar� yerleßtirdim. Baßmühendis, �Bunla-r�n yanl�ß oldu¤unu, Said YAÞAR��n kitab�na göre baßka türlü yap�lmas�n�ngerekece¤ini,� söyledi. Benim iddiam üzerine, �Sen mühendissin, ben Yük-sek Mühendisim... Burada benim dedi¤i olur,� dedi¤i zaman, ilk �yüksekmühendis olma� k�v�lc�m� kafamda çakm�ßt�. Alman müteahhit firma benimyapt�¤�m ißin do¤rulu¤unu ona söyleyince, o da kabul etme mecburiyetindekalm�ßt�.

1959 y�l�nda askerli¤imi yapmak üzere Harita Genel Komutanl�¤�na gittim.Buradan Samsun-Bafra Ovas�n�n 1/25000�lik haritas�n�n yap�m ve nirengi iß-lerinde çal�ßt�m. Büyük bir tecrübe kazanm�ßt�m, kendime güvenim artm�ßt�.Askerli¤im biterken 27 May�s 1960 tarihinde ihtilal oldu.

Samsuna geldi¤imde eskiden dostluk kurdu¤um Alman Firmas�n�n yönetici-leri vas�tas� ile Almanya�da iß bularak, 06.08.1960 tarihinde, Almanya�ya tu-rist pasaportu ile hareket ettim. Almanya Kassel ßehrinde ÖBVI (Öffentlichbestellte Vermessungsingenieur) ölçme bürosunda çal�ßmaya baßlad�m. Al-manya maceram böylece baßlam�ß oldu.

Önceleri tahsil etme gayem yoktu. Biraz çal�ß�p bilgi ve görgümü art�rd�ktansonra geri dönmekti. Zira tahsilimi finans edecek kimse yoktu. Para biriktir-dikten sonra tahsile baßlasam, bunun için de uzun zaman gerekiyordu. Bu dü-ßünceler içinde bir y�l geçti. Bir y�l içinde 500 DM biriktirebildim. Bu aradaMuzaffer ÞERBETÇ��den bir mektup ald�m. Gayet iyimser bir tablo çiziyor-du. �Yeme-içme, yurt ve üniversitenin bedava oldu¤unu, gelip baßlamam�,�istiyordu. Ona güvenerek kalkt�m Bonn Üniversitesine gittim. Fakat ißler hiçde onun anlatt�¤� gibi de¤ilmiß. Ama bir kere baßlad�¤�m için b�rakamad�m.


409409

Bu arada Üniversitenin �Atlas der Deutschen Volkskunde Enstitüsü�nde kar-to¤raf olarak çal�ßmaya baßlad�m. Buradan ald�¤� para geçimimi sa¤l�yordu.

1961 y�l�nda Ahmet AKSOY doktoras�n� bitirmiß Bonn Kadastro Müdürlü-¤ünde çal�ß�yor, Muzaffer ÞERBETÇ� ise son s�n�fta okuyordu. Birbirimizefinans yönünden yard�m ederek 1964 y�l�nda üniversite bitti¤i zaman, Muzaf-fer ÞERBETÇ� doktoraya baßlam�ß, Erdo¤an ÖZBENL� de doktoray� bitir-mek üzere idi. Oldukça borçlu olmam nedeni ile, üniversiteyi bitirir bitirmezhemen bir iß bularak çal�ßmaya baßlad�m. �lk ayl�¤�m olarak 1250 DM ald�¤�mzaman inanamam�ßt�m ve çok sevinmißtim. O zaman Almanya�ya Çekoslo-vakya�dan do¤al gaz gelmesi için boru hatt� güzergah�n�n aplikesi ve nivelmanißini vermißlerdi. Fazla mesai ile beraber 2000 DM al�yordum. Günde 15 saatçal�ß�yordum. K�sa zamanda araba, elektronik eßyalar ald�m ve rahatlad�m.

Mezun oldu¤um s�rada ecnebilere, gerek kadastro müdürlü¤ünde, gerekseÖBVI bürolar�nda imza atma hakk� vermiyorlard�. �mza hakk� olmad�¤� içinbüro ißlerinde maaß fazla verilmiyordu. Alman mühendisler bizim iki kat�m�-z� al�yorlard�. O zaman Köln Valili¤ine müracaat ederek imtihan olup, imzahakk�n� ald�m. Yine de �büro açma hakk��n� vermediler.

Çeßitli bürolarda 1968 y�l�na kadar çal�ßt�ktan sonra, Tapu-Kadastro teßkila-t�na mecburi hizmetim olmas� nedeni ile Türkiye�ye döndüm. Tapu-Kadast-ro teßkilat�na geldi¤imde, �Seni Ankara�da Kadastro Daire Baßkan Yard�m-c�l�¤�na atamak istiyoruz, kabul eder misin?� dediler. Ben de kabul ettim.

Bunu kimle görüßtünüz ?

Kadastro Daire Baßkan� Emin ERTÜRK�le � Bana, �Muavin olacaks�n, an-cak tayin ç�k�ncaya kadar kimse duymas�n,� dedi.

Neden gizli tutuyor ki ?

Herhalde baßka bir aday daha vard�, onun duymas�n� istemiyordu. Ben de �Pe-ki� dedim. Almanya�dan getirdi¤im eßyalar�m� gümrükten ç�karmam gereki-yordu. �ki gün sonra tekrar genel müdürlü¤e gitti¤imde, halen hayatta oldu¤uiçin ismini veremeyece¤im bir mühendis arkadaß, �Sen Almanya�da barlardagezerken, ben burada al�n teri döktüm. Senin istedi¤in görev benim hakk�m-d�r,� dedi. Þoke olmußtum. Bu kadar gizlili¤i olan konuyu herkes ö¤renmißti.Çok üzülmüßtüm. Do¤ru Emin ERTÜRK�e gittim, durumu izah ettim. �Nas�lolur, bunu ikimizden baßka bilen yoktu,� dedi. �Ben bunu hallederim, sen �s-


410410

tanbul�a git gümrükten eßyalar�n� ç�kar gel. Hatta bir ayl�k maaß�n� alabilmeniçin seni geçici olarak �stanbul�a tayin edelim. �ßlerini halledersin, sonra seniburaya al�r�z,� dedi. Bu dostane teklif karß�s�nda ne diyebilirdim ki? �stanbul�agidiß o gidiß oldu. Beni bir daha Ankara�ya kimse almad��

Yani hiçbir zaman merkezde görev yapmad�n�z �

Yapt�m. Almanya�ya gitmeden evvel iki ay kadar Fen Müßavirli¤inde çal�ßt�m.

�stanbul�da nerede göreve baßlad�n�z ?

�stanbul Kadastro Müdürlü¤ünde Fen Amiri olarak çal�ßmaya baßlad�m. Ozaman Fen Amirli¤inin mesuliyetinin ne oldu¤unu da bilmiyordum. Büyükbir salonda 25 memur boß oturuyordu. Bunlara görev vereceksin dediler. Ön-ce Fen Amirli¤inin yetkilerinin ne oldu¤unu ö¤rendim. O zaman �stanbul�aniçin gönderildi¤imin gerekçesini anlad�m ama iß ißten geçmißti.

25 memur iß olmad�¤� için gizli gizli gazete kitap okuyarak vakit geçiriyor-lard�. O zaman bir program yaparak, daha evvel çizilmiß olan kadastro pafta-lar�n�n orijinal ölçü krokilerini ç�kar�p, hepsine da¤�tt�m. Gayem, memurlar�boß oturmaktan kurtarmak ve evvelce yap�lan pafta çizimlerini kontrol et-mekti. Kadastro paftalar� yenileniyor zannettiler. Bütün güçleri ile çal�ßmayabaßlad�lar. Ölçü kontrolleri için ara s�ra araziye gönderiyordum. Ana gayeonlar� boß oturmaktan kurtarmak ve meßgul etmekti. Bakt�m ki 3 kißilik birekip, Almanya�daki ekibin 1/4 ü kadar iß yap�yor. Bu ac� gerçe¤i ö¤renmißoldum. Bunun nedenini araßt�rd�m, gördüm ki, sabahtan araziye belediye oto-büsü ile gidiliyor ölçü mahalline saat 10-11 geliniyor. Jalonlar noktalara di-kilip ölçüye baßlanaca¤� zaman 12 oluyor, ö¤le yeme¤i tatili baßl�yor. Çok s�-cak olmas� nedeni ile saat 15 de tekrar iße baßlanm�yor. Saat 16 da tekrar be-lediye otobüsleri ile dönüß saati baßl�yor. Bu çal�ßmalar�n rand�manl� olma-yaca¤� aßikard�. Bunun için bir minibüs verilmesi için Genel Müdürlü¤e öne-ride bulundum, maalesef müspet cevap gelmedi.

Kadastro ekip elemanlar�n�n bilgilerini tazelemek ve yeni bilgiler aktarmakiçin cumartesi günleri kurslar açt�m ve bu kursa �stanbul�un bütün tapu fenelemanlar�n�n da kat�l�mlar�n sa¤lamak için Bölge Müdürü rahmetli �hsanKAZOKOÚLU�na gittim, durumu anlatt�m ald�¤�m cevap ßu oldu: ��stan-bul�daki memurlar en çal�ßkan, en bilgili, en dürüst elemanlard�r. Böyle birkurs açarsak bize gülerler. Onun için senin açt�¤�n kursu da kapatman� tavsi-


411411

ye ederim.� �yi, dürüst bir insand�, ama tutucu olmas� nedeni ile ileriyi göre-miyordu.

Kendi elemanlar�ma, yeni ç�kan elektronik makinelerle poligon ve kestirmehesab� yapmas�n�, ölçü tekni¤ini ve kroki çizimini, iß rand�man�n� art�r�c� fak-törleri ö¤retmeye çal�ßmama ra¤men, çok zorlan�yorlard�. Hatta bir gün fenelemanlar�ndan biri, kendisinin logaritma cetvelinden ald�¤� de¤erlerle ileyapt�¤� poligon hesaplar�n�n daha çabuk yapt�¤�n� iddia etmeye çal�ß�yordu.Daha sonralar� kolayl�¤� kabul ettiler ve mutlu oldular. Hatta herkes birer he-sap makinesi ald�.

Bu noktalara gelmeden ßunu sorabilir miyim? Siz Almanya�da YüksekMühendislik e¤itimi ald�n�z. Oradaki e¤itim sistemi içinde kadastro e¤iti-mini gözlediniz. Mezun olduktan sonra da oradaki çal�ßma düzeninin, di-siplininin içinde bulundunuz. Türkiye�ye döndü¤ünüzde nas�l bir kurumlakarß�laßt�n�z ?

Büyük farklar var.

Temel farklar nelerdir?

Ölçü tekni¤ini onlardan aynen ald�¤�m�z için büyük farklar yoktur. Ancak,çal�ßma disiplininde, mülkiyet s�n�rlar�n�n tespitinde kullan�lan malzemede,arßiv, nirengi ve poligon noktalar�n�n inßaat�nda ve korunmas�nda, yeralt� ka-dastrosuna verilen önem yönünden bizden çok çok ilerdeler. Örnek olarakhemen ßunu verebilirim. Almanya�da 1870 y�l�nda tesis dilen bir poligonnoktas�, topra¤� 60-70 cm kazd�ktan sonra, künk olarak bulma imkan� vard�r.O zamanki tekni¤e öre 5-6 cm çapl� 15 cm uzunlu¤undaki su borular� poli-gon noktas� olarak kullan�lm�ßt�r. Bunlar arand�¤� zaman bulma olana¤� var-d�r. Þimdi teknik ve malzeme daha da de¤ißti.

Biraz da �stanbul kadastrosundan bahsetmek isterim. �stanbul�da direkt ola-rak bilinen metotlara göre Kadastroya baßlan�lmam�ßt�r. Alman ve Frans�zlar�stanbul ßehir haritalar�n� yaparken, �stanbul il s�n�rlar� içinde kalan ada kö-ßelerini nirengi poligonlara ba¤l� olarak ölçüp, paftalar� haz�rlam�ßlar, sokakisimleri yaz�larak �stanbul Belediye Baßkanl�¤�na teslim edilmißtir. Kadastroyabaßlan�ld�¤� zaman, evvelce ölçülen ada kößeleri esas al�nm�ß, adalar�n içindekalan parseller, çelik ßerit metre ile ölçülerek kadastro karton paftalar� olußtu-rulmußtur. Fatih, Eminönü ilçelerindeki bu paftalar hala yürürlüktedir. Üzerin-


412412

deki sokak isimleri dahi eski Türkçe, Arap harfleri ile yaz�l�d�r. Karton olduk-lar� için boyut de¤ißtirmiß olmalar�na ra¤men hala bu paftalar aplike ißlerindekullan�lmakta ve çaplar bu paftalar üzerinden kopya edilerek verilmektedir. Bupaftalar�n art�k müzelerde eski eser olarak gösterilmesi gerekmektedir. Türki-ye�nin bu hususta ne kadar geri oldu¤u aç�kça görülmektedir.

Nas�l yap�yorlard�?

Arazide yap�lacak aplike ißlerinde, Alman ve Frans�zlar taraf�ndan tesis edi-len poligon noktalar�n� bulamad�klar� için, bunlardan faydalanm�yor, sadeceeski durumunu muhafaza eden duvar veya bina kößeleri esas al�narak ölçüyap�l�p, röperli kroki veriliyor. Pafta araziye uymad�¤� takdirde arazi esas al�-n�yor. Uyduruk bir ßeyler yap�l�yor. Defalarca revizyon kadastrosunun yap�l-mas� için genel müdürlü¤e teklifler gönderilmiß ise de, maalesef kabul edil-medi, hala bu hatal� paftalar kullan�lmaktad�r.

Beßiktaß, Sar�yer, Þißli, Kad�köy, Kartal ilçelerinde, eskiden k�ymetsiz olanaraziler için 1/2000 ve 1/4000 ölçekli paftalar tanzim edilmißtir. Bu yerlerçok k�ymetlendi¤i için paftalar�n ölçeklerinin büyütülmesi gerekirken, baz�yerlerde hala eski paftalar kullan�lmaktad�r. Bunlar kullan�l�rken yap�lan ha-ta oran� da, o derece yüksek olmaktad�r.

Y�ld�z Teknik Üniversitesinde ö¤retim üyesi olan Hasan KIRAN arkadaß�-m�z Bölge Müdürlü¤ünde görevli iken, Bak�rköy�de Lütfi �LMAN��n yapt�-¤� nirengilerle, eski nirengiler aras�nda ba¤lant� kurarak do¤ruluk dereceleri-ni saptamak için yapt�¤� bir araßt�rmada, eski nirengilerle yeni nirengiler ara-s�nda 2.00 m hata oldu¤unu belirlemißti. Bu kadar hata olan yerlerde nas�l yergösterildi¤ini size b�rak�yorum. Bu hatalar�, Almanya haritac�l�¤� ile k�yasla-mak mümkün de¤ildir.

Eminönü ilçesinde bulunan eski hanlar�n kadastrosu yap�l�rken, o zaman KatMülkiyeti Kanunu olmad�¤� için, her kat ayr� bir paftaya çizilmiß ve kap� nu-maralar� parsel numaras� olarak verilerek tapu kütü¤üne tescil edilmißtir. Bugibi yerlere art�k kat mülkiyeti yasas�n�n tatbik edilmesi gerekir. Hava hakla-r� hala eski durumunu muhafaza etmektedir. Art�k hava hakk� tesisi yap�lma-d�¤�na göre, bu haklar�n da ça¤a uydurulmas� gerekir. Deniz kenarlar�nda ev-velce tesis edilen dalyan ve voli haklar�n�n tamamen kald�r�larak hazine ilekißiler aras�nda kiralama kontrat� yap�lmas� gerekir. Dolgu alanlar�n�n yol ve


413413

meydanlar�n kadastrosu hala yap�lmamaktad�r. Halbuki bu tip kamu alanlar�ölçülüp belediye ve hazine ad�na tescil edilmelidir. Böylece, bu yerlere va-tandaßlar taraf�ndan yap�lan ißgaller kolayca kald�rma olana¤� olacakt�r. Ay-r�ca, yol ve meydanlar alt�na yap�lan dükkanlar�, çarß�lar�, (Aksaray, Bak�r-köy yeralt� çarß�s� gibi) kiraya vermede, satmada kolayl�k sa¤lanm�ß olur.

Yeralt� kadastrosunun biran evvel baßlamas� gerekir. Böylece, elektrik, su,kanalizasyon, do¤al gaz, metro, hatlar�n�n nereden geçti¤i net olarak tespitedilecektir. Hala eskiden geçirilen su borular�n�n güzergah�n�n nereden geç-ti¤ini kimse bilmemektedir. Ar�zan�n yerinin tespit için yolun büyük bir k�s-m�nda kaz� yapmak gerekirdi.

Yol, cadde, bulvar üzerinde yap�lacak de¤ißikliler, muhakkak daireler aras�n-da yap�lacak bir protokole göre olmal�d�r. Böylece poligon noktalar�n�n yokolmas� ortadan kalkacakt�r.

Þimdi, Türkiye�nin Avrupa�dan harita-kadastro ißlerinde, neden çok geri ol-du¤unu daha kolay anlam�ß olduk zannederim.

�stanbul�da Bölge Müdürleri kimlerdi ve görevlerini tam olarak yapt�larm�, sizce?

Ben �stanbul�da göreve 1968 y�l�nda baßlad�¤�m zaman, Bölge Müdürü rah-metli �hsan KAZOKOÚLU idi. Çok tutucu olmas� ve tekni¤i bilmedi¤i içinbir hamle yapmas� mümkün de¤ildi. Ondan sonra Sudi TÜREL ve KemalTÜRKER mühendis olmalar�na ra¤men hiçbir yenilik getirmediler. Niçin ye-nilik getirmediklerini onlara sormak gerekir, ama bana göre, yenilik getirmekiçin, çok ak�ll� olmaya gerek yoktur. Bat�y� görmek, o kültürü ve disiplini al�ptatbik etmek gerekir.

Ben onlardan farkl� bir insan de¤ilim ki, onlar gibi burada yetißen, ayn� okul-da okuyan bir insan�m. Ancak aram�zdaki fark, disiplin ve bat� kültürünü ka-bul edip onu tatbik etme meselesidir.

Size çok tipik bir örnek vermek istiyorum. Bayrampaßa bölgesi paftalar�n�nbüyük bir k�sm� 1/2000 ölçekli olmas� nedeni ile, kullan�lmaz halde idi. Ye-ni 1/500 paftalar çizmek gerekiyordu. Genel Müdürlükten izin alarak yakla-ß�k 150 pafta yeniledim. Ancak tapu kütü¤ündeki yüzölçüleri ile yeni eldeedilen yüzölçüleri aras�nda farkl�l�klar ç�kt�. Yasaya göre tapu kütü¤ündeki


414414

yüzölçümleri de¤ißtirme olana¤� yoktur. Büyük emek verilerek yap�lan paf-talar heba olacakt�. Bunun için mal sahiplerinden muvafakat almak ßart� ilepaftalar� kesinleßtirdim. Ancak kütükteki yüzölçümleri hala hatal� olarak dur-maktad�r. Ancak Bayrampaßa�n�n paftalar� yenilenmiß oldu.

Onlardan sonrada ben Bölge Müdürü oldum. Siz �Neler yapt�n�z?� diye so-rarsan�z, ben de çok büyük ßeyler yapamad�m. Zira her ßey merkezi hükümet-ten ç�k�yordu. Ama u¤raß� gösterdi¤im ana konular�n baß�nda, e¤itim ve bil-gisayar donat�m� gelmißtir.

1. Lise ve ortaokul tahsili olan tapu memurlar� bir y�ll�k kursa tabi tutularakßef ve müdür muavini olma hakk� verilmißtir. Ayr�ld�¤�m zaman kurs gör-meyen memur kalmam�ßt�r.

2. Müdür ve muavinlere mesleki seminerler yapt�r�lm�ßt�r.

3. Kadastro ve tapu sicil müdürlerine bilgisayar kullanma ve tan�t�m kursla-r� aç�ld�¤� halde, mühendis arkadaßlar pek ra¤bet göstermedikleri için ya-r�da kalm�ßt�r.

4. Büyükßehir Belediye Baßkanl�¤� ile Bölge Müdürlü¤ümüz aras�nda bir pro-tokol yap�larak, kadastro ve tapu müdürlükleri bilgisayarlarla donat�lm�ß,

5. Baz� ilçelerin paftalar� hali haz�r haritalarla birleßtirilerek yenilenmiß venokta kadastrosuna geçilmißtir. �stanbul�daki taß�nmazlar�n tamam� tapubilgileri bilgisayara geçmißtir.

6. Tapu ve kadastro müdürlükleri binalar�n�n tamam� de¤ißtirilerek modernaraç ve gereçlerle donat�lm�ßt�r.

7. Bölge Müdürlü¤ü emrine 6 vas�ta tahsisi yapt�r�lm�ßt�r.

Bu ißleri kißisel girißiminizle yap�yorsunuz. Amirleriniz, �Ne yap�yorsunsen?� deseler bu yürümeyecek galiba�

Gayet tabii� Nitekim teftiß heyetinden bir s�n�f arkadaß�m �stanbul�a teftißegelmißti. Sohbet s�ras�nda ne yapt�¤�m�, eksikleri ve fazlalar� bütün teferruat�ile anlatm�ßt�m. Dostça muhabbet etmißtik. Teftiß raporuna aynen yazm�ß,dolay�s� ile uzun bir tenkit gelmißti. Daha sonra emekli oldu, tenkit etti¤i ßey-lerin olmas�n� istemiß, ben de yapmam�ßt�m. Çal�ßt�¤� süreç içinde, benim gi-bi düßünen üst kademede bir kaç kißi olsayd�, veya ben yönetici olsayd�m, id-dia ediyorum Türkiye Kadastrosunun hem hukuki ve hem de fenni yöndenßekli çok de¤ißik olurdu.


415415

Bu sorun, yöneticilere ba¤l� bir ßey mi sizce?

Evet... Tamamen yönetici ile ilgili� Tabii yasada büyük rol oynuyor ama,yasay� da haz�rlayan yöneticilerdir. Hiçbir ßey yapam�yorsan, vatan�n�-mille-tini seven parlamentodaki milletvekillerinden faydalanma yoluna giderek,gerekli yasalar�n ç�kmas�n� sa¤layacaks�n�z.

O zamanlar, 1970'li y�llarda, Bölge Müdürlü¤ü ile Ankara�n�n aras� nas�ld�?

O zamanlar, �stanbul Bölge Müdürü Sudi TÜREL, Galip ESMER de GenelMüdür idi. Aralar� da çok çok iyi olmas�na ra¤men, bir yenilik görmedim.

Bir yenilik hedefi mi yoktu?

Yoktu� Eskiden nas�l geldi ise öyle devam ediyordu� Yani eski düzen de-vam ediyordu. Belli kißilerin, belli yerlere atamalar� yap�l�yordu... Bu çokönemli idi. Bir çark vard�, o hep dönüyordu. Baz� kißileri alt�na al�p eziyor,baz�lar�n� da suyun üzerine ç�kar�yordu. O zaman a¤�rl�k tapu idi. Tapuda iß-ler iyi gidiyordu. Hiç kimse müßteki de¤ildi. Ama teknoloji dev ad�mlarlailerliyordu. Kimse buna ayak uydurmay� düßünmüyordu.

Ama Sudi TÜREL bir mühendis olarak Bölge Müdürü oldu. Orada birçokmühendis vard�. Aran�zda yap�lmas� gerekenleri tart�ßm�yor muydunuz?Düzenli ve sistematik olarak düßüncelerinizi onlarla paylaßam�yor muy-dunuz?

Bölge Müdürlü¤ünde 10 kadar mühendis vard�. Bölge Müdürünün baßkanl�-¤�nda bilimsel veya mesleki bir toplant� yap�ld�¤�n� hat�rlam�yorum. Akßam17.00�den sonra belli kißiler belli yerlerde toplan�yorlard�. Hatta Genel Mü-dür �stanbul�a geldi¤i zaman dahi toplant�ya belli kißiler kat�labiliyordu. Se-miner ßeklindeki toplant�lar bunlar�n d�ß�nda idi. Senede bir defa yap�l�yordu.

Almanya�dan 1968 y�l�na döndünüz ve Kadastro Müdürlü¤ünde görevebaßlad�n�z. 24 y�l sonra 1992 y�l�nda Bölge Müdürü oldunuz� Neden bukadar geç oldunuz?

Maalesef 24 y�l sonra�

Niye maalesef?

�yi veya kötü, bat�n�n tahsil ve kültürünü alan bir kißi emrinizde çal�ß�rken,baz� yerlerde denemek gerekir. Þayet muvaffak olursa, ondan faydalan�rs�n�z.


416416

Semeresi de size ait olur. Muvaffak olmad�¤� takdirde atmas� gayet kolayolurdu. Benim gibi di¤er arkadaßlar� da ellerinden kaç�rd�lar. Onur GÜR-KAN, Hasan KIRAN, Erdo¤an ÖRÜKLÜ, Ahmet YAÞAYAN, Erdal KO-ÇAK, Engin TEK�N gibi� Bu elemanlar Genel Müdürlükte kalm�ß olsalar-d�, biz kadastral yönden Avrupa seviyesine gelirdik. Gidenlerin büyük birk�sm� üniversitelerde genç mühendisler yetißtirilmesinde büyük faydalar� ol-du. Ancak bunlarla ißbirli¤i ve koordinasyon yap�lm�ß olsa idi, yine de çokfaydal� olaca¤�na inan�yorum. Zira üniversiteye giden mühendislerin hepsi,hem pratik, hem de teorik bilgileri üstün olan mühendislerdi, bunlardan fay-dalanmak gerekirdi.

Kurum içinde kendini yetißtirmiß, gelißtirmiß insan kaynaklar�n�n önünükesmek diye bir gelenek mi var ?

Öyle bir gelenek yok, ama Türkiye ßartlar�nda eskiler yerlerini yenilere ver-miyorlar� Yukar�da anlatt�¤�m Ankara�daki tayin olay� bunun tipik örne¤i-dir. Nitekim o arkadaß oraya tayin oldu, daha sonrada daire baßkan� olarakçal�ßt�, Türkiye�nin kadastrosunda bir de¤ißiklik olmad�. Eski tas, eski ha-mam devam etti.

�ddia ediyorum, o zaman bana yetki verilmiß olsa idi, bugün çok de¤ißik, mo-dern anlamda bir Genel Müdürlük görülecekti. Olmad�. �nßallah gelecek ne-siller bunu yapar.

Siz, dört Genel Müdür döneminde görev yapt�n�z; �zzet BELTAN, GalipESMER, Halim ÇORBALI, Yüksel AKIN� Bu genel Müdürler dönemin-de kurumun ißleyißi hiç fark etmedi mi ?

�sterseniz her Genel Müdür zaman�n� ayr� ayr� de¤erlendirelim.

Tapu Kadastro da en büyük devrim Mümtaz TARHAN zaman�nda yap�ld�.Tapu kadastro memur yetißtirme okulu, onun zaman�nda meslek lisesi halinegetirilerek, ço¤u Türkiye orta okullar�nda iftihar listelerine geçmiß ve çal�ß-kan gençleri çift s�navdan geçirerek Tapu Kadastro meslek lisesine alm�ß veburada yetißen genç elemanlar�n hemen hapsi fen eleman� olarak Türkiye�nindört bir taraf�na tayin edilmiß, böylece, Türkiye�de modern anlamda kadast-ro 1951 y�l�nda baßlat�lm�ßt�r. Bu bilgilerin kafi gelmedi¤ini gören MümtazTARHAN, Y�ld�z Teknik Üniversitesinde Harita Kadastro Mühendisli¤i bö-lümünün aç�lmas�nda en büyük deste¤i verdi. Bize de hocal�k yapan bu bü-


417417

yük insan� sayg�yla yad etmek gerekir. Bugün dahi Tapu Kadastro LisesiTürkiye üniversitelerinde 30�dan fazla profesör ve doçent yetißtiren tek mes-leki lise vasf�n� muhafaza etmektedir. Bundan daha büyük reform olur mu?Yönetmelik haz�rlatt�, kitaplar yazd�rd� ve ilk teknolojiyi memlekete sokanilk Genel Müdür o büyük insand�r.

�zzet BELTAN, çok iyi hümanist bir insand�. �yilik yapmay�, gençlerin oku-mas�n� isterdi. Ancak reform yapacak kapasitede de¤ildi. Genel Müdürlü¤üGenel Müdür yard�mc�s� Galip ESMER idare ediyordu. Onun zaman�nda birreform görülmemißtir.

Galip ESMER, otoriter, tapuculuk mesle¤ine çok hakim olmas� ve parlamen-toda çok dostunun olmas� nedeni ile Genel Müdürlü¤e tahsisatlar sa¤lad� vemühendislere görev verme zaman�n�n geldi¤ini keßfetti. Mühendislere DaireBaßkanl�¤� onun zaman�nda verildi, çok ßeyler yap�ld� ama kafi gelmedi.

Halim ÇORBALI, zaman�nda çok büyük ißler yap�lmad�. Türkiye kadastro-sunun 20 y�lda bitece¤ine dair bol bol raporlar haz�rland�. Eski bir Gençler-birli¤i futbolcusu olmas� nedeni ile spor dal�nda büyük at�l�mlar yapt�. Mer-kez Hakem Kurulu Baßkanl�¤�na kadar yükseldi. Ayni performans� Tapu veKadastro için göstermiß olsayd�, bugün Genel Müdürlü¤ün bahçesine heyke-li dikilirdi. Üstelik uzun müddet �sviçre�de kalarak bat� kültürünü almas�nara¤men neden hiçbir ßey yapmadan ayr�ld�, kendisine sormak gerekir.

Yüksel AKIN, harita-kadastro mühendisi olarak ilk Genel Müdür olmas� nede-ni ile, kendisinden çok ßeyler beklendi. Fakat camian�n arzu etti¤i at�l�m� yapa-mad�. Demek ki, parlamentodan gerekli deste¤i bulamad�. Bu, tatbik edilmesigereken çok iyi politik gereç olarak karß�s�na ç�kt�. �yi kullanabilseydi, büyükmiktarda alaca¤� tahsisat ile, bütün Türkiye�yi bilgisayar a¤� ile donat�r ve on-lar�n Ankara�ya ba¤lanmas�n� sa¤layabilirdi. Ama yapamadan ayr�ld�.

Bugünkü Genel Müdür ise meslekten olmad�¤� için konulara hakim de¤il, ye-ni bir proje gelißtirme ve tatbik edece¤ini hiç zannetmiyorum. Beraber çal�ß-mad�¤�m içinde çok iyi tan�m�yorum.

�nßallah, Tapu Kadastro teßkilat�n� bulundu¤u yerden al�p, çok yüksekleregötürecek, at�l�mc�, teknikten anlayan, bugünkü kadastronun üzerine bir sün-ger çekerek yeniden bir revizyon kadastrosunu yapacak bir Genel Müdür ge-lir de, biz de onunla gurur duyar�z.


418418

Eskileri düzeltmek olanakl� de¤il mi diyorsunuz?

Bugünkü yasalara göre mümkün de¤il. Yasalar�m�z yeniden kadastro yap�l-mas�na izin vermiyor, hatal� yüzölçümünün de¤ißtirilmesi için, ya malikinmuvafakati, veya mahkeme karar� al�nmas�n� istiyor. Bu ßartlar içinde yeni-leme yapmak mümkün de¤ildir. 50 y�l evvel yap�lan kadastroda hata olmas�do¤al olmas�na ra¤men, yasa bu hatay� resen düzeltmeye müsaade etmiyor.

Bir maddelik yeni bir revizyon yasas� ç�kar�lmal� ve �Yeni kadastro yap�ld�-¤� zaman, pafta ölçekleri de¤ißtirilebilir ve yüzölçümünün hatal� olmas� ha-linde düzeltilir,� ßeklinde madde konmas� kafidir. Yukar�da s�ralam�ß oldu-¤um eksiklerin tamamlanmas� baßka türlü olmas� mümkün de¤ildir. Ben bu-gün bakan olsam, ilk ißim bu yasay� ç�kartmak olur. Genel Müdürler dahißimdiye kadar böyle bir yasay� ç�kartamad�.

Neden �Genel Müdür yapamaz� dediniz? Yani bizde bir Genel Müdür ba-kan�n üzerinde etkili olam�yor mu ?

Þimdiye kadar bakan üzerinde etkili olan iki genel müdür gördüm: BirisiMümtaz TARHAN, di¤eri Galip ESMER�di. Bunlar�n d�ß�ndaki genel mü-dürler pek etkili olamad�. Dolay�s� ile böyle bir yasan�n ç�kar�lmas�nda onla-r� ikna edemedi.

Neden?

Bir genel müdür, bakana kendisini kabul ettirmesi gerekir.

Siz Almanya�dan biliyorsunuz. Oralarda genel müdürler bakana bu kadartabi olur mu ?

Kesinlikle olmaz. Bir genel müdürün yetißtirilmesi dahi özel ßartlara ba¤l�.Politik görüßlere göre genel müdür atanmas� mümkün de¤ildir. Yani akßamyat�p sabah kalk�nca genel müdür olunmuyor. Almanya�da üniversitedeokurken, yüksek matematik dersini izlerken yan�ma Danimarkal� bir ö¤rencioturdu. Kendisi ile sohbet ederken �Danimarka�da kadastro hakk�nda bilgiedinmek istedi¤imi,� söyleyince, �Kendisinin siyasi bilimler tahsil etti¤ini, birelçinin, bir mühendis kadar matematik bilmesinin gerekece¤ini onun için budersi takip ederek sertifika alma mecburiyetinde oldu¤unu,� söylemißti. Þim-di siz Avrupa ile kendinizi k�yas edin ve nerede oldu¤unuzu de¤erlendirin.

Almanya�da kadastro müdürü olabilmek için, üniversiteden sonra 33 ay de-vam eden asasörlük devresini geçirmek ve sonunda �devlet s�nav��na girmek


419419

gerekiyor. Bir harita mühendisi bu s�navda baßar�l� olursa imza atma yetkisi-ni alm�ß oluyor. Bu s�nav� verirse kadastro müdürü ve daha üst makamlaraatama yap�labilir. Bizdeki gibi, torpil veya parti kanal� ile tayin olmuyor.

Bizim dönemimiz geçti, temenni ederim ki, bir gün birisi ç�kacak, tayin veatama ißlerine dur diyecek ve yeni yönteme göre akl� baß�nda insanlar üst ka-demelere gelecek ve Türkiye�nin ana sorunlar�n� çözecektir.

Umutlu musunuz bu konuda?

Hiç umutlu de¤ilim, ama yapacak baßka olana¤�m yoktur. �nsanlar ümitleriile yaßar ve mutlu olurlar, fakat devlet idaresinde ��nßallah� ile iß bitmiyor.Muhakkak iradeli insan gücüne ihtiyaç vard�r.

Sizin 1968 y�l�nda baßlay�p 1992 y�l�na kadar geçen çal�ßma döneminizde,bilgileriniz, birikimlerinizle, yükselme çaban�z sürecinde ne tür engellerlekarß�laßt�n�z?

O kadar çok engel vard� ki, bunlar� tek baß�ma söküp atmak mümkün de¤il-di. Bir defa Türkiye�de, �mühendis�le �yüksek mühendis� aras�nda hiç farkyoktur. Öyleyse neden bu ay�r�m yap�l�yor. Bat�da mühendisler tatbikat ala-n�nda kullan�lmak üzere yetißtirilir. Yüksek mühendisler proje üreticisi, ida-reci olup, uzman kißilerdir. Mesuliyet taß�yan ißler bunlara verilir. Yukar�dabelirtti¤im gibi bunlar ayr�ca asasörlük devresinden geçmeleri gerekir. Top-lant�lara, daireler aras�nda yap�lan protokollere, uluslararas� toplant�lara bukißiler kat�l�r.

Çal�ßt�¤� müddet içinde o kadar FIG kongresi ve uluslararas� toplant�lar� ol-du, bir defa dahi gönderilmedim. Belli kißiler tercih edildi. Bunlar�n birço¤uda lisan bilmiyordu. Belki de ba¤�ran, ça¤�ran, isyankar bir insan olmad�¤�miçin böyle yapt�lar. Veya beni çok seviyorlard� (!). Üniversitedeki hocal�k ißiile kadastro ißini beraber yürüttü¤üm için, rahat�m� bozmamak için hiçbirteklifte bulunmad�lar.

Sizce gidip dönenlerin genel müdürlük yaßam�na ne tür katk�lar� oldu ?

Geri dönenlerin katk�lar� olmad�. Geri dönenlerin hepsi üniversitelerde görevald�lar. Tapu Kadastro Genel Müdürlü¤ü ile üniversiteler aras� bir kurul, birdefa Prof. Dr. Ahmet AKSOY baßkanl�¤�nda ciddi bir proje çal�ßmas� yapt�.HAKAR Projesi çok güzel ve çal�ßma idi, fakat di¤er projeler gibi hiç de¤er-


420420

lendirilmeden rafa kald�r�ld�. Demek oluyor ki, bu tip projelerin tatbik edil-mesinde de genel müdürlü¤e ba¤l� bir bilim kurulunun bulunmas� gerekir.Bugün, emekli olmuß çok miktarda profesör ö¤retim üyeleri var. Bunlardanolußacak bir dan�ßma kurulu olußturulabilir ve çok faydal� olur kan�s�nday�m.Ben olsam hocalardan birisini, tam yetki ile Tapu ve Kadastro Genel Müdü-rü yapard�m.

Hocalar bu kurumu nas�l yönetecekler? Kurumun kendi al�ßkanl�klar� var.

Genel müdür, ciddi, otoriter, kariyeri ve sayg�nl�¤� olan bir kißi olunca, üstkademe yöneticileri de kendisine benzer kißilerden seçip, genel müdürlükte-ki uzmanlarla harmoni yap�p çal�ßmaya baßlamas� halinde, baz� al�ßkanl�kla-r�n zamanla b�rak�laca¤� kanaatindeyim. Ölüm kap�y� çal�nca, insanlar siga-ray� bile b�rak�yor.

Siz Bölge Müdürlü¤üne nas�l atand�n�z, zor olmad� m� ?

Oldukça zor oldu. 1989 y�l�nda ßimdi oturdu¤umuz evi alabilmek için dok-tor olan eßimle emekli olmaya karar verdik ve ald�¤�m�z emekli ikramiyele-rinin toplam�n� vermek suretiyle, ipotekli olarak evimizi ald�k. Tabii haya-t�mda bir boßluk hissettim. Her ne kadar üniversitede ö¤retim görevli¤im de-vam ediyor ise de, oldukça boß zaman�m vard�. Tam bu s�rada Bak�rköy Be-lediye Baßkan� Y�ld�r�m AKTUNA, Baßkan Yard�mc�l�¤�n� teklif etti. Kabulettim ve o hafta göreve baßlad�m. Hem emekli maaß�, hem de belediyedenald�¤�m maaßla durumum iyileßmißti. Bu durum 1992 y�l�na kadar devam et-ti. AKTUNA milletvekili olunca onun yerine ANAP aday� Ali Talip ÖZDE-M�R seçildi. Ben bürokrat olmama ra¤men, daha evvel AKTUNA ile çal�ß-t�¤�m için solcu görünüyordum. Ali Talip ise, sa¤c� bir parti olmas� nedeniile kendisine bir dilekçe verdim, �Beraber çal�ßmak isterseniz devam ede-lim, aksi halde istifam� kabul edin,� dedim. Hemen istifam� kabul ettiler.Böylece belediyeden resmen ayr�lm�ß oldum. Devlet memuriyetine geri dön-mek mümkün de¤ildi. Hayat�mda tam bir boßluk olmußtu. Bu arada Bo¤azi-çi Üniversitesi Rektörü ile sohbet ederken bana, �Ö¤retim görevlisi olarakçal�ßmay� ister misin?� diye bir teklifte bulundu. Hemen kabul ettim.28.04.1992 tarihinde Kandilli Rasathanesi Jeodezi Anabilim Baßkan� Prof.Dr. Onur GÜRKAN��n yan�nda göreve baßlad�m. Master ö¤rencileri benimverece¤im dersleri almad�klar� için, zaman�m� kitap yazmak için de¤erlen-diriyordum.


421421

Bu arada, Sa¤l�k Bakan� Y�ld�r�m AKTUNA kanal� ile �stanbul Tapu ve Ka-dastro Bölge Müdürü olmam için Ankara�ya ça¤r�ld�m. Devlet Bakan� MehmetBATALLI ile tan�ßt�k. Yapaca¤�m ißleri ve projelerimi anlatt�m. Hemen göre-ve baßlamam� istedi. Dilekçeyi verdim ve �stanbul�a döndüm. Bölge Müdürlü-¤üne bir aday daha vard�. Saidi Nursinin torunu, Do¤ruyol Partisi MilletvekiliAbdülmelik FIRAT��n damad�, �mam Hatip kökenli hukukçu Salih BEYAZ-TAÞ idi. Teßkilatta �stanbul Bölge Müdür Yard�mc�s� olarak çal�ß�yordu. O za-man Baßbakan Tansu ÇiLLER�in olurunu almak gerekiyordu. Onun onay�n� al-mak çok zor oldu. Zira milletvekilini dar�ltmak istemiyordu. Bakan çok �sraredince, kararname cumhurbaßkan�na gönderildi. Ancak cumhurbaßkan� say�nTurgut ÖZAL kararnameyi bir türlü onaylam�yordu. Sonradan Cumhurbaßkan-l�¤� Genel Sekreteri Say�n Kaya TOPER��den ö¤rendi¤ime göre, Say�n ÖZAL�Tapu-kadastro mühim bir mevkidir. Sorußturun bakal�m bu aday nas�l bir in-sand�r,� ßeklinde emir vermiß. Kaya TOPER� de bakanl�k yapm�ß bir haritac�-ya sormuß. O kißi (benim için), �Komünist olup, bizden de¤ildir,� ßeklinde ce-vap verince, bizim kararname rafa kald�r�lm�ß. Yaklaß�k 6 ay sonra bütün ümit-lerim sona ermiß durumda iken, Fenerbahçe 2. Baßkan� Vefa KÜÇÜK�ün ye-¤eninin dü¤ününe davet edildim. Dedeman Otelindeki toplant�ya gitti¤imde,Say�n ÖZAL da ßahit olarak bulunuyordu. Ali Talip ÖZDEM�R de nikah� k�-yacakt�. Ali Talip ÖZDEM�R beni, say�n ÖZAL ile tan�ßt�rd�. �ki dakika için-de sorunumu ve yapaca¤�m ißleri anlatt�m. Hemen ismimi ald� ve iki gün son-ra kararname imzaland�. Böylece Bölge Müdürlü¤ü serüveni baßlam�ß oldu.

Böylece siz Genel Müdürün de¤il, Cumhurbaßkan�n�n deste¤i ile BölgeMüdürü oldunuz�.

Evet, tamamen öyle oldu. O gün dü¤ün davetine gitmeseydim, tayinin çak-mas� mümkün de¤ildi. Benim atamam yap�ld�¤� zaman genel müdürün habe-ri dahi yoktu. �lk haberi ona ben verdim.

Halim Bey görevinin baß�nda m�yd�?

Henüz ayr�lmam�ßt�.

O zaman s�cak bakmam�ßt�r bu geliß biçiminize...

Hiçbir zaman s�cak bakmad� ki�

Görüßmez miydiniz Halim Beyle?

Çok iyi görüßürdük. Halim Beyle dostlu¤umuz da vard�. O da 3-4 y�l �sviç-re'de kalm�ß. Orada ne yapt�¤�n� bilemiyorum, ama ben onun yerinde olsam


422422

benim gibi bir kißiyi denerdim. �ße yaramad�¤�n� saptarsam, �Haydi, güle gü-le,� derdim. �ße yarad�¤�n� gördü¤ümde de ondan faydalanma yoluna gider-dim. O bunu düßünemedi.

Kendisi hukukçu olmas� nedeni ile, tapu hukukunu iyi bilirdi. Ama Galip ES-MER kadar faydal� olamad�. Yukarda belirtti¤im gibi, daha ziyade spor ißle-ri ile u¤raß�rd�.

Bir gün bölge müdürünün odas�nda sohbet ederken, kendisine mesleki bir so-ru yöneltmißtim. Pek tatmin edici cevap verememißti. Cevap süresi iki daki-ka sürmüßtü. Arkas�ndan penalt�n�n oluß sebeplerini sordum, tam yar�m saatkonferans verdi. Spor �ßleri Genel Müdürü olsayd�, memlekete daha faydal�olurdu zannederim.

Genel Müdürlük için hep söylenen �Tasarrufçu�Teknik� eleman çekißme-sinin bir uzant�s� m� bu?

Olabilir. Çekißme hala devam ediyor. Benim ßahsi fikrimi sorarsan�z, 50 y�levvel teßkilat�n baß�nda hukukçu bir genel müdürün olmas�nda faydalar var-d�. Ama art�k, hem tapuculuk yönünden, hem de haritac�l�k yönünden tekno-lojiye ayak uydurabilmek için, genel müdürlerin �harita mühendisi� olmas�n-da büyük faydalar vard�r.

Yüksel Bey genel müdür oldu, siz de bölge müdürü idiniz. Çok ßeyler ola-bilirdi, ama hiç birßey olmad� diyorsunuz. O zaman sorun mühendis olmay-la ilgili de¤il?

Bu konuda kißiler hakk�nda fazla fikir yürütmek istemiyorum. Yüksel Beyüniversiteler aras� bir kurula HAKAR Projesini yapt�rd�, ki çok güzel bir pro-je idi. Fakat bunu faaliyete geçirmedi. Þayet bu projeyi tatbik ettirseydi, Tür-kiye�de en büyük reformu yapm�ß olurdu, kan�s�nday�m. Ama o projeyi niçinrafa kald�rd�? Hala anlam�ß de¤ilim. �nßallah günün birinde aç�klama yaparda, ölmeden evvel ö¤renmiß olurum.

Biz Yüksel Beyle çok iyi anlaß�yorduk. Çok iyi ßeyler yapabilirdik. Ancakaram�zda 450 km�lik bir yol vard�. Benim muhakkak �stanbul�da kalmam� is-tiyordu ve bir mühim sorun da parlamentoda yeterli tan�d�k milletvekili yok-tu. Reform için para bulunmas� ve yasa ç�kar�lmas� gerekir. �Bu yüzden birßey yapamad�,� diyorum.


423423

Belki de yaln�zl�¤� kendisi istemißtir. Siz de diyorsunuz, üniversite d�ß�nda-kilerle beraber hareket etseydi, belki de o yaln�zl�¤� aßard��

Genel müdürlü¤ün içindeki iç makam çat�ßmalar�n�n, genellikle Karadenizkökenli kißileri iyi yerlere atama dedikodular�n�n, telefon trafi¤inin çok fazlaolußunun, onun çal�ßmalar�na sekte verdi¤ini zannediyorum. Yoksa çok iyibir insan. Memleketin hayr� için, her ßey yapt�r�labilirdi. Onu inand�rmak çokkolayd�r. Demek ki yard�mc�lar� pek önemli proje üretemediler.

Bölge Müdürlü¤ünüz ne kadar sürdü? Bu süre içinde Yüksel Beyi zorla-mad�n�z m�?

Bölge müdürlü¤üm yaklaß�k 5 y�l sürdü. Çok zorlad�m. �Beni Ankara�ya al,�deseydim, hemen al�r ve Genel Müdür yard�mc�s� da yapard�. Ancak benimkadrom üniversitede idi. 2547 say�l� yasan�n 38. maddesine göre Tapu-ka-dastro teßkilat�nda çal�ß�yordum. Her y�l üniversiteden muvafakat yaz�s� al�-yordum. Bu müsaade senatodan ç�kt�¤� için oldukça zorlan�yordum. Tekrarbir üçlü kararnamenin ç�kma rizikosuna giremedim. Yoksa Yüksel Beydenolanaklar içinde ne istedimse vermeye çal�ßt� (Bilgisayar hariç).

Yukar�da da belirtti¤im gibi, Yüksel Bey, �stanbul Bölge Müdürlü¤ünü baß-kas�na b�rakmak istemiyordu. Zira benim �stanbul�da belediyeler ile ilißkile-rim çok iyi idi. Örne¤in, Þißli Belediye Baßkan� Fatma G�R�K�ten, ßimdikiÞißli Belediye Baßkanl�¤� Maya binas�n�n 13. kat�n�, Büyükßehir BelediyeBaßkan� Nurettin SÖZEN muhalefet etmesine ra¤men, ücretsiz olarak, ilele-bet Tapu Kadastro teßkilat�na tahsis ettirdim. Bak�rköy tapu-kadastro teßkila-t�n� bir apartman�n 4. kat�nda havas�z, dar merdivenli bir yerden Kaymakam-l�k binas�n�n zemin kat�na getirdim. Bayrampaßa Tapu Sicil Müdürlü¤ü-, belediyenin kiralad�¤� bir binaya, daha sonra da Kaymakaml�k binas�na ge-tirildi. Beyo¤lu tapu-kadastro teßkilat�, Beyo¤lu Kaymakaml�¤�na götürüldü.Büyükßehir Belediye Baßkanl�¤� ile Tapu ve Kadastro aras�nda 1992 y�l�nakadar bütün protokoller taraf�mdan yap�ld�. Bugün bütün kadastro ve tapu si-cil müdürlüklerinde bulunan bilgisayar a¤�, benim zaman�mda yap�lm�ßt�r.

Bölge Müdürü oldu¤unuz süre içinde hangi hizmetlerinizle övünürsünüz?

Bilgisayar a¤�n�n kurulmas� hizmeti ile övünürüm. Bu övünme yaln�z banaait de¤ildir. Bana yard�mc� olan bütün Tapu Sicil Müdürü ve Kadastro Mü-dürü meslektaßlar�ma teßekkür etmek istiyorum.


424424

�kincisi de, kurumun bulundu¤u binalar�n yerlerinin de¤ißtirilmesi, modern-leßtirilmesi ile her zaman gurur duyar�m.

Bilgisayarlar� ço¤altma hizmetinizle övünüyorsunuz. Baßka bir ßey sora-y�m. Kuruma bakt�¤�n�z zaman, kime sorsan�z, herkesin gözü günün birin-de �stanbul�da çal�ßmakt�r. Ama kamuoyu aç�s�ndan bak�ld�¤� zaman ku-rumun �stanbul birimlerine bak�ßta olumsuzluklar var. Rüßvet konusu dilegetiriliyor. Bunun �stanbul�da ciddi boyutlarda oldu¤u söyleniyor. Bu ko-nuda neler yapt�n�z kurumda? Bu konu sizi de rahats�z etmißtir�

Türkiye�de rüßvetin en çok al�nd�¤� devlet daireleri olarak, gümrük, polis, be-lediye ve tapu-kadastro teßkilat� say�lmaktad�r. Ben, Tapu ve Kadastro ve be-lediyede çal�ßt�m. Bunlar� k�yas etti¤iniz takdirde, aralar�nda da¤lar kadarfark var. Belediyelerde önce paray� al�yorlar, sonra imar� de¤ißtirmek için u¤-raß� gösteriyorlar. �mar� de¤ißtiremiyorlarsa, o paralar da gidiyor. Bunlardabüyük paralar dönmektedir. Tapu-kadastroda böyle bir ßey yoktur. Vatandaßbelgelerini memura verdikten sonra, eksik belge varsa zaten ißlem yap�lmaz.Çünkü cezas� a¤�rd�r. Ancak, Almanya�ya dönece¤i için ißin hemen bitirilme-sini ister. Memur da ö¤lede veya akßam mesai yaparak ißlemi tamamlay�pona yard�mc� olur. Vatandaßlar da bunun karß�l�¤� olarak gönlünden kopanbahßißi memura verir. Bunun ismi de rüßvettir. Ancak �300 milyon maaß alanbir memurun, 200 milyonu kiraya verdi¤i takdirde nas�l yaßayaca¤�n�?� da budevleti idare edenler biraz düßünmesi gerekir.

Bu hayat standartlar� içinde memura verilen bu maaßlar karß�s�nda, hiçkimsenin bu rüßvet olay�n� kald�rmas� mümkün de¤ildir. Bunun kald�r�lma-s� için çok u¤raß� verdim, muvaffak olamad�m. Size bir örnek vererek bu-nu anlatmak isterim. Kadastroda çal�ß�rken bir kadastro komisyonu vard�.Bu komisyon hatal� s�n�rlar� düzeltir, maliki aç�k olan taß�nmaz mallar�nmalikini tayin ederdi. Bu komisyonda rüßvet al�nd�¤�n� sezinledim. Müdü-re durum anlatt�¤�m zaman, �rüßvet olay�na inanmad�¤�n�,� söyledi. Takipettim, bir gün rüßveti yakalad�m. Alan memur hakk�nda zab�t tutmaya ka-rarl� idim. Bana geldi ßunlar� söyledi: �Ben 300 000 lira maaß al�yorum, siz600 000 lira al�yorsunuz. Maaß�m�n yar�s�n� iki çocu¤umun okul taksitiniveriyorum, geriye kalan para ile geçinemiyorum. Siz benim çocuklar�m�nokul taksitini verirseniz, namusum üzerine söz veriyorum, bir kuruß rüßvetalmayaca¤�m.� Bunun üzerine iki gün düßündüm. Onun hakk�nda zab�t tut-


425425

mad�m, ama o günden sonra komisyon raporlar�n�n hiçbirine imza atma-d�m. O günden sonra bana hiçbir kimse bu raporlara niçin imza atm�yorsu-nuz demedi. Hala o raporlar imzas�z olarak arßivlerde durmaktad�r. O me-mur rahmetli oldu. Ancak onun kolejde okuyan çocu¤u oray� bitirdiktensonra T�p Fakültesini de bitirdi. Þimdi Türkiye�nin çok de¤erli profesörle-rinden biri olup, memleketine t�p elemanlar� yetißtiriyor. Bu örnek karß�s�n-da hiç üzülmedim. O hocay� da ziyaret etmedim. Konuyu da benden baßka-s� bilmiyor.

Sizin için çok karmaß�k bir duygu �

Çok karmaß�k bir duygu� Beni çok üzen, ama hastalar�n�n teßekkür ilanlar�-n� gazetelerden okuyunca, sevindiren duygular içinde yaß�yorum.

Siz bugün TKGM�ndeki en temel sorunu, bunca deneyiminiz çerçevesindede¤erlendirdi¤inizde nas�l görüyorsunuz?

En büyük sorun, �kadastronun yenilenmesi� sorunudur. 50 y�l evvelki tekno-loji ile, ißi bilmeyenler taraf�ndan yap�lan hatal� kadastro paftalar� hala kulla-n�l�yorsa, birilerinin ç�k�p �Dur� deme zaman� geldi de geçiyor. Bunu de¤iß-tirecek hükümetin ismi, camiam�zda ölümsüzleßir zannediyorum. �nßallah öl-meden görürüz.

Yenilenmenin önünde en büyük engel nedir ?

Mevcut olan bu yasay� ortadan kald�rmak gerekir. Revizyon yasas� ç�kar�l�r-ken, �gerekti¤inde yüzölçümünün de de¤ißtirilmesi,� ßart� getirilmelidir.

Yasayla getirilmesi gereken baz� hükümler var. Herhalde orada tereddütediliyor. Örne¤in, Türkiye�de yüzölçümleri de¤ißtirilemiyor� Bunu daolanakl� k�lan bir yenileme yasas� yap�labilir mi? Parlamenterler ikna edi-lebilir mi?

Gayet tabii ikna edilebilir. Önce meydana getirdi¤i zararlar anlat�l�r. �HiltonOtelinin dahi 40 m baßka parsele tecavüzlü yap�ld�¤�,� anlat�l�rsa; yar�n onla-r�n sat�n alaca¤� binalar�n veya arsalara yapacaklar� binalar�n yerleri gösteri-lirken hata yap�laca¤� anlat�l�rsa herhalde ikna olurlar zannederim. Milletve-killeri de memleketlerini seven insanlard�r. Bunu neden yapmas�nlar ki? Bu-günkü teknoloji ile çok k�sa zamanda problem halledilir.


426426

Yap�lmaz ise?

Yap�lmaz ise, herhalde dünya durmaz. Böyle devam eder. Ve çok yaz�k olur.Avrupa Birli¤ine girdi¤imizde, birilerinin inceleme konusu olur da bunlar�rapor ederlerse, �Bunlar�n Avrupa Birli¤inde ne ißi var?� diye arkam�zdangülerler. Bizi yetißtiren hocalar da haklar�n� helal etmezler.

Son söz olarak ne söylersiniz ?

Son söz olarak, kadastro problemlerini halledecek, modern kadastroyu Tür-kiye�ye getirecek kapasitede bir yöneticinin gelmesini temenni ederim.

Bana bu f�rsat� verdi¤iniz için çok teßekkür ediyorum.

Ben de çok teßekkür ediyorum. Çoktand�r sizin gibi bir meslektaß�mla dert-leßmek istiyordum. Bu yerine geldi. Ancak yukar�da ismi geçenlerle de böy-le söyleßi yap�p bunlar�n k�yas etmenizde, çok enteresan sonuçlar alaca¤�n�z�zannediyorum. O zaman görüßleri daha iyi k�yas etme olana¤�n�z olacakt�r.


427427

Documents

Bugün 20.01.2003 günlerden Pazartesi. De⁄erli … › resimler › ekler › 2VZZ_299_ek.pdfBenim hayat öyküm ßöyle– 03.03.1932 Giresun da do⁄dum. ‰lk ve orta tah-silimi