Can tourism be a sustainable engine of growth?(ท ำอยำงไรใหภำคกำรทองเทยวเปนตวขบเคลอนเศรษฐกจไทยไดอยำงยงยน?)

สำยนโยบำยกำรเงน ธนำคำรแหงประเทศไทย

สงหำคม พ.ศ. 2558

อบลรตน จนทรงษ กมพล พรพฒนไพศำลกล รตตยำกร ลมณตชย ปภสสร แสวงสขสนต

2

ภำคสงออกของไทยเผชญขอจ ำกดจงชะลอตวตอเนอง และ Domestic demand ยงฟนตวไดชำ ขณะทภำคกำรทองเทยวมกำรเตบโตตอเนอง

ทมำของกำรศกษำ

4

8

12

16

20

30

50

70

90

110

2543

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

2557

2558

สดสวน GDP ดำนกำรใชจำย

Domestic Demand Exports of goods Exports of service (แกนขวำ)

% of GDP % of GDP

ทมำ: ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ แบบปรมำณลกโซ (at current market prices) ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำตหมำยเหต: รำยรบจำกกำรใชจำยของนกทองเทยวตำงชำตคดเปนสดสวนประมำณรอยละ 70 ของกำรสงออกบรกำรทงหมดของไทย

แกนขวำ

3

ควำมส ำคญของภำคกำรทองเทยวตอระบบเศรษฐกจไทย

ทมำ: โครงกำรคำใชจำยในกำรจดท ำบญชประชำชำตดำนกำรทองเทยว (Tourism Satellite Account: TSA) รำยงำนกำรจดท ำบญชประชำชำตดำนกำรทองเทยวฉบบสมบรณ (Final Report) Phase 2 และขอมลแรงงำนในภำคโรงแรมและภตตำคำรจำกส ำนกงำนสถตแหงชำตหมำยเหต: * แสดงสดสวนของ GDP ภำคกำรทองเทยว (value added) ตอ Nominal GDP CVM

- จดพของภำคกำรทองเทยวค ำนวณจำกกำรใชจำยทมวตถประสงคเพอกำรทองเทยวทงในสวนของนกทองเทยวตำงชำตและคนไทย

รอยละ

6.88.1

9.2 10.4

0

3

6

9

12

15

0.0

0.3

0.6

0.9

1.2

1.5

2553

2554

2555

2556

IndirectDirectShare to NGDP (RHS)*

รำยได (จดพ) ของภำคกำรทองเทยว

ลำนลำนบำท

น ำทวม

ชมนมกำรเมอง17.3

17.0

15.9 16.0

14

15

16

17

18

0

2

4

6

8

2553

2554

2555

2556

อนๆโรงแรมและภตตำคำรShare to total employment (RHS)

อตรำกำรจำงงำนในอตสำหกรรมทองเทยว

ลำนคน รอยละ

กำรทองเทยวสำมำรถเปน Reliable Engine of Growth ไดหรอไม ?

4

วตถประสงคของกำรศกษำ

1) ศกษาศกยภาพและความเสยงของภาคทองเทยวไทยทงในดานอปสงค/อปทานเพอน ามาสการประเมนความยงยนของภาคการทองเทยวไทย

2) เพอวเคราะหถงแนวทางการพฒนาภาคการทองเทยวไทยใหสามารถเปนหนงในเครองยนตขบเคลอนทางเศรษฐกจอยางยงยน

กำรเตบโตของภำคกำรทองเทยวอยำงยงยน (sustainable tourism) หมำยถงกำรพฒนำทสำมำรถตอบสนองควำมตองกำรของนกทองเทยวและประเทศเจำของทรพยำกรในปจจบน โดยไมเปนอปสรรคตอควำมสำมำรถในกำรเตบโตในอนำคต โดยงำนศกษำน มงเนนกำรพจำรณำผลกระทบทมตอเศรษฐกจและสงแวดลอมเปนส ำคญ

5

กรอบกำรศกษำ

Demand side analysis Supply side analysis

• แนวโนมปรมำณและกำรกระจำยตวของนกทองเทยว- แนวโนมการเตบโตของนกทองเทยว- การกระจายตวของนกทองเทยว

- แหลงทองเทยว- กจกรรมการทองเทยว

• มลคำและกำรกระจำยตวของคำใชจำยของนกทองเทยว- ประเภทของคาใชจายและการเชอมโยงกบภาค เศรษฐกจ- ความยดหยนของอปสงคการทองเทยว

• ทรพยำกรกำรทองเทยว • ปรมาณและความหลากหลาย• คณภาพและความสามารถในการรองรบ

• สงอ ำนวยควำมสะดวก / Infrastructure • Hotel capacity• Transportation infrastructure

• ประเมนนโยบำยดำนกำรทองเทยว

แนวทำงในกำรสนบสนนใหภำคกำรทองเทยวเปน reliable engine of growth

6

Demand side analysis

จ ำนวนนกทองเทยวไมใชปญหำ

7

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

2533 2538 2543 2548 2553 2558 2563

Africa

Middle East

Americas

Asia and the Pacific

Europe

พนลำน ดอลลำร สรอ.

ทมำ: World Travel & Tourism Council หมำยเหต: ปพ.ศ. 2557-2567 เปนตวเลขประมำณกำร

World Travel Receipt : Actual trend and forecast 2557-2567

Forecast

CAGR: 7.0%CAGR: 7.7%

(ภมภำคเอเชยแปซฟกมแนวโนมเตบโตสงสด โดยไทยถอเปน Top Destination อนดบท 3)

29.9 33.0 36.9 41.2

45.4 49.6

0

10

20

30

40

50

60

2558 2559 2560 2561 2562 2563Asia Europe Americas Pacific Africa Total

คำดกำรณจ ำนวนนกทองเทยวตำงชำตในไทย

ทมำ: ปพ.ศ. 2559-2563 เปนขอมลประมำณกำรโดยThe Pacific Asia Travel Association (PATA)

ลำนคน

(Actual)

(อก 4 ปขำงหนำ คำดวำไทยจะมจ ำนวนนกทองเทยว 47.2 ลำนคน/ลำนครง)

1. แนวโนมปรมาณและการกระจายตวของนกทองเทยว

8

Contribution to growth ของนกทองเทยวตำงชำตกลม East Asia ในไทย

21.2

13.3

8.513.2

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

0

5

10

15

20

25

2554

2555

2556

2557

2554

2555

2556

2557

2554

2555

2556

2557

2554

2555

2556

2557

USA Japan China ASEAN

ดอลลำร สรอ.รอยละ รำยไดรวมตอหว (RHS)สดสวนนกทองเทยวขำออกตอจ ำนวนประชำกร

สดสวนนกทองเทยวขำออกตอจ ำนวนประชำกร

5.0 3.5 2.5 2.1

8.3 11.3 14.518.5

0

5

10

15

20

25

2559 2560 2561 2562ASEAN China Hongkong Japan South Korea Taiwan

รอยละ

ทมำ: ปพ.ศ. 2558-2562 เปนขอมลประมำณกำรโดยThe Pacific Asia Travel Association (PATA)ทมำ: OXFORD Economics และ CEIC

นกทองเทยวจนมแนวโนมขยำยตวเพมขนมำก เนองจำกรำยไดตอหวยงคงเพมขน และสดสวนนกทองเทยวขำออกยงอยในระดบต ำ

จ ำนวนนกทองเทยวตำงชำตของไทยมแรงขบเคลอนหลกจำกจนและอำเซยน

9

ทผำนมำ นกทองเทยวของไทยสวนใหญเปนกลม Revisitนยมเดนทำงดวยตนเอง โดยคนใกลชดและอนเตอรเนตมอทธพลตอกำรตดสนใจทองเทยว

ทมำ: สถตนกทองเทยว และส ำรวจพฤตกรรมนกทองเทยว โดยกรมกำรทองเทยว ป 2557

ประเภทสอทท ำใหทรำบขอมลกอนเดนทำงมำเทยวไทย

66.9

40.4

14.3 13.0 12.8 10.8 6.5 1.10

1020304050607080

รอยละ

ลงทนนอย

ลำนคน

0

5

10

15

20

25

30

2553 2554 2555 2556 2557

Non Group (share 72%)Group Tour (share 28%)

จ ำนวนนกทองเทยวทเดนทำงดวยตนเองและผำนบรษททวรนกทองเทยวกลม Revisit และ First Visit

32.5 36.3 38.4 40.3 38.1

67.5 63.7 61.6 59.7 61.9

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2553 2554 2555 2556 2557

Revist

First Visit

รอยละ

10ทมำ: สถตจ ำนวนนกทองเทยวภำยในประเทศ ป 2556 กรมกำรทองเทยว ค ำนวณโดยธปท. หมำยเหต: ควำมหนำแนนของนกทองเทยว ค ำนวณโดยจ ำนวนนกทองเทยวตอพนท (ตร.กม)

อยำงไรกตำม ไทยมปญหำกำรกระจกตวในบำงแหลงทองเทยวโดยเฉพำะภำคใตและภำคตะวนออกทเปนแหลงทองเทยวทำงทะเล

11

สงผลใหโอกำสในกำรเพมวนพกและคำใชจำยนกทองเทยวท ำไดยำก

คำใชจำยตอวนนกทองเทยว

1.5 1.3-4.0

1.6 3.4 4.5 5.2 3.9

-1001020304050

-1,0000

1,0002,0003,0004,0005,000

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557

บำท/วน %YOY

%YOY (RHS)

ทมำ: สถตนกทองเทยวตำงประเทศ กรมกำรทองเทยว ป 2557 และกำรสอบถำมควำมเหนภำคเอกชน จำกโครงกำรผบรหำรระดบสง ธปท.พบผประกอบกำรภมภำค

จ ำนวนวนพกเฉลย

6.73.0

-4.70.7 6.4 4.2

-1.8 -0.2

-1001020304050

-202468

10

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557

วน %YOY

%YOY (RHS)7

16 15

7

13 12 11 10

05

101520วน

จ ำนวนวนพกจ ำแนกรำยภมภำค

ซงภำคเอกชนเหนวำหำกไทยมสถำนททองเทยวหลำยทและมกำรกระจำยตวในวงกวำง นกทองเทยวมแนวโนมพ ำนกนำนขนและใชจำยตอวนมำกขน โดยเฉพำะนกทองเทยวเอเชยซงปจจบนยงมวนพกสนท 7 วนตอทรป

12

รวมถง ทรพยำกรธรรมชำตเสอมโทรมลงรวดเรว

ผลส ำรวจคณภำพน ำทะเลชำยฝง

1 5 5 3 113

16 5 6 9 6

36

13

2934 34

5078

35

23

4851 47

3615 16

52

165 8 11

0

20

40

60

80

100

2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557

ดมาก

ด

พอใช

เสอมโทรม

เสอมโทรมมาก

รอยละ

ทมำ: กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม ป 2556และ2557หมำยเหต: - น ำเสยจำกแหลงชมชน แหลงทองเทยว โรงงำนอตสำหกรรม และกำรเพำะเลยงสตวน ำชำยฝง สงผลใหคณภำพน ำทะเลชำยฝงเสอมโทรมลง- ตวอยำงชำยหำดเสอมโทรม ป พ.ศ. 2556 ไดแก 1. จงหวดเพชรบร เชน หำดชะอ ำ 2. จงหวดชลบร เชน อำงศลำ บำงแสน พทยำใต 3. จงหวดสรำษฎรธำน เชน เกำะสมยอำวเฉวงกลำง 4. จงหวดพงงำ เขำหลก 5. จงหวดภเกต เชน หำดไมขำว หำดไนยำง หำดสรนทร 6. จงหวดกระบ เชน หำดนพรตนธำรำ เกำะพพ เปนตน

2

13

ยงมโอกำสทจะท ำใหกำรใชจำยของนกทองเทยวสงขนไดอก

คำใชจำยนกทองเทยวเทยบกบภมภำค Low Price Elasticity

2. มลคาและการกระจายตวของการใชจายนกทองเทยว

รำคำกำรทองเทยวของไทยไมสงผลตอจ ำนวนนกทองเทยวตำงชำตในทกกลมสญชำตอยำงมนยส ำคญทำงสถต กำรยกระดบรำคำสนคำกำรทองเทยวของไทยจงไมกระทบตอปรมำณนกทองเทยวมำกนก ดงนน หำกไทยสำมำรถยกระดบรำคำสนคำทองเทยวไดอยำงเหมำะสมและมำพรอมกบ

คณภำพกำรใหบรกำรทดจะชวยใหไทยไดรบประโยชนจำกกำรทองเทยวมำกขน

0

50

100

150

200

250

Other Transport MealsAccommodation Shopping Sightseeing

ดอลลำร สรอ./คน

ทมำ: The Pacific Asia Travel Association (PATA)

คำควำมยดหยนตอ

ประเทศตน

ทำง

รำยได

นกทองเทยว

รำคำ

ทองเทยวไทย

อตรำ

แลกเปลยน

รำคำของ

คแขง

สหรฐอเมรกำ 3.87*** -0.82 -0.74*** 0.41

จน 2.62*** -4.77 -4.47* 2.87

มำเลเซย 1.76*** 0.46 1.17 1.01*

องกฤษ 1.68*** -0.92 -0.03 -0.01

ออสเตรเลย 1.88*** 1.08 -0.81*** -0.03

หมำยเหต: ***, **, และ * แสดงระดบนยส ำคญทำงสถตทรอยละ 1, รอยละ 5 และ รอยละ 10 ตำมล ำดบ- แบบจ ำลองทใชในครงนอำงองจำกงำนศกษำของ Vogt and Wittayakorn (1998) Chaiboonsri et al. (2010) รวมถงอครพงศ อนทอง และมงสรรพ ขำวสอำด (2554) รำยละเอยดดในรำยงำนฉบบสมบรณ ภำคผนวกท 1

โดยคำใชจำยทสำมำรถปรบเพมขน ไดแก1. คำใชจำยในหมวดทพก

Backward linkage จ ำแนกรำยหมวด

0153045607590

Japa

n

Hawa

ii

Chin

ese

Taip

ei

Indo

nesia

Mac

au S

AR

Sout

h Ko

rea

Mya

nmar

Mex

ico

Thail

and

Cam

bodi

a

Philip

pine

s

Chin

a

ธรกจทพกของไทยยงเนนกลยทธกำรแขงขนดำนรำคำมำกกวำกำรพฒนำคณภำพ

2.0 1.9 1.8

1.31.6

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

Meals Accomodation Transportation Shopping Entertainment,Sightseeing andMiscelaneous

เทำหมวดหลก เกยวเนองสนบสนน

ทมำ: The Pacific Asia Travel Association (PATA), ตำรำงปจจยผลผลตปพ.ศ. 2548 (สภำพฒน) และค ำนวณโดย ธปท.

คำใชจำยหมวดทพก

ดอลลำร สรอ./คน

คำใชจำยหมวดทพกในไทยอยในระดบทต ำกวำประเทศอนโดนเซยคอนขำงมำก แมไทยจะมคำครองชพสงกวำอนโดนเซย

กำรใชจำยหมวดในหมวดทพกสรำงควำมเชอมโยงไปขำงหลงในอตรำสง

14

15

ทมำ: The Pacific Asia Travel Association (PATA), โครงกำรคำใชจำยในกำรจดท ำบญชประชำชำตดำนกำรทองเทยว (Tourism Satellite Account: TSA) รำยงำนกำรจดท ำบญชประชำชำตดำนกำรทองเทยวฉบบสมบรณ (Final Report) Phase 2 หมำยเหต: กำรขนสงทำงน ำครอบคลมกำรขนสงผโดยสำรตำมแนวชำยฝงทะเล ทำงแมน ำ และล ำคลอง อำท เรอขำงฟำก เรอทศนำจร และเรอส ำรำญ ขณะทกำรขนสงทำงอำกำศครอบคลมทงเทยวบนประจ ำ (Scheduled Flight) และเทยวบนตรง (Charter Flight)

0

20

40

60

80ดอลลำร สรอ./วน

กำรวจยและพฒนำจะชวยสรำงมลคำเพมใหกบสนคำกำรทองเทยวของไทย

กำรขำยสนคำของทระลกเปนหมวดทมมลคำเพมสงและมชองวำงทจะพฒนำได

020,00040,00060,00080,000

100,000120,000140,000

คำใชจำยหมวด Shopping

ประเทศไทยท ำไดคอนขำงดในหมวดชอปปงของทระลก แตนวตกรรมสมยใหมจะชวยเพมรำคำสนคำและเสรมสรำงมลคำเพมใหกบสนคำทระลกของไทย

2. คำใชจำยในหมวด Shopping

กจกรรมกำรทองเทยวทมมลคำเพมสงสด 5 อนดบแรกจำกทงหมด 32 สำขำ

ลำนบำท

16

ทมำ: * “Asia Pacific delivers a high value for money experience to its visitors. But growing competition calls now for more”, Pacific Asia Travel Association, 2014 ทมำ: **1. The World tourism organisation, 2010 2. The global wellness tourism economy, 2013 (ชวงคำดกำรณป 2012-2017) 3. The international ecotourism society, 2005 4. ITB World travel trends report 2014/2015 5. Global attractions attendance report, Themed entertainment association, 2013

กจกรรมทไดรบควำมนยมและมแนวโนมเตบโตไดด** อตรำกำรเตบโตคำดกำรณ (ตอป)

3. กำรทองเทยวเชงวฒนธรรมและสถำนททำงประวตศำสตร (Cultural and heritage sites) 15.0%

4. กำรทองเทยวเชงสขภำพและควำมงำม (Spa & Wellness) 9.4 %

1. กำรทองเทยวเชงนเวศ (Eco-Tourism) 20.0 %

5. กำรจดประชม สมมนำ เพอเปนรำงวลจงใจ และจดแสดงสนคำ (MICE) 6.0%

กำรทองเทยวชำยทะเล (Sea & Beach) 18.0%2.

แนวโนมกำรทองเทยวโลกในอนำคตนกทองเทยวใหควำมส ำคญกบคณภำพกำรใหบรกำรและประสบกำรณทไดรบจำกกำรทองเทยวมำกกวำปจจยรำคำ*

ทงน กำรสงเสรมใหนกทองเทยวท ำกจกรรมกำรทองเทยวทหลำกหลำยจะชวยเพมมลคำกำรใชจำยและกระจำยรำยไดสสวนเศรษฐกจตำงๆ

6. กจกรรมเพอควำมบนเทง (Entertainment) 5.4%

17

0

1

2

3

4

5

6

7

0 2 4 6 8

EntertainmentMid

Cultural and Heritage Tourism

Sun & Beach

Competitiveness (อนดบควำมสำมำรถในกำรแขงขนเทยบโลก/ภมภำค)

Attra

ctive

ness

(กจก

รรมท

นกทอ

งเทยว

เขำร

วมใน

ประเท

ศไทย

)

Spa&WellnessTourism

กจกรรมกำรทองเทยวหลก (core product)กจกรรมทมศกยภำพ

กจกรรมทรอกำรพฒนำ

High

Low

Eco-Tourism

MICEMedical Tourism

HighMid

33,929

11,193

3,440 1,331 1,010

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

มลคำเพมจำกกจกรรมกำรทองเทยว ป 2553กจกรรมกำรทองเทยวของไทย

ทมำ: โครงกำรคำใชจำยในกำรจดท ำบญชประชำชำตดำนกำรทองเทยว (Tourism Satellite Account: TSA) รำยงำนกำรจดท ำบญชประชำชำตดำนกำรทองเทยวฉบบสมบรณ (Final Report) Phase 2, กรมกำรทองเทยว

ลำนบำท

แตกจกรรมของนกทองเทยวในไทยยงอยในกลมผลตภณฑหลกซงมมลคำตอเศรษฐกจเพมไมสงนก ขณะท มตนทนสงในกำรจดกำรแหลงทองเทยว

18

Supply side analysis

19

พลงแหงกำรขบเคลอนอยำงยงยนมแนวโนมออนแรงลง(โดยเฉพำะ ควำมยงยนดำนสงแวดลอม วฒนธรรม ทรพยำกรธรรมชำต และระบบโลจสตกส)

ดชนของไทยทอยในขนวกฤต

01234567

Ground and PortInfrastructure

Safety/Securities EnvironmentalSustainability

Cultural Resources& Business Travel

2552 2554 2556 2558(คะแนนเตม 7)

ดชนของไทยทควรเฝำระวง

01234567

Natural Resource Air TransportationInflastructure

Human Resources andLabour Market

2552 2554 2556 2558(คะแนนเตม 7)

ทมำ: The Travel & Tourism Competitiveness Report , World Economic Forum 2015

20

แหลงทองเทยว: ปรมำณไทยมจดเดนดำนแหลงทองเทยวธรรมชำตทำงทะเล

0 0.5 1 1.5 2 2.5

โครงสรำงพนฐำน

คำใชจำยในกำรทองเทยว

กำรชอปปง

ควำมนำสนใจของวฒนธรรม

อธยำศยไมตร

ศลปวฒนธรรม

แหลงทองเทยว

ทองเทยวประเทศไทย ทองเทยวตำงประเทศ

ปจจยทมอทธพลตอกำรเลอกสถำนทเทยว

ทมำ: จำกกำรส ำรวจนกทองเทยวตำงชำต จ ำนวน 20,815 รำย โดย ททท. ป 2556

ทมำ: แผนพฒนำกำรทองเทยวแหงชำต พ.ศ. 2555-2559 กระทรวงกำรทองเทยวและกฬำ

จ ำนวนแหลงทองเทยวทเปนทรจกของนกทองเทยวตวแปรส ำคญทำงดำนอปทำนทมผลตอจ ำนวนนกทองเทยว

ทมำ: Jie and Camilla (2005) วเครำะหโดยใชขอมล panel data ของ 214 ประเทศตงแตป 1985-1999 โดยศกษำผลของตวแปรดำนอปทำนตอจ ำนวนนกทองเทยวตำงชำต

Pop(size)

GDP Hotel Capacity

FDI(hotel&restuarant)

Price ISLAND

คะแนน

21

0.0

0.1

0.2

0.3

0.4

0.0

0.3

0.6

0.9

1.2

2553 2554 2555 2556 2557

เอรำวณ เขำใหญเขำแหลมหญำ-หมเกำะเสมด (RHS) สมลน(RHS)

แหลงทองเทยว: คณภำพปญหำควำมเสอมโทรมของแหลงทองเทยวสงผลตอควำมยงยนของกำรทองเทยวในอนำคต

ผลกระทบของกำรทองเทยว: อทยำนแหงชำตหมเกำะสมลน

ทมำ: กรมอทยำนแหงชำต ศนยนวตกรรมอทยำนแหงชำตและพนทคมครองทำงทะเล

หมำยเหต: อทยำนแหงชำตทำงทะเลทมปญหำกำรลดลงของปะกำรงมชวตตงแตป 2552ไดแก อทยำนแหงชำตสมลน หมเกำะสรนทร หำดเจำไหม หำดนพรตนธำรำ-หมเกำะพพ ซงหมเกำะเหลำนมจ ำนวนนกทองเทยวเพมขนตอเนอง

ลำนคน

ขอมลจำกกำรสมภำษณแหลงทองเทยวทมปญหำดำนสงแวดลอม และขยะจำกนกทองเทยว เชน เกำะหลเปะ จงหวดสตล เกำะปนหย จงหวดพงงำ และเกำะสมย จงหวดสรำษฎรธำน

ทมำ: กำรประชมแลกเปลยนควำมเหน ระหวำง ธปท. กบนกวชำกำร

ควำมเหนจำกเจำหนำทกรมอทยำนฯ• เรอทองเทยวทงสมอเรอสรำงควำมเสยหำยตอปะกำรง เชน เกำะตำชย• ครำบน ำมนจำกเรอทองเทยวสงผลตอคณภำพน ำ• กำรเหยยบย ำปะกำรงของนกทองเทยว• กจกรรมตำงๆ ทสรำงผลตอสงแวดลอม เชน กำรใหอำหำรปลำ กำรจบปลำ

รอยละ รอยละ

-25

0

25

50

75

100

0

10

20

30

40

50

2552 2553 2554 2555 2556 2557

ปะกำรงมชวตอตรำกำรเตบโตนกทองเทยว(RHS)

จ ำนวนนกทองเทยวในอทยำนแหงชำตทส ำคญ

ลำนคน

22

ขดควำมสำมำรถในกำรรองรบของแหลงทองเทยว(Carrying Capacity)

อทยำนแหงชำต ECC PsCC PCC FCC

หมเกำะสมลน (พงงำ) Exceed Exceed Exceed Below

หมเกำะสรนทร (พงงำ) Exceed Exceed Exceed Below

หมเกำะเสมด (ระยอง) Exceed Approach Exceed Exceed

ผลกำรประเมนขดควำมสำมำรถในกำรรองรบของอทยำนแหงชำตทำงทะเลทส ำคญ

ดำนนเวศวทยำ (ECC) ดำนจตวทยำ (PsCC) ดำนกำยภำพ (PCC) ดำนสงอ ำนวยควำมสะดวก (FCC)

• กำรแตกหกของปะกำรง และพนทปะกำรงมชวตนอยลง• ปรมำณขยะในจดกำงเตนท และเสนทำงเดนศกษำธรรมชำต• คณภำพน ำ• ควำมหลำกหลำยของสตวน ำ

• แหลงทองเทยวทเขำถงงำยจะมปญหำควำมแออดมำก เชน บรเวณชำยหำดและจดน ำตน• พฤตกรรมของนกทองเทยวบำงกลมสรำงควำมร ำคำญตอนกทองเทยว

• ปญหำควำมสะอำด และควำมพรอมใชงำน • กำรกระจกตวของ facilities• ควำมเพยงพอของหองน ำ และปรมำณน ำใช

ทมำ: รำยงำนศกษำขดควำมสำมำรถเกำะสมลน (2555), รำยงำนศกษำขดควำมสำมำรถเกำะสรนทร (2548), รำยงำนศกษำขดควำมสำมำรถเกำะเสมด (2548) กรมอทยำนแหงชำตฯ

ภำคกำรทองเทยวของไทย: ไดไมคมเสย?

23

ทมำ: เอกสำรงบประมำณ ฉบบท 4 ประจ ำปงบประมำณ พ.ศ. 2556-2558หมำยเหต: * บญชประชำชำตดำนกำรทองเทยวเฉลยชวงป 2556-2558 (ประมำณกำรป 2557-2558 โดย ธปท.) ** ตนทนทำงตรงครอบคลมแผนงำนพฒนำและเพมรำยไดจำกกำรทองเทยวและบรกำร รวมถงแผนงำนฟนฟควำมเชอมน กระตนเศรษฐกจ และกำรลงทน*** ตนทนทำงออมครอบคลมแผนงำนทเกยวของกบโครงสรำงพนฐำน กำรพฒนำแรงงำน กำรวจยและพฒนำ รวมถงกำรจดสรรงบประมำณของ อปท. ดำนกำรทองเทยว และพฒนำกลมจงหวดแบบบรณำกำร ขอมลเฉลย 3 ป

มลคำเพมจำกนกทองเทยวตำงชำตและไทย 1,400 พนลำนบำท*ประโยชน

- ตนทนโดยตรงในอตสำหกรรมทองเทยว 17 พนลำนบำท**- - ตนทนทำงออมใน Facilitator ดำนกำรทองเทยว 234 พนลำนบำท***

ตนทนทเปนตวเงน251 พนลำนบำท

- ควำมเสอมโทรมของทรพยำกรธรรมชำตมแนวโนมเพมขนตนทนทไมเปนตวเงน

ประเมนคำไมได

24

ผลกระทบดำนสงแวดลอมจำกภำคกำรทองเทยว: ปรมำณขยะและตนทนในกำรดแลเพมขน

กรณศกษำเรองกำรก ำจดขยะ

• กำรลงทนกอสรำงใชงบประมำณสง– กำรลงทนกอสรำงระบบเทคโนโลยกำรก ำจดขยะทถกตองอำศย

เงนลงทนจ ำนวนมำก เชน ระบบฝงกลบ ลงทน 1.5 ลำนบำทตอตน

• ขอจ ำกดดำนรำยได– รำยไดทไดรบจำกกำรจดสรรจำกสวนกลำงยงไมเปนไปตำมเปำ– รำยไดทจดเกบเองไมครบถวน จำกกำรหลกเลยง– พนททบซอนบำงสวน อปท. ไมสำมำรถจดเกบรำยไดอยำงเตมท– ยงไมมกำรจดเกบรำยไดทองเทยวบำงประเภทอยำงเปนรปธรรม– ขอจ ำกดดำนกฎหมำยสงผลตอกำรหำรำยไดจำกกำรทองเทยว

• กำรก ำจดขยะมลฝอย– ม อปท. เพยงรอยละ 54 ทมกำรใหบรกำรเกบขนขยะ

และน ำไปก ำจด– กำรจดเกบกวำครงเปนกำรก ำจดทไมถกตองตำม

หลกสขำภบำล เชน น ำไปทงในพนทโลงโดยไมมกำรควบคม

ทมำ: มงสรรพ และอครพงศ (2556)กรมควบคมมลพษ

ลำนบำท

0

500

1,000

1,500

2,000

0.0

0.5

1.0

1.5

2553 2554 2555 2556

ปรมำณขยะจำกนกทองเทยว

ตนทนจดกำรขยะทเปนตวเงน (RHS)

0150,000300,000450,000600,000750,000

101520253035

2547

2548

2549

2550

2551

2552

2553

2554

2555

2556

2557

รำยไดรวมของอปท.(RHS) สดสวนรำยไดอปท.ตอรำยไดทงหมดของรฐบำล

รอยละ ลำนบำท

รำยไดขององคกรปกครองสวนทองถน

ทมำ: กรมควบคมมลพษ, ส ำนกงำนเศรษฐกจกำรคลง

ลำนตน

ปรมำณขยะจำกนกทองเทยว

ทมำ: กรมควบคมมลพษ, ค ำนวณจำกคำจดกำรขยะประมำณ 1,700 บำท/ตน

25

ควำมเสอมโทรมของทรพยำกรธรรมชำตเปนตนทนของคนทงประเทศและสงผลใหควำมสำมำรถในกำรดงดดนกทองเทยวมแนวโนมลดลง

ทมำ: กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง, ค ำนวณโดยธปท.หมำยเหต: กรณ base สมมตใหอตรำกำรตำยของปะกำรงอยทรอยละ 1 ตอป ในกรณ worse ใหอตรำกำรตำยอยทรอยละ 10 ตอป

0

10

20

30

40

50

2547 2549 2551 2553 2555 2557 2559 2561 2563 2565 2567

กรณ base

กรณ worse

% ปรำกฎกำรณปะกำรงฟอกขำว

สดสวนปะกำรงมชวตตอพนทปะกำรงทงหมดของไทย

• กรณ base คอ สถำนภำพปะกำรงทมอตรำกำรตำยเทำกบภำพรวมของประเทศทรอยละ 1 ตอป

• กรณ worse คอ สถำนภำพปะกำรงทมอตรำกำรตำยเทำกบในแหลงทองเทยวทเปนทนยม ทรอยละ 10 ตอป เชน หมเกำะสมลน หมเกำะสรนทร

หำกไมมกำรดแลทรพยำกรทำงทะเลอยำงจรงจง คำดวำสดสวนปะกำรงมชวตจะลดลงต ำกวำรอยละ 10 ภำยในป พ.ศ. 2568

โรงแรมและทพกอำศยจ ำนวนมเพยงพอแตคณภำพหองพกเปนขอจ ำกดหนงในกำรยกระดบรำคำ

26

โรงแรมนอกระบบสรำงตนทนใหกบอตสำหกรรมและประเทศ

ภำษทหลบเลยง ท ำใหตนทนต ำกวำ จงเปนสวนหนงทน ำมำสกลยทธแขงขนดำนรำคำ

และท ำใหรฐบำลสญเสยรำยได

มำตรฐำนกำรใหบรกำรขนต ำ เชน ระบบกำรตดตอสอสำรทงภำยในและภำยนอกโรงแรม และควำมสะอำด

มำตรฐำนควำมปลอดภยทง อำคำร และระบบรกษำควำมปลอดภย

มำตรฐำนสงแวดลอม เชน ขำดระบบกำรก ำจดขยะมลฝอย และระบบบ ำบดน ำเสย

128,176

168,929

52,769

18,00127,708

8,872

58,673

34,58540,964

15,959

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

กรงเทพ ชลบร ภเกต เชยงใหม

จดทะเบยน ไมจดทะเบยน

0

50,000

100,000

150,000

200,000

รวมจ ำนวนหองในแหลงทองเทยวหลก(RHS)

จ ำนวนหองพก

จ ำนวนหองพกโรงแรมในแหลงทองเทยวหลก

ทมำ: สรพงษ (2557)

จ ำนวนหองพก

โรงแรมและทพกอำศยจ ำนวนมเพยงพอแตคณภำพหองพกเปนขอจ ำกดหนงในกำรยกระดบรำคำสนคำทองเทยว (ตอ)

ทมำ: Pacific Asia Association ป 2557

(บำท)020406080100

050

100150200250 รำคำหองพกตอวน อตรำกำรเขำพก (RHS)

ดอลลำร สรอ./วน รอยละ

รำคำหองพกเฉลยตอวนและอตรำกำรเขำพกเทยบภมภำค

0

20,000

40,000

60,000

80,000

0300600900

1,2001,500

ต ำกวำ 499 500-999 1,000-1,499 1,500-2,499 ตงแต 2,500ขนไป

จ ำนวนแหงจ ำนวนหอง (RHS)

แหง หอง

จ ำนวนทพกจ ำแนกตำมระดบรำคำในประเทศไทย

ทมำ: ส ำรวจกำรทองเทยวภำยในประเทศ ป 2556 กรมกำรทองเทยว

270

150,000300,000450,000600,000750,000

Supply Demand

คน

ทมำ: ส ำรวจหองพก กรมกำรทองเทยว ป 2556 และขอมลจำกกำรสมภำษณอตรำควำมตองกำรแรงงำน สมำคมโรงแรมไทย หมำยเหต : อปสงคตอแรงงำนในภำคโรงแรมค ำนวนจำกอตรำควำมตองกำรแรงงำน 1.2 คนตอหอง

อปสงคและอปทำนแรงงำนในธรกจโรงแรมจ ำนวนแรงงำนในธรกจโรงแรมทไมเพยงพอท ำใหคณภำพ

กำรใหบรกำรยงต ำกวำมำตรฐำน

ทมำ: กำรทำอำกำศยำนแหงประเทศ ป 2557

กำรคมนำคมขนสง (ปรมำณ)อำคำรผโดยสำรสนำมบนในทำอำกำศยำนส ำคญอยในระดบแออด

ทมำ: Pacific Asia Association ป 2557หมำยเหต: กรงเทพฯ ประกอบดวยทำอำกำศยำนสวรรณภมและดอนเมอง, ฮองกง คอ Hong Kong International Airport (HKIA), โตเกยว คอ Tokyo’s HanedaAirport, กวลำลมเปอร คอ Kuala Lumpur International Airport, สงคโปร คอ Singapore Changi International Airport, ไทเป คอ Taipei Airport, และจำกำรตำ คอ Soekarno-Hatta International Airport

Passenger Capacity

-40

-20

0

20

40จ ำนวนผโดยสำรทเกนขดควำมสำมำรถในกำรรองรบ

28

Overcapacity

Undercapacity

Passenger Capacity ของทำอำกำศยำนพำณชยหลกของไทย

-4

0

4

8

12

เชยงใหม เชยงรำย สวรรณภม ดอนเมอง ภเกต รวม

ลำนคนตอป

Overcapacity

ลำนคนตอป จ ำนวนผโดยสำรทเกนขดควำมสำมำรถในกำรรองรบ

ทมำ: กำรทำอำกำศยำนแหงประเทศ (2557), พจนำ (2556)หมายเหต: ปจจบน การใชรนเวยของสนามบนสวรรณภมยงไมมประสทธภาพเทาทควร เนองจากพนผวรนเวยเกดความเสยหายบอยครงจากการใชงานอยางหนกตลอด 24 ชม. ซงการปดซอมพนผวรนเวยจ าเปนตองทยอยปดซอมแซมทละชวงระยะทางสนๆ ท าใหการบรหารจดการจราจรทางอากาศ (manage flow) ท าไดยากล าบากขน อยางไรกด ในระยะตอไปคาดวาปญหาการปดซอมพนผวรนเวยจะบรรเทาลง เนองจากมการปรบปรงวสดกอสรางใหแขงแรงขน และปรบปรงโครงสรางของพนผวรนเวยใหมการระบายน าออกจากพนผวรนเวยอยางมประสทธภาพ นอกจากน โครงการกอสรางรนเวยท 3 จะชวยเพมขดความสามารถในการรองรบของรนเวยในอนาคตอกดวย (ทมา: การประชมโครงการแลกเปลยนขอคดเหนระหวาง ธปท. กบ บมจ. การทาอากาศยานไทย (AOT))

Capacity 76 เทยวบน/ชวโมงเทยวบนป 2557 ~34 เทยวบน/ชวโมง

Runway Capacity ของสวรรณภม

29

Runway Efficiency

0

50,000

100,000

150,000

200,000เทยวบนตอรนเวยตอป

ทมำ: Pacific Asia Association ป 2557

คำเฉลย

นอกจำกน ประสทธภำพของรนเวยในกำรรองรบเทยวบนของไทยยงต ำกวำประเทศคแขง

ทมำ: The Travel & Tourism Competitiveness Report 2013 and 2015, WEF หมำยเหต: Road density ค ำนวณจำกระยะทำงของถนนหนวยเปนกโลเมตรตอพนท 100 ตำรำงกโลเมตร

กำรคมนำคมขนสง (คณภำพ)

0 10 20 30 40 50 60 70 80

อนโดนเซยไทยจน

มำเลเซยเกำหลญปน

สงคโปรportrail roadroad

อนดบ

คณภำพของโครงสรำงดำนกำรคมนำคมของไทยยงดอยกวำประเทศคแขงขน โดยเฉพำะทำงถนน

ทำงรำง และกำรเชอมโยงกำรขนสงทำงบก

0

100

200

300

400

500

0

20

40

60

80

100 ground networkroad density (RHS)

อนดบ Road density/ประชำกร 1 ลำนคน

คณภำพของ Ground network และ Road density

6458

3731

2719

1

0 20 40 60 80

อนโดนเซยจน

ไทยเกำหลญปน

มำเลเซยสงคโปร

อนดบ

คณภำพของ Airport Infrastructure

คณภำพของ Port, Rail road, Road Infrastructure

30

31

ดำนกำรสอสำร

(คะแนนเตม 7)

โครงสรำงพนฐำนดำน ICT ของไทยเปนขอจ ำกดส ำคญในกำรรองรบรปแบบกำรทองเทยวในอนำคต

ดชนทมพฒนำกำรดขนชดเจน

1234567

ICT Readiness

2009 2011 2013 2015

(คะแนนเตม 7)

ทมำ: World Economic Forum 2015

0

20

40

60

80

100

ญปน เกำหล สงคโปร มำเลเซย ไทย จน อนโดฯ

ทมำ: International Telecommunication Union (ICT indicator: PATAmPOWER)

รอยละ

สดสวนครวเรอนทเขำถงอนเตอรเนต ป 2556

1234567

ญปน เกำหล สงคโปร มำเลเซย ไทย จน อนโดฯ

ดชนดำน ICT Readiness

ทมำ: World Economic Forum 2015

32

งบประมำณคอนขำงต ำเมอเทยบกบหลำยประเทศและสวนใหญเนนดำนกำรตลำด

นโยบำยกำรจดกำรดำนทองเทยว

ดำนกำรตลำด, 89

วจยและพฒนำ, 4อนๆ, 7

ป 2553

งบประมำณดำนกำรทองเทยวของไทย

ป 2556

ดำนกำรตลำด, 72

วจยและพฒนำ, 11

อนๆ, 17

ทมำ: บญชประชำชำตดำนกำรทองเทยวฉบบสมบรณ Phase 2

ทมำ: World Economic Forum 2015

สดสวนกำรใชจำยดำนกำรทองเทยวของภำครฐตองบประมำณทงหมด

0

5

10

15

สงคโปร อนโดฯ ญปน จน ไทย เกำหล มำเลเซย

รอยละ

น ำหนก KPI ของกรมกำรทองเทยว

ดำนอปสงค, 37

ดำนกำรพฒนำแหลงทองเทยว, 33

ดำนกำรบรหำรจดกำร, 22

ดำนด ำเนนตำมนโยบำยภำครฐ, 8

ทมำ: ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำระบบรำชกำร (กพร.)

33

หนวยงำนดำนกำรทองเทยวทส ำคญ

นโยบายดานการตลาด นโยบายดานการดแลแหลงทองเทยว

นโยบำยดำนกำรตลำดอยทรฐบำลกลำง ขณะทกำรดแลแหลงทองเทยวขนกบหลำยหนวยงำน

34

นโยบำยกำรจดกำรดำนทองเทยวกำรจดกำรแหลงทองเทยว: ปญหำและอปสรรค

กรมอทยำนแหงชำตฯ

อปท.กรมปำไม

หนวยงำนทดแลแหลงทองเทยวทำงธรรมชำต

กำรซ ำซอน

• พนทอทยำนทบซอนกบแหลงชมชน• ตองแบงรำยไดรอยละ 5 ให อปท.

• ขอบเขตปำไมชดเจนเกดพนททบซอนกบชมชนและเอกชน• เกดกำรลกล ำในพนทปำของกจกำร

โรงแรม และรสอรท เชน กรณวงน ำเขยว

• ไมมอ ำนำจในกำรดแลพนทในทะเลและพนทอทยำนฯ มเพยงแตอ ำนำจในกำรดแลจบกม• กำรพฒนำแหลงทองเทยวตองไดรบอนญำตจำกกรมอทยำนฯ• สวนแบงรำยไดใหเฉพำะ อบต.• กำรตควำมมกใหหนวยงำนทมกฎหมำยเฉพำะ

เปนฝำยไดเปรยบ

กรมอทยานฯ

กรมปาไม

อปท.

ทมำ: มงสรรพ และอครพงศ (2556)

35

สรปควำมเสยงแตละดำน

อปสงค อปทำน

1. กำรพงพำแหลงทองเทยวทำงธรรมชำตเปนหลกสงผลใหแหลงทองเทยวทำงธรรมชำตเสอมโทรมลง

2. โครงสรำงพนฐำนไมเออตอกำรกระจำยตวของภำคกำรทองเทยว

3. ธรกจทเกยวของกบกำรทองเทยวโดยเฉพำะโรงแรมยงเนนกลยทธดำนรำคำมำกกวำกำรยกระดบคณภำพ

4. งบประมำณดำนกำรทองเทยวยงคอนขำงต ำและเนนดำนกำรตลำดตำมนโยบำยของรฐบำลกลำง ขณะทนโยบำยดำนกำรจดกำรแหลงทองเทยวขนกบหลำยหนวยงำนซงไมไดมกำรประสำนงำนกนอยำงมประสทธภำพ

1. กำรกระจกตวในบำงแหลงทองเทยวโดยเฉพำะแหลงทองเทยวทำงทะเล

2. กำรกระจกตวในบำงกจกรรม ท ำใหยงมโอกำสทจะดงดดนกทองเทยวมำท ำกจกรรมอนทไทยมศกยภำพ

3. คำใชจำยดำนทพกของนกทองเทยวอยในระดบต ำ จงยงมโอกำสทจะท ำใหเพมขนไดจำกกำรเพมคณภำพบรกำร

36

Policy Recommendation

สงทตองเรงแกไขเพอสรางความยงยนใหภาคทองเทยว

37

ลดกำรกระจกตวของนกทองเทยว

ดแลแหลงทองเทยวธรรมชำต

ยกระดบรำคำสนคำทองเทยว

กำรทองเทยวทยงยน

สงทตองเรงแกไขเพอสรางความยงยนใหภาคทองเทยว

38

ลดกำรกระจกตวของนกทองเทยว- รฐบำลเรงพฒนำโครงสรำงพนฐำนทงทำงคมนำคมและกำรสอสำร โดยเฉพำะในจงหวดทมโอกำสทำงกำรตลำดดอยแลว

- สนบสนนใหเอกชนเขำมำรวมพฒนำแหลงดงดดอนทเปน Manmade รวมทงธรกจสนบสนนอนๆ โดยกำรใหสทธประโยชนแกผประกอบกำรจ ำเปนตองค ำนงถงทงในเรองของกำรรวมกลมของธรกจ (cluster) และโซนนงควบคกน

- เนนท ำกำรตลำดในกจกรรมทองเทยวอนทไทยมศกยภำพ มมลคำเพมสง และกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอย (อำท MICE) แตยงดงดดนกทองเทยวไดไมมำก

ดแลแหลงทองเทยวธรรมชำตยกระดบรำคำสนคำทองเทยว

กำรทองเทยวทยงยน

สงทตองเรงแกไขปญหาเพอสรางความยงยนใหภาคทองเทยว

39

ลดกำรกระจกตวของนกทองเทยว

ดแลแหลงทองเทยวธรรมชำต- กำรเกบภำษเพอวตถประสงคในกำรดแลรกษำแหลงทองเทยว โดยเฉพำะผำนกำร เพมคำธรรมเนยมเขำชมสถำนททองเทยว และอทยำนแหงชำต

- จ ำกดจ ำนวนนกทองเทยว และจดท ำโซนนงโดยค ำนงถง carrying capacity อยำงจรงจง

- สรำงควำมเขมแขงของกำรบงคบใชกฎหมำยดแลสงแวดลอม โดยเฉพำะในสถำนททองเทยว

ยกระดบรำคำสนคำทองเทยว

กำรทองเทยวทยงยน

สงทตองเรงแกไขปญหาเพอสรางความยงยนใหภาคทองเทยว

40

ลดกำรกระจกตวของนกทองเทยว

ดแลแหลงทองเทยวธรรมชำต

ยกระดบรำคำสนคำทองเทยว- ก ำกบธรกจโรงแรมนอกระบบใหมกำรจดทะเบยนถกตอง เพอยกระดบคณภำพกำรใหบรกำร (มำตรฐำนควำมปลอดภยและควำมเพยงพอของแรงงำน) และรำคำทเหมำะสม

กำรทองเทยวทยงยน

41

ขอขอบคณ

ศ. ดร. มงสรรพ ขำวสอำด คณะเศรษฐศำสตร มหำวทยำลยเชยงใหม และประธำนมลนธสถำบนศกษำนโยบำยสำธำรณะดร.อครพงศ อนทอง มลนธศกษำนโยบำยสำธำรณะ และอำจำรยคณะพฒนำกำรทองเทยว มหำวทยำลยแมโจผศ. ดร. อนนต วฒนกลจรส คณะพฒนำกำรเศรษฐกจ สถำบนบณฑตพฒนบรหำรศำสตรรศ. ดร. อดมศกด ศลประชำวงศ คณะพฒนำกำรเศรษฐกจ สถำบนบณฑตพฒนบรหำรศำสตรรศ. ดร. พรเพญ วรสทธำ คณะพฒนำกำรเศรษฐกจ สถำบนบณฑตพฒนบรหำรศำสตรคณมงคล วมลรตน ผอ ำนวยกำรศนยเทคโนโลยสำรสนเทศ กรมกำรทองเทยวคณสรพงษ เตชะหรวจตร นำยกสมำคมโรงแรมไทยคณนพนธ พงศสวรรณ ผเชยวชำญเฉพำะดำนวจยทรพยำกรและสงแวดลอมในระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝง

กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงคณจรญ ชนในธรรม ผอ ำนวยกำรกลมฐำนขอมลกำรตลำด กำรทองเทยวแหงประเทศไทยคณกลชำ ธนะขวำง นกวชำกำรสงแวดลอมช ำนำญกำร กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมดร.อดษฐ ชยรตนำนนท เลขำธกำรนำยกสมำคมไทยธรกจกำรทองเทยว (ATTA)คณศศพทน สวรรณมระ กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช