CÁCH SỬ DỤNG THUỐC CHỐNG ĐÔNG

KHÁNG VITAMIN K

ThS. BS. Phan Tuấn Đạt

Bộ môn Tim mạch – Trường ĐHYHN

2

SO SÁNH WARFARIN VÀ SINTROM

T¸c dông

b¾t ®Çu

T¸c dông

kÐo dµi

Thêi gian

b¸n th¶i

Gi¸

Acenocoumarol

(Sintrom) 24-48h 2-4 ngµy 8-9h 5500

Warfarin

36-72h 4-5 ngµy 35-40h 8700

3

LỊCH SỬ WARFARIN

Được sử dụng lần đầu từ những năm

1930 với vai trò là thuốc trừ sâu, thuốc

diệt chuột

4

LỊCH SỬ WARFARIN

Ra đời từ những năm 1960, sau một loạt báo

cáo ở Mỹ về tình trạng chảy máu ở gia súc

ăn cỏ ngọt ba lá lên men có chứa dicoumarol

Thuốc kháng vitamin K hiện đã trở thuốc

dùng cơ bản trong liệu pháp chống đông

Tuy nhiên, nhóm thuốc này cũng là

nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện do

phản ứng bất lợi của thuốc (12,3%).

5

LỊCH SỬ WARFARIN

US president Dwight Eisenhower

(October 14, 1890 – March 28, 1969)

Joseph Stalin

(18 December 1878 - 5 March 1953)

6

QUÁ TRÌNH ĐÔNG MÁU

7

Vitamin K

Tổng hợp các yếu tố đông máu

VII

IX

X

II

CÁC YẾU TỐ ĐÔNG MÁU PHỤ THUỘC VITAMIN K

8

Vitamin K

VII

IX

X

II

CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG CỦA WARFARIN

Kháng Vitamin K Ngăn cản

tổng hợp các yếu tố đông máu

Warfarin

Endorsed by

The Anticoagulation Forum

The American Heart Association Council on Atherosclerosis,

Thrombosis, and Vascular Biology

Chỉ định Khoảng INR Mục tiêu

Dự phòng HKTM (phẫu thuật nguy cơ cao) 2.0–3.0 2.5

Điều trị huyết khối tĩnh mạch

Điều trị tắc động mạch phổi

Dự phòng tắc mạch hệ thống

Van tim sinh học nhân tạo

NMCT (dự phòng tắc mạch hệ thống)

Bệnh lý van tim

Rung nhĩ

Van tim nhân tạo cơ học (nguy cơ cao) 2.5–3.5 3.0

Hội chứng antiphospholipid và có tiền sử tắc mạch

NMCT (dự phòng tái NMCT)

Van nhân tạo hai cánh tại vị trí ĐMC 2.0–3.0 2.5

Chỉ định dùng Warfarin

Chống chỉ định dùng Warfarin

Phụ nữ có thai

Nguy cơ chảy máu cao hơn lợi ích lâm sàng mang lại Tình trạng xuất huyết đang tiến triển (VD: xuất huyết

tiêu hoá,…)

Nghiện rượu, ma tuý không kiểm soát được

Rối loạn tâm thần không kiểm soát được

BN suy gan hoặc suy thận nặng

BN không có khả năng theo dõi được xét nghiệm đông máu (PT, INR)

Liều Warfarin trung bình hàng ngày(mg)

Tuổi <50 50–59 60–69 70–79 >80

Gurwitz, et al, 1992 6.4 5.1 4.2 3.6 ND (n=530 patients total study)

James, et al, 1992 6.1 5.3 4.3 3.9 3.5 (n=2,305 patients total study)

Gurwitz JH, et al. Ann Int Med 1992; 116(11): 901-904.

James AH, et al. J Clin Path 1992; 45: 704-706.

Liều Warfarin theo từng nhóm tuổi

Warfarin viên nén

1mg – hồng

2mg – đỏ tía

2.5mg – xanh lá cây

3mg – màu da

4mg – xanh da trời

5mg – hồng đào

6mg – xanh mòng két

7.5mg – vàng

10mg – trắng

Drug for the heart, 8th , 2013

Warfarin: Liều dùng và theo dõi

Khởi đầu với liều 5 mg/ngày, trong 5 ngày. Kiểm tra INR hàng ngày, cho tới khi đạt được khoảng INR mong muốn

Sau đó, kiểm tra xét nghiệm PT, INR 3 lần/tuần trong 2 tuần tiếp theo

5 5 5 5 5 5 5

Thứ 2 3 4 5 6 7 CN

Tổng liều/tuần

35 mg

2.5 5 5 5 2.5 5 5 30 mg

2.5 2.5 5 5 5 5 2.5 27.5 mg

Cách chia liều dùng Warfarin

Liều hiện tại hàng ngày (mg)

2.0 5.0 7.5 10.0 12.5 Warfarin INR cách chỉnh liều* Liều hiệu chỉnh (mg)

1.0-2.0 Tăng liều x 2 ngày 5.0 7.5 10.0 12.5 15.0 2.0-3.0 Không thay đổi — — — — — 3.0-6.0 Giảm liều x 2 ngày 1.25 2.5 5.0 7.5 10.0 6.0-10.0† Giảm liều x 2 ngày 0 1.25 2.5 5.0 7.5 10.0-18.0§ Giảm liều x 2 ngày 0 0 0 0 2.5 >18.0§ Ngừng thuốc, cân nhắc cho bệnh nhân nhập viện † Consider oral vitamin K, 2.5–5 mg § Oral vitamin K, 2.5–5 mg * Allow 2 days after dosage change for clotting factor equilibration. Repeat prothrombin time 2 days after increasing or decreasing warfarin dosage and use new guide to management (INR = International Normalized Ratio). After increase or decrease of dose for two days, go to new higher (or lower) dosage level (e.g., if 5.0 qd, alternate 5.0/7.5; if alternate 2.5/5.0, increase to 5.0 qd).

Công thức chỉnh liều Warfarin

Tương tác thuốc

Làm đáp ứng của Warfarin

NSAIDS, ASA

Acetaminophen > 2g/d

Amiodarone

Quinolones (e.g., Cipro), sulfonamides, metronidazole

Fibrates

Ginkgo, Gừng, Sâm

Bưởi

Làm đáp ứng của Warfarin

Phenobarbital

Carbamazepine

Phenytoin

Thức ăn có chứa nhiều vitamin K (rau màu xanh)

SINTROM (Acenocumarol)

Sintrom: Liều dùng và theo dõi

Ngày đầu tiên 1/4 viên (1 mg)/ngày

Xét nghiệm INR sau 3 ngày

Chỉnh liều tăng/giảm 1/8 viên (0,5 mg)/ngày để đạt INR 2-3

Nếu INR > 3, không có biểu hiện xuất huyết bỏ liều tiếp theo

Quay lại với liều 1/8 viên (0,5 mg)/ngày hoặc luân phiên1/4 – 1/8 – 1/4 – 1/8

Sintrom: cách chia thuốc

1 viên 3/4 viên 1/2 viên 1/4 viên 1/8 viên

Nên uống thuốc vào lúc nào trong ngày?

Nên dùng thuốc kháng vitamin K vào buổi tối để hạn chế những biến cố tắc mạch thường xảy ra vào sáng sớm (nhịp sinh học của quá trình đông máu, nhịp bài tiết sinh lý cortisol và adrenalin)

Dùng thuốc vào chiều tối còn cho phép hiệu chỉnh liều sớm nhất có thể sau khi có kết quả xét nghiệm trong ngày hôm sau

Nên uống thuốc vào lúc nào trong ngày?

Có nên uống tăng liều gấp đôi trong trường hợp quên uống thuốc?

Trong trường hợp quên thuốc, có thể uống liều bị bỏ quên trong vòng 8 giờ sau giờ dùng thường ngày

Nếu vượt quá thời gian này, tốt nhất nên bỏ qua liều đã quên và dùng liều tiếp theo vào giờ dự kiến thông thường

Bệnh nhân KHÔNG được dùng liều gấp đôi để bù liều đã quên

Cần ghi lại việc bỏ quên này vào sổ theo dõi

Có nên uống tăng liều gấp đôi trong trường hợp quên uống thuốc?

Dấu hiệu quá liều Warfarin/Sintrom

Chảy máu lợi khi đánh răng

Thỉnh thoảng chảy máu mũi

Dễ bị bầm tím trên da

Chảy máu lâu không cầm sau khi bị đứt da nhẹ

Kinh nguyệt kéo dài

Gọi điện hoặc tái khám BS theo dõi ngay

Dấu hiệu quá liều Warfarin/Sintrom Chảy máu nhẹ

Chảy máu lợi, mũi thường xuyên

Bầm tím mà không rõ nguyên nhân

Nôn ra máu

Ho ra máu

Phân màu đỏ hoặc đen như bã càfe

Nước tiểu đỏ hoặc nâu đậm

Nhức đầu hoặc đau bụng nhiều

Khi bị ngã gây chấn thương nặng hoặc chấn thương vùng đầu do tai nạn

Gọi điện cho BS theo dõi và nhập viện cấp cứu ngay

Dấu hiệu quá liều Warfarin/Sintrom Chảy máu nặng

Khi dùng Warfarin/Sintrom, BN không được ăn rau cải xanh?

BN vẫn có thể ăn thức ăn có vitamin K trong khi dùng thuốc chống đông

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là càng điều hoà ít thay đổi càng tốt và không ăn quá nhiều thực phẩm có chứa nhiều Vitamin K vì có thể làm giảm tác dụng của thuốc chống đông

Khi dùng Warfarin/Sintrom, BN không được ăn rau cải xanh?

THÀNH PHẦN THỨC ĂN CÓ CHỨA VITAMIN K

Khi dùng Warfarin/Sintrom, BN có được uống rượu không?

BN vẫn có thể uống rượu mức độ vừa phải

Tối đa 1 ly rượu mỗi ngày nếu BN thường xuyên uống rượu và tối đa 1-2 ly nhỏ trong dịp đặc biệt

Uống rượu quá nhiều có thể làm tăng INR và tăng nguy cơ chảy máu

Khi dùng Warfarin/Sintrom, BN có được uống rượu không?

Nên chơi môn thể thao nào?

Nên chơi môn thể thao nào?

Bệnh nhân không nên chơi các môn thể thao mạnh, đối kháng (quyền anh, bóng rổ, võ thuật,…), hoặc làm các công việc như sửa chữa/ làm vườn mà không có phương tiện bảo vệ

Nên chơi các môn thể thao an toàn như đi bộ, chạy bộ, bơi lội,…

Khi dùng Warfarin/Sintrom, BN có đi du lịch được không?

Khi dùng Warfarin/Sintrom, BN có đi du lịch được không?

39