CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU

GMINA JAWORZE

CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU

GMINA JAWORZE powierzchnia: 21,32 km2

mieszkańcy: ~7.000 istnieje od 1285 roku samodzielność: 1991 współpraca z 10 gminami

w Czechach, 5 gminami na Słowacji, 1 gminą na Węgrzech, 1 gminą w Holandii

GMINA JAWORZE gmina wiejska w południowej części

województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiecie bielskim, na granicy z powiatem cieszyńskim

położona w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego i przynależy do Euroregionu Śląsk Cieszyński

położona w obrębie Pogórza Cieszyńskiego u północnego progu Beskidu Śląskiego w rozgałęzieniu ułożonych południkowo ramion górskich łączących się w masywie Błotnego (917 m n.p.m.) znanego jako Błatnia.

POTENCJAŁ POŁOŻENIA

• aglomeracja śląska (ok. 3 mln mieszkańców)

• Kraków (800 tys.)

• Bielsko-Biała (175 tys.)

• miejscowości położone w bliskich odległościach w Czechach i na Słowacji

WIELOWIEKOWE TRADYCJE UZDROWISKOWE

KILKA FAKTÓW Z HISTORII XVIII/XIX w. – klimat, przyroda, żętyca, konkurencja

cenowa II połowa XIX wieku – rozpoczęcie starań o uzyskanie

statusu kurortu/uzdrowiska dla Jaworza - 11 czerwca 1862 – Śląski Urząd Krajowy wydaje patent ws. otwarcia kurortu

budowa domów zdrojowych, restauracji zdrojowej etc. urządzenie parku zdrojowego założenie urzędu pocztowo-telegraficznego, uruchomienie apteki budowa oświetlenia ulicznego

szczyt popularności: Wincenty Pol, Maria Konopnicka, Jan Karłowicz, Maria Dąbrowska, Julian Tuwim, Melchior Wańowicz, Julian Tuwim, Zofia Kossak-Szczucka, Józef Londzin

utrata praw uzdrowiskowych w I połowie XX wieku

TURYSTYKA KLUCZEM ROZWOJU

Budowa kompleksu balneorekreacyjnego w gminie Jaworze w oparciu występujące na tym terenie wody lecznicze

wody chlorkowo-sodowo-wapniowe, bromkowe, jodkowe, żelaziste, manganowe – uznane za lecznicze na podstawie Zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 31 stycznia 1979 r. w sprawie uznania wód mineralnych i peloidów za lecznicze (M.P. z dnia 10 marca 1979 r Nr 6 poz. 48 z późn. zmian.)

PROJEKT: CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU• gmina Jaworze leży w na terenie, na którym

zlokalizowano występowanie złóż wód termalnych• stwierdzony skład wód termalnych występujących

w okolicach Jaworza umożliwia ich wykorzystanie w balneologii

• kompleks balneorekreacyjne doskonale wpisuje się w turystyczny charakter gminy Jaworze i regionu w którym ona się znajduje

• rozwój gminy (rozumianej jako jednostka samorządu terytorialnego oraz jako wspólnota samorządowa mieszkańców)

PROJEKT: CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU

Zgodnie z tezami zawartymi w sporządzonej przez Instytut Geologii w Warszawie dokumentacji geologicznej oficjalnie potwierdzono, że występujące tutaj złoża mineralnych wód podziemnych z formacji miocen-dewon mają wielkie znaczenie dla celów leczniczych. Według opracowania naukowego, o którym mowa wyżej, źródła wód solankowych w Jaworzu charakteryzują się następującymi cechami:

PROJEKT: CENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU

Zgodnie z orzeczeniem z 1980 roku „Woda z odwiertu Jaworze IG-2 (…) zawiera 106,1 g/dm3 składników stałych. Wśród anionów przeważa jon chlorkowy Cl – 99,58% miliwali. Wśród kationówprzeważa jon sodowy Na+ 66,63 % miliwali oraz jon wapniowy Ca2+ 21,52 % miliwali. Ponadto woda zawiera 313,02 mg/dm3 bromków, 13,61 mg/dm3 jodków, 39,16 mg/dm3 żelaza, 3,8 mg/dm3 manganu oraz 34,86 mg/dm3 kwasu metaborowego. Temperatura woda wynosi T= 23°C. Na tej podstawie ww. wodę należy scharakteryzować jako 10,61% wodę hipotermalną chlorkowo-sodowo-wapniową, bromkową, jodkową, żelazistą, manganową, borową.” Wody te, uznane za lecznicze, umożliwiają leczenie schorzeń gastrycznych, laryngologicznych i pulmonologicznych.

Wszelkie działania przedsiębrane w gminie winny być podporządkowane realizacji nadrzędnej misji, zdefiniowanej w Strategii Rozwoju Gminy Jaworze z 2000 roku jako: „uzdrowiskowa gmina Jaworze jest rezydencjonalną perłą podnóża Beskidów, nawiązując do swego dziedzictwa kulturowego, zintegrowaną aktywnością mieszkańców i władz samorządowych poprzez partnerstwo publiczno-prywatne tworzy warunki poprawy jakości życia obcych i przyszłych pokoleń.”

OPIS HYDROLOGICZNY I BALNEOLOGICZNY zmineralizowane wody mogą być wykorzystywane w balneologii do zabiegów

leczniczych, w rekreacji do ogrzewania basenów kąpielowych i kąpieli leczniczych oraz jako mineralne wody pitne.

w studium określono możliwości pozyskiwania energii geotermalnej oraz wykorzystania wód termalnych z poszczególnych poziomów wodonośnych w planowanym Centrum balneorekreacyjnym

wskazano możliwość pozyskiwania w rejonie Jaworza wód termalnych z poziomu mioceńskiego lub dewońskiego.

stwierdzono, że w utworach miocenu występują wody termalne typu Cl-Na-Ca-Br-J-Fe-Mn o mineralizacji około 110g/dm3. Założono, że z piaskowców dębowieckich miocenu autochtonicznego można będzie uzyskać wydajność około 1m3/h i temperaturze złożowej około 300C.

w utworach węglanowych dewonu stwierdzono występowanie wód termalnych typu Cl-Na-Ca-Br-JFe-Mn o mineralizacji około 140g/dm3 i temperaturze 500C.

z otworu Jaworze IG-2 z utworów węglanowych dewonu założono uzyskanie wydajności (po wykonanych zabiegach rekonstrukcyjnych) około 15m3/h, a z otworu geotermalnego nowo wykonanego uzyskanie wydajności około 30 m3/h.

LOKALIZACJA OTWORÓW W GMINIE JAWORZE

WSTĘPNY ZAKRES PRZEDSIĘWZIĘCIACENTRUM BALNEOREKREACYJNE W JAWORZU Gmina Jaworze jest właścicielem

prawa użytkowania wieczystego działki o powierzchni 5,3412 ha, na której docelowo ma zostać zlokalizowany kompleks balneologiczno-rekreacyjny działający w oparciu o eksploatację złóż wód geotermalnych, których występowanie stwierdzono na terenie miejscowości w latach 70-tych i 80-tych ub. wieku. Zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego, o czym mowa niżej, obszar ten przeznaczony jest pod usługi z zakresu zdrowia i rekreacji – budowę centrum balneologicznego

WSTĘPNY ZAKRES PRZEDSIĘWZIĘCIA

W terenie tym ustalono m.in.: lokalizację obiektów i urządzeń kompleksu turystyczno-

rekreacyjnego (obiektów hotelarskich, gastronomicznych, kąpielisk, basenów otwartych i krytych, obiektów sportowych i innych temu podobnych), a także dróg dojazdowych, parkingów, chodników, urządzeń i sieci infrastruktury technicznej, zespołów zieleni oraz obiektów małej architektury.

Zgodnie z wstępną koncepcją funkcjonalno-przestrzenną na ww. terenie ma powstać kompleks geotermalny, łączący funkcje ośrodka leczniczego, rehabilitacyjnego i rekreacyjnego

Koncepcja zakłada powstanie ośrodka oferującego obiekty zamknięte oraz obiekty otwarte. Jednakowoż głównym elementem budowy kompleksu są i będą baseny termalne (kryte i otwarte) wraz z niezbędnym zapleczem.

WSTĘPNY ZAKRES PRZEDSIĘWZIĘCIA

Nieruchomość gruntowa oznaczona jako działka nr 1225/8 zlokalizowana jest w centralnej części miejscowości Jaworze po zachodniej stronie drogi gminnej ul. Zdrojowej w drugiej jej linii naprzeciwko centrum administracyjnego gminy tj. Urzędu Gminy Jaworze, u podnóża wzgórza Goruszka.

Działka ta jest niezabudowana, nieogrodzona, pokryta roślinnością trawiastą oraz pojedynczymi drzewami i krzewami o konfiguracji płaskiej ma kształt regularnego prostokąta – dłuższymi bokami graniczy z podobnymi działkami niezabudowanymi (od wschodu i zachodu), krótszymi bokami przylega do ul. Folwarcznej od północy i do drogi dojazdowej (dz. Nr 3102) od południa. Wjazd na nieruchomość od drogi gminnej – ul. Folwarcznej (wstępnie utwardzonej). Nieruchomość posiada dobry dostęp do komunikacji publicznej (dogodna odległość od przystanków PKS, odległość od PKP).

Działka jest gotowa do uzbrojenia i posiada bezpośredni dostęp do następującej infrastruktury technicznej:• sieć wodociągowa - odległość 90 mb• sieć telefoniczna - odległość 80 mb• sieć gazyfikacyjna - odległość 90 mb• sieć kanalizacyjna - odległość 150 mb• przez działkę przebiega napowietrzna linia elektryczna średniego napięcia.

WSTĘPNY ZAKRES PRZEDSIĘWZIĘCIA- LOKALIZACJA

WSTĘPNY OPIS PRZEDSIĘWZIĘCIA• Zgodnie z „założeniami dla projektu geotermalnego w Jaworzu”

na terenie, o którym mowa wyżej, możliwa jest lokalizacja następujących obiektów (propozycja zagospodarowania):• zespołu basenowo-saunowego obejmującego zespół co najmniej kilku

basenów termalnych krytych o powierzchni lustra wody ok. 1150 m2 oraz kilku basenów termalnych otwartych o powierzchni lustra wody ok. 1700 m2 –składającego się z obiektów wykorzystujących wody podziemne, jak i obiekty tradycyjne,

• zespołu gabinetów SPA&Wellness,• zespołu hotelowego w standardzie czterogwiazdkowym (****) z co

najmniej 250 łóżkami,• kompleksu szkoleniowo-konferencyjnego • kompleksu gastronomiczno-rozrywkowego obsługującego zespół

basenowy, hotel i kompleks konferencyjny obejmujący obiekty restauracyjne, bary itp.,

• terenów zielonych – np. ścieżki spacerowe, tereny sportowe, rekreacyjne,

• parkingów (w tym podziemnych).

DIAGNOZA ADMINISTRACYJNO-PRAWNA Planowane przedsięwzięcie dotyczy dwóch istniejących

odwiertów Jaworze IG-1 o głębokości 1525 m i Jaworze IG-2 o głębokości 1650 m

uzyskanie koncesji na rozpoznawanie i poszukiwanie wód termalnych - ustawa z 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze

wniosek o udzielenie koncesji na wydobywanie wód termalnych, poza wymaganiami przewidzianymi w opisanym art. 18 prawa geologicznego i górniczego, powinien określać złoże kopaliny lub jego część, która ma być przedmiotem wydobycia, wielkość i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny, stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża w tym kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych, jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu, projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego oraz ich granic.

DIAGNOZA ADMINISTRACYJNO-PRAWNA Udzielona koncesja jest dokumentem stanowiącym podstawę do prowadzenia

działalności związanej z wykorzystaniem wód termalnych. Określa w szczególności rodzaj i sposób prowadzenia działalności objętej koncesją, przestrzeń, w granicach której ma być prowadzona ta działalność, okres ważności koncesji ze wskazaniem terminu rozpoczęcia działalności, inne wymagania dotyczące wykonywania działalności objętej koncesją, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska.

Koncesja na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin (w tym wód termalnych) poza wymienionymi wymaganiami powinna określać: cel, zakres, rodzaj i harmonogram prac geologicznych oraz wymaganą dokładność rozpoznania geologicznego.

Według ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, koncesja na wydobywanie wód termalnych, powinna ponadto wyznaczyć granice obszaru i terenu górniczego oraz określać zasoby złoża możliwe do wydobycia, a także minimalny stopień ich wykorzystania. Minister środowiska może odmówić udzielenia koncesji, jeżeli np. zamierzona działalność narusza wymagania ochrony środowiska bądź uniemożliwia wykorzystanie z określonych nieruchomości zgodnie z ich przeznaczeniem.

DIAGNOZA ORGANIZACYJNO-INSTYTUCJONALNA

Podstawę prawną realizacji przedsięwzięcia we wspomnianej formule określa Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz.U. z dnia 5 lutego 2009 r.) – tzw. Ustawa o PPP.

Zaletami takiego wariantu są: • możliwość sfinansowania przedsięwzięcia

wielokrotnie przewyższającego roczny budżet gminy,

• pozyskanie operatora mającego doświadczenie w realizacji i eksploatacji tego typu przedsięwzięć

• perspektywa dochodów dla gminy z tytułu podatków lokalnych,

• zapewnienie dochodów na odtworzenie majątku (odpisy amortyzacyjne),

• duże prawdopodobieństwo pozyskania środków publicznych na realizacje przedsięwzięcia

• brak problemów związanych z rozliczeniem podatku VAT,

• możliwość wpływania gminy na zakres realizowanego przedsięwzięcia w całym okresie jego funkcjonowania.

Wadą takiej formuły jest: 1. ryzyko finansowe związane z prowadzeniem

działalności o charakterze komercyjnym.

DIAGNOZA ORGANIZACYJNO-INSTYTUCJONALNA

Z uwagi na fakt, że gmina dysponuje unikalnym w okolicy (z punktu widzenia walorów technicznych, krajobrazowych i formalno-prawnych) terenem przewidzianym do realizacji inwestycji; istnieje prawna możliwość wydzierżawienia prawa użytkowania wieczystego tego gruntu.

` Podstawą prawna realizacji takiej procedury jest Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity - Dz.U. nr 261 z 204 r. ze zmianami) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz.U. nr 207 z 2004 r.). Zaletami przedstawionego wariantu są:

• Możliwość sfinansowania przedsięwzięcia

wielokrotnie przewyższającego roczny budżet gminy,

• Pozyskanie operatora mającego doświadczenie w realizacji i eksploatacji tego typu przedsięwzięć

• Perspektywa dochodów dla gminy z tytułu podatków lokalnych,

• Zapewnienie dochodów na odtworzenie majątku (odpisy amortyzacyjne),

• Brak problemów związanych z rozliczeniem podatku VAT,

• Brak ryzyka finansowego związanego z prowadzeniem działalności o charakterze komercyjnym.

Wady takiej formuły to: 1. Ograniczona możliwość wpływu na kształt i sposób

funkcjonowania przedsięwzięcia2. Ograniczone możliwości pozyskania środków

publicznych na realizację przedsięwzięcia.

MOŻLIWOŚĆ POZYSKANIA ŚRODKÓW PUBLICZNYCH

Zakres rzeczowy przedsięwzięcia podzielić można pod kątem pozyskania środków zewnętrznych na 2 obszary: poszukiwanie, rozpoznanie i wydobycie złoża wód termalnych budowa kompleksu geotermalnego

Pomoc może być udzielana w formie: dotacji, pożyczek preferencyjnych, preferencyjnych kredytów bankowych, dopłat do oprocentowania preferencyjnych pożyczek lub preferencyjnych kredytów bankowych oraz częściowych umorzeń pożyczek preferencyjnych.

Wsparcie finansowe z NFOŚiGW realizowane jest poprzez Program Priorytetowy: Energetyczne wykorzystanie zasobów geotermalnych oraz jego kontynuację w ramach Programu dla przedsięwzięć w zakresie odnawialnych źródeł energii i obiektów wysokosprawnej kogeneracji. Programy te będą wdrażane do końca 2013 roku.W ramach programu możliwe jest dofinansowanie przedsięwzięć na poziomie do 50 % kosztów kwalifikowanych z możliwością podniesienia tego pułapu o 10 % w przypadku średnich przedsiębiorstw i 20 % w przypadku małych i mikroprzedsiębiorstw.Również WFOŚiGW w Katowicach w ramach swoich priorytetów przewiduje możliwość uzyskania pomocy finansowej na część zakresu przewidzianego do realizacji

Perspektywa 2014-2020

WNIOSKI &

REKOMENDACJE

WNIOSKI I REKOMENDACJE

W ZAKRESIE TECHNICZNYM

Zakres przedsięwzięcia wpisuje się w strategię rozwoju regionu oraz gminy Jaworze Lokalizacja przedsięwzięcia jest optymalna zarówno z punktu widzenia dostępu do złóż wód

termalnych, możliwości komunikacyjnych jak i sąsiedztwa z dużymi aglomeracjami. Realizacja pełnego zakresu pozwoli na funkcjonowanie obiektu w pełnym zakresie w

okresach całorocznych (bez względu na warunki atmosferyczne).

WNIOSKI I REKOMENDACJE

W ZAKRESIE ADMINISTRACYJNO-PRAWNYM

W celu realizacji zamierzeń niezbędnym jest: Ostateczna akceptacja instytucjonalnej formuły przedsięwzięcia oraz jej wdrożenie

(pozyskanie inwestora, utworzenie spółki) Ostateczne uregulowanie sytuacji formalno-prawnej nieruchomości (działki, odwierty) Pozyskanie dokumentów uprawniających do eksploatacji złóż wód termalnych (w tym min.

decyzja środowiskowa, koncesja) Określenie montażu finansowego przedsięwzięcia (z zaangażowaniem środków

publicznych).

WNIOSKI I REKOMENDACJE

W ZAKRESIE ORGANIZACYJNO-INSTYTUCJONALNYM

Preferowanym modelem instytucjonalnym przedsięwzięcia jest utworzenie spółki prawa handlowego z udziałem inwestora branżowego mającego doświadczenie w realizacji i eksploatacji obiektów o podobnej specyfice.

Ewentualne zaangażowanie gminy Jaworze w realizacje przedsięwzięcia winno się odbyć po szczegółowej analizie możliwych ryzyk realizacji takiego wariantu.

WNIOSKI I REKOMENDACJE

W ZAKRESIE FINANSOWYM

Analiza finansowa przedsięwzięcia wykonana na podstawie wstępnych założeń potwierdziła opłacalność przedsięwzięcia.

Pozyskanie środków publicznych poprawi finansową efektywność przedsięwzięcia. Realizacja przedsięwzięcia wpłynie bardzo korzystnie na wysokość przyszłych dochodów

gminy Jaworze z tytułu podatków lokalnych i innych.

LITERATURA

„Odnawialne źródła energii i możliwości ich wykorzystania na obszarze nieprzemysłowym województwa śląskiego”Opracowanie: PAN Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego

Wstępna koncepcja wykorzystania wód geotermalnych dla celów balneologiczno-rekreacyjnych w Jaworzu Opracowanie: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Założenia do programu wykorzystania energii geotermalnej w wybranych obszarach województwa śląskiegoOpracowanie: Tadeusz Adamski, Jerzy Ziora – Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego

Jaworze kompleks geotermalny – docelowe założenia dla projektu geotermalnego w Jaworzu

Materiały Urzędu Gminy Jaworze, w tym pochodzące ze strony internetowej: www.jaworze.pl

URZĄD GMINY JAWORZE ul. Zdrojowa 8243-384 Jaworze

tel. (+48) 33 817 21 95; 817 25 34; 817 28 13

fax + 48 33 817 28 71e-mail: sekretariat@jaworze.pl

Serwis internetowy Jaworze|Onlinewww.jaworze.pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

URZĄD GMINY JAWORZE ul. Zdrojowa 8243-384 Jaworze

tel. (+48) 33 817 21 95; 817 25 34; 817 28 13

fax + 48 33 817 28 71e-mail: sekretariat@jaworze.pl

Serwis internetowy Jaworze|Onlinewww.jaworze.pl