เอกสารประกอบการสอน วิชา 520251: ระบบสื่อประสม (Multimedia Systems)

โดย อ.อภิเษก หงษวิทยากรคณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยศิลปากร

บทที่ 1 มัลติมีเดียคืออะไรคำวา “มัลติมีเดีย (Multimedia)” คงไมใชคำที่แปลกใหมอะไร และทุกๆ คนคงจะไดยินและสัมผัสอยูบอยๆ ในชีวิต

ประจำวัน และคำนี้มีความหมายที่กวางมากๆ จึงขอเริ่มจากการบัญญัติคำแปลภาษาไทยของคำวา “มัลติมีเดีย” ที่หมายถึง “สื่อประสม” โดยคำวา “สื่อ” (media) นั้นก็หมายถึงตัวกลางหรือชองทางที่ใชในการสื่อสารระหวางผูสงสารและผูรับสาร และการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสูงสุดนั้นก็คือการที่ผูสงและผูรับเขาใจตรงกัน ในปจจุบันนี้มนุษยเราไดผลิตเทคโนโลยีสื่อขึ้นมากมาย ไมวาจะเปนสื่อที่ใชตัวอักษร (text) รูปภาพ/กราฟฟกส (image/graphics) เสียง (audio) วิดีทัศน (video) และภาพเคลื่อนไหวหรือแอนิเมชัน (animation) ซึ่งสิ่งเหลานี้สามารถทำใหอยูในรูปแบบของดิจิทัลอิเล็กทรอนิกส1ซึ่งเมื่อไดนำมาเอาสื่อมากกวาหนึ่งชองทางมาผสมผสานกันอยางเหมาะสมแลวจะเปนการเพิ่มประสิทธิภาพในการสื่อสารไดเปนอยางดี โดยเฉพาะอยางยิ่งนำเอาคอมพิวเตอรมาประยุกตใชเพื่อใหเกิดปฏิสัมพันธ (interactivity) ระหวางผูรับสารกับเนื้อหา (content) ที่ผูสงสารตองการที่จะนำเสนอ

ขอยกตัวอยางกรณีศึกษาของสารานุกรม (encyclopedia)2 ซึ่งแรกเริ่มไดมีการตีพิมพเปนหนังสือซึ่งมีตัวอักษรอธิบายสิ่งตางๆ เปนหลัก และอาจมีบางหัวขอที่มีภาพวาดหรือภาพถายประกอบเพื่อเสริมความเขาใจของผูอาน สมมติวาเปนหัวขอ “ประเทศไทย” ก็จะมีขอความอธิบายเรื่องราวตางๆ ที่ใหผูอานเขาใจถึงประเทศไทย เชน สภาพทางภูมิศาสตรของประเทศ ตำแหนงที่ตั้ง ประวัติศาสตรของชาติ และอื่นๆ ซึ่งอาจมีแผนที่ประกอบเพื่อใหผูที่ไมเคยรูจักประเทศไทยไดเขาใจมากขึ้น แตมันเปนการยากที่จะใหผูอานทราบวาเพลงชาติไทยมีทวงทำนองอยางไร ถึงแมเราจะสามารถเขียนเนื้อเพลงลงไปก็ตาม นั่นเปนเพราะขอจำกัดของสารานุกรมในรูปแบบของหนังสือ กระนั้นเมื่อขอมูลชนิดตางๆไดเปลี่ยนใหอยูในรูปของดิจิทัลอิเล็กทรอนิกสแลวและนำมาประสมกันอยางเหมาะสมก็จะสามารถลดขอจำกัดในการนำเสนอเนื้อหาลงไปไดอีกมาก เราสามารถนำไฟลเสียงแนบเขากับเนื้อหาเพื่อใหผูอานไดกดปุมเพื่อรับฟงการบรรเลงเพลงชาติไทยได และถาตองการใหเห็นถึงชวงเวลาตางๆ ของประวัติศาสตรของชาติไทยก็สามารถทำแผนผังแสดงลำดับเวลา (ที่เราเรียกวาไทมไลน - timeline) ที่สามารถใหผูอานคลิกเลือกจุดเวลาตางๆขึ้นมา ซึ่งอาจมีคลิปวิดีโอแสดงเรื่องราวที่สัมพันธกับชวงเวลาเหลานั้นไดตามประสงค นั่นคือขอดีของสารานุกรมที่ใชมัลติมีเดียมาประกอบกันเพื่อประโยชนเชิงเนื้อหาในการนำเสนอ แตการที่เปนขอมูลแบบดิจิทัลทำใหสามารถจัดเก็บลงในสื่อจัดเก็บรูปแบบอื่นไดอีกมากมาย เชน CD หรือ DVD อันจะเปนการลดภาระในการจัดสงเมื่อเปรียบเทียบกับสารานุกรมที่ตีพิมพเปนหนังสือเลมหนาๆ และออกเปนชุด ชุดละหลายๆ เลม

1 ดิจิทัลอิเล็กทรอนิกส มีขอดีในแงของขอมูล 3 ประการหลักๆ คือ 1. ขอมูลดิจิทัลสามารถนำมาประมวลผลไดเปนอยางดี 2. ขอมูลดิจิทัลสามารถจัดเก็บไดอยางมีประสิทธิภาพและไมเกิดการผิดเพี้ยน 3. ขอมูลดิจิทัลสามารถสงไปตามสายสัญญานสื่อสารผานเครือขายไดอยางรวดเร็วและมีความเที่ยงตรงสูงมาก

2 สารานุกรม คือเรื่องคัดยอที่ถูกเขียนขึ้นสำหรับการรวบรวมความรูที่เปนเรื่องราวถูกจัดในลำดับ จะมีทั้งประเภทความรูทั่วไป และความรูเฉพาะดาน (ตัดตอนมาจาก http://th.wikipedia.org/wiki/สารานุกรม เขาถึงเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2554)

รูปที่ 1.1 ชุดหนังสือสารานุกรมในรูปแบบหนังสือhttp://edu.britannica.com.au/Print/Large%20Images/07_Encyclopedia_Printsets_01.JPG รูปที่ 1.2 สารานุกรมในรูปแบบโปรแกรมคอมพิวเตอร

http://upload.arabsbook.com/imgcache/29246.imgcache.jpg

ดิจิทัล คอมพิวเตอร อินเทอรเน็ต และมัลติมีเดียในความเปนจริงแลว มัลติมีเดียเปนคำที่สามารถไปใชไดกับการใชงานในรูปแบบตางๆ เชน ศิลปการแสดงที่ใชสื่อ

ประสมเพื่อใหเกิดความสมบูรณของเนื้อเรื่องมากขึ้น เปนตน แตในบริบทที่เราจะกลาวถึงในวิชานี้คือการระบบมัลติมีเดียที่ใชขอมูลในรูปแบบดิจิทัลอิเล็กทรอนิกสโดยมีคอมพิวเตอรมาเปนเครื่องมือในการสรางและประกอบเนื้อหาเขาดวยกัน ทั้งนี้การนำเสนอขอมูลใหกับผูรับสารสามารถเปนไดทั้งแบบ offline และแบบ online ซึ่งแบบแรกนั้นเปนรูปแบบที่นิยมกันในอดีตคือการจัดทำเนื้อหาและจัดเก็บอยูใน CD หรือ DVD ซึ่งมีความจุสูง เนื่องจากขอมูลแบบมัลติมีเดียนั้นมีขนาดใหญมาก ในขณะที่พัฒนาการในดานเครือขายอินเตอรเน็ตและอุปกรณการเขาถึงขอมูลที่เกี่ยวของ อันไดแก คอมพิวเตอรและอุปกรณสื่อสารแบบพกพาที่เชื่อมตอเขากับเครือขายไรสาย ทำใหมนุษยสามารถเขาถึงขอมูลไดอยางสะดวกและรวดเร็วมากขึ้นทุกวัน ทำใหบริการตางๆ จึงสามารถผนวกเอามัลติมีเดียเขามาใชไดเปนอยางดี สิ่งที่กลาวมาทั้งหมดนี้ทำใหในการดำเนินชีวิตของมนุษยในปจจุบันนั้นจึงถูกแวดลอมดวยระบบมัลติมีเดียอยางแทจริง

แบบฝกหัดบทที่ 11. ใหนักศึกษาลองนึกวาในแตละวันนั้น นักศึกษามีการใชงานอะไรบางที่มีมัลติมีเดียเขาไปเกี่ยวของ2. สินคาหรือบริการในชีวิตประจำวันทุกวันนี้มีหลายอยางที่ไดนำเอาเทคโนโลยีมัลติมีเดียเขามาผนวกเขาเพื่อเพิ่มความสามารถและตอบสนองความตองการของผูใชจากเดิม ใหนักศึกษาเขียนอธิบายกรณีศึกษาจากประสบการณของตนเองมาคนละ 1 อยาง โดยใหบรรยายเชิงเปรียบเทียบถึงประโยชนที่ไดรับเพิ่มเติมจากที่เดิมเคยมี