Chiến tranh Đông Dương – Wikipedia tiếng Việt.pdf

Chin tranh ng DngMt phn ca Chin tranh Lnh

Thi gian 2 thng 9 nm 1945 1 thng 8 nm 1954

a im ng Dng thuc Php, chin trng

chnh ti Vit Nam

Kt qu Vit Nam Dn ch Cng ha chin thng.

Vit Nam, Lo, Campuchia tch khi Lin

hip Php, hon ton c lp.

Php v Quc gia Vit Nam tp kt v

min Nam. Vit Nam b phn chia tm thi

ti V tuyn 17. Sau 2 nm Php rt khi

Vit Nam.

Hoa K y mnh vic can thip su hn

vo ng Dng.[1][2]

Tham chin

Php

Thuc a

Php ng

Dng

Nam

K quc

(1946-1948)

Quc

gia Vit

Nam

(1949-1954)

Vng

quc Lo

Vng

quc

Campuchia

Anh (ch nm

1945)

n

thuc Anh

Hoa K (t

1950)

Vit Nam

Dn ch Cng ho

Mt trn Lo

Issala

Chnh

ph lm

thi Lo

Chnh

ph khng

chin Lo

Khmer Issarak

Chnh

ph khng

chin

Campuchia

Cng ho

Nhn dn Trung

Hoa (vin tr, hun

luyn v c vn

qun s)

Lin X (vin

tr)

Ch huy

Philippe Leclerc de

Hauteclocque (1945-46)

Jean-tienne Valluy

(1946-48)

Roger Blaizot

H Ch Minh

V Nguyn Gip

Nguyn Ch Thanh

Hong Vn Thi

Vn Tin Dng

Chin tranh ng DngBch khoa ton th m Wikipedia

Chin tranh ng Dng, Vit Nam c gi lKhng chin chng Php, l cuc chin din ra ting Dng thuc Php t ngy 19 thng 12 nm 1946ti 1 thng 8 nm 1954, gia mt bn l qun vinchinh v l dng Php cng cc lc lng ng minhbn x bao gm lc lng ca Quc gia Vit Nam,Vng quc Lo, Vng quc Campuchia, trong Linbang ng Dng, bn kia l lc lng Vit Nam Dnch Cng ha (Vit Minh) cng cc lc lng khngchin khc ca Lo v Campuchia.

y l giai on u tin trong "Cuc khng chin 30nm" ca Vit Nam Dn ch Cng ha vi mc tiuginh c lp cho Vit Nam (giai on 2 l cuc chinvi Hoa K). Cuc chin din ra trn khp Vit Nam vlan ra c cc nc lng ging Lo v Campuchia, nhngchin s chnh din ra ch yu ti min Bc Vit Nam.Sau 9 nm sa ly v vi tht bi ti trn in Bin Ph,Php buc phi chp nhn k kt Hip nh Genve traotr c lp cho Vit Nam.

Cuc chin tranh ny Vit Nam cn c gi l:(Chin tranh chng thc dn Php v can thip M (dosau nm 1949 a s chin ph ca Php l do Hoa Kvin tr), Khng chin chn nm, 9 nm khng chintrng k, Thi 9 nm, Hi 9 nm). Cc ti liu nghincu, sch bo nc ngoi phn ln gi l Chintranh Vit-Php hoc Chin tranh ng Dng.

Php tham gia cuc chin ny thi gian u vi l do v mun gi ng Dng l Lin bang ng Dng ttr trong Lin hip Php mi c thnh lp - theotuyn b ngy 24 thng Ba nm 1945 ca Chnh phlm thi De Gaulle v sau quy nh trong Hin php1946), sau khi ngi Nht bi trn v mt quynkim sot ng Dng. y l l do chnh tr v tm l

hn l kinh t[13]. Nhng ngi Php ng h cuc chincho rng nu Php mt ng Dng, s hu ca

Php hi ngoi s nhanh chng b mt theo[14] a slnh o Php cho rng so vi mt cuc xm chimthuc a c in vi vic chim gi cc trung tm dns v m rng dn theo kiu "vt du loang" m ngiPhp thc hin rt thnh cng Maroc v Algrie,cuc chin ny s ch c quy m hn mt cht. Tuynhin, mc d Php chim u th qun s trong thigian u, lc lng Vit Minh pht trin ngy cngmnh v kim sot c nhiu vng lnh th ngy cng

rng.[14]

Chin tranh ng Dng Wikipedia ting Vit http://vi.wikipedia.org/wiki/Chin_tranh_ng_Dng

1 of 34 3/20/2014 7:10 AM

(1948-49)

Marcel-Maurice

Carpentier (1949-50)

Jean de Lattre de

Tassigny (1950-51)

Raoul Salan

(1952-53)

Henri Navarre

(1953-54)

Bo i

Ng nh Dim

Nguyn Vn Tm

Nguyn Vn Hinh

Harry S. Truman

Dwight D.

Eisenhower

Phm Vn ng

Trng Chinh

Souphanouvong

Kaysone Phomvihane

Sn Ngc Minh

Trn Canh (c vn)

Lc lng

Theo phng Ty:

Qun Php v cc nc

Chu Phi: 190.000

Cc ng minh thuc

a ng Dng: 55.000

Quc gia Vit Nam:

150.000[3]

Theo Vit Nam: 100.000

(1946)[4]

239.000 (1950)445.000 (gm 146.000qun u Phi v 299.000qun cc nc ng

Dng) (1954)[5]

Theo phng Ty:

125.000 lnh chnh quy

75.000 cc qun khu

250.000 dn qun[6]

Theo Vit Nam:

80.000 qun chnh quy

-1.000.000 du kch

(1946)[7]

120.000 qun chnh quy

1.000.000 du kch

(1947)[8]

230.000 qun chnh quy

-3.000.000 du kch

(1950)[9]

166.000 qun chnh quy2.000.000+ du kch

(1953)[10]

Tn tht

Qun Php v l

dng: 75.581 cht,

64.127 b thng

40.000 b bt

Qun bn x ng

Dng: 419.000 cht, b

thng hoc b bt[11]

Theo Vit Minh: Natriu cht v b thng.Ph hu 435 my bay, bnchm 603 tu chin v can, ph hu 9.283 xe quns, thu 255 pho, 504 xequn s v 130 nghn

sng cc loi.[12]

c tnh[cn dn ngun]:

300.000 cht

500.000 b thng

100.000 b bt

Trong khi , mc tiu ca Vit Minh v cc nhmkhng chin khc l ginh c lp cho dn tc mnh.Cuc chin gia mt cng quc trn th gii v mtt nc ngho nn lc hu din ra gn nh li HCh Minh ni:

"N s l mt cuc chin gia voi v h. Nu hng yn th s b voi dm cht. Nhng h khngng yn. Ban ngy n n np trong rng v rangoi vo ban m. N s nhy ln lng voi, xnhng mnh da ln, v ri n s chy tr li vorng ti. V dn dn, con voi s chy mu ncht. Cuc chin tranh ng Dng s nh

vy." [15]

Sau i chin th gii ln th 2, trn lnh th ca ch Php bng n nhiu phong tro i c lp,nhng tht bi m mn gy hiu ng dy chuyn vthit hi ln nht cho Php l Chin tranh ng Dng.

Mc lc

1 Hon cnh1.1 Thi Php thuc1.2 Trong Chin tranh th gii th hai1.3 Vit Nam Dn ch Cng ha cthnh lp1.4 Php quay tr li ng Dng1.5 Thnh lp Chnh ph Lin hip1.6 Nhng hot ng ngoi giao

1.6.1 K kt Hip nh s bPhp-Vit (1946)1.6.2 Hi ngh Fontainebleau vTm c Vit - Php1.6.3 Ku gi s ng h ca cccng quc

1.7 Xung t ng phi1.8 Cng thng dn n bng n

2 Th trn2.1 Chin lc2.2 V kh

3 Din bin3.1 Giai on 1946-1949

3.1.1 Cuc chin ti cc th phaBc3.1.2 Cc n lc ngoi giao3.1.3 Din bin ti Lo vCampuchia3.1.4 Th trn nhng nm1947-1949


2 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Qun Php tn cng qun Thanh Lng

Sn

3.1.5 Php sa ly3.1.6 Gii php Bo i

3.2 Giai on 1950-19543.2.1 Chin dch Bin gii3.2.2 Chin tranh pht trin3.2.3 K hoch Navarre3.2.4 Trn in Bin Ph

4 S tham gia ca cc nc khc4.1 V pha Vit Minh

4.1.1 Trung Quc4.1.2 Lin X

4.2 V pha Php4.2.1 Hoa K

4.2.1.1 Chnh sch chngcng ca M4.2.1.2 M h tr Php

5 Hip nh Genve6 Kt qu7 Th mc8 Ngun tham kho9 Xem thm10 Lin kt ngoi

Hon cnh

Thi Php thuc

Nm 1858, Hi qun Php b vo cng Nng v sau xm chim Si Gn. Nm 1862, vua T ck hip c nhng Si Gn v ba tnh ln cn cho Php. Nm 1869, Php chim nt ba tnh k tip tothnh mt lnh th thc dn Cochinchine (Nam k). n nm 1885, Php xm chim xong nhng phn cnli ca Vit Nam qua nhng cuc chin phc tp min Bc. Theo chnh sch "Chia tr", Php chia VitNam thnh 3 phn Bc - Trung - Nam k. Php tuyn b l h s trc tip kim sot Nam K, trong khi "bo

h" Bc k v Trung k (ni triu nh b nhn nh Nguyn c Php cho tip tc "cai tr").[16]

Trong sut thi k t khi Php bt u xm chim Vit Nam, c nhiu cuc khi ngha v phong trochng Php do vua, quan, hoc nng dn t chc, nhng tt c u b tht bi.

Nm 1927, nhng ngi Vit cp tin thnh lp Vit NamQuc dn ng (ging Trung Hoa Quc dn ng). n nm1930, sau khi cuc khi ngha Yn Bi tht bi, Vit Nam Qucdn ng b suy yu nghim trng. Cng nm, nhng ngiVit theo ch ngha Marx-Lenin thnh lp ng Cng sn ngDng, nhng cng mau chng tr thnh mc tiu tiu dit caPhp, khi bng n cao tro cch mng nm 1930-1931, v sauny mc d t chc ca h thn thin vi Mt trn Bnh dntrong chnh quyn Php (khi phe t nm quyn ti Php).

Trong Chin tranh th gii th hai

Nm 1940, quc Nht Bn tn cng ng Dng v nhanh


3 of 34 3/20/2014 7:10 AM

chng tha thun c vi chnh quyn Vichy Php Nht ton quyn cai tr ng Dng. Thc dnPhp ch tn ti n thng 3 nm 1945 khi Nht lt Php trn ton b ng Dng. Ngay sau , theochnh sch Khi Thnh vng chung i ng , quc Nht Bn bo tr thnh lp chnh ph qucVit Nam do quc trng Bo i ng u vi th tng l Trn Trng Kim. Cng nh cc chnh phkhc nhng vng b Nht chim ng (Mn Chu quc, Triu Tin, Chnh ph Ung Tinh V...), chnhph ny khng c thc quyn khi ti chnh v nhn lc u do qun Nht nm gi.

Vua Bo i tuyn b c lp ngy 11 thng 3 nm 1945, thu hi ch quyn trn danh ngha ba k, tipsau l Campuchia ngy 13 thng 3 v Lo ngy 8 thng 4. Trong tuyn b ca Bo i, bi b cc hipc bo h v mt c lp vi Php trc y, c lp theo tuyn ngn i ng , v "ng cng nhChnh ph Vit Nam tin tng lng trung thc ca Nht Bn v n c xc nh lm vic vi cc nc t c mc ch" (theo Par Francis AGOSTINI).

Ngay sau ngy 24 thng 3 nm 1945, chnh ph Charles de Gaulle tuyn b chnh thc khi phc li chquyn ng Dng, d nh thnh lp Lin bang ng Dng thuc Lin hip Php, bao gm nm qucgia c i din ring trong Lin bang, c li ch bn ngoi do Php i din; v d kin c cu tng quan vquyn hn ca chnh ph Lin bang ng Dng ring theo m hnh chnh ph do Thng c ng u, vicc b trng ngi ng Dng v ngi dn Php ng Dng, v mt Quc hi c bu theophng thc ph thng u phiu ti mi quc gia ca Lin bang, trong c i din li ch ca ngiPhp. Thng c, Hi ng Nh nc chu trch nhim chun b cc lut v quy nh, cn Quc hi gi vaitr biu quyt mi loi thu, ngn sch, cc d lut v cc iu c quc t v thng mi v hp tc vicc nc khc. Lin bang s c lc lng v trang ring c trang b k nng tng ng vi ca Lin

hip Php v pht trin quan h thng mi vi tt c cc nc khc, c bit l vi Trung Quc.[17] Cngtrong tuyn b ny, Php cam kt m bo bnh ng gia cng dn ng Dng vi cc cng dn Linhip Php v quyn tham gia cc v tr ca Lin bang ng Dng v Lin hip Php, cng nh mi quynt do dn ch ni chung. ng thi Lin hip Php c ngha v gip thnh lp lc lng v trang Linbang ng Dng, cng nh thc y s pht trin kinh t, tin b x hi, vn ha, gio dc, chnh tr v

hnh chnh ng Dng.[18]

Ngy 7 thng 4 nm 1945, Bo i k o d s 5 chun y thnh phn ni cc Trn Trng Kim v ngy 12thng 5 gii th Vin Dn biu Trung K. Thng 6 nm 1945, chnh ph Trn Trng Kim t quc hiu l quc Vit Nam.

Ngy 16 thng 8, Trn Trng Kim tuyn b bo v "c lp" ginh c 9 thng 3, v ngy 18 thng 8 to ramt y ban gii phng dn tc, nhm tt c cc ng phi chnh tr lnh o cuc chin ny. Theo likhuyn ca ng B trng B Ngoi giao, Bo i gi thng ip cho Tng thng Truman, vua nc Anh,Thng ch Tng Gii Thch, Tng de Gaulle ngh cng nhn c lp ca Vit Nam. Tuy nhin n 24thng 8 ng thc hin cu tr li Hi ng C mt quyt nh thoi v " khng phi l mt tr ngi cho

s gii phng ca t nc".[19]

Ngy 18 thng 8, vua Bo i xc nhn c lp ca Vit Nam sau khi Nht u hng, c cng b vothng 3 v ng thi gi mt thng ip n De Gaulle yu cu cng nhn nn c lp ca Vit Nam. Thngip ny cho rng s c lp ca Vit Nam "ch c ngha l bo v li ch ca Php v nh hng tinh thnPhp ng Dng". Tuy nhin De Gaulle d kin s hu thun cho mt ch qun ch m ngi ngu khng phi l Bo i, ngi tha hip vi Nht Bn c "c lp", m l Vnh San, c xem

nh l mt ngi "Gaullist".[20]

Cuc o chnh ca Nht Bn ngy 10 thng 3 lm suy yu b my hnh chnh v qun s ca Php vm ra mt khong trng rt ln v "Chnh ph Hong gia" khng th iu hnh ni. Khi Nht Bn u hngvo ngy 14, qun i Nht Bn c trch nhim gi trt t cho n khi s xut hin ca qun i TrungQuc v pha bc 16 v , v qun Anh v pha Nam. Nhng cuc cch mng ang cn qut, "khng phi

do chnh sch Vit Minh", bt chp iu .[19]


4 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Vit Minh (vit tt ca Vit Nam c lp ng minh Hi) do H Ch Minh thnh lp nm 1941 vi vai trmt mt trn thng nht dn tc ginh c lp. T chc ny do ng Cng sn ng Dng lnh o,thu ht c s tham gia v ng h ca nhiu ngi Vit Nam v ngy cng ln mnh. Thng 12 nm 1944,i Vit Nam tuyn truyn gii phng qun, lc lng v trang ca Vit Minh v tin thn ca Qun iNhn dn Vit Nam, c thnh lp ti Cao Bng. Khu hiu ban u ca Vit Minh l phn Php - khngNht - lin Hoa - c lp. Ban u lc lng Vit Minh nhn c s ng h ca phe ng minh, bao gmc M v Trung Hoa dn quc, theo Philippe Devillers "by gi n s nhn c 100.000 la mi thngphn b n Nguyen Kai Thau". H Ch Minh nhn thy M ang mun ng vai tr ln hn khu vcThi Bnh Dng, ng lm tt c thip lp mi quan h vi Hoa K thng qua vic gii cu cc phicng gp nn trong chin tranh vi Nht Bn. i li, c quan tnh bo Hoa K OSS (U.S Office of

Strategic Services) gip y t, c vn v hun luyn qun i quy m nh cho Vit Minh.[21] Thng 7 nm1945, lc lng ny gi n OSS mt tuyn b: "Chng ti, Vit Minh, yu cu sau y c cng b nngi Php v quan st trong chnh sch tng lai ng Dng thuc Php:

1. Mt quc hi bu theo ph thng u phiu. N lp php cho t nc. Mt thng c Php quyn Chtch cho n khi tnh cht c lp chng ti c m bo. Thng c s chn mt ni cc hoc mt nhmcc c vn chp nhn bi quc hi. Cc quyn hn c th ca cc c quan ny c th c pht trin trongtng lai.

2. c lp s c trao cho t nc ny trong mt ti thiu nm nm v ti a l mi nm.

3. Ti nguyn thin nhin ca t nc s tr li c dn ca n sau khi bi thng cng bng cho cc ch shu hin ti. Php s nhn c nhng li ch kinh t.

4. Tt c quyn t do cng b ca Lin Hp Quc s c m bo ng Dng.

5. Bn thuc phin b cm.

Chng ti hy vng rng nhng iu kin ny s c chp nhn ca chnh ph Php.[19]

T thng 3 nm 1945, Vit Nam ri vo mt tnh trng hn lon do khong trng v quyn lc chnh tr quln. Ngi Nht ang lo chng cc n tn cng ca qun i ng minh Anh-M. C chnh ph caTrn Trng Kim ln triu nh ca Bo i u khng lc lng qun s v uy tn chnh tr kim sottnh hnh. Theo Peter A. Pull, ch c Vit Minh l lc lng c t chc duy nht nc ny c kh nng

nm c quyn chnh tr.[22] Chin tranh lm kit qu nn kinh t, nc Nht cn kit nguyn liu nnqun Nht chim ly la go v cc sn phm khc, bt dn ph la trng ay phc v chin tranh, cngthm thin tai, nn i (Nn i t Du) xy ra ti Bc k v Trung k. Ngi ta c tnh rng ckhong hai triu ngi cht v nn i ny.

Nhm T Quc t ti Vit Nam thng Ba nm 1945 ra tuyn b, ln n ICP ca "nhm Stalin" theo ngminh ("Nhm Stalinist ca Quc t th ba t b giai cp cng nhn nhm mnh thm hi di cc quc "dn ch". H phn bi nhng ngi nng dn v khng cn ni v cc cu hi nng nghip"), v"phong kin" theo quc Nht Bn, tuyn b "cuc u tranh c lp di l c ca Quc t th t", "ngh cch mng th gii". ngha chnh ca h l lm suy nhc ICP ti Nam K, v lm gim hiu qu

ca Vit Minh .[23]

Vit Nam Dn ch Cng ha c thnh lp

Ngay sau khi Nht Bn u hng qun ng Minh, lc lng Vit Minh t chc thnh cng cuc Cchmng thng Tm. Ngy 2 thng 9 nm 1945, H Ch Minh tuyn b Vit Nam thng nht v c lp vi tngi nc Vit Nam Dn ch Cng ha. Theo Philippe Devillers, n khng c du hiu cch mng v sn (htn trng v hp php ha quyn s hu t nhn ca phng tin sn xut, ch quyt nh loi b cc quanli v h thng phn cp hnh chnh v chnh tr thuc a), nhng c s thanh trng chnh tr cp aphng hay loi b "ch ngha t bn pht xt", chia s t, tch thu ti sn ca nhng ngi giu, ngoi


5 of 34 3/20/2014 7:10 AM

V Nguyn Gip duyt i hnh danh

d ca qun i Vit Minh trong

Cch mng thng Tm

mong mun ca nhng lnh o Vit Minh (ch c mt nhm nh,hng chc "ngi ng u" ti H Ni, cng nh trong tt c cctnh) nh H Ch Minh khi thnh lp ng "Vit Nam s c dichuyn t t v pha ch ngha x hi thng qua vic ging dy v

thc hnh dn ch".[19]

Ngay sau khi thnh lp, Chnh ph Cch mng Lm thi ban hnh

cc sc lnh gii tn mt s ng phi[24][25], vi l do cc ng ny"t thng vi ngoi quc", lm "phng hi n nn c lp VitNam" (nh Vit Nam Quc x, i Vit Quc dn ng...) nhm kpthi trng tr "bn phn cch mng", "bo v" chnh quyn non tr

ng thi "gio dc thc v tinh thn cnh gic" cho nhn dn.[26]

Cng vi l gii tn cc nghip on[27] kim sot nn kinh

t[28], thng nht cc t chc thanh nin (vo on Thanh nin Cu quc Vit Nam). ng thi Chnh phcng ban hnh sc lnh thnh lp Hi ng nhn dn v y ban hnh chnh a phng cc cp.

Tuy nhin, theo Hi ngh Potsdam, lc lng ng Minh gm qun Anh v qun Trung Quc vo Vit Nam gii gip v kh Nht. C Anh v Trung Hoa Dn Quc u mun h b chnh ph ca Vit Nam Dn chCng ha, Anh ng h s tr li ca Php ti ng Dng, cn Trung Hoa ng h ng minh ca h l VitNam Quc dn ng ln nm quyn. Trc , ngy 28 thng 11 nm 1943, trc hi ngh Teheran tngthng M c kin t ng Dng di s qun thc quc t v Lin X chp thun nhng sau ng hPhp li ko Php vo mt trn chng Lin X. M cng nhng chnh quyn Tng Gii Thch vomin bc gii gip qun i Nht. Php khng tin tng Anh v khi Anglo-Saxon, nhng c nhngquyn li Trung ng nn Anh ng h Php. Theo tha thun, Anh v Trung Hoa dn quc khng c

c ch quyn ti ng Dng.[29]

min Bc, hn 20 vn qun Tng Gii Thch tin vo vi danh ngha gii gip qun Nht, nhng mangtheo k hoch Dit Cng Cm H. i qun Quc dn ng Trung Quc "chy trn" ng Cng sn Trung

Quc tin hnh cc hot ng cp bc trn ng xung pha Nam n H Ni.[30]. Ngi Php chorng qun i Tng cn tr s tr li ca ngi Php.

Php quay tr li ng Dng

min Nam, ch 4 ngy sau khi Vit Nam tuyn b c lp, phi b qun s Anh c mt Si Gn, theosau l lin qun Anh-Php. Qun Anh theo lnh ng Minh vo gim st qun Nht u hng nhng ngthi cng to iu kin cho qun Php vo Nam B. Chnh ph lm thi ca Cng ha Php mun khiphc lnh th ng Dng vi c ch t tr. Ngy 19, Php tuyn b s lp chnh quyn ti min Nam.Ngy 23, vi s gip ca qun Anh, qun Php n sng chim quyn kim sot Si Gn (ngy ny sauc Vit Nam gi l ngy Nam B Khng chin). Nc Vit Nam va ginh c c lp phi i uvi qun i nc ngoi.

Ngy 25 thng 9, Tn nh ngoi Si Gn, khong 300 ngi Php bao gm n ng, ph n v tr emb bt cc v mt na trong s h b git. Ngy 9 thng 10, Anh chp thun Cc Dn s Php l c quan duy

nht ng Dng v pha nam v tuyn 16.[31] Ngy 7 thng 1 nm 1946, Php v Vng qucCampuchia k hip c chp thun Vng quc Campuchia l quc gia t tr, thnh vin Lin hip Php.

Mt hip c tng t c k vi Vng quc Lo ngy 27 thng 8.[32].

Ngy 9 thng 10, tng Php Leclerc n Si Gn, theo ng l lc lng gm 40.000 qun Php chimgi min Nam Vit Nam v Campuchia. T cui thng 10, qun Php bt u y mnh k hoch ph vy,m rng nh chim ra vng xung quanh Si Gn v cc tnh Nam B.

T cui thng 9 nm 1945, cc on qun "Nam tin" ca V quc on (qun i ca Vit Nam Dn ch


6 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Cng ha) bt u ln ng vo Nam chng Php[33]. Cc tng lnh quan trng nh Nguyn Bnh,Nguyn Sn... c cp tc c vo Nam. Trong hai thng cui nm 1945 v thng 1 nm 1946, lc lngVit Minh ti cc tnh Nam B chin u ngn chn lm chm bc tin ca qun Php. Tuy nhin, dolc lng chnh lch, sau mt thi gian, cc lc lng ny u phi rt ra nhng cn c m ly v rngni, xy dng chin khu bo tn lc lng cho khng chin lu di.

Thng 9 nm 1945, cu hong Nguyn Phc Vnh San sau khi c De Gaulle ng tr li Vit Nam trncng v Hong , a ra xut thng thng i hi s thng nht ca ba k (Bc K, Trung K v NamK), nn c lp ca t nc thng qua thi gian, lin kt cn thit v hu c gia Vit Nam, Campuchiav Lo. De Gaulle khng a ra li phn i. Ngy 4 thng 12 nm 1945, vi mong mun t nc thngnht v c lp trong mt thi gian ngn, cu hong Duy Tn c cuc m phn vi De Gaulle, mongmun l c Php v c ba mu v ba thanh i din ba k s bay Vit Nam. Ngy 24 thng 12, my baych Duy Tn gp nn ti Trung Phi, nhng ngi i trn my bay u thit mng. Ngay sau v tai nn, DeGaulle ni vi Palewski: " l s tht, n cho thy Php khng c c hi.". S kin ny lm nhiu ngitrong chnh gii Php cho rng cn i thoi vi cc lc lng chnh tr bn x, bao gm c Vit Minh.Trc ngy 10 thng 8, Php gi thng ip xut gii php mt Cao y Php b nhim B trngc chp nhn bi quc hi Vit Nam v c lp "c trao cho t nc ny trong ti thiu nm nm vti a l mi nm" v ngy 15 thng 8 Php tuyn b m phn vi Vit Minh s ch khc do u "tham kho kin rng ri ca tt c cc bn ng Dng" v rng n s tin ti mt bn Hin php mi slm r "nhiu kh nng p ng nguyn vng ca cc dn tc ng Dng trong s c lp trong Lin

hip Php".[20]

Thnh lp Chnh ph Lin hip

Sau mt s xung t, Vit Minh ng hp tc vi cc ng phi Quc gia nh Vit Nam Quc dn ng,Vit Nam Cch mnh ng minh Hi, i Vit Quc dn ng thnh lp Chnh ph Lin hip Lm thithay th Chnh ph Cch mng Lm thi. Tuy nhin chc trch cc B cng thay i. B trng Qucphng tr thnh ngi lo v ti chnh m khng c xem xt danh sch nhn s, qun s, sng n cn ccB trng khc ca cc ng phi Quc gia chng c chc trch c th g, khng bao gi c tham d bt

c bui hp no ca ni cc.[34]

Ngy 6 thng 1 nm 1946, Chnh ph Lin hip Lm thi do Ch tch H Ch Minh ng u t chccuc Tng tuyn c trn ton quc, ln u tin bu Quc hi v thng qua Hin php. Nhiu ng phi

khng c quyn tham gia Tng tuyn c tm cch ph hoi[35]. Cc ng ny cho l trng c ch l Vit

Minh cng sn, chnh quyn trong tay nn Vit Minh mun ai trng cng c[36]. Mc d b nhiu ngphi tuyn truyn vn ng dn chng ty chay cuc bu c v ngn cn vic t chc bu c mt s ni,nhng ti cc a phng, u cng c ngi t ng c, cc cuc tip xc tranh c cng khai, t do din

ra khp mi ni.[37] Theo Vit Minh, cuc bu c din ra cng bng[37]. Tuy nhin, l phiu khng b

mt[38] v theo quan st ca s gia Trn Trng Kim[39] th c ni ngi dn b cng bch bu cho Vit

Minh.[40]

Sau khi Quc hi c bu, ngy 2 thng 3 nm 1946, Chnh ph Lin hip Khng chin c thnh lp thay th Chnh ph Lin hip Lm thi. cc a phng, cc cp chnh quyn lin hip c thnh lptrong nm 1946. Theo tha thun vi Vit Minh, phe i lp bao gm mt s t chc nh Vit Nam Cchmng ng minh hi v Vit Nam Quc dn ng c Trung Hoa Dn quc ng h, khng tham gia Tngtuyn c nhng vn c nm 70 gh Quc hi cng nhiu v tr trong chnh quyn trung ng do chnhsch ha hp cc ng phi ca Chnh ph. Trong hi k Nhng nm thng khng th no qun, i tngV Nguyn Gip nhn nh cc ng phi ny lo s tht bi trc sc ng h ln ca c tri vi mt trn Vit

Minh nn khng tham gia bu c.[41]

Trong thi gian hot ng, Chnh ph tip tc thc hin cc bin php, chnh sch gi vng nn clp ca nc Vit Nam dn ch non tr. V i ni ku gi cc ng phi on kt phng s quc gia,


7 of 34 3/20/2014 7:10 AM

thc hin cc chnh sch kinh t, quc phng, vn ha, gio dc...[42] H Ch Minh giao cho V NguynGip v Trn Quc Hon, sau ny tr thnh B trng Cng an, nhim v v hiu ha cc cuc biu tnh doVit Nam Quc dn ng v Vit Nam Cch mnh ng minh Hi t chc nhm chm dt hot ng tuyntruyn ca cc ng ny trong dn chng. V Nguyn Gip k li: "Chng ti phi trng tr bn ph hoi...Nhng bng mi gi phi trnh khiu khch v m bo khng xy ra xung t ln". V Nguyn Gip dnglc lng t v v cc hi vin Hi Cu Quc ph cc cuc biu tnh ny. Khi c ln xn, lnh Trung Qucbn ch thin, xng vo gii tn m biu tnh vn hi tr an. Vit Nam Quc dn ng hong ht khingi Trung Hoa khng gip c g nhiu trong vic chng li Vit Minh nh h mong i. ng NguynDuy Thanh, mt ngi theo ch ngha quc gia bun ru nh li: "Khng c Trung Hoa ng h, nhng ng

phi theo ch ngha quc gia chng th i ph c vi nhng ngi Cng sn"[43]

Nhng hot ng ngoi giao

K kt Hip nh s b Php-Vit (1946)

Trong sut nm 1946, mc d hai bn cng chun b lc lng cho chin tranh, chnh quyn Vit Nam Dnch Cng ha c gng ht mc thng lng vi Php v Trung Hoa cu vn ha bnh v y lui thiim n ra cuc chin tranh. Vi qun Tng, h ng nhng cho Vit Nam Quc dn ng nhiu ghti Quc hi v 4 trn 10 gh B trng m khng cn qua bu c, trong khi k vi Php Hip nh s bPhp-Vit (1946) vi nhiu nhn nhng v chnh tr, ngoi giao.

Trong khi Php k Hip c Hoa-Php tha thun vi Trung Hoa ngy 28 Thng Hai, 1946 Qun iTrung Hoa rt khi pha bc v tuyn 16 nhng ch cho Php i din phe ng Minh gii gii Qun i quc Nht Bn. Trc , ngy 26 thng Ging i din Php v Trung Hoa dn quc tho lun, TrungHoa dn quc mun loi b chnh ph cng sn, thit lp chnh quyn dn tc thn Trung Quc H Ni vm phn vi Php, cng chng Vit Minh. Nhng pha Php bc b, ch trng m phn vi VitMinh. Php tuyn b c th l mt s c lp trong Lin bang ng Dng v trong Lin hip

Php[cn dn ngun].

ng Cng sn ng Dng (khi lui vo hot ng b mt), Thng v TW ngy 3 thng 3 nm 1946tuyn b th nu Php cho ng Dng t tr th kin quyt nh, nhng nu cho ng Dng t ch thha ph tan m mu ca "bn Tu trng, bn phn ng Vit Nam v bn pht xt Php cn li". Ngy 24thng 3 (sau khi Hip nh c k) ch th ca ng Cng sn cho thy mc ch k Hip nh ny trnhtnh th bt li "phi c lp chin u cng mt lc vi nhiu lc lng phn ng (thc dn Php, Tu

trng, bn phn cch mng trong nc)"[44], tp trung i ph vi ngi Php v "cc ng phi phn

ng"[44]. trnh mi nhn ca 2 k th c th ng thi tn cng, chnh quyn Vit Nam Dn ch Cngha ng cho 15.000 qun Php tin ra Bc nhanh chng loi b nguy c ca 20 vn qun Tng.

Ngy 16 thng 2, Jean Sainteny gp H ch Minh v tha thun cm t "t tr" sau c chp nhn bichnh ph Php. Tuy nhin n Hip nh s b 6 thng Ba, s dng cm t "t do" thay cho cm t "clp" hay "t tr". Vit Minh mun Php phi tha nhn Vit Nam c mt chnh ph, quc hi, qun i i n mt nn c lp thc s, trong khi phi Php c s chia r. i vi nhng ngi tin tm thy nhngli ch ca Php - l s c lp ca Vit Nam s c gii hn bi cc lin kt ca n vi cc nc ngDng khc. Lc ny khi u Chin tranh Lnh, Marius Moute mun Nam K tch ra khi nh hng caVit Nam thng nht di s iu khin ca Vit Minh, lp mt ch Si Gn v sau , s mt cuchp s b ca cc quc gia ng Dng c t chc m khng c s hin din ca chnh ph Vit Namti H Ni.

Ngy 6 thng 3 nm 1946, Hip nh s b Php-Vit c k kt gia Jean Sainteny, i din chnh phCng ha Php, v H Ch Minh cng V Hng Khanh, i din chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ha.Ni dung ca Hip nh bao gm cc im chnh sau y:

Chnh ph Php cng nhn nc Vit Nam Dn ch Cng ha l mt quc gia t do trong Lin bang


8 of 34 3/20/2014 7:10 AM

ng Dng v trong khi Lin hip Php, c chnh ph, ngh vin, qun i v ti chnh ringChnh ph Vit Nam ng cho 15.000 qun Php vo min Bc thay th cho 200.000 qun TrungHoa Quc dn ng lm nhim v gii gip qun Nht. Php ha s rt ht qun trong thi hn 5nm, mi nm rt 3.000 qun.Php ng thc hin trng cu dn ti Nam K v vic thng nht vi Vit Nam Dn ch Cngha.Hai bn thc hin ngng bn, gi nguyn qun i ti v tr hin thi m phn v ch tng laica ng Dng, quan h ngoi giao gia Vit Nam v nc ngoi v nhng quyn li kinh t v vnha ca Php Vit Nam.

V pha ngi Php, Hip nh s b Php-Vit gip h danh chnh ngn thun khi a qun i ra min

Bc Vit Nam chun b ti chim ng Dng nh h lm Nam Vit Nam,[45] ng thi Hip cHoa-Php gip h trnh khi s ngn cn ca cc tng lnh Trung Hoa Quc dn ng.

l nhng iu kin m qun i Php ng ly li mt ch ng ti Bc K. Trong tn ca "onkt dn tc", cn thit, theo ng (H Ch Minh), cuc u tranh cho c lp dn tc, Vit Minh da trn linminh cng nhn v nng dn vi giai cp t sn v a ch, nhng by gi h t b s c lp. Sainteny khng ng k mt ti liu cn tm thut ng ny, ng ch ng rng nhng t "Nh nc t do" cthc hin . i li, H Ch Minh ng rng "Nh nc t do" ca ng l chu hai tng "xing xch"ca Lin Bang ng Dng v Lin hip Php. Cui cng v quan trng nht, ng hoan nghnh "thn

thin" trong qun i Bc K- Php, trong c n c trong Trung K.[19]

Hi ngh Fontainebleau v Tm c Vit - Php

Ngy 31 thng 5 nm 1946, phi on chnh ph do Phm Vn ng dn u khi hnh sang Php tham dHi ngh Fontainebleau tip tc m phn v cc iu khon ra theo Hip nh s b 6 thng Ba. Cngngy, Ch tch H Ch Minh cng ln ng sang Php tip xc vi chnh gii Php v cng ng ngiVit ti Php. Ni dung chng trnh ngh s c hai on tho thun l s tho lun v cc vn nh (

nu ti Hip nh s b 6/3):[46]

a v ca Vit Nam trong khi Lin hip Php, v quan h ngoi giao ca Vit Nam.Quan nim tng qut v Lin bang ng Dng.Vn thng nht nc Vit Nam v vic trng cu dn .Chi tit v Lin bang ng Dng v vn quyn li kinh t ca Php ng Dng.D tho Hip c.

Hi ngh Fontainebleau sau din ra ko di hn hai thng, t 6 thng 7 ti 10 thng 9 nm 1946 nhng

khng em li kt qu c th no v hai bn b tc hai im bt ng then cht:[47]

Vic thng nht Nam K vo nc Vit Nam Dn ch Cng ha (bao gm Bc K v Trung K).c lp chnh tr ca Vit Nam Dn ch Cng ha.

Quan im ca Php bc b c lp m ch xt t tr hay c lp trong khun kh Lin hip Php. Hn nah i l phi ti lp trt t trc tin ri sau s m cuc trng cu dn Nam K v vn thng nhtNam K vo nc Vit Nam Dn ch Cng ha. im gy nhiu kh khn nht l vic chnh ph Php n phng cho php thnh lp Nam K quc theo tinh thn Tuyn b ngy 24 thng 3 nm 1945 ca tngDe Gaulle, tch ri khu vc ny khi nhng phong tro c lp hai min Bc v Trung. Ngy 27 thng 5Cao y ng Dng Georges D'Argenlieu li cn thng qua vic thnh lp X Thng Nam ng Dng,

chia ct Vit Nam thnh nhiu mnh.[48][49]

Vit Nam nhng b v mi mt: kinh t, ti chnh v qun s nhng phi on Vit Nam i Php n nhthi hn thc hin cuc trng cu dn Nam K. Thy Php chn ch khng tr li dt khot, phi


9 of 34 3/20/2014 7:10 AM

H Ch Minh v Phm Vn ng

ti Paris, 1946

on Vit Nam b bn hi ngh ra v ngy 13 thng 9. Hi nghFontainebleau v vy tan v.

Tuy nhin H Ch Minh v B trng B Thuc a Php MariusMoutet khng chp nhn tht bi. Trong khi Phm Vn ng b vnc, H Ch Minh, Hong Minh Gim v Dng Bch Mai nn liParis. Nhm cu vt ha bnh ln cui H Ch Minh tho mt bn ngh

c vo chiu ngy 11 v trao cho Marius Moutet.[50] Ba ngy sau, 14thng 9 nm 1946, Marius Moutet hi p vi mt bn ngh c khc.t c ng thun, H Ch Minh n t dinh ca Marius Moutetlc na m ngy 14 thng 9 nm 1946 k vn bn ny, tc Tm c

Vit - Php (Modus vivendi).[47]

Trong bn Tm c ny, hai bn Vit Nam Dn ch Cng ha v Phpcng bo m vi nhau v quyn t do ca kiu dn, ch ti sn cahai bn; thng nht v cc vn nh: hot ng ca cc trng hcPhp, s dng ng bc ng Dng lm tin t, thng nht thu quanv ti lp ci thin giao thng lin lc ca Lin bang ng Dng, cngnh vic thnh lp y ban tm thi gii quyt vn ngoi giao ca VitNam. Chnh ph Vit Nam cam kt u tin dng ngi Php lm c vn

hoc chuyn mn, v hai bn ng chm dt mi hnh ng xung t, v lc cng nh tuyn truynchng i nhau, phng thch t nhn chnh tr, bo m khng truy bc ngi ca bn kia, v hp tc nhng kiu dn hai bn khng lm hi nhau. Tm c cam kt s c mt nhn vt do Vit Nam ch nh vChnh ph Php cng nhn c u nhim cnh thng s xp t cng tc thi hnh nhng iu thothun ny. Cui cng, Chnh ph hai bn s sm tip tc m phn (chm nht l vo thng 1 nm 1947)

tm cch k kt nhng bn tho thun ring nhm dn ng cho mt hip c chung dt khot.[51][52] Tm

c ny s c thi hnh bt u t ngy 30 thng 10, 1946.[47]

Trong khi , ngy 6 thng 8, Cao y Php t chc mt hi ngh ti Lt nghin cu tnh hnh Linbang ng Dng trong Lin hip Php vi i din ca Campuchia, Lo, Nam K v Nam Trung B.Ngy 14 thng 8, cc bn tham gia Hi ngh khuyn ngh thnh lp mt Quc hi lin bang ca cc nh

nc.[32]

Vit Nam Dn ch cng ha thng qua Hin php u tin khng nh nn c lp ngy 8 thng 11. Mc dvy, ngy 20 thng 2 nm 1947, H Ch Minh gi th - thng qua Lnh s Anh - n Tng thng Php kugi ha bnh. ng vit "...chng ti mun c thng nht v c lp trong Lin hip Php; chng ti mun,

mt nn ha bnh ch thc s lm vinh danh cho c Php v Vit Nam".[53]

Ku gi s ng h ca cc cng quc

Ngoi ra, Ch tch H Ch Minh cn gi th cho nhiu nguyn th quc gia trn th gii ku gi cng nhnnh nc Vit Nam mi c thnh lp cng nh tranh th s ng h nhng khng nhn c hi m (Tng

thng Hoa K Harry S. Truman[54], lnh t Lin X Stalin, Tng thng Php Lon Blum, b trng Thuca Php Marius Moutet v Ngh vin Php,).

Xung t ng phi

Ngy 15/6/1946, ngi lnh cui cng ca qun i Trung Hoa Dn Quc ri khi Vit Nam[55]. Cc thnhvin Vit Nam Quc dn ng v Vit Nam Cch Mnh ng minh hi mt ch da hu thun chnh lqun i Tng Gii Thch v do bt ng v vic k Hip nh s b Php-Vit mng 6 thng 3 ln

lt rt khi chnh ph Lin hip.[cn dn ngun] Lnh t ng Vit Cch l Nguyn Hi Thn v cc thnhvin Vit Quc - Vit Cch khc trong chnh ph nh Nguyn Tng Tam, V Hng Khanh v cnh thn


10 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Bc in Ch tch H Ch Minh gi

Tng thng M Harry S. Truman ku

gi s ng h ca M nhng khng

c p li

Tng do V Hng Khanh lnh o lu vong sang Trung Quc. Cc

ng vin i Vit phn ln vn li Vit Nam ch thi c[56].Nguyn Tng Tam vi t cch B trng B ngoi giao dn uphi on Vit Nam Dn ch Cng ha tham gia Hi ngh tr b ti Lt, nhng do bt ng khng tham gia hu ht cc phin

hp[57], sau cng khng tham gia Hi ngh Fontainebleau, cui

cng ri b chnh ph[58] (ti liu nh nc nu Nguyn Tng Tamthiu bn lnh chnh tr, lp trng bp bnh, bin th cng qu ri

o nhim sang nc ngoi[59]). Vic cc thnh vin ch cht caVit Quc, Vit Cch nh Nguyn Hi Thn, Nguyn Tng Tam,V Hng Khanh ri b chnh ph, lu vong sang Trung Quc nh du chm ht cho thi k hp tc gia Vit Minh v cc ngphi khng cng sn ti min Bc, trong cng cuc "khng chinkin quc" m Chnh ph Lin hip Khng chin l biu tng.

Trong lc , V Nguyn Gip vi v tng bc tm cch loi bdn cc ng phi i lp nh Vit Quc, Vit Cch, i Vit, nhngngi Trotskist, lc lng chnh tr Cng gio... Ngy 19/6/1946,Bo Cu Quc ca Tng b Vit Minh ng x lun kch lit chtrch "bn phn ng ph hoi Hip nh s b Php Vit mng 6thng 3". Ngay sau V Nguyn Gip bt u chin dch truy qutcc ng phi i lp bng lc lng cng an v qun i do Vit Minh kim sot vi s gip ca nhcm quyn Php. ng cng s dng cc s quan Nht Bn trn ti Vit Nam v mt s v kh do Php cung

cp cho chin dch ny.[55]

Cng thng dn n bng n

Xung t qun s u tin n ra ti Hi Phng. u thng 11 nm 1946, qun Php chim tr s hi quan ticng Hi Phng. Quc hi Vit Nam phn i hnh ng ny v khng nh ch quyn ca Vit Nam trongvic kim sot tt c cc vn lin quan n xut nhp khu. Ngy 20 thng 11, hi qun Php bt gi mtthuyn bum Trung Quc ch xng c cho l giao cho Vit Minh. Trong khi tu c ko vo b, dukch a phng trn b bn vo qun Php. Qun Php bn tr v chin s nhanh chng lan ra tonthnh ph. Hai bn t c tha chun ngng bn, nhng hai ngy sau, Tng Jean-tienne Valluy, tngch huy qun i Php ng Dng, lnh cho qun Php chim ton quyn kim sot thnh ph. Ngy 23thng 11, i t Pierre Louis Dbes gi ti hu th yu cu ngi Vit ra khi khu ph Tu ca Hi Phngv h v kh. Khi khng c phn hi, Dbes lnh cho tu chin Php bn ph thnh ph, trong mt bui

chiu git cht hn 6.000 ngi dn[60] hoc hn 2.000 ngi theo mt ngun khc.[61]. Sau , khong2.000 lnh Php trn vo thnh ph trong khi pho tip tc bn ph vng ngoi . Qun Php gp phi halc mnh ca lc lng Vit Minh bo v thnh ph. Chin s ko di cho n khi ngi lnh Vit Minhcui cng rt khi chin trng vo ngy 28 thng 11.

Sau s kin Hi Phng, k hoch phng th H Ni bt u c chun b chnh ph Vit Nam c thigian s tn v cc vng ni ln cn. Mt s t lc lng chnh ph ng ti Bc B ph v mt doanh trign . Cn phn ln lc lng qun s ca Vit Nam trong vng ng ti ngoi ca th . B li, trongni thnh c gn 10.000 du kch v t v. Bao gm nhng thanh nin y nhit tnh ng h cch mng, cclc lng ny c trang b ch yu bng v kh t to. i ch vi h l vi nghn lnh L dng Php,ch yu ng trong Thnh H Ni, phn cn li ng xen k ti 45 im trong thnh ph nh Ph Tonquyn, ga H Ni, nh bng ng Dng, nh thng n Thy, cu Long Bin, v sn bay Gia Lm.

Cc c quan ca chnh ph Vit Nam b mt chuyn dn ra cc a im c chun b trc bn ngoithnh ph. Trong thnh ph, qun dn H Ni bt u xy dng cc chin ly phng th trn ng ph,qun Php cng cng c cc v tr phng th ca mnh. Ngy 6 thng 12, H Ch Minh ku gi Php rt v


11 of 34 3/20/2014 7:10 AM

cc v tr h gi t trc ngy 20 thng 11, nhng ng khng nhn c phn hi. Tr li phng vn canh bo Php vo hm sau, H Ch tch khng nh rng Chnh ph Vit Nam hy vng trnh c chintranh - ci s gy au kh ln cho c hai nc. "Nhng nu chng ti phi i mt vi chin tranh", ng ni,"chng ti s chin u ch khng t b quyn t do ca mnh".

Ngy 12 thng 12, Lon Brum, th tng mi ca Php tuyn b nh gii quyt xung t ng Dngtheo cch s trao li c lp cho Vit Nam. Ba ngy sau, H Ch Minh a Sainteny mt bc thng ip giBrum vi cc gi c th v cch gii quyt xung t. Sainteny nh in bc thng ip vo Si Gn, yucu chuyn tip ti Paris.

Trong khi chnh ph Php ang do d v yu cu ca Cao y ng Dng Georges D'Argenlieu v victng qun v lp tc hnh ng qun s chng li ngi Vit, Valluy, ngi c chung quyt tm vid'Argenlieu v vic gi s hin din ca Php ti ng Dng, quyt nh rng cn phi khiu khch HNi nhm to xung t v a Paris vo s ri. Ngy 16 thng 12, ng lnh cho tng Morlire ph ccchng ngi vt m Vit Minh dng trong thnh ph. Khi bc in ca H Ch Minh gi Brum vo n SiGn, Vallue vit thm bnh lun ca mnh, cnh bo rng s nguy him nu tr hon cc hnh ng qun scho n nm sau. n ngy 19, bc in mi n Paris, khi qu mun.

Ngy 17 thng 12, qun Php vi xe tng ym tr vo cc ng ph H Ni ph cc cng s m VitMinh dng trong nhng ngy trc , gy ra v thm st ph Hng Bn (H Ni), ri dn qun ra chtgi t cng thnh H Ni n tn cu Long Bin v bao vy gy sc p n Cng an qun 2 ca H Ni.Ngi Vit khng phn ng. Hm sau, Php ra mt ti hu th i chm dt dng chng ngi vt trn ph.Chiu hm , Php ra ti hu th th hai tuyn b rng t ngy 20, qun Php s t mnh m nhim victr an H Ni. p li, ti hm , cc lc lng Vit Minh bt u chn mi ng ng t ngoi vothnh ph. Sng hm sau (ngy 19 thng 12), Php ra ti hu th th ba, i chnh ph Vit Nam nh chmi hot ng chun b chin tranh, tc v kh ca T v ti H Ni, v trao cho qun i Php vic duytr an ninh trong thnh ph.

i vi ngi Vit, tnh hnh khng khc vi s kin Hi Phng hi thng trc, khi i t Dbes cng ra cc lnh tng t trc khi bn ph thnh ph. Sng ngy 18 thng 12, H Ch tch ra lnh chun b chocc cuc tn cng qun Php vo hm sau. ng thi, s rng bc in gi Th tng Brum c th chan ni, ng gi mt bc in thng ti Paris. Sng 19, th hin thin ch v c gng cu vn ha bnh,H Ch tch vit mt bc th ngn v c c vn ngoi giao Hong Minh Gim ti gp Sainteny mphn "tm gii php ci thin bu khng kh hin ti". Sau khi c tin Sainteny t chi gp Hong MinhGim, H Ch tch triu tp Hi ngh Thng v Trung ng ng m rng ti lng Vn Phc, H Ni, vtuyn b rng trong tnh hnh hin ti, khng th nhn nhng thm c na. Hi ngh duyt li Li kugi ton quc khng chin m H Ch tch vit, thng qua vn kin "Ton dn khng chin" do Tng Bth Trng Chinh d tho. Thi im bt u n sng c quyt nh l 8 gi ti cng ngy. Chin tranhng Dng bt u.

Leclerc, ngi tham gia Hip nh s b 6 thng Ba, cng iu tra s c dn n xung t ti min BcVit Nam v vic Vit Nam Dn ch Cng ha tuyn b khng chin khin cc gii php chnh tr tht bi.Ngy 27 thng Ging nm 1947, tuyn b ca chnh ph Php v "Chi tit cc mc tiu theo ui ca Php ng Dng" c nu " t c cng sm cng tt vi cc i din iu kin ca ngi An Nammt tha thun ph hp vi nguyn vng chnh ng trong Lin hip Php (...) trn c s c lp ca tnc cng vi vic duy tr li ch ca Php v s hin din ca (cc) cn c chin lc ca lc lng Php.Mt h tr ln v ngay lp tc phi nhm cng c chnh quyn ca Nam K, nhng "phn no iu kin"

khng ng cnh ca m phn vi Vit Minh." [62]

Th trn

Chin lc


12 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Tng chin s cm Bom ba cng, v

kh chng tng cm t ca Vit Nam

Cuc Khng chin chng Php c tm lc trong ti liu Khng chin nht nh thng li, mt ti liutuyn truyn ca Trng Chinh, pht hnh nhng ngy u khng chin. Ti liu chia khng chin ra 3 giaion: cm c, phng ng, phn cng. Din bin chin tranh v sau ng nh vy.

Cm c: bao gm gian on va nh va m trc 19/12/1946 n ht Chin dch Vit Bc. Thiny c cuc Nam B Khng Chin, cm c min Nam, min Trung, Hip nh S b v Tm c Vit- Php, Ton quc khng chin cc tnh, H Ni 1946, n lc vn hi ha bnh, cng cuc di tn lnchin khu. Cui cng l nh bi Php trong Chin dch Vit Bc.Phng ng: sau chin dch Vit Bc n ht Chin dch Bin gii. C cc chin dch ln: Chin dchng Bc, Chin dch Cao-Bc-Lng, Chin dch Bin gii.Phn cng: Chin dch Trung Du, Chin dch ng Bng, Chin dch Hong Hoa Thm, Chin dchTy Bc, Chin dch Ha Bnh, Chin dch Thng Lo, K hoch Navarre, Chin cc ng-xun1953-1954, Chin dch in Bin Ph, Hip nh Ginev, chm dt chin tranh, lp li ho bnh ng Dng (21/7/1954).

Phng php tin hnh chin tranh ca qun i nc Vit Nam Dn ch Cng ha (ly tn chnh thc lQun i Nhn dn Vit Nam nm 1950) ch n gin l "Ton dn-ton din-trng k khng chin", gmhai iu: nh tiu hao, phn tn lc lng ch v tng bc xy dng lc lng, ginh th ch ng y ch vo tnh th b ng i ph. Khi c lc lng s tung n nh ln vo nhng vng m a th,tng quan binh lc c li ginh nhng thng li chin lc. Phng php ny i sut lch s lnmnh ca Qun i Nhn Dn Vit Nam, v vn pht huy hiu qu trong khng chin chng M sau .Tuy "n gin" nhng c Php v M u khng th chng li chin lc chin tranh nhn dn ny, bi nhtng De Castries tr li trc y ban iu tra ca B Quc phng Php rng: Ngi ta c th nh

bi mt qun i, ch khng th nh bi c mt dn tc[63].

V kh

Thot tin, t 1945, qun khng chin Vit Nam ch c v trangbng gy tm vng, m tu, dao gm, cy phng, lu n ni ha vmt s rt t sng trng c thu c ca Nht hay thm ch sngca Php t thi Chin tranh th gii th nht st li (sngMousqueton), cng sng lc Rouleau do hng St. Etienne bn Phpch to. Ngay c vi cc n v ch lc, trang b u thiu thn vkhng thng nht, c g dng ny. V kh chng tng chuyn dngrt t, phn ln l bom ba cng, mt loi mn chng tng gn trn cngy thu c ca Nht. Mt tiu on thng ch c trang btng ng vi 1 i i ca Php, vi 2 i lin, 1-2 sng ci60mm, tm trung lin, 140 n 160 sng trng cc kiu (Nht,Nga, Php), mt na s b i cn li khng c sng m phi dngnhng v kh th s nh n, gio mc v dao kim...

V nhu cu cp bch ca cuc khng chin nn ngay t 1946, ti cc mt khu, qun khng chin Vit Nam cho thit lp nhng xng v kh th s, sa cha hoc ch to mt t b phn nh ca sng lc v sngtrng, c khi c loi trung - i lin, ng thi ch to lu n ni ha. Ngnh qun kh Vit Nam tronggiai on ny c s ng gp rt ln ca Trn i Ngha, mt k s ang Php b vic v nc tham gia khng chin. Nh nhng ti liu m ng mang v nc, qun khng chin Vit Nam c th tch to pho khng git chng tng t nm 1947.

Cho ti nm 1950, qun khng chin Vit Nam vn trong tnh trng th s, h p dng chin tht tiu thkhng chin, ph ht nh ca, ph x thnh th; cn ti trn qu th tre vt nhn c cm tua ta khp ccbi t trng ngn cn Php nhy d. y ban Hnh chnh Khng chin cc x, qun gp tin mua t nhtl mt khu sng t v. Vi thng co ny, x no cng ua nhau quyn gp tin trong dn chng gii. Nhng ngun cung hu nh khng c, nn du kch mi x ch c c mt khu sng Mousqueton r


13 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Tu sn bay Arromanches

ca Php ti Vnh Bc b

st vi 5 vin n, m c khi c 5 vin u bn khng n v n qu lu.

ngoi mt trn, gy tm vng vt nhn v dao gm l v kh chnh, mi n nm 1951 - 1952, gy tmvng vn l mt th v kh li hi trong tay Vit Minh, khng mt cuc phc kch ban m no thnh cngm khng c mt s binh s Php cht v b gy tm vng m xuyn, cn lu n dng tn kch n,nm qua l chu mai, hoc vt xung hm qun Php tr n. Nh thu c chin li phm nn cc cp chhuy t i i trng tr ln mi c sng lc mang bn hng, cn hu phng, nhng cn b c mangsng lc phi l cao cp, cp tnh hoc cp khu. Chin tranh khi mang mt hnh thc th s, va du kch,va c in i vi pha Vit Minh.

Sau Chin dch bin gii nm 1950, bin gii Vit Nam - Trung Quc ckhai thng. Vit Nam bt u nhn c vin tr v kh, qun trang, qundng t Trung Quc, Lin X v cc nc X hi ch ngha khc. T1953-1954, mt phn c Trung Quc, Lin X vin tr, phn khc nh tchthu c v kh ca Php nn gy tm vng vt nhn bin mt, m tu daogm ch dn qun du kch a phng dng, cn b i chnh quy c vtrang y . Tuy vy cho n ht chin tranh th Qun i Nhn dn VitNam vn n thun l b binh hng nh, cha c cc binh chng hin i hnnh xe thit gip v khng qun, n dc cho pho binh cng kh thiu thn(trong trn in Bin Ph, phi c Tng t lnh ph duyt th pho binh mic bn chi vin 5 vin n pho 105mm tr ln). n nm 1954, Vit Minh bt u c i xe vn ti d s lng cn t (chin dch in Bin Ph

huy ng c 628 xe vn ti, cn li phi dng dn cng v xe p th).[64]

V pha Php, c y c gii: c hng khng mu hm, tu chin, my baynm bom, c xe tng thit gip, i bc 105-155 ly do Hoa K vin tr. Bbinh trang b y cc loi v kh nh sng trng M-36, sng FM, sngtrung lin Bar, tiu lin Thompson, sng ci 60-120 ly, sng i lin 12,7 ly, pho lin thanh 20 ly v.v...Ngoi 3.600 t Frng chin ph t chi tr, Php cn c Hoa K vin tr khong 3 t USD v kh cc loi(trong trn in Bin Ph, Php c th th d 4.500 lnh trong vng 2 ngy, bn 110 ngn vin n pho105mm tr ln v nm trn 5.000 tn bom). Nh c gii v v kh ti tn, di do hn, nn trong giai on1946-1950, trn khp cc chin trng t Nam ch Bc, Php nm th ch ng, cn Vit Minh vn p dngchin thut du kch, cha th tin ti ch dng nng thn bao vy thnh th.

Din bin

Giai on 1946-1949

Cuc chin ti cc th pha Bc

Ti H Ni, ng 20 gi ngy 19 thng 12 nm 1946, cng nhn Nh my in Yn Ph ph my, 20 gi 3pht, n in trong thnh ph vt tt, t pht sau, pho binh Vit Nam t pho i Lng bn dn dp voThnh. Sau , Li ku gi Ton quc khng chin ca Ch tch H Ch Minh c pht trn i Ting niVit Nam, ng trn bo Cu quc v cc bo H Ni, vi li th quyt t: "Chng ta th hy sinh tt c, chnht nh khng chu mt nc, nht nh khng chu lm n l!".

Hng ng Li ku gi ton quc khng chin, cc lc lng v trang ca chnh quyn Vit Nam Dn chCng ha n sng chng Php ti nhiu khu vc thnh th trn c nc: H Ni, Nam nh, ng s 5,Vinh, Hu, Nng... hon thnh nhim v bao vy km chn v tiu dit qun Php, to thi gian cn thit qun ch lc tn v cc cn c nng thn v cc c quan, cng xng di chuyn ln vng chin khu.

Chin s c lit nht din ra ti H Ni. Ti y, qun Php phi chin u ginh git tng con ph v phichu thng vong ln, khong 100 lnh Php c coi l b git, 45 cng dn Chu u thit mng, 200


14 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Tng i k nim Trn

H Ni ma ng

1946-1947

ngi mt tch[65] Trong mt hon cnh chin u v cng kh khn v chnhlch v v kh, sau 57 ngy m chin u ngoan cng trong lng thnh ph,

n m 17 thng 2 nm 1947 Trung on Th mi rt ra khi ni thnh.[66]

a s nhn dn H Ni v vng ven cng b thnh ph vt sng Hng tnc ln pha Bc, to th "vn khng nh trng".

Cc n lc ngoi giao

H Ch Minh vn cha b cuc trong vic tm kim mt gii php ha bnh.Ngay ngy u tin ca cuc chin, Vit Nam Dn ch Cng ha ri truyn ntrn ng ph H Ni thng bo vi "nhn dn Php" rng chnh ph VitNam sn lng tn ti ha bnh trong Lin hip Php, rng chin tranh n ra l do"bn thc dn phn cch mng tm cch chia r v gy chin", rng ch cnPhp cng nhn c lp v thng nht ca Vit Nam th thi hp tc v hiubit ln nhau gia hai dn tc s c lp tc khi phc. Ngy hm sau, i

Vit Minh bt u nh k pht cc li ku gi ti m phn. Ngy 23 thng 12, Ch tch H Ch Minh vitth cho Marius Moutet, B trng B cc lnh th thuc a, v tng Henri Leclerc, ngh mt cuc hpgia i din c hai bn. Mt vi ngy sau, ng chnh thc ngh ngng bn v t chc mt cuc hi nghha bnh mi ti Paris trong khun kh Hip nh s b hi thng 3.

Nh X hi ch ngha Marius Moutet c gi n tm hiu v trin vng chnh tr, v tr v vi kt lunrng ch c mt gii php qun s c ha hn. Nh c d'Argenlieu, Moutet tin rng c th skhng c cuc m phn vi H Ch Minh. ng vit v "v mng tn nhn ca tha thun m khng thc a vo hiu lc ...", v tuyn b rng: "Chng ti khng cn c th ni v mt tha thun t do giaPhp v Vit Nam... Trc bt k cuc m phn ngy hm nay, cn thit phi c mt quyt nh qun s".Th tng Ramadier - mt i biu x hi ch ngha, thng bo rng chnh ph ca ng ng h nn c lpv thng nht cho Vit Nam: "c lp trong Lin hip Php [v] lin minh ca ba nc An Nam, nu ngidn An Nam mong mun n".

Trong thng hai, nm 1947, ngi Php a cc iu kin H Ch Minh u hng v iu kin. H thngthng bc b nhng, yu cu ngi i din Php, "Nu bn v tr ca ti, bn s chp nhn h chng? ...Trong Lin hip Php khng c ch cho nhng k hn nht". Thng 3 nm 1947, H Ch Minh ku gi mtln na chnh ph Php v ngi Php: "Mt ln na, chng ti tuyn b long trng rng nhn dn VitNam mong mun ch thng nht v c lp trong Lin hip Php, v chng ti cam kt bo m quyn likinh t v vn ha Php..".

Ngy 19 thng 4 nm 1947, H Ch Minh gi thng ip n Chnh ph Php, ngh ni li m phn trnc s "hai nc anh em trong Lin hip Php, mt lin hip ca nhng ngi t do, hiu bit v yu thngnhau". Trong khi , Th tng Ramadier tuyn b trong thng 3 nm 1947, rng: "Chng ta phi bo vcuc sng v ti sn ca ngi Php, ca ngi nc ngoi, bn b ng Dng ca chng ta c nim

tin vo t do Php".[67]

Nhng tt c u khng em li kt qu g, ngi Php mun c phn ng qun s mnh trc khi tnh nchuyn m phn. Emile Bollaert, Cao y Php mi c b nhim t thng 3 nm 1947, c tngLeclerc khuyn "m phn bng mi gi". Nhng ngi thn cn ng nh Pierre Messmer v Paul Muscng thin v chiu hng i thoi. Nhng c hn 1.000 binh s Php cht hoc mt tch, v cng ngngi Php ng Dng phn i kch lit vic thng lng vi Vit Nam Dn ch Cng ha - Nhnc m h ch gi bng ci tn Vit Minh, t chc nm a s trong chnh ph.

Ngy 23 thng 4, qua B trng B ngoi giao Vit Nam Hong Minh Gim, H Ch tch li gi thng ipti Bollaert ngh ngng bn lp tc v m phn. T tin vo u th qun s, Bollaert p li bng mtlot cc iu kin i qun i Vit Nam h v kh trc khi khi phc ha bnh. H Ch Minh t chi thngcc yu cu ny khi Paul Mus n chin khu Vit Bc gp ng truyn t thng ip trn.


15 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Qun Php bt gi mt ngi tnh

nghi l i phng

Theo ti liu ca M, rt sm trong chin tranh, Php tng ni m nh v m mu ca Cng Sn VitNam. D'Argenlieu c Si Gn ku gi mt chnh sch quc t phi hp cc cng quc phngTy chng li s m rng ca ch ngha cng sn chu , bt u vi Vit Nam. Trong Quc hi tholun vo thng 3 nm 1947, mt i biu cnh hu co buc rng bo lc ti Vit Nam c ch o tMoskva: "Ch ngha dn tc ng Dng l mt phng tin, cui cng l ch ngha quc Lin X."

C chnh ph ln ngi dn Php ch tuyn b thng 1 nm 1947 ca tng Leclerc: "Chng ch nghacng sn s l mt cng c v dng chng no vn ca ch ngha dn tc cn cha c gii quyt." Vphn mnh, H Ch Minh ban hnh khng co lp i lp li Php cho ha bnh, thm ch xut rtc nhn: "Khi Php cng nhn s c lp v thng nht ca Vit Nam, chng ti s lui v lng ca chng

ti, v chng ti khng tham vng quyn lc, danh d".[68]

Din bin ti Lo v Campuchia

Ti Lo, sau khi tht th nm 1946, Lo Issara tan v nm 1949. Cc cc lc lng khng chin Lo thnVit Nam thnh lp Mt trn Lo Issara. Thng 1 nm 1949, lc lng khng chin lp cc chin khu Thng Lo, ng Bc Lo v Ty Lo. i hi ton quc khng chin Lo nhm hp 8 nm 1950 thnhlp chnh ph do Hong thn Souphanouvong ng u. Chnh ph Souphanouvong tip tc tr thnh ngminh ca Vit Nam Dn ch Cng ha k tc Chnh ph Lm thi Lo t do.

Th trn nhng nm 1947-1949

Ma h nm 1947, lc lng ch lc ca qun i Vit Nam Dn chCng ha c khong 60.000 ngi, cha k t v v du kch aphng. V kh thiu, ch yu l do t to v ly c ca Php. Yuv ha lc nhng c ng v c h tr ln ca nhn dn, cc tiu onVit Nam ngy cng c kh nng trnh cc trn cn ca Php v tncng i phng li nhng ni mnh la chn. Qun ch lc chnh quyca Vit Nam t chc nh qun i phng Ty, nhng tha k nhiukinh nghim chin tranh c truyn ca Vit Nam. Qun i v Chnhquyn Vit Nam Dn ch Cng ha t chc lc lng dn qun du kchl nhng chin s bn qun s, na b mt na cng khai, sng ti nh,va lm rung va chin u trong lng ch.

Hon thnh vic nh rng ra vng ng bng, Php quyt nh tincng ln Vit Bc sm kt thc chin tranh. Ngy 7 thng 10 nm1947, cuc hnh qun La tn cng vo chin khu Vit Bc bt u.Qun Php tin nhanh nhng khng nh v c nhng ni ng cc c quan u no ca i phng.Lc lng v trang ca Vit Nam Dn ch Cng ha nhanh chng c phn tn, s dng du kch vn ngchin, bt thn phc kch, nh tiu hao qun Php nhng khu vc him yu. Php khng t c mcch tiu dit cn c Vit Bc, nhng cng ct c ng s 4 v kim sot bin gii Vit Trung, c lpVit Nam Dn ch Cng ha vi th gii bn ngoi.

Cuc chin tranh du kch ti ng bng gy kh khn ln cho Php. mi ni, b i Vit Nam vn t doi li, tuyn qun, thu thu. C nhng hi t (chnh quyn lng x thn Php) c lp ra che mt Phpnhng hnh ng theo Vit Nam. Dn chng gnh thc go t vng do Php chim ng i ng thu choVit Nam Dn ch Cng ha. Cc i du kch c thnh lp khp cc vng b chim quy ri qun Php,Php phi phn ln qun ch lc gi ng bng Bc B. Mc d l vng do Php kim sot, nhng thccht ng bng mu m ng dn vn l ngun cung cp nhn lc, hng ha v lng thc ln nht choVit Nam.

Thng li duy nht ca Php trong ma h ny l v chnh tr, khi tng Nguyn Bnh - Tng ch huy quni Vit Nam ti Nam B ra sch lc: T chc li lc lng v trang cc gio phi bin ch chnh quy


16 of 34 3/20/2014 7:10 AM

thnh V quc on. Trong nm 1947, sau nhng xung t qun s vi Vit Minh v nht l sau khi gioch Ha Ho Hunh Ph S mt tch (Ha Ho cho rng Vit Minh th tiu Hunh Ph S) c hai gio phiCao i v Ha Ho u chm dt hp tc vi Vit Minh tm thi hp tc vi Php chng Vit Minh.Nm 1948, mt phn lc lng Bnh Xuyn cng hp tc vi Php chng li Vit Minh.

Php sa ly

Sau chin dch La, xung t lng xung. Thiu phng tin tip tc cc chin dch tn cng, qun Phpch gii hn trong cc hot ng va phi ng bng. Nhng cng ti ng bng, lc lng v trang VitNam Dn ch Cng ha c phn tn thnh cc i i c lp, tiu on tp trung, t chc thm cc idu kch hot ng bn cng khai, sng ti nh, va lm rung va chin u, thc hin cc hot ng quy

ri qun Php.[69] Cc cn b ca chnh quyn v mt trn Vit Minh vn i li tuyn qun, thu thu trongvng Php kim sot. Nhng vng ny vn tip tc l ni cung cp mt s loi nhu yu phm nh thucmen, lng thc, vi vc... cho Vit Nam. Ti cc chin khu, chnh quyn Vit Nam cng c cn c, t chct sn xut lng thc v v kh c th khng chin lu di.

Lc lng v trang v du kch ng bng sng Hng t chc cc trn chin quy ri qun Php. Cui chintranh, qun a phng v du kch cm gi phn ln qun Php trong vng ng bng. Mi chuyn hng caPhp t Hi Phng v H Ni phi t thnh on ln, nhiu xe tng v lnh bo v mi i thot. Cc ngb b o bi ngn cn xe c gii, ng st bc ht gang thp lm v kh.

Ti min Trung Vit Nam, Vit Nam Dn ch Cng ha kim sot t Hi An n Mi i Lnh, gn nhngn i t nc. min Nam, qun Php tnh th tt hn do lc lng chnh tr v qun s y xav lin lc rt kh khn vi ch lc min Bc. Lc lng ca tng Nguyn Bnh b y v cc chin khutrong vng ngp mn v rng ni, h cn gp s chng i ca cc gio phi ngi Vit nh Cao i, HaHo, Bnh Xuyn. Nm 1948, qun Php t chc cuc hnh qun Vga nhm ph hy c quan u nokhng chin Nam B v nhiu cuc hnh qun khc vo ng Thp Mi nhng u tht bi.

Gii php Bo i

Php lin h vi Bo i ngh m phn thnh lp mt chnh ph mi Vit Nam. Bo i c Mttrn Thng nht Quc gia Lin hip bao gm cc lc lng chnh tr Cao i, Ho Ho, Vit Nam Cch

mnh ng minh Hi, i Vit Quc dn ng v Vit Nam Quc dn ng hu thun.[70] y l nhng tchc chnh tr hoc tn gio tng tham gia chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ha hay hp tc vi VitMinh chng Php nhng do xung t vi Vit Minh nn chuyn sang ng h Bo i thnh lp Quc giaVit Nam.

Theo s gia William Duiker, y l vic n trnh vn iu nh vi Chnh ph H Ch Minh. Thc chtmc ch ca Php l tm cch xy dng mt chnh quyn bn x ngi Vit lm i trng vi Vit NamDn ch Cng ha, v thuyt phc M vin tr kinh t v qun s Php c th tip tc ng chn ti

ng Dng[71], bi trong hip c khng c quy nh r rng no v ngha ca ch "c lp" cng nhquyn hn ca Quc gia Vit Nam, cng khng ni r vic thnh lp Quc gia ny c th nh hng g n

cuc chin Vit Php hin vn tip din.[72]

Ngy 7 thng 12 nm 1947, Bo i v Php k Hip nh vnh H Long, trong Php cam kt mp mv nn c lp dn tc ca Vit Nam. Nhng chnh tr gia trong Mt trn Thng nht Quc gia Lin hip vNg nh Dim ch trch hip nh ny l km qu xa so vi mt nn c lp thc s. Ngy 5 thng 6nm 1948, Bo i v Bollaert k Hip nh Vnh H Long th hai, Php long trng cng nhn c lp caVit Nam. Tuy nhin, chnh ph Php vn gi quyn kim sot quan h ngoi giao v quc phng, ng thitr hon vic chuyn cc giao chc nng khc ca chnh quyn sang nhng cuc m phn trong tng

lai.[53]

Ngy 8 thng 3 nm 1949, Tng thng Php Vincent Auriol v Cu hong Bo i k Hip c Elyse,


17 of 34 3/20/2014 7:10 AM

thnh lp Quc gia Vit Nam a v quc gia c lp hi vin trong trong khi Lin hip Php[53], ng ul Quc trng Bo i. Tuy nhin, chnh quyn Quc gia Vit Nam non tr rt yu t do cc quyn quantrng v qun s, ti chnh v ngoi giao u do ngi Php nm gi v quyn hnh cao nht ngDng trn thc t l Cao y ng Dng ca Lin hip Php. Qun i Quc gia Vit Nam l qun iring, c lp vi qun i lin hip Php, nhng ton th qun i Vit Nam v Lin hip Php ti ngDng c t chung di quyn ch huy ca U ban qun s m T lnh s l mt s quan Php. Quni quc gia Vit Nam c thnh lp nhng c hun luyn km v khng c s quan ch huy cp cao

ngi Vit[73]. Theo hip c gia Quc gia Vit Nam v Php, mt s n v ca Php c chuyn giaocho Quc gia Vit Nam. Ban u cc n v ny vn do cc s quan Php ch huy nhng s c thay thdn bng cc s quan ngi Vit tt nghip cc c s o to s quan do Quc gia Vit Nam thnh lp vi s

tr gip v mi mt hun luyn o to qun s ca Php v M[74][75]. Ngoi ra cc trung tm v cc

trng hun luyn ca M bt u chn, a ngi t Vit Nam sang hc M.[74]

Ngy 19 thng 7 nm 1949, Vng quc Lo ginh c c lp trong Lin hip Php (nhng hn ch)[76],Hin php nm 1947 c sa i. Hip c tip theo k ngy 22 thng 10 nm 1953. Ngy 8 thng 11 nm

1949, Vng quc Campuchia ginh c lp (hn ch) trong Lin hip Php[53][77]. n ngy 9 thng 11nm 1953. Campuchia mi c Php cng nhn c lp ton din.

Sau , chu sc p ca M v xoa du mu thun[cn dn ngun], Php dn cho k nhng hip c trao

cho Quc gia Vit Nam cc quyn t tr v qun s, ti chnh, thu quan, xut nhp cnh...[70] Cc c quanchc nng do Php nm gi c chuyn giao cho Quc gia Vit Nam trong nhng nm sau

.[cn dn ngun] Tuy nhin 2 vn quan trng nht l ngun cung ti chnh v quyn ch huy qun i thvn do Php nm gi.

K thc Php coi gii php Bo i ch l do tnh th thc p, h khng tin tng v tn trng chnh phny. Nm 1949, Tng tham mu trng lc qun Php, i tng Revers sau chuyn kho st tnh hnhng Dng c bn tng trnh mt trong vit: "Vn iu nh vi Vit Nam th tm nhng ngiquc gia chng cng iu nh. Gii php Bo i ch l mt gii php th nghim, nhng ch Boi l mt ch ung thi vi s tham nhng, bun lu ng bc, bun lu giy php nhp cng, nhngkhu cha c bc im..." (Trung tm du h i th Gii Ch Ln c chnh ph Bo i cho phpcng khai sng bc v cha mi dm kim chc). Bn tng trnh sau b l khin chnh ph Php"mui mt", v Revers b cho v hu non sau khi ra khai trnh ti Hi ng ti cao qun lc. bn thn Bo

i cng nhn xt rng: "Ci c gi l gii php Bo i ha ra l gii php ca ngi Php."[78]

Khi tr li in phng vn ca Dn quc Nht bo (Trung Hoa Dn Quc) ngy 3/4/1949, ch tch H ChMinh tr li cu hi v hip nh Elyse nh sau: "i vi dn Vit Nam, ch l mt t giy ln. Ththng nht v c lp gi hiu y chng la bp c ai. Ngay nhn dn Php v d lun th gii cng hiu r v t co iu . Lc no qun i thc dn Php hon ton rt khi t nc Vit Nam, th mi c

thng nht v c lp."[79][80]. Cn i tng V Nguyn Gip nhn xt: "Vi vic m ng cho ch

ngha thc dn mi vo Vit Nam, De Lattre mang n cho ta mt him ho lu di"[81].

Giai on 1950-1954

Chin dch Bin gii

Trong nm 1950, Chin tranh ng Dng c s thay i quan trng, chuyn sang mt giai on mi.

Sau chin dch Vit Bc, Vit Minh dn dn t chc li b my v lc lng, bt u t chc nhng trnnh qui m chng li Php. Trong nm 1950, cc lc lng v trang ca Vit Nam Dn ch Cng ha chon chnh v bin ch, thng nht vi tn gi Qun i Nhn dn Vit Nam.

V pha Php, chin tranh vo th sa ly tuy h dng n 40-45% ngn sch qun s v 10% ngn


18 of 34 3/20/2014 7:10 AM

sch quc gia. Vi s n ra ca Chin tranh Triu Tin vo thng 6 nm 1950, M thay i thi v Chintranh ng Dng, coi Triu Tin v Vit Nam l hai chin trng ph thuc ln nhau trong cuc chin caphng Ty chng li ch ngha cng sn, tng thng M Harry S. Truman tuyn b s vin tr qun s

trc tip cho cc n lc ca Php ti ng Dng[82].

ly li th ch ng, Php thc hin tng cng h thng phng ng ng s 4, kho bin giiVit-Trung: c lp cn c a Vit Minh vi bn ngoi, thit lp hnh lang ng-Ty, c lp Vit Bc ving bng Bc b, chun b lc lng tn cng Vit Bc ln 2 tiu dit u no Vit Minh.

V pha Vit Minh, B ch huy Vit Minh nhn nh ng ca Php nn nhanh chng vch k hochch ng tn cng m ca bin gii, khai thng bn p nhn vin tr ca Trung Quc, Lin X vkhi x hi ch ngha. Theo ch trng ny, u thng 7 nm 1950, B Tng t lnh Vit Minh quyt nhchn hng chin dch l Cao Bng Lng Sn.

Chin dch Bin gii bt u ngy 16 thng 9 nm 1950, din ra trong ba t. t 1, ngy 16 thng 9, VitMinh tin hnh nh cng kin quy m tng i ln, c hip ng gia cc binh chng tn cng c imng Kh nhm c lp Cao Bng, v n ngy 18, c im ng Kh hon ton tht th d qun Php huy ng c khng qun ym tr. S kin ny lm mt mt mt xch quan trng trong h thng phng thng s 4 ca Php. Sang t hai, qun Php quyt nh rt khi Cao Bng, ng thi thc hin cuc"hnh qun kp", gi tip vin t Lng Sn qua Tht Kh nhm ti chim ng Kh. Vit Minh b tr thtrn phc kch, bao vy sau ln lt tiu dit c hai cnh qun Php t Tht Kh ln ln t Cao Bng rtv. Qua t ba, Vit Minh tin hnh truy kch qun Php rt chy ng thi lin tc quy ri, khng cho hchuyn qun tip vin cho mt trn Cao-Bc-Lng. Di s uy hip ca qun Vit Minh v s hoang mangca b ch huy Php, n ngy 22 thng 10 nm 1950, qun Php phi rt b hon ton khi cc c imcn li trn ng 4 nh Tht Kh, Na Sm, ng Lp, Lng Sn... n ngy 17 thng 10, Vit Minh chng kt thc chin dch.

Thng li ca Vit Minh trong chin dch ny lm ph sn chin lc qun s chnh tr ca Php, phc th b c lp ca cn c a Vit Bc, khai thng mt on bin gii di, ni Vit Bc vi cc ngminh ln thnh mt di lin tc n tn chu u, m u cu tip nhn vin tr. Vnh ai n bt bao vyVit Bc b ph hy hon ton. ng thi chin dch ny gy nn khng kh ch bi v hong s tiH Ni. B ch huy Php c ci t, dn n vic tng Jean de Lattre de Tassigny ln nm quyn ch huyqun vin chinh Php ng Dng.

Chin dch ny c ngha bn l quan trng, l bc ngot ca cuc chin tranh. K t y Qun i Nhndn Vit Nam bt u chuyn sang th ch ng tn cng. Cng t nm 1950, Vit Nam Dn ch Cng habt u nhn c vin tr t cc nc X hi ch ngha. Trong bi cnh Php c M gip sc munnhanh chng ginh thng li, kt thc chin tranh cn th v lc ca Vit Nam Dn ch Cng ha cha thcs ln mnh, vin tr ny c ngha ht sc quan trng.

Chin tranh pht trin

Khng cn hy vng tin cng hay bao vy chin khu Vit Bc, Php t chc Phng tuyn Tassigny bov vng ng bng. T khi chuyn sang ch ng tin cng, cc chin dch lin tip ca Qun i Nhn dnVit Nam - Chin dch Trung Du, Chin dch ng 18, Chin dch H Nam Ninh - bc v Phng tuynTassigny khi ng bng, buc Php duy tr mt lc lng ln bn trong bo v vng ng bng Bc B.

T cui nm 1950, Qun i Nhn dn Vit Nam bt u thc hin cc trn chin quy m ln theo kiu kinhin. Nhng h phi chu thit hi ln, cc chin dch Trung du, ng 18 v H Nam Ninh b tht bitrc qun Php do tng Jean de Lattre de Tassigny ch huy. Chin dch Ha Bnh m de Lattre m vothng 11 nm 1951 tr thnh "ci xay tht" i vi c hai bn. Khi trn nh kt thc vo thng 2 nm1952, Qun i Nhn dn Vit Nam chu thng vong khng nh, nhng h hc c cch i ph vichin thut v v kh ca Php, v h thm nhp c su hn vo trong vng cung phng th ca Php.


19 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Bc s Php chm sc cho 1 binh

s Vit Nam Dn ch Cng ha b

thng

Qun i Nhn dn Vit Nam pht c

chin thng trn nc hm ch huy ca Php

ti in Bin Ph

Cui nm 1952, Qun i Nhn dn Vit Nam m Chin dch tin cngTy Bc gii phng th x v hu ht Sn La cng cc khu vc NghaL, Yn Bi (2 huyn), Lai Chu (4 huyn). Cuc tn cng vo Ph Th cu vn tnh th ca Salan tht bi. Salan lin cho cng c N Sn,xy dng v tr ny nh mt "con nhm" x lng chn bc tin caQun i Nhn dn Vit Nam.

min Trung, Qun i Nhn dn Vit Nam t c nhng thnhcng quan trng. Vng kim sot ca Php Ty Nguyn b thu hpli ch cn vi vng ven bin hp quanh Hu, Nng, v Nha Trang.Nhng khu vc duy nht m Php cn c th thnh cng l Nam K vCampuchia.

Ma xun nm 1953, Qun i Nhn dn Vit Nam t chc mt lclng ln tin cng qun Php Lo, vi s h tr ca Qun i Chnhph Souphanouvong. Do hu cn qu xa nn Qun i Nhn dn VitNam khng tin cng qun Php Cnh ng Chum. y c coi l thnh cng ln ca Php.

cc vng khc, Qun i Nhn dn Vit Nam tn cng phi hp ng b t Nam B, Khu 5, Ty Nguyn,Trung Lo, H Lo, Bc B, buc Php phn tn x l khi qun c ng. Vit Minh tin nh Ty Bc,Php khng cn lc lng c ng ng cu, hnh thnh Chin cc ng-xun 1953-1954.

K hoch Navarre

Thng 7 nm 1953, ch huy mi ca Php, tng Henri Navarre,n ng Dng. c s ha hn v vic M tng vin trqun s, Navarre chun b cho mt cuc tng phn cng m boch Php v M gi l "K hoch Navarre".

Ngy 18 thng 7 nm 1953, Navarre m cuc hnh qunHirondelle ("Con n") vo Lng Sn v cuc hnh binh"Camargue" vo Qung Tr nhm ph hy c mt s dng cv my mc ca Vit Nam Dn ch Cng ha. Lng Sn,qun Php lng sc cc kho tng ri vi v rt chy. Sau truyn thng Php loan tin qun i dit c hai tiu on,mt s cn c trong khu tam gic l mi e da trn quc l s1.

Lin tip vi hai cuc hnh qun ny, ngy 9 thng 8 nm 1953 Php rt qun ra khi N Sn bng khngvn. Trc y, nm 1952, Php t c im Na Sn ngn Qun i Nhn dn Vit Nam tin cng qun

Php Lo.[83]

Ngy 15 thng 10 nm 1953, Navarre m Cuc hnh qun Moutte vo Ninh Bnh v Thanh Ha hng ginhli th ch ng trn chin trng chnh. Mc ch chnh li l ph cc cn c hu cn tin duyn ca Quni Nhn dn Vit Nam trong cuc tin cng 1953-1954 c cho l s din ra ng bng. Nhng thc strong k hoch Qun i Nhn dn Vit Nam c ra hi thng 9, ng bng Bc B ch l chin trngphi hp. Cuc hnh qun Moutte din ra l s suy on sai ca Navarre cng s xut sc ca b i mtm Vit Nam.

Ngy 12 thng 4 nm 1953 Qun i nhn dn Vit Nam tin qun sang Lo. Chnh ph Vng quc Lo

ln n "Vit Minh xm lc".[84]

Thng 11 nm 1953, Navarre m cuc hnh qun Castor nh chim in Bin Ph - Khu vc m ng chorng c v tr chin lc chn gia tuyn ng chnh ca Qun i Nhn dn Vit Nam sang Lo. Navarre


20 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Bn ng Dng thng 7 nm

1954, Ngun: The Pentagon Papers

Gravel Edition, Volume 1, Chapter 3,

"The Geneva Conference, May-July,

1954", page 123 (Boston: Beacon

Press, 1971)

xem cn c ny va l mt v tr kha chn, va l mt ci by nh i phng vo mt trn nh lntheo kiu kinh in v c tnh cht quyt nh m ti Qun i Nhn dn Vit Nam s b tiu dit bipho binh v ha lc khng qun vt tri ca Php. Navarre chn in Bin Ph - vng t nm trongmt thung lng ln, cch H Ni 200 dm ng khng, vi s chi vin ca khong 400 my bay. QunPhp sau nhng trn nh nng tht bi nhng cc im cao xung quanh cho Qun i Nhn dn VitNam, Navarre cho rng khi Qun i Nhn dn Vit Nam khng kh nng a pho ln in BinPh nn s khng c nguy him g t cc im cao. in Bin Ph c Navarre xem nh l mt "ci nhtt c", ht ht phn ln ch lc ca Qun i Nhn dn Vit Nam v m bo an ton cho ng bng BcB.

Khi , i tng V Nguyn Gip ang ngh ti mt cuc tn cng, hy vng s m c mt con ngxuyn Lo thc qua Campuchia. Sau a lc lng Qun i Nhn dn Vit Nam ti min Bc vo chivin b sung cho lc lng sn c Nam B. Trong cuc hp thng 11 nm 1953 ca B Quc phng VitNam Dn ch Cng ha, cc ch huy qun s quyt nh m Chin cc ng-xun 1953-1954 x l khiqun ch lc ca Php ang co cm ng bng Bc B. Cc v tr tin cng c xc nh Lai Chu,Trung-H Lo v Ty Nguyn. tng tuyn ng chin lc xuyn Lo s c thc hin mt phntrong tng lai thng qua con ng mn H Ch Minh.

Trn in Bin Ph

Chin dch Lai Chu v Chin dch Trung Lo thng 12 nm 1953n thng 1 nm 1954 gip Qun i Nhn dn Vit Nam nm gimng ln cn li ca vng Ty Bc (in Bin Ph ch l mt thung

lng nh) v phn ln vng Trung v Nam Lo.[85]

i ph, Navarre tng cng cho in Bin Ph khin n trthnh mt "pho i bt kh xm phm" trong con mt phng Ty.Nhng Navarre khng h bit rng bn thn ri vo mt ci "by"ca V Nguyn Gip khi "t by" i th ca mnh. Vic xy dngmt tp on c im vng ni Ty Bc him tr ht i caPhp nhng n v thin chin nht. iu to nn khong trngkhng th b vo ng bng Bc B.

i tng V Nguyn Gip quyt nh vo "by", v a vo inBin Ph 4 s on vi mt s lng ln pho xp x qun Php in Bin Ph, d c s n hn ch (ch yu l thu c ca Php;phn Trung Quc vin tr rt hn ch do nc ny tham chin tiTriu Tin). Nhng cuc tin cng trn ton ng Dng khng choPhp tp hp mt i qun c ng ng cu. Nhng n v phngkhng u tin ca Qun i Nhn dn Vit Nam c hun luyn Lin X v nc tham chin. Mt lc lng khng l dn cng lmcng tc vn ti. Cc n v mnh nht ca Qun i Nhn dn VitNam bao vy qun Php in Bin Ph.

Cuc vy hm in Bin Ph din ra t ngy 13 thng 3 n ngy 7 thng 5 khi qun Php u hng. Washington c cuc tranh lun v vic M c nn trc tip can thip bng qun s, nhng tng thngEisenhower quyt nh loi b kh nng ny do chnh quyn Anh s khng ng h.

Cc din chin trng ng Dng, ti thi im trong v sau Chin dch in Bin Ph, Vit Nam Dnch Cng ha kim sot khong 2/3 lnh th Vit Nam, nhng ch yu l cc vng nng thn v rng ni,mt s th x nh, cha kim sot c cc thnh ph ln, Php kim sot mt s tnh ng bng v ccthnh ph ln ng dn c, mt s tnh ng bng nm trong vng tranh chp. Vit Minh kim sot gn nhton b min Bc Vit Nam nhng ti min Nam Vit Nam, qun i Quc gia Vit Nam v qun i Php


21 of 34 3/20/2014 7:10 AM

chim u th, qun i ring ca cc gio phi t tr cng kh mnh nn Vit Minh ch kim sot c mts vng ti Nam Trung B, ng Nam B v Ty Nam B.

Sau 56 ngy m, c im in Bin Ph tht th, ton b 18.000 qun Php b tiu dit hoc b bt lm tbinh. in Bin Ph l chin thng qun s ln nht ca Qun i Nhn dn Vit Nam trong ton b chintranh ng Dng. Trn phng din quc t trn ny c mt ngha rt ln: ln u tin qun i ca mtquc gia thuc a chu nh thng bng qun s mt qun i ca mt cng quc chu u. Trn inBin Ph nh bi ch duy tr ng Dng l lnh th thuc Lin hip Php ca Php v buc ncny ra khi ng Dng. Ngy 8 thng 5, hi ngh Geneva bt u hp bn v vn khi phc ha bnh ng Dng.

S tham gia ca cc nc khc

T nm 1950, Vit Nam Dn ch Cng ha bt u nhn c vin tr qun s t Lin X, Trung Quc vcc nc X hi ch ngha khc cn Php bt nhn u c vin tr qun s t M. Chin tranh ngDng v th chuyn sang giai on mi.

V pha Vit Minh

Sau nhiu ln tm s ng h v mt ngoi giao t phng Ty v M khng thnh, km theo l quan hcc nc trong khu vc khng c s tin trin, Vit Nam Dn ch Cng ha bt u tm kim s ng h t

h thng x hi ch ngha[86]. Nm 1949, Qun i Vit Nam Dn ch Cng ha vt qua bin giiVit-Trung, tin cng qun Trung Hoa Dn quc tnh Qung Ty, bn giao li cho Qun Gii phng Nhn

dn Trung Quc.[87] Ngy 14 thng 1 nm 1950, Ch tch H Ch Minh tuyn b sn sng thit lp quan hngoi giao vi cc nc trn th gii v khng nh Chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ha l chnh ph

hp php duy nht ca ton th nhn dn Vit Nam.[86]

Nm 1949 Trung Quc, ng Cng sn ginh c quyn lc trn ton i lc. Ngay sau tuyn b trn,ngy 18 thng 1 nm 1950, Trung Quc tr thnh nc u tin trn th gii cng nhn v thit lp quan hngoi giao vi Vit Nam Dn ch Cng ha. Sau Cng ha Nhn dn Trung Hoa, Lin X, CHDCND TriuTin, Nam T v cc nc ng u cng ln lt thit lp quan h ngoi giao. Sau khi cng nhn Vit NamDn ch Cng ha, Trung Quc bt u vin tr qun s cho nc ny.

Trong Chin tranh ng Dng ngoi t vn ti, pho cao x, ha tin su nng, tiu lin K50 l ca LinX v cc nc X hi ch ngha ng u, cn cc v kh b binh, pho 105 ly, 75 ly v lng thc l doTrung Quc gip . S vin tr ni trn chim khong 20% tng s vt cht qun i Nhn dn Vit Nam

s dng trn chin trng Bc B trong thi gian ny.[88]

Theo Vit Nam Dn ch Cng ha tnh chung, t thng 6-1950 n thng 6-1954, Vit Nam nhn c tLin X, Trung Quc tng cng 21.517 tn hng cc loi, tr gi 34 triu rp Nga (~34 triu USD theo thigi by gi). Cn theo thng k ca Trung Quc th cha tnh phn ca Lin X, ring lng lng thc vthc phm ph Trung Quc vin tr Vit Nam hn 140.000 tn v hn 26.000 tn du, ngoi ra cn155.000 khu sng cc loi, 57,85 triu vin n, 3.692 khu pho v sng ci, hn 1,08 triu qu n phov n ci, hn 840.000 qu lu n, 1.231 t, hn 1,4 triu b qun phc na. Nh vy l c s khc bit

kh ln gia s liu thng k ca Trung Quc v ca Vit Nam.[88]

Trung Quc

Trong thi k ny, Trung Quc thc hin chnh sch ngoi giao "nht bin o", ng v phe X hi chngha do Lin X ng u, trc tip i u vi M, coi M l k th nguy him nht. V vy, Trung Quc tch cc ng h v a qun tnh nguyn tham chin Triu Tin chng qun Lin Hp Quc v gip Vit Nam Dn ch Cng ha chng Php. Tuy nhin khc vi Triu Tin, Vit Nam Dn ch Cng ha ch


22 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Ch tch H Ch Minh vi i tng

Trn Canh Vit Nam nm 1950

ng nhn vin tr v kh ch khng chp nhn cho Trung Qucem qun ti trc tip tham chin. Trung Quc l nc vin tr choVit Nam Dn ch Cng ha tch cc nht, nhiu nht lc .

Cui thng 1, Ch tch H Ch Minh b mt sang Bc Kinh bn vvn vin tr, sau i Moskva gp g Stalin v Mao Trch ng,Chu n Lai ang thm Lin X. Stalin v Mao Trch ng khng nh: Vit Nam cn trang b 10 i on nh thng Php,trc mt hy trang b cho 6 i on c mt min Bc. Vit Namc th a ngay mt s n v sang nhn v kh trn t Trung Quc.Tnh Qung Ty s l hu phng trc tip ca Vit Nam. T ,vin tr ca Trung Quc mt gp phn khng nh trong vic lmthay i cc din chin tranh ng Dng. Archimedes Patti, mtnh quan st M, trong hi k vit: n nm 1950, Mao trong

th c th gip ng H qua ng bin gii pha Bc Vit Nam. ng H khng cn b c lp nh trc,ng c rt nhiu ng minh, trc ht l Trung Quc v sau l Lin X, mt sn bng mi bt u.

Ngay thng 4 nm 1950, hai Trung on ca i on 308 sang Mng T, Vn Nam, tip mt Trungon ca i on 312 sang Hoa ng, Qung Ty nhn v kh. gii quyt m bo hu cn ca b iVit Nam, ngy 6-8-1950, Tng cc Hu cn Qun gii phng nhn dn Trung Quc thnh lp vn phng Nam Ninh. Ngoi ra, cn c hai Tiu on cng binh v trng s quan lc qun sang hc tp, hun luynti Trung Quc. Nhng n v sang Trung Quc ngoi vic trang b li v kh cn c hun luyn thm vchin thut, c bit l k thut nh bc ph, c bn n tht nn tin b rt nhanh.

Theo thng k s b ca Trung Quc, t thng 4 n thng 9, Trung Quc vin tr 14.000 sng trng vsng lc, 1.700 sng my v tiu lin, 150 sng ci, 60 khu pho, 300 bazooka, cng n dc, thuc, quno v 2.800 tn lng thc. Ring chin dch in Bin Ph, Trung Quc vin tr cho Vit Nam tngcng hn 200 t, hn 10.000 thng du, hn 3.000 khu sng cc loi, 2.400.000 vin n, hn 100 khupho cc loi, hn 60.000 vin n pho cc loi v n ha tin, 1.700 tn lng thc, ngoi ra cn mt

lng ln thuc men, kh ti, thuc n.[88].

Nh c s gip ca Trung Quc, trang b v kh ca qun i c ci thin ng k. Nhng nm qua,mi chin s ch m c c mt khu sng trong tay. By gi khng ch c sng m n c cng kh dido. Sc mnh ha lc ca trung on b binh ta hon ton thay i so vi trc. Tnh n thng6-1950, s cn b sang Trung Quc hc tp l 3.100 ngi (trong 650 cn b hc b tc trung v s cp,1.200 hc o to, ch huy b binh s cp, cn li hc v binh chng nh pho binh, cng binh...

Trong hai nm 1951-1952, vin tr ca cc nc X hi ch ngha, trong c Trung Quc c duy trthng xuyn v tng i u n. T thng 7-1952 n thng 1-1953, Trung on 45, Trung on phobinh hng nng u tin ca Qun i Nhn dn Vit Nam c hun luyn Mng T (Vn Nam, TrungQuc); Trung on pho cao x 367 thnh lp ngy 1-4-1953, sau 6 thng hun luyn Tn Dng (QungTy, Trung Quc), cui nm 1953 c iu tham gia chin dch in Bin Ph. Lin X gip trang b vkh, Trung Quc m nhim v o to cn b, nhn vin k thut, hun luyn cho hai trung on ny.

Trong chin dch in Bin Ph, Trung Quc chi vin cho 3.600 vin n pho 105 ly, l s n itheo 24 khu pho vin tr a v Vit Nam t cui nm 1953, chim 18% tng s n pho s dng trongchin dch, sau cn chuyn thm cho 7.400 vin n 105mm nhng s n ny khng kp a vo phcv chin dch. Trong nhng ngy cui chin dch in Bin Ph, Trung Quc cn gip thm mt tiu onDKZ 75mm v 12 pho ha tin H6, kp thi tham gia t tng cng kch cui cng din ra chiu ngy 6thng 5 nm 1954, pht huy tc dng rt ln.

Trong nhng nm 1949, 1950, ng v Chnh ph Trung Quc vin tr 2.634 tn go. Tuy nhin, t nm1951 tr i Vit Nam Dn ch Cng ha c gng huy ng lng thc trong nc gim dn lng govin tr. V vy, trong chin dch in Bin Ph, lng thc ch yu c huy ng t trong nc, go


23 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Tng Vi Quc Thanh,

trng on c vn qun

s sang Vit Nam.

Trung Quc ch c 1.700 tn go, chim 6,52% tng nhu cu.

Ngoi trang b v kh, gip hun luyn, vin tr lng thc, Trung Quc cnc on cng tc Hoa Nam gm 79 ngi do Vi Quc Thanh lm trng on.Ngy 9-8-1950 on khi hnh t Nam Ninh, ngy 12-8 n Qung Uyn, CaoBng. y l ln u tin ng Cng sn Trung Quc c mt on c vn quns ra nc ngoi, vi ch th l phi pht huy tinh thn ch ngha quc t, phion kt vi cc ng ch Vit Nam, phi gip Vit Nam theo con ng t lccnh sinh, pht huy tnh thn gian kh phn u. ng Cng sn Trung Qucgiao cho on 2 nhim v: Mt l, gip Vit Nam nh thng trn, ui thcdn Php xm lc; hai l, gip Vit Nam xy dng qun i chnh quy.Ngoi on c vn qun s, Trung Quc cn c Trn Canh (nguyn Ph Tlnh cnh qun Ty Nam, T lnh qun khu Vn Nam) cng mt s cn bqun s, trc tip lm c vn trong chin dch Bin gii Thu ng nm 1950.

B Ha K Snh, phu nhn ca tng Vi Quc Thanh trong bui gp g Btrng Quc phng Vit Nam Phng Quang Thanh cho bit:

Ti cn nh rt r, theo yu cu ca Ch tch Mao Trch ng v Ch tch H Ch Minh, ngay t u thpnin 50 ca th k trc, khi nc Trung Hoa mi va thnh lp, ng ch Vi Quc Thanh, ng ch TrnCanh v ng ch La Qu Ba v rt nhiu ng ch trong on c vn Trung Quc sang gip Vit Namchng Php, trc khi i, Ch tch Mao Trch ng cn dn: "Cc ng ch phi phi coi s nghip gii

phng ca nhn dn Vit Nam l s nghip ca chnh mnh.[89]

Trong giai on 1950-1951, c vn Trung Quc tham gia tham mu tch cc cho cc ch huy Vit Nam v

chin thut qun s[cn dn ngun]. Tuy nhin trong giai on ny, cc chin dch do Qun i Nhn dn VitNam pht ng u khng thu c nhiu kt qu m li b thng vong nhiu, cho thy chin thut ca cvn Trung Quc khng ph hp vi quy m, trang b ca Qun i Nhn dn Vit Nam, vn nh hn nhiu

so vi qun i Trung Quc[cn dn ngun]. n chin dch Ha Bnh nm 1952, Qun i Nhn dn VitNam t tin hnh chin dch m khng cn c vn Trung Quc tham gia. T v sau, vai tr ca c vn

Trung Quc ch dng mc tham kho kin.[cn dn ngun]

Ngy 2 thng 9 nm 1953, H Ch tch dn u on lnh o cp cao ca ng v Nh nc n ni caon c vn Trung Quc trao Hun chng H Ch Minh cho cc thnh vin ca on c vn nh ViQuc Thanh, La Qu Ba, biu dng tinh thn quc t v sn trong on c vn, cm n s gip m

ng Cng sn, Chnh ph Trung Quc dnh cho Vit Nam.[88]

Lin X

Trong giai on u, Lin X hnh thnh quan h chnh tr ton din vi Vit Nam Dn ch Cng ha,ng h ch trng v ng li khi phc v xy dng min Bc Vit Nam. Tuy nhin, quan h ny likhng m bng quan h vi cc nc khc. Ngy 3/2/1950, Lin X mi t quan h ngoi giao viIndonesia (sau Vit Nam Dn ch Cng ha 3 ngy), song thng 1/1953 Lin X c i s i Jakarta,trong khi mi n gn 2 nm sau tc l ngy 4/11/1954, Lin X mi c Lavraschev - i s u tin ca

Lin X n H Ni.[90]

V pha Php

Hoa K

Chnh sch chng cng ca M


24 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Sau Th chin 2, Anh v Php lin minh vi nhau bo v h thng thuc a c[cn dn ngun]. Theo chnhph M, mt mt M ng h khi nim quyn dn tc t quyt, mt khc nc ny cng c quan h chtch vi cc ng minh chu u ca mnh, nhng nc c nhng tuyn b quc i vi nhng thuca c ca h. Chin tranh Lnh ch lm phc tp thm v tr ca M, vic M ng h qu trnh phi thc dnha c b li bng mi quan tm ca M i vi s lan rng ca ch ngha cng sn v nhng tham vngchin lc ca Lin X ti Chu u. Mt s ng minh NATO khng nh rng thuc a cung cp cho hsc mnh kinh t v qun s m nu khng c n th lin minh phng Ty s tan r. Gn nh tt c ccng minh chu u ca M u tin rng thuc a s cung cp s kt hp gia nguyn liu v th trng

c bo v i vi hng ha thnh phm, t s gn kt cc thuc a vi chu u.[91].

Hoa K cn c quan h ng minh vi Php thit lp s cn bng vi sc mnh ca X Vit chu usau chin tranh th gii th II. T thng 9 nm 1945, Washington c mt s hnh ng ng Nam .H Ch Minh nhn thy Hoa K ang mun ng vai tr ln hn khu vc Thi Bnh Dng, ng lmtt c thip lp mi quan h vi Hoa K thng qua vic gii cu cc phi cng gp nn trong chin tranhvi Nht Bn. i li, c quan tnh bo Hoa K OSS (U.S Office of Strategic Services) gip y t, c vn

v hun luyn qun i quy m nh cho Vit Minh.[21]

Ti M, cc th lc chng cng cc oan nm quyn, McCarthy v Hoover thc hin cc chin dch chngcng theo di, phn bit i x, sa thi, khi t v bt giam nhiu ngi b xem l cng sn hoc ng h ch

ngha cng sn[92][93][94]. Mt b phn trong s nhng nn nhn b mt vic, b bt giam hoc b iu traqu tht c quan h trong hin ti hoc trong qu kh vi ng Cng sn Hoa K. Nhng i b phn cnli c rt t kh nng gy nguy hi cho nh nc v s lin quan ca h vi ngi cng sn l rt m

nht[95]. Nhng iu ny khin cng chng ngh rng nhng ngi cng sn l mi e da i vi an ninh

quc gia.[96]

S cnh tranh chin tranh lnh vi Lin X l mi quan tm ln nht v chnh sch i ngoi ca M trongnhng nm 1940 v 1950, chnh ph Truman v Eisenhower ngy cng tr nn lo ngi rng khi cc cngquc chu u b mt cc thuc a ca h, cc ng cng sn c Lin X ng h s t c quyn lctrong quc gia mi. iu ny c th lm thay i cn cn quyn lc quc t theo hng c li cho Lin Xv loi b quyn truy cp vo ngun lc kinh t t ng minh ca M. Cc s kin nh cuc u tranhginh c lp ca Indonesia (1945-1950), cuc chin tranh ca Vit Nam chng Php (1945-1954), v chngha x hi dn tc cng khai ca Ai Cp (1952) v Iran (1951) khin Hoa K lo lng rng cc ncmi ginh c lp s ng h Lin X, ngay c khi chnh ph mi khng trc tip lin h vi Lin X. Dovy, Hoa K s dng cc gi cu tr, h tr k thut v can thip i khi bng qun s h tr cc

chnh ph thn phng Ty ti cc quc gia mi ginh c lp.[97]

T nm 1949, sau khi Ni chin Trung Quc kt thc, tip l chin tranh Triu Tin bng n, khuynhhng thn Lin X ti nhiu nc Rp, gii chnh khch M cm thy lo s v ln sng i theo chngha Cng sn ti cc nc th gii th ba. Chnh ph M a ra Thuyt domino, theo M tin rng numt quc gia i theo Ch ngha cng sn, cc quc gia thn phng Ty ln cn s b e da. Bi vy, Mbt u vin tr cho Php trong cuc chin chng li Vit Minh (ch nc Vit Nam Dn ch Cng ha),mt t chc/chnh quyn h cho l c lin h vi Lin X v Trung Quc.

M tuyn b "ng h nguyn vng c lp dn tc ti ng Nam " trong c Vit Nam, nhng vi iukin "lnh o ca nhng nh nc mi khng phi l ngi cng sn", h c bit ng h vic thnh lpcc "nh nc phi cng sn" n nh trong khu vc tip gip Trung Quc. Theo thuyt Domino, M h trcc ng minh ti ng Nam chng li cc phong tro m h cho l "lc lng cng sn mun thng

tr Chu di chiu bi dn tc".[70] M thc gic Php nhng b ch ngha dn tc ti Vit Nam,nhng mt khc h khng th ct vin tr cho Php v s mt i ng minh trc nhng mi e da lo lnhn ti Chu u. Tm li, chnh sch ca M gm 2 mt khng tng thch: mt mt h tr ngi Phpchin thng trong cuc chin chng Vit Minh - tt nht l di s ch o ca M, mt khc M d kin

sau khi chin thng, ngi Php s - "mt cch cao c" - rt khi ng Dng[98]


25 of 34 3/20/2014 7:10 AM

My bay F8F Bearcat, loi my bay

M vin tr Php trong chin tranh

Theo Flix Green, mc tiu ca M khng phi ch c Vit Nam v ng Dng, m l ton b vng ngNam . V y l mt trong nhng khu vc giu c nht th gii, m ra cho k no thng trn ngDng. l l do gii thch v sao M ngy cng quan tm n vn Vit Nam... i vi M l mt

khu vc phi nm ly bng bt k gi no[99] Mt s khc cho rng mc tiu c bn v lu di ca M lmun bo v s tn ti ca cc chnh ph thn M ti ng Nam , khng ch nhm lm "tin n chngCh ngha Cng sn", m qua cn duy tr nh hng lu di ca "Quyn lc t bn" M ln th trng

vng ng Nam [100][101] (xem thm Ch ngha thc dn mi).

M h tr Php

Nm 1947, Anh trao tr c lp cho n , thuc a ln nht ca Anh, m u cho xu hng phi thc dnho sau th chin th II. Hn na chin lc nh nhanh thng nhanh ca Php tht bi. Php mt miv chin tranh hao tn qu ln, theo Vit Nam Dn ch Cng ha ngi Php mong mun "Ly chin

tranh nui chin tranh, dng ngi Vit nh ngi Vit", hy vng gim bt hao tn ngi v tin bc[102]

[103].

i ph vi cc p lc chnh tr, qun s v thch ng vi xu hng phi thc dn ho mt mt Php mphn vi Bo i thnh lp Quc Gia Vit Nam nm 1949, pht trin qun i ngi bn x. Mt mt, Phpthuyt phc M rng Php ang "chng cng" ch khng phi mc ch chnh l ti chim thuc a.

u nm 1950, Hoa K bt u gi vin tr qun s cho ngi Php ng Dng. Do chin tranh Triu Tin bng n buc M phiy nhanh vic cung cp vin tr cho Php. Thng 1 nm 1951 ngiPhp nhn c 20 xe tng M24, 40 khu pho 105-mm v 250 qubom thng thng v c bom napalm cng n dc v v kh tng. Ti thng 1/1953, Php nhn c 900 xe thit gip cngvi 15.000 xe vn ti cc loi, gn 2.500 khu pho, 24.000 v kh tng, 75.000 v kh c nhn v gn 9.000 my radio. Ngoi ra,Khng qun Php nhn c 160 my bay F6F Hellcat v F8FBearcat, 41 my bay nm bom B-26 Invader, 28 my bay vn tiC-47 cng vi 155 ng c my bay v 93.000 qu bom. Cho ti khiPhp tht bi hon ton th pha M vin tr trn 1 t USD minm (tng ng khong 5,8 t USD theo thi gi nm 2004) v

chi tr 78% chi ph chin tranh ca Php ng Dng.[104]

n cui chin tranh, 80% chin ph ch yu ca Php do M cung cp, ln n 1,5 t USD. Cui chintranh, ngi M trc tip ch khong 16 ngn qun Php vo in Bin Ph v h tr khng qun cho qunPhp. Tnh n thng 1-1954, ring v v kh v phng tin chin tranh, M vin tr cho qun Php ng Dng 360 my bay, 1.400 xe tng v xe bc thp, 390 tu chin v tu qun s, 16.000 xe qun s

cc loi, 175.000 sng trng v sng my.[105][106][107] Nh s lng v kh vin tr ny m ngi Phpmi c th duy tr c cuc chin.

Thi gian ny tt c cc cp b trong qun i vin chinh Php u c c vn M. Ngi M c th nbt c ni no kim tra tnh hnh khng cn s chp thun ca tng ch huy Php. S ph thuc qu nhiuca Php vo M khin tng Navarre than phin trong hi k: "a v ca chng ta chuyn thnh a v

ca mt k nh thu n thun cho M."[108]

n nay nhiu ngi M vn khng bit v sao h b li ko vo chin tranh ng Dng, d nhiu ngiM cn cha bit Vit Nam nm gc no trn bn th gii. t ngi ni n vic nc M b Phpko vo cuc, cng nh nhng thng vong u tin ca M ng Dng xy ra ngay t trn inBin Ph. Thc s thng qua vic ti tr cho Php, nc M dnh lu n cuc chin ng Dng t

rt lu trc khi cc lc lng qun s M u tin n Vit Nam.[109]


26 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Nhng lnh Php cui cng qua cu

Long Bin rt khi H Ni nm

1954

i on 308 tin qua Qung

trng ng Kinh ngha thc v

tip qun th nm 1954

Hip nh Genve

Hi ngh Genve khai mc ngy 26 thng 4 nm 1954 bn v vn khi phc ho bnh ti Triu Tin v ng Dng. Do vn TriuTin khng t c kt qu nn t ngy 8 thng 5 vn ngDng c a ra tho lun.

Do sc p ca Trung Quc v Lin X, on Vit Nam Dn ch Cngha ng vi mt bn hip nh mang li cho h t hn nhng g h

ginh c trn chin trng[85]. Tuy ba nc Lo, Campuchia vVit Nam c tuyn b c lp, v iu quan trng l s thng nhtton vn lnh th ca Vit Nam c cng nhn, nhng Vit Nam btm thi chia i thnh hai khu vc qun s hai bn qun i, VitMinh v Php, tp kt. Qun Php s rt dn khi Vit Nam. Cuctng tuyn c i n thng nht Vit Nam s c thc hin trongvng 2 nm.

Ngy 22-7-1954, Ch tch H Ch Minh ra li ku gi: "u tranh cng c ho bnh, thc hin thngnht, hon thnh c lp dn ch cng l mt cuc u tranh lu di v gian kh v khng nh: Trung,Nam, Bc u l b ci ca nc ta, nc ta nht nh thng nht, ng bo c nc nht nh c gii

phng.[110] Cng trong ngy ny Th tng Quc gia Vit Nam Ng nh Dim ra lnh treo c r ton

Min Nam t v tuyn 17 tr vo by t quan im phn i s chia i t nc.[111]

Kt qu

Trong cuc chin tranh ng Dng ln th nht ny, thng vong caPhp l 140.992, trong c 75.867 cht v mt tch, 65.125 b thng;cc qun i ng minh ng Dng chu thng vong 31.716 ngi,trong c 18.714 cht v mt tch, 13.002 b thng. V v kh, Phpmt 435 my bay, 603 tu chin v ca n, 9.283 xe qun s, 255 pho,504 xe qun s v 130 nghn sng cc loi. S thng vong ca VitMinh c Php c tnh khong 300.000 cht v 500.000 b thng(hin vn cha c s liu kim chng t pha Vit Nam). Khong

25.000 dn thng Vit Nam b thit mng.[85]

Cuc chin gp phn lm nc Php suy sp v phn ha. Cng vcui cuc chin, s phn i chin tranh trong lng nc Php ngycng d di hn. i tng Php Henry Navare vit:

Cc ng vin Cng sn (Php) ngay t lc ny tch cc bnh vc Vit Minh. Cuc chintranh ng Dng, i vi h l mt "cuc chin tranh bn thu". Cn i vi nhng ngikhc, y l mt "cuc chin tranh nhc nh", "cuc chin tranh khng dm xng tn"

Henry Navare[112]

Chi ph cho Chin tranh ng Dng tng hng nm theo cp s nhn. Nm 1945: 3 t Franc; nm 1946: 27t Franc; nm 1947: 53 t Franc; nm 1948: 89 t Franc; nm 1949: 130 t Franc; nm 1950: 201 t Franc;nm 1951: 308 t Franc; nm 1952: 535 t Franc. Tng cng trong ton b cuc chin, nc Php chi ph3.370 t Franc (vt d kin 2.385 t Franc), tng ng gn 60 t USD theo thi gi 2008, (trung bnh l

1 t Franc/ngy), bng 28% gi tr GDP ca Php nm 1953.[113] Chnh ph Php thay i 20 ln, trung bnhmi chnh ph ch tn ti 7 thng (c chnh ph ch tn ti trong 7 ngy). 7 ln cao u Php b triu hi, 8


27 of 34 3/20/2014 7:10 AM

Qun i Nhn dn Vit Nam v tip

qun th ngy 9 thng 10 nm

1954

Ngi di c vo Nam theo

chng trnh Passage to

Freedom (Con ng n

T Do) (8.1954)

tng ch huy qun i Php k tip nhau b thua trn.

Theo kt qu ca hip nh Geneva, Qun i Nhn dn Vit Nam,lc lng va ginh c thng li quan trng trn chin trng, tpkt v min Bc. Quc gia Vit Nam tuy tch khi Lin HipPhp trc khi Hip nh Geneva c k kt vn cng qun iPhp tp kt v min Nam. Trn 1 triu ngi dn t min Bc dic vo Nam (trong c khong 800.000 ngi Cng gio, chimkhong 2/3 s ngi Cng gio min Bc), v 140.000 ngi (as l cn b khng chin ca Vit Minh) t min Nam tp kt ra

Bc.[114]

Ngy 10 thng 10 nm 1954, qun Php chnh thc rt khi H Ni,Qun i Nhn dn Vit Nam vo tip qun th . Thi k ha bnhti min Bc Vit Nam bt u. min Nam, qun i Php dn dn

rt i v trao quyn lc cho chnh quyn Quc gia Vit Nam, trong khi Hoa K tng cng cc hot ngtnh bo, tuyn truyn, vin tr v c vn cho Quc gia Vit Nam chnh th ny c th ng u viVit Nam Dn ch Cng ha v lc lng Vit Minh cn li min Nam.

Hi ngh tuyn b chm dt chin tranh Lo v Campuchia, bo m clp, ch quyn, ton vn lnh th ca hai nc ny, v hai nc s t chctng tuyn c t do theo cc nguyn tc Hin php mi nc, bo m tntrng cc quyn t do c bn. Hai nc s khng tham gia vo bt k mt lin

minh qun s no[115]. Nm 1955 Vng quc Lo, Vng quc Campuchiachnh thc tr thnh thnh vin Lin hp quc, tuyn b chnh sch i ngoi

ha bnh trung lp.[116][117]

Sau 2 nm, hip nh Geneva khng em li c ha bnh cho ngDng. Tng tuyn c thng nht Vit Nam khng c chnh quyn Qucgia Vit Nam thc hin (vi l do "nghi ng v vic c th bo m nhng

iu kin ca cuc bu c t do min Bc"[118]). Vit Nam b chia ct thm20 nm na vi chin tranh tip tc n ra trn ton ng Dng vi s thamgia ca M thay th cho Php. Cuc chin mi c quy m v sc tn ph lnhn nhiu.

Trn phm vi th gii, s thng li ca ngi Vit Nam trong Chin tranhng Dng cng thc y s sp ca ch ngha thc dn c in v h thng thuc a trn ton thgii. Nhn dn cc nc thuc a khc thy rng qun i cc cng quc chu u thc t khng phi l"bt kh chin bi", nu ngi Vit Nam c th nh bi c th dn tc h cng c th. Chng bao lusau , lc lng Mt trn Gii phng Dn tc (http://en.wikipedia.org/wiki/National_Liberation_Front_%28Algeria%29) ti Algrie (thuc a c din tch ln nht ca Php)c thnh lp, pht ng u tranh v trang ginh c lp cho t nc mnh. Mt nm sau , ccphong tro tng t n ra Cameroon, Tuynidi, Morocco. S ni dy ng lot ti cc thuc a khin vicduy tr Lin hip Php tr nn rt kh khn bi Php khng th c ti chnh v lc lng qun s chng li cc phong tro c lp ti nhiu ni cng lc.

Nm 1958, Cng ng Php khai sinh v Lin hip Php chm dt tn ti. iu 86 Hin php Php (nm1958) quy nh mi quc gia hi vin thuc Cng ng Php c th c lp sau khi k kt cc hip c viPhp v c quyn la chn vn l hi vin ca Cng ng Php hoc ra khi khi. Ngoi tr Algrie, ccquc gia cn li tng l thuc a ca Php, nay thuc Cng ng Php chn gii php tip tc m phnvi chnh ph Php c lp. Trong thp nin 60, cc nc thuc Cng ng Php nh Algrie, Tunisia vMaroc ln lt k kt hip c vi Php tuyn b c lp. n nm 1967, Php k hip nh trao tr clp cho phn ln cc thuc a ca mnh. Cng trong xu th phi thc dn ha trn quy m ton cu, ch trong


28 of 34 3/20/2014 7:10 AM

nm 1960, 17 nc thuc a chu Phi tuyn b c lp, v y c coi l Nm Chu Phi.

Th mc

Spencer C.Tucker, Encyclopedia of the Vietnam War, ABC-CLIO, 2000William Duiker, Ho Chi Minh: A Life, Hyperion, 2000

Ngun tham kho

^ , . . .:, , 2002. Bn gc: DavidsonPh.B.Vietnam At War. The History 1946-1975. Oxford University Press, 1991. (Phillip B.Davidson. Chin tranh Vit Nam. Izografus,Penguin Books. Moskva. 2002. Chng 12:Interbella) (http://militera.lib.ru/h/davidson/12.html)

1.

^ Howard R.Simpson. in Bin Ph cuc i ulch s m nc M mun qun i. NXB Cng annhn dn. H Ni. 2004. trang 189. (bn dch caKim Oanh).

2.

^ Windrow, Martin (1998). The French IndochinaWar 1946-1954 (Men-At-Arms, 322). London:Osprey Publishing. tr. p. 11. ISBN 1-85532-789-9.

3.

^ Gio trnh Lch s ng Cng sn VitNam-NXB Chnh tr Quc gia-H Ni 2008 trang144

4.

^ V Nguyn Gip-ng ti in Bin Phchng 1 - Cuc hp Tn Keo

5.

^ Windrow p. 236.^ Gio trnh Lch s ng Cng sn VitNam-NXB Chnh tr Quc gia-H Ni 2008 trang136

7.

^ Gio trnh Lch s ng Cng sn VitNam-NXB Chnh tr Quc gia-H Ni 2008 trang149

8.

^ Gio trnh Lch s

Documents

Chiến tranh Đông Dương – Wikipedia tiếng Việt.pdf