Chương II THÍ NGHIỆM 1 YẾU TỐ · 2017. 5. 18. · THÍ NGHIỆM 1 YẾU TỐ 2.1.Kiểuhoàn toàn ngẫunhiên (Completely randomized design –CRD ) 2.2. Kiểu khối

Chương II

THÍ NGHIỆM 1 YẾU TỐ

Môn học: PPTNBộ Môn: Giống Động VậtGV: Cao Phước Uyên Trân

THÍ NGHIỆM 1 YẾU TỐ

2.1. Kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên

(Completely randomized design – CRD )

2.2. Kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên (hay kiểu khối đầy đủ)

(Randomized completely block design - RCBD)

2.3. Kiểu bình phương La Tinh

(Latin Square - LS)

2.1. Kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên (Completely randomized design – CRD )

2.1.1 Đặc điểm

2.1.2 Bố trí thí nghiệm

2.1.3 Phân tích kết quả thí nghiệm

2.1. Kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên (Completely randomized design – CRD )


Là kiểu thí nghiệm đơn giản nhất

Các nghiệm thức được bố trí hoàn toàn ngẫu nhiên trên một

nền chung.

Tất cả các đơn vị thí nghiệm của các nghiệm thức được thu

thập trong điều kiện hoàn cảnh gần như là rất giống nhau.

2.1. Kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên(Completely randomized design – CRD)-tt1

Ưu điểm

- Cho kết quả rất mỹ mãn đối với các vật liệu gần như đồng

nhất: gà, heo, bò cùng lứa tuổi, giới tính, trọng lượng, thức ăn

đồng đều về chất lượng, tiểu khí hậu và chuồng nuôi đồng nhất,

đất đai cùng loại cùng độ phì nhiêu, các nguyên vật liệu thí

nghiệm trong phòng thí nghiệm …

- Có thể tổ chức thí nghiệm với số nghiệm thức tùy ý và số lần

lặp lại có thể giống hoặc khác nhau giữa các nghiệm thức, ngay

cả trường hợp số liệu của một vài đơn vị nghiệm thức bị mất việc

phân tích kết qủa cũng đơn giản.


Khuyết điểm

- Không mấy khả quan đối với các thí nghiệm ở trại, chuồng, hay

nhà xưởng lớn, ngoài ruộng, đồng cỏ…do có môi trường ngoại

cảnh như khí hậu, nhiệt độ…khác nhau nên thường khó bảo

đảm tốt được tất cả các đơn vị thí nghiệm được hưởng các điều

kiện thí nghiệm tương đương như nhau.

- Không có hiệu lực nhiều nếu phương sai sai số ngẫu nhiên xãy

ra rất lớn giữa các đơn vị thí nghiệm trong cùng một nghiệm

thức.



Thí dụ 2.1: Tìm hiểu năng suất của 5 giống cỏ

Cần xác định:

- yếu tố TN: ? Mức độ ?

t = số nghiệm thức (giống cỏ) = 5

r = số lần lặp lại (ngẫu nhiên) của mỗi nghiệm thức = 5

N = tổng số đơn vị thí nghiệm = t r = 5 5 = 25

- cách bố trí thí nghiệm ?


2.1.2 bố trí TN (tt1)

Cách I: rút thăm ngẫu nhiên

- Chuẩn bị 25 phiếu bằng giấy kích thước bằng nhau. 5 phiếu

sẽ ghi chữ A, 5 phiếu sẽ ghi chữ B, 5 phiếu sẽ ghi chữ C, 5 phiếu

sẽ ghi chữ D và 5 phiếu sẽ ghi chữ E (các phiếu này được xếp

kín). Trộn 25 phiếu này trong một hộp (hay nón).

- Rút thăm ngẫu nhiên mỗi lần một phiếu và đặt vào các ô theo

thứ tự từ trái sang phải và trên xuống dưới theo hình chữ nhật có

25 ô




1 2 3 4 5

6 7 8 9 10

11 12 13 14 15

16 17 18 19 20

21 22 23 24 25

D A D A B

A D E C

C E E C

C A B D

B C E E

D

B

A

B

Mãnh đất thí nghiệm ngoài thực địa được chia làm 25 ô và các giống cỏ được trồng

đúng vào vị trí đã được rút thăm ngẫu nhiên.


2.1.2 bố trí TN (tt3) Cách II: dùng bảng số ngẫu nhiên

- Ký hiệu giống cỏ A = 0; giống cỏ B = 1; giống cỏ C = 2; giống

cỏ D = 3 và giống cỏ E = 4.

- Chọn 1 cột(1 hàng) bất kỳ đầu tiên trong bảng số ngẫu nhiên

(phụ lục 1). Trên hàng này chọn các số ứng với các giống cỏ (số

nào không phải thì bỏ qua) và đặt vào các ô từ trái sang phải và

trên xuống dưới tương tự như cách làm trên (cũng hình chữ nhật

có 25 ô), số nào tương ứng với giống cỏ nào đã chọn được đủ 5

lần thì bỏ qua và tiếp tục chọn số cho các giống cỏ còn lại cho

đến khi các giống cỏ đã được bố trí đầy đủ vào các ô.


2.1.2 bố trí TN (tt4) Cách II: dùng bảng số ngẫu nhiên

8 2 0 3 1 4 5 8 2 1 7 2 7 3 8 5 5 2 9 0 6 3 1 6 4

0 8 7 3 3 1 9 7 5 2 5 7 6 9 8 0 3 6 2 5 1 2 7 5 2

2 3 3 8 6 1 4 2 4 0 2 6 1 8 9 5 2 6 9 8 3 4 0 1 0

4 7 5 5 6 3 0 7 7 1 9 1 6 1 7 4 1 7 1 3 7 9 3 3 7

1 9 3 9 5 3 4 9 5 5 2 7 5 8 0 3 4 8 8 1 2 7 5 3 4

2 8 7 8 1 4 1 4 9 4 2 4 1 5 2 9 4 6 2 1 5 2 8 1 9

8 4 8 5 1 3 9 6 6 0 7 2 1 9 0 2 0 6 7 0 6 0 1 3 0

0 3 8 8 4 7 5 1 5 1 7 3 4 5 2 0 7 4 7 9 6 6 7 7 4


2.1.2 Bố trí TN (tt5) Cách II: dùng bảng số ngẫu nhiên

2C 0A 3D 1B 4E

2C 1B 2C 3D 0A

3D 1B 4E 0A 3D

3D 1B 2C 0A 2C

1B 4E 4E 0A 4E


2.1.2 bố trí TN (tt6)Kết quả sau khi thu hoạch năng suất từng ô thí nghiệm :

Bảng 2.1: Kết qủa năng suất khi cắt lần đầu (tấn/ha)

Gioáng coû

Laëp laïi (laàn)

A B C D E

1

2

3

4

5

15

14

12

13

13

16

14

13

15

14

13

12

11

12

10

11

13

10

12

11

14

12

12

10

11


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệmGiả sử: một thí nghiệm theo dõi Yếu tố A gồm t mức độ, lặp lại r lần ,được bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên. Hãy phân tích kết quả sau thí nghiệm

Bảng 2.1: Kết qủa thu được sau một thí nghiệmYếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm2.1.3.1 Mô hình phân tích phương sai

Yij = + Ti + E ij-Yij : mỗi số liệu quan sát. - : trung bình chung các số liệu quan sát.-Ti : giá trị đóng góp do ảnh hưởng của nghiệm thức (giống cỏ) ở

mức độ thứ i.-Eij : giá trị đóng góp bởi sai số ngẫu nhiên hay do ảnh hưởng của

các yếu tố không xác định được lên số liệu quan sát ở mức độ thứ j và ở nghiệm thức mức độ thứ i (có nhiều nghiệm thức và mỗi nghiệm thức có nhiều mẫu được quan sát ngẫu nhiên).


- FTN xãy ra theo luật phân phối F và gọi f (F) là hàm số của F với hai

thông số v1 và v2, trong đó v1 và v2 là độ tự do lần lượt của mức độ

yếu tố thí nghiệm và sai số ngẫu nhiên.

- Mỗi cặp thông số v1 và v2 có một đường biểu diễn riêng thể hiện

các giá trị F- Để biết được sự sai khác giữa các nhóm (mức độ của yếu tố thínghiệm ) có thực sự có ý nghĩa hay không hay chỉ là do ngẫu nhiên

người ta dùng FTN SO SÁNH VỚI MỘT GIÁ TRỊ TỚI HẠN F Ở MỨC

Ý NGHĨA α (0,05; 0,01; 0,001)

2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt1)

2.1.3.2 Cơ sở lý luận



2.1.3.2 Cơ sở lý luận (tt1)- Mức ý nghĩa α này chính là xác xuất để biết được giá trị F nằm

trong vùng mà sự sai khác giữa các nhóm có thực sự có ý nghĩa

hay không?

- càng nhỏ sự khác biệt các trung bình của các nhóm càng lớn và

càng có ý nghĩa.

- Vd:



2.1.3.2 Cơ sở lý luận (tt2)- Bằng cách lý luận trên khi phân tích phương sai người ta sẽ

thực hiện các bước sau:

+ Bước 1: đặt giả thiết tương đồng H0 (sự khác biệt giữa

các nhóm cần so sánh là không có ý nghĩa- (như nhau))

+ Bước 2 : Tính tỷ số FTN+ Bước 3 : so sánh tỷ số FTN với F(α,v1,v2)

* F(α,v1,v2) : có được trong bảng F (phụ lục 2)

+ Bước 4: Kết luận cho giả thiết (chấp nhận hay bác bỏ)



2.1.3.2 Cơ sở lý luận (tt2)


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt4)2.1.3.2Cơ sở lý luận (tt3)

FTN ≤ F (0,05): (giá trị FTN có xác xuất xãy ra lớn hơn 0,05), chấp

nhận giả thuyết H0, các nhóm này có ah như nhau và sự khác biệt

không có ý nghĩa với p > 0,05 (non-significant -ns).

FTN F (0,05): (giá trị FTN có xác xuất xãy ra nhỏ hơn 0,05), bác bỏ

giả thuyết Ho, các nhóm này ảnh hưởng không như nhau và sự khác

biệt có ý nghĩa với p ≤ 0,05 (significant- *)

FTN F (0,01): (giá trị FTN có xác xuất xãy ra nhỏ hơn 0,01), bác bỏ

giả thuyết Ho, các nhóm này ah không như nhau và sự khác biệt rất

có ý nghĩa với p ≤ 0,01 (highly significant-**).

FTN F (0,001): (FTN có xác xuất xãy ra nhỏ hơn 0,001), bác bỏ giả

thuyết Ho các nhóm này ah không như nhau và sự khác biệt rất rất có ý

nghĩa với p ≤ 0,001 (very highly significant-***).


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt5)2.1.3.2Cơ sở lý luận(tt4)

Khi dựa vào kết quả thí nghiệm mẫu để kết luận thống kê cho

tổng thể, ta thường mắc phải 2 sai lầm sau đây:

+ Sai lầm loại I (α): là sai lầm Bác bỏ H0 khi nó đúng

+ Sai lầm loại II : là sai lầm của việc không bác bỏ H0 khi nó

saiGiả thiết H0

H0 Đúng H0 Sai

Bác bỏ H0 Sai lầm loại I Kết luận đúng

Không Bác bỏ H0 Kết luận đúng Sai lầm loại II



2.1.3.3 Phân tích(1) Đặt giả thuyết tương đồng:

(2) Tính toán các đặc số:

2.1. Kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên (Completely randomized design – CRD)-tt8

2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt7)2.1.3.3 Phân tích (tt1)

(2) Tính toán các đặc số (tt1):

1. Hệ số điều chỉnh (correction factor-CF)

2. Các tổng bình phương ( Sum of squares-SS)

* Tổng bình phương tổng cộng (total SS-SSTC)

* Tổng bình phương nghiệm thức (between group SS-SSNT)

* Tổng bình phương sai số (within group SS-SSss)

3. Độ tự do (degree of freedom- df )

* Độ tự do của Tổng (dfTC)

* Độ tự do của Nghiệm thức(dfNT)

* Độ tự do của sai số ngẫu nhiên (dfSS)

4. Trung bình bình phương (mean of squares –MS)

* MS cho nghiệm thức (MSNT)

* MS cho sai số ngẫu nhiên (MSss)




Yếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr

rt

yyyyyy

rt

y

CF trttr

t

i

r

j

ij

.

.........

.

2

2111211

2

1 1




Yếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr

CFyyyCFySS tr

t

i

r

j

ijTC

)....( 22122

11

1 1

2

CF

tr

y

r

y

r

y

SS

tr

j

tj

r

j

j

r

j

j

NT

)

2

...

2

2

1

2

(11

2

1

1

21

NTTCSS SSSSSS




Yếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr




DF

SSMS

NT

NTNT

DF

SSMS

SS

SSSS

DF

SSMS



(3) Thiết lập bảng ANOVA

SV (source of

variation)

DF SS MS FTN F(α, V1,V2)

-NGHIỆMTHỨC

- SAI SỐ NN

DFNTDFSS

SSNTSSSS

MSNTMSSS

F(0,05, V1,V2)F(0,01, V1,V2)F(0,001, V1,V2)

-TỔNG DFTC SSTC



(4) So sánh từng cặp giữa các lô TN

(a) Trắc nghiệm LSD (least significant difference)

Trường hợp các nghiệm thức có số lần lặp lại bằng nhau

Trường hợp các nghiệm thức có số lần lặp lại không bằng nhau

t : giá trị t tra ở phụ lục 3 ứng với độ tự do của sai số ngẫu nhiên ở 3

mức xác suất thường dùng : 0,05; 0,01; 0,001




(a)Trắc nghiệm LSD (least significant difference)

Phụ lục 3: Phân phối t




(a)Trắc nghiệm LSD (least significant difference)

…

0

0

………….. 0

0




(b) Trắc nghiệm Tukey

Q: tra phụ lục 5, ứng với số nghiệm thức và độ tự do của sai biệt ở 2

mức xác suất = 0,05 và = 0,01 ta có 2 giá trị Q khác nhau.

Hiệu số mỗi cặp XA-XB nếu lớn hơn HSD ở mức nào thì sự khác biệt

có ý nghĩa ở mức đó, nếu không lớn hơn HSD thì sự khác biệt không có ý nghĩa. Lập bảng tam giác so sánh như trắc nghiệm LSD.




SAU KHI SO SÁNH CÁC CẶP TRUNG BÌNH, CÁCH TRÌNH

BÀY QUI ƯỚC THỐNG KÊ CÁC SỰ KHÁC BIỆT:

Giả sử ta có 5 trung bình của 5 nghiệm thức sau đây:

Giả sử: (giáo trình trang 16,17)

aa db b ccVIVIIIIII XXXXX

VIVIIIIII XXXXX


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt8)2.1.3.3 Phân tích (tt4)TD: 2.1 trang 7 Bảng 2.1: Kết qủa năng suất khi cắt lần đầu (tấn/ha)

Gioáng coû

Laëp laïi (laàn)

A B C D E Tổng

1

2

3

4

5

15

14

12

13

13

16

14

13

15

14

13

12

11

12

10

11

13

10

12

11

14

12

12

10

11

Cộng cho NTTB nghiệm thức

67

13,40

72

14,40

58

11,60

57

11,40

59

11,80

313

12,5


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt8)2.1.3.3 Phân tích (tt5)TD: 2.1 trang 7


a. Hệ số điều chỉnh CF:

EDCBAH XXXXX:0

(1) Đặt giả thuyết tương đồng:

76,3918

25

1110...141522

N

xCF

i



(2) Tính toán các đặc số:b. Các tổng bình phương:

SSTC

= Xi2 - CF = (15)2 + (14)2 + … + (10)2 + (11)2 - 3918,76 = 64,24

64,3476,3918

5

2)59(...2)72(2)67(2...

2

CF

En

E

An

ASSNT

SSSS = SSTC – SSNT = 64,24 – 34,64 = 29,60



(2) Tính toán các đặc số:c. Các độ tự do: DF TC= r x t– 1 = 25 – 1 = 24

DF NT= t – 1 = 5 – 1 = 4

DF SS= DFTC – DFNT= 24 – 4 = 20

d. Trung bình bình phương (MS):

8,664

34,64

)NT(giongcoDF

)NT(giongcoSS

)NT(giongcoMS

48,120

29,6

ssDF

ssSS

SSMS




SV (source of

variation)

DF SS MS FTN F(α, 4,20)

0,05 0,01 0,001

-Giống Cỏ

- SAI SỐ NN

4

20

34,64

29,60

8,66

1,485,85**

2,87 4,43 7,10

-TỔNG 24 64,24

Kết luận chung:

Bác bỏ Ho, năng suất trung bình khi cắt lần đầu giữa các giống cỏ khác biệt nhau rất có ý nghĩa với p < 0,01.



(4) So sánh từng cặp nghiệm thức

Dùng LSD

61,15

48,12086,2)20;05,0(

tLSD

83,25

48,12845,2)20;01,0(

tLSD

00,35

48,12850,3)20;001,0(

tLSD




Dùng LSD X D =11,40

X C

=11,60

X E

=11,80

X A

=13,40

X B

=14,40

X D

=11,40 b

0 0,2 ns 0,4 ns 2,0 * 3,0 ***

X C

=11,60 b

0 0,2 ns 1,8* 2,8 *

X E

=11,80 b

0 1,6 ns 2,6 *

X A

=13,40 ab

0 1,0 ns

X B

=14,40 a

0



Kết quả của thí dụ 2.1 được công bố trong các báo cáo

khoa học theo bảng tổng kết sau đây:

Giống cỏ

TSTK

A B C D E p

- n (lần lặp lại)

(tấn/ha)

- SD (tấn/ha)

- CV (%)

5

13,40ab

1,14

8,51

5

14,40a

1,14

7,92

5

11,60b

1,14

9,83

5

11,40b

1,14

10,00

5

11,80b

1,487

12,5

0,003X



Thí dụ 2.2: so sánh trọng lượng xuất chuồng của heo thịt qua 4

loại thức ăn hỗn hợp A, B, C và D. Mỗi loại thức ăn được nuôi lặp

lại 5 heo. Các heo được chọn thí nghiệm đồng đều về giống (heolai 3 máu), giới tính (heo đực thiến), tuổi (60 ngày), trọng lượng

ban đầu (20 kg), sức khoẻ…

Cần xác định:


t = số nghiệm thức ; r = số lần lặp lại (ngẫu nhiên) của mỗi nghiệm thức






- Lựa chọn sẵn 20 heo đã được đồng đều về các yếu tố trên và cắt

số tai (hay đánh dấu trên lưng) 20 heo này từ số 1 đến số 20.

- Chuẩn bị sẵn 4 ô chuồng tương đương nhau về kích thước và các

điều kiện nuôi dưỡng để nuôi heo thí nghiệm và đánh số theo thứ tự

sắp xếp từ số 1 đến số 4.




a. Rút thăm ngẫu nhiên cho ô chuồng

Làm 4 thăm A, B, C, D ký hiệu cho 4 loại thức ăn thí nghiệm. Bỏ vào 1

hộp giấy (hay nón) trộn đều và rút thăm ngẫu nhiên

1 2 3 4

DB A C




a. Rút thăm ngẫu nhiên cho heo

- Làm 20 phiếu cho heo thí nghiệm: đánh số thứ tự từ 1 đến 20qui định cho heo có số 1 đến số 20. Bỏ vào 1 hộp giấy (hay nón)

trộn đều. Mỗi lần rút 5 phiếu, rút 4 lần

21 53 4 76 108 9

1211 1513 14 1716 2018 19



Cách II: DÙNG BẢNG SỐ NGẪU NHIÊN

Dùng bảng số ngẫu nhiên cho ô chuồng

Ký hiệu 4 loại thức ăn thí nghiệm: A =1, B=2, C=3, D=4 và

dùng bảng số ngẫu nhiên như sau: chọn 1 cột hoặc 1 hàng bất kỳ

trong phụ lục 1

8 2 0 3 1 4 5 8 2 1 7 2 7 3 8 5 5 2 9 0 6 3 1 6 4

0 8 7 3 3 1 9 7 5 2 5 7 6 9 8 0 3 6 2 5 1 2 7 5 2

2 3 3 8 6 1 4 2 4 0 2 6 1 8 9 5 2 6 9 8 3 4 0 1 0

4 7 5 5 6 3 0 7 7 1 9 1 6 1 7 4 1 7 1 3 7 9 3 3 7

1 9 3 9 5 3 4 9 5 5 2 7 5 8 0 3 4 8 8 1 2 7 5 3 4

2 8 7 8 1 4 1 4 9 4 2 4 1 5 2 9 4 6 2 1 5 2 8 1 9

8 4 8 5 1 3 9 6 6 0 7 2 1 9 0 2 0 6 7 0 6 0 1 3 0

0 3 8 8 4 7 5 1 5 1 7 3 4 5 2 0 7 4 7 9 6 6 7 7 4

vd: chọn cột 1

- Số 2 ứng với thức ăn B: nuôi chuồng 1

- Số 4 ứng với thức ăn D: nuôi chuồng 2

- Số 1 ứng với thức ăn A: nuôi chuồng 3

- còn lại là thức ăn C: nuôi chuồng 4




Dùng bảng số ngẫu nhiên cho heo

Chọn trong phụ lục 1 2 cột hoặc 2 hàng bất kỳ. Trên 2 hàng

hay cột này chọn ra những số 20, trường hợp không đủ 20 số

thì chọn 2 cột bất kỳ khác, chẳng hạn cột 3 và cột 5, cột 7 và cột

8...hoặc 2 hàng bất kỳ chẳng hạn hàng 8 và hàng 9 hoặc hàng 15

và hàng 20...




Dùng bảng số ngẫu nhiên cho heo- Qui định như sau:

5 số đầu tiên lấy ra từ bảng số ngẫu nhiên ứng với 5 số heo đã

đánh dấu sẽ nuôi thí nghiệm bằng thức ăn A (đưa vào ô chuồng số 3).

5 số kế tiếp lấy ra từ bảng số ngẫu nhiên ứng với 5 số heo đã đánh

dấu sẽ nuôi thí nghiệm bằng thức ăn B (ô chuồng số 1).

5 số kế tiếp ứng với 5 số heo sẽ nuôi thí nghiệm bằng thức ăn C

(ô chuồng số 4).

5 heo còn lại sẽ nuôi thí nghiệm bằng thức ăn D (ô chuồng số 2).




8 2 0 3 1 4 5 8 2 1 7 2 7 3 8 5 5 2 9 0 6 3 1 6 4

0 8 7 3 3 1 9 7 5 2 5 7 6 9 8 0 3 6 2 5 1 2 7 5 2

2 3 3 8 6 1 4 2 4 0 2 6 1 8 9 5 2 6 9 8 3 4 0 1 0

4 7 5 5 6 3 0 7 7 1 9 1 6 1 7 4 1 7 1 3 7 9 3 3 7

1 9 3 9 5 3 4 9 5 5 2 7 5 8 0 3 4 8 8 1 2 7 5 3 4

2 8 7 8 1 4 1 4 9 4 2 4 1 5 2 9 4 6 2 1 5 2 8 1 9

8 4 8 5 1 3 9 6 6 0 7 2 1 9 0 2 0 6 7 0 6 0 1 3 0

0 3 8 8 4 7 5 1 5 1 7 3 4 5 2 0 7 4 7 9 6 6 7 7 4




Ô chuồng 1 2 3 4

Thức ăn

Lặp lại

B D A C

1

2

3

4

5

Heo số 10

Heo số 16

Heo số 19

Heo số 18

Heo số 01

Heo số 02

Heo số 04

Heo số 14

Heo số 11

Heo số 06

Heo số 20

Heo số 15

Heo số 17

Heo số 08

Heo số 09

Heo số 12

Heo số 03

Heo số 07

Heo số 13

Heo số 05


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt8)2.1.3.3 Phân tích (tt4)TD: 2.2 trang 20 Bảng 2.2: Trọng lượng heo thịt lúc 6 tháng tuổi(kg)

Thức ăn

Lặp lại (heo thịt) A B C D

1

2

3

4

5

88

87

84

86

90

82

90

81

82

88

82

88

89

79

88

87

88

82

90

92

Cộng cho nghiệm thức 435 423 426 439

87,0 84,6 85,2 87,8X





DCBAH XXXX:0


20,149991

20

9290...878822

N

xCF

i




SSTC

= Xi2 - CF = (88)2 + (87)2 + … + (90)2 + (92)2 – 149991,2 = 256,6

7,332,149991

5

2)439(...2)423(2)435(2...

2

CF

Dn

D

An

ASSNT

SSSS = SSTC – SSNT = 256,6 – 33,7 = 222,8



(2) Tính toán các đặc số:c. Các độ tự do: DF TC= r x t– 1 = 20 – 1 = 19

DF NT= t – 1 = 4 – 1 = 3

DF SS= DFTC – DFNT= 19 – 3 = 16


3,113

33,7

an)NT(thuc DF

an)NT(thuc SS

an)NT(thuc MS

,9116

222,8

ssDF

ssSS

SSMS 3




SV (source of

variation)


0,05 0,01 0,001

-thức ăn

- SAI SỐ NN

3

16

33,7

222,8

11,3

13,90,81ns

3,24 5,29 9,00

-TỔNG 19 256,6

Kết luận chung:

Chấp nhận Ho, trọng lượng heo thịt 6 tháng tuổi trung bình giữa

các loại thức ăn khác biệt nhau không có ý nghĩa với p > 0,05





Thức ăn

TSTK

A B C D p

- n (heo)

(kg)

- SD (kg)

- CV (%)

5

87,0

2,24

5,27

5

84,6

4,10

4,84

5

85,2

4,44

5,21

5

87,8

3,77

4,29

0,508X


2.1.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm (tt8)2.1.3.3 Phân tích (tt4)TD: 2.3 trang 24 Bảng 2.2: Trọng lượng toàn ổ HCCS 25 ngày (kg)

Nh.Gi

Stt (o)

Landrace x Yorkshire Landrace Yorkshire

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

55

64

63

60

63

65

66

70

65

68

59

58

59

62

63

42

47

42

36

51

50

50

38

51

52

50

48

-

-

-

43

41

43

40

51

49

48

36

45

50

-

-

-

-

-

n 15 12 10

nghieäm thöùc 940 557 446

X 62,67a

46,42b

44,60b





YLLYH XXX:0


75,102033

101215

5045...645522

N

xCF

i




SSTC

= Xi2 - CF = (55)2 + (64)2 + … + (45)2 + (50)2 – 102033,75 = 3387,2

6,26182,3387

10

)446(

12

)557(

15

)940(2...

2 222

CF

Yn

Y

LYn

LYSSNT

SSSS = SSTC – SSNT = 3387,2 – 2618,6 = 768,7



(2) Tính toán các đặc số:c. Các độ tự do: DF TC= (r1+r2+r3)– 1 = 37 – 1 = 36

DF NT= t – 1 = 3 – 1 = 2

DF SS= DFTC – DFNT= 36 – 2 = 34


3,13092

2618,6

NT(giong)DF

) NT(giongSS

) NT(giongMS

6,2234

768,7

ssDF

ssSS

SSMS




SV (source of

variation)


0,05 0,01 0,001

-GIỐNG HEO

- SAI SỐ NN

2

34

2618,6

768,7

1309,3

22,6

57,91*** 3,28 5,29 8,77

-TỔNG 36 3387,2

Kết luận chung: bác bỏ Ho, trọng lượng toàn ổ heo con cai sữa lúc 25 ngày tuổi trung bình giữa 3 nhóm giống heo nái khác biệt nhau rất

có ý nghĩa với p < 0,001.




Dùng LSD

* LY vs L

6,36,22*)12

1

15

1(96,1*)

11(96,1)34;05,0( ss

LLY

t MSrr

LSD

71,46,22*)12

1

15

1(576,2)34;01,0( tLSD

02,66,22*)12

1

15

1(291,3)34;01,0( tLSD




Dùng LSD

* LY vs Y

79,36,22*)10

1

15

1(96,1*)

11(96,1)34;05,0( ss

YLY

t MSrr

LSD

98,46,22*)10

1

15

1(576,2)34;01,0( tLSD

37,66,22*)10

1

15

1(291,3)34;01,0( tLSD




Dùng LSD

* L vs Y

98,36,22*)10

1

12

1(96,1*)

11(96,1)34;05,0( ss

YL

t MSrr

LSD

23,56,22*)10

1

12

1(576,2)34;01,0( tLSD

69,66,22*)10

1

12

1(291,3)34;01,0( tLSD




Dùng LSD

* Lập bảng tam giác

X LY

(62,67)

X L

(46,42)

X Y

(44,60)

X LY (62,67)

0 16,25*** 18,07***

X L (46,42)

0 1,82ns

X Y (44,60)

0





Giống

TSTK

LY Y L p

- n (ổ)

(kg/ổ)

- SD (kg/ổ)

- CV (%)

15

62,67a

3,98

6,34

12

46,42b

5,50

11,85

10

44,60b

4,48

10,94

0,000X

2.2. Kiểu KHỐI hoàn toàn ngẫu nhiên (Randomized completely block design - RCBD)






Các nghiệm thức được bố trí trong cùng 1 điều kiện hoàn cảnh

và lặp lại trong cùng 1 điều kiện và hoàn cảnh khác (gọi là khối).

1 Khối có thể là 1 khu đất, 1 dãy chuồng, 1 trại chăn nuôi, 1

địa điểm, 1 giai đoạn thí nghiệm, 1 lứa đẻ, một mức trọng lượng

của thú…

Trong cùng 1 khối thì các nghiệm thức được bố trí đầy đủ và

hoàn toàn ngẫu nhiên.



Ưu điểm

Kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên sẽ rất thích hợp khi bố trí thí

nghiệm trong những trường hợp không thể tránh được những

yếu tố ngoại lai ngoài yếu tố thí nghiệm và việc phân tích số liệu

sẽ cho kết quả chính xác hơn so với kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên.

2.2. Kiểu KHỐI hoàn toàn ngẫu nhiên (Randomized completely block design - RCBD)2.2.1 Đặc điểm

Khuyết điểm

Khi có 1 đơn vị thí nghiệm bị mất số liệu sẽ ảnh hưởng lớn đếnviệc tính toán số liệu cho toàn bộ thí nghiệm.

Suốt thời gian thí nghiệm các đơn vị thí nghiệm phải được giửtrong cùng một điều kiện hoàn cảnh như nhau từ nghiệm thức nàysang nghiệm thức khác. Vd : nếu phải cấy vi sinh, lấy máu thú, cântrọng lượng, cắt cỏ …trong nhiều ngày mới xong thì tất cả các đơn vịthí nghiệm của các nghiệm thức trong cùng một khối phải thực hiệntrong cùng một ngày hay nếu có nhiều người tham gia làm thì mỗingười nên làm trọn vẹn trên một khối…

2.2. Kiểu KHỐI hoàn toàn ngẫu nhiên(Randomized completely block design - RCBD)



Cần xác định:


t = số nghiệm thức (giống cỏ) = 5

r = số lần lặp lại của mỗi nghiệm thức = 5






A C A B D

C E E A D

D C E E A

B C D B B

A D B C E




Cách tiến hành:

I

II

III

V

IV

Bước1: Chia khối cho các dãy đất




Bước 2:Rút thăm ngẫu nhiên cho các giống cỏ để trồng vào từng

khối: làm 5 phiếu: A,B,C,D,E

I B E A C D

II B A D E C

III D C A B E

IV E B C A D

V A B D C E



VD 2.4 trang 30

giống cỏ

Lặp lại (khối)

A B C D E Cộng

cho khối

1

2

3

4

5

15

14

12

13

13

16

14

13

15

14

13

12

11

12

10

11

13

10

12

11

14

12

12

10

11

69

65

58

62

59

13,80

13,00

11,60

12,40

11,80

n 5 5 5 5 5 25

Cộng cho NT 67 72 58 57 59 313

13,40 14,40 11,60 11,40 11,80 12,52X

X



Tổng quát

Mô hình phân tích phương sai

Yij = + Ti + Bj + E ij- Yij : mỗi số liệu quan sát.

- : trung bình chung của tổng thể số liệu quan sát.

- Ti : giá trị đóng góp do ảnh hưởng nghiệm thức thứ i.

- Bj: giá trị đóng góp do ảnh hưởng của khối j (lặp lại).

- Eij : giá trị đóng góp bởi sai số ngẫu nhiên hay do ảnh

hưởng của các yếu tố không xác định được lên số liệu quan sát

ở khối thứ j ở nghiệm thức thứ i

2.2. Kiểu KHỐI hoàn toàn ngẫu nhiên(Randomized completely block design - RCBD

2.2.3 Phân tích kết quả Thí nghiệm



EDCBAH XXXXX:0

2.2. Kiểu KHỐI hoàn toàn ngẫu nhiên (Randomized completely block design - RCBD






* Tổng bình phương khối (SSkhối)

* Tổng bình phương nghiệm thức (between group SS-SSNT)

* Tổng bình phương sai số (within group SS-SSss)



* Độ tự do của khối (dfkhối)




* MS cho nghiệm thức (MSNT) * MS cho khối (MSkhối)




(2) Tính toán các đặc số

Yếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

(khối)

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr

rt

yyyyyy

rt

y

CF trttr

t

i

r

j

ij

.

.........

.

2

2111211

2

1 1




Yếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

(khối)

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr

CFyyyCFySS tr

t

i

r

j

ijTC

)....( 22122

11

1 1

2

CF

tr

y

r

y

r

y

SS

tr

j

tj

r

j

j

r

j

j

NT

)

2

...

2

2

1

2

(11

2

1

1

21

NTkhoiTCSS SSSSSSSS CFt

y

t

y

t

y

SS

t

i

ir

t

i

i

t

i

i

khoi

)

2

...

22

(11

2

1

1




Yếu tố TN

1 2 ……. t

Lặp lại

(khối)

1

2

….

r

Y11y12….

y1r

Y21y22….

y2r

……..

……..

……..

……...

Yt1yt2….

ytr

DFTC= r*t -1

DFss= DFTC - DFkhối - DFNT

DFkhối= r -1

DFNT= t -1




DF

SSMS

khoi

khoikhoi

DF

SSMS

SS

SSSS

DF

SSMS

NT

NTNT

DF

SSMS




SV (source of

variation)


- KHỐI

- NGHIỆMTHỨC

- SAI SỐ NN

DFKHỐIDFNTDFSS

SSKHỐISSNTSSSS

MSKHỐIMSNTMSSS

F(0,05, V1,V2)F(0,01, V1,V2)F(0,001,V1,V2)

-TỔNG DFTC SSTC SS

NTNT

MS

MSF

SS

KHOIKHOI

MS

MSF

(4) So sánh từng cặp giữa các nghiệm thức

- tương tự kiểu HTNN



Quay lại vd: 2.4 trang 30

763918

25

313

N

xCF

22

i,

SSTC = xi2 – CF = 152 +142 + … + 102 +112 – 3918,76 = 64,24

24,1676,3918

5

2592622582652692...2

CF

t

VISSKHOI

64,3476,3918

5

5957587267... 2222222

CFr

FASSNT

SSSS= SSTC – SSKH0I – SSNT = 64,24 – 16,24 – 34,64 = 13,36




SV DF SS MS F TNF (4,16)

0,05 0,01 0,001

-KHỐI

-GIỐNG CỎ

-SS NN

4

4

16

16,24

36,64

13,36

4,06

8,66

0,835

4,86**

10,37***

3,01

3,01

4,77

4,77

7,94

7,94

TỔNG CỘNG 24 64,24

Kết luận chung: Năng suất cắt lần đầu trung bình giữa 5 giống cỏ(nghiệm thức) khác biệt nhau rất có ý nghĩa với p < 0,001.



(4) So sánh từng cặp các nghiệm thức

Dùng Tukey

r

unhienMSsaisongaQHSD

766,1408,033,45

835,033,4)05,0( HSD

239,2408,049,55

835,049,5)01,0( HSD



(4) So sánh từng cặp các nghiệm thức

Dùng Tukey

X D=11,4 X C=11,6 X E=11,8 X A=13,4 X B= 14,4

X D =11,4 0 0,2 ns 0,4 ns 2,0* 3,0**

X C =11,6

0 0,2 ns 1,8* 2,8**

X E = 11,8 0 1,6 ns 2,6**

X A = 13,4 0 1,0 ns

X B= 14,4 0



*Thí dụ 2.5: tương tự như thí dụ 2.2, nhưng do điều kiện

khó khăn không thể chọn được 20 heo con đồng đều về

giống, giới tính hay lứa đẻ của heo mẹ... nhưng ta có thể

dàng chọn ra 5 heo nái (có thể khác giống, lứa) mỗi heo nái

như vậy chọn 4 heo con và 4 heo con này của mỗi nái được

lần lượt phân vào 4 lô thức ăn thí nghiệm. Như vậy, mỗi lô

thí nghiệm cũng được lặp lại 5.



Bảng 2.5 Kết quả trọng lượng xuất chuồng của heo thí nghiệm (kg/con)

thức ăn

Lặp lại

(nái)

A B C D

∑cho

thức

ăn

1

2

3

4

5

85

87

84

86

90

82

80

81

82

78

82

88

80

89

88

84

88

82

90

92

333

343

327

347

348

83,25

85,75

81,75

86,75

87,00

n 5 5 5 5 25

∑ cho nái 432 423 427 436 1691

86,40ab 80,60b 85,40ab 87,20a

X

X

2.2. Kiểu KHỐI hoàn toàn ngẫu nhiên(Randomized completely block design - RCBD




DCBAH XXXX:0

2,144160

20

)1698(

5555

929082...848785 22

CF

SS TC = (88)2 + (87)2 + … + (90)2 + (92)2 – 144160,2 = 299,8

8,842,1441604

)348(

4

)347(

4

)327(

4

)343(

4

)333( 22222KHOISS

SSSS= SSTC – SSKH0I – SSNT = = 299,8 –84,8 – 131,4 = 83,6




SV DF SS MS F TNF (4,12) F (3,12)

0,05 0,01 0,001

-KHỐI

-THỨC ĂN

-SS NN

4

3

12

84,80

131,4

83,6

21,2

43,8

6,96

3,04NS

6,29**

3,26

3,49

5,41

5,95

9,36

10,80

TỔNG CỘNG 19 299,8

Kết luận chung: ???

2.3. Kiểu bình phương La tinh (latin square -LS)






Kiểm soát 2 yếu tố ngoại lai, ngoài yếu tố nghiệm thức

Ưu điểm

- Các nghiệm thức xếp theo hình vuông, lặp lại đầy đủ trong mỗi

hàng mỗi cột và chỉ xuất hiện 1 lần ở mỗi hàng mỗi cột đó.Mỗi

hàng mội cột đều là một khối đầy đủ, tạo cơ hội đồng đều cho các

nghiệm thức có mặt, nhằm giảm các nguồn sai số ngẫu nhiên

trong hàng và cột đó



Khuyết điểm

- số hàng số cột phải bằng nhau nếu số lần lặp lại quá ít độ

tin cậy thấp

- Số nghiệm thức phù hợp để bố trí kiểu này là không ít hơn 4 và

không nhiều hơn 8




B E A C D

D C A B E

B A D E C

A B D C E

E B C A D

A B C D E

C D E A B

B C D E A

E A B C D

D E A B C


2.3.2 Bố trí thí nghiệmThí dụ 2.6: Người ta muốn tìm ảnh hưởng của 4 loại khẩu phần đến năng

suất của bò sữa: A, B, C, D

4 bò sữa (có thể khác giống, trọng lượng, tuổi, chu kỳ cho sữa) được dùng

làm thí nghiệm và theo dõi qua 4 đợt vắt sữa (mỗi đợt là 21 ngày).

Cần xác định:


t = số nghiệm thức (KP) = 4

r = số lần lặp lại của mỗi nghiệm thức = 4= số bò = số đợt vắt




2.3.2 Bố trí thí nghiệmThí dụ 2.6:(tt)

Bước 1: Thiết kế khẩu phần vào các cột

A

D

B

C

B

C

DA

C

DA

B

D

ABC



Bước 2: Thiết kế cho bò:

Dùng phiếu và rút thăm ngẫu nhiên (hoặc bảng số ngẫu nhiên) cho các bò

theo cột:

A

D

B

C

B

C

DA

C

DA

B

D

ABC

BÒ 4BÒ 3 BÒ 1BÒ 2



Bước 3: Thiết kế cho ĐỢT:

Dùng phiếu và rút thăm ngẫu nhiên (hoặc bảng số ngẫu nhiên) cho các

đợt theo hàng:

A

D

B

C

B

C

DA

C

DA

B

D

ABC


ĐỢT IV

ĐỢT II

ĐỢT I

ĐỢT III



A (18)

D (24)

B (25)

C (21)

B (27)

C (30)

D (21)

A (20)

C (22)

D (22)

A (25)

B (24)

D (30)

A (26)

B (29)

C (20)


ĐỢT I

ĐỢT II

ĐỢT IV

ĐỢT III


2.3.3 phân tích kết quả TNThí dụ 2.6:(tt) Boø Ñôït

1

2

3

4

Coäng

cho

ñôït

X ñôït

I

II

III

IV

C :20

A: 26

B :29

D: 30

B:24

D:22

A:25

C:22

D:24

B:25

C:21

A:18

A:20

C:30

D:21

B:27

88

103

96

97

22,00

27,25

24,00

24,25

n 4 4 4 4 16

Coäng cho boø 105 93 88 98 384

X boø 26,25 23,25 22,00 24,5

Coäng cho

nghieäm thöùc

(khaåu phaàn)

A = 89 ; B = 105

C = 93 ; D = 97

X khaåu phaàn X A = 22,25; X B = 26,25; X C = 23,25;

X D = 24,25;

2.3. Kiểu bình phương La tinh (latin square -LS


Tổng quát


Yijk = + Ti + Cj + Rk + E ijk

Ti : giá trị đóng góp do ảnh hưởng cố định của nghiệm thức (khẩu phần)

thứ i.

Cj : giá trị đóng góp do ảnh hưởng của cột (bò) mức độ thứ j

Rk : giá trị đóng góp do ảnh hưởng của hàng (đợt) mức độ thứ k

E ijk : giá trị đóng góp bởi sai số ngẫu nhiên hay do ảnh hưởng của các yếu

tố không xác định được lên số liệu quan sát ở cột (bò) thứ i, hàng thứ (đợt)

thứ k, ở nghiệm thức (khẩu phần) thứ i.

2.3. Kiểu bình phương La tinh (latin square –LS)




DCBAH XXXX:0







* Tổng bình phương khối cột (SSkhối cột)

* Tổng bình phương khối hàng (SSkhối hàng)

* Tổng bình phương nghiệm thức (-SSNT)

* Tổng bình phương sai số (-SSss)






* Độ tự do của khối cột (dfkhối cột)

* Độ tự do của khối hàng (dfkhối hàng)




* MS cho nghiệm thức (MSNT)

* MS cho khối hàng(Mskhốicột)

* MS cho khối cột (Mskhốihàng)





rr

yyyyyy

rr

y

CF irririrriii

r

i

r

j

r

k

ij

.

.........

.

2

2111211

2

1 1 1

Với i biến thiên từ mức 1 đến r

Khối cột

1 2 ……. r

Khối hàng

1

2

….

r

Ti (Yi11)

Ti (Yi12)

….

Ti (Yi1r)

Ti (Yi21)

Ti ( y i22)

….

Ti (Yi2r)

……..

……..

……..

……...

Ti (Yir1)

Ti (Yir2)

….

Ti (Yirr)




CFyyyCFySS rrr

r

i

r

j

r

k

ijkTC

)....( 221122

111

1 1 1

2

CFr

y

r

y

r

y

SS

r

ki

irk

r

ki

ki

r

ki

ki

khoi

)

2

...

22

(11

11

2

11

1

cot

NTkhoihangkhoiTCSS SSSSSSSSSS cot CFr

y

r

y

r

y

SS

r

ji

ijr

r

ji

ij

r

ji

ij

khoihang

)

2

...

22

(11

11

2

11

1

Khối cột

1 2 ……. r

Khối hàng

1

2

….

r

Ti (Yi11)

Ti (Yi12)

….

Ti (Yi1r)

Ti (Yi21)

Ti ( y i22)

….

Ti (Yi2r)

……..

……..

……..

……...

Ti (Yir1)

Ti (Yir2)

….

Ti (Yirr)

CFr

y

r

y

r

y

SS

r

kj

rjk

r

kj

jk

r

kj

jk

NT

)

2

...

22

(11

11

2

11

1



DFTC= r*r -1

DFss= DFTC - Dfkhốicột - DFkhốihàng - DFNT

DFkhốihàng= DFkhốicột = DFNT = r -1

Khối cột

1 2 ……. r

Khối hàng

1

2

….

r

Ti (Yi11)

Ti (Yi12)

….

Ti (Yi1r)

Ti (Yi21)

Ti ( y i22)

….

Ti (Yi2r)

……..

……..

……..

……...

Ti (Yir1)

Ti (Yir2)

….

Ti (Yirr)




DF

SSMS

khoihang

khoihang

khoihangDF

SSMS

SS

SSSS

DF

SSMS

NT

NTNT

DF

SSMS

cot

cotcot

khoi

khoikhoi

DF

SSMS




SV (source of

variation)


- KHỐI HÀNG

- KHỐI CỘT

- NGHIỆMTHỨC

- SAI SỐ NN

DFHÀNGDFCỘTDFNTDFSS

SSHÀNGSSCỘTSSNTSSSS

MSHÀNGMSCỘTMSNTMSSS

F(0,05, V1,V2)F(0,01, V1,V2)F(0,001,V1,V2)

-TỔNG DFTC SSTC

SS

NTNT

MS

MSF

SS

COTCOT

MS

MSF

(4) So sánh từng cặp giữa các nghiệm thức

- tương tự kiểu HTNN


SS

HÀNG

HÀNG MS

MSF



Quay lại vd: 2.6 trang 9216

16

3842

CF

SSTC = 202 +262 + … + 212 +272 – 9216 = 206

5,289216

4

297296210328824...21

CF

r

dotdotSSdot

359216

4

979310589... 222222

)(

CFr

DASS kpNT

SSSS= SSTC – SSBO – SSDOT– SSNT= 64,24 – 16,24 – 34,64 = 13,36

5,399216

4

298288293210524...21

CF

r

boboSSbo




SV DF SS MS F TN F bảng

0,05 0,01 0,001

- BÒ (CỘT)

- ĐỢT (HÀNG)

- KHẨU PHẦN

- SAI SỐ NN

4 -1 = 3

4 -1 = 3

4 -1 = 3

15-3-3-3= 6

39,5

28,5

35,0

103,0

13,17

9,50

11,67

17,17

0,77 ns

0,55 ns

0,68 ns 4,76 9,78 23,70

Tổng cộng 16-1 = 15 206

Kết luận chung- Sản lượng sữa trung giữa 4 bò khác biệt nhau không có ý nghĩa với p > 0,05

- Sản lượng sữa trung giữa 4 đợt khác biệt nhau không có ý nghĩa với p > 0,05

- Sản lượng sữa trung giữa 4 khẩu phần khác biệt nhau không có ý nghĩa vớip > 0,05.



Khẩu phần

TSTK

A B C D p

n (bò)

(kg/con/ngày)

SD (kg/con/ngày)

CV (%)

4

22,25

3,86

17,36

4

26,25

2,22

8,45

4

23,25

4,57

19,67

4

24,25

4,03

16,62

> 0,05X

Kết quả của thí dụ 2.6 được công bố trong các báo cáo khoa học theo

bảng tổng kết sau đây:


2.3.3 phân tích kết quả TNThí dụ 2.7:(trang 44)

Tìm hiểu sự tiêu thụ của 5 loại TAHC: V, W, X, Y, và Z qua 5 ĐỢT

khác nhau và ở 5 đại lý khác nhau. Chỉ tiêu theo dõi là số lượng

bán ra (tấn). Hãy phân tích kết quả số liệu bảng 2.7?




Yijk = + Ti + Cj + Rk + E ijk

cần xác định lại:

T, C , R ??????



TD 2.7: trang 44



ZYXWVH XXXXX:0

64,1536

25

1962

CF

SStổngcộng = 92 + 62 + … + 112 + 82 – 1536,64 = 105,36



TD2.7 trang 44

(2) Tính toán các đặc số (tt)

SSSS= SSTC – SSdaily – SSdot – SSTAHC= 105,36 – 25,36 - 9,76 – 51,76 =18,48

36,2564,15365

4138433044 22222

(cot)daily SS

76,964,15365

3745403737 22222

(hang) dotSS

76,5144452946 2

1536,645

32SS

2222

(NT) TAHC



TD2.7 trang 44


SV DF SS MS F TN F bảng

0,05 0,01 0,001

- Đại lý

- Đợt

- TAHC

- Ssnn

5 -1 = 4

5 -1 = 4

5 -1 = 4

24- 4- 4

- 4 = 12

25,36

9,76

51,76

18,48

6,34

2,44

12,94

1,54

4,12*

1,58ns

8,40**

3,26

3,26

3,26

5,41

5,41

5,41

9,63

9,63

9,63

Tổng

cộng

25-1 = 24 105,36

Kết luận chung.- Số lượng thức ăn heo con trung bình bán ra giữa 5 loại khác biệt nhau rất có ý nghĩa với p < 0,01.



TD2.7 trang 44

(4) So sánh từng cặp giữa các TAHC

Dùng Tukey

r

aãunhieânMSsaisoángQHSD

Tra phụ lục 5, ứng với độ tự do của sai số ngẫu nhiên = 12,số nghiệm

thức = 5 ở 2 mức = 0,05 và = 0,01 Q(0,05) = 4,51 ; Q(0,01) = 5,84

50,25

54,151,4)05,0( HSD 23,35

54,184,5)01,0( HSD



TD2.7 trang

(4) So sánh từng cặp giữa các TAHC

Dùng Tukey: lập bảng tam giác X X

= 5,8

X V

= 6,4

X Z

= 8,8

X Y

= 9,0

X W

= 9,2

X X = 5,8 0 0,6ns 3,0* 3,2* 3,4**

X V = 6,4

0 2,4ns 2,6* 2,8*

X Z = 8,8 0 0,2ns 0,4ns

X Y = 9,0 0 0,2ns

X W = 9,2 0



TD2.7 trang 44

Kết quả của thí dụ 2.7 được công bố trong các báo cáo khoa

học theo bảng tổng kết sau đây

TAHC

TSTK

V W X Y Z P

n (laëp laïi)

(taán)

SD (taán)

CV (%)

5

6,4bc

0,89

13,89

5

9,2a

2,16

23,56

5

5,8c

1,48

25,57

5

9,0a

1,58

17,58

5

8,8ab

1,78

20,33

Kết thúc chương II

???????????

Môn học: PPTNBộ Môn: Giống Động VậtGV: Cao Phước Uyên Trân

Documents

Chương II THÍ NGHIỆM 1 YẾU TỐ · 2017. 5. 18. · THÍ NGHIỆM 1 YẾU TỐ 2.1.Kiểuhoàn toàn ngẫunhiên (Completely randomized design –CRD ) 2.2. Kiểu khối