1Thô

ng

Tin

cầ

n b

iếT

Chúng ta làm gì để cho trẻ em an toàn trước các thương tích

Báo

cáo

thế

giới

về

phòn

g ch

ống

thươ

ng t

ích

ở tr

ẻ em

Mỗi ngày trên toàn thế giới cuộc sống của hơn 2000 gia đình phải rơi lệ bởi sự mất đi của một đứa trẻ vì thương tích không chủ ý. Một khi trẻ lên 9 tuổi, các thương tích giao thông đường bộ, đuối nước, bỏng, ngã và ngộ độc cùng đứng ở vị trí nguy cơ lớn nhất đối đối với sự sống sót của chúng.

Báo cáo thế giới về phòng chống thương tích ở trẻ em tập hợp lại những gì chúng ta biết về các thương tích này, đưa ra những khuyến nghị về cách làm thế nào để phòng ngừa chúng và nhận thức rõ về quyền trẻ em đối với một môi trường an toàn. Thực hiện các can thiệp phòng chống thương tích đã được kiểm chứng có thể cứu được 1000 cuộc đời non trẻ mỗi ngày. Rất nhiều trong những bước này cần được các chính phủ thực hiện, thông qua pháp chế, thực thi pháp luật và tăng cường hệ thống chăm sóc y tế.

Tuy nhiên, có những bước mà chúng ta, với tư cách là cha mẹ, ông bà, thầy cô giáo hay thành viên của một cộng đồng, có thể tiến hành để bảo vệ trẻ em. Tờ thông tin này phác thảo một số điểm chính chúng ta có thể làm để cho trẻ em được an toàn trước các thương tích.

Báo cáo Thế giới về phòng chống thương tích ở trẻ em

Báo cáo Thế giới về phòng chống thương tích ở trẻ em

V IỆCTHỰCHIỆNCÁCCANTHIỆPĐÃĐƯỢCthực chứngvề thương tíchở trẻ emcó thể cứu

sốngcảnghìnemmỗingày

—TiếnsĩMargaretChan,

Tổnggiámđốc,WHOvà

BàAnnVeneman,GiámđốcĐiềuhành,UNICEF

ISBN139789290614005

spine1.62cm

Sự thật về thương tích ở trẻ em• Thươngtíchkhôngchủýhàngnămcướpđimạngsốngcủakhoảng830.000trẻemtrêntoànthếgiới.• Thươngtíchkhôngchủýlànguyênnhânhàngđầugâytửvongđốivớitrẻtrên9tuổi• Tainạngiaothôngđườngbộvàđuốinướcchiếmgầnmộtnửasốthươngtíchkhôngchủýởtrẻem• Hàngnăm,hàngchụctriệutrẻemcầnchămsócytếdocácthươngtíchkhônggâytửvong• Tainạngiaothôngđườngbộvà ngã lànhữngnguyênnhânchínhdẫnđếnthươngtậtởtrẻem• 95%thươngtíchtrẻemxảyratạicácnướcthunhậpthấpvàtrungbình• Thươngtíchtrẻemvẫncònlàvấnđềởcácnướcthunhậpcaovàchiếmkhoảng40%toànbộsốcatửvongởtrẻ• Nhiềunướcthunhậpcaođãgiảmđượcmộtnửasốcatửvongtrẻemtrongvòngbathậpkỷquanhờviệcápdụngcác

biệnpháptiếpcậnđangành,đachiềutrongcôngtácphòngchốngthươngtíchtrẻem.

Tỷlệthươngtíchkhôngchủýtrên100.000trẻ,thếgiới,2004.

bétrai13.8

bégái7.5

TainạnGTĐB

bétrai9.0

bégái5.2

Đuốinước

bétrai3.0

bégái4.9

Bỏng

bétrai2.3

bégái1.6

Ngã

bétrai2.0

bégái1.7

Ngộđộc

2

Thương tích giao thông đường bộ

Thông tin cần biết• 720trẻemtửvongdocácvachạmgiaothôngđườngbộmỗingày.

• Trêntoàncầu,thươngtíchgiaothôngđườngbộlànguyênnhânhàngđầuvềtửvongởtrẻemtừ10–19tuổi.

• Ởcácquốcgiathunhậpthấpvàtrungbìnhhầuhếtcáctửvongdogiaothônglàtrongsốnhữngngườiđibộhaycáchànhkháchtrênxeôtôhayxemáy.

• Ởcácquốcgiathunhậpcao,phầnlớntửvongtậptrung trongnhómnhữngngườimới láixevàcònthiếukinhnghiệm.

• Cácthươngtíchkhôngngâytửvongphổbiếnnhấtmàtrẻemphảichịuđựnglàcácthươngtíchvùngđầuvàgãychântay.

• Thươngtíchgiaothôngđườngbộcũnglàmộtnguyênnhânhàngđầugâytàntậtởtrẻem.

Chúng ta có thể làm gì?• Hãylàmtấmgươngtốt:khôngphóngnhanh,uốngrượuláixehaykhôngtuânthủluậtgiaothôngvàluônluônthắtdâyantoàn.

•Đảmbảorằngtrẻemngồitrênxecủabạnđượcthắtdâytrênmộtghếantoànchotrẻemphùhợpđúngquychuẩn.

•Đảmbảorằngtấtcảtrẻemđềuđộimũbảohiểmvừađầuvàđúngcáchkhiđixeđạphoặckhingồitrênxemáy.

•Đưatrẻvịthànhniênvàomộthệthốngcấpbằngláixetheogiaiđoạn,đólànơiviệcláixebịkiểmsoáttrongvònghainămđầuhoặcnhiềuhơn.

•Đảmbảorằngcácláixevịthànhniênnhậnthứcđượcvềhiểmhọacủaviệckhôngtuânthủluậtgiaothông.

•Khuyếnkhíchtấtcảtrẻemvàtrẻvịthànhniênmặcquầnáotrắnghaysángmàuhoặcphảnquangkhiđibộhayđạpxegầnđườnggiaothôngđểgiúpchúngdễđượcnhìnthấybởinhữngngườikhác.

•Dạytấtcảtrẻemcáchdừnglại,quansátvànghengóngtrướckhiquađường,vàsuynghĩvềvịtríantoànnhấtđểsangđường.

Đuối nướcThông tin cần biết• Mỗingày480trẻemtửvongdođuốinước.

• Mỗinăm2-3triệutrẻem và trẻ vị thànhniêngặpphảirắcrốidướinướcvàsuýtbịđuốinước.

• Trêntoàncầu,trẻemdưới5tuổicónguycơcaonhấtvềđuốinước–trẻnhỏcóthểbịđuốinướcchỉởmộtnơisâucóvàiphânnước.

• Hơn98%tửvongtrẻemdođuốinướcxảyraởcácquốcgiathunhậpthấpvàtrungbình.

•Ởcácquốcgiathunhậpcaophầnlớncácvụđuốinướcliênquantớitrẻemxảyraởcácbểbơi.

Nghi Vấn:Tôi có thểgiữ chặt conmìnhtrongmột vụva chạmKhôngbaogiờgiữmộtđứa trẻvòng taycủabạnkhiở trongxeô tô.Quyluậtvềvật lýsẽ làmchobạnkhôngthểgiữconmìnhkhimộtvụvachạmxảy ra. Khi xedừngdo va chạmvới tốcđộ60 km/giờ, giữmộtđứa trẻkhông chuyểnđộng lênphía trước tươngđương với việcngănmột vậtnặng nửa tấn (tương đương vớimột con voi con!). Các thử nghiệmđãcho thấy con của bạn có thể bị văngquanh xe hoặc thậm trí bị đẩy rangoài xuyên qua kính chắn gió nếu nó ở trong vòng tay của bạn.

Ghếngồi chotrẻ t rênô tô loại nàolà tốt nhất chocontôi?Ghếngồitốtnhấtchotrẻemlàmộtchiếcghếvừavớichúng.Điềunàyđượcquyếtđịnhbởitrọnglượnghaychiềucaocủatrẻchứkhôngphảituổicủachúng.Cácghếngồiantoànchotrẻthườngđượcmôtảdướidạng‘cácgiaiđoạn’,tươngứngvớinhữngphạmvicânnặngnhấtđịnh(xemdướiđây).Mộtsốghếngồiantoàncóthểđiềuchỉnhhayđượcthiếtkếđểsửdụngchohơnmộtgiaiđoạn.Luônluônkiểmtracácchỉdẫncủanhàsảnxuấtđểđảmbảorằngchiếcghếvừavớiconbạnvànóphùhợpđúngquycáchtrênxecủabạn.

Giai đoạn Loại ghế an toàn cho trẻ Khoảng cân nặng Khoảng tuổi xấp xỉ

Giaiđoạn1Ghếantoànchoembéquaymặtrađằngsau(hailoại)

Trẻnhỏchotới9hoặc13kg(phụthuộcvàoloạighế)

9-18kg

Giaiđoạn2Ghếngồichotrẻquaymặtra

đằngtrước9-18kg 15-25kg

Giaiđoạn3 Ghếtăngthế 15-25kg22-36kg(haychiềucaolêntới150cm)

Giaiđoạn4 Đệmtăngthế22-36kg(haychiềucao

lêntới150cm)6–11years

Nghi Vấn: Contôi b iết bơi , nó sẽ khôngbịđuối nướcBơilộilàmộtkỹnănghoànhảomàtấtcảtrẻemcầnđượcdạy.Tuynhiên,ngaycảnhữngngườibơigiỏinhấtcũngcóthểgặpkhókhănvàbịđuốinước.Đặcbiệttrẻemdưới5tuổikhôngnênđểchúngkhôngcóngườitrôngchỉvìchúngđãđượchọcbơihayđãđượcdạybơiđểtồntại.

©W

HO,V

ietNa

m

©E.

Dalm

edo

Thô

ng

Tin

cầ

n b

iếT

3

Chúng ta có thể làm gì?• Cheđậyhoặc loạibỏ tấtcảnhữnghiểmhọavềnước trongvàxungquanhnhà:giếngnước,aocảnh,vàthậmchícảcácxôthùngnướcnếucótrẻnhỏởxungquanh.

• Thiết lậphàngràobốnmặtxungquanhbểbơitrongnhàbạn,theođúngphápchếcủaquốcgiahayđịaphương.

• Đảmbảorằngbạn,haymộtngườilớnkhácnhưngườicứuhộ,theodõitrẻemsuốtthờigianchúngbơihoặcchơigầnnước.

• Luônluônđảmbảorằngcảbạnvàcácconmìnhphảimặc/đeođủcácthiếtbịnổiantoànkhiởtrênmộtconthuyềnnhỏ.

BỏngThông tin cần biết• 260trẻemtửvongdobỏngmỗingày.• Bỏngcóthểdocácvậtthểnóng,nướcnóng,lửa,hóachất,điệnvàmặttrờigâyra.

• Tỷlệtửvongdobỏngởcácquốcgiathunhậpthấpvàtrungbìnhlàcaohơnmườimộtlầnsovớiởcácquốcgiathunhậpcao.

• Trẻnhỏcónguycơtửvongdobỏngcaonhất.• Lửagâyraphầnlớncáccatửvongliênquantớibỏng,mộtphầnvìviệchítphảikhóicóthểgâychếtngười.

• Gần75%trườnghợpbỏngởtrẻemnhỏlàdochấtlỏngnóng,vòinướcnónghayhơinướcnóng.

Chúng ta có thể làm gì?• Nếumộtđứatrẻbịbỏng,lậptứcthựchiệnsơcứuđểngănchặnquátrìnhbỏng.

• Đặtnhiệtđộchonướcnóngnhàbạnở500Cđểphòngngừabỏngnướcnóng.

• Lắpthiếtbịbáocháyởtừngtầngtrongnhàbạnvàkiểmtrahàngthángđểđảmbảorằngthiếtbịđanghoạtđộng.

• Cấtgiữpháo,diêmvànhữngvậtdụngdễcháyrakhỏitầmvớicủatrẻem.

• Chỉmuacácbậtlửachốngtrẻ.• Trướckhimuanhữngvậtđệmbànghếvàvảitrảigiường,kiểmtranhãnmácvớinhữngbiểutượngvàthôngtinchỉrarằngchúnglàmbằngchấtchậmcháy.

NgãThông tin cần biết• 130trẻemtửvongdongãmỗingày.

• Tạimộtsốquốcgia,mộtnửasốcáccathươngtíchởtrẻem được đưađến các phòngkhámcấpcứulàdobịngã.

• 66%củacáctrườnghợpngãgâytửvonglàkếtquảcủangãtừtrêncaoxuống.

Chúng ta có thể làm gì?• Sửdụngcác cửacầu thangđểphòngngừa trẻnhỏngãtừcầuthangxuốngvàgiữchocầuthangkhôngbịvướngcácđồvật.

• Lắpđặtchấnsongcửasổởcáctầngtrêntầngtrệt.• Vậnđộnghộiđồngđịaphươngcủabạnnângcấptiêuchuẩnthiếtbịtạisânchơiđịaphươngcủabạn:vậtliệubềmặtthíchhợp(vídụnhưbằngcaosuhayvỏcây),cầuchotrẻtrèovàtrượtởmộtđộcaoantoàn,thườngxuyênkiểmtrasựantoàn,vàbảodưỡng,tấtcảđềunângcaoantoànchosânchơi.

Sơ cứu bỏng

Việc không được làm Việc phải làm

6 Khôngthựchiệnsơcứutrướckhiđảmbảorằngchínhbạnđangđượcantoàn(tắthếtđiện,đigăngtayđốivớichấthóahọc...

6Khôngbôihồbột,dầu,kumkum(mộtloạihồlàmbằngnghệ)hayápbôngnguyênchấtvàonhữngvùngbịbỏng.

6Khôngtrườmđá.6Khôngđặtbấtcứmiếngvảinàovàotrực

tiếp vết thương vì nó có thể gây nhiễmtrùng.

6Khôngchọcvàochỗdaphồngrộpbằngkimtiêmhoặckim.

4Dậptắtngọnlửabằngcáchkhuyếnkhíchđứatrẻquaytròntrênmặtđất,quấnmộtchiếcchăn,haysửdụngnướchaycácchấtlỏngdậpcháykhác.

4 Ngănchặnquátrìnhbỏnglạibằngcáchtrườmnướclạnhvàohaychophépkhuvựcbịbỏngđượctiếpxúcvớinướclạnhmộtthờigian.

4Trongbỏnghóachất,loạibỏhaylàmloãnghóachấtbằngcáchrửađirửalạivếtthươngbằngnước.

4Chămsócytếnếucần.

Nghi Vấn: bơ, đườnghaydầumỡ làm lànhvết bỏngnhanhhơnTrongbấtcứtrườnghợpnàobạnkhôngđượcphépsửdụngbơ,đường,dầuhaycácphươngthuốccổtruyềnkhácđểchữabỏng.Nhữngchấtnàycóthểgâychodabạnbongravàkhiếnphầnthịtởdướidadễbịnhiễmtrùnghơn.

Đ iềugì khôngcó tác dụng?NhữngghếngồichotrẻtrongbồntắmvànhữngtấmchắnnắngdiđộngởbểbơiKHÔNGđượcthiếtkếđểphòngngừađuốinước.Xinđừngđểconbạnkhôngcóaitrôngtạibồntắmtrênmộtchiếcghế,hayởngoàiquanhbểbơiđãđượcrào,màchorằngchúngsẽđượcantoàn.Khôngmộtbiệnphápnàotronghaibiệnpháptrêncóthểthaythếđượcsựgiámsátcủaconngười.

©H.S

oori

©R.

Simp

son

Thô

ng

Tin

cầ

n b

iếT

4

“Thựchiệncáccan thiệpphòngchốngthươngtíchởtrẻemđãđượckiểmchứngcóthểcứuđượcsinhmạnghàngnghìntrẻemmỗingày.”

Tiến sỹ Margaret Chan, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới và

bà Ann Veneman, Giám đốc Điều hành, UNICEF

Ngộ độcThông tin cần biết• 125trẻemtửvongvìngộđộcmỗingày.• Tỷlệngộđộcgâytửvonglàcaonhấtởtrẻemdướimộttuổi,vớimộtđỉnhởtuổi15vìtrẻlớnhơnbắtđầuthửdùngthuốcvàrượu.

• Tỷlệngộđộcgâytửvongởcácquốcgiathunhậpthấpvàtrungbìnhlàcaohơnbốnlầnsoởcácquốcgiathunhậpcao.

Chúng ta có thể làm gì?• Loạibỏbấtcứsảnphẩmđộchạinàomàbạnkhôngphảicấtgiữrakhỏinhà,chẳnghạnnhưthuốcsâuhaydầuhỏađóngchai.

• Cấtgiữtấtcảcácloạithuốcvàcácchấtđộchạikhác(baogồmcảcácsảnphẩmlaunhà)bằngcáchkhóalạihoặcđểxatầmvớicủatrẻ.

• Muathuốcchữabệnhđượcđónggóichốngtrẻ.• Tìmhiểuxemcómộttrungtâmchốngđộcởkhuvựccủabạn,đểbạncóthểgọiđếnđểxinthôngtintrongtrườnghợpnghingờlàbịngộđộc,vàđểsốđiệnthoạiđóbêncạnhđiệnthoạicủabạn.

Chúng ta có thể làm gì nữa? •Thamdựmộtkhóahọc về sơ cứu màtrong đó có bài vềcáchlàmhồitỉnhmộtđứatrẻ.

•Cấtgiữmộtbộdụngcụsơcứutrongnhàbạnvàtrênôtô(đâylàquyđịnhphápluậtởmộtsốquốcgia).

•Đọc cuốn Chơi vui vẻ, Giữ an toàn!,cùngvớitrẻem,mộtcuốnsáchthânthiệnvớitrẻemđikèmvớiBáo cáo thể giới về phòng chống thương tích ở trẻ em,vànóichuyệnvớichúngvềcáchthứcnàochúngcóthểgiữantoàn.

Nghi Vấn: Chai đócó nắp“ngănngừatrẻ “ !Rấtnhiềulọ/hộpchứacónắpđậychốngtrẻ.Cácnắpđượcthiếtkếvàkiểmtrađểphòngngừa80%trẻemkhôngmởđượclọ/hộp.Điềunàycónghĩalà20%vẫnsẽlàmtìmcáchđểmởlọ/hộp.Concủabạncóthểlàmộttrongsốcáccháunày.Nắpchốngtrẻ,tôtnhất,nênđượccoilàkéodàithờigianmở.

Nghi Vấn: Nếuchamẹtrôngconđúngcáchthì nhữngthươngt ích nàysẽkhôngxảy raKhôngbậcchamẹnàocóthểgiámsátconcủahọ24giờmộtngày.Luônluôncósựsaolãngvàsaisóttrongviệctậptrungvàgiámsát.Hãylưunhữnglờikhuyênnàyvàomộtchỗtrongnhàbạn,việcnàysẽgiúpgiảmcácnguycơconbạnphảichịumộtthươngtích.

Sách nhỏ kèm với Báo cáo toàn cầu về Phòng chống tai nạn thương tích trẻ em 2008

Chôi vui veû,giöõ an toaøn!

©W

HO

Nguồn: Thông tin cần biết này dựa trên Báo cáo thế giới về phòng chống thương tích ở trẻ em. Để tải bản sao báo cáo này, hãy vào trang http://www.who.int/violence_injury_prevention/child/en/Bản sao của tài liệu này có ở: Vụ Phòng chống Bạo Lực và Thương tích và Tàn tật, Tổ chức Y tế Thế giới, 20 Đại lộ Appia, 1211 Geneva 27,Thụy Sỹ, Thư điện tử: childinjury@who.int

Nghi Vấn: tất cả t rẻ emđềungã, bạnkhôngthểphòngngừachúngngãđượcĐúng,ngãlàbìnhthườngtrongkhitậpđi,chạyvànhảyvàkhôngphảitấtcảcáctrườnghợpngãlànghiêmtrọng.Tuynhiên,khingãtừtrêncaoxuống,vídụnhưngãtừtrêngiường,trêncácbànthayđồ,từcầuthang,vàtừcácthiếtbịvuichơixuống,lạigâyraphầnlớncácthươngtích.Nhữngtainạnnàyhoàntoàncóthểphòngngừađược.

Thô

ng

Tin

cầ

n b

iếT