¶ Â Ú È Â ¯ fi Ì Â Ó ·

¶PO§O°O™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

¶POOIMIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

'%º"§"($ 1 # Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ù·˘ÙÔ¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

'%º"§"($ 2 '·Ù·Û΢¿˙ÔÓÙ·˜ ¤Ó· ÚÔÏfiÈ A˚ÓÛÙ¿ÈÓ-§·Ó˙‚¤Ó . . . . . . . . 39

'%º"§"($ 3 $ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ §fiÚÂÓÙ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

'%º"§"($ 4 # Ì˯·Ó‹ ¯ÚfiÓÔ˘ ÙÔ˘ ÂÁÎÂÊ¿ÏÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

'%º"§"($ 5 %‰Ò-ÙÒÚ· Î·È ·ÏÏÔ‡ ÛÙÔ ¯ˆÚfi¯ÚÔÓÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

'%º"§"($ 6 &ÚÂȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ› ηÓfiÓ˜ ÁÈ· Ù·ÍȉÈÒÙ˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ . . . . 131

'%º"§"($ 7 ¢ÈÎfi˜ ÛÔ˘ ¯ÒÚÔ˜ ‹ ‰ÈÎfi˜ ÌÔ˘; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

'%º"§"($ 8 ¶Ò˜ Ó· Ù·Íȉ¤„ÂÙ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

'%º"§"($ 9 ªÂÏÏÔÓÙÈÎfi ÛÔÎ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173

'%º"§"($ 10 µ·Ú˘ÙÈ΋ ‰È·ÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183

'%º"§"($ 11 &·¯˘fiÓÈ·, ÛÙÈÁÌÈ·›Â˜ ÎÔÛÌÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜, ˘!ÂÚ‚·ÙÈΤ˜ ¿!ÂÈÚ˜ Ù·¯‡ÙËÙ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193

'%º"§"($ 12 &·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ì Ì!·ÏfiÓÈ· Î·È ¯ÔÚ‰¤˜ . . . . . . . . . . . . . 221

'%º"§"($ 13 ª!ÔÚ› Ó· Ûˆı› Ô T˙ÔÓ º. K¤ÓÂÓÙÈ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

'%º"§"($ 14 'ÏÂÈÛÙ¤˜ ¯ÚÔÓÔÂȉ›˜ ηÌ!‡Ï˜ Û ۇÌ!·Ó °Î¤ÓÙÂÏ . . . . . . 249

'%º"§"($ 15 # ÛÎÔ˘ÏËÎfiÙÚ˘!· Û·Ó Ì˯·Ó‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ . . . . . . . . . . . . 261

'%º"§"($ 16 ¶ÂÚÈ!¤ÙÂȘ Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277

'%º"§"($ 17 ¶ÂÚÈÛÙÚÂÊfiÌÂÓÔÈ Î‡ÏÈÓ‰ÚÔÈ Î·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·Ù˘ ÔÏÈ΋˜ ·ÈÙÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ !·Ú·‚›·ÛË.̃ . . . . . . . . . . . . . . . . . 295

'%º"§"($ 18 MÂÚÈÎÔ› Û˘Ì!ÂÚ·ÛÌ·ÙÈÎÔ› ÛÙÔ¯·ÛÌÔ› Î·È ÛΤ„ÂȘ. . . . . . . 325

ANAºOPE™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333

¶APAPTHMA 1: H MÂÁ¿ÏË ¤Ú¢ӷ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ÁÈ· ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ. . . 337

¶APAPTHMA 2: KÔÎÙ¤ÈÏ ÁÈ· Ì·ÓÈ·ÎÔ‡˜ ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ˘!ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ. . . . 347

EYPETHPIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353

¶ÚfiÏÔÁÔ˜

! ·Ó·˙‹ÙËÛË Ù˘ ·ÈˆÓÈfiÙËÙ·˜

TÈ Â›Ó·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜; %›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ;"˘Ù¿ Ù· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ¤¯Ô˘Ó !ÚÔηϤÛÂÈ ·!fi ·ÈÒÓ˜ ÙÔ ÂӉȷʤ-

ÚÔÓ ÙˆÓ Ì˘ÛÙÈÎÈÛÙÒÓ, ÙˆÓ ÊÈÏÔÛfiÊˆÓ Î·È ÙˆÓ Â!ÈÛÙËÌfiÓˆÓ. ªÂ-Á¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·Ó Ì ÙËÓ

ηٷÓfiËÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ ·ÈˆÓÈfiÙËÙ·˜, Î·È ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ‹Ù·ÓÔ˘ÛÈ҉˜ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ !ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÙȘ ıÚËÛΛ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘.ª!ÔÚԇ̠ӷ ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÔ˘Ì ÙË ÚÔ‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘; K¿!ÔÈÔÈ Ì˘ÛÙÈÎÈÛÙ¤˜Û›ÁÔ˘Ú· ÙÔ !›ÛÙ¢·Ó. $ ÕÁÁÂÏÔ˜ ™ÈϤÛÈÔ˜, ¤Ó·˜ ÊÈÏfiÛÔÊÔ˜ Î·È !ÔÈËÙ‹˜ÙÔ˘ ¤ÎÙÔ˘ ·ÈÒÓ·, !›ÛÙ¢ fiÙÈ Ë ÚÔ‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ì!ÔÚ› Ó· ·Ó·Ûٷϛ̠ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· !ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ‰˘Ó¿ÌˆÓ:

$ ¯ÚfiÓÔ˜ Â›Ó·È ‰ÈÎfi ÛÔ˘ ηٷÛ··ÛÌ·,ÙÔ ÚÔÏfiÈ ÙÔ˘ ‰Ô˘Ï‡ÂÈ ÛÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÛÔ˘.&Ë ÛÙÈÁÌ‹ !Ô˘ ÛÙ·Ì·Ù¿˜ Ó· ÛΤÊÙÂÛ·È

Ô ¯ÚfiÓÔ˜, Â!›Û˘, ÛÙ·Ì·Ù¿ ÙÂÏ›ˆ˜.

"˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ·Û¯ÔÏ›ٷÈ, ˆ˜ Â!› ÙÔ !Ï›ÛÙÔÓ, Ì ÙËÓ Â!ÈÛÙ‹ÌË ÙÔ˘ Ù·ÍÈ-‰ÈÔ‡ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È ·ÁÁ›˙ÂÈ ÙÔ Ì˘ÛÙÈÎÈÛÌfi !Ôχ Û˘ÓÔ!ÙÈο. # ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈ΋ÁÚ·ÌÌ‹ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ Â!ÈÛÙ‹ÌË Î·È ÛÙÔ Ì˘ÛÙÈÎÈÛÌfi, ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, Á›ÓÂÙ·ÈÏÂ!Ù‹. $È Ê˘ÛÈÎÔ›, Û‹ÌÂÚ·, ı· Û˘ÌʈÓÔ‡Û·Ó fiÙÈ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ·!ÔÙÂÏ› ÌÈ· ·!fiÙȘ !ÈÔ !·Ú¿ÍÂÓ˜ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ Û‡Ì!·ÓÙfi˜ Ì·˜. ªÂٷ͇ ÙˆÓ Â!ÈÛÙËÌfiÓˆÓ Î˘-ÎÏÔÊÔÚ› ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· ÁÈ· ¤Ó· ÌÂÙ·Ó¿ÛÙË ÛÙËÓ "ÌÂÚÈ΋ !Ô˘ ¤¯ÂÈ ¯¿ÛÂÈ ÙÔ ÚÔÏfiÈÙÔ˘. ¶ÏËÛÈ¿˙ÂÈ ¤Ó·Ó ¿ÓÙÚ· Û ο!ÔÈÔ ‰ÚfiÌÔ Ù˘ ¡¤·˜ ÀfiÚ΢ Î·È ÚˆÙ¿ÂÈ:«¶·Ú·Î·ÏÒ Î‡ÚÈÂ, ÙÈ Â›Ó·È ¯ÚfiÓÔ˜;»1 $ Â!ÈÛÙ‹ÌÔÓ·˜ ·!·ÓÙ¿: «§˘!¿Ì·È, !Ú¤!ÂÈÓ· ÚˆÙ‹ÛÂȘ ¤Ó· ÊÈÏfiÛÔÊÔ. %ÁÒ Â›Ì·È ·!ÏÒ˜ Ê˘ÛÈÎfi˜».

$È !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ !ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋ Ì ¯ÚfiÓÔ˘˜ ÚËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙÔ!·ÚÂÏıfiÓ Î·È ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ, Î·È Â!›Û˘ ˘!ԉȷÈÚ¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ fi!ˆ˜ Ù· ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂ-!Ù·, Ù· ÏÂ!Ù¿, ÙÔ ¯ı˜ Î·È ÙÔ ·‡ÚÈÔ. ¶·Ú¿ Ù·‡Ù·, ‰ÂÓ Ì!ÔÚԇ̠ӷ !ԇ̷̠ÎÚ›‚ÂÈ· ÙÈ Â›Ó·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜. ªÔÏÔÓfiÙÈ Ë ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ¤ÁÈÓ Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÛÙËÓÂ!Ô¯‹ ÙÔ˘ °·ÏÈÏ·›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ¡Â‡ÙˆÓ·, Ë ·˘ÛÙËÚ‹ ÂÍ‹ÁËÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ÙÔ˘ ¯Úfi-ÓÔ˘ ‰fiıËΠÌfiÓÔ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ·ÈÒÓ· ·!fi ÙÔÓ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ, !Ô˘ ‰‹ÏˆÛÂfiÙÈ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ÛÙËÓ !Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ›ӷÈ, ·!Ï¿, ·˘Ùfi !Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙÔ ÚÔÏfiÈ. &Ô ÚÔ-ÏfiÈ Ì!ÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ë !ÂÚÈÛÙÚÔÊ‹ ÂÓfi˜ !Ï·Ó‹ÙË, Ë ¿ÌÌÔ˜ !Ô˘ !¤ÊÙÂÈ Û ÌÈ· ÎÏÂ-„‡‰Ú·, ÔÈ Î·Ú‰È·ÎÔ› !·ÏÌÔ› ‹ ÔÈ Ù·Ï·ÓÙÒÛÂȘ ÂÓfi˜ ·ÙfiÌÔ˘ ηÈÛ›Ô˘. ŒÓ· Û˘ÓËıÈ-Ṳ̂ÓÔ !·ÏÈÔÌÔ‰›ÙÈÎÔ ÚÔÏfiÈ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔÓ ·!Ïfi ÓfiÌÔ ÙÔ˘ ¡Â‡ÙˆÓ·, Û‡Ìʈӷ ÌÂÙÔÓ Ô!Ô›Ô Ë Ù·¯‡ÙËÙ· ÂÓfi˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔ Ô!Ô›Ô ‰ÂÓ ·ÛÎÔ‡ÓÙ·È Â͈ÙÂÚÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ!·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙ·ıÂÚ‹. "˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ÔÈ ‰Â›ÎÙ˜ ÙÔ˘ ÚÔÏÔÁÈÔ‡ ‰È·Ó‡Ô˘Ó ›Û˜ ·!Ô-ÛÙ¿ÛÂȘ Û ›ÛÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜. ªÔÏÔÓfiÙÈ ·˘Ùfi ÙÔ Â›‰Ô˜ ÚÔÏÔÁÈÔ‡ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÁÈ· η-ıËÌÂÚÈÓ‹ ¯Ú‹ÛË, Ë Û‡Á¯ÚÔÓË Â!ÈÛÙ‹ÌË ·Ó·Î·Ï‡!ÙÂÈ fiÙÈ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Ì!ÔÚ› Ó· ÛÙÚÂ-‚ψı› Ì !·Ú¿ÍÂÓÔ˘˜ ÙÚfi!Ô˘˜, fi!ˆ˜ Ô !ËÏfi˜ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÂÓfi˜ ÎÔÛÌÈÎÔ‡ Áχ!ÙË.

$È Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ¤ÚÁˆÓ Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ·!¤‰È‰·Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯Ú‹-ÛÂȘ ÛÙȘ Ì˯·Ó¤˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, ÛÙȘ Ô!ԛ˜ !ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó: ΢ӋÁÈ ‰ÂÈÓÔÛ·‡-ÚˆÓ, ÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜, Â!›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ˘˜ !ÚÔÁfiÓÔ˘˜ Î·È Û˘ÏÏÔÁ‹ ˙ÒˆÓ. "!fi ÙËÓ Â!Ô¯‹·ÎfiÌ· ÙÔ˘ !ÂÚ›ÊËÌÔ˘ Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ X. T˙. °Ô˘¤Ï˜ Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ H Ì˯·-Ó‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ (1895), Ë Ê·ÓÙ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒ!ˆÓ ‰ÈÂÁ›ÚÂÙ·È fiÏÔ Î·È !ÂÚÈÛ-ÛfiÙÂÚÔ ·!fi ÙËÓ È‰¤· ÂÓfi˜ Ù·ÍȉÈÔ‡ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ. (%›¯· ÙËÓ Ù‡¯Ë Ó· Û˘˙ËÙ‹Ûˆ ÌÂÙÔÓ ÂÁÁÔÓfi ÙÔ˘ X. T˙. °Ô˘¤Ï˜, Ô Ô!Ô›Ô˜ ÌÔ˘ ›! fiÙÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ !·!!Ô‡ ÙÔ˘‰ÂÓ ÛÙ·Ì¿ÙËÛ !ÔÙ¤ Ó· ÂΉ›‰ÂÙ·È, !Ú¿ÁÌ· !Ô˘ Â›Ó·È Û!¿ÓÈÔ ÁÈ· ‚È‚Ï›· Ì ËÏÈ-Λ· ÂÓfi˜ ·ÈÒÓ·). ™ÙÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ·, Ô !ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ ¯ÚËÛÈÌÔ!ÔÈ› ÌÈ· «Ì·‡-

16 XÚfiÓÔ˜: O‰ËÁfi˜ ÁÈ· Ù·ÍȉÈÒÙ˜

1. &Ô Û˘ÓÙ·ÎÙÈÎfi ÙÔ˘ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙË ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÛˆÛÙfi. )ıÂÏ ӷ ÚˆÙ‹ÛÂÈ «&È ÒÚ· ›ӷȻ; (Whattime is it). "ÓÙ’ ·˘ÙÔ‡ ÚÒÙËÛ «What is time», !Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ «ÙÈ Â›Ó·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜;». (™.Ù.M.)

¶ÚfiÏÔÁÔ˜ 17

ÚË Ì!ÚÔ‡ÓÙ˙ÈÓË ÛÙÈÏ‚ˆÌ¤ÓË Ì˯·Ó‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘» ÁÈ· Ó· ·!ÔÎÙ‹ÛÂÈ Ì˯·ÓÈÎfi¤ÏÂÁ¯Ô !¿Óˆ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ, fi!ˆ˜ Â!›Û˘ Î·È ÁÈ· Ó· Â!ÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙÔ !·ÚfiÓ, Ó· ÌÂ-ٷʤÚÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙȘ Â!È!ÙÒÛÂȘ ÙÔ˘ !·ÚfiÓÙÔ˜ !¿-Óˆ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. $ °Ô˘¤Ï˜ ‹Ù·Ó ·!fiÊÔÈÙÔ˜ ÙÔ˘ Imperial College of Science andTechnology, Ì ·!ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù· ı¤Ì·Ù· !Ô˘ ‰È·!Ú·ÁÌ·Ù‡ÂÙ·È Ó· Â›Ó·È ‰È·!Ô-ÙÈṲ̂ӷ ·!fi Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÔÚÔÏÔÁ›·. ¶ÔÏÏÔ› !ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ °Ô˘-¤Ï˜ Â›Ó·È ÙÔ !ÚÒÙÔ Ì ı¤Ì· ÌÈ· Ì˯·Ó‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, ·ÏÏ¿ ÂÊÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· !ÚÈÓ ÔÂÈÎÔÛȉ˘¿¯ÚÔÓÔ˜ °Ô˘¤Ï˜ ÁÚ¿„ÂÈ ÙËÓ !ÚÒÙË ÂΉԯ‹ ÙÔ˘ Time Machine, ÔŒÓÙÔ˘·ÚÓÙ ¶¤ÈÙ˙ M›ÙÛÂÏ, ÂΉfiÙ˘ Ù˘ ÓÂÔ¸ÔÚΤ˙È΢ Sun, ‰ËÌÔÛ›Â˘Û ÙÔ «TheClock That Went Backward» (TÔ ÚÔÏfiÈ !Ô˘ !‹Á·ÈÓ !ÚÔ˜ Ù· !›Ûˆ). ŒÓ·˜ ·!fiÙÔ˘˜ !·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ÙÚfi!Ô˘˜ ÁÈ· Ù·Í›‰È· Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ‰ÂÓ !ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó Ì˯·Ó‹. $ ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘ °Ô˘¿ÛÈÓÁÎÙÔÓ ÿÚ‚ÈÓÁÎ,PÈ! ‚·Ó °Ô˘›ÓÎÏ (1819), ·!Ï¿, ·!ÔÎÔÈÌ‹ıËΠÁÈ· ‰ÂηÂٛ˜. # ÎfiÚË ÙÔ˘ ‚·ÛÈ-ÏÈ¿ "ÚıÔ‡ÚÔ˘, Ë °ÎÔ˘¤ÓÂı, ÎÔÈÌ‹ıËΠÁÈ· !ÂÓÙ·ÎfiÛÈ· ¯ÚfiÓÈ· ·!fi Ù· Ì¿ÁÈ·ÙÔ˘ ª¤ÚÏÈÓ.

$È ·Ú¯·›ÔÈ Ì‡ıÔÈ ÁÈ· ÙËÓ !·Ú·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÛÙËÓ !Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙË-Ù·, Â›Ó·È !Ôχ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔÈ. ªÈ· ·!fi ÙȘ !ÔÈËÙÈÎfiÙÂÚ˜ !ÂÚÈÁڷʤ˜ ÁÈ· Ù·Í›‰ÈÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ¤Ó·Ó Ï·˚Îfi ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ̇ıÔ ÁÈ· ο!ÔÈÔÓ ÌÔÓ·¯fi !Ô˘¤!ÂÛ Û ¤ÎÛÙ·ÛË ÁÈ· ¤Ó· ÏÂ!Ùfi, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÎÂÏ·˚‰›ÛÌ·ÙÔ˜ ÂÓfi˜ Ì·ÁÈÎÔ‡!Ô˘ÏÈÔ‡. ŸÙ·Ó ÙÔ !Ô˘Ï› ¤!·„ ӷ ÎÂϷˉ¿ÂÈ, Ô ÌÔÓ·¯fi˜ ·Ó·Î¿Ï˘„ fiÙÈ Â›¯·Ó!ÂÚ¿ÛÂÈ ÌÂÚÈΤ˜ ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ¯ÚfiÓÈ·. ŒÓ· ¿ÏÏÔ !·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È Ô ÌÔ˘ÛÔ˘Ï-Ì·ÓÈÎfi˜ ̇ıÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ªˆ¿ÌÂı !Ô˘ ÌÂٷʤÚıËΠ·!fi ¤Ó· Û‡ÓÓÂÊÔ ÛÙÔÓ Ô˘-Ú·Ófi. ªÂÙ¿ ·!fi Ì·ÎÚ‡ Ù·Í›‰È, Ô !ÚÔÊ‹Ù˘ Â!¤ÛÙÚ„ ÛÙË °Ë ÂÁη›Úˆ˜ ÒÛÙÂÓ· !È¿ÛÂÈ ÌÈ· ÛÙ¿ÌÓ· Ì ÓÂÚfi !Ô˘ ›¯Â ÎÏÔÙÛ‹ÛÂÈ ÙÔ ¿ÏÔÁÔ !ÚÈÓ ÂΛÓÔ˜ ·Ú¯›-ÛÂÈ Ó· ·Ó‚·›ÓÂÈ ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi.

™‹ÌÂÚ· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ó· !ÂÚÈÔÚ›˙Â-Ù·È Û ̇ıÔ˘˜, ¤ÚÁ· Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·ÓÙ·Û›·˜, Ù·Èӛ˜ ÙÔ˘ XfiÏÈÁÔ˘ÓÙ ‹ ·ÎfiÌ·Î·È ÂÈηۛ˜ ıˆÚËÙÈÎÒÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ. &Ô Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi. °È· !·Ú¿-‰ÂÈÁÌ·, ·Ó ıˆڋÛÔ˘Ì ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ !Ô˘ ÎÈÓÂ›Ù·È Ì ÌÂÁ¿ÏË Ù·¯‡ÙËÙ·, Ô¯ÚfiÓÔ˜ Î˘Ï¿ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÁÈ’ ·˘Ùfi ·!fi fi,ÙÈ ÁÈ· ¤Ó· ·Î›ÓËÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.2 "˘Ùfi

2. ™Â ˘„ËϤ˜ Ù·¯‡ÙËÙ˜ Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Û˘ÚÚÈÎÓÒÓÔÓÙ·È Â!›Û˘ ÛÙÔ Ì‹ÎÔ˜ ÙÔ˘˜. &· ÎÈ-ÓÔ‡ÌÂÓ· ÚÔÏfiÁÈ· ‰ÂÓ !·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó Û˘Á¯ÚÔÓÈṲ̂ӷ Ì ·˘Ù¿ !Ô˘ Â›Ó·È ·Î›ÓËÙ· Î·È ÙÔ ÎÈÓÔ‡ÌÂ-ÓÔ ÛÒÌ· Û·˜ ÁÂÚÓ¿ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙÔÓ ·Î›ÓËÙÔ ‰›‰˘Ìfi Û·˜. $È ÂÍÈÛÒ-ÛÂȘ ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ Û¿ÚˆÛ·Ó ·!fi ÙË Ê˘ÛÈ΋ ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ ·!fiÏ˘ÙÔ˘ ÎÔÛÌÈÎÔ‡ ¯ÚfiÓÔ˘ ηÈÙÔ˘ Ù·˘ÙÔ¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.

ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Â¿Ó Â!ÚfiÎÂÈÙÔ Ó· Ù·Íȉ¤„ÂÙ ÛÙÔ Ì·ÎÚÈÓfi ‰È¿ÛÙËÌ· Î·È Ó· Â!È-ÛÙÚ¤„ÂÙÂ, ÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔÈ Ì ٷ¯‡ÙËÙ· ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· ÙÔ˘ ʈÙfi˜, ı· Ì!Ô-ÚÔ‡Û·Ù ӷ ›¯·Ù ٷÍȉ¤„ÂÈ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ¯ÚfiÓÈ· ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ Ù˘ °Ë˜ (™ª: °È· !·-Ú·ÙËÚËÙ‹ !¿Óˆ ÛÙË °Ë). %ÎÙfi˜ ·!fi ÙËÓ Î›ÓËÛË Ì ÌÂÁ¿ÏË Ù·¯‡ÙËÙ·, ÔÈ ÂÚ¢-ÓËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó !ÚÔÙ›ÓÂÈ !ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔ˘˜ ÙÚfi!Ô˘˜ ηٷÛ΢‹˜ Ì˯·ÓÒÓ ÙÔ˘ ¯Úfi-ÓÔ˘, ÔÈ Ô!Ô›ÔÈ ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· !·Ú·‚È¿˙Ô˘Ó Ô!ÔÈÔÓ‰‹!ÔÙ ÁÓˆÛÙfi ÓfiÌÔ ÙË˜Ê˘ÛÈ΋˜. "˘ÙÔ› ÔÈ ÙÚfi!ÔÈ Û¿˜ Â!ÈÙÚ¤!Ô˘Ó Ó· Ù·Íȉ¤„ÂÙ Û Ô!ÔÈÔ‰‹!ÔÙ ÛË-ÌÂ›Ô ÙÔ˘ !·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜ Ù˘ °Ë˜ Î·È ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È !ÂÚ› ÙÔ Ù¤ÏÔ˜·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.3

# ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ¡Â‡ÙˆÓ· ÛÙËÓ Â!ÈÛÙ‹ÌË ‹Ù·Ó Ô Ì·ıËÌ·-ÙÈÎfi˜ ÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜ Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ (ÂÈÎ.1). "!¤‰ÂÈÍ fiÙÈ Ë ‰‡Ó·ÌË !Ô˘ ·Ó·Áο˙ÂÈ Ù· Ì‹Ï· Ó· !¤ÊÙÔ˘Ó Â›Ó·È Ë ›‰È·Ì ÙË ‰‡Ó·ÌË !Ô˘ !ÚÔηÏ› ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙˆÓ !Ï·ÓËÙÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙȘ!·Ï›ÚÚÔȘ. $ ¡Â‡ÙˆÓ·˜, !¿ÓÙˆ˜, !ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ˙fiÙ·Ó ·!fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë‚·Ú‡ÙËÙ· Ê·ÈÓfiÙ·Ó Ó· ÌÂÙ·‰›‰ÂÙ·È Û ·!fiÛÙ·ÛË, ÛÙÈÁÌÈ·›· (™ª: ™Â ÌˉÂÓÈ-Îfi ¯ÚfiÓÔ). ¶·Ú·‰Â¯fiÙ·Ó fiÙÈ Ì!ÔÚÔ‡Û ӷ !ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘‚·Ú‡ÙËÙ·˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ηٷÓÔ› ÙÔÓ ÙÚfi!Ô Ì ÙÔÓ Ô!Ô›Ô ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡ÛÂ. # ‚·-Ú‡ÙËÙ· ‰ÂÓ !ÚÔ¯ÒÚËÛ ·!fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ «‰‡Ó·Ì˘» ÛÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ Λ-ÓËÛ˘ Ù˘ ‡Ï˘ !¿Óˆ ÛÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÙÚԯȿ ÛÙÔÓ Î·Ì!˘ÏˆÌ¤ÓÔ ¯ˆÚfi¯ÚÔÓÔ,!·Ú¿ ÌfiÓÔ ÌÂÙ¿ ÙË ıˆڛ· Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ. $ ‹ÏÈÔ˜!ÚÔηÏ› ηÌ!‡ÏˆÛË ÛÙÔ ¯ˆÚfi¯ÚÔÓÔ Î·È Ô ¯ˆÚfi¯ÚÔÓÔ˜ !ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓΛÓËÛË ÙˆÓ !Ï·ÓËÙÒÓ. °È· ÙÔÓ ¡Â‡ÙˆÓ· Ô ¯ÒÚÔ˜ Î·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ‹Ù·Ó ·!fiÏ˘-Ù· ÌÂÁ¤ıË. $ ¯ÒÚÔ˜ ·!ÔÙÂÏÔ‡Û ÌÈ· ÛÙ·ıÂÚ‹, ·!ÂÚÈfiÚÈÛÙË, ·Î›ÓËÙË ÌÂÙÚÈ-΋, Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ Ô!Ô›· Ì!ÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÌÂÙÚËıÔ‡Ó ÔÈ ·!fiÏ˘Ù˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ.$ ¡Â‡ÙˆÓ !›ÛÙ¢Â, Â!›Û˘, fiÙÈ Ô ¯ÒÚÔ˜ ‰È·!ÂÚÓ¿Ù·È ·!fi ¤Ó·Ó ÌÔÓ·‰ÈÎfi·!fiÏ˘ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô Ô!Ô›Ô˜ ı· Ì!ÔÚÔ‡Û ӷ ÂÎÊÚ·ÛÙ› ·!fi ¤Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÈÎfiÚÔÏfiÈ !Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Î¿!Ô˘ Ì·ÎÚÈ¿ ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ·. $ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ Ù· ¿ÏÏ·ÍÂ

18 XÚfiÓÔ˜: O‰ËÁfi˜ ÁÈ· Ù·ÍȉÈÒÙ˜

3. º˘ÛÈο, ˘!¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ‰È·Ì¿¯Ë ÁÈ· ÂȉÈο ı¤Ì·Ù· ÙÔ˘ Ù·ÍȉÈÔ‡ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÁÈ· ÙÔÙÈ Â!ÈÙÚ¤!ÂÈ ÙÔ Û‡Ì!·Ó. °È· !·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ fi!ˆ˜ Ô ™Ù›‚ÂÓ XfiÎÈÓÁÎ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ù˘!ÒÛÂÈÙËÓ ÂÈηۛ· Ù˘ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋˜ !ÚÔ‚ÔÏ‹˜ (chronology projection conjecture), Ë Ô!Ô›·, ·Ó ›-Ó·È ÛˆÛÙ‹, Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·!ÔÎÏ›ÂÈ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈο ο!ÔÈ· ›‰Ë Ù·ÍȉÈÔ‡ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ. ¶¿ÓÙˆ˜ η-ıÒ˜ ‰È·‚¿˙ÂÙÂ, Ó· Û˘Ó¯›ÛÙ ӷ ˘!ÂÓı˘Ì›˙ÂÙ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi Û·˜ fiÙÈ Ë ÁÓÒÛË, Û˘Ó‹ıˆ˜, ÎÈÓ›-Ù·È Û ÌÈ· ‰È·ÚÎÒ˜ Â!ÂÎÙÂÈÓfiÌÂÓË !ÚÔ˜ Ù· !¿Óˆ ¯Ô¿ÓË. 'ÔÈÙÒÓÙ·˜ ·!fi ÙËÓ !ÂÚÈʤÚÂÈ·!ÚÔ˜ Ù· οو, ‚Ϥ!Ô˘Ì ÙËÓ !ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ÁÓÒÛË ·!fi ÌÈ· Ó¤· !ÚÔÔ!ÙÈ΋ ηıÒ˜ ‰È·ÌÔÚÊÒ-ÓÔÓÙ·È Ó¤Â˜ ıˆڛ˜. $È ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ ÂÈηۛ˜ ˆÚÈÌ¿˙Ô˘Ó, Ӥ˜ ıˆڛ˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È Î·È Ù·¯ıÂÛÈÓ¿ ·‰‡Ó·Ù· ηı›ÛÙ·ÓÙ·È Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜.

¶ÚfiÏÔÁÔ˜ 19

EIKONA 1. Sir Isaac Newton. °È· ÙÔÓ ¡Â‡ÙˆÓ·, ÙfiÛÔ Ô ¯ÒÚÔ˜, fiÛÔ Î·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Â›Ó·È ·!fiÏ˘-Ù· ÌÂÁ¤ıË. $ ¯ÒÚÔ˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÛÙ·ıÂÚ‹, ·!ÂÚÈfiÚÈÛÙË, ·Î›ÓËÙË ÌÂÙÚÈ΋ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓÔ!Ô›· ı· Ì!ÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÌÂÙÚËıÔ‡Ó ÔÈ ÎÈÓ‹ÛÂȘ. $ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ Ù· ¿ÏÏ·Í fiÏ· ·˘Ù¿ Ì ÙȘ ıˆ-ڛ˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙË Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ· Î·È Î¿!ÔÙ ¤ÁÚ·„ «¡Â‡ÙˆÓ, Û˘Á¯ÒÚÂÛ¤ Ì».

fiÏ· ·˘Ù¿ Ì ÙȘ ıˆڛ˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙË Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ· Î·È Î¿!ÔÙ ¤ÁÚ·„ «¡Â‡-ÙˆÓ, Û˘Á¯ÒÚÂÛ¤ Ì».4

# !ÚÒÙË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ ÛÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÂÌÊ·Ó›-ÛÙËΠfiÙ·Ó !ÚÔοÏÂÛ Â!·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙË Ê˘ÛÈ΋ Ì ÙËÓ !·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ «ÂȉÈ-΋˜ ıˆڛ·˜ Ù˘ Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ·˜», fi!Ô˘ ·!¤‰ÂÈÍ ÙÔÓ ÙÚfi!Ô ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ¯Úfi-ÓÔ˘ ÛÂ Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙËÓ Î›ÓËÛË. $È Â!ÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, Û‹ÌÂÚ·, ‰ÂÓ ıˆÚÔ‡Ó fiÙÈÙ· !ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· !Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ‹ ÙËÓ Î›ÓËÛË Â›Ó·È ·!fiÏ˘Ù·, ‰ÂÓıˆÚÔ‡Ó ‰ËÏ·‰‹ fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÌÔÓ·‰È΋ ÛˆÛÙ‹ ·!¿ÓÙËÛË.5 %!Âȉ‹ Ë ÚÔ‹ ÙÔ˘¯ÚfiÓÔ˘ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·!fi ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· Ì ÙËÓ Ô!Ô›· ÎÈÓÂ›Ù·È Î¿!ÔÈÔ˜, ‰ÂÓ ı·Ì!ÔÚÔ‡Û !ÔÙ¤ Ó· ˘!¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÚÔÏfiÈ ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ Û‡Ì!·ÓÙÔ˜ Û‡Ìʈӷ ÌÂ

20 XÚfiÓÔ˜: O‰ËÁfi˜ ÁÈ· Ù·ÍȉÈÒÙ˜

4. O ¡Â‡ÙˆÓ·˜, ÙÔ˘ Ô!Ô›Ô˘ Ô !·Ù¤Ú·˜ !¤ı·Ó !ÚÈÓ Ô ›‰ÈÔ˜ ÁÂÓÓËı›, ‹Úı ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔÙ· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ· ÙÔ˘ 1642. ™Ù· ›ÎÔÛ› ÙÔ˘ Â!ÈÓfiËÛ ÙÔÓ ‰È·ÊÔÚÈÎfi ÏÔÁÈÛÌfi, ·!¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÙÔÏ¢Îfi ʈ˜ Â›Ó·È Ì›ÁÌ· ¯ÚˆÌ¿ÙˆÓ, ÂÍ‹ÁËÛ ÙËÓ ‡!·ÚÍË ÙÔ˘ Ô˘Ú¿ÓÈÔ˘ ÙfiÍÔ˘, ηٷÛ··ÛÂÙÔ !ÚÒÙÔ ·Ó·ÎÏ·ÛÙÈÎfi ÙËÏÂÛÎfi!ÈÔ Î·È ·Ó·Î¿Ï˘„ ÙÔ ¢ÈˆÓ˘ÌÈÎfi £ÂÒÚËÌ·. %ÈÛ‹Á·Á ÙȘ !Ô-ÏÈΤ˜ Û˘ÓÙÂÙ·Á̤Ó˜ Î·È ·!¤‰ÂÈÍ fiÙÈ Ë ‰‡Ó·ÌË !Ô˘ ·Ó·Áο˙ÂÈ Ù· Ì‹Ï· Ó· !¤ÊÙÔ˘Ó Â›Ó·È Ë›‰È· Ì ÙË ‰‡Ó·ÌË !Ô˘ !ÚÔηÏ› ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙˆÓ !Ï·ÓËÙÒÓ Î·È ÙȘ !·Ï›ÚÚÔȘ. O ¡Â‡ÙˆÓ·˜˘!‹ÚÍ Â!›Û˘ ‚È‚ÏÈÎfi˜ ÊÔÓÙ·ÌÂÓÙ·ÏÈÛÙ‹˜, !ÈÛÙ‡ÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ ‡!·ÚÍË ÙˆÓ ·ÁÁ¤ÏˆÓ, ÙˆÓ ‰·È-ÌfiÓˆÓ Î·È ÙÔ˘ Û·Ù·Ó¿. ¶›ÛÙ¢ ÛÙËÓ Î˘ÚÈÔÏÂÎÙÈ΋ ÂÚÌËÓ›· Ù˘ °¤ÓÂÛ˘ Î·È ÛÙÔ fiÙÈ Ë ËÏÈΛ·Ù˘ °Ë˜ ‹Ù·Ó ÌfiÓÔ Ï›Á˜ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ¯ÚfiÓÈ·. ™ÙËÓ !Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô ¡Â‡ÙˆÓ·˜ Ífi‰Â„ ÌÂÁ¿ÏÔ̤ÚÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ !ÚÔÛ!·ıÒÓÙ·˜ Ó· ·!ԉ›ÍÂÈ fiÙÈ Ë ¶·Ï·È¿ ¢È·ı‹ÎË ·!ÔÙÂÏ› ·ÎÚÈ‚‹IÛÙÔÚ›·. E›Ó·È ‡ÏÔÁÔ ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· !fiÛ· !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· !ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ ı· ›¯Â Â!È-χÛÂÈ, ·Ó !ÂÚÓÔ‡Û ÏÈÁfiÙÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ Ì ÙȘ ‚È‚ÏÈΤ˜ ÙÔ˘ ÌÂϤÙ˜. $ ¡Â‡ÙˆÓ·˜ ›¯Â !ÂÈ fiÙÈ!ÔÏϤ˜ ·!fi ÙȘ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ ÙÔ˘ ÛÙË Ê˘ÛÈ΋ !ÚÔ‹Ïı·Ó ·!fi Ù˘¯·›Ô !·È¯Ó›‰È !·Ú¿ ·!fi ηÙ¢-ı˘ÓfiÌÂÓË Î·È Û¯Â‰È·Ṳ̂ÓË ¤Ú¢ӷ. %›! ο!ÔÙ fiÙÈ ¤ÌÔÈ·˙ Ì ÌÈÎÚfi !·È‰› !Ô˘ «¤!·È˙· ÛÙËÓ·ÎÙ‹ Î·È ÙÚÈÁ˘ÚÓÔ‡Û· Â‰Ò ÎÈ ÂΛ ÁÈ· Ó· ‚Úˆ ¤Ó· !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÏÂ›Ô ‚fiÙÛ·ÏÔ ‹ ¤Ó· ÔÌÔÚÊfi-ÙÂÚÔ ÎÔ¯‡ÏÈ ·!fi Ù· Û˘ÓËıÈṲ̂ӷ, ÂÓÒ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ˆÎ·Ófi˜ Ù˘ ·Ï‹ıÂÈ·˜ ÂÍ·!ψÓfiÙ·Ó ·ÓÂÍÂ-Ú‡ÓËÙÔ˜ Ì!ÚÔÛÙ¿ ÌÔ˘». $ ¡Â‡ÙˆÓ·˜, fi!ˆ˜ Î·È ¿ÏϘ Û!Ô˘‰·›Â˜ ȉÈÔÊ˘˝Â˜ (NÈÎÔÏ¿ T¤ÛÏ·,ŸÏÈ‚ÂÚ X‚ÈÛ¿ÈÓÙ Î·È ¿ÏÏÔÈ), ›¯Â ÌÈ· Ì¿ÏÏÔÓ !ÂÚ›ÂÚÁË !ÚÔÛˆ!ÈÎfiÙËÙ·. °È· !·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,‰ÂÓ ÂӉȷÊÂÚfiÙ·Ó Î·ıfiÏÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ÛÂÍ, ‰ÂÓ !·ÓÙÚ‡ÙËÎÂ Î·È Û¯Â‰fiÓ !ÔÙ¤ ‰ÂÓ ÁÂÏÔ‡Û (ÌÔÏÔ-ÓfiÙÈ ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¯·ÌÔÁÂÏÔ‡ÛÂ). ¶¤Ú·Û ÌÈ· !ÂÚ›Ô‰Ô ÛÔ‚·Ú‹˜ !ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ηٿÚÚ¢ÛË˜Î·È !ÔÏÏÔ› ¤¯Ô˘Ó ˘!Ôı¤ÛÂÈ fiÙÈ Û fiÏË ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ˘!‹ÚÍ ̷ÓÈÔηٷıÏÈ!ÙÈÎfi˜ Ì ÂÓ·ÏÏ·ÛÛfi-ÌÂÓ˜ ‰È·ı¤ÛÂȘ: ¿ÏÏÔÙ ‹Ù·Ó ÌÂÏ·Á¯ÔÏÈÎfi˜ Î·È ¿ÏÏÔÙ ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ Î·È ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˜. °È· !Â-ÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ !ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¡Â‡ÙˆÓ· ‰Â›Ù ª. Gardner, «Isaac Newton: Alchemist andFundamentalist», Skeptical Inquirer 20. No5 (Sept. /Oct. 1996): 13-16. °È· !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ !ÏË-ÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· !·Ú¿ÍÂÓ˜ Û˘Ì!ÂÚÈÊÔÚ¤˜ ÌÂÁ¿ÏˆÓ Â!ÈÛÙËÌfiÓˆÓ, ‰Â›ÙÂ: C. Pickover, StrangeBrains and Genius (New York: Plenum, 1998).

5. &Ô ·ÚÈıÌËÙÈÎfi ·!ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Û ¤Ó· !Úfi‚ÏËÌ· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·!fi ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Î›ÓËÛ˘ÙÔ˘ !·Ú·ÙËÚËÙ‹ !Ô˘ οÓÂÈ ÙË Ì¤ÙÚËÛË. ŒÙÛÈ, Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ ÔÈ ‰È¿ÊÔÚÔÈ !·Ú·ÙËÚËÙ¤˜ Ó··Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·!ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, ¯ˆÚ›˜ ο!ÔÈÔ ·!fi ·˘Ù¿ Ó· Â›Ó·È Ï·Óı·Ṳ̂ÓÔ. ªÂÙÔ˘˜ ηٿÏÏËÏÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ ÌÂÙ·ÙÚÔ!‹˜, Ù· «‰È·ÊÔÚÂÙÈο» ·!ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Á›ÓÔÓÙ·È Û˘Ì‚·Ù¿.(™.Ù.M.)

ÙÔ Ô!Ô›Ô fiÏÔÈ ı· Û˘Á¯ÚfiÓÈ˙·Ó Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ ÚÔÏfiÁÈ·. $ÏfiÎÏËÚË Ë ˙ˆ‹ Û·˜·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· !Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ¤Ó·˜ Â͈Á‹ÈÓÔ˜ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓԘ̠ٷ¯‡ÙËÙ· ÎÔÓÙÈÓ‹ ÛÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· ÙÔ˘ ʈÙfi˜, ÁÈ· Ó· ·ÓÔÈÁÔÎÏ›ÛÂÈ Ù· Ì¿ÙÈ·ÙÔ˘. ™‹ÌÂÚ·, Ë Ì˯·ÓÈ΋ ÙÔ˘ ¡Â‡ÙˆÓ· ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ÌÈ· ÂȉÈ΋ !ÂÚ›!ÙˆÛË Ù˘ ıÂ-ˆÚ›·˜ Ù˘ Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ. K·È Ë Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ ı· ηٷ-ÛÙ› ÙÂÏÈο ¤Ó· ˘!ÔÛ‡ÓÔÏÔ ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ıˆڛ·˜, !Ô˘ ı· Â›Ó·È !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÎÚÈ-‚‹˜ ÛÙËÓ !ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ‰ÔÌ‹˜ ÙÔ˘ Û‡Ì!·ÓÙfi˜ Ì·˜. (# ϤÍË «Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ·»ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë fi„Ë ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·!fi ÙÔÓ ÙÚfi!Ô Î›ÓË-ÛË˜Ø Â›Ó·È Û¯ÂÙÈ΋).

™ÙËÓ Îϛ̷η ÙÔ˘ ·ÛÙÚÔÓÔÌÈÎÔ‡ ¯ÚfiÓÔ˘ ·!ÔÙÂÏԇ̠ÌÈ· ÛÙÈÁÌ‹, Î·È Â›Ì·-ÛÙ !ÚfiÛηÈÚÔÈ Â!ÈÛΤ!Ù˜ Ù˘ °Ë˜. $È ‚ÚÂÊÈÎÔ›, !Ù˘¯ˆÌ¤ÓÔÈ ÂÁΤʷÏÔ› Ì·˜‰ÂÓ Ì·˜ Â!ÈÙÚ¤!Ô˘Ó Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì !ÔÏÏ¿ ·!fi Ù· Ì˘ÛÙ‹ÚÈ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ηÈÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘. EÍÂÏ›¯ÙËÎ·Ó ÒÛÙ ӷ Ì·˜ οÓÔ˘Ó ÈηÓÔ‡˜ Ó· ‰È·Ê‡ÁÔ˘Ì ·!fi Ù··ÈÏÔ˘ÚÔÂȉ‹ Ì ٷ Ì·¯·ÈÚˆÙ¿ ‰fiÓÙÈ· ÛÙË Û·‚¿Ó·, Ó· ΢ÓËÁ¿Ì ÂÏ¿ÊÈ· Î·È Ó··!ÔʇÁÔ˘Ì ·!ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο Ó· Á›ÓÔ˘Ì Ï›· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ Û·ÚÎÔÊ¿ÁˆÓ. ¶·-Ú¿ ÙÔ˘˜ ÂÁÎÂÊ·ÏÈÎÔ‡˜ !ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜, !¿ÓÙˆ˜, ¤¯Ô˘Ì ÊÙ¿ÛÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ Ì·ÎÚÈ¿.Œ¯Ô˘Ì ηٷʤÚÂÈ Ó· Û!ÚÒÍÔ˘Ì !ÚÔ˜ Ù· !›Ûˆ ÙȘ ÎÔÛÌÈΤ˜ ÎÔ˘ÚÙ›Ó˜ Î·È Ó·‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ì ÌÈ· ¯·Ú·Ì¿‰· ÁÈ· Ó· Ì!ÂÈ ÙÔ Êˆ˜. &· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· !Ô˘ ·Ó·-‰‡ıËÎ·Ó ·!fi ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ Ê˘ÛÈÎÒÓ, ·!fi ÙÔÓ ¡Â‡ÙˆÓ· ÛÙÔÓ KÔ˘ÚÙ °Î¤ÓÙÂÏ, ÛÙÔÓ"˚ÓÛÙ¿ÈÓ Î·È ÛÙÔÓ ™Ù›‚ÂÓ XfiÎÈÓÁÎ, Â›Ó·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· !Ô˘ Ì!Ô-Úԇ̠ӷ ı¤ÛÔ˘ÌÂ.

%›Ó·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜ !Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜; ƒ¤ÂÈ !ÚÔ˜ ÌÈ· ηÙ‡ı˘ÓÛË ÌfiÓÔ; Œ¯ÂÈ ·Ú¯‹Î·È Ù¤ÏÔ˜; &È Â›Ó·È Ë ·ÈˆÓÈfiÙËÙ·; '·Ó¤Ó· ·!fi ·˘Ù¿ Ù· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ‰ÂÓ Ì!ÔÚ›ӷ ·!·ÓÙËı› Ì Ì ÙÚfi!Ô ÈηÓÔ!ÔÈËÙÈÎfi ÁÈ· ÙÔ˘˜ Â!ÈÛÙ‹ÌÔÓ˜. ¶·Ú¿ Ù·‡Ù·,·ÎfiÌ· Î·È Ë ·!Ï‹ ˘!Ô‚ÔÏ‹ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ ‰È¢ڇÓÂÈ ÙÔ !Ó‡̷ Ì·˜Î·È Ë Û˘Ó¯‹˜ ¤Ú¢ӷ ÁÈ· ·!·ÓÙ‹ÛÂȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¯Ú‹ÛÈ̘ ÂÓÔÚ·ÙÈΤ˜ ‰ÈÂÈÛ‰‡-ÛÂȘ ÛÙËÓ !ÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ ·!¿ÓÙËÛË ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ.

°È· "ÔÈÔÓ Â›Ó·È ·˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô

&Ô ‚È‚Ï›Ô ı· Û·˜ Â!ÈÙÚ¤„ÂÈ Ó· Ù·Íȉ¤„ÂÙ ̤۷ ·!fi ÙÔ ¯ÒÚÔ Î·È ÙÔ ¯ÚfiÓÔ, ¯ˆ-Ú›˜ Ó· ›ÛÙ ÂȉÈÎÔ› ÛÙË Ê˘ÛÈ΋. '¿!ÔȘ !ÏËÚÔÊÔڛ˜ Â!·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È, Ì·!ÔÙ¤ÏÂÛÌ· οı ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Ó· !ÂÚȤ¯ÂÈ Â!·Ú΋ !ÏËÚÔÊfiÚËÛË ÁÈ· Ù· !ÚÔË-ÁÔ‡ÌÂÓ·. EÓÙÔ‡ÙÔȘ, !ÚÔÙ›ӈ Ó· ‰È·‚¿ÛÂÙ ٷ ÎÂÊ¿Ï·È· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Ì ÙËÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜, ÒÛÙ ӷ ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ ÙË ÁÓÒÛË ‚·ıÌÈ·›·. °È· Ó· Û·˜ ‰È¢ÎÔχӈ

¶ÚfiÏÔÁÔ˜ 21

ÛÙÔ Ù·Í›‰È Û·˜, ÍÂÎÈÓÒ Ù· !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÎÂÊ¿Ï·È· Ì ¤Ó· ‰È¿ÏÔÁÔ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂÊ·ÓÙ·ÛÙÈÎÔ‡˜ ÂÍÂÚ¢ÓËÙ¤˜ !Ô˘ !ÂÈÚ·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ì¤Û· ·!fi ÙÔ, Û˘-Ó‹ıˆ˜, ·ÛʷϤ˜ !ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÂÓfi˜ ªÔ˘Û›Ԣ ªÔ˘ÛÈ΋˜ Ù˘ ¡¤·˜ ÀfiÚ΢. "˘Ù‹Ë ·!Ï‹ Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Ê·ÓÙ·Û›· ‰ÂÓ ·!ÔÙÂÏ› ÌfiÓÔ ‰È·ÛΤ‰·ÛË, ·ÏÏ¿ Â͢!ËÚÂ-Ù› Î·È ¤Ó·Ó ÛÔ‚·Úfi ÛÎÔ!fi: ÙË ‰È‡ڢÓÛË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ Û·˜. ¶Èı·ÓfiÓ Ó· ÌËÓ›̷ÛÙ ·ÎfiÌ· ÈηÓÔ› Ó· Ù·Íȉ¤„Ô˘Ì ‡ÎÔÏ· ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ fi!ˆ˜ Ù· !ÚfiÛˆ!·Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ·ÏÏ¿ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ ‰ÂÓ ·!·ÁÔÚ‡ÂÙ·È ·!fiÙÔ˘˜ ÈÛ¯‡ÔÓÙ˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜. ¢È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, !ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ-ÛÙ›Ù ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfi!Ô Ì ÙÔÓ Ô!Ô›Ô ı· ·ÓÙȉÚÔ‡Û·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆ!ÔÈ Û ÌÂÏÏÔÓÙÈ-Τ˜ !ÚÔfi‰Ô˘˜ !Ô˘ ı· Ì!ÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ !Ú·ÁÌ·ÙÔ!Ô›ËÛË Ù·ÍÈ-‰ÈÔ‡ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ.6

ŸÙ·Ó ¤ÁÚ·Ê· ·˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô, ‰ÂÓ Û¯Â‰›·˙· Ó· ÁÚ¿„ˆ ÌÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ηȷÎÚÈ‚‹ ÌÂϤÙË ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘. "ÓÙÈı¤Ùˆ˜, Â!¤ÏÂÍ· ÌÈ· Û˘ÏÏÔÁ‹ ıÂ-Ì¿ÙˆÓ !Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ, Î·È Ù· Ô!Ô›· !ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ı·‰È·ÊˆÙ›ÛÔ˘Ó ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË Áο̷ ·Ó·ÁÓˆÛÙÒÓ. ªÔÏÔÓfiÙÈ Ë ıˆڛ· Ù˘ Û¯ÂÙÈÎfi-

22 XÚfiÓÔ˜: O‰ËÁfi˜ ÁÈ· Ù·ÍȉÈÒÙ˜

6. À!¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂÚÈο ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‚È‚Ï›· ÁÈ· ÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ù· Ô!Ô›· ηٷÁÚ¿ÊÔ-ÓÙ·È ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· «AÓ·ÊÔÚ¤˜». °È·Ù› ÏÔÈ!fiÓ ¤Ó· ¿ÏÏÔ ‚È‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔ ¯ÚfiÓÔ; ¢È·!›ÛÙˆÛ· fiÙÈ Ù·!ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ‚È‚Ï›· ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì· !Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Ó Û‹ÌÂÚ· ¤¯Ô˘Ó ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚÔ ÂÏ¿ÙÙˆ-Ì·: ›ÙÂ Â›Ó·È ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈο !ÂÚÈÁÚ·ÊÈο, ¯ˆÚ›˜ Ù‡!Ô˘˜ Ì ÙÔ˘˜ Ô!Ô›Ô˘˜ ı· Ì!ÔÚÔ‡Û·Ó ÔÈ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ó· !ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÔ‡Ó – ·ÎfiÌ· Î·È ¯ˆÚ›˜ ·!ÏÔ‡˜ Ù‡!Ô˘˜ – ‹ Ù· ‚È‚Ï›· Â›Ó·È ÙfiÛÔÁÂÌ¿Ù· Ì ÂÍÈÛÒÛÂȘ, !Ô˘ Ê·›ÓÔÓÙ·È ÙfiÛÔ !ÂÚ›!ÏÔΘ, ÒÛÙ ÔÈ Û!Ô˘‰·ÛÙ¤˜, ÔÈ ¯ÔÌ!›ÛÙÂ˜ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ˘!ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ Î·È ÔÈ ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ ·ÏÏ¿ ÌË Âȉ‹ÌÔÓ˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ó· ·!Ô-ÎÏ›ÔÓÙ·È ÂÓÙÂÏÒ˜. ¢ÂÓ ·!ÔÚÚ›!Ùˆ ÙÔ˘˜ Ù‡!Ô˘˜ ·ÏÏ¿, ·ÓÙ›ıÂÙ·, ‰›Óˆ Â!·Ú΋ !ÏËÚÔÊfiÚËÛËÒÛÙ ÔÈ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ó· Ì!ÔÚÔ‡Ó Ó· ˘ÏÔ!ÔÈ‹ÛÔ˘Ó È‰¤Â˜ !Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ¤Ó·˜ Ù‡!Ô˜, Ì ÙË‚Ô‹ıÂÈ· ÂÓfi˜ ÌÈÎÚÔ‡ ˘!ÔÏÔÁÈÛÙ‹. '·Ù¿ Û˘Ó¤!ÂÈ·, ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÌÔ˘ Â!ÈÙÚ¤!ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÌË ÂȉÈÎÔ‡˜·Ó·ÁÓÒÛÙ˜ Ó· ÂÍÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó Î·È Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Â‡ÎÔÏ· ÙȘ ıˆڛ˜ ÁÈ· ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯Úfi-ÓÔ. &Ô !Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ ·!ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ !Ô˘ !ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Û ·˘ÙfiÙÔ ‚È‚Ï›Ô. °È· Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ·˘Ùfi !Ô˘ Â›Ó·È Á‡Úˆ Ì·˜, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È !ÚÒÙ· Ó· ÙÔ ‰Ô‡ÌÂ.&· ¯ˆÚÔ¯ÚÔÓÈο ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ì!ÔÚÔ‡Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔ!ÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· Ó· !·Ú¿ÁÔ˘Ó Ô!ÙÈΤ˜ ·!ÂÈ-ÎÔÓ›ÛÂȘ ·!fi Ì˘ÚÈ¿‰Â˜ !ÚÔÔ!ÙÈÎÒÓ. ™ÙÔ ›‰ÈÔ !Ó‡̷ fi!ˆ˜ Î·È ÙÔ !ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ‚È‚Ï›Ô ÌÔ˘,ÙÔ XÚfiÓÔ˜: O‰ËÁfi˜ ÁÈ· Ù·ÍȉÈÒÙ˜ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ !·ÏȤ˜ Î·È Ó¤Â˜ ȉ¤Â˜. ¢›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ Â˘-¯·Ú›ÛÙËÛË !Ô˘ ÓÈÒıÂÈ ÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ¿ÙÔÌÔ fiÙ·Ó ‰Ú·ÛÙËÚÈÔ!ÔÈÂ›Ù·È ÙÔ ›‰ÈÔ, !·Ú¿ fiٷӉȷ‚¿˙ÂÈ ÁÈ· ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜. $È Û!Ô˘‰·ÛÙ¤˜ Ì!ÔÚ› Ó· ‰È·ÛΉ¿ÛÔ˘Ó Î·Ù·Û΢¿˙ÔÓÙ·˜¯ˆÚÔ¯ÚÔÓÈο ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ·!ÂÈÎÔÓ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔڛ˜ Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·-ÓÙ·Û›·˜ ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó !ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û ‚¿ıÔ˜ Ù· !·Ú¿‰ÔÍ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘. ™ÙÔ˘˜ !ÂÚÈÛÙ·-ÛÈ·ÎÔ‡˜ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ Ì!ÔÚ› Ó· ·Ú¤ÛÂÈ Ë Û˘Á¯ÒÓ¢ÛË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Î¿Ùˆ ·!fi Ì›·ÛÙ¤ÁË. ¶ÔÏÏ¿ ·!fi Ù· ÎÂÊ¿Ï·È· Â›Ó·È Û‡ÓÙÔÌ· Î·È Û·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÌfiÓÔ ÌÈ· Á‡ÛË ÌÈ·˜ ÂÊ·ÚÌÔ-Á‹˜ ‹ ÌÈ·˜ ÌÂıfi‰Ô˘. ™˘¯Ó¿ Ì!ÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÚÂıÔ‡Ó Â!È!ÚfiÛıÂÙ˜ !ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙȘ ÂΉfiÛÂȘfi!Ô˘ !·Ú·!¤Ì!ˆ (¢Â˜ AÓ·ÊÔÚ¤˜).

ÙËÙ·˜ ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ ¤¯ÂÈ ËÏÈΛ· ۯ‰fiÓ ÂÓfi˜ ·ÈÒÓ·, ÔÈ !·Ú¿ÍÂÓ˜ Û˘Ó¤!ÂȤ˜ Ù˘‰ÂÓ Â›Ó·È Â˘Ú‡ÙÂÚ· ÁÓˆÛÙ¤˜. $È ¿ÓıÚˆ!ÔÈ, ·ÎfiÌ· Î·È ÙÒÚ·, Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÁÈ··˘Ù¤˜ ÙȘ Û˘Ó¤!ÂȘ Ì ¤Ó· ·›ÛıËÌ· ‰¤Ô˘˜, Ì˘ÛÙËÚ›Ô˘ Î·È Û‡Á¯˘Û˘. $È ¿Ó-ıÚˆ!ÔÈ, ¤ÛÙˆ Î·È Ô!ÏÈṲ̂ÓÔÈ Ì ÙȘ ıˆڛ˜ ÙÔ˘ "˚ÓÛÙ¿ÈÓ, ηٷÓÔÔ‡Ó ·fiÚÈÛÙ·ÙÔ ¯ÚfiÓÔ, Ì ·!ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ·ÎfiÌ· Ó· Â!ÈÏ˘ıÔ‡Ó ‰È¿ÊÔÚ· !ÚÔ‚Ï‹-Ì·Ù· Î·È !·Ú¿‰ÔÍ·.

ŸÙ·Ó ÙÂÏÂÈÒÛÂÙ ·˘Ùfi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô, ı· Ì!ÔÚ›Ù ӷ:

ηٷÓÔ›Ù ηϿ Ù· ¯ˆÚÔ¯ÚÔÓÈο ‰È·ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÙÔ˘˜ ÎÒÓÔ˘˜ ʈÙfi˜ ηÈÙȘ Ì˯·Ó¤˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘.ÂÓÙ˘!ˆÛÈ¿˙ÂÙ ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Û·˜ Ì fiÚÔ˘˜ fi!ˆ˜ «ÎÔÛÌÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜»,«˘!ÂÚ‚·ÙÈΤ˜ ¿!ÂÈÚ˜ Ù·¯‡ÙËÙ˜», «ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ› §fiÚÂÓÙ˜», «·ÈÙÈÔ-ÎÚ·ÙÈΤ˜ Û˘Ó‰¤ÛÂȘ», «¯ˆÚfi¯ÚÔÓÔÈ MÈÓÎfiÊÛÎÈ», «™‡Ì!·ÓÙ· °Î¤ÓÙÂÏ»,«ÎÏÂÈÛÙ¤˜ ¯ÚÔÓÔÂȉ›˜ ηÌ!‡Ï˜» Î·È «Î‡ÏÈÓ‰ÚÔÈ T›!ÏÂÚ».ÁÚ¿ÊÂÙÂ Î·È Ó· !·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ ηχÙÂÚ˜ ÈÛÙÔڛ˜ Â!ÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·ÓÙ·-Û›·˜, Û·Ó ÙÔ ™Ù·Ú TÚÂÎ Î·È Ù· X-Files.‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Ù Ì ÙÔÓ ˘!ÔÏÔÁÈÛÙ‹ ÂÍÔÌÔÈÒÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ fi„ÂȘÙÔ˘ Ù·ÍȉÈÔ‡ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ.·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÛÙ ÙË Ì¿ÏÏÔÓ !ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÂÈÎfiÓ· !Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë ·ÓıÚˆ!fiÙË-Ù· ÁÈ· ÙÔ ¯ÚfiÓÔ.ηٷÓÔ‹ÛÂÙ fiÙÈ ÙÔ Ù·Í›‰È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi.

ª!ÔÚ›, ·ÎfiÌ·, Ó· ıÂÏ‹ÛÂÙ ӷ ‚Á›Ù ¤Íˆ Î·È Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÂÙ ο!ÔÈÔ ‰›ÛÎÔÌ ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ™Ô!¤Ó.

¶ÚfiÏÔÁÔ˜ 23