46
CƠ SINH HỌC ThS. Đặng Vũ Hoàng Phân viện Vật lý Y Sinh học.

Co sinh hoc

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Cơ sinh hoc -Thac si Dang Vu Hoang

Citation preview

  • C SINH HC

    ThS. ng V HongPhn vin Vt l Y Sinh hc.

  • C SINH HC

    Lc Chuyn ng (Vn tc, gia tc,)

    (ng nng, th nng,)

    Cc dng chuyn ng trong c th:

    Chuyn ng ca vt rn : H c xng

    Chuyn ng cc dng chy

    H tun hon (lng) H h hp (kh)

    Tim Mu C quan h hp S trao i kh

    (O2, CO2)

    Vai tr Vai tr Cu to ti cc ph nang

    Cu to Thnh phn Hot ng

    Hot ng S vn chuyn

  • H C XNG

  • CU TRC C VN

  • SI C VN CT DC

  • SI C VN CT NGANG

  • SI C VN DI NH SNG PHN CC

  • S CO C Ngng?

    Khi c hin tng co c cc siu si actin strt vo cc siu si myosin, ko theo s dchchuyn ca hai vch Z vo nhau, do bng Iv vch H s b ngn li trong khi bng A vngi nguyn kch thc. Sarcomer v vy sngn li.

    Ngc li, khi c hin tng dui c, cc siusi actin trt ra ngoi si myosin, do haivch Z s dch chuyn ra xa nhau lm cho bngI v vch H c ko di ra, sarcomer cngc ko di ra trong khi bng A vn khngthay i kch thc.

  • S CO C

  • ATP lin kt giu nng lng

    Phn ng thy phn :ATP + H2O = ADP + H3PO4

    Khng cho c hot ng 1s tng hp ATP ti c: Phosphocreatin + ADP ATP + creatin cho c hot ng vi s.

    Tng hp nh phn hy glycogen (mt dng tch tr ca glucose c nhiu trong c).Glucose + 3H3PO4 + 2ADP 2lactat + 2ATP + 2H2O

    Lng lactat nhiu s to cm gic mi mt v cng km hm qu trnh tng hp ATP.

  • CC BC CO C

    1. Xung thn kinh phng thch acetylcholin ti din tip hp thn kinh - c 2. Acetylcholin gn vo receptor trn mng si c, m cng ion to ra th in ng. 3. Th in ng lan truyn dc theo b mt t bo c v i vo ng T. 4. in th ng trong ng T lm thay i tnh thm ca mng li c tng gy ra s phng thch ion Ca d tr. 5. Ion Ca gn vo phc h tropomyosin lm thay i v tr ca chng, khng cn che ph v tr gn myosin trn actin. 6. u myosin c hot ha bi s thy phn ATP s gn vo actin, ADP v H3PO4 c phng thch, u myosin gp li ko si actin v hng myosin.

    7. ATP mi c gn vo u myosin, sau tch chng ra khi actin. ATP b thy phn lm cho u quay tr li v tr c. 8. ADP v H3PO4 vn gn trn u myosin gip chng c th lin kt mt ln na vi actin.

  • TNH CHT, THAM S?

    Tnh n hi

    Tnh do

    Tnh kh co

    nht

  • TNH N HI

    C nguyn vn, tng si c

    l nh nh lut Hooke

    S

    F

    l

    l

    Mun n hi

    Sc cng c hc

    l

    lE

    l

    l1

    S

    F

    1E

    SF

    E n v o

    Chut cng: 0,00046 kg/mm2

    ch: 0,027 kg/mm2

    Th: 0,15 kg/mm2

    Ngi: 0,28 kg/mm2

    l l+l

    F

  • TNH DO

    F 0, l 0

    Thc t: l > 0, l > l

    Do: Duy tr mt phn bin dng sau khi mt ngoi lc

    Thc t l ln, khng cn nh lut Hooke

    2

    l

    l'E

    S

    F

    Phi tuyn F/S

    ll l l1

  • TNH KH CO

    Kch thch l < 0 Sinh F

    Co c tiu tn nng lng

    Co ng trng (Istonic): F/S = const

    Co ng trng (Isometric): l = const

    Mu 2 thnh phn:Co: nguyn nhn sinh lcn hi: cht lng lc

    F/S

    F/S

    F/S +

    Mu 3 thnh phn

  • NHT

    Trt h s ni ma st

    i lng rt c trng cho tnh cht ca si c

    C: 16.10-3 Nsm-2

    Mu: 4.10-3 Nsm-2

    Nc: 1.10-3 Nsm-2

  • CC QUY LUT CO C

    Phng trnh Hill

    Hiu sut qu trnh co c

    Quan h sc cng c vi di

  • PHNG TRNH HILL

    (F + a) (v + b) = const

    t F= F + a

    v= v + b

    Fv = const [Fv] = cng sut

    Fv = Fv + Fb + av + ab

    Cng ngoi Cng ni

    Cng sut ton phn khng thay i

    F (kg)

    v (cm/s)

    tc co c

  • HIU SUT CO C

    Hiu sut qu trnh co cBao gi cng c to nhitHill (o) Nhit = Q + k l

    Nhit hot ho H s t lKhng i Khng ph thuc tiKhng ph thuc ti(Gii phng u mi kch thch)

    Co ng trng: A = F . l

    Hiu sut: , F HS

    Thc t: HS co c: 40%My nhit: mi trng 20C, mun c HS 40% th T c = 215C ATP: C ch bin i nng lng hiu qu

    kFlQl.F

    U

    A

  • QUAN H SC CNG DI

  • LC C HC C TH

    Nguyn l ph qut: 3 loi n byW: Trng lc; M: Lc ca c; F: Lc ti im ta

  • Th d: C nh u

    Khng tnh trng lng ring (tay):

    4M = 30W M = 7,5W

    C k trng lng tay

    4M = 14H + 30W M = 3,5H + 7,5W

    LC C HC C TH

  • Thay i t th tay

    Gc

    Cc iu kin cn bng vn nh c

    Vn : kh nng sinh lc ph thuc di c

    LC C HC C TH

  • Th d: C Delta

    18 T sin = 36W1 + 72W2

    sin

    W4W2T 21

    LC C HC C TH

  • H TUN HON

    Vng tun hon ln : 80% mu 15% ng mch 10% mao mch75% tnh mch

    Vng tun hon nh: 20% mu

    Mu t tm tht tri theo ng mch ch v cc c quan, cung cp O2, nhn CO2 (tr thnh mu en) ri tr v tm nh phi qua tnh mch ch VTHL

    Mu t tm tht phi qua ng mch phi v cc ph nang phi, nhn O2 v thi CO2 (thnh mu ) ri tr v tm nh tri qua tnh mch phi VTHN

  • Tim

    Khi lng trung bnh 340g

    4 khoang: 2 tm nh nm trn.

    2 tm tht nm di

    Tm tht tri ngn vi tm nh tri bi van 2 l

    Tm tht phi ngn vi tm nh phi bi van 3 l

    Cc van c gi bi dy gn tim ko b bt ngc vo tm nh di p lc ca mu.

  • Hot ng ca tim

    Co bp y mu lu thng khp c th

    Nhp tim: mu (tnh mch ch v phi) 2 tm nh

    2 tm nh thu 2 tm tht

    2 tm tht thu 2 ng mch (ch v phi)

    Tm nh thu ch y vo 8-10% khi lng mu, a s mu vo tm tht trc , khi tm tht trng v tm nh cha thu, do lc p sut trong tm tht thp hn trong tm nh v trong tnh mch.

    Lc tm thu F = p.S

    p l p sut trong tm tht

    S l din tch khoang tm tht

    o : F u v cui k tm tht thu l 89 v 67N

  • Trung bnh: T = 0.8s Trong tm nh thu 0.1s trng 0.7s, tm tht thu 0.3s

    trng 0.5s Tm tht thu c 2 giai on: tng trng lc c, tng p

    nhng si co cha co 0.25s, giai on co c y mu ch 0.05s

    u th tm tht thu V khong 85ml, p t 50 n 80mmHg

    Cui th tm tht thu V khong 25ml, p t 120 n 150mmHg

    Tim l c quan u tin hnh thnh trong phi, 8 tun bt u lm vic

    Mu chim khong 7% trng lng c th. VD: ngi 55kg c 3,85kg mu (3,77l)

    Cng thc Laplace (gn ng):p = 2.d.T/rd l b dy thnh tm thtT l sc cng c timr l bn knh khoang tm tht (coi nh hnh cu)

    Hot ng ca tim

  • Cng ca tim(Ch yu l tm tht)Ha nng (ATP) C nng Thnh phn tnh A1 dng nn mu chng li p sut trong ng

    mch chA1 = P.Vt

    P : p sut trung bnh trong ng mch chVt : th tch mu tm tht y vo ng mch trong 1 chu k

    Thnh phn ng A2 to cho mu chy vi vn tc trung bnh vA2 = .m.v2 = ..Vt. v2

    A = A1 + A2 = P.Vt + ..Vt. v2

    Theo kt qu o c trung bnh thu cP = 100mmHg = 13000 N/m2

    Vt = 60ml = 0,00006 m3

    = 1020 kg/m3

    v = 0,3 m/s

    Tnh ra c A ~ 0,78 J trong A2 ch chim cha ti 0,1%

  • MUHng cu (d = 7m, 30 - 45% th tch mu

    5.106 t bo/mm3 mu)

    Bch cu (d = 9 15m, nhiu loi

    8.000 t bo/mm3 mu)

    Tiu cu (d = 1 4 m

    3.105 t bo/mm3 mu)

    Hocmon, dng cht (H2O), kim loi,

    Lm g? O2, CO2

    Bo v c th

    iu ho, iu khin mt s qu trnh

    Dinh dng

    Cn bng ni mi

  • S VN CHUYN MU TRONG MCH

    Phng trnh lin tc (cht lng ko b nn)

    Phng trnh Bernoulli (ko c ni ma st)

    Phng trnh Hagen Poiseuille (c ni ma st cng xa tim p sut cng gim)

  • PHNG TRNH LIN TC(cht lng khng b nn)

    V = S1.l1 = S2.l2 V = S1.v1.t = S2.v2.t I = v.S = const Tnh lin tc th hin ch cng dng thy ng I mi v tr tit din

    dc theo ng l nh nhau, ko i. Do tnh n hi ca thnh mch mu chuyn ng lin tc.

    ng mch ch : v = 0,3 m/sMao mch (do tng tit din mch mu tng ln) ch cn 1 n 5 mm/s. Nh tc nh nh vy cc qu trnh trao i cht mi xy ra thun li.

  • PHNG TRNH BERNOULLI(khng c ni ma st)

    p dng nh lut bo ton nng lng vi dng cht lng ko c ni ma stP.V + .m.v2 = const P.V tnh

    hay P + . . v2 = const .m.v2 ngVn tc chy gim p sut ng gim, p sut tnh tngp dng vo mch mu : p sut tnh mao mch phi ln?Ni ma st tiu ph 1 phn nng lng t p sut tnh khc phc ma st p sut ng v p sut tnh u gim theo dng chy ca mu Vn tc chy vch s nh hn trc mt hng cu trc ln hn

    bin.

  • PHNG TRNH HAGEN POISEUILLE

    (c ni ma st)

  • Phn b dng chy

    nh lng dng chy phng hay ri ngi ta dng ch s Reynolds

    l khi lng ring ca cht lng Re 2300 dng ri. Re ph thuc tc chy v.

    v nh ng nng nh (ko ln hn nhiu so vi nng lng cn thit thng ma st)

    v ln ng nng ln 1 phn s sinh ra xoy lm dng cht lng b ri. Re ca mu ~ 1000 dng mu trong mch c th coi l phng. Trong trng thi bnh l, mch b hp t ngt, van ng mch ng m ko hon

    ton, nht ca mu gim, dng phng s chuyn sang ri v xut hin nhng m thanh bt thng (nghe c bng ng nghe). Nhng m thanh ny l 1 ch th cho ta bit tnh trng bnh.

    vR...2Re

  • ng Mao Tnh

    mch mch mch

    p sut

    Vn tc chy

    Tng din tchmt ct ngang

    S THAY I P SUT, VN TC CHY MU V DIN TCH MT CT NGANG MCH MU

  • H H HPKhng kh (O2, CO2, N2,)

    Mi

    Hng

    Kh qun

    2 ph qun

    Cc ph qun nh hn

    Cc tiu ph qun

    Cc ph nang (ng knh 0,2mmm thnh dy 0,4m).

    Khi ht vo : N2 80%; O2 20%

    Khi th ra : N2 80%; O2 16%; CO2 4%Tr s sinh h hp 60 ln/pht, 5 tui 25Trng thnh: n ng 12, n b 20

  • Hot ng h hpHt vo : Tng th tch lng ngc bng cch nng cc xng sn ln(nh cc c lin sn) v h c honh xung (ph n # nam gii) Phi gin ra, p sut trong cc ph nang gim xung.p sut ph nang v p sut kh quyn chnh lch Dng khng kh di chuyn i qua mi, hng, kh qun, 2 ph qun vo phi.Lu lng kh (lt/s) V = P/RR : sc cn ng hc do ma st gia dng khng kh chuyn ng v thnh ng h hp cng vi lc ni ma st bn trong lng cht khR tng ln khi dng kh chuyn t dng theo lp sang dng xoy (khi i qua nhng vng mp m do cht nhy, dch tit cc khi u, d vt. bnh hen sc cn ny c th tng ln 7 n 8 ln.

    Th ra : Gim th tch lng ngc tng p sut trong cc ph nang cao hn p sut kh quyn bn ngoikhng kh di chuyn t phi ra bn ngoi.

    Khi trng lc c ht vo gim i, lc n hi s lm c honh nng ln v cc xng sn h xung lm gim th tch lng ngc. Khi cc lc n hi cn bng vi p sut trong khoang mng phi th ng tc th ra kt thc

  • Ni trao i O2 v CO2 : b mt ph nang

    ng knh 0,2mm thnh dy 0,4m.

    Mi sinh : 30tr ph nang 8 tui : 300tr Sau ch kch c ph nang pht

    trin, s lng ko tng na.

    Tng din tch b mt ph nang khong 100m2

    nh lut Henri: lng kh khuch tn vo cht lng (mu) t l vi p sut ring phn ca cht kh trn b mt cht lng.

    %O2 pO2(mmHg) %CO2 pCO2(mmHg)

    Th vo 20,9 150 0,04 0,3

    Ph nang 14,0 100 5,6 40

    Th ra 16,3 116 4,5 32

  • S trao i O2 ph nang v cc m t bo xy ra do chnh lch p sut ring phn ca O2 gia mu vi khng kh ph nang, mu vi cc m t bo. S chnh lch p sut ny to ra hin tng khuych tn v nh hng ti chiu thun nghch ca phn ng

    Hb + O2 HbO2 1 phn t Hb cha 4 gc hem. Trong cu trc ca hem c 1 nguyn t Fe

    nm gia. Mi nguyn t Fe ny c kh nng kt hp vi 1 phn t O2 mi phn t Hb c th kt hp vi 4 phn t O2 oxihemoglobin.Trng lng phn t gam ca Hb = 67000Th tch phn t gam O2 = 22.4 l 1g Hb c th gn vi 4 x 22.4 / 67000 = 1.34 ml O2100ml mu ngi c khong 15g Hb 1l mu c th vn chuyn c 200ml O2.

    S trao i CO2 tng t cng ph thuc vo p sut ring phn ca CO2trong ph nang, trong mu v trong m t bo.

    100ml mu tnh mch cha khong 52ml CO2. T 2 n 10% CO2 l kt hp vi Hb thnh carbohemoglobin, cn hu ht

    l dng H2CO3 CO2 + H2O H2CO3 l phn ng thun nghch, chiu phn ng ph

    thuc phn p CO2 ti ch, pH, tc dng ca enzim, m t bo hnh thnh H2CO3 kt hp vi mui cacbonat, phosphat trong

    mu thnh cc hp cht d phn ly, ph nang Hb tc dng nh 1 axit yu s phn ly thnh CO2 v H2O.

  • H hp k

  • (1 ngi n ng khong 70kg, cao 1m7 n 1 m8)Dung tch ton phi (TLC) = 6 L. Th tch ca cc kh trong phi sau khi ht vo ti a. Dung tch sng (VC) = 4.8 L. Lng kh th ra ht sc sau khi ht vo ht sc.

    Th tch kh lu thng (Tidal volume TV) = 500 mL. Lng kh ht vo th ra khi ht th bnh

    thng. Th tch kh cn (RV) = 1.2 L. Lng kh cn li trong phi sau khi th ra ti a. Th tch d tr th ra (ERV) = 1.2 L. Lng kh c th th ra tip sau khi th ra bnh thng. Th tch d tr ht vo (IRV) = 3.6 L. Lng kh c th ht thm vo sau khi ht vo bnh thng.

    Dung tch cn chc nng (Functional residual capacity FRC = ERV + RV) = 2.4 L. Lng kh

    cn li trong phi sau khi th ra bnh thng. Dung tch ht vo (IC) = l th tch ht vo ti a sau khi th ra bnh thng.

    CC LOI TH TCH H HP

  • H hp k My gip th

  • Xc sut thnh cng khi tin hnh phu thut thay th l 79%Bnh nhn sau khi c thay tim th kh nng sng c trong 1nm l 86%5 nm l 64%

    TIM NHN TO2004

    1963

  • Tim nhn to (tip)