CO SŁYCHAĆ W DŹWIĘKU?

CZYLI HISTORIA O DUCHACH…

a1

fortepian skrzypce trąbka klarnet

fortepian.mp3 Skrzypce.mp3 tr¹bka.mp3 Klarnet.mp3

PARAMETRY DŹWIĘKU

• wysokość (częstotliwość) : ilość drgań na sekundę, mierzymy w hercach (Hz)

• głośność: mierzymy w decybelach (dB)

• czas trwania: mierzymy w sekundach

JAK ZMIERZYĆ BARWĘ DŹWIĘKU?

CZĘSTOTLIWOŚĆ REZONANSOWA

Gdy w pobliżu zabrzmi dźwięk z taką właśnie częstotliwością,

przedmiot zaczyna drgać.

• pojedynczy dźwięk składa się z wielu dźwięków

• to tzw. ALIKWOTY (lub: tony składowe)

• nie słyszymy ich – z wyjątkiem tonu najniższego

SZEREG ALIKWOTÓW DŹWIĘKU C

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

FORTEPIAN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

SKRZYPCE

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

TRĄBKA

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

KLARNET

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

odbierana przez nasze ucho wysokość

dźwiękuwrażenie barwy

• jakie pojawiają się barwy instrumentalne?

• czy w przypadku każdego instrumentu łatwo jest określić wysokość dźwięku?

• czy pojawiają się dobrze brzmiące, „wewnętrznie rezonujące” akordy?

Muzykę można tworzyć z dowolnych dźwięków

ŹRÓDŁA DŹWIĘKU

instrumenty muzyczne

inne przedmioty

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

FORTEPIAN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

SKRZYPCE

1 2 3 4 5 6 7 8

INNY PRZEDMIOT

UJAWNIANIE ALIKWOTÓW

UJAWNIANIE ALIKWOTÓW

MULTIFONYoprócz (lub zamiast) tonu podstawowego

słyszymy kilka wyższych alikwotów

ŚPIEW ALIKWOTOWY

SPEKTRALIZM

• nurt w muzyce współczesnej• powstał w latach 70. w Paryżu,

inspiruje wielu twórców do dziś• jeden z głównych celów: ujawnianie

alikwotów• kompozytorzy: Gérard Grisey,

Tristan Murail

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

cały ten wykres = SPEKTRUM

dźwięku fortepianowego

SPEKTRUM =WIDMO=

TONY KOMBINACYJNE

dźwięki, które słyszymy, choć wcale ich nie ma…

TONY KOMBINACYJNE

TON SUMACYJNY

• suma 2 częstotliwości, np. 500 Hz + 300 Hz =

800 Hz• powstały w naszym

uchu dźwięk jest wyższy od wyjściowych

TON RÓŻNICOWY

• Różnica 2 częstotliwości, np. 500 Hz – 300 Hz = 200 Hz

• powstały w naszym uchu dźwięk jest niższy od wyjściowych

PRZYKŁADY TONÓW RÓŻNICOWYCH

ton ró¿nicowy 1.mp3 ton ró¿nicowy 2.mp3