စားသးသအကာအကြယေပးေရးဥပေဒ

(၂၀၁၄ ခႏစ၊ ၿပညေထာငစလႊတေတာဥပေဒ အမတ ၁၀။)

၁၃၇၅ ခႏစ၊ တေပါငးလဆနး ၁၄ ရက

(၂၀၁၄ ခႏစ၊ မတလ ၁၄ ရက)

ၿပညေထာငစလႊတေတာသည ဤဥပေဒက ၿပ႒ာနးလကသည။

အခနး ( ၁ )

အမညႏငအဓပၸာယေဖာၿပခက

၁။ ဤဥပေဒက စားသးသ အကာအကြယေပးေရး ဥပေဒဟ ေခၚတြငေစရမည။

၂။ ဤဥပေဒတြင ပါရေသာ ေအာကပါစကားရပမားသည ေဖာၿပပါအတငး အဓပၸာယ သကေရာက

ေစရမည-

(က) စားသးသ ဆသညမာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက ကနသြယ ေရာငးဝယမႈ

အတြက မဟတဘ စားေသာကၿခငး သ႔မဟတ သးစြၿခငး ၿပသက ဆသည။

( ခ ) စားသးသ အကာအကြယေပးေရး ဆသညမာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင

စပလဥး၍ စားသးသအား ဥပေဒဆငရာ အကာအကြယ ေပးေရး၊ ကနးမာေရးႏင

ေဘးဥပဒအႏရာယ ကငးရငးေရးဆငရာ အာမခခကေပးေရးက ဆသည။

( ဂ ) ကနစည ဆသညမာ လအမားအသးၿပႏငရနႏင စားသးရန တ႔အတြက ထေတြ႕

ႏငေသာ သ႔မဟတ အၿပညအဝ မထေတြ႕ႏငေသာ၊ ေ႐ႊ႕ေၿပာငးႏငေသာ သ႔မဟတ

မေ႐ႊ႕ေၿပာငးႏငေသာ၊ စားသးႏငေသာ သ႔မဟတ မစားသးႏငေသာ ကနသြယ

ႏငသညအရာက ဆသည။

(ဃ) ဝနေဆာငမႈ ဆသညမာ လ႕အဖြ႕အစညးတြင လပငနး သ႔မဟတ လပေဆာငမႈ

အသြငၿဖင စားသးသ၏ လအပခကက ၿဖညဆညးေပးသည ေဆာင႐ြကမႈက

ဆသည။

( င ) ကနသြယမႈ ဆသညမာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက တနဖး သတမတ၍

အကးအၿမတရရေစရန ရည႐ြယေဆာင႐ြကေသာ အေရာငးအဝယ ၿပလပၿခငးက

ဆသည။

( စ ) ေၾကာၿငာ ဆသညမာ တစဦးတစေယာကက ၿဖစေစ၊ အသငးအဖြ႕ တစခကၿဖစေစ၊

လပငနးတစရပကၿဖစေစ ထတလပေသာ ကနစညႏင ေဆာင႐ြကေပးေသာ

ဝနေဆာငမႈက အမားၿပညသ သရရန အသေပး ထတၿပနေသာ ေဆာင႐ြကမႈက

ဆသည။ ယငးစကားရပတြင လထ ဆကသြယေရး နညးလမးၿဖင ေဆာင႐ြက

ၿခငးလညး ပါဝငသည။

(ဆ) စးပြားေရးလပငနးရင ဆသညမာ ကနစညက ထတလပၿခငး၊ ၿဖန႔ၿဖးၿခငး၊

သေလာငၿခငး၊ သယယပ႔ေဆာငၿခငး၊ ေရာငးခၿခငး၊ ၿပၿပငထတလပၿခငး၊ ၿပညပသ႔

တငပ႔ၿခငး၊ ၿပညပမ တငသြငးၿခငး၊ ၿပနလညေရာငးခၿခငးက ၿဖစေစ၊ ဝနေဆာငမႈ

ေပးၿခငးကၿဖစေစ၊ ေၾကာၿငာလပငနး လပကငၿခငး ကၿဖစေစ တစဦးခငးေသာ

လညးေကာငး၊ အဖြ႕အစညးႏငေသာ လညးေကာငး ေဆာင႐ြကသက ဆသည။

( ဇ ) လမလညလညၿဖားမႈ ဆသညမာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥး၍

စားသးသ ထငေယာငထငမား ၿဖစေစရန ရည႐ြယခကၿဖင မားယြငးေသာ ေဖာၿပမႈ

ကၿဖစေစ၊ မမနကနေသာ ေၾကာၿငာကၿဖစေစ သေဘာ႐းၿဖင ေဆာင႐ြကၿခငး

မဟတသည ၿပလပမႈကလညးေကာငး၊ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင

စပလဥးသည သဘာ၀ အရညအေသြးကၿဖစေစ၊ ထတလပမႈၿဖစစဥကၿဖစေစ၊

ေဆာင႐ြကမႈ ၿဖစစဥကၿဖစေစ၊ ဝေသသလကၡဏာကၿဖစေစ၊ သတမတထားေသာ

စခနစၫႊနးကၿဖစေစ၊ ရည႐ြယခကကၿဖစေစ၊ အေရအတြကက ၿဖစေစ အမား

ၿပညသက ယၾကညမႈလြမားစြာလကခရန မ႐းမေၿဖာငေသာ သေဘာၿဖင ၿပလပမႈက

လညးေကာငး ဆသည။

(ဈ ) ပကစးဆး႐ႈးမႈ ဆသညမာ ေသဆးမႈ၊ လပဂၢလ နစနာဆး႐ႈးမႈႏင ေ႐ႊ႕ေၿပာငးႏငေသာ

သ႔မဟတ မေ႐ႊ႕ေၿပာငးႏငေသာ ပစၥညး တစရပရပ နစနာဆး႐ႈးမႈက ဆသည။

(ည) အေရာငးၿမငတငၿခငး ဆသညမာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက စားသးသက

ပမကယၿပန႔စြာ ဝယယရန သ႔မဟတ အသးၿပရန ရည႐ြယေဆာင႐ြကၿခငးက

ဆသည။

( ဋ ) စားသးသအၿငငးပြားမႈေၿဖရငးေရးအဖြ႕ ဆသညမာ စးပြားေရး လပငနးရငႏင

စားသးသတ႔အၾကား ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥး၍ ၿဖစပြားေသာ

အၿငငးပြားမႈက ညႏႈငး ေၿဖရငးေပးရန ဤဥပေဒအရ ဖြ႕စညးေသာ အဖြ႕က ဆသည။

( ဌ ) ဝနႀကးဌာန ဆသညမာ ၿပညေထာငစအစးရ စးပြားေရးႏင ကးသနးေရာငးဝယေရး

ဝနႀကးဌာနက ဆသည။

( ဍ ) ဗဟေကာမတ ဆသညမာ ဤဥပေဒအရ ဖြ႕စညးထားေသာ စားသးသ အကာ

အကြယေပးေရး ဗဟေကာမတက ဆသည။

( ဎ ) ဦးစးဌာန ဆသညမာ ကးသနးေရာငးဝယေရးႏင စားသးသေရးရာ ဦးစးဌာနက

ဆသည။

အခနး ( ၂ )

ရည႐ြယခကမား

၃။ စားသးသအကာအကြယေပးေရးဥပေဒ၏ ရည႐ြယခကမားမာ ေအာကပါ အတငး ၿဖစသည-

(က) စားသးသတ႔သည မမတ႔၏အခြငအေရးမားက သရနားလည၍ ေတာငးဆရယ

ႏငရနႏင ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက သးစြရာတြင လမလညလညၿဖားမႈတ႔

မခရေစရန၊

( ခ ) စားသးသတ႔၏အခြငအေရးမားက ထေရာကစြာ ကာကြယႏငေသာ စနစတစရပ

ေပၚေပါကလာေစရန၊

( ဂ ) စားသးသအား ဥပေဒအရ အကာအကြယေပးၿခငး၊ မနကန ရငးလငးသည

သတငးအခကအလကမား ၿဖန႔ေဝအသေပးၿခငးတ႔ ပါဝငေသာ စားသးသ

အကာအကြယေပးေရး လပငနး အစအမ ေပၚေပါကလာေစရန၊

(ဃ) စးပြားေရး လပငနးရငတ႔က စားသးသ အကာအကြယေပးေရး လပငနးအေပၚ

အေလးထားလကနာၿခငးၿဖင လပငနးမားေဆာင႐ြကရာတြင တာဝနယမႈရေသာ

အၿပအမမား ၿဖစေပၚေစရန၊

( င ) စားသးသတ႔၏ ေဘးဥပဒအႏရာယ ကငးရငးေရး၊ ကနးမာေရး၊ စတေကနပမႈ

ရရေစေရးတ႔အတြက အာမခခကေပးႏငသည အရညအေသြး ၿမငမားေသာ ကနစည

သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ ေဖာေဆာင ၿဖညဆညးေပး ရန။

အခနး ( ၃ )

ဗဟေကာမတဖြ႕စညးၿခငး

၄။ ၿပညေထာငစအစးရအဖြ႕သည-

(က) စးပြားေရးႏင ကးသနးေရာငးဝယေရး ဝနႀကးဌာန ၿပညေထာငစ ဝနႀကးက ဥက႒

အၿဖစလညးေကာငး၊ သကဆငရာဝနႀကး ဌာနမားမ ဒတယ ဝနႀကးမား၊ သကဆငရာ

အစးရဌာန အဖြ႕အစညးမားမ အႀကးအကမား၊ အစးရမဟတေသာ အဖြ႕အစညးမားမ

ကယစားလယမားႏင ကၽြမးကငသမားက အဖြ႕ဝငမားအၿဖစ လညးေကာငး၊

ဥက႒က တာဝနေပးအပ ၿခငး ခရသမားက အတြငးေရးမးႏင တြဖကအတြငးေရးမး

အၿဖစလညးေကာငး ပါဝငသည စားသးသ အကာအကြယေပးေရး ဗဟေကာမတက

ဖြ႕စညးရ မည။

( ခ ) ပဒမခြ(က) အရ ဖြ႕စညးေသာ ဗဟေကာမတက လအပသလ ၿပငဆင ဖြ႕စညး

ႏငသည။

အခနး(၄)

ဗဟေကာမတ၏ လပငနးတာဝနမား

၅။ ဗဟေကာမတ၏လပငနးတာဝနမားမာ ေအာကပါအတငးၿဖစသည-

(က) ဤဥပေဒ၏ ရည႐ြယခကမား ေအာငၿမငေစရန အေကာငအထညေဖာ

ေဆာင႐ြကၿခငး၊

( ခ ) စားသးသ အကာအကြယေပးေရးဆငရာ မဝါဒမား ခမတေဆာင႐ြကရာတြင

ၿပညေထာငစ အစးရအဖြ႕သ႔ အႀကဉာဏမား၊ ေထာကခခကမားႏင ပပးမႈမား

ေဆာင႐ြကေပးၿခငး၊

( ဂ ) ကနစည၊ ဝနေဆာငမႈႏငစပလဥး၍ စားသးသေဘးဥပဒ အႏရာယ ကငးရငးေရး

အတြက ကြငးဆငးေလလာေဆာင႐ြက ၿခငး၊

(ဃ) အစးရမဟတေသာ စားသးသအကာအကြယေပးေရးဆငရာ အဖြ႕မား ဖြ႕စညး

ေဆာင႐ြကႏငေရးႏင ယငးအဖြ႕မား လပငနး ေဆာင႐ြကမႈမား ဖြ႕ၿဖးတးတကေရး

အတြက အားေပးေဆာင႐ြကၿခငး၊

( င ) စားသးသ အကးစးပြားအတြက လထဆကသြယေရး နညးလမးမားၿဖင သတငး

ၿဖန႔ေဝ ေပးၿခငးႏင စားသးသတ႔၏ သေဘာထားက ရယၿခငး၊

( စ ) စားသးသထမၿဖစေစ၊ စားသးသ အကာအကြယေပးေရးဆငရာ အဖြ႕အစညးမားႏင

အၿခားအဖြ႕အစညးမား ထမၿဖစေစ စားသးသ အကာအကြယေပးေရးႏင

စပလဥးသည တငၾကားမႈမားက လကခ ေၿဖရငးေပးၿခငး၊

(ဆ) စားသးသ အကာအကြယေပးေရးလပငနးႏင စပလဥးၿပး စစတမးမား ေကာကယ၍

သေတသနၿပၿခငးႏင ယငး သေတသနၿပမႈမားက ၿပနလည သးသပ၍

စားသးသမား၏ အကးအတြက လအပသလ ေဆာင႐ြက ေပးၿခငး၊

( ဇ ) အၿပညၿပညဆငရာ အဖြ႕အစညးမား၊ ေဒသဆငရာအဖြ႕အစညး မားႏင ဆကသြယ

ေဆာင႐ြကၿခငး၊

( ဈ ) ေဘးဥပဒအႏရာယရေသာ စားသးရနမသငသည ကနစညႏင စပလဥး၍

တားၿမစႏငရန သကဆငရာဌာန၊ အဖြ႕အစညး မားသ႔ အေၾကာငး ၾကားၿခငး၊

(ည) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ စခနစၫႊနးကၽြမးကငမႈ အဖြ႕မားႏင

ဓာတခြခနးမားက လအပပါက သတမတခက မားႏငအည ဖြ႕စညးေပး ႏငရန

သပၸႏင နညးပညာဝနႀကးဌာန ႏင ညႏႈငးေဆာင႐ြကၿခငး၊

( ဋ ) စားသးသအကးစးပြားက ကာကြယေပးရနႏင ယငးတ႔၏ အေရးကစၥ မားက

ထေရာကစြာ ေဆာင႐ြကႏငရန စးပြားေရး လပငနးရငမားက ပညာေပးၿခငး၊

( ဌ ) စားသးသ အၿငငးပြားမႈေၿဖရငးေရးအဖြ႕က ခမတေသာ စမခန႔ခြေရး ၿပစဒဏအေပၚ

အယခမႈက အဆးအၿဖတေပး ၿခငး၊

( ဍ ) တညဆဥပေဒႏငအည ဖြ႕စညးၿပးၿဖစသည အစးရမဟတေသာ စားသးသ

အကာအကြယေပးေရး အသငးအဖြ႕ မားႏင ပးေပါငး ေဆာင႐ြကၿခငး။

အခနး(၅)

စားသးသ၏ အခြငအေရးႏငတာဝနမား

၆။ (က) စားသးသ၏အခြငအေရးမားမာ ေအာကပါအတငးၿဖစသည-

(၁) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက ေဘးဥပဒအႏရာယ ကငးရငးစြာ အသးၿပ

ႏငၿခငး၊

(၂) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက ေ႐ြးခယႏငၿခငးႏင ဝနခကတၿပ

ထားေသာ တနဖး၊ စညးကမးခက မား၊ အာမခမႈတ႔ႏင အည ရယႏငၿခငး၊

(၃) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ၏ အေၿခအေန၊ အာမခခကတ႔ႏင

စပလဥးသည သတငးအခက အလကမားက ၿပညစမနကနစြာ ရယခြင ရၿခငး၊

(၄) စားသးသ အသးၿပေသာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥးသည

အၿငငးပြားမႈအေပၚ ၾကားနာေၿဖရငးေပးရန အေရးဆ တငတနးႏငၿခငး၊

စားသးသ အကာအကြယေပးမႈမား ရရႏငၿခငးႏင မနကနေသာ ေၿဖရငးမႈ

ရရႏငၿခငး၊

(၅) ခြၿခားဆကဆမႈမရသည မၽတေသာ ဆကဆမႈႏင ဝနေဆာငမႈ ရရၿခငး။

( ခ ) စားသးသ၏တာဝနမားမာ ေအာကပါအတငးၿဖစသည-

(၁) ေဘးဥပဒအႏရာယ ကငးရငးေစရန ရည႐ြယေဖာၿပထားေသာ ကနစည

သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈဆငရာ သတငးအခက အလကႏင လမးၫႊနခက

မားက လကနာေဆာင႐ြကၿခငး၊

(၂) စားသးသအၿငငးပြားမႈမားတြင သငေလာစြာ ေၿဖရငးေပးသည စားသးသ

အၿငငးပြားမႈ ေၿဖရငးေရးအဖြ႕၏ ဆးၿဖတခကမားက လကနာၿခငး၊

(၃) စးပြားေရးလပငနးရငမားအေပၚ ထခကနစနာေစရန ရည႐ြယ၍ မဟတမမန

စြပစြေၿပာဆမႈ ၿပလပၿခငး တ႔က ေရာငၾကဥၿခငး၊

(၄) စားသးသအၿငငးပြားမႈက သကဆငရာမေၿဖရငးေနစဥ လထ ဆကသြယေရး

နညးလမးမားၿဖင ၿဖစေစ၊ အၿခား နညးလမးၿဖင ၿဖစေစ သကဆငရာ စးပြားေရး

လပငနးရငအေပၚ ထခကနစနာေစရန ေၿပာဆၿခငး၊ ေရးသားၿခငးႏင

ၿပမၿခငးတ႔က ေရာငၾကဥၿခငး။

အခနး(၆)

စးပြားေရးလပငနးရင၏ အခြငအေရးႏင တာဝနမား

၇။ (က) စးပြားေရးလပငနးရင၏ အခြငအေရးမားမာ ေအာကပါအတငး ၿဖစသည -

(၁) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ အေရာငးအဝယ ၿပလပရာတြင

သေဘာတညခကမား၊ တနဖးမားႏငအည ေငြေပးေခမႈ လကခ

ရယၿခငး၊

(၂) စားသးသအၿငငးပြားမႈတြင ဥပေဒအရ ကာကြယခခ ေခပခြင ရရၿခငး၊

(၃) စားသးသ၏ ဆး႐ႈးနစနာမႈသည မမ၏ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ

ေၾကာင မဟတပါက နာမညေကာငးၿပနလည ရရေရး ေဆာင႐ြက

ႏငၿခငး၊

(၄) စားသးသ၏ ဆး႐ႈးနစနာမႈသည ၎ဝယယေသာ ကနစည သ႔မဟတ

ဝနေဆာငမႈေၾကာင မဟတေၾကာငး ဥပေဒႏငအည သကေသၿပႏင

ပါက နာမညေကာငးက ၿပနလည ရရႏငၿခငး။

( ခ ) စးပြားေရးလပငနးရင၏တာဝနမားမာ ေအာကပါ အတငးၿဖစသည-

(၁) စးပြားေရးလပငနးက စးပြားေရးကငဝတ စညးကမးႏငအည

လပကငၿခငး၊

(၂) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈအေပၚ ရငးလငးမနကနေသာ သတငး

အခကအလက မား ေပးၿခငး ၊

(၃) စားသးသမားက ခြၿခားမႈမရဘ ေၿဖာငမတမနကနစြာ ဆကဆၿခငး၊

(၄) ေရာငးဝယေသာ သ႔မဟတ ထတလပေသာ ကနစည သ႔မဟတ

ဝနေဆာငမႈက သတမတထားေသာ စခနစၫႊနး၊ အရညအေသြးမား

အေပၚ အေၿခခ၍ အာမခခကေပးၿခငး၊

(၅) အရညအေသြး စမးသပရန လအပေသာ ကနစည သ႔မဟတ

ဝနေဆာငမႈက ဝယယၿခငးမၿပမ စားသးသမားအား စမးသပ ႏငသည

အခြငအေရးေပးၿခငး၊

(၆) အာမခေပးထားသည ကာလအတြငး ကနစညက စားသးၿခငး

သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက သးစြၿခငးတ႔ေၾကာင ပကစး ဆး႐ႈးမႈမား

ႏငစပလဥး၍ အာမခခက ေပးအပထားသည အတငး တာဝနယ

ေဆာင႐ြကေပးၿခငး၊

(၇) စားသးသက လကခရရထားေသာ သ႔မဟတ အသးၿပထားေသာ

ကနစညသည သေဘာတည ခကႏင ကကညမႈ မရပါက သေဘာ

တညထားသည စညးကမးအတငး တာဝနယေဆာင႐ြကေပး ၿခငး၊

(၈) ဝနေဆာငမႈလပငနး လပေဆာငရာတြင သေဘာတည ထားေသာ

သေဘာတညခက သ႔မဟတ စာခပပါဝနခ ကတအတငး တကစြာ

လကနာေဆာင႐ြကၿခငး၊

(၉) စားသးသအၿငငးပြားမႈက သကဆငရာမ ေၿဖရငးေနစဥ လထ

ဆကသြယေရး နညးလမးမား ၿဖငၿဖစေစ၊ အၿခားနညးလမးၿဖင ၿဖစေစ

သကဆငရာ စားသးသအေပၚ ထခကနစနာေစ ရန ေၿပာဆ ၿခငး၊

ေရးသားၿခငးႏင ၿပမၿခငးတ႔က ေရာငၾကဥၿခငး။

အခနး (၇)

စးပြားေရးလပငနးရငအတြက တားၿမစခကမား

၈။ စးပြားေရးလပငနးရငသည ေအာကပါတ႔က ထတလပၿခငး၊ ကနသြယၿခငး၊ ေဆာင႐ြကၿခငး

မၿပရ-

(က) သကဆငရာကနစည၏ သတငးအခကအလက သ႔မဟတ တဆပအမတ

အသားေပၚတြင ေဖာၿပထားေသာ အေၿခအေန၊ အာမခခက၊ ထးၿခားခက၊

အကးသကေရာကမႈ၊ အသားတငအေလးခန၊ အသားတင ထထည၊

စစေပါငးပမာဏ၊ အရညအေသြး၊ အဆငအတနး၊ ဖြ႕စညးပ၊ ၿပလပပနညးလမး၊

ပစတ႔ႏငကကညမႈ မရေသာ ကနစည၊

( ခ ) တဆပအမတအသားပါ အခကအလက သ႔မဟတ ေၾကာၿငာႏင အေရာငး

ၿမႇငတငေရးတ႔တြင ပါဝငေသာ ေဖာၿပခကတ႔ႏင ကကညမႈ မရေသာ ကနစည၊

( ဂ ) အမည၊ အ႐ြယအစား၊ အသားတင အေလးခန၊ ထထည၊ ဖြ႕စညးပ၊

ၫႊနၾကားခက၊ ထတလပသညရကစြႏင ထတလပသညအမတစဥ၊ ေနာကဆး

သးစြရမည ရကစြ၊ ေဘးထြကဆးကး၊ ဓာတမတညေၾကာငး ေဖာၿပခက၊

ထတလပသည ကမၸဏအမညႏင လပစာ၊ ေရာငးခ ၿဖန႔ၿဖးသအမည၊

အမတတဆပ၊ သတငးအခကအလကႏင ႀကတင သတေပးခကတ႔မပါရေသာ

ကနစည၊

(ဃ) သးစြပႏင ပတသကေသာ သတငး၊ အခကအလက သ႔မဟတ ၫႊနၾကားခက

မားက ဗဟေကာမတက သတမတထားေသာ ေန႔ရကမစ၍ ၿမနမာဘာသာၿဖင

ၿဖစေစ၊ ၿမနမာႏငအၿခားဘာသာတြလက ၿဖစေစ ေဖာၿပ ထားၿခငးမရေသာ

ကနစည၊

( င ) မလထြကရသညေနရာ သ႔မဟတ ထတလပသညေနရာႏင စပလဥး၍

မမနမကန ေဖာၿပထားသည ကနစည၊

(စ ) ၿပညတြငးၿပညပ အသအမတၿပဌာန သ႔မဟတ အဖြ႕အစညးတစခခ၏

ေထာကခခက အရၿဖစေစ၊ သတမတ ထားေသာ စသတမတခကမား

အရၿဖစေစ ကကညမႈမရေသာ ကနစည၊

(ဆ) သကဆငရာ အဖြ႕အစညးက သပၸနညးက သေတသနၿပ ေဆာင႐ြကခက၊

ေတြ႕ရခက အေထာကအထားမား မရဘ ကနးမာေရး ႏင အာဟာရဆငရာ

အာမခခကမား ေဖာၿပထားသည ကနစည၊

(ဇ ) သတမတထားေသာ စခနစၫႊနးမားႏင ကကညမႈမရေသာ ကနစည၊

(ဈ) သကဆငရာ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥးသည သတငး အခကအလက တြင

ေဖာၿပထားေသာ အေၿခအေန၊ အာမခခက၊ ထးၿခားခက၊ ကာလ

သတမတခက၊ အကးသကေရာကမႈတ႔ႏင ကကညမႈမရေသာ ဝနေဆာငမႈ၊

(ည) ေၾကာၿငာႏင အေရာငးၿမႇငတငေရးတ႔တြင ပါဝငေသာ ေဖာၿပခကတ႔ႏင

ကကညမႈ မရေသာ ဝနေဆာငမႈ။

၉။ စးပြားေရး လပငနးရငသည ေအာကပါ အေၿခအေနမားတြင ဝယယသ သ႔မဟတ

အသးၿပသအား ထငေယာငထငမား ၿဖစေစရန ရည႐ြယ၍ ေရာငးခရန ကမးလမးၿခငး

ေသာလညးေကာငး၊ အေရာငးၿမႇငတငၿခငးေသာ လညးေကာငး၊ ေၾကာၿငာၿခငး ေသာ လညးေကာငး

မၿပလပရ-

(က) ထတေဖာၫႊနးဆထားေသာ အရညအေသြးစခနစၫႊနး၊ ပစ သ႔မဟတ

နညးလမး၊ ထးၿခားေသာ လကၡဏာ၊ အသးၿပမႈတ႔ႏင ကကညမႈ မရသည

ေဈးႏႈနးေလၽာ႔ ေပးထားေသာ ကနစည သ႔မဟတ အထးေဈးႏႈနး

သတမတထားေသာ ကနစညၿဖစၿခငး၊

( ခ ) သစလြငေကာငးမြနေသာ အေၿခအေနတြင မရေသာ ကနစညၿဖစၿခငး၊

( ဂ ) အၿခားကမၸဏ တစခခ၏ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက ခငမာေသာ

ေထာကပမႈႏင အာမခမႈၿပၿခငး၊

(ဃ) အသးမၿပႏငေသာ သ႔မဟတ မရရႏငေသာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ

ၿဖစၿခငး၊

( င ) အၿပစအနာအဆာ၊ ခၽြတယြငးခကမားက ဖးကြယထားသည ကနစည

သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈၿဖစၿခငး၊

(စ) အၿခားေသာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက တက႐က သ႔မဟတ

သြယဝက၍ ခးႏမေဖာၿပၿခငး၊

(ဆ) သတငးအခကအလက အၿပညအစ ခငမာမႈမရေသာ ခ႕ကား ေဖာၿပမႈမားက

အသးၿပၿခငး၊

(ဇ ) မေသခာ မေရရာေသာ ကတကဝတၿပမႈမားၿဖင ကမးလမး၍ ေရာငးခေသာ

သ႔မဟတ ေပးအပေသာ ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ ၿဖစၿခငး။

၁၀။ စးပြားေရးလပငနးရငသည ေရာငးဝယမႈၿပလပရာတြင စားသးသအား ေအာကပါ

အေၿခအေနတစခခၿဖင လမလည လညၿဖားမႈမၿပရ -

(က) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈသည သတမတစခနစၫႊနး၊ အရညအေသြး

တ႔ႏင ကကညသညဟ မမနမကန ေဖာၿပၿခငး၊

( ခ ) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ၏ ခၽြတယြငးခကက ဖးကြယ ေဖာၿပၿခငး၊

(ဂ ) ကမးလမးထားေသာ ကနစညမဟတဘ အၿခားကနစညက အစားထး

ေရာငးခၿခငး၊

(ဃ) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈအား အေရာငးၿမႇငတငေရာငးခၿခငး မၿပလပမ

ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ၏ ေဈႏႈနးမားက တးၿမႇငၿခငး၊

( င ) ေနာကဆး သးစြရမည ရကစြေကာလြနေနေသာ ကနစညက ၿပၿပငမြမးမ၍

ေရာငးခ ၿခငး၊ ေရာေႏာ ေရာငးခၿခငး၊

( စ ) အမးအစားတ အရညအေသြးနမ ကနစညက ေရာေႏာေရာငးခၿခငးႏင

အမးအစားမတ စားသးရန မသငေသာ ကနစညက ေရာေႏာ ေရာငးခၿခငး။

၁၁။ စးပြားေရးလပငနးရငသည မလကကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက သတမတထားေသာ

ကာလအတြငး ေရာငးခရန သ႔မဟတ ကမးလမးထားေသာ၊ အေရာငးၿမႇငတငထားေသာ၊

ေၾကညာထားေသာ ပမာဏ အေရအတြကအတငး ေရာငးခရန အစအစဥမရဘ ယငးတ႔က

အခနကာလတစခအတြငး အထး ေဈးႏႈနးၿဖင ေရာငးခရန ကမးလမးၿခငး၊ အေရာငး

ၿမႇငတငၿခငးႏင ေၾကညာၿခငးတ႔ မၿပရ။

၁၂။ စးပြားေရးလပငနးရငသည အၿခားကနစညက ဆေၾကးအေနၿဖငေပးရန သ႔မဟတ

အခမဝနေဆာငမႈေပးရန ကတၿပထားေသာလညး အမနတကယ ေပးအပႏငၿခငး မရပါက

ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက ေရာငးခရန ကမးလမးၿခငး၊ အေရာငးၿမႇငတငၿခငး သ႔မဟတ

ေၾကညာၿခငး မၿပရ။

၁၃။ စးပြားေရးလပငနးရငသည စားသးသ၏ ႐ပပငးဆငရာကၿဖစေစ၊ စတပငး ဆငရာကၿဖစေစ

အေႏာငအယကၿဖစေစမည နညးလမးတစခခၿဖင ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈအား

ေရာငးခရန ကမးလမးၿခငး သ႔မဟတ ေၾကညာၿခငးမၿပရ။

၁၄။ စးပြားေရးလပငနးရငသည ေအာကပါေၾကာၿငာ အမးအစားမားက ေၾကာၿငာၿခငး မၿပလပရ -

(က) ကနစည၏ အရညအေသြး၊ အေရအတြက၊ ကနစညတြငပါဝငေသာ ပစၥညးမား၊

ကနစညအား အသးၿပပ၊ ကနစည၏ ေဈးႏႈနး၊ ဝနေဆာငမႈႏႈနးထားႏင

ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက ေပးအပ ႏငသည အခနတ႔ႏငစပလဥး၍

စားသးသမားအား လမလည ထားေသာ ေၾကာၿငာမား၊

(ခ) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈ၏ အာမခေပးထားမႈအေပၚ လမလည

ထားေသာ ေၾကာၿငာမား၊

(ဂ) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥး၍ မဟတမမနေသာ သတငး

အခကအလကမား ပါဝငသည ေၾကာၿငာမား၊

(ဃ) ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈက အသးၿပၿခငးၿဖင အႏရာယရမႈအား

အသေပးၿခငး မရေသာ ေၾကာၿငာမား၊

(င) သကဆငသ၏ ခြငၿပခကမရရဘတစစတစဦး သ႔မဟတ အၿဖစအပက

တစခအေပၚ အသးၿပ ထားေသာ ေၾကာၿငာ မား၊

( စ) ဥပေဒၿပ႒ာနးခကမား၊ လမႈကငဝတမားက ေဖာကဖကသည ေၾကာၿငာမား။

၁၅။ စးပြားေရးလပငနးရင သ႔မဟတ ေၾကာၿငာလပငနး ေဆာင႐ြကသတ႔သည မမတ႔ေၾကာၿငာ၏

အကးဆကမားက တာဝနယရမည။

အခနး (၈)

စားသးသအၿငငးပြားမႈေၿဖရငးေရးအဖြ႕ ဖြ႕စညးၿခငးႏင လပငနးတာဝနမား

၁၆။ ဗဟေကာမတသည စားသးသ အကာအကြယေပးေရးလပငနးမား စနစတက ေဆာင႐ြက

ႏငရနႏင စားသးသမား၏ အၿငငးပြားမႈဆငရာ ကစၥမား ေၿဖရငးႏငေရး အတြက စားသးသ

အၿငငးပြားမႈ ေၿဖရငးေရးအဖြ႕မားက သငေလာေသာ ပဂၢလမားၿဖင တငးေဒသႀကး သ႔မဟတ

ၿပညနယ၊ ခ႐င၊ ၿမ႕နယမားတြင ဖြ႕စညးရမည။

၁၇။ စားသးသအၿငငးပြားမႈေၿဖရငးေရးအဖြ႕၏လပငနးတာဝနမားမာ ေအာကပါ အတငးၿဖစသည-

(က) စားသးသအၿငငးပြားမႈမားက ေစစပၫႏႈငးေပးၿခငး၊ ေၿဖရငးေပးၿခငး၊

(ခ)

စားသးသအကာအကြယေပးေရးႏင စပလဥးေသာ အသပညာ ဗဟသတမားက

စားသးသအား ၿဖန႔ၿဖးေပးၿခငး၊

(ဂ)

ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥး၍ စားသးသ၏ စာၿဖငေသာ

လညးေကာငး၊ ႏႈၿဖငေသာ လညးေကာငး တငၾကားမႈက လကခ စစေဆးၿခငး၊

(ဃ) ဗဟေကာမတက အခါအားေလာစြာ ေပးအပေသာ တာဝနမားက ေဆာင႐ြကၿခငး။

အခနး (၉)

စားသးသအၿငငးပြားမႈအား ေၿဖရငးၿခငး

၁၈။ စားသးသအၿငငးပြားမႈ ေၿဖရငးေရးအဖြ႕သည စားသးသ အၿငငးပြားမႈမားက ေၿဖရငးရာတြင

ေအာကပါတ႔က ေဆာင႐ြကရမည-

(က)

ေဖာကဖကကးလြနသညဟ စြပစြခရေသာ စးပြားေရးလပငနးရငက ေခၚယ

စစေဆးၿခငး၊

(ခ )

စားသးသအၿငငးပြားမႈက သရေသာ ပဂၢလ၊ မကၿမငသကေသမားႏင ကၽြမးကငသ

တ႔က ေခၚယစစေဆးၿခငး၊

(ဂ )

စစမးစစေဆးရာ၌ လအပေသာ စာ႐ြကစာတမးမားႏင အၿခားသက ေသခ

ပစၥညးမားက စစေဆးၿခငးႏင အကၿဖတၿခငး၊

(ဃ) စားသးသဘကမ ဆး႐ႈးမႈရ မရ စစေဆးၿခငးႏင ဆးၿဖတၿခငး၊

(င )

စားသးသ အၿငငးပြားမႈတြင ကးလြနေဖာကဖကေသာ စးပြားေရး လပငနးရငက

စားသးသ အကာအကြယေပးေရးႏင စပလဥးေသာ ဆးၿဖတခကက အသေပး

အေၾကာငးၾကားၿခငး၊

(စ ) ပဒမ ၈ ပါ တားၿမစခကမားက ေဖာကဖကကးလြနပါက အေရးယၿခငး။

အခနး (၁၀)

စားသးသအၿငငးပြားမႈ ေၿဖရငးေရးအဖြ႕၏ အေရးယပငခြင

၁၉။ စားသးသအၿငငးပြားမႈ ေၿဖရငးေရးအဖြ႕သည စးပြားေရးလပငနးရငက ပဒမ ၇၊ ပဒမခြ(ခ)တြင

ေဖာၿပထားသည တာဝနတစရပရပက လကနာရန ပကကြကေၾကာငး သ႔မဟတ ပဒမ ၈ တြင

ေဖာၿပထားသည တားၿမစခက တစရပရပက ေဖာကဖက ေၾကာငး စစေဆးေတြ႕ရပါက ေအာကပါ

အေရးယမႈ တစရပရပကၿဖစေစ၊ တစရပ ထကပေသာ အေရးယမႈမားကၿဖစေစ

ဆးၿဖတေဆာင႐ြကႏငသည-

(က) သတေပးၿခငး၊

(ခ ) ၿပငးထနစြာသတေပးၿခငး၊

(ဂ) ေလာေၾကးေပးေစၿခငး၊

(ဃ) အၿငငးပြားလကရေသာ ကနစညက ေရာငးခၿဖန႔ၿဖးၿခငးအား ကာလ အကန႔

အသတၿဖင တားၿမစၿခငး၊

(င) ကနစညက ေဈးကြကအတြငးမ ၿပနလည သမးဆညးေစၿခငး၊

(စ) စားသးသတ႔အား ေဘးဥပဒအႏရာယ ၿဖစေစႏငေသာ ကနစညမားက ဖကဆး

ေစၿခငး၊

(ဆ) လပငနးလငစင ယာယပတသမးၿခငး သ႔မဟတ အၿမတမးပတသမးၿခငး တ႔က

ေဆာင႐ြကရန လအပပါက သကဆငရာဝနႀကးဌာနမားႏင ညႏႈငးေဆာင႐ြကၿခငး။

၂၀။ ပဒမ ၁၉ ပါ အေရးယေဆာင႐ြကၿခငးႏင စပလဥး၍ ခမတသည ဆးၿဖတခကက မေကနပ

သသည ယငးဆးၿဖတခက ခမတသညေန႔ မ ရကေပါငး ၆၀ အတြငး ဗဟေကာမတ သ႔

အယခ ဝငႏငသည။

၂၁။ ဗဟေကာမတသည စားသးသအၿငငးပြားမႈေၿဖရငးေရးအဖြ႕က ခမတေသာ ဆးၿဖတခကက

အတညၿပၿခငး၊ ၿပငဆငၿခငး သ႔မဟတ ပယဖကၿခငး ၿပႏငသည။ ဗဟေကာမတ၏

ဆးၿဖတခကသည အၿပးအၿပတ ၿဖစေစရမည။

၂၂။ ဦးစးဌာနသည ဤအခနးပါ ၿပ႒ာနးခကမားႏငအည ခမတထားေသာ အမန႔အရ

ေလာေၾကးေပးေဆာငရန ပကကြကသအေပၚ ဝငေငြခြနမေၿပ ကနေငြၿဖစ ဘသကသ႔အရ

ေကာကခခြငရသည။ ထသ႔ ေကာကခရာတြင သငေလာေသာ အရာရတစဦးဦး က

ေကာလတေတာအရာရအၿဖစ ခန႔အပတာဝန ေပးႏငသည။

အခနး (၁၁)

ၿပစမႈႏငၿပစဒဏမား

၂၃။ မညသည စးပြားေရးလပငနးရငမဆ ပဒမ ၉၊ ပဒမ ၁၀၊ ပဒမ ၁၁၊ ပဒမ ၁၂၊ ပဒမ ၁၃

သ႔မဟတ ပဒမ ၁၄ ပါ ၿပ႒ာနးခက တစရပရပက ေဖာကဖကကးလြန ေၾကာငး ၿပစမႈထငရား

စရငၿခငးခရလၽင သးႏစထက မပေသာ ေထာငဒဏ ၿဖစေစ၊ ကပသနး ငါးဆယထက မပေသာ

ေငြဒဏၿဖစေစ၊ ဒဏႏစရပလးၿဖစေစ ခမတ ၿခငးခရမည။

၂၄။ ပဒမ ၂၃ အရ ၿပစဒဏကခေစရကာမ စားသးသသည မမ၏ နစနာမႈအတြက

တရားမေၾကာငးအရလညး တရားစြဆႏငသည။

အခနး(၁၂)

အေထြေထြ

၂၅။ ကနစညေရာငးခသသည ဝယယသည ကနစညအတြက ဝယယသအား ေၿပစာ ေပးအပ

ရမည။ ေၿပစာတြင ဝယယသလပစာ၊ အမည၊ ဝယယသညေန႔စြ၊ ဝယယသည ပစၥညး အမးအမည၊

အေရအတြက၊ ပစၥညးတစခခငးအတြက ကသငေငြ ပမာဏ၊ အခြနကသ႔ေသာ သးၿခားေဖာၿပခက

အပါအဝင စစေပါငး ကသငေငြ ပမာဏ၊ ကနစညေမာဒယနပါတ၊ ထတလပသည ေနရာေဒသႏင

သကဆငရာက သတမတထားေသာ အၿခားအခကအလကမား ပါဝငရမည။

၂၆။ စးပြားေရးလပငနးရငသည ပဒမ ၉ ပါ ထငေယာငထငမားၿဖစေစရန ရည႐ြယခက မရေၾကာငး

သကေသၿပရန တာဝနရသည။

၂၇။ ဤဥပေဒပါ ၿပ႒ာနးခကတစရပရပႏင သကဆငသည ကစၥရပမားက ဤ ဥပေဒႏင

အညသာလၽင ေဆာင႐ြကရမည။

၂၈။ ဗဟေကာမတသည ဤဥပေဒပါ ၿပ႒ာနးခကမားက အေကာငအထညေဖာ ေဆာင႐ြကရာတြင

ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈအတြက စခနစၫႊနးမားက သးၿခား ကၽြမးကငမႈအဖြ႕မား ဖြ႕စညး၍

ၿဖစေစ၊ သကဆငရာ တညဆဥပေဒမားအရ ခန႔အပတာဝန ေပးထားေသာ စစေဆးေရး

အဖြ႕အစညးမား၊ ဖြ႕စညးတညေထာငထား ေသာ ဓာတခြခနးမား အား ေ႐ြးခယသတမတ၍ၿဖစေစ

ေဆာင႐ြကႏငသည။

၂၉။ (က) ဗဟေကာမတသည ကနစည သ႔မဟတ ဝနေဆာငမႈႏင စပလဥး၍ စခနစၫႊနး

မားႏင ကကညမႈ ရ၊ မရ ဓာတခြစမးသပစစေဆးသည ဌာနႏင အဖြ႕အစညးမားက

အသအမတၿပႏငသည။

(ခ ) ပဒမခြ (က) အရ ဗဟေကာမတက အသအမတၿပေသာ ဌာနႏင အဖြ႕အစညး

တစခခ၏ ဓာတခြစမးသပ စစေဆးခကသည အၿပးသတ သကေသခခက

ၿဖစေစရမည။

၃၀။ စားသးသအၿငငးပြားမႈ ေၿဖရငးေရးအဖြ႕သည စားသးသ အၿငငးပြားမႈမားက

ဆးၿဖတေၿဖရငးေဆာင႐ြကရာတြင လအပပါက တညဆ ဥပေဒႏငအည ဖြ႔စညးထား ေသာ

အစးရမဟတေသာ စားသးသအကာအကြယေပးေရး အသငးအဖြ႕မားႏင ပးေပါငး၍

အႀကဉာဏမားက ရယေဆာင႐ြကႏငသည။

၃၁။ ဤဥပေဒပါ ၿပ႒ာနးခကမားက ေဆာင႐ြကႏငရန -

(က) ဝနႀကးဌာနသည လအပေသာ နညးဥပေဒမား၊ စညးမဥးႏင စညးကမးမားက

ၿပညေထာငစအစးရအဖြ႕၏ သေဘာ တညခကၿဖင ထတၿပနနငသည။

(ခ ) ဝနႀကးဌာနႏင ဗဟေကာမတတ႔သည လအပေသာ အမန႔ေၾကာၿငာစာ၊ အမန႔၊

ၫႊနၾကားခကႏင လပထး လပနညးမားက လညးေကာငး၊ ဦးစး ဌာနသည

အမန႔ႏငၫႊနၾကားခကမားက လညးေကာငး ထတၿပနႏငသည။

ၿပညေထာငစသမၼတၿမနမာႏငငေတာ ဖြ႕စညးပအေၿခခဥပေဒအရ ကၽြႏပ လကမတ ေရးထးသည။

(ပ) သနးစန

ႏငငေတာသမၼတ

ၿပညေထာငစသမၼတၿမနမာႏငငေတာ