2
NATIONAL PARK T Cardiff Airport A48 Pontypool o 21 41 41 39 38 32 33 29 28 27 26 24 23 22 19 36 35 20 19 18 17 16 14 13 34 20 15 42 40 37 30 N R E V E S NEWPOR N N PORT BRIST TOL T OL B CARDIFF WANSEA W SW S S SW BRISTOL CHANNEL A4119 A M4 M4 M5 M5 A4059 A470 A465 A4061 A465 A4058 A468 A470 A469 A467 A467 A4046 A A 48 A48 A 48 8 A48 A466 466 A40 A40 A449 A404 4042 A 465 A4232 A4050 M 32 A 4059 A 4221 A 470 A370 A38 A4 A 37 M 4 M49 M 48 M4 Llantrisant t Chepstow Cwmbran a Monmouth Raglan gavenny g g rg Aber r rg yr Merthyr t thy fil Tydfil Neath N Usk Port t Talbot Bridgend end Aberdare erd Tonypandy Treorchy Tonyrefail th Avonmouth Pontypridd d on Caerphilly ae Caerphilly Ba Barry Penarth Blaina Crumlin Cr Ebbw Ebbw b Vale V le Hirwaun wa Glyn- Neath Rhymney mne m S L L Places to visit... Cowbridge Physic Garden Cowbridge CF71 7BB Cowbridge Physic Garden has been created, planted and nurtured to give a true sense of physic gardens of old. It has the mix of plants, flowers and trees that would have been found in traditional herbalists’ gardens; it is enclosed within high stone walls (parts dating back to the 13th century); and it offers a delightfully calm ambience. The garden is accessible to the public. Open everyday accept Christmas Day. 10am-6pm Summer. 10am- 4pm Winter. Old Hall Gardens Cowbridge High Street This was the formal garden of Old Hall, the town house of the Edmondes family from about the 1740s. Located behind Old Hall and adjacent to the Physic Garden, this peaceful space is bounded on two sides by the longest surviving stretches of the splendid Town Walls. The garden is in the care of volunteers from Cowbridge Charter Trust who are working to revive neglected borders and encourage diversity of flora, feature, usage and wildlife and to create a place of beauty for the enjoyment of our community and its visitors. There are new benches and a picnic table, a story space for children, a wildflower meadow, a habitat area, a pond and lots of bulbs, flowers and shrubs offering year-round interest. Always open. Glyndwr Vineyard Llanblethian, Cowbridge CF71 7JF The oldest established and largest vineyard in Wales. In a beautiful setting it produces a range of award- winning wines and has a stunning B&B and self catering accommodation. Contact to book tour and wine tasting. Tel 01446 774564. St Quentin’s Castle Llanblethian CF71 7JT The impressive 14th century gatehouse at St Quentin’s Castle, Llanblethian is now open to the public following restoration work by CADW. Tel: (01443) 336000 Beaupre Castle Nr St Hilary CF71 7LT Part castle, part-Elizabethan manor. Situated in fields south-east of Cowbridge on the River Thaw. CADW (01443) 336000 Lleoedd i Ymweld â Hwy... Gardd Berlysiau y Bont-faen Y Bont-faen CF71 7BB Mae Gardd Berlysiau y Bont-faen wedi ei chreu, ei phlannu a’i meithrin i roi gwir synnwyr o erddi perlysiau yr hen ddyddiau. Mae ynddi gymysgedd o blanhigion, blodau a choed a fyddai wedi bod mewn gerddi llysieuyddion traddodiadol; mae wedi ei hamgáu gan furiau cerrig uchel (rhannau ohonynt yn dyddio’n ôl i’r drydedd ganrif ar ddeg); ac mae’n cynnig awyrgylch tawel hyfryd. Mae’r ardd yn agored i’r cyhoedd. Ar agor bob dydd heblaw am Ddydd Nadolig. 10am-6pm Haf. 10am- 4pm Gaeaf. Gerddi’r Hen Neuadd Stryd Fawr y Bont-faen Hon oedd gardd ffurfiol yr Hen Neuadd, tŷ trefol teulu’r Edmondes yn y 1740au. Wedi ei leoli tu ôl i’r Hen Neuadd a gerllaw’r Ardd Berlysiau, mae’r man tawel hwn wedi ei amgylchynu ar ddwy ochr gan rannau hynaf Muriau’r Dref. Gwirfoddolwyr o Ymddiriedolaeth Siarter y Bont-faen sy’n gofalu am yr ardd ac maent yn gweithio i adfywio borderi a esgeuluswyd ac annog amrywiaeth o blanhigion, nodweddion, defnydd a bywyd gwyllt er mwyn creu man hardd y gall ein cymuned ac ymwelwyr ei fwynhau. Mae yma feinciau a bwrdd picnic newydd, gofod stori i blant, perllan o flodau gwyllt, ardal cynefin, pwll a llu o fylbiau, blodau a phrysglwyni er mwyn cynnal y diddordeb drwy gydol y flwyddyn. Ar agor bob amser. Gwinllan Glyndw ^ r Llanfleiddan, Y Bont-faen CF71 7JF Y winllan hynaf a mwyaf yng Nghymru. Mae wedi ei lleoli mewn man godidog ac yn cynhyrchu Mae’r dref farchnad gain yma wedi ei lleoli mewn ardal brydferth a thawel a chaiff ei galw’n “Brifddinas” y Fro wledig. Mae yna nifer o siopau a thafarnau, bariau gwin a thai bwyta ffasiynol i ymweld â nhw ar hyd y Stryd Fawr. Mae yma amryw o siopau dillad o steil hefyd ond yr awyrgylch sy’n rhoi ei hapêl unigryw i’r Bont-faen. Mae gan y dref gyfoeth o adeiladau hanesyddol ac mae yna deimlad llewyrchus a hamddenol am y dref. Gwerthoedd a gwasanaeth hen-ffasiwn sy’n gyrru’r dref ac er gwaethaf holl gyfleusterau modern Y Bont-faen, mae hanes y dref yn dyddio’n ôl i adeg y Rhufeiniaid. Elegant market town ystod o winoedd gwobrwyedig yn ogystal â llety gwely a brecwast a chyfleusterau hunanarlwyo penigamp. Cysylltwch er mwyn archebu eich taith ac i flasu gwin. Ffôn 01446 774564. Castell Sain Cwentin Llanblethian CF71 7JT Mae’r porthdy trawiadol 14eg ganrif yng Nghastell Sain Cwentin, Llanbleiddian yn agored bellach i’r cyhoedd yn sgîl gwaith adfer gan CADW. Ffôn: (01443) 336000 Castell y Bewpyr Ger Sain Hilari CF71 7LT Rhannol yn gastell, rhannol yn faenordy oes Elizabeth. Wedi ei leoli mewn caeau i’r de-ddwyrain o’r Bont-faen ger Afon Ddawan. CADW (01443) 336000 Amgueddfa’r Bont-faen Y Bont-faen CF71 7AD Mae ei gartref yng nghelloedd y “Cospty” gynt a ddaeth yn neuadd y dref yn 1830. Mae’r amgueddfa ar agor ar ddydd Sadwrn cyntaf bob mis. Ffôn: (01446) 775243 Celf-fan Gwledig Coed Hills St Hilary CF71 7DP Y man mwyaf blaenllaw yng Nghymru am gelfyddyd yn y dirwedd. Wedi’i leoli ar fferm 180 erw yn Saint Hilari, ger Y Bont-faen. Ffôn: (01446) 774084 Plas Llanmihangel Ger y Bont-faen CF71 7LQ Maenordy o’r unfed ganrif ar bymtheg a chyfnod Elizabeth y Cyntaf gyda rhai rhannau ohono’n dyddio’n ôl i’r ddeuddegfed ganrif. Gellir trefnu teithiau tywys a the Fictorianaidd i grwpiau. Gwely a brecwast hefyd ar gael. 3 milltir i’r de o’r Bont-faen. Ffôn: (01446) 774610 www.visitthevale.com 1 1 2 3 1. High Street / Stryd Fawr 2. Beautiful countryside surrounds Cowbridge / Mae cefn gwlad prydferth yn amgylchynu Y Bont-faen 3. High Street / Stryd Fawr 2 1. Shopping / Siopa 2. Dyffryn Gardens / Gerddi Dyffryn 3. Llanerch Vineyard / Gwinllan Llanerch 4. Beaupre Castle / Castell y Bewpyr 5. Penny Lane 5 1 3 5 4 COWBRIDGE / Y BONT-FAEN HOW TO GET HERE ROAD Cowbridge has excellent road connections and is conveniently situated just off the A48 midway between Cardiff and Bridgend. It is also within a short journey time of junctions 33, 34 and 35 of the M4. BUS For details contact Traveline Cymru Tel: 0871 200 2233 www.traveline-cymru.info RAIL The closest mainline railway stations are at Bridgend and Cardiff. For details call National Rail Enquiries Tel: 08457 484950 www.nationalrail.co.uk CYCLE ROUTE INFORMATION www.sustrans.org.uk SUT I GYRRAEDD YMA AR Y FFORDD Mae gan y Bont-faen gysylltiadau ffyrdd ardderchog ac mae wedi ei leoli mewn man cyfleus oddi ar yr A48 hanner ffordd rhwng Caerdydd a Phen-y-bont ar Ogwr. Mae hefyd o fewn siwrnai fer i gyffyrdd 33, 34 a 35 yr M4. BWS I gael manylion cysylltwch â Traveline Cymru Ffôn: 0871 200 2233 www.traveline-cymru.info RHEILFFORDD Mae’r gorsafoedd rheilffordd prif lein agosaf ym Mhen-y-bont ar Ogwr a Chaerdydd. I gael manylion ffoniwch Ymholiadau National Rail Ffôn: 08457 484950 www.nationalrail.co.uk GWYBODAETH AM Y LLWYBR BEICIO www.sustrans.org.uk 1 2 3 1. Dyffryn Gardens / Gerddi Dyffryn 2. Cowbridge Town Hall / Neuadd y Dref Y Bont-faen 3. Shopping /Siopa Set in a beautiful and secluded area of countryside is this elegant market town, known as the ‘Capital’ of the rural Vale. Its busy High Street is lined with fashionable shops and inns, wine bars and restaurants. Quite apart from the multitude of chic boutiques etc., it is the atmosphere which makes Cowbridge so appealing. The town has a wealth of historic buildings and has a prosperous unhurried feel to it. Good old-fashioned values and service are what makes Cowbridge tick, yet with all modern facilities, it belies the town’s long and fascinating history stretching back to Roman times. (continued in centre pages) (parhad ar y tudalennau canol) Cowbridge Museum Cowbridge CF71 7AD Housed in the cells of the former ’House of Correction’ which became the Town Hall in 1830. The museum is open the first Saturday of every month. Coed Hills Rural Artspace St Hilary CF71 7DP Wales’ leading venue for art in the landscape. Sited on a 180-acre farm at St Hilary, near Cowbridge. Tel: (01446) 774084 Plas Llanmihangel Nr Cowbridge CF71 7LQ 16th century Elizabethan manor house with some parts dating back to the 12th century. Guided tours and Victorian teas for groups by arrangement. Bed and breakfast also available. 3 miles south of Cowbridge. Tel: (01446) 774610 Holy Cross Church Cowbridge CF71 7BB The ‘Cathedral of the Vale’ in Church Street is well worth a visit. Amelia Trust Farm Nr Bonvilston CF62 3AS 160 acre working farm situated just off the A4226 to Barry. Woodlands, ponds, wetland meadow, farm animals and visitor centre selling Eglwys Y Groes Sanctaidd Y Bont-faen CF71 7BB Mae ‘Cadeirlan y Fro’ yn Stryd yr Eglwys yn werth ymweld â hi. Fferm Ymddiriedolaeth Amelia Ger Tresimwn CF62 3AS Fferm weithredol 160 erw wedi’i lleoli’n agos i’r A4226 i’r Barri. Coetir, llynnoedd, maes tir gwlyb, anifeiliaid fferm a chanolfan ymwelwyr yn gwerthu cynnyrch fferm, cofroddion a lluniaeth. Ffôn: (01446) 782030 Taskforce Paintball Penllyn CF71 7AQ Prif ganolfan gemau peli paent a gweithgareddau awyr agored De Cymru sy’n cynnig ystod eang o weithgareddau, ac yn eu plith saethu peli paent, laser tag (quasar yn yr awyr agored), saethyddiaeth a thasgau adeiladu tîm. Safle 30 erw gyda 12 cae/parth ar gyfer gemau gwahanol. Gemau ar gyfer oedolion a phobl ifanc (gemau peli paent ergydio ysgafn i blant, at gyfer 8 oed a hy ^ n). Wedi ei leoli ychydig oddi ar yr A48 ym Mhenllyn ger y Bont-faen. Archebu yn angenrheidiol. Ffôn: 029 2059 3900 Canolfan Gwibgerti De Cymru Lland ^ w CF71 7PB Dros 1000 metr o hyd a’r unig Drac Gwibgertio awyr agored wedi ei lifoleuo’n llawn yng Nghymru. Mae amrywiaeth o Wibgerti ar gael a fydd yn addas ar gyfer y dechreuwr a’r gyrrwr mwy profiadol. Oddi ar yr A48 ger Llandw ^ . Ffôn: (01446) 795568 www.visitthevale.com www.visitthevale.com The Vale of Glamorgan Council The Vale of Glamorgan Council Tourism & Events Department (01446) 704867 [email protected] www.visitthevale.com Cyngor Bro Morgannwg Adran Twristiaeth a Digwyddiadau Cyngor Bro Morgannwg (01446) 704867 [email protected] www.visitthevale.com Whilst every effort has been made to ensure accuracy in this brochure, The Vale of Glamorgan Council can accept no liability whatsoever for any errors, inaccuracies or omissions, or for any matter in any way connected with or arising out of the publication of this information. This brochure may not be reproduced in any part or in whole without prior consent. Produced by The Vale of Glamorgan Council Tourism Department. Designed by Martin Hopkins Partnership, Cardiff (029) 2046 1233 www.martinhopkins.co.uk Grateful thanks to the Cowbridge and District Local History Society for providing historical text. 13031.5.2016 STAY A WHILE For information on accommodation or to order a brochure, visit www.visitthevale.com r BETH AM AROS I gael gwybodaeth am lety neu i archebu llyfryn, ewch i www.visitthevale.com r farm produce, souvenirs and refreshments. Tel: (01446) 782030 Taskforce Paintball Penllyn CF71 7AQ South Wales' premier paintballing and outdoor activity centre offering an exciting range of activities including paintballing, laser tag (quasar outdoors), archery and teambuilding command tasks. 30 acre site and 12 different game fields/zones. Games for adults and juniors (low impact kids paintball for 8 years and above). Situated just off the main A48 at Penllyn near Cowbridge. Booking is essential. Tel: 029 2059 3900 South Wales Karting Centre Llandow CF71 7PB Over 1000 metres long and the only fully floodlit outdoor Kart Circuit in Wales. A range of Karts are available to suit both the novice and more experienced driver. Just off the main A48 near Llandow. Tel: (01446) 795568 Dyffryn Gardens St Nicholas CF5 6SU Run by the National Trust, Dyffryn Gardens are an exceptional example of Edwardian garden Gerddi Dyffryn Sain Nicolas CF5 6SU Mae Gerddi Dyffryn, sydd yng ngofal yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol ac yn enghraifft eithriadol o gynllun gardd Edwardaidd, yn ymestyn dros 55 erw ac yn cynnwys casgliad trawiadol o ystafelloedd gardd cartrefol, lawntiau ffurfiol a gwelyau phlanhigion tymhorol. O fewn y gerddi mae Ty ^ Dyffryn, plasty Fictoraidd mawreddog, yn edrych dros brif elfennau’r gerddi. Mae rhannau sylweddol o’r llawr gwaelod a’r llawr cyntaf wedi eu hadnewyddu i’w hysblander Fictoraidd ac maent nawr ar agor i’r cyhoedd. Wedi eu lleoli 1 filltir i’r de o’r A48 ger Sain Nicolas. Ffôn: 029 2059 3328 Parc Fferm Warren Mill Ger Pendeulwyn CF71 7UJ Mae yma gasgliad helaeth o anifeiliaid fferm bychan, prin ac anarferol yn ogystal ag adar dw ^ r a theulu newydd o walabïod. Yn amgylchynu llyn 4 erw bras, sydd ag ynddo ddigonedd o garpiaid, ysgretennod, draenogiaid, PEFC/16-33-297 PEFC Certified This product is from sustainably managed forests and controlled sources www.pefc.org design, covering more than 55 acres featuring a stunning collection of intimate garden rooms, formal lawns and seasonal bedding. Within the gardens, Dyffryn House, a grand Victorian mansion overlooks the key aspects of the gardens. Significant parts of the ground and first floors have been restored to their Victorian splendour and are now open to the public. Situated 1 mile south of the A48 near St Nicholas. Tel: 029 2059 3328 Warren Mill Farm Park Nr Pendoylan CF71 7UJ A large variety of miniature, rare and unusual farm animals, colourful waterfowl and a new family of wallabies. Situated around a natural 4-acre coarse lake, which is well stocked with carp, tench, perch, roach and bream. Situated 1 mile north of the A48 near Bonvilston. Tel: (01446) 781274 Llanerch Vineyard Hensol CF72 8GG A unique and tranquil treasure nestling in 22 acres of beautiful countryside. Woodland walks, self guided vineyard tours, restaurant, bistro, boutique hotel rooms and cookery classes. Tel: 01443 222716 cochiaid a merfogiaid. Wedi’i leoli filltir i’r gogledd o’r A48 ger Tresimwn. Ffôn: (01446) 781274 Gwinllan Llanerch Hensol CF72 8GG Perl unigryw a thawel yn swatio mewn 22 erw o gefn gwlad godidog. Llwybrau drwy’r goedwig, teithiau hunan-dywys o amgylch y winllan, bwyty, bistro, ystafelloedd gwesty bwtîc a dosbarthiadau coginio. Ffôn: 01443 222716 Tref farchnad gain Cowbridge Y Bont-faen www.visitthevale.com COAST COUNTRYSIDE CULTURE VALE OF GLAMORGAN ARFORDIR CEFN GWLAD DIWYLLIANT BRO MORGANNWG Follow us on/Dilynwch ni ar: visitthevale @visitthevale VALE AMBASSADORS The Vale of Glamorgan is full of people passionate about this amazing place and our Ambassadors are eager to share their knowledge with you to help you make the most of your visit to the Vale. Either by email, phone or sometimes even in person, they would be only too delighted to chat about some of the best places to see and great things to do in the Vale of Glamorgan. Contact the Tourism department today on 01446 704867 or email [email protected] to find out more. LLYSGENNAD BRO MORGANNWG Mae Bro Morgannwg yn llawn o bobl sydd yn angerddol am y cyrchfan rhyfeddol hwn ac mae’n Llysgenhadon yn awyddus i rannu eu gwybodaeth gyda chi i'ch helpu i wneud y gorau o'ch ymweliad â'r Fro. Naill ai drwy e-bost, ffôn neu weithiau hyd yn oed yn bersonol , byddent yn ond yn rhy falch i sgwrsio am rai o'r llefydd gorau i weld a pethau gwych i'w gwneud ym Mro Morgannwg. Cysylltwch â'r adran Twristiaeth heddiw ar 01446 704867 neu anfonwch e-bost [email protected] i gael gwybod mwy. Cowbridge trail 2016_Cowbridge 2016 21/04/2017 10:10 Page 1

Cowbridge YBo nt-fae · 2021. 3. 31. · CF71 7JT Mae’r porthdy trawiadol 14eg ganrif yng Nghastell Sain Cwentin, Llanbleiddian yn agored bellach i’r cyhoedd yn sgîl gwaith adfer

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Cowbridge YBo nt-fae · 2021. 3. 31. · CF71 7JT Mae’r porthdy trawiadol 14eg ganrif yng Nghastell Sain Cwentin, Llanbleiddian yn agored bellach i’r cyhoedd yn sgîl gwaith adfer

N A T I O N A L P A R KT

CardiffAirportp

A48

Pontypoolo

2141

41

39

38

32

33

29

28

27

26 24

23

22

19

36

35

2

20

19

18

17

16

14

13

1

34

20

15

42

40

37

30

NR

EV

ES

NEWPORTNN PORT

BRISTOLTOLTOLBCARDIFF

WANSEAWSWSSSW

B R I S T O L C H A N N E L

A4119

A

M4

M4

M5

M5

A4059

A470

A465

A4061

A465

A4058

A468A470

A469

A467A467A4046

AA48

A48

A488

A48

A466

466

A40

A40

A449

A4044042

A465

A4232

A405

0

M32

A4059A4221

A470

A370 A38A4

A37

M4

M49

M48M4

Llantrisantt

ChepstowCwmbrana

Monmouth

Raglan

gavennyggrgAbergavennyrrgyrMerthyrtthyr

filTydfilTydfil

NeathN Usk

PorttTalbot

Bridgendend

Aberdareerdare

Tonypandy

Treorchy

Tonyrefail

thAvonmouth

Pontypridddon

CaerphillyaerphillyCaerphilly

BaBarryPenarth

Blaina

CrumlinCr

EbbwEbbwbValeV le

Hirwaunwa

Glyn-Neath

yNeath

Rhymneymneym

S

LL

Places to visit...

Cowbridge Physic GardenCowbridge CF71 7BBCowbridge Physic Garden has beencreated, planted and nurtured togive a true sense of physic gardensof old. It has the mix of plants,flowers and trees that would havebeen found in traditional herbalists’gardens; it is enclosed within highstone walls (parts dating back tothe 13th century); and it offers adelightfully calm ambience. Thegarden is accessible to the public.Open everyday accept ChristmasDay. 10am-6pm Summer. 10am-4pm Winter.

Old Hall Gardens Cowbridge High StreetThis was the formal garden of OldHall, the town house of theEdmondes family from about the1740s. Located behind Old Hall andadjacent to the Physic Garden, thispeaceful space is bounded on twosides by the longest survivingstretches of the splendid TownWalls. The garden is in the care ofvolunteers from Cowbridge CharterTrust who are working to reviveneglected borders and encouragediversity of flora, feature, usage andwildlife and to create a place ofbeauty for the enjoyment of ourcommunity and its visitors. There

are new benches and a picnic table, astory space for children, a wildflowermeadow, a habitat area, a pond andlots of bulbs, flowers and shrubsoffering year-round interest. Alwaysopen.

Glyndwr Vineyard Llanblethian, Cowbridge CF71 7JFThe oldest established and largestvineyard in Wales. In a beautifulsetting it produces a range of award-winning wines and has a stunningB&B and self cateringaccommodation. Contact to booktour and wine tasting. Tel 01446774564.

St Quentin’s Castle Llanblethian CF71 7JTThe impressive 14th centurygatehouse at St Quentin’s Castle,Llanblethian is now open to thepublic following restoration work byCADW. Tel: (01443) 336000

Beaupre CastleNr St Hilary CF71 7LTPart castle, part-Elizabethan manor.Situated in fields south-east ofCowbridge on the River Thaw.CADW (01443) 336000

Lleoedd i Ymweldâ Hwy...Gardd Berlysiau y Bont-faenY Bont-faen CF71 7BBMae Gardd Berlysiau y Bont-faenwedi ei chreu, ei phlannu a’imeithrin i roi gwir synnwyr o erddiperlysiau yr hen ddyddiau. Maeynddi gymysgedd o blanhigion,blodau a choed a fyddai wedi bodmewn gerddi llysieuyddiontraddodiadol; mae wedi ei hamgáugan furiau cerrig uchel (rhannauohonynt yn dyddio’n ôl i’r drydeddganrif ar ddeg); ac mae’n cynnigawyrgylch tawel hyfryd. Mae’rardd yn agored i’r cyhoedd. Ar agorbob dydd heblaw am DdyddNadolig. 10am-6pm Haf. 10am-4pm Gaeaf.

Gerddi’r Hen Neuadd Stryd Fawr y Bont-faenHon oedd gardd ffurfiol yr HenNeuadd, tŷ trefol teulu’r Edmondesyn y 1740au. Wedi ei leoli tu ôl i’rHen Neuadd a gerllaw’r ArddBerlysiau, mae’r man tawel hwnwedi ei amgylchynu ar ddwy ochrgan rannau hynaf Muriau’r Dref.Gwirfoddolwyr o YmddiriedolaethSiarter y Bont-faen sy’n gofalu amyr ardd ac maent yn gweithio iadfywio borderi a esgeuluswyd acannog amrywiaeth o blanhigion,nodweddion, defnydd a bywydgwyllt er mwyn creu man hardd ygall ein cymuned ac ymwelwyr eifwynhau. Mae yma feinciau a bwrddpicnic newydd, gofod stori i blant,perllan o flodau gwyllt, ardalcynefin, pwll a llu o fylbiau, blodau aphrysglwyni er mwyn cynnal ydiddordeb drwy gydol y flwyddyn.Ar agor bob amser.

Gwinllan Glyndw^ r Llanfleiddan, Y Bont-faenCF71 7JFY winllan hynaf a mwyaf yngNghymru. Mae wedi ei lleoli mewnman godidog ac yn cynhyrchu

Mae’r dref farchnad gain yma wedi ei lleoli mewn ardalbrydferth a thawel a chaiff ei galw’n “Brifddinas” y Frowledig. Mae yna nifer o siopau a thafarnau, bariau gwin athai bwyta ffasiynol i ymweld â nhw ar hyd y Stryd Fawr.Mae yma amryw o siopau dillad o steil hefyd ond yrawyrgylch sy’n rhoi ei hapêl unigryw i’r Bont-faen. Maegan y dref gyfoeth o adeiladau hanesyddol ac mae ynadeimlad llewyrchus a hamddenol am y dref. Gwerthoedd agwasanaeth hen-ffasiwn sy’n gyrru’r dref ac er gwaethafholl gyfleusterau modern Y Bont-faen, mae hanes y dref yndyddio’n ôl i adeg y Rhufeiniaid.

Elegant market town

ystod o winoedd gwobrwyedig ynogystal â llety gwely a brecwast achyfleusterau hunanarlwyopenigamp. Cysylltwch er mwynarchebu eich taith ac i flasu gwin.Ffôn 01446 774564.

Castell Sain Cwentin LlanblethianCF71 7JTMae’r porthdy trawiadol 14eg ganrifyng Nghastell Sain Cwentin,Llanbleiddian yn agored bellach i’rcyhoedd yn sgîl gwaith adfer ganCADW. Ffôn: (01443) 336000

Castell y BewpyrGer Sain Hilari CF71 7LTRhannol yn gastell, rhannol ynfaenordy oes Elizabeth. Wedi ei leolimewn caeau i’r de-ddwyrain o’rBont-faen ger Afon Ddawan. CADW(01443) 336000

Amgueddfa’r Bont-faenY Bont-faen CF71 7ADMae ei gartref yng nghelloedd y“Cospty” gynt a ddaeth yn neuadd ydref yn 1830. Mae’r amgueddfa aragor ar ddydd Sadwrn cyntaf bob mis.Ffôn: (01446) 775243

Celf-fan Gwledig Coed Hills St Hilary CF71 7DPY man mwyaf blaenllaw yngNghymru am gelfyddyd yn ydirwedd. Wedi’i leoli ar fferm 180erw yn Saint Hilari, ger Y Bont-faen.Ffôn: (01446) 774084

Plas Llanmihangel Ger y Bont-faen CF71 7LQMaenordy o’r unfed ganrif arbymtheg a chyfnod Elizabeth yCyntaf gyda rhai rhannau ohono’ndyddio’n ôl i’r ddeuddegfed ganrif.Gellir trefnu teithiau tywys a theFictorianaidd i grwpiau. Gwely abrecwast hefyd ar gael. 3 milltir i’rde o’r Bont-faen. Ffôn: (01446) 774610

www.visitthevale.com

11

23

1.High Street / Stryd Fawr2.Beautiful countryside surrounds

Cowbridge / Mae cefn gwladprydferth yn amgylchynu Y Bont-faen

3.High Street / Stryd Fawr

2

1. Shopping / Siopa2. Dyffryn Gardens /

Gerddi Dyffryn 3. Llanerch Vineyard /

Gwinllan Llanerch4. Beaupre Castle /

Castell y Bewpyr5. Penny Lane

5

1

3

5

4

COWBRIDGE /Y BONT-FAEN

HOW TO GET HERE

ROADCowbridge has excellent roadconnections and is convenientlysituated just off the A48 midwaybetween Cardiff and Bridgend. It isalso within a short journey time ofjunctions 33, 34 and 35 of the M4.

BUSFor details contact Traveline Cymru Tel: 0871 200 2233www.traveline-cymru.info

RAILThe closest mainline railway stationsare at Bridgend and Cardiff. For details call National Rail Enquiries Tel: 08457 484950www.nationalrail.co.uk

CYCLE ROUTE INFORMATIONwww.sustrans.org.uk

SUT I GYRRAEDD YMA

AR Y FFORDDMae gan y Bont-faen gysylltiadau ffyrddardderchog ac mae wedi ei leoli mewnman cyfleus oddi ar yr A48 hanner fforddrhwng Caerdydd a Phen-y-bont ar Ogwr.Mae hefyd o fewn siwrnai fer i gyffyrdd33, 34 a 35 yr M4.

BWSI gael manylion cysylltwch â TravelineCymru Ffôn: 0871 200 2233www.traveline-cymru.info

RHEILFFORDDMae’r gorsafoedd rheilffordd prif leinagosaf ym Mhen-y-bont ar Ogwr aChaerdydd. I gael manylion ffoniwchYmholiadau National Rail Ffôn: 08457 484950www.nationalrail.co.uk

GWYBODAETH AM Y LLWYBRBEICIOwww.sustrans.org.uk

1

2 3

1. Dyffryn Gardens / Gerddi Dyffryn 2. Cowbridge Town Hall / Neuadd y Dref Y Bont-faen3. Shopping /Siopa

Set in a beautiful and secluded area of countryside is thiselegant market town, known as the ‘Capital’ of the rural Vale.Its busy High Street is lined with fashionable shops and inns,wine bars and restaurants. Quite apart from the multitudeof chic boutiques etc., it is the atmosphere which makesCowbridge so appealing. The town has a wealth of historicbuildings and has a prosperous unhurried feel to it. Goodold-fashioned values and service are what makes Cowbridgetick, yet with all modern facilities, it belies the town’s longand fascinating history stretching back to Roman times.

(continued in centre pages)

(parhad ar y tudalennau canol)

Cowbridge Museum Cowbridge CF71 7ADHoused in the cells of the former’House of Correction’ which becamethe Town Hall in 1830. Themuseum is open the first Saturdayof every month.

Coed Hills Rural Artspace St Hilary CF71 7DPWales’ leading venue for art in thelandscape. Sited on a 180-acrefarm at St Hilary, near Cowbridge.Tel: (01446) 774084

Plas Llanmihangel Nr Cowbridge CF71 7LQ 16th century Elizabethan manorhouse with some parts dating backto the 12th century. Guided toursand Victorian teas for groups byarrangement. Bed and breakfastalso available. 3 miles south ofCowbridge. Tel: (01446) 774610

Holy Cross Church Cowbridge CF71 7BBThe ‘Cathedral of the Vale’ inChurch Street is well worth a visit.

Amelia Trust Farm Nr Bonvilston CF62 3AS160 acre working farm situated justoff the A4226 to Barry. Woodlands,ponds, wetland meadow, farmanimals and visitor centre selling

Eglwys Y Groes SanctaiddY Bont-faen CF71 7BBMae ‘Cadeirlan y Fro’ yn Stryd yrEglwys yn werth ymweld â hi.

Fferm Ymddiriedolaeth AmeliaGer Tresimwn CF62 3ASFferm weithredol 160 erw wedi’illeoli’n agos i’r A4226 i’r Barri.Coetir, llynnoedd, maes tir gwlyb,anifeiliaid fferm a chanolfanymwelwyr yn gwerthu cynnyrchfferm, cofroddion a lluniaeth. Ffôn: (01446) 782030

Taskforce Paintball Penllyn CF71 7AQPrif ganolfan gemau peli paent agweithgareddau awyr agored DeCymru sy’n cynnig ystod eang oweithgareddau, ac yn eu plithsaethu peli paent, laser tag (quasaryn yr awyr agored), saethyddiaeth athasgau adeiladu tîm. Safle 30 erwgyda 12 cae/parth ar gyfer gemaugwahanol. Gemau ar gyfer oedoliona phobl ifanc (gemau peli paentergydio ysgafn i blant, at gyfer 8oed a hy^n). Wedi ei leoli ychydigoddi ar yr A48 ym Mhenllyn ger yBont-faen. Archebu ynangenrheidiol. Ffôn: 029 2059 3900

Canolfan Gwibgerti De CymruLland ^w CF71 7PBDros 1000 metr o hyd a’r unig DracGwibgertio awyr agored wedi eilifoleuo’n llawn yng Nghymru. Maeamrywiaeth o Wibgerti ar gael afydd yn addas ar gyfer y dechreuwra’r gyrrwr mwy profiadol. Oddi aryr A48 ger Llandw^ . Ffôn: (01446) 795568

www.visitthevale.com

www.visitthevale.com

The Vale of Glamorgan CouncilThe Vale of Glamorgan Council Tourism & Events Department (01446) 704867

[email protected] www.visitthevale.com

Cyngor Bro MorgannwgAdran Twristiaeth a Digwyddiadau Cyngor Bro Morgannwg (01446) 704867

[email protected] www.visitthevale.com

Whilst every effort has been made to ensure accuracy in this brochure, The Vale of Glamorgan Council can accept no liability whatsoever for anyerrors, inaccuracies or omissions, or for any matter in any way connected with or arising out of the publication of this information. This brochure

may not be reproduced in any part or in whole without prior consent.

Produced by The Vale of Glamorgan Council Tourism Department. Designed by Martin Hopkins Partnership, Cardiff (029) 2046 1233 www.martinhopkins.co.ukGrateful thanks to the Cowbridge and District Local History Society for providing historical text.

1303

1.5.20

16

STAY A WHILEFor information on accommodationor to order a brochure, visitwww.visitthevale.com

r BETH AM AROSI gael gwybodaeth am lety neu iarchebu llyfryn, ewch iwww.visitthevale.com

r

farm produce, souvenirs andrefreshments. Tel: (01446) 782030

Taskforce Paintball Penllyn CF71 7AQSouth Wales' premier paintballingand outdoor activity centre offeringan exciting range of activitiesincluding paintballing, laser tag(quasar outdoors), archery andteambuilding command tasks. 30acre site and 12 different gamefields/zones. Games for adults andjuniors (low impact kids paintballfor 8 years and above). Situatedjust off the main A48 at Penllynnear Cowbridge. Booking isessential.Tel: 029 2059 3900

South Wales Karting CentreLlandow CF71 7PBOver 1000 metres long and theonly fully floodlit outdoor KartCircuit in Wales. A range of Kartsare available to suit both the noviceand more experienced driver. Justoff the main A48 near Llandow. Tel: (01446) 795568

Dyffryn Gardens St Nicholas CF5 6SURun by the National Trust, DyffrynGardens are an exceptionalexample of Edwardian garden

Gerddi DyffrynSain Nicolas CF5 6SUMae Gerddi Dyffryn, sydd yngngofal yr YmddiriedolaethGenedlaethol ac yn enghraiffteithriadol o gynllun garddEdwardaidd, yn ymestyn dros 55erw ac yn cynnwys casgliadtrawiadol o ystafelloedd garddcartrefol, lawntiau ffurfiol agwelyau phlanhigion tymhorol. Ofewn y gerddi mae Ty^ Dyffryn,plasty Fictoraidd mawreddog, ynedrych dros brif elfennau’r gerddi.Mae rhannau sylweddol o’r llawrgwaelod a’r llawr cyntaf wedi euhadnewyddu i’w hysblanderFictoraidd ac maent nawr ar agori’r cyhoedd. Wedi eu lleoli 1 filltiri’r de o’r A48 ger Sain Nicolas.Ffôn: 029 2059 3328

Parc Fferm Warren MillGer Pendeulwyn CF71 7UJMae yma gasgliad helaeth oanifeiliaid fferm bychan, prin acanarferol yn ogystal ag adar dwra theulu newydd o walabïod. Ynamgylchynu llyn 4 erw bras, syddag ynddo ddigonedd o garpiaid,ysgretennod, draenogiaid,

PEFC/16-33-297

PEFC Certified

This product is from sustainably managed forests and controlled sources

www.pefc.org

design, covering more than 55acres featuring a stunningcollection of intimate gardenrooms, formal lawns and seasonalbedding. Within the gardens,Dyffryn House, a grand Victorianmansion overlooks the key aspectsof the gardens. Significant parts ofthe ground and first floors havebeen restored to their Victoriansplendour and are now open to thepublic. Situated 1 mile south ofthe A48 near St Nicholas. Tel: 0292059 3328

Warren Mill Farm Park Nr Pendoylan CF71 7UJA large variety of miniature, rareand unusual farm animals,colourful waterfowl and a newfamily of wallabies. Situatedaround a natural 4-acre coarselake, which is well stocked withcarp, tench, perch, roach andbream. Situated 1 mile north ofthe A48 near Bonvilston. Tel:(01446) 781274

Llanerch Vineyard Hensol CF72 8GGA unique and tranquil treasurenestling in 22 acres of beautifulcountryside. Woodland walks, selfguided vineyard tours, restaurant,bistro, boutique hotel rooms andcookery classes. Tel: 01443 222716

cochiaid a merfogiaid. Wedi’i leolifilltir i’r gogledd o’r A48 gerTresimwn. Ffôn: (01446) 781274

Gwinllan LlanerchHensol CF72 8GGPerl unigryw a thawel yn swatiomewn 22 erw o gefn gwladgodidog. Llwybrau drwy’r goedwig,teithiau hunan-dywys o amgylch ywinllan, bwyty, bistro, ystafelloeddgwesty bwtîc a dosbarthiadaucoginio. Ffôn: 01443 222716

Tref farchnad gain

CowbridgeY Bont-faen

www.visitthevale.com

COAST COUNTRYSIDE CULTUREVALE OF GLAMORGAN

ARFORDIR CEFN GWLAD DIWYLLIANT

BRO MORGANNWG

Follow us on/Dilynwch ni ar: visitthevale @visitthevale

VALE AMBASSADORSThe Vale of Glamorgan is full of peoplepassionate about this amazing place and ourAmbassadors are eager to share their knowledgewith you to help you make the most of your visitto the Vale. Either by email, phone or sometimeseven in person, they would be only too delighted

to chat about some of the best places to see and great things to do inthe Vale of Glamorgan. Contact the Tourism department today on01446 704867 or email [email protected] to findout more.

LLYSGENNAD BRO MORGANNWGMae Bro Morgannwg yn llawn o bobl sydd yn angerddol am y cyrchfanrhyfeddol hwn ac mae’n Llysgenhadon yn awyddus i rannu eugwybodaeth gyda chi i'ch helpu i wneud y gorau o'ch ymweliad â'r Fro.Naill ai drwy e-bost, ffôn neu weithiau hyd yn oed yn bersonol ,byddent yn ond yn rhy falch i sgwrsio am rai o'r llefydd gorau i weld apethau gwych i'w gwneud ym Mro Morgannwg. Cysylltwch â'r adranTwristiaeth heddiw ar 01446 704867 neu anfonwch e-bost [email protected] i gael gwybod mwy.

Cowbridge trail 2016_Cowbridge 2016 21/04/2017 10:10 Page 1

Page 2: Cowbridge YBo nt-fae · 2021. 3. 31. · CF71 7JT Mae’r porthdy trawiadol 14eg ganrif yng Nghastell Sain Cwentin, Llanbleiddian yn agored bellach i’r cyhoedd yn sgîl gwaith adfer

TO LLANTWIT MAJOR,HERITAGE COAST AND

WALES COAST PATH

VERITY'S COURT &OLD WOOL BARN VERITY'S COURT &OLD WOOL BARN

OLD HALL& GARDENS

OLD HALL& GARDENS EXPLORE AND MORE

INTERACTIVE TOUCHSCREEN KIOSK

EXPLORE AND MOREINTERACTIVE TOUCH

SCREEN KIOSK COWBRIDGEPHYSIC

GARDEN

COWBRIDGEPHYSIC

GARDEN

OLDMASONS YARD

OLDMASONS

YARD

LIBRARY LIBRARY

PEN

NY

LAN

E

WILLOWWALK

The town received its first charter in1254, in which it is called Longa Villa(Long Town) an apt description in viewof its layout. Unusually for a Welshplanted town, Cowbridge lacked acastle although Richard de Clare’scastle at Llanblethian was only half amile away and overlooked the town.The town walls were completed byabout 1300, their purpose being toprotect the Lord of Glamorgan’svaluable rental properties and burgageplots as well as providing a suitableway of collecting tolls from the twice-weekly markets. Much of the wall stillstands, especially around the Old Hallgarden and near the South Gate.Cowbridge is the only town of the oldCounty of Glamorgan to retain itswalls and present day Cowbridge is amember of the Walled Town Circle.

Cowbridge’s role in the Middle Ageswas as a market town for thesurrounding agricultural area. It wasvery much an urban settlement withthe occupations of its inhabitantsranging from a variety of trades andcrafts through to professional peopleand minor gentry.

In the 18th century Cowbridgebecame home to many of the Valegentry, partly because residence inCowbridge gave the right to vote inparliamentary elections. Some fineGeorgian buildings date from thistime. Throughout the century thetown played host to the QuarterSessions where people could besentenced to be transported to thecolonies. The Great Sessions for moreserious cases were also held inCowbridge and many werecondemned to the gallows on nearbyStalling Down.

Trade increased, with some of theproduce of the Cowbridge merchantsbeing sent over the Channel throughthe nearby port of Aberthaw. In 1865,the railway line running south fromLlantrisant was opened and thenextended to Aberthaw in1892 butwithout sufficient trade support toensure its success it eventually closedin 1951.

The late 20th century, with thegrowth of private transport andprosperity, saw Cowbridge flourish andbecome the thriving market townwhich you see today.

Look out for Blue Plaques on buildingsthroughout the town depicting sitesof historic interest.

WALKING IN THE VALEVale TrailsExplore the Vale’s varied landscapes andcultural heritage, take your pick fromthe series of Vale Trails – five coastal andfive inland walks. The leaflets areavailable at our many TouristInformation Points or you can downloadthem from www.visitthevale.com. Vale Trail No. 9 – ‘Iolo MorganwgHeritage Walk’ covers Cowbridge. Thisis a circular route around places linkedto local poet and radical thinker IoloMorganwg (1747 – 1826), one of theVale’s most colourful characters. Thewalk takes in the Physic Garden, OldHall Gardens and Town Hall. The Clumpformerly the site ofpublic hangings,now an excellentviewpoint.

Welcome to Cowbridge

Croeso i’r Bont-faen

This pretty market town nestled in theheart of the rural Vale has much tooffer visitors. Steeped in heritage itshistoric past is reflected in its presentbuildings, which add to the interest andcharacter of the town. The pretty HighStreet, arcades and courtyards are apleasure to explore, each with its owndistinct character.

SHOPPING AND EATING OUTShoppers can browse among a myriadof unique, family owned shops sellingbeautiful clothes for ladies andgentlemen, jewellery, leather goods,shoes, crafts, furniture, books, antiquesand unusual gifts. Renowned for itscustomer care and first class service,Cowbridge makes a welcomealternative to the large departmentstores and modern day shoppingoutlets.

In recent years Cowbridge hasdeveloped a reputation for qualityWelsh crafts. The Old Wool Barn Artand Craft centre set in the attractiveVerity’s Court, is home to local talentedartists specialising in cake decoration,pottery, woodwork, ceramics, jewellerydesign and decorative art. There’s evena chocolate shop to tempt the tastebuds! Old Masons Yard is a uniqueriverside shopping arcade withindependent shops, cafes andrestaurants. With so much choice tooffer it’s no wonder Cowbridge enticesvisitors to return time and time again.

Eating out in Cowbridge is always a treat,whether you’re looking for a lunchtimebite or three-course meal. The townboasts a superb range of bistros,restaurants, pubs and wine bars cateringfor all tastes and each with their ownindividual character and style.

EVENTSCowbridge hosts a whole range offestivals and events throughout theyear. The Cowbridge Food Festival seesthe town at its most vibrant. You cansample the very best of local food anddrink and enjoy a whole host of livetalks and demonstrations over theweekend.

At Christmas time, Cowbridge has amagical festive feel with the HighStreet shops decked with Christmastrees and colourful lights providing theperfect backdrop for the CowbridgeChristmas Reindeer Parade.

Theatre goers can enjoy localproductions by Cowbridge AmateurDramatic Society, held in the charming65 seater Market Theatre www.market-theatre.com. Cinema fans can see their favouritefilms at ‘Big Screen Vale’, CowbridgeTown Hall. Films are screened once amonth.

For event details visit -www.hubcowbridge.com

HISTORIC TIMESIt was in 1977 that the first realevidence of a Roman settlement atCowbridge came to light when remainsof shops and houses were discoveredduring the Cooper’s Lane excavationopposite Old Hall. Further excavationbehind Bear Lane revealed that therehad been a sizeable military and civilianpresence at Cowbridge until the SecondAugustan Legion moved away to defendHadrian’s Wall, and the town becamedeserted.

The Normans entered South Wales atthe end of the 11th century and soonestablished control of the lordship ofGlamorgan. Richard de Clare, Earl ofGloucester and Lord of Glamorganfounded Cowbridge, in the aftermath ofthe Siward rebellion of 1245.

DIGWYDDIADAUBydd y Bont-faen yn cynnal ystod owyliau a digwyddiadau drwy gydol yflwyddyn. Yn ystod Gŵyl Fwyd yBont-faen gwelir y dref ar ei mwyafbywiog. Gallwch flasu’r bwyd a diodlleol gorau a mwynhau nifer o sgyrsiauac arddangosiadau byw dros ypenwythnos.

Mae naws tymhorol hudol i’r Bont-faen adeg y Nadolig gyda'r siopau yn yStryd Fawr wedi'u haddurno â choedNadolig a goleuadau lliwgar gan roi'rgefnlen berffaith ar gyfer GorymdaithNadolig y Ceirw y Bont-faen.

Gall mynychwyr y theatr weldcynyrchiadau lleol gan GymdeithasTheatr Amatur y Bont-faen, a gynheliryn adeilad hyfryd Theatr y Farchnadgyda’i 65 sedd. www.market-theatre.comGall selogion y sinema fwynhau eu hoffffilmiau yn ‘Big Screen Vale’, Neuadd yDref y Bont-faen. Caiff ffilmiau eusgrinio unwaith y mis.

I gael manylion digwyddiad ewch i -www.hubcowbridge.com

OESOEDD A FUYn 1977 cafwyd tystiolaeth go iawncyntaf o anheddle Rhufeinig panddaethpwyd o hyd i weddillion siopaua thai wrth gloddio yn Lôn y Cowpergyferbyn â’r Hen Neuadd. Wrthgloddio ymhellach y tu ôl i Bear Lanedaeth yn amlwg fod yna bresenoldebmilwrol a sifil mawr ei faint wedi bodyn Y Bont-faen nes i’r Ail LengAwgwstaidd symud i ffwrdd iamddiffyn Mur Hadrian, a gadawyd ydref yn wag.

Daeth y Normaniaid i Dde Cymru arddiwedd yr 11eg ganrif ac yn fuaniawn roeddent yn rheoli arglwyddiaethMorgannwg. Sefydlodd Richard deClare, Iarll Caerloyw ac ArglwyddMorgannwg, Y Bont-faen yn sgîlgwrthryfel Siward yn 1245.

Mae gan y dref farchnad hardd hon,sy’n gorwedd yng nghanol y Fro wlediglawer i'w gynnig i ymwelwyr. Mae'ngyfoethog ei threftadaeth ac feadlewyrchir ei gorffennol hanesyddolyn ei hadeiladau presennol, sy'nychwanegu at ddiddordeb a chymeriady dref. Mae'n bleser archwilio’r StrydFawr, yr arcedau a'r cyrtiau hardd, pobun â'i gymeriad nodedig.

SIOPA A BWYTA ALLANGall siopwyr bori ymysg siopauteuluol unigryw di-ri, yn gwerthudillad hyfryd i fenywod a dynion,gemwaith, nwyddau lledr, esgidiau,crefftau, dodrefn, llyfrau, hen greiriaua rhoddion anarferol. Mae i’r dref enwda am ofalu am ei chwsmeriaid a’igwasanaeth o’r radd flaenaf sy’nnewid derbyniol dros ben ar ôl bod ynsiopau adrannol mawr y ddinas a’rpentrefi siopa modern.

Yn ystod y blynyddoedd diwethaf maetref y Bont-faen wedi meithrin enw daam ei chrefftau Cymreig o safon. MaeCanolfan Celf a Chrefft Yr Hen YsguborWlân wedi ei lleoli yn libart deniadolLlys Verity, ac mae’n gartref i artistiaidtalentog lleol sy’n arbenigo mewnaddurno cacennau, crochenwaith,gwaith coed, cerameg, dyluniogemwaith ac arlunio addurniadol. Maeyno hyd yn oed siop siocled i’chtemtio! Mae’r Old Masons Yard ynarcêd siopa unigryw ar lan yr afon gydasiopau annibynnol, caffis a bwytai.Gyda chymaint i’w gynnig does ryfeddbod tref y Bont-faen yn denu’rymwelwyr yn ôl dro ar ôl tro.

Mae hi bob amser yn bleser bwytaallan yn y Bont-faen, boed eich bodyn chwilio am damaid i ginio neu brydtri chwrs. Yn y dref ceir ystodardderchog o fistros, tai bwyta,tafarndai a bariau gwin a fydd yndarparu at ddant pawb, ac mae ganbob un ei gymeriad a’i steil ei hun.

Derbyniodd y dref ei siarter gyntaf yn1254, pan y’i gelwid yn Longa Villa(Tref Hir) sy’n ddisgrifiad priodol wrthystyried ei chynllun. Yn anghyffredin idref blanedig, nid oedd i’r Bont-faengastell er bod Richard de Clare wedicodi castell ond hanner milltir i ffwrddyn Llanbleiddian a oedd yn edrychdros y dref.

Cwblhawyd muriau’r dref erbyn tua1300, eu pwrpas oedd gwarchod eiddorhentu a thiroedd bwrdais gwerthfawrArglwydd Morgannwg yn ogystal âdarparu dull addas o gasglu tollau ganfarsiandwyr marchnadoedd a gynhelidddwywaith yr wythnos. Mae cyfranhelaeth o’r mur yn dal i sefyll, ynenwedig o gwmpas gardd yr HenNeuadd a ger y Porth Deheuol. YBont-faen yw’r unig dref yn yr hen SirForgannwg i gadw ei muriau hyd ydydd hwn ac mae’r Bont-faenbresennol yn aelod o Gylch y TrefiCaerog.

Yn ystod y Canol Oesoedd roedd yBont-faen yn dref farchnad ar gyfer yrardal amaethyddol o’i chwmpas.Roedd heb os yn anheddiad trefolgyda galwedigaethau ei thrigolion ynamrywio o bob math o fasnachwyr achrefftwyr i weithwyr proffesiynol amân foneddigion.

Yn y ddeunawfed ganrif daeth y Bont-faen yn gartref i lawer o foneddigion yFro, yn rhannol oherwydd bodpreswylio yn y Bont-faen yn rhoi’rhawl i fwrw pleidlais mewn etholiadauseneddol. Mae yna adeiladau Sioraiddcain yn dyddio o’r cyfnod hwn. Trwygydol y ganrif cafodd y Llys Chwarterei gynnal yn y dref lle gallai’r boblgael eu dedfrydu i gael eu halltudio i’rgwladfeydd. Cynhelid y Llys Mawr yny Bont-faen hefyd ar gyfer achosionmwy difrifol ac fe gondemniwydllawer o bobl i’r crocbren ar FrynOwain gerllaw.

Sports and LeisureFor the more active, there’s a wide selection of activities from paintballing tokarting – all just on Cowbridge’s doorstep. Cowbridge Leisure Centre has asports hall, gym, health suite, outdoor bowling green, plus a varied activityprogramme. Cowbridge Athletic Club provides squash, tennis, cricket and rugbyfacilities. Golfers can take their pick from a great choice of courses set againstthe backdrop of spectacular Vale countryside. For further information:www.visitthevale.com or www.valegolfbreaks.com

For walking enthusiasts there’s a choice of easy-to-follow nature trails, circularroutes and town walks. A short distance from the town are woods, lakes andcommon land for those who love to be close to nature. For further information onwalking in the Vale contact Valeways Tel: (01446) 749000.

The area is also perfect for fishing with a choice of fisheries within a few miles ofCowbridge.

Fisheries:• Dyffryn Springs Trout and Coarse Fishery, St Lythans. Tel: (029) 2059 5929

www.dyffrynsprings.co.uk• Hazel Court Ponds, Llysworney. Tel: (01446) 771893

www.hazelcourtponds.co.uk• Seven Oaks Fishery, Near Ystradowen. Tel: (01446) 622236

www.sevenoaksfishfarm.co.uk• Warren Mill Farm Park & Fishery, Pendoylan. Tel: (01446) 781274

www.warrenmillfarm.co.uk

If relaxation is more appealing then a visit to Beauty Within, Cowbridge’s veryown day spa is a must. Designed to subconsciously stimulate all your senses,you will enter a luxurious blend of exotic cultures, colours and textures fromaround the world.

The Vale Spa, a few miles away, offers a complete range of pampering spabreaks and spa day experiences in the luxurious surroundings of the ValeResort. Tel: 01443 667800

Ar gyfer y rhai mwy heini mae amrywiaeth eang o weithgareddau ar gael, osaethu paent i rasio ceir gwyllt - i gyd ar drothwy’r Bont-faen. Mae ganGanolfan Hamdden y Bont-faen neuadd chwaraeon, campfa, ystafell iechyd,llain fowlio awyr agored, yn ogystal â rhaglen amrywiol o weithgareddau.Mae Clwb Athletau'r Bont-faen yn darparu cyfleusterau sboncen, tenis, criceda rygbi. Gall y golffwyr ddewis rhwng nifer o gyrsiau wedi eu lleoli yng nghefngwlad ysblennydd y Fro. Am ragor o wybodaeth: www.visitthevale.com neuwww.valegolfbreaks.com

Ar gyfer y rhai y mae cerdded yn mynd â’u bryd mae yna ddewis o lwybraunatur hawdd eu dilyn, teithiau cylchol a theithiau o gwmpas y dref. Ceircoetir, llynnoedd a thir comin nepell o’r dref i’r rheini sy’n hoffi bod yngnghanol natur. Am ragor o fanylion cerdded yn y Fro cysylltwch â ValewaysFfôn: (01446) 749000. www.valeways.org.uk

Mae’r ardal hefyd yn berffaith ar gyfer pysgota gyda dewis o bysgodfeydd ofewn ychydig filltiroedd i’r Bont-faen.

Pysgodfeydd:• Pysgodfa Brithyll a Physgod Bras Dyffryn Springs, Llwyneliddon.

Ffôn: (029) 2059 5929. www.dyffrynsprings.co.uk• Llynnoedd Hazel Court, Llyswyrnwy. Ffôn: (01446) 771893

www.hazelcourtponds.co.uk• Pysgodfa Seven Oaks, ger Ystradowen. Ffôn: (01446) 622236

www.sevenoaksfishfarm.co.uk• Parc a Physgodfa Fferm Warren Mill, Pendeulwyn. Ffôn: (01446) 781274

www.warrenmillfarm.co.uk

Os yw’n well gennych ymlacio yna mae rhaid i chi ymweld â Beauty Within,sba undydd Y Bont-faen. Mae’r profiad wedi ei gynllunio i ysgogi eichsynhwyrau i gyd yn ddiarwybod i chi ac fe fyddwch yn profi cymysgeddegsotig o ddiwylliannau, lliwiau a gweadau o bob ban o’r byd.

Mae Sba Gwesty’r Vale, ychydig filltiroedd i ffwrdd, yn cynnig ystod lawn owyliau sba moethus a dyddiau sba yn amgylchedd gogoneddus y Vale Resort.Fôn: 01443 667800

Chwaraeon a Hamdden

CowbridgeELEGANT MARKET TOWN

TREF FARCHNAD GAIN

1

3

2

4

1. Cottrell Park / Parc Cottrell 2. Verity’s Court / Llys Verity3. Cowbridge Physic Garden /

Gardd Berlysiau y Bont-faen 4. Bear Hotel / Gwesty’r Bear

4

6 7

4. Blue Plaque Scheme / Cynllun Plac Glas5. Bear Hotel / Gwesty’r Bear6. Picturesque Cowbridge / Y Bont-faen hardd7. Holy Cross Church / Eglwys y Groes Sanctaidd

Tyfodd masnach, gyda pheth ogynnyrch masnachwyr y Bont-faen yncael ei anfon dros Fôr Hafren oborthladd cyfagos Aberddawan. Ym1865 agorwyd y rheilffordd yn rhedegtua’r de o Lantrisant ac yna fe’ihestynnwyd ym 1892 i Aberddawan.Fodd bynnag, heb ddigon o fasnach i’wchynnal fe’i caewyd ym 1951.

Yn niwedd yr ugeinfed ganrif, gydachynnydd mewn cludiant preifat affyniant, tyfodd y Bont-faen i fod ydref farchnad lwyddiannus a welwchchi heddiw.

Cadwch lygad am Blaciau Glas aradeiladau drwy’r dref sy’n dynodisafleoedd o ddiddordeb hanesyddol.

TAITH TREFTADAETHMae Taith Gylchol Iolo Morgannwg (6.5milltir) yn dechrau yng nghanol trefhanesyddol y Bont-faen. Crëwyd y daither mwyn eich tywys drwy gefn gwlad,pentrefi a choedwigoedd godidog yrardal a hefyd dathlu bywyd IoloMorgannwg (1747-1826), un ogymeriadau mwyaf lliwgar y Fro.

Ystyrir Iolo yn bensaer cenedl y Cymry, agallwch gerdded yn ôl ei droed er mwyndysgu mwy am y cymeriad rhyfeddolhwn. Casglwch eich copi o’r llyfrynmaint A5 sy’n cynnwys map OS y gellirei dynnu’n rhydd sydd â chanllawiaucerdded o dderbynfa Gwesty’r Arth ar yStryd Fawr neu siop Costa Coffee - hensiop Iolo a’r siop fasnach deg gyntaf yngNghymru!

DARGANFOD A MWYEwch i giosg rhyngweithiol ‘Darganfod aMwy’ gyda’i sgriniau cyffwrdd er mwyngwylio cyfres o ffilmiau byr sy’n edrychar hanesion diddorol cestyll, eglwysi asafleoedd hynafol Bro Morgannwg. Mae’rCiosg wedi ei leoli ar Stryd Fawr y Bont-faen drws nesaf i fynedfa’r Hen Neuadd.

3

2

1 1. Ramoth Chapel / Capel Ramoth

2. Shopping / Siopa3. St Quentin’s Castle /

Castell Sain Cwentin

5

www.visitthevale.com

Cowbridge trail 2016_Cowbridge 2016 21/04/2017 10:10 Page 2