03.02.2012

1

Dr.Fethi YILDIZ

giriş Amaç solunum ve dolaşımın kendine yeter hale gelene

dek hayati organların (öncelikle beyin ve kalp) oksijenasyonunun sağlanması ve oluşacak iskemi ve anokseminin yıkıcı etkilerinin önlenmesidir.

Nabızsız elektiriksel aktivitesi veya asistoli olan hastaya etkin CPR uygulanıp perfüzyonu bozan ritimlere defibrilasyon uygulanması sürecine kadar normal dolaşımın devamı amaçlanır

Ani kardiyak ölüm sonrası AHA ya göre yapılması gerekenler

Erken erişim Acil müdahale edilmesi gereken kişinin erken tanınması yerel müdahale sistemine haber verilmesi 112 aranması

Erken CPR Olay yerinde CPR a başlanması hayatta kalımı arttırır

Erken defibrilasyon

3-5 dk içinde yapılan CPR ve defibrilasyon sağkalımı %49-75 oranında arttırır

Erken gelişmiş bakım

CPR sonrası hastanın sağlık ekibine teslim edilmesi

CPR sistemik yaklaşımıCPR adımları yorumlar

1.Adım yaşamsal fonksiyonları değerlendir

Yanıt yoksa 2. adıma geçilir

2. Adım 112 ve OED

Varsa çağrı için bir yardımcı kullanılırMüdhale edilecek yardımcı yoksa 112 aranırCPR OED uygulanması

3. Adım Hasta pozisyonuı ve hava yolu açıklığı

İşlem sırasında servikalomurganın travmasına karşı hareketsiz kalması sağlanmalı

4. AdımSolunumun değerlendirilmesi

Solunum yoksa 5. adım

5. Adım 2 kurtarıcı soluk verilmesi

Her nefes için 1 sn aralık verNefesler göğüs için yeterli hacimde olmalıdır

6. Adım Dolaşımın değerlendirilmesi

Dolaşım yoksa 7. adıma geç

7. AdımKapalı göğüs kompresyonu ve havlandırmanın devamı

Dakikada en az 100 olacak şekilde uygulayınGöğüs kafesinin 4-5 cm çökmesi sağlanmalıdırGöğüs kafesinin tekrar eski haline dönmesine izin vermeli ve kesintiler en aza indirilmeli30 kompresyona 2 nefes oranı olmalıdır

8. AdımKullanılabilir ve görüntülenebilir defibrilatör kullanımı

03.02.2012

2

1 ve 2. adımlar Öncelikle potansiyel riskler, tehlikeli maddelerin

varlığı,fiziksel koşullar ve kişisel tehlike oluşturacak etkenler tespit edilir ve sağlık hizmeti sağlayıcılarına bilgi verilir

Hastaya yaklaşılıp ağrılı uyarana tepkisine bakılır Etrafta OED olup olmadığına bakılır

Adım 3 Bu aşamada hastanın üst solunum yolları

değerlendirilir Travma dışlanmalı ve hasta supin pozisyona getirilerek

servikal stabilizasyon sağlanmalıdır Supin pozisyon sağlanamıyorsa çene itme

manevrasıyla solunum yolu açıklığı sağlanabilir Bilinçsiz hastada havayolu tıkanıklığının yaygın

nedeni dil ve epiglot gevşemesine bağlıdır

Pozisyon verildikten sonra ağız içi sekresyon,yabancı cisim,takma dişler kontrol edilir

Protez doğru şekilde duruyorsa konumunun muhafaza edilmesi uygun havayolu açıklığını sağlamada yardımcı olabilir

Yabancı cisim varlığında tek parmak süpürme manevrasıyla cisim çıkarılmaya çalışılır

Cisim bu manevrayla çıkmıyorsa fazla uğraşmak yabancı cismin daha ileriye itilmesine neden olabilir

Baş geriye çene ileriye manevrasıHead tilt – chin lift

Eğer servikal yaralanma yoksa ilk tercih edilecek manevradır.

Baş yukarıya bakar ve koklama pozisyonunda uygulanır

Baş boyundan nazikçe kaldırılır. Bir el alından desteklenip baş kaldırılırken diğer elle

simfizis mandibuladan çene kaldırılır.

Çene itme manevrasıjaw thrust

Eğer servikal yaralanma varsa tercih edilecek yöntemdir.

Servikal vertebralar normal pozisyondayken resüsitasyon yapılmasına yardımcı olur.

Manevra mandibula köşelerinden kaldırılarak yapılır.

03.02.2012

3

13

Adım 4 ve 5 Havayolu açıklığı sağlandıktan sonra soluk alışverişi ve

hava hareketleri değerlendirilir Göğüs kafesi hareketleri ne bakılır, dinlenir,

hissedilmeye çalışılır Solunum yok ve hasta kardiyak arrest ise ve kurtarıcılar

ağızdan ağıza solunumda isteksiz ise tek başına göğüs kompreyonu etkili olabilir

Kapalı göğüs sıkıştırma teknikleriKapalı göğüs komresyonları

Göğüs kafesi 4-5cm çöktürülmeliEnaz 100/dk olmalıGöğüs kompresyonları arasında göğüs kafesinin esnemesine izin verilmeliKesintiler enaza indirilmelidir

Havalandırma Tek kurtarıcı veya 2 kurtarıcıyla entübeolmayan hastada 30 kompresyon sonrası 2 nefes verilirKurtarma ekipleri mevcut entübehastaya 8- 10 /dkVentilasyonlar için göğüs kompresyonlarına ara verilmemelidir

Kurtarıcı nefesler nasıl verilmeli Class IIa tavsiye Görünür göğüs kafesi yükselmesi sağlayacak şekilde

mouth-to-mouth/mask şeklinde soluk verilir Ağızdan stomaya-trakeostomiye Hızlı ve güçlü nefesten kaçınılmalıdır Hiperventilasyondan kaçınılmalıdır

Çok hızlı yada yüksek hacimli inspirasyon gastrikdistansiyon,regurjitasyon ve aspirasyona neden olabilir

Eğitimli bir kurtarıcı varsa aspirasyonu önlemek için krikoid bası yapılabilir

Krikoid bası sadece öksürük ve öğürme refleksi olmayan bilinç kapalı hastalara uygulanabilir

03.02.2012

4

Ağızdan ağıza solunum Maskeden ağıza solunum

Yabancı cisim tıkanıklığı Havayolu tehlikede hasta iki eliyle boğazını tutarak

evrensel bir işaret yapabilir Hasta konuşabiliyor ,öksürebiliyorsa devamı için

teşvik edilmelidir Hasta öksürerek yabancı cismi çıkaramıyorsa tek

parmakla süpürme hareketi yapılmamalıdır

Obstrüksiyon rahatlatıcı manevralar Maneuvers –Heimlich manevrası Göğüs itme manevrası Parmak süpürme manevrası

Maneuvers Heimlick manevrası

Bilinçli ve yetişkin bir bireyin havayolu katı bir maddeyle tıkalı ise kullanılır

Sıvı maddeler için kullanımı uygun değildir Diyaframa bası yapılarak yapay bir öksürük

oluşturmaya çalışılarak uygulanır Birden çok kez denenebilir Hasta ayakta,oturarak veya yerdeyken uygulanabilir.

Hasta ayakta veya oturuyorsa hastanın arkasından karın orta hatta göbek üzerinden eller yumruk yapılır,güçlü hızlı yukarı itme uygulanır

Bilinç kapalı ise yüzüstü uzatılıp ata biner pozisyonda uygulanabilir.

03.02.2012

5

Yabancı cisim çıkana veya hasta bilincini kaybedene kadar devam edilir

Potansiyel komplikasyonları- abdominal ve torasik organ yaralanmaları- aspirasyon- rüptürdür

Göğüs itme manevrası Morbid obez veya gebeliğin ileri evrelerinde kurtarıcı

karın çevresinden ulaşamıyorsa uygulaanır Oturan veya ayakta hastanın sternum üzerine

başparmak içe gelecek şekilde yumruk konur İleri doğru itme uygulanan tekniktir Hastanın bilinci kaybolursa düz bir zemine yatırılıp

aynı şekilde manevraya devam edilebilir

Parmak süpürme manevrası Sadece bilinçsiz hastalarda kullanılır Bir elin başparmağı ve diğer parmaklar kullanılarak dil

ve mandibula kaldırılır Diğer elin işaret parmağı çengel şekline getirilerek ağız

içi süpürülerek temizlenmeye çalışılır Yabancı cisim boğazda ise derine itmemeye dikkat

edilmelidir.

03.02.2012

6

Adım 6 ve 7 Nabız kontrolü için en kolay ulaşılabilir ve güvenilir yer

karotis arterdir Palpasyon düşük basınçla ve tek taraflı yapılmalıdır Femoral arter nabız kontrolü için iyi bir alternatiftir Nabız kontrolünde 10 saniye içerisinde nabız

hissedilemezse göğüs kompresyonuna başlanmalıdır

Kapalı göğüs kompresyonu fizyolojisi Nabız alınamıyorsa hasta supin pozisyonda yatırılır. Eller ksifoidin 4- 5 cm superiorunda ve göğüs orta

hattında kenetlenir ve elin iç yüzü hastanın vücudunun uzun ekseni ile paralel olması gerekir.

Dirsekler kırılmadan kuvvet vektörü omuzdan olacak şekilde kompresyon gerçekleştirilir.

CPR komplikasyonları Ventilasyon sonucu mide içeriği regürjitasyonu,

aspirasyon ve gastrik rüptür olabilir. Sternum ve kot kırıkları Pulmoner kontüzyon Pnömotoraks Myokardiyal kontüzyon Hemorajik perikardiyal efüzyon Dalak ve karaciğer laserasyonu görülebilir

03.02.2012

7

Geç komplikasyonlar Pulmoner ödem, GİS kanaması, Pnömoni, Rekürren kardiopulmoner arrestler görülebilir

Deneysel teknikler ve yeni öneriler Bugüne kadar manuel CPR ve defibrilatörden daha üst

düzey ispatlanmış bir uygulama yoktur Göğüs kompresyon oranı ve derinliğini ölçen ve

kurtarıcılara görsel ve işitsel geri bildirim ileten yeni tür araçlar CPR peformansını geliştirebilir.

Bu durum CPR yapanların belli bir süre sonra dakikada en az 100 basıyı ve gerekli CPR derinliğini yapmakta başarısız olmasındandır.

Bir çalışmada gösterilmiş ki hastane içi kardiyak arrestolup 10 dakikadan fazla CPR’a ihtiyaç duyulan hastalar da kısa dönem ve bir yıllık artmış surveyoranları gösterilmiştir.

Bu metodun başarısı, ekstra korporyal dolaşımla koroner kan akım hızı ve artmış myokardyaşayabilirliği ilede gösterilmiştir.

Yine yeni bir öneri şahitsiz kardiyak arrest, çocuk arresti ve kardiyak orjinli olmadığı düşünülen arrestlerdışında iki kurtarıcı soluk verilmesi gerekli değildir.

Resüstasyonun sonlandırılması İdeali hastanın solunumu kardiak autputu dönene

kadar devam edilmesidir Kurtarıcılar yorgun düşene kadar, Belirgin ölüm bulguları gelişmesi halinde

sonlandırılabilir Yirmi dakikayı geçen normotermik arrest hastaların

uzun dönem sonuçları kötüdür. Travmatik olmayan ve spontan solunumu ve dolaşımı

dönen hastalar recovery pozisyonuna alınmalıdır.

03.02.2012

8

Etik olarak resüstasyon sırasında kurbanın önceden CPR yaptırmak istemediğine dair direktifleri olup olmadığı sorgulanmalıdır

Aile üyelerinin isteği varsa resüstasyon sırasında hazır bulunmaları sağlanabilir…

teşekkürler