Upload
an-chuallacht-an-chuallacht
View
269
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Irisleabhar na Cuallachta, Coláiste na hOllscoile Corcaigh.
Citation preview
FREE!Eanáir 2010
Irisleaḃar naIrisleaḃar na
CuallaċtaCuallaċtaMagazine�ofAn�Chuallacht
Féachaint ar...
Rith 2010!Rith 2010!Cumann GaelachCumann Gaelach
C.I.T.C.I.T.
An todhchaí dar le...An todhchaí dar le...
Mystic PeigMystic Peig
Léirmheas�ar...Léirmheas�ar...
AvatarAvatar
Agus go leor eile..Agus go leor eile..
CRAIC!CRAIC!Eag. #7 Saor in Aisce
Fáilte IsteachFáilte Isteach
San Eagrán
So:
Bál na dteangacha,Grianghraif,Léirmheas,RITH 2010,Mystic Peig,
Puzal,agus tuilleadh!
Tá�fíorfháilte�romhaibh�arfad�isteach�sa�chéad�ea-grán�de�Craic!�2010,�tásúil�agam�gur�bhain�sibhtaitneamh�as�an�sos�(nachraibh�fada�go�leor!)�agusgur�lig�sibh�scíth�marbeidh�imeachtaí�na�Cual-lachta�ag�tosnú�arís�ganmhoill�agus�beidh�dóthaindóibh�ann!Tharla�mórán�eachtraí�óchuaigh�an�t-eagrán�deire-anach�i�gcló,�de�bharr�natuillte�uafásacha�agus�bástruamhéalach�ár�gcaraBrian�Ó�Tuama�cuireadhimeachtaí�na�Cuallachtaar�ceal.�Ba�mhaith�lecoiste�na�Cuallachta�árgcomhbhrón�a�chur�in�iúldá�chlann�uilig.�Aireoimiduainn�é.�Ar�dheis�Dé�goraibh�a�anam.�RIP.
Beidh�socruithe�ádhéanamh�againn�goluath�faoi�Spraoi�CoisLaoi�a�atheagrú,�Seach-tain�na�Gaeilge,�Rith2010,�Bál�na�dTean-gacha�agus�tuilleadh!Níl�aon�eolas�again�gofóill�faoin�todhchaí�atá�indán�d’Art�Mc�Brides,beimid�I�dteagmháil�goluath�le�heolas�faoingcéad�chruinniú�eile.Beimid�fós�sa�tSeomraCaidrimh�gach�Déar-daoin�óna�haon�dochupán�tae�aguscomhrá,�fáilte�roimhchách!Tá�hoodies�álainn�nuaagainn!�Má�tá�aon�duinenár�bhailigh�ceann�beidhsiad�le�fáil�ann�chomhmaith.Ciara Nic Dhiarmada.Eagarthóir.
Cuimhnigh go
bhfuil Seachtain
na Gaeilge 2010
ar an mbealach!
Beidh clár
imeachtai ar fáil
go luath.
SnaG 2010:
02 - 17
Márta.
Feidhmchlár Nua
Cuireann�Téacs ar�dochumas�teachtaireach-taí�a�scríobh�ar�doghuthán�le�téacsáilthuarthach�Gaeilge,
agus�tá�sé�saor�in�aisce!Faigh�é�ó
www.teacs.ie
2
Conas atá sibh, a chairde! Is�sinne�Cumann�Gaelach�CITagus�is�dream�nua�muid.�Seo�anchéad�bhliain�atá�cumann�marseo�in�Institiúid�TeicneolaíochtaChorcaí�agus�bhí�an-shuim�agdaoine�ag�Lá�na�gCumann�margheall�air.�Cé�ná�fuil�GaeilgePheig�Sayers�ag�gach�duineagainn,�táimid�go�léir�tógtha�leisan�dteanga�agus�sásta�páirt�aghlacadh!
Is�í�ár�n-aidhm�ná�an�Ghaeilge�achur�chun�cinn�timpeall�ancholáiste�agus�obair�adhéanamh�i�gcomhar�le�grúpaíéagsúla�i�gCorcaigh�ar�son�nateanga.�Táimid�tar�éis�cúplaeachtra�a�dhéanamh�in�éineachtleis�an�gCuallacht�cheana�féinagus�tá�súil�againn�go�gcuirfearimeachtaí�fé
lántseol�i�ndi-aidh�na�Nol-lag�dármbaill.�
Gach�seachtain,�beidh�ciorcalcomhrá�ar�siúl�againn�do�na�micléinn�i�rith�lae,�chomh�maith�lehoícheanta�amuigh�sa�chathair.Beimid�ag�freastal�ar�Dhaon-phoblacht�Chorcaí,�leis,�uair�samhí.�Chomh�maith�leis�na�rudaírialta�seo,�táimid�chun�seach-tain�lán�d'imeachtaí�a�chur�arsiúl�le�haghaidh�Seachtain�naGaeilge.�Táimid�ag�tnúth�go�mór�leis.Bheimis�thar�a�bheith�buíoch�asaon�chúnamh�chun�an�cumanna�neartú�is�a�bhfeabhsú,�cibélaistigh�nó�lasmuigh�de�CIT.�Marsin�má�tá�eolas�fúinn�ó�éinneagaibh,�bígí�i�dteangmháil!�
Scaipigí�an�focal!
Athhliain
faoi mhaise
ón gCual-
lacht!!
Cumann Gaelach C.I.T.Cumann Gaelach C.I.T.
3
Fáilte go dtí L’AudeFáilte go dtí L’Aude
L’Aude: cúinne éagsúil na Fraince
Cé�nach�raibh�na�Francaigh�gar�dochroíthe�Éireannachaan�mhí�seo�caite,�is�cosúil�anois�gobhfuilimíd�i�gcaidreamh�leo�arís,�agusis�cóir�an�rud.�Tar�éis�an�tsaoil,�téannna�mílte�Éireannaigh�go�dtí�an�Fhraincar�saoire�gach�bliain�agus�baineannsiad�ana-thaitneamh�as�an�tír�agus�asna�daoine�a�thugann�lóistín�dóibh.Caithfead�féin�a�rá�go�bhfuil�turas�arleith�le�fáil�i�gceantar�amháin�i�ndeis-ceart�na�Fraince�darb�ainm'l’Aude'.
Suite�idir�na�Piréiní�agus�an�Mheán-mhuir,�is�mór�an�t-athrú�a�chífeá�sacheantar�seo�agus�tú�ar�do�shlíaduaidh�ó�Pháras,�ó�thaobh�staire,cultúir�agus�timpeallachta�de.��Tugtar‘Cathar�Country’�ar�an�Audemar�gheall�ar�sheict�na�gCatárach,�abhí�ar�an�bhfód�sna�Meánaoiseanna.Bíodh�gur�deineadh�ár�ar�naCatáraigh�na�céadta�bliain�ó�shin,maireann�a�gcaisleáin�ina�bhfothrachaar�na�cnoic.�
Sampla�suntasach�is�ea�Lastours,atá�timpeall�15�km�lastuaidh�deCarcassonne,�príomhchathair�ancheantair.�Daingean�taobhistigh�dá�fallaí�móra,�is�iontach�anradharc�é�Carcassonne.�Ach�debharr�an�méid�turasóirí�a�thaganngo�dtí�an�áit�stairiúil�seo,�b’fhearrcuairt�a�thabhairt�air�sagheimhreadh.Seans�go�mbeidhsuim�ag�Gaeilgeoirí�clos�go�bhfuilteanga�san�Aude,�agus�ar�fud�deis-ceart�na�Fraince,�seachas�anFhraincis.�‘Sí�an�teanga�atá�i�gceistná�Occitan�(nó�Ocsatáinis).�Cosúilleis�an�nGaelainn,�tá�sí�imbaol,�ach�labhartar�go�fóill�in-áiteanna�iargúlta�fén�dtuath.�Tá�tion-char�na�Spáinnise�inti�chomh�láidirleis�an�bhFraincis.�
4
Go�deimhin,�d’fhéadfá�ará�go�bhfuil�rian�na�Spáinne�goginearálta�le�feiscint�san�Aude,agus�is�dócha�gurb�é�seo�achruthaíonn�an�t-atmaisféaréagsúil�sa�chúinne�seo�denbhFrainc.
Uaireanta�bíonn�roinnt�daoine�den�tuairimgo�bhfuil�naFrancaigh�saghas�uaibhreach.�B’fhéidir�gobhfuil�siad�bréan�de�thurasóirí�i�bPáras,ach,�i�leith�domsa�dhe,�níl�an�scéal�mar�angcéanna�san�Aude.�Tá�siad�fáiltiúil�agusdéanfaidh�siad�a�seacht�ndícheallthú�a�chabhrú�má�tá�tú�i�dtrioblóid.�‘Sé�ant-aon�rabhadh�a�thabharfainn�do�dhuine�agdul�ann�ná�beagáinín�Fraincis�(nó�Ocsatái-nis!)�a�fhoghlaim,chun�gur�féidir�leat�caintle�daoine�áitiúla.
Eoghan Ó Coistealbha
NÁ DEIN DEARMAD...gur�féidir�leat�gach�eagrán�deCRAIC! a�fháil�ar�an�idirlíon,�leis!Téir�gohttp://CraicUCC.webs.comagus�tóg�sracfhéachaint�astu!�Máchaillis�aon�tseaneagrán,�nó�má�táfonn�ort�eagrán�eile�a�fheiscint,�isféidir�leat�dul�ar�do�ríomhaire�anoisagus�é�a�fháil�gan�fhadhb!
5
LéirmheasLéirmheasOscailt: 18ú�Nollaig�(20th�Century�Fox)Aisteoirí: Sam�Worthington,�Zoe�Saldana,Sigourney�Weaver,�Stephen�Lang,�Michelle�Ro-driguez,�Giovanni�Ribisi,�Joel�David�Moore,�CCHPounder,�Wes�Studi,�Laz�AlonsoStiúrthóir/scríbhneoir: James�Cameron
PG-13, 161 nóiméad.
Ón�stiúrthóir�céanna�leis�an�scannán�rathúil�Titanic�a�tháinigAvatar.�Scannán�atá�beagnach�trí�uair�in�fhad�agus�gachnóiméad�dó�cliste,�corraitheach�agus�lán�d’éifeachtaí�speisialta.Tá�an�plóta�bunaithe�sa�bhliain�2154�ar�an�bplainéad�Pandora.Tá�coilíneacht�mhianadóireachta�bunaithe�ag�corparáid�il-náisiúnta�ann.�Tá�an�timpeallacht�tocsach�don�chine�daonnaagus�is�éineacht�le�sin�tá�na�dúchasaigh�naimhdeach.�Tais-tealaíonn�siad�le�cathéide�ollmhór�nó�mar�Avatars.
Is�é�Jake�Sully(Sam�Worthington)�an�príomhphearsa,�muir-shaighdiúr�míchumasach�a�thógann�áit�a�chúpla�marbh�sa�chláreolaíoch�atá�ar�bun�ar�Phandora.�Tá�na�heolaithe�ag�súil�le�háitníos�suaimhní�a�chruthú�tré�staideár�agus�lánpháirtiú�adhéanamh�ar�na�dúchasaigh-�Na’vi.
Gan�aon�thraenáil�caithfidh�Jake�foghlaim�conas�a�aigne�anascadh�le�Avatar,�corp�a�nascann�DNA�an�duine�daonna�leDNA�na�dúchasaigh,�Na’vi.�Is�síscéal�é�cinnte�lán�go�barra�ledragain�ag�eitilt,�plandaí�draíochta�agus�ainmhithe�fiáine.�Táfórsa�fuinnimh�a�sreabhann�tríd�gach�rud�ar�Phandora,�nacrainn,�na�plandaí�agus�nuair�is�gá�na�Na’vi�féin.
Deánann�Jake�cairdeas�le�treibh�amháin,�go�háirithe�lebaineannach�cumhachtach�ar�a�thugtar�Neytiri(Zoe�Saldana).�
6
Múineann�sí�dó�conas�maireachtáil�san�fhoraois,�conas�anteanga�a�labhairt�agus�conas�meas�a�thaispeáint�do�na�tradisiúinsa�nádúr.�Yep-�titeann�siad�i�ngrá!
Don�chuid�deireanach�den�scannán�is�cath�atá�igceist�chun�an�lámh�in�uachtar�a�fháil�ar�Phan-dora�agus�a�todhchaí�a�chinntiú.�Is�bunsmaoineamh�ar�fad�é�an�scéal�sa�scan-nán.�Scríobhadh�é�blianta�ó�shin�ach�ní�raibh�anteicneolaíocht�ar�fáil�chun�é�a�chruthú�donscáileán.�B’fiú�dúinn�é�gur�fhan�Cameron�go�dtí�go�raibh!�Bliantasa�phíblíne,�ceithre�bhliana�á�tháirgeadh�agus�níl�aon�rud�ann�tréthimpiste,�tá�gach�sonar�tábhachtach.�Tosnaíonn�seo�leis�nahaisteoirí,�mar�dhaoine�nó�Moncaithe�gorm�tugann�siad�beochtdá�rólanna.�Tá�an�scáileán�ag�pléascadh�le�gníomhacht�agus�táan�fuaimrian�chomh�pléascach�leis.Coinníonn�sé�luas�corraitheach�nach�bhfuil�tuirseach,�ní�dhéantarnóiméad�a�chur�amú�agus�creideann�an�lucht�féachana�i�bPan-dora.�Áfach�ar�deireadh�thiar�thall,�is�scéal�grá�atá�igceist.�Ceann��réadúil�agus�croíúil.
Ciara Nic Dhiarmada.
Lán marcanna don scannánseo. D’eirigh leis greim daingina fháil ar m’aigne ar aon nós.Sár obair deánta ag Cameron abheidh an deacair a sharú!
Conchlúid:Conchlúid:
7
Bhí�cuairteoirí�againn�sa�tSeomraCaidrimh�roimh�Nollaig�ón�Ea-graíocht�Rith�2010.�Rithsealaíochta�Gaeilge�atá�ann�abheidh�ar�siúl�le�linn�Sheachtain�naGaeilge�ag�sroicheadhbuaicphointe�i�nGaillimh�ar�LáFhéile�Phádraig�2010.Is�í�seo�ancheád�bhliain�den�fhéile�ach�tá�sé�igceist�go�mbeidh�sé�á�reachtáilgach�dara�bliain.�Ní�smaoineamhuathúil�atá�ann�áfach,�bunaíodh�éar�imeachtaí�eile�den�tsaghascéanna�i�dTír�na�mBasach�agus�saBhriotáin.Thosaigh�Korrika�i�dTírna�mBascach�é�i�1980�agus�tá�séfós�ag�dul�ar�aghaidh�30�bliain�níosdéanaí,�le�níos�mó�ná�leathmhilliún�duine�ag�glacadh�páirte�leblianta�beaga�anuas.�Thosaigh�ArRedadag�sa�Bhriotáin�i�2008�leníos�mó�ná�10,000�rannpháirtithe.Táimid�ar�fad�ag�súil�go�mbeidh�anrath�céanna�ag�Rith�2010.
Tá�sé�mar�aidhm�ag�Rith�2010�labhairtna�Gaeilge,�ag�leibheál�áitiúil,�a�sprea-gadh�agus�céiliúradh�a�dhéanamh�ar�angcultúr�gaelach.�Tógfar�céadchéimeanna�Rith�2010�i�mBéal�Feirstear�an�10�Márta�2010.�I�ndiaidh�an�tsear-manais�tosaigh,�osclófar�an�Bata�aguscuirfear�an�teachtaireacht�tacaíochta,scríofa�ag�Uachtarán�na�hÉireann,�istighsa�bhata�d’fhad�an�chúrsa�ar�fad.Léifear�an�teachtaireacht�mar�chuid�dechlabhsúr�an�imeachta�i�gcathair�naGaillimhe�ar�Lá�Fhéile�Phádraig.�Ansin,bronnfar�an�bata�ar�rásaí�an�chéadchiliméadar�agus�tosóidh�an�turas.�Iom-prófar�an�Bata�timpeall�na�hÉireann�arfeadh�seacht�lá�agus�oíche,�ar�thuras1600km,�trí�bhreis�is�400�baile�agus�17gcontae.�Iompróidh�úinéir�anchiliméadair�an�bata�legrúpa/scoil/cairde�ag�barr�an�reatha.�Táfáilte�roimh�chách�teacht�isteach�sa�rithag�aon�phointe�agus�freastal�ar�nahimeachtaí�a�bheidh�ar�siúl�thar�angcúrsa.�Cuimhnigh�nach�gá�duit�abheith�i�do�chainteoir�Gaeilge�chun�tacúleis�an�nGaeilge!
Tá�an�cúrsa�leagtha�amach�arGoogleMaps�agus�do�gach�contae,tá�liosta�na�gciliméadar�le�rogha�iada�cheannach�nó�cur�san�áireamhmuna�bhfuil�siad�díolta�cheana�féin.
Mar�thoradh�ar�Rith,�tá�cistespeisialta�á�bhunú.�Úsáidfear�anciste�seo�le�tacaíocht�a�thabhairt�dothograí�ar�fud�na�tíre,�a�chothaíonnagus�a�spreagann�úsáid�na�Gaeilgemar�theanga�phobail.�Tá�réimseleathan�eagraíochtaí�idir�Foras�naGaeilge,�Fáilte�Ireland,�Ógras�agusCumann�Lúthchleas�Gael�ag�tab-hairt�tacaíochta�do�Rith�2010.�Taréis�don�rith�tosú�i�mBéal�Feirste,leanfaidh�sé�ar�aghaidh�gan�stad�godtí�go�sroicheann�sé�cathair�naGaillimhe�7.5�lá�níos�déanaí�ar�LáFhéile�Phádraig.
Moltar�aon�rud�gur�féidir�adhéanamh�chun�airgid�a�bhailiúchun�ciliméadar�a�cheannach�aguspáirt�a�ghlacadh.�Tá�cártaí�ur-raíochta�ar�fáil�freisin.�Eagrófarclár�iomlán�imeachtaí�do�dhaoinefásta�agus�do�pháistí�thar�angcúrsa�mar�chuid�de�Sheachtainna�Gaeilge.�Tá�fáilte�roimh�pháistírith�i�gceantair�uirbeacha�faoimhaoirseacht�ó�dhaoine�fástaamháin.
Glacfaidh�grúpaí�pobail,�clubannaspóirt,�clubanna�óige,�scoileanna,grúpaí�Gaeilge(An�Chuallacht�sanáireamh!!),�agus�gach�éinne�atá�agiarraidh�a�dtacaíocht�a�léiriú�donGhaeilge�páirt�sa�bhféile.
Beir�libh�na�bróga�reatha�agus�Bílinn!!�:)
11
Bál na dTeangacha!!Bál na dTeangacha!!
I�mbliana,�don�chéad�uair�le�deich�mbliana�anuas,beidh�Coláiste�na�hOllscoile�Corcaigh�ag�cur�‘Bálna�dTeangacha’�ar�siúl.�Tá�ceithre�chumannteanga�tagtha�le�chéile�chun�an�bál�a�shocrú�lehaghaidh�na�céadta�daltaí�atá�ag�déanamhstaidéir�ar�theanga�sa�choláiste.�Tá�an�coiste�nuadéanta�suas�de�bheirt�ón�gCumann�Gearmáinise,ón�gCumann�Fraincíse,�ón�gCumann�Spáinniseagus�ón�gCuallacht.�Tá�a�lán�oibre�déanta�cheanaféin�ach�tá�an-chuid�fós�le�déanamh.�
Tá�súil�againn�go�mbeidh�gach�aon�dalta�ion-adaithe,�cé�acu�in�eagrú�an�bhia,�an�ceol,�andamhsa�nó�na�maisiúcháin.�Tá�gach�cumann�agiarraidh�a�bhuile�coise�féin�a�chur�ar�an�ocáid.Beidh�sé�ar�siúl�san�óstán�“The�Imperial”�agdeireadh�mí�Eanair.�Geallaimid�go�mbeidh�oíchele�cuimhneamh�i�gceist.��Buffet�blasta�agus�flúirsede�dhí,�ceol�bríomhar,�rince�spreagúil�and�grúpaceol�taitneamhach�–�na�gnéithe�go�léir�abhaineann�le�oíche�iontach.�Coiméad�bhur�súileoscailte�do�na�póstaeir�timpeall�na�háite�agusbeidh�na�ticéid�ar�díol�ar�phraghas�réasúnta�igceann�cúpla�seachtaine.Susan�Ni�Cheannbhuaidh,�An�Chumann�Fraincise.
Dáta le
teacht,Bí ag
faire amach!
12
....Firic?!....Firic?!
An féidir leat déanamh
amach cé acu atá fíor nó
bréagach díobh seo?!
Seo iad pointí eolais ran-
damacha agus aisteacha. Inis
le do chairde iad agus féach
an nglacfar leo! Is�é�an‘whoopingCrane’�an�t-éanis�airde�iMeiriceáThuaidh�ag�5troigh!(sinchomh�hard�li-omsa!)
Tógadhbarr�an�EmpireState�Building�idtosach�mar�áitchun�blimps�achoimeád.
Is�éMuhammed�an�t-ainm�is�commóntaar�domhan
Ibpaicéad�cártaíis�é�an�Rí�Hartan�t-aon�rí�gancroiméal
Óltar�3bhilliún�cupántae�in�aghaidhan�lae�mórthim-peall�andomhain
Tá�dhá�chártacreidmheasa�in�aghaidhan�duine�sna�Stáit�Aon-taithe
Sa�bhliain1878,ní�raibh�achcaoga�ainm�saleabhar�teileafóin
13
Mystic Mystic
PeigPeig
Léigh do thodhchaíle Peig Sayers(trascríobh le Ju-lanne agus TraceyNí Mhurchú)
ARIES
Bí�te....ná�bí�fuar
Ball den Chuallachttráthúil: Tracey�NíMhurchú
TAURUS
Má�tá�tú�gnéasach�tarchuig�an�Arts�Ball...fantáimse�psychic...em�NÁtar�chuig�an�Arts�Ball
SCORPIO
Léigh�'AntOileánach'...beidh�gachrud�soiléir�ansan!Ball�de�roinn�na�nu-aGhaeilge�tráthúil:�LiamP.�ÓMurchú
GEMINI
Dá�mbeadh�an�domhanfoirfe�ní�theastódhuaimse�afheiscint�ach�do�lucht!!Banna ceoil tráthúil:Savage�Garden
AQUARIUS
Dá�dteinnse�ar�anaonach�is�dá�gcean-nainse�póg...cadé�sin�don�té�sin�nábaineann�sin�leo??!!!Comhairle�don�mhí:�Nátóg�an�chaic!!!
LEOCoimeád�do�chuid�giúir-léidí�ar�fad�os�ard...ní
bheadh�a�fhios�agat�cada�tharlódh!!
Rudaí míthráthúla: Natuilte!!!!
14
LIBRA
Ní�thagann�Daidí�na�Nol-lag�ach�uair�sa�bhliain!Ball tráthúil den Chual-lacht: Tracey�Ní�Mhurchú
PISCES
l
Bí�ag�cleachtadh�dochuid�Gaeilge,�Fraincis,Spainnis�agus�Gearmái-nis�do�‘Bál�na�Tean-gacha’Teanga thráthúil:�AnGhaeilge
CAPRICORN
Níl�aon�rud�i�ndán�duit�anmhí�seo.�
CANCER
Tá�tú�ró-ramhar�tar�éis�naNollag!
Bia mí-thráthúil: Sea-cláid
VIRGO
Bí�ar�thuras�mistéireachna�dteangacha,�b’fhéidirgo�mbeidh�duine�mis-téireach�ann�duit!
Áit thráthúil: is�rún�é!!
SAGITTARIUS
11�mí�fágtha�go�dtí�anOireachtas!
Baile tráthúil: Cill�Airne
15
PUZALPUZAL
Sula mbeidh oraibh smaoineamh faoi
scrúdaithe a dhéanamh arís , tóg cúpla nóimeád chun triall a bhaint as ár bpuzal agus cinntiú go bhfuil an intinn fós ag obair!
Liosta Focal:SeachtainnaGaeilge
GlórnanGaelRaidió
naGaeltachtaAnChuallacht
CRAICSlánDuais
CoisLaoiClubSultStaidéar
DíospóireachtaíTuras
MistéireachCumannanCheoil
ThraidisiúntaGaelTaca