Człowiek w społeczeństwieCzłowiek w społeczeństwie

autor: Bartosz Wardęgaautor: Bartosz Wardęga

Kim jest człowiek?

Człowiek jest istotą biologiczną, którą charakteryzuje: Człowiek jest istotą biologiczną, którą charakteryzuje: a) Wyprostowana postawaa) Wyprostowana postawab) Chwytliwe ręceb) Chwytliwe ręcec) Wzrok skierowany naprzódc) Wzrok skierowany naprzódd) Wielki mózg i złożony system nerwowyd) Wielki mózg i złożony system nerwowye) Złożony mechanizm głosowye) Złożony mechanizm głosowyf) Długa zależność dziecka od rodzicówf) Długa zależność dziecka od rodzicówg) Plastyczność wrodzonych potrzeb g) Plastyczność wrodzonych potrzeb h) Trwałość popędu seksualnego działająca staleh) Trwałość popędu seksualnego działająca stale

Wyprostowana postawaWyprostowana postawa – pozwala człowiekowi lepiej – pozwala człowiekowi lepiej ogarnąć wzrokiem otoczenie i uwalnia przednie kończyny, ogarnąć wzrokiem otoczenie i uwalnia przednie kończyny, które są lepiej wykorzystywane niż u czworonogów.które są lepiej wykorzystywane niż u czworonogów.

Chwytliwe ręceChwytliwe ręce – wraz z ruchomymi palcami i – wraz z ruchomymi palcami i przeciwstawnym kciukiem, pozwalające na wykonywanie przeciwstawnym kciukiem, pozwalające na wykonywanie delikatnych i skomplikowanych czynności. delikatnych i skomplikowanych czynności.

Wzrok skierowany naprzódWzrok skierowany naprzód – umożliwiający trójwymiarowe – umożliwiający trójwymiarowe widzenie przestrzeni i lepiej jej organizowanie.widzenie przestrzeni i lepiej jej organizowanie.

Wielki mózg i złożony system nerwowyWielki mózg i złożony system nerwowy – umożliwia wysoki – umożliwia wysoki rozwój intelektu i życia psychicznego. rozwój intelektu i życia psychicznego.

Złożony mechanizm głosowyZłożony mechanizm głosowy – budowa warg i krtani – budowa warg i krtani umożliwiająca wydawanie zróżnicowanej ilości dźwięków.umożliwiająca wydawanie zróżnicowanej ilości dźwięków.

Długa zależność dziecka od rodzicówDługa zależność dziecka od rodziców – wolne tempo – wolne tempo dojrzewania oraz długi okres opieki dorosłych. dojrzewania oraz długi okres opieki dorosłych. Dziecko jest dłużej nauczane by funkcjonować w Dziecko jest dłużej nauczane by funkcjonować w społeczeństwie, poprzez włączanie popędów w społeczeństwie, poprzez włączanie popędów w ustalone ,,reguły” kultury.ustalone ,,reguły” kultury.

Plastyczność wrodzonych potrzebPlastyczność wrodzonych potrzeb – brak stałych – brak stałych mechanizmów instynktowych, przystosowanie popędów do mechanizmów instynktowych, przystosowanie popędów do warunków ich zaspokajania.warunków ich zaspokajania.

Trwałość popędu seksualnego działająca staleTrwałość popędu seksualnego działająca stale – nie ma – nie ma okresowego popędu, człowiek potrafi go kontrolować.okresowego popędu, człowiek potrafi go kontrolować.

Na życie człowieka w społeczeństwie Na życie człowieka w społeczeństwie wpływają komponenty :wpływają komponenty :a) biogennya) biogennyb) psychicznyb) psychicznyc) socjogennyc) socjogennyd) duchowy d) duchowy

Komponent biogennyKomponent biogenny – na udział człowieka w – na udział człowieka w społeczeństwie ma wpływ jego fizjologia, a w szczególności społeczeństwie ma wpływ jego fizjologia, a w szczególności układ nerwowy ( dzięki sodkom chemicznym można układ nerwowy ( dzięki sodkom chemicznym można wywołać u człowieka określone zachowanie). Ważnym wywołać u człowieka określone zachowanie). Ważnym elementem komponentu biogennego człowieka są warunki elementem komponentu biogennego człowieka są warunki geograficzne. Człowiek jest zależny od swojego środowiska geograficzne. Człowiek jest zależny od swojego środowiska tzn. od układu przedmiotów i innych organizmów żywych, tzn. od układu przedmiotów i innych organizmów żywych, które go otaczają i wywierają jakiś wpływ na procesy które go otaczają i wywierają jakiś wpływ na procesy życiowe organizmu. Takie zjawisko nazywamy życiowe organizmu. Takie zjawisko nazywamy determinizmem geograficznymdeterminizmem geograficznym..

Komponent psychicznyKomponent psychiczny – zaliczamy do niego: – zaliczamy do niego:naturę ludzkąnaturę ludzką - zespół stałych dążeń i motywów, celów i - zespół stałych dążeń i motywów, celów i wartości wyznaczających postępowanie człowiekawartości wyznaczających postępowanie człowiekainstynktinstynkt – wrodzony i niezmienny mechanizm reagowania na – wrodzony i niezmienny mechanizm reagowania na określone potrzeby zewnętrzne jak wewnętrzne, wspólne określone potrzeby zewnętrzne jak wewnętrzne, wspólne całemu gatunkowi, wywołujące u wszystkich osobników całemu gatunkowi, wywołujące u wszystkich osobników gatunku te same i niezmienne sposoby zachowania się.gatunku te same i niezmienne sposoby zachowania się.struktury osobowości człowiekastruktury osobowości człowieka – są to impulsy – są to impulsy biopsychiczne np. uczucia i wola człowieka, które są cechą biopsychiczne np. uczucia i wola człowieka, które są cechą kulturową, ponieważ zależą od grupy w której się jednostka kulturową, ponieważ zależą od grupy w której się jednostka wychowała. wychowała.

Komponent socjogennyKomponent socjogenny – ważny wpływ ma tu – ważny wpływ ma tu determinizm demograficzny, czyli zmiana składu determinizm demograficzny, czyli zmiana składu jednostek posiadających różne cechy biologiczne i jednostek posiadających różne cechy biologiczne i psychiczne. Stąd więc np. nagromadzenie cech psychiczne. Stąd więc np. nagromadzenie cech biologicznych w ludności takich, jak odsetek biologicznych w ludności takich, jak odsetek osobników różnej płci, wieku, zdrowotności, płodności, osobników różnej płci, wieku, zdrowotności, płodności, rozrodczości itp. jest bardzo ważne dla charakterystyki rozrodczości itp. jest bardzo ważne dla charakterystyki społeczeństwa i zachodzących w nim zjawisk.społeczeństwa i zachodzących w nim zjawisk.

Komponent duchowyKomponent duchowy – zbiór poglądów, wierzeń, – zbiór poglądów, wierzeń, ustalonych sposobów wychowania oraz rodzajów kultury ustalonych sposobów wychowania oraz rodzajów kultury duchowej jak i materialnej, które mają ma wpływ na duchowej jak i materialnej, które mają ma wpływ na zacieśnienie się więzi pomiędzy poszczególnymi członkami zacieśnienie się więzi pomiędzy poszczególnymi członkami społeczeństwa. społeczeństwa.

SOCJALIZACJASOCJALIZACJACzłowiek zostaje wprowadzony do życia w społeczeństwie Człowiek zostaje wprowadzony do życia w społeczeństwie w procesie socjalizacji.w procesie socjalizacji.

Socjalizacja (proces uspołeczniania) – Socjalizacja (proces uspołeczniania) – jest to proces jest to proces nabywania przez jednostkę, systemu wartości, normnabywania przez jednostkę, systemu wartości, norm oraz oraz wzorców zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. wzorców zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie jednostki. Proces Socjalizacja trwa przez całe życie jednostki. Proces socjalizacji dzielimy na: pierwotną oraz wtórną. socjalizacji dzielimy na: pierwotną oraz wtórną.

Socjalizacja pierwotnaSocjalizacja pierwotna – zachodzi w rodzinie w – zachodzi w rodzinie w początkowych fazach rozwoju jednostki. początkowych fazach rozwoju jednostki. Charakteryzuje się emocjonalnym oddziaływaniem Charakteryzuje się emocjonalnym oddziaływaniem innych na jednostkę. Reguły działania są innych na jednostkę. Reguły działania są przyswajane głównie poprzez naśladownictwo ale przyswajane głównie poprzez naśladownictwo ale także poprzez przekaz werbalny. także poprzez przekaz werbalny.

Socjalizacja wtórnaSocjalizacja wtórna – następuje po socjalizacji – następuje po socjalizacji wtórnej, kiedy jednostka wzrastając do życia wtórnej, kiedy jednostka wzrastając do życia społecznego wchodzi do tzw. ,,wtórnych grup społecznego wchodzi do tzw. ,,wtórnych grup społecznych” , cechujących się względnie małą społecznych” , cechujących się względnie małą trwałością i wielością członków np. szkoła lub trwałością i wielością członków np. szkoła lub kościół.kościół.

Główne czynniki socjalizacji:Główne czynniki socjalizacji:1. Rodzina 1. Rodzina 2. Szkoła 2. Szkoła 3. Grupa rówieśnicza3. Grupa rówieśnicza4. Mass media4. Mass media5. Inne czynniki ( np. kościół)5. Inne czynniki ( np. kościół)

ResocjalizacjaResocjalizacja

ResocjalizacjaResocjalizacja – proces modyfikacji osobowości – proces modyfikacji osobowości jednostki społecznej w celu przystosowania jej do życia jednostki społecznej w celu przystosowania jej do życia w danej zbiorowości. Polega na kształtowaniu norm w danej zbiorowości. Polega na kształtowaniu norm społecznych i wartości, których jednostka nie miała społecznych i wartości, których jednostka nie miała możliwości przyswoić wcześniej w trakcie socjalizacji. możliwości przyswoić wcześniej w trakcie socjalizacji. Proces resocjalizacji powoduje rezygnację jednostki z Proces resocjalizacji powoduje rezygnację jednostki z przyswojonych do tej pory reguł, które były niezgodne przyswojonych do tej pory reguł, które były niezgodne

z regułami akceptowanymi przez daną zbiorowość. z regułami akceptowanymi przez daną zbiorowość.

Bibliografia:Bibliografia:- Jan Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, - Jan Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1970Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1970- Encyklopedia Popularna PWN, Państwowe Wydawnictwo - Encyklopedia Popularna PWN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa, ISBN 83-01-01750-3Naukowe Warszawa, ISBN 83-01-01750-3

DZIĘKUJEDZIĘKUJE