Czy globalizacja przyczynia się do wzrostu biedy?

WITOLD KWAŚNICKI

Instytut Nauk Ekonomicznych

Uniwersytet Wrocławski

http://prawo.uni.wroc.pl/~kwasnicki

Globalizacja, cóż to takiego?Intuicyjnie: obserwowany w skali całego świata proces wymiany dóbr, usług, finansów, ludzi, informacji i kultury.

(internacjonalizacja vs. globalizacja)

Globalizacja to ‘kurczenie” się świata, „kompresja” czasu i przestrzeni;Globalizacja to stale rosnąca współzależność gospodarek narodowych w takich dziedzinach jak handel, finanse, polityka makroekonomiczna; Globalizacja to rosnąca świadomość tego, że świat (kula ziemska) to jedność, całość.

Umowna data współczesnej fali globalizacji to rok 1980.

PKB Polski w 2001 roku: $170 mld w cenach bieżących; $383 mld dolarów (PPP), W rankingu 100 największych republik świata 53 miejsca zajmują korporacje. Polskę wyprzedzają pod względem wielkości przychodów m.in. sieć handlowa Wal-Mart, naftowy gigant ExxonMobil i koncern motoryzacyjny General Motors (przychody GM - 176 mld USD)Roczna wartość ponadnarodowych operacji finansowych sięga kwoty 900 bln USD - to kilkanaście razy więcej niż łączny PKB wszystkich państw.Roczny przyrost PKB państwa wynoszący 2-5% uznawany jest za dobry wynik, 5-10% za bardzo dobry, powyżej 10% za rewelacyjny. Przyrost przychodów megakoncernów (1999 r.): General Motors 9,4 proc.; Exxon-Mobil - 11,2 proc.; Ford - 13,9 proc.; Microsoft - 37,5 proc.

Bieda – jak ją można postrzegać?

Odczucie subiektywneMiara obiektywna

Około 1,3 miliarda ludzi na świecie żyje za mniej niż 1 dolara USA dziennie, połowa ludności świata (tj. ok. 3 mld ludzi) żyje za mniej niż dwa dolary dziennie; 1,3 miliarda ludzi nie ma dostępu do czystej wody, 2 miliardy nie ma dostępu do elektryczności. PKB (Produkt Krajowy Brutto) 48 najbiedniejszych krajów świata (czyli prawie ¼ wszystkich krajów na świecie) jest mniejszy niż łączny majątek trzech najbogatszych ludzi świata). 20% ludności żyjącej w krajach rozwiniętych gospodarczo spożywa 86% dóbr światowych. Spośród krajów uprzemysłowionych, najbogatszy kraj na ziemi ma największe zróżnicowanie pomiędzy biednymi a bogatymi.

Biedni i bogaci

Na początku XX wieku stosunek średnich dochodów górnego i dolnego kwartyla wynosił 5,5.

Maksimum w latach 1960. i 1970. (ok. 15 krotnie większe średnie dochody bogatych nad biednymi).

W końcu XX wieku zmalał do ok. 12,5.

Szybkość wzrostu gospodarczego (liczonego jako dochód narodowy na osobę) w krajach obecnie ‘otwartych’ gospodarczo.

Szybkość wzrostu gospodarczego (liczonego jako dochód narodowy na osobę) w krajach obecnie ‘zamkniętych’ gospodarczo.

Stosunek dochodów nominalnych i realnych górnego i dolnego kwintyla ludności świata

Zróżnicowanie dochodów na świecie

Zróżnicowanie dochodów wPolsce