7
Đà Lạt và kế hoạch táo bạo của người Pháp Viết bởi TT&VH Thứ bảy, 01 Tháng 11 2008 09:44 Ai cũng biết, cuối thế kỷ 19 bác sĩ Yersin đã khám phá ra cao nguyên Langbian (Lâm Viên) rộng lớn (năm 1893) và là người đề xuất xây dựng Đà Lạt. Song không nhiều người biết rằng, trong thời kỳ thuộc địa, người Pháp từng có kế hoạch biến Đà Lạt thành "thủ đô hành chính của Đông Dương" thuộc Pháp. Hồ Xuân Hương bên tay trái. Khách sạn Palace có thể thấy đằng sau hàng cây ở trung tâm Ý tưởng đặt "thủ đô" Đông Dương ở Đà Lạt thời Pháp thuộc Sau khi bác sỹ Yersin đặt chân lên cao nguyên Lâm Viên, một số công trình đã được xây dựng. Song vì lý do khủng hoảng tài chính và nhiều khó khăn khác nên khu vực này đã bị “quên lãng” trong nhiều năm. Đến năm 1921, Chính quyền Pháp mới khởi động lại kế hoạch xây dựng đường sắt lên cao nguyên Lâm Viên. Tuyến đường sắt răng cưa này hoàn thành vào năm 1931, đánh dấu bước khởi đầu cho phát triển du lịch tại đây. Năm 1923, bản đồ quy hoạch Đà Lạt của kiến trức sư Hébra được phê duyệt. Sau đó, rất nhiều công trình xây dựng được thực hiện tại thành phố xinh đẹp, thơ mộng này… Đà Lạt trở thành nơi nghỉ mát lớn nhất Đông Dương thu hút nhiều du khách. 1 / 7

Da Lat Va Ke Hoach Tao Bao Cua Nguoi Phap

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Da Lat Va mo uoc TKDT thoi Phap

Citation preview

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    Ai cng bit, cui th k 19 bc s Yersin khm ph ra cao nguyn Langbian (Lm Vin)rng ln (nm 1893) v l ngi xut xy dng Lt. Song khng nhiu ngi bit rng,trong thi k thuc a, ngi Php tng c k hoch bin Lt thnh "th hnh chnh cang Dng" thuc Php.

    H Xun Hng bn tay tri. Khch sn Palace c th thy ng sau hng cy trung tm

    tng t "th " ng Dng Lt thi Php thuc

    Sau khi bc s Yersin t chn ln cao nguyn Lm Vin, mt s cng trnh c xy dng.Song v l do khng hong ti chnh v nhiu kh khn khc nn khu vc ny b qun lngtrong nhiu nm. n nm 1921, Chnh quyn Php mi khi ng li k hoch xy dngng st ln cao nguyn Lm Vin. Tuyn ng st rng ca ny hon thnh vo nm 1931,nh du bc khi u cho pht trin du lch ti y. Nm 1923, bn quy hoch Ltca kin trc s Hbra c ph duyt. Sau , rt nhiu cng trnh xy dng c thc hinti thnh ph xinh p, th mng ny Lt tr thnh ni ngh mt ln nht ng Dng thuht nhiu du khch.

    1 / 7

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    Vo nhng nm 30 ca th k 19, bo ch cp rt nhiu v vn t th ca Linbang ng Dng Lt. Vo thi im , tr s ca Ph Ton quyn ng Dng t tiH Ni. Tuy nhin trn thc t, Ton quyn ng Dng vn thng lm vic ti c 3 thnh ph(Si Gn, H Ni v Lt).

    C quan cnh st

    Trong bi vit Lt, th hnh chnh ca ng Dng?(*), tc gi Pineau phn tch rtchi tit v nhng iu kin la chn th ca cc quc gia nh: Cc nhn t v lch s,a l, chnh tr; xu hng pht trin theo ch tp trung, xu hng pht trin ra bin Theo, Lt cng cn p ng c cc iu kin chung mi c th tr thnh th hnh chnhca Lin bang ng Dng.

    Tc gi cp n qu trnh lch s hnh thnh Lt t nm 1893 n 1932. Trong sut 40nm hnh thnh v pht trin, Lt c nhiu thay i. Thnh ph Lt c quy

    2 / 7

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    hoch. Giao thng ng b v ng st c ci thin r rt.

    Trong bn quy hoch v m rng Lt nm 1932 c k hoch bin Lt thnh th hnh chnh ca ng Dng. Tuy nhin, vo ma h nm 1932, t b nh trn, mtchng trnh quy hoch m rng gii hn vic chnh trang khu ngh mt trn ni cthc hin.

    Ga Lt

    Nhng con tnh ca ngi Php

    tng lp th ti Lt khng h b ngi Php lng qun. Vn ny vn lun cngi Php nghin cu, cn nhc. Trong bi vit ca Pineau, tc gi cp n cc iu kin la chn th nh ch tp trung, an ninh, ng ra bin, iu kin v sinh, v tr a l.

    V v tr, Lt nm gia Nam K v Nam Trung K, gn Cao Min (Cambodge) v Bc Lov ch cch bin 150 km theo ng chim bay. T Si Gn ln Lt ch mt 5 gi i t

    3 / 7

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    Giao thng t Lt ln cao nguyn Lm Vin, sang Campuchia, Lo, xung sng M Kngu thun li. Ch duy c Bc K l nm xa Lt.

    Nh th Domaine

    Vic la chn Lt p ng c cc iu kin v xu hng hin i theo ch tp trungv lin bang

    i ra bin, t Lt ngi ta c th i qua Si Gn. Tuy nhin, ng st Si Gn- Ltkh xa v tn km. Trong khi , ngi ta c th ra bin t vnh Cam Ranh, mt ni tuyt p,kn o, an ton v d phng th.

    Vn an ninh y khng cn t ra t u th k (th k 19). Lt an ton hn H Ni.

    4 / 7

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    Mt th khng ch l trung tm chi phi t tng v hot ng chnh tr m cn l mt khosc mnh vt cht v tinh thn.

    Ngoi yu t t nhin, khi lp thnh ph, nhn t con ngi vn mang tnh quyt nh iuquan trng nht l nguyn vng v s bn b ca con ngi. Lt, cng nh cc thnh phkhc, ph thuc ch yu vo nguyn vng ca con ngi.

    Nh a D

    Ton quyn Jean Decoux ngay sau khi mi nhm chc (1940) bt tay thc hin tng cacc v tin nhim l bin Lt thnh th hnh chnh ng Dng. ng giao chokin trc s Lagisquet - trng phng kin trc v quy hoch th - thit lp n chnhtrang v m rng Lt.

    5 / 7

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    Sau 20 nm k t n quy hoch ln u c thng qua, thnh ph Lt c quy hochv chnh trang theo Ngh nh ca Ton quyn ng Dng ngy 26/4/1943. Theo bn quy hoch, khu trung tm Lt c chia thnh 15 khu: Dinh Ton quyn ng Dng, Vnphng, sng bc, khch sn, trung tm vn ha v th vin, ngn hng, trung tm thng michu u, nh th, S cnh st, trung tm hnh chnh a phng, ch, trung tm thng mibn ng, khch sn thnh ph, o (tr s ca c quan qun l bn x), rp chiu bng. Ngi Php tng c nh bin Lt thnh th hnh chnh ca ng Dng. Tuynhin, v nhiu l do khc nhau, h khng thc hin c.

    Mt bit th c

    ***

    6 / 7

  • Lt v k hoch to bo ca ngi Php

    Vit bi TT&VHTh by, 01 Thng 11 2008 09:44

    n nm 1945, Lt tr thnh mt thnh ph tuyt p ca vng Vin ng lc by gi.Cch mng thng Tm thnh cng, chm dt thi k h ca ngi Php y. Mc d sau, ngi Php c chim ng li Lt nhng h khng can m thc hin gic m camnh.

    (*) Dalat, capitale administrative de I'Indinechine?, PIMEAU, Revue juridique et conomique deI'Indochine, 1937, p.46-81.

    Bi: Hong Anh (Trung tm Lu tr Quc gia I)nh: vnafmamn.com

    7 / 7