Upload
ha
View
302
Download
8
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Đặc điểm nứt nẻ trong đá móng granitoid mỏ Hải Sư Đen trên cơ sở phân tích tổng hợp tài liệu ĐVLGK và thuộc tính địa chấnc
Citation preview
B GIO DC V O TO
TRNG I HC M - A CHT
NGUYN ANH C
C IM NT N TRONG MNG GRANITOID
M HI S EN TRN C S PHN TCH TNG
HP TI LIU A VT L GING KHOAN V
THUC TNH A CHN
LUN N TIN S A CHT
H NI 2015
B GIO DC V O TO
TRNG I HC M - A CHT
NGUYN ANH C
C IM NT N TRONG MNG GRANITOID
M HI S EN TRN C S PHN TCH TNG
HP TI LIU A VT L GING KHOAN V
THUC TNH A CHN
Ngnh. K thut a vt l
M s. 62520502
LUN N TIN S A VT L
NGI HNG DN KHOA HC.
1. PGS. TS. NGUYN VN PHN
2. TS. NGUYN HUY NGC
H NI 2015
i
LI CAM OAN
Ti xin cam oan y l cng trnh nghin cu ca ring tc gi. Cc s liu, kt
qu trnh by trong lun n l hon ton trung thc v cha tng c ai cng b trong
mt cng trnh no khc.
Tc gi
Nguyn Anh c
ii
MC LC
Li cam oan .................................................................................................................. i
Mc lc .......................................................................................................................... ii
Danh mc cc bng ....................................................................................................... iv
Danh mc cc hnh v .................................................................................................... v
Danh mc cc k hiu, vit tt ..................................................................................... xvi
M u ........................................................................................................................ xix
Li cm n ................................................................................................................ xxiv
CHNG 1 C IM A CHT - A VT L VNG NGHIN CU
TRONG KHUNG CU TRC B CU LONG
1.1 . V tr a l ........................................................................................................ 1
1.2 . Lch s tm kim thm d ................................................................................. 1
1.3 . c im a cht, kin to ............................................................................... 8
1.3.1. Lch s pht trin a cht ....................................................................... 8
1.3.2. Cc pha bin dng hnh thnh t gy, i ph hy trong mng Hi S en
............................................................................................................... 11
1.3.3. Cu trc a cht khu vc ...................................................................... 14
1.3.4. a tng khu vc nghin cu ................................................................. 17
1.3.5. H thng du kh .................................................................................... 24
CHNG 2 - PHNG PHP M HNH HA RNG NT N TRONG
MNG M HI S EN
2.1. Tng quan v mng nt n ......................................................................... 32
2.1.1. Hin trng v phng php nghin cu mng nt n ........................ 32
2.1.2. C ch hnh thnh nt n trong mng granitoid ................................ 37
2.1.3. Cc yu t nh hng n kh nng cha ca mng nt n. ............ 43
2.2. c im a cht kin to tng mng granitoid cu to Hi S en ...... 45
2.2.1. c im hnh thi cu trc mng .......................................................... 45
2.2.2. Thnh phn thch hc ............................................................................. 46
iii
2.2.3. H thng t gy ..................................................................................... 46
2.3. Cc phng php nghin cu c im nt n trong mng. ...................... 50
2.3.1. Cc phng php a Cht ..................................................................... 50
2.3.2. Cc phng php a Vt L Ging Khoan ........................................... 51
2.3.3. Cc phng php a Chn .................................................................... 59
2.3.4. Cc phng php ton hc t hp s liu .......................................... 65
2.4. Phng php, quy trnh xy dng m hnh rng nt n trong mng m
Hi S en. ............................................................................................................ 71
2.4.1. C s d liu ........................................................................................... 71
2.4.2. Cc bc thc hin ................................................................................. 71
CHNG 3 - C IM NT N TRONG MNG GRANITOID M HI S
EN THEO TI LIU A VT L
3.1 . c im nt n theo ti liu a Vt L Ging Khoan ................................ 75
3.2 . c im nt n theo ti liu a chn ........................................................... 85
CHNG 4 - M HNH RNG NT N V NH GI C IM NT
N TRONG MNG M HI S EN
4.1. M hnh rng nt n theo phng php mng n-ron nhn to (Artificial
Neural Network ANN) ...................................................................................... 103
4.2. p dng phng php Co-Kriging xy dng m hnh rng nt n. ... 109
4.3. Kim tra, so snh, i chiu kt qu ............................................................. 115
4.4. nh gi c im v phn vng khu vc nt n m Hi S en . ............. 122
KT LUN V KIN NGH .................................................................................. 131
DANH MC CC CNG TRNH CA NCS ........................................................ 133
TI LIU THAM KHO ........................................................................................ 134
iv
DANH MC CC BNG
STT Tn hnh Ni dung Trang
1 Bng 1.1 su cc ngng hin ti ca m Oligoxen b
Cu Long
26
2 Bng 3.1 Nhn bit cc i nt n v mch phun tro thng
qua c tnh cc ng cong a vt l ging khoan
77
3 Bng 3.2 c trng vt l cc nhm mng v cc i nt
n b Cu Long
78
4 Bng 4.1 Bng so snh h s tng quan gia rng t m
hnh v rng t ging khoan VD-2X v HSD-
5XP
117
v
DANH MC CC HNH V, TH
STT Tn hnh Ni dung Trang
CHNG 1
1 Hnh 1.1 V tr a l b Cu Long 2
2 Hnh 1.2 V tr a l m Hi S en - L 15-2/01 2
3 Hnh 1.3 Cc kho st a chn 2D v 3D ti khu vc m Hi S
en
7
4 Hnh 1.4 Bn ng su nc mng m Hi S en v v tr cc
ging khoan.
7
5 Hnh 1.5 S v tr kin to ca b Cu Long trong bnh kin
to khu vc ng Nam
8
6 Hnh 1.6 S a cht i Lt ch ra s phn b ca cc phc
h Granitoid nh Qun, C N (Ankroet), o C
9
7 Hnh 1.7
S minh ha cc hot ng kin to khu vc ng
Nam thi k cui Eoxen u Oligoxen. Khu vc
nghin cu ang ch kin to tch gin
10
8 Hnh 1.8 Cc giai on bin dng b Cu Long 12
9 Hnh 1.9 Cc pha bin dng khu vc Hi S en 13
10 Hnh 1.10 S phn chia cc n v cu trc bc II trong b Cu
Long
14
11 Hnh 1.11 Bn cu trc trng chnh b Cu Long 15
12 Hnh 1.12 Cc mt ct i qua cc i cu trc ca trng chnh b
Cu Long
16
13 Hnh 1.13
Biu phn loi thch hc cho cc mu mng theo
ging khoan ti cu to Hi S en (Vng ng) v ln
cn
19
vi
14 Hnh 1.14
So snh mu mng ti cu to Hi S en vi cc
mu ca phc h nh Qun, o C v Ankroet ly
ti cc im l trn khu vc i Lt
20
15 Hnh 1.15 Ct a tng tng hp ti b Cu Long 21
16 Hnh 1.16 Biu tim nng sinh du v phn loi vt cht hu c
trm tch Oligoxen
25
17 Hnh 1.17 Biu tim nng sinh du v phn loi VCHC trm tch
Mioxen sm
25
18 Hnh 1.18 th th hin trng thnh ca vt cht hu c ti
thi im hin ti
26
19 Hnh 1.19 th th hin phn loi ct kt v mi quan h gia
rng v thm, tp BI
27
20 Hnh 1.20 th th hin phn loi ct kt v mi quan h gia
rng v thm, tp C
29
21 Hnh 1.21 th th hin phn loi ct kt v mi quan h gia
rng v thm, tp E
29
22 Hnh 1.22 th th hin phn loi magma trong khu vc nghin
cu
30
23 Hnh 1.23 M hnh tng qut h thng du kh b Cu Long 31
CHNG 2
24 Hnh 2.1 S phn b tr lng trong mng b Cu Long 33
25 Hnh 2.2
Cc i mch ht mn (gouge) xut hin trn mt t gy
c th ng vai tr l cc nm chn, ngn s di chuyn
ca cht lu ln cc va bn trn
35
26 Hnh 2.3
M hnh by du kh mng nt n b Cu Long: (1)
cha mng nt n; (2) Tp st D tng chn v tng
sinh; (3) cha ct kt.
37
vii
27 Hnh 2.4 Phn loi cc mng theo phn v a cht v thch hc 38
28 Hnh 2.5 Phn loi granitoid mt s ging khoan b Cu Long 38
29 Hnh 2.6 Cc kiu khe nt nguyn sinh ca magma xm nhp 39
30 Hnh 2.7
Phn loi khe nt trong m hnh elipxoit bin dng. Cc
trc ng sut chnh c k hiu l 1, 2, 3 (vi quy
c 1 > 2 > 3)
40
31 Hnh 2.8 Mi quan h gia trng ng sut v cc loi t gy. 41
32 Hnh 2.9 Mi quan h gia cc loi t gy v cc khe nt sinh
km
41
33 Hnh 2.10 Bin i rng mng nt n m Bch H theo chiu
su
44
34 Hnh 2.11 Bn chiu su nc mng cu to Hi S en 45
35 Hnh 2.12 Mt ct a dc theo cu to Hi S en 45
36 Hnh 2.13
Thnh phn thch hc trong mng cu to Hi S en
dc theo ging khoan HSD-3X: t nc mng n su
4200m gp granodiorit, t su 4200m tr xung
gp monzogranit
46
37 Hnh 2.14 H thng t gy v tuyn ti m Hi S en. 47
38 Hnh 2.15 H thng t gy ng Bc Ty Nam ti m Hi S
en.
48
39 Hnh 2.16 H thng t gy Ty Bc ng Nam ti m Hi S
en
49
40 Hnh 2.17
Mt ct a chn dc theo cc ging khoan HSD-1X v
HSD-5XP vi h thng t gy v tuyn v kt qu o
PLT
49
41 Hnh 2.18 Mu li ti cc ging khoan m Hi S en 50
viii
42 Hnh 2.19
Mu phn tch lt mng thch hc ca granit, bao gm
cc thnh phn khong vt thch anh, Feldspar,
plagioclase v mica
51
43 Hnh 2.20 M hnh mng in hnh 55
44 Hnh 2.21 Quy trnh tnh ton rng trong mng bng phng
php th tch
56
45 Hnh 2.22 Hnh nh ging khoan 58
46 Hnh 2.23 Mch a chn phc (Taner et al., 1979) 61
47 Hnh 2.24 Cng phn x tc thi v Tn s tc thi ca xung
sng a chn (Partyka, 2000)
62
48 Hnh 2.25 Mng n-ron in hnh 66
49 Hnh 2.26 M hnh ca mt n-ron 68
50 Hnh 2.27 Hm kch hot sigmoid 68
51 Hnh 2.28 S biu din cc bc ca phng php Co-Kriging 70
52 Hnh 2.29
S biu din cc bc thc hin trong phng php
xy dng m hnh rng bng phng php ANN v
Co-Kriging
72
CHNG 3
53 Hnh 3.1 c trng ng cong a vt l ging khoan i vi
tng loi
75
54 Hnh 3.2 c trng t hp cc ng cong VLGK ca
granite, granodiorite v i nt n
79
55 Hnh 3.3 c trng t hp cc ng cong VLGK ca cc
mch tr.
80
56 Hnh 3.4 c trng t hp cc ng cong VLGK ca cc mch
xm nhp nng Aplit
81
ix
57 Hnh 3.5 ng FMI cho gi tr mc nt n cao (FMI
intensity) im ch v tr cc i nt n
82
58 Hnh 3.6 Biu th hin hng dc v gc dc theo phn loi h
thng nt n trn ti liu FMI khu vc m Hi S en
82
59 Hnh 3.7
So snh khong phn b ca cc i nt n trn ti liu
FMI v kt qu minh gii rng ca ging khoan HSD-
2X v HSD-3X
83
60 Hnh 3.8
So snh khong phn b ca cc i nt n trn ti liu
FMI v kt qu minh gii rng ca ging khoan HSD-
4X v HSD-5XP
83
61 Hnh 3.9 th th hin mi quan h gia gi tr Vp/Vs theo
su ti cc ging khoan trn cu to hi S en.
84
62 Hnh 3.10 th th hin mi quan h gia gi tr rng v gi tr
AI ti cc ging khoan trn cu to hi S en.
85
63 Hnh 3.11 rng ca i nt n c th quan st c trn ti liu
a chn khu vc m Hi S en l 14m.
86
64 Hnh 3.12 c im phn x a chn trong mng ghi nhn s tn
ti h thng khe nt
87
65 Hnh 3.13 Cc cube a chn c trong khu vc m Hi S en 87
66 Hnh 3.14 Cube a chn AI inversion t cube CBM 2009 cho hnh
nh trong mng tt hn so vi cube CBM 2009
87
67 Hnh 3.15 Mt ct th hin thuc tnh relative acoustic impedance. 89
68 Hnh 3.16
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh Relative AI
89
69 Hnh 3.17 Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
90
x
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh Relative AI
70 Hnh 3.18 Mt ct th hin thuc tnh bin ngoi (Envelope). 90
71 Hnh 3.19
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh Envelope
91
72 Hnh 3.20
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh Envelope.
91
73 Hnh 3.21 Mt ct th hin thuc tnh bin d (variance). 92
74 Hnh 3.22
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh Variance
92
75 Hnh 3.23
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh Variance
93
76 Hnh 3.24 Mt ct th hin thuc sweetness. 93
77 Hnh 3.25
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh sweetness.
94
78 Hnh 3.26
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
94
xi
v thuc tnh sweetness.
79 Hnh 3.27 Mt ct th hin thuc Reflection intensity. 95
80 Hnh 3.28
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh Reflection
Intensity.
95
81 Hnh 3.29
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh Reflection Intensity.
96
82 Hnh 3.30 Mt ct th hin thuc tnh csin ca pha 96
83 Hnh 3.31
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh Cosine of
phase.
97
84 Hnh 3.32
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh Cosine of phase.
97
85 Hnh 3.33 Mt ct th hin thuc tnh Gradient magnitude. 98
86 Hnh 3.34
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh gradient
magnitude.
98
xii
87 Hnh 3.35
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh gradient magnitude.
99
88 Hnh 3.36 Mt ct th hin thuc tnh bin RMS 99
89 Hnh 3.37
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh RMS
amplitude.
100
90 Hnh 3.38
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh RMS Amplitude.
100
91 Hnh 3.39 Mt ct th hin thuc tnh Ant-tracking. 101
92 Hnh 3.40
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v cc
mt ct ngang ti cc su khc nhau th hin s trng
khp gia kt qu minh gii rng t ti liu a vt l
ging khoan (ng mu ) v thuc tnh Ant tracking
101
93 Hnh 3.41
Mt ct a chn dc theo ging khoan HSD-5XP v
HSD-1X th hin s trng khp gia kt qu minh gii
rng t ti liu a vt l ging khoan (ng mu )
v thuc tnh Ant tracking.
102
CHNG 4
94 Hnh 4.1 Lt ct ngang ti su 3424m t m hnh rng
ANN.
105
95 Hnh 4.2 Lt ct ngang ti su 3624m t m hnh rng
ANN.
105
xiii
96 Hnh 4.3 Lt ct ngang ti su 4124m t m hnh rng
ANN.
106
97 Hnh 4.4 Phn b rng dc theo nc mng t m hnh ANN. 106
98 Hnh 4.5 M hnh rng t phng php ANN. 107
99 Hnh 4.6 Kim chng kt qu gia m hnh rng theo phng
php ANN v rng t ging khoan HSD-1X
107
100 Hnh 4.7 Kim chng kt qu gia m hnh rng theo phng
php ANN v rng t ging khoan HSD-4X.
108
101 Hnh 4.8 Kim chng kt qu gia m hnh rng theo phng
php ANN v rng t ging khoan HSD-5XP.
108
102 Hnh 4.9 th th hin mi quan h ca rng theo su t
nc mng
110
103 Hnh 4.10 Bn mt mng biu din thuc tnh Variance gip xc
nh gi tr khong ti thiu.
110
104 Hnh 4.11 Mt ct dc qua cc ging khoan HSD-4X, VD-1X, VD-
2X, HSD-2X v HSD-3X t m hnh rng Co-Kriging
110
105 Hnh 4.12 Mt ct dc qua cc ging khoan HSD-4X v HSD-1X t
m hnh rng Co-Kriging.
112
106 Hnh 4.13 Lt ct ngang ti su 3424m t m hnh rng Co-
Kriging.
112
107 Hnh 4.14 Lt ct ngang ti su 3624m t m hnh rng Co-
Kriging.
113
108 Hnh 4.15 Lt ct ngang ti su 4124m t m hnh rng Co-
Kriging.
113
109 Hnh 4.16 Phn b rng dc theo nc mng t m hnh Co-
Kriging.
114
110 Hnh 4.17 Cc mt ct ngang t m hnh rng Co-Kriging. 114
xiv
111 Hnh 4.18
Mt ct qua ging khoan HSD-1X cho thy c s tng
ng gia m hnh rng t Co-Kriging v rng t
ging khoan.
115
112 Hnh 4.19
Mt ct qua ging khoan HSD-5XP cho thy c s tng
ng gia m hnh rng t Co-Kriging v rng t
ging khoan
116
113 Hnh 4.20
Mt ct qua ging khoan HSD-4X cho thy c s tng
ng gia m hnh rng t Co-Kriging v rng t
ging khoan.
116
114 Hnh 4.21 So snh rng t cc phng php ANN v Co-Kriging
vi rng t ging khoan HSD-1X
118
115 Hnh 4.22 So snh rng t cc phng php ANN v Co-Kriging
vi rng t ging khoan HSD-2X
118
116 Hnh 4.23 So snh rng t cc phng php ANN v Co-Kriging
vi rng t ging khoan HSD-4X
119
117 Hnh 4.24 So snh rng t cc phng php ANN v Co-Kriging
vi rng t ging khoan VD-1X
119
118 Hnh 4.25 So snh rng t cc phng php ANN v Co-Kriging
vi rng t ging khoan VD-2X
120
119 Hnh 4.26 So snh rng t cc phng php ANN v Co-Kriging
vi rng t ging khoan HSD-5XP
121
120 Hnh 4.27 S phn chia cc phn vng cc c im nt n khc
nhau trong mng m Hi S en.
122
121 Hnh 4.28 Mt ct dc qua 06 phn vng 123
122 Hnh 4.29 Mt ct dc qua phn vng 2,3 v 4 123
123 Hnh 4.30 Mt ct dc qua phn vng 1,2 v 3 124
124 Hnh 4.31 Mt ct dc qua phn vng 2,3 v 5 124
xv
125 Hnh 4.32
Mt ct dc theo ging khoan HSD-4X t m hnh
rng Co-Kriging ti phn vng 1v kt qu minh gii
FMI cho thy h thng khe nt ch yu phn b theo
phng Ty Bc ng Nam.
125
126 Hnh 4.33
Mt ct dc theo ging khoan HSD-1X v HSD-5XP t
m hnh rng Co-Kriging ti phn vng 2 v kt qu
minh gii FMI cho thy h thng khe nt ch yu phn
b theo phng ng Ty
126
127 Hnh 4.34 Kt qu minh gii FMI ca ging HSD-5XP. 126
128 Hnh 4.35 Mt ct dc theo ging khoan HSD-1X v VD-2X t m
hnh rng Co-Kriging ti phn vng 3
127
129 Hnh 4.36
Mt ct dc t m hnh rng Co-Kriging qua phn
vng 3 v phn vng 4 cho thy phn vng 4 c rng
km, h thng nt n tha tht, ri rc
128
130 Hnh 4.37 Mt ct dc t m hnh rng Co-Kriging qua phn
vng 4 v phn vng 5
129
131 Hnh 4.38 Mt ct dc t m hnh rng Co-Kriging qua phn
vng 4, 5 v 6
130
132 Hnh 4.39 Kt qu minh gii FMI ca ging HSD-2X. 130
xvi
DANH MC CC K HIU, CC CH VIT TT
STT K hiu Ch thch
1 ANN Mng n-ron nhn to (Artificial Neural Network)
2 HSD Hi S en
3 BCH Bt chnh hp
4 BLI Di tn s hu hn
5 CALI ng knh ging khoan (Caliper)
6 CNL Phng php ntron
7 DLL Phng php o su sn
8 DT Thi gian truyn sng siu m (DT)
9 DST Th va cn khoan
10 VLGK a vt l ging khoan
11 GR Cng bc x gamma (Gamma ray)
12 I Tr sng
13 HC Hydrocacbon
14 K thm
15 km Kilmet
16 LLD Phng php o in kp su
17 LLS Phng php o in kp nng
18 MD Chiu su o dc ging khoan
19 MLFN Mng n-ron nhiu lp (Multi Layer Feedforward Neural
Netword)
20 PLT o trong qu trnh th va (production logging test)
21 m Mt
22 mD Mili ac-xi
23 ms Mili giy
24 NGS Ph gamma t nhin
25 NPHI rng bng phng php ntron
xvii
26 PHIE rng hiu dng
27 PNN Mng n ron xc sut (Probabilistic Neural Network)
28 PP Phng php
29 PSC Hp ng phn chia sn phm
30 R in tr sut
31 RHOB Mt
32 RMS Trung bnh bnh phng
33 Rt in tr sut thc
34 Rw in tr sut nc va
35 Shl St (Shale)
36 SNA Tng bin m
37 SPA Tng bin dng
38 Sw bo ha nc
39 TKTD Tm kim thm d
28 CBM Dch chuyn chm tia (Control beam migration)
29 TVDSS Chiu su thc thng ng di mc nc bin (True Vertical
depth sub- Sea)
30 TWT Thi gian truyn sng hai chiu (Two Way Time)
31 VCHC Vt cht hu c
32 Vshl Th tch st
33 @ Ti
34 ft B (foot)
35 s Micro giy
36 m m mt
37 in tr sut
38 FMI Hnh nh thnh ging khoan (Fullbore Formation
MicroImager)
39 PLT Production logging tool
40 TKTD&KT Tm kim thm d v khai thc
xviii
41 BH Bch H
42 PSTM Dch chuyn trc cng trong min thi gian (pre stack time
migration)
43 PSDM Dch chuyn trc cng trong min su (pre stack depth
migration)
44 B-TN ng Bc Ty Nam
45 TB-N Ty Bc ng Nam
46 -N ng ng Nam
47 Vp Vn tc sng dc
48 Vs Vn tc sng ngang
xix
M U
1. Tnh cp thit ca ti
Trong nhng nm gn y, du kh c tm thy ngy cng nhiu hn trong cc
mng nt n khc nhau trn th gii. Ti Vit Nam nhiu m du c pht hin v
khai thc trong mng granitoid nt n nh cc m: Bch H, Rng, S T en, S T
Vng, S T Nu, C Ng Vng, Rng ng, Phng ng, Hi S en, Diamond,
Ruby, H Xm South, Thng Long, ng , i Mi, Knh Ng Trng, Knh Ng Trng
Nam, Knh Ng Vng Nam.
Tim nng du kh cn li b Cu Long l rt ln, trong khi m li nh, h
thng nt n phc tp dn n vic khoan thm d thm lng v khai thc gp nhiu ri
ro (v d nh Rng ng, Phng ng, C Ng Vng, Azurite, H Xm v Hi S
en). C nhiu nguyn nhn m trong ni bt nht l do khoan khng vo cc i nt
n tt ca m gy thit hi kinh t rt ln. Chnh v th vic nghin cu d on h
thng nt n l rt cn v cp thit.
gp phn gii quyt nhu cu cp thit trn, NCS chn ti lun n nghin cu
c im nt n trong mng granitoid m Hi S en trn c s phn tch tng
hp ti liu VLGK v thuc tnh a chn. y l mt cng trnh nghin cu thc
tin, c tnh cp thit cao, s ng gp nht nh trong sn xut v nghin cu, gp phn
m bo sn lng du kh trong nhng nm ti.
thc hin ti lun n, NCS tp trung phn tch, nh gi cc cng trnh nghin
cu hin c, nu ra cc vn cn tn ti trong cng tc nghin cu c im nt n ca
mng granitoid ti b Cu Long ni chung v m Hi S en ni ring nhm nh
hng cho cc cng vic s gii quyt ca lun n: la chn cc phng php hin i
nghin cu cha mng nt n v xy dng m hnh rng nt n cho mng m
Hi S en.
2. Mc ch
Mc tiu chnh ca lun n l nghin cu c tnh nt n ca mng da trn ti liu
a cht, a vt l ging khoan v ti liu a chn, t la chn phng php v tin hnh
xy dng m hnh rng trong mng nt n ca m Hi S en b Cu Long.
xx
3. Nhim v ca lun n.
t c mc ch nu trn cc nhim v cn c gii quyt bao gm:
Tm hiu tnh cht ca nt n trong mng granitoid, c ch hnh thnh v nh
hng ca chng ln ti liu VLGK v a chn.
T hp ti liu a cht, a vt l ging khoan, a chn v quan st thc a lm
sng t s tn ti ca h thng nt n cha du kh trong mng granitoid m Hi
S en.
Nghin cu p dng cc phng php m hnh ha nhm t hp v la chn cc
thuc tnh a chn vi kt qu phn tch tng hp ti liu a vt l ging khoan, o
kim tra khai thc (PLT), xy dng m hnh rng cha du kh trong mng
granitoid trong khu vc nghin cu.
4. Phm vi, i tng nghin cu v c s ti liu
Phm vi nghin cu l vng m Hi S en thuc L 15-2/01, nm sn Ty Bc b
Cu Long. i tng nghin cu chnh l mng granitoid.
Ti liu dng trong lun n.
Ti liu a cht b Cu Long.
Ti liu a chn 3D x l bng CBM (controlled beam migration) v APSDM
(Anisotropy pre stack depth migration) nm 2009 ca m Hi S en.
Ti liu a vt l ging khoan ca 7 ging: HSD-1X, HSD-2X/ST, HSD-3X,
HSD-4X, HSD-5XP, VD-1X, VD-2X, o kim tra khai thc, th va ti khu vc
m Hi S en.
Cc ti liu nghin cu a cht v kin to l 15-2/01.
5. Ni dung nghin cu
Tng hp ti liu a cht, kin to, a vt l v ging khoan khu vc m Hi
S en nhm lm sng t cc c im a cht, a vt l, c ch hnh thnh v
bin i ca nt n trong mng m Hi S en.
Phn tch, minh gii ti liu a vt l ging khoan v mu li xc nh rng
nt n trong mng ca cc ging khoan khu vc m Hi S en.
xxi
Minh gii ti liu a chn 3D v phn tch kh nng ca cc thuc tnh a chn
trong d bo nt n m Hi S en.
ng dng cc phn mm hin c (Petrel) la chn t hp ti u cc thuc tnh
a chn trong xy dng m hnh rng nt n cho mng granitoid.
Nghin cu tch hp cc kt qu minh gii rng t ti liu ging khoan v phn
tch thuc tnh a chn kt hp vi cc thng tin a cht v kin to trong vng
bng phng php kt hp cc cng c ton hc: a thng k v mng nron.
6. Phng php nghin cu.
Phn tch tng hp ti liu a vt l ging khoan, o kim tra khai thc, th va
trong khu vc nghin cu xc nh c im ca cc h thng nt n, tnh ton
rng.
Phn tch t hp ti liu a chn ba chiu (thuc tnh a chn) vi ti liu a vt
l ging khoan xc nh s phn b v c tnh ca cc i nt n trong mng
granitoid.
Xy dng m hnh rng bng cch kt hp phng php mng nron nhn to
ANN v thut ton a thng k Co-Kriging.
7. ngha khoa hc v thc tin ca lun n
ngha khoa hc.
Lm sng t kh nng, cng ngh v k thut p dng cc phng php minh gii
a chn hin i (thuc tnh a chn) tch hp vi phn tch ti liu a vt l ging
khoan v cc ti liu a cht kin to khc xy dng c m hnh rng nt
n trong mng granitoid.
ngha thc tin.
Gp phn lm sng t c im phn b cc i nt n v xy dng m hnh
rng trong mng granitoid, t gip nng cao hiu qu khai thc du kh m
Hi S en.
Cc kt qu nghin cu ca lun n khng ch cung cp thng tin b sung phc
v trc tip cho vic khai thc du kh m Hi S en, m cn c th ng dng
nghin ca cho cc m khai thc du kh trong mng nt n b Cu Long.
xxii
8. Lun im bo v.
Lun im 1: mng m Hi S en l khi magma a khong, b xuyn
ct bi cc ai mch phun tro, tn ti cc i nt n rt phc tp. Cc i nt n
trong mng c nhng c im ring bit th hin qua ti liu a vt l ging
khoan v cc thuc tnh a chn. Vi ti liu a chn thu c t cng ngh thu
n v x l hin i, la chn cc thuc tnh a chn cn thit tch hp vi ti
liu a vt l ging khoan, cho php ta khng nhng pht hin, khoanh nh cc
i nt n trong mng granitoid m cn d on c cc c im ca chng
nh phng pht trin v hng cm.
Lun im 2: Php kt hp gia phng php mng nron nhn to (ANN) v
phng php a thng k (Co-Kriging) v kh nng t hp c trng s cc thuc
tnh a chn, kt qu minh gii ti liu a vt l ging khoan v cc thng tin a
cht kin to c c trong vng nghin cho php xy dng c m hnh
rng nt n trong mng granitoid m Hi S en vi chnh xc v tin
cy cao.
9. Nhng im mi ca lun n
- Ln u tin m hnh rng nt n trong mng granitoid m Hi S en
c xy dng bng phng php mng nron nhn to v phng php a
thng k. M hnh c s ph hp tt vi kt qu khoan, minh gii ti liu a vt
l ging khoan v th va.
- Khng nh kh nng v vai tr quan trng ca cc thuc tnh a chn v ti liu
a vt l ging khoan trong nghin cu cc h thng nt n trong mng granitoid
m Hi S en v cc khu vc khc c cc c im a cht du kh tng t.
10. Cu trc lun n.
Ni dung lun n bao gm: phn m u, 4 chng , kt lun v kin ngh, danh sch ti
liu tham kho v cc cng trnh khoa hc. Ton b lun n c trnh by trong 137 trang
nh my kh giy A4, 132 hnh v, 4 biu bng v 33 ti liu tham kho.
xxiii
LI CM N.
Trong qu trnh tin hnh nghin cu lun n, NCS nhn c s gip tn tnh
ca cc thy gio hng dn. NCS xin c by t s bit n su sc n tp th gio vin
thuc b mn a Vt L trng i Hc M - a cht v c bit l PGS. TS. Nguyn
Vn Phn v TS. Nguyn Huy Ngc.
NCS xin trn trng cm n cc thy c trong hi ng cng cc phn bin ng
gp kin qu bu cho lun n. Xin c chn thnh cm n Ban lnh o trng i Hc
M - a cht v Tng Cng Ty Thm D Khai Thc Du Kh (PVEP) to mi iu kin
thun li v thi gian, phng tin NCS c th hon thnh lun n ca mnh.
Cui cng, NCS xin by t lng bit n chn thnh n cc ng nghip ng gp
nhng kin b ch v gip lun n c th c hon thnh tt p.
1
CHNG 1
C IM A CHT- A VT L VNG NGHIN CU
TRONG KHUNG CU TRC B CU LONG
Cu to Hi S en thuc l 15-2/01 nm sn Ty Bc b Cu Long, y l b
trm tch cha du kh quan trng nht cho ti thi im hin ti ca Vit Nam. Trong
khu vc b tin hnh kho st a chn 2D v 3D vi khi lng rt ln, khoan tng
cng hn 500 ging khoan thm d, thm lng v khai thc, pht hin 18 m trong
c 11 m ang c khai thc (Bch H, S T en, C Ng Vng, Rng) vi tng
sn lng khai thc cng dn t 344,8 triu m3 du quy i tnh n thi im hin ti.
Ngoi ra ti y cn tn ti rt nhiu cc pht hin v cu to tim nng ang c tin
hnh thm lng v thm d.
1.1. V tr a l
B Cu Long nm ngoi khi thm lc a Nam Vit Nam v mt phn t lin
thuc khu vc ca sng Cu Long. B c hnh bu dc, vng ra v pha bin v nm dc
theo b bin Vng Tu - Bnh Thun, c gii hn trong khung ta a l t 9
o n
11o v Bc v t 106
o30 n 109
o kinh ng. B Cu Long tip gip vi t lin v pha
Ty Bc, ngn cch vi b Nam Cn Sn bi i nng Cn Sn, pha Ty Nam l i
nng Khorat - Natuna v pha ng Bc l i ct trt Tuy Ha ngn cch vi b Ph
Khnh. B c din tch khong 36.000 km2, bao gm cc l: 01&02, 01&02/97, 15-1/01,
15-1/05, 15-2, 15-2/01; 16-1/03, 16-1, 16-2, 09-1, 09-2, 09-2/09, 09-3, 17 v mt phn
ca cc l: 127, 01&02/10, 25 v 31 (hnh 1.1). [16]
Cu to Hi S en thuc l 15-2/01, cch TP. Vng Tu 75 km v pha ng
(Hnh 1.2). Cu to c din tch khong 64,7 km2 tnh theo din tch cu to mng.
1.2 Lch s tm kim thm d
Qu trnh tm kim thm d v khai thc (TKTD & KT) du kh b Cu Long bt
u t nhng nm trc 1975 vi cc hot ng kho st, thm d khu vc. khu vc l
15-2/01 ni chung v cu to Hi S en c hai nh thu du kh JVPC (t nm 1994)
v Thng Long JOC (t 2005) ln lt trin khai hot ng tm kim thm d.
2
Hnh 1.1. V tr a l b Cu Long
Hnh 1.2. V tr a l m Hi S en - L 15-2/01.
Cho n thi im hin nay lch s tm kim thm d b Cu Long c th chia
thnh 4 giai on [15]:
3
Giai on trc nm 1975
Giai on trc nm 1975 l giai on to nn tng pht trin cho qu trnh tm
kim thm d v khai thc du kh. Thi k ny bt u bng kho st a vt l mang
tnh cht khu vc nh t, trng lc v a chn phn chia cc l, chun b cho cng tc
u thu v k kt cc hp ng du kh.
Nm 1967 US Navy Oceanographic Office tin hnh kho st t hng khng gn
khp lnh th Min Nam.
Nm 1967-1968: o ghi 19.500 km tuyn a chn 2D pha Nam Bin ng,
trong c tuyn ct qua b Cu Long.
Nm 1969: o a vt l bin bng tu N.V.Robray I do cng ty Ray Geophysical
Mandrel tin hnh vng thm lc a Min Nam v vng pha Nam ca Bin ng vi
tng s 3.482 km tuyn 2D trong c tuyn ct qua b Cu Long.
Nm 1969: US Navy Oceanographic cng tin hnh o song song 20.000 km tuyn
a chn 2D bng hai tu R/V E.V Hunt vnh Thi Lan v pha Nam Bin ng trong
c tuyn ct qua b Cu Long.
n u nm 1970, Cng ty Ray Geophysical Mandrel li tin hnh o t hai
Nam Bin ng v dc b bin 8.639 km tuyn a chn 2D vi mng li 30x50 km,
kt hp vi kho st t, trng lc v hng khng trong c tuyn ct qua b Cu Long.
Nm 1973-1974: u thu trn 11 l, trong c 3 l thuc b Cu Long l l
09, l 15 v l 16.
Nm 1974: Cng ty Mobil trng thu trn l 09 v tin hnh kho st a vt l,
ch yu l a chn phn x, cng vi t v trng lc vi khi lng l 3.000 km tuyn
2D. Cui nm 1974 v u nm 1975, cng ty Mobil khoan ging khoan tm kim u
tin BH-1X trong b Cu Long phn nh ca cu to Bch H. Kt qu th va ti i
tng ct kt Mioxen di chiu su 2.755-2.819m cho dng du cng nghip, lu
lng du t 342m3/ngy. Kt qu ny khng nh trin vng v tim nng du kh
ca b Cu Long.
4
Giai on 1975-1980
Nm 1976, c nh du bng vic cng ty a vt l CGG ca Php tin hnh
kho st 1.210,9 km tuyn a chn 2D theo cc con sng ca ng bng sng Cu Long
v vng ven bin Vng Tu-Cn Sn. Kt qu xc nh c cc tng phn x chnh: t
CL 20 n CL 80 v khng nh s tn ti ca b Cu Long vi mt lt ct dy ca trm
tch Tam.
Nm 1978, Cng ty Geco ca Nauy thu n 11.898,5 km tuyn a chn 2D trn
cc l 09, 10, 16, 19, 20, 21 v lm chi tit trn cu to Bch H vi mng li tuyn
2x2km v 1x1km. Ring i vi l 15, Cng ty Deminex hp ng vi Geco kho st
3.221,7 km tuyn a chn 2D vi mng li 3,5x3,5km trn l 15 v cu to Cu Long
(nay l Rng ng). Cn c vo kt qu minh gii ti liu a chn ny Deminex
khoan 4 ging khoan tm kim trn cc cu to trin vng nht l Tr Tn (15-A-1X),
Sng Ba (15-B-1X), Cu Long (15-C-1X) v ng Nai (15-G-1X). Kt qu khoan
cho thy cc ging ny u gp cc biu hin du kh trong ct kt tui Mioxen sm v
Oligoxen, nhng vi dng du yu, khng c ngha cng nghip.
Giai on 1980-1988
y l giai on m cng tc tm kim, thm d du kh thm lc a Vit Nam
trin khai rng khp, nhng tp trung ch yu vo mt n v l x nghip lin doanh du
kh Vit-X. Nm 1980 tu nghin cu POISK tin hnh kho st 4.057 km tuyn a
chn 2D im su chung, v 3.250 km tuyn t, trng lc. Kt qu ca t kho st ny
phn chia ra c tp a chn B (CL4-1, CL4-2), C (CL5-1), D (CL5-2), E (CL5-3)
v F (CL6-2), xy dng c mt s s cu to d thng t v trng lc Bouguer.
Nm 1981 tu nghin cu Iskatel tin hnh kho st a vt l vi mng li
2x2, 2-3x2-3 km a chn 2D MOB-OGT-48, trng lc, t phm vi l 09, 15 v 16 vi
tng s 2.248 km.
Nm 1983-1984 tu vin s Gamburxev tin hnh kho st 4.000 km tuyn a
chn 2D nghin cu phn su nht ca b Cu Long.
Trong thi gian ny x nghip lin doanh du kh Vit-X khoan 4 ging trn cc
cu to Bch H v Rng: R-1X, BH-3X, BH-4X, BH-5X v ging khoan T-1X trn
5
cu to Tam o. Tr ging khoan T-1X, tt c 4 ging cn li u pht hin va du
cng nghip t cc va ct kt Mioxen di v Oligoxen (BH-4X).
Cui giai on 1980-1988 c nh du bng vic Vietsovpetro khai thc
nhng tn du u tin t hai i tng Mioxen, Oligoxen di ca m Bch H vo
nm 1986 v pht hin ra du trong mng granite nt n vo thng 9 nm 1988.
Giai on 1988 - ngy nay
Giai on t nm 1988 cho ti ngy nay l giai on pht trin mnh m nht ca
cng tc tm kim, thm d v khai thc du kh b Cu Long.
Song song vi l s ra i ca Lut u t nc ngoi v Lut Du kh, hng
lot cc cng ty du nc ngoi k hp ng phn chia sn phm hoc cng u t
vo cc l m v c trin vng ti b Cu Long.
Trin khai cc hp ng k v cng tc kho st a vt l thm d, cc cng ty
du kh k hp ng vi cc cng ty dch v kho st a chn c nhiu kinh nghim
trn th gii nh: CGG, Geco-Prakla, Western Geophysical Company, PGS v.v. Hu ht
cc l trong b c kho st a chn t m khng ch phc v cho cng tc thm d
m c cho vic chnh xc m hnh va cha. Kho st a chn 3D c tin hnh trn
hu ht cc din tch c trin vng v trn tt c cc vng m pht hin.
Trong lnh vc x l ti liu a chn 3D c nhng tin b r rt khi p dng quy
trnh x l dch chuyn thi gian v su trc cng (PreSTM, PreSDM).
Nm 2001, Vietsovpetro k nim khai thc tn du th th 100 triu. y l
mt du n quan trng trong bc tin ca ngnh cng nghip du kh Vit Nam.
Cho n ht nm 2003, tng s ging khoan thm d, thm lng v khai thc
khoan b Cu Long khong 300 ging, trong ring Vietsovpetro chim 70%. Bng
kt qu khoan, nhiu pht hin du kh c pht hin: Rng ng (l 15-2), Topaz
North, Diamond, Pearl, Emerald (l 01), C Ng Vng (l 09-2), Voi Trng (l 16-1),
ng Rng, ng Nam Rng (l 09-1). Trong s pht hin tnh n nm 2005 c nm
m du: Bch H, Rng (bao gm c ng Rng v ng Nam Rng), Rng ng, S
T en, Hng Ngc c khai thc vi tng sn lng t khong 45.000 tn/ngy.
6
Tng lng du thu hi t 5 m k t khi a vo khai thc cho n u nm 2005 l
khong 170 triu tn.
Tnh n cui nm 2010 ti b trm tch Cu Long phn ra 18 l hp ng,
khoan tng cng hn 500 ging khoan thm d, thm lng v khai thc, pht hin tng
cng 18 m trong c 11 m ang c khai thc (Bch H, S T en, C Ng Vng,
Rng) vi tng sn lng khai thc cng dn t khong 280 triu tn du quy i,
cng nhiu pht hin v cc cu to trin vng.
Tnh n thi im hin ti, c tt c hn 58.000 km a chn 2D v hn 15.000
km2 a chn 3D c thu n trn khu vc b Cu Long (Hnh 1.3).
Trong khu vc l 15-2/01 v cu to Hi S en, nm 1994, sau khi tin hnh thu
n 492km a chn 2D, JVPC tin hnh khoan ging VD-1X ( su TD 3410m).
Nm 1999, vi 192 km2 ti liu a chn 3D thu c nm 1998, JVPC tip tc khoan
ging VD-2X ( su 4000m). C 02 ging khoan u c biu hin du kh trong mng,
tuy nhin kt qu th va khng pht hin dng du thng mi.
Sau khi thnh lp nm 2005, TLJOC tin hnh khoan ging HSD-1X vo thng
09 nm 2007 trn khi B ca cu to Hi S en, kt qu th DST#1 v DST#2 trong
mng cho dng cc i ln n 21660 thng du/ngy m. Sau thnh cng ca ging
khoan HSD-1X, thng 08/2009, TLJOC tin hnh khoan 02 ging thm lng khi D v
mt phn khi C l HSD-2X v HSD-2XST, kt qu th va trong mng ca HSD-2XST
cho dng 700 thng/ngy m. Ging khoan HSD-3X khoan vo khi E cho dng t
nhin trong mng t 200-400 thng/ngy.
Thng 06/2009, ging khoan HSD-4X c khoan trong khi A, th DST trong
mng cho dng t nhin 1500 thng/ngy. Tip theo , thng 02/2010, tin hnh khoan
ging khoan thm lng HSD-5XP, kt qu th va trong mng cho dng 1350
thng/ngy m (Hnh 1.4).
7
Hnh 1.3. Cc kho st a chn 2D v 3D ti khu vc m Hi S en.
Hnh 1.4. Bn ng su nc mng m Hi S en v v tr cc ging khoan.
8
1.3. c im a cht, kin to
1.3.1. Lch s pht trin a cht
Trn bnh kin to khu vc hin ti, b Cu Long nm v pha nam ca phn
ng nam mng u-. y l b trm tch kiu tch gin (rift) pht trin min v lc a
c tui trc Tam b thoi ha mnh trong thi k Paleogen v chuyn sang ch
ra lc a th ng nh ngy nay bt u t thi k Neogen [7, 11, 16,31] (hnh 1.5).
Hnh 1.5. S v tr kin to ca b Cu Long trong bnh kin to khu vc ng
Nam [15].
Lch s pht trin a cht ca b c th chia ra 3 thi k: 1) Trc to rift (Pre-
rift): thnh to tng mng trc Tam; 2) ng to rift (Syn-rift) trong Paleogen n
u Neogen thnh to cc trm tch ca tp F(?)/E, D, C v B1; 3) Sau to rift: t Neogen
n hin nay, thnh to cc trm tch tp B2, B3 v A [7, 11, 16].
9
Thi k trc to rift: Thi k Jura sm-gia, vng nghin cu thuc phn ng
nam ca bn to ni Jura sm-gia. Lp y b ny l cc thnh to trm tch lc nguyn,
lc nguyn-carbonat. n Mesozoic mun, khu vc b Cu Long thuc bi cnh kin to
ra lc a tch cc do s ht chm ca mng Thi Bnh Dng xung di mng Indosini
(Hnh 1.6).
Hnh 1.6. S a cht i Lt ch ra s phn b ca cc phc h Granitoid nh
Qun, C N (Ankroet), o C [30]
Qu trnh ht chm gy nn cc hot ng magma xm nhp v phun tro hnh
thnh cung ni la pluton. Cc loi magma c tui Jura-Creta pht trin rng ri khu
vc i Lt v vng ln cn nh gp ti cc vt l trn t lin cng nh trong cc
10
ging khoan ngoi khi thuc b Cu Long l kt qu ca hot ng kin to ny. Ph
bin l cc diorite, granodiorite, granite thuc phc h nh Qun, o C, Ankroet
(C N) v cc magma phun tro andezite, riolite... thuc cc h tng o Bo Lc,
Nha Trang, n Dng tng ng.
Thi k ng to rift: Vo cui Creta u Paleogen, hot ng nng v bo mn
tri rng trn ton khu vc, to ra s ph hy mnh m cc granite tui Mesozoic
mun, mt trong nhng i tng cha du kh chnh trong khu vc. V lc a va
c c kt bt u b ph v thnh cc khi nng v vng st do tch gin. B Cu
Long c hnh thnh trn cc vng st khu vc thuc thi k Paleoxen - Eoxen. Cui
thi k ny l qu trnh hnh thnh trm tch tp F lp y cc trng mt s khu vc
trong b Cu Long. Hot ng t gy - kin to t Eoxen n Oligoxen c lin quan
n qu trnh tch gin (hnh 1.7) to nn cc khi t gy v cc trng b Cu
Long. Cc t gy ni chung c phng ng Ty, ng Bc - Ty Nam v Bc Nam.
Hnh 1.7. S minh ha cc hot ng kin to khu vc ng Nam thi k cui
Eoxen u Oligoxen. Khu vc nghin cu ang ch kin to tch gin [7]
11
Thi k ng tch gin to nn cc bn a ho c lp y bi cc trm tch
ca tp E c tui Eoxen Oligoxen sm. Trong giai on u, ngun cung cp vt liu
trm tch t, iu kin kh hu thun li to nn h su vi s tch t cc tng trm tch
st h dy trn din rng (trm tch ca tp E). Qu trnh tch gin tip tc m rng b v
gia tng su hnh thnh nn nhng h ln trong lng ng ch yu st m h ca
tp D, tip sau l cc trm tch nhiu ct hn lng ng trong mi trng sng, h,
delta ca tp C sau nh du giai on lp y b rift. Trm tch Eoxen-Oligoxen
trong cc trng chnh c th dy n 5000m. S kt thc hot ng ca phn ln cc t
gy v bt chnh hp nc trm tch Oligoxen nh du s kt thc thi k ny.
Bt u t Mioxen sm qu trnh tch gin gim dn, ch c cc hot ng yu t
ca cc t gy (th hin l 16-2). Giai on bin tin khu vc bt u xut hin (thnh
to trm tch tp B.1). Vo cui Mioxen sm, cc trng trung tm tip tc st ln phn
ln din tch b b chm su di mc nc bin, v tng st rotalite - tng chn khu vc
ca b - c hnh thnh vo thi gian ny. Cc trm tch Mioxen di ph chm hu ht
ln a hnh Oligoxen.
Thi k sau to rift: Thi k Mioxen gia l thi k nng ln ca b Cu Long,
mi trng bin nh hng t hn, phn ng Bc b ch yu chu nh hng ca cc
iu kin ven b. Thi k Mioxen mun, bin trn ngp ton b b Cu Long. Cng vo
cui thi k ny, do sng M Kng vo b Cu Long lm thay i mi trng trm
tch, ngun cung cp vt liu, kiu tch t v c hnh thi cu trc ca b. Bn trng m
rng hn v pha Ty Nam, vo pha ng bng chu th sng M Kng ngy nay v
thng vi b Nam Cn Sn. Trm tch chu th c hnh thnh do sng l ch yu.
Thi k Plioxen - T, l giai on tch cc kin to mi to nn bnh cu
trc hin ti ca thm lc a Vit Nam. B Cu Long khng cn hnh dng cu trc
ring m ho chung vo cu trc ton thm. Nguyn nhn l y bin ng tip tc st
ln do b cun ht xung di cung o Luson, mt khc, t lin ng Dng c
nng cao cng vi s hot ng ca ni la basalt kim, do v i dng n ang
y lc a ng Dng v Ty Nam ng Nam ln cao.
12
1.3.2. Cc pha bin dng hnh thnh cc t gy, i ph hy trong mng
khu vc Hi S en.
Tng ng vi thi k lch s pht trin kin to, trong b Cu Long v vng ln
cn, xc nh c cc giai on bin dng chnh t Jura n hin ny gm 4 giai on:
(D1) Giai on Jura sm-gia; (D2) Giai on Jura mun-Kreta; (D3) Giai on
Paleogen-Neogen sm v (D4) t Neogen n hin nay (Hnh 1.8) [19].
Hnh 1.8. Cc giai on bin dng b Cu Long [18]
Trong mi giai on ln ny li c chia thnh cc pha (phase). Trong , giai
on tch gin (rifting) (D3) c chia chi tit gm 6 pha (t D3.1 n D3.6) tng ng
vi cc thi k tch gin v nn p. Kt qu ca cc giai on v cc pha bin dng l cc
13
i cu trc a cht, b mt bt chnh hp, h thng t gy, un np vi cc phng
cu trc c trng, nguyn nhn gy ra bi trng ng sut kin to.
Trong khu vc m Hi S en, hot ng kin to gy nn cc t gy ch yu
din ra trong giai on (D3). Cc pha tch gin D3.1, D3.3 v D3.5 to nn cc t gy
thun, ng trm tch v cc bn a ho. Cc pha nn p D3.2, D3.4 v D3.6 to nn cc
t gy trt bng, cc t gy thun, cc t gy nghch v cc thnh to trm tch b
un np. Hu ht cc t gy hot ng mnh trong D3.4, D3.6 v cc t gy hot ng
t trc trong D3.1 v D3.2 u ti hot ng li trong cc pha t gy ny.
Trng ng sut kin to qua cc giai on trong khu vc ny v c bn cng xy
ra nh b Cu Long ngoi tr pha D3.4, c s xoay trc nn p t phng ty bc-
ng nam sang phng kinh tuyn (bc nam) khu vc HS v phng v tuyn (ng
ty) khu vc cu to Gi ng (Hnh 1.9).
Hnh 1.9. Cc pha bin dng khu vc Hi S en [19].
14
Tc ng vo mng mnh nht l trng ng sut kin to D3.2 c phng nn p
TB-N to ra cc h thng t gy trt bng c ng phng theo phng kinh tuyn
v v tuyn, h thng t gy nghch ng phng theo phng ng bc-ty nam.
Trong pha D3.4, trng ng sut kin to ti khu vc HS c phng kinh tuyn (hnh
1.9), mang tnh cc b so vi hng chung ca ton b l ty bc-ng nam (hnh 1.8)
hnh thnh cc h thng t gy theo phng ty bc-ng nam, kinh tuyn v v tuyn
1.3.3. Cu trc a cht khu vc
B Cu Long tip gip vi t lin v pha Ty Bc, ngn cch vi b Nam Cn
Sn pha ng nam bng i nng Cn Sn, pha Ty Nam l i nng Khorat - Natuna
v pha ng Bc l i ct trt Tuy Ha ngn cch vi b Ph Khnh. B Cu Long
c xem l b trm tch Kainozoi khp kn in hnh ca Vit Nam. Tuy nhin, nu tnh
theo ng ng dy trm tch 1000m th b c xu hng m v pha ng bc. Theo ti
liu a cht v Ti Nguyn Du Kh Vit Nam, 2007 [16], b Cu Long c xc nh
l n v cu trc bc I. n v cu trc bc I ny c chia thnh cc n v cu trc bc
II bao gm: 1) Trng phn d Bc Liu, 2) Trng phn d C Ci, 3) i nng Cu Long,
4) i nng Ph Qu v 5) Trng chnh b Cu Long (Hnh 1.10) [16].
Hnh 1.10. S phn chia cc n v cu trc bc II trong b Cu Long [15].
15
Trong cc n v cu trc bc II ny th Trng chnh b Cu Long tip tc c
phn chia chi tit thnh cc n v cu trc bc III da trn c im cu trc a cht ca
tng khu vc vi s khc bit v chiu dy trm tch v thng c gii hn bi nhng
t gy hoc h thng t gy c bin ng k. Trng chnh b Cu Long phn chia
thnh 8 n v cu trc a cht cp III gm: 1) i sn nghing Ty Bc, 2) i nng
Ty Bc, 3) Trng Trung tm (gm trng Ty Bch H v trng ng Bc), 4) i nng
Trung tm, 5) Trng pha ng Bch H, 6) i sn nghing ng Nam, 7) i phn
d ng Bc v 8) i phn d Ty Nam (Hnh 1.11-1.12).
Hnh 1.11. Bn cu trc Trng chnh b Cu Long [15]
1) Sn nghing Ty Bc: l di sn b Ty Bc ca b ko di theo hng
B-TN, chiu dy trm tch tng dn v pha Ty Nam t 1 n 2.5km. Sn nghing b
ct x bi cc t gy kin to c hng B-TN hoc TB-N, to thnh cc mi nh.
16
Trm tch Tam ca b thng c xu hng vt nhn v g y ln mng c granitoid
trc Kainozoi.
2) i nng Ty Bc: nm v pha Ty Bc trng ng Bc v c khng ch
bi cc t gy chnh phng B-TN. V pha TB i nng b ngn cch vi sn
nghing Ty Bc bi mt a ho nh c chiu dy trm tch khong 6km. i nng bao
gm cu to Vng ng (Hi S en) v di nng ko di v pha ng Bc.
3) Trung Trung tm: trong mt s ti liu trng ny c ghp chung vi trng
ng Bc. Tuy nhin, v c th kin to gia 2 trng c s khc bit ng k c bit l
phng ca cc t gy chnh. Trng trung tm b khng ch bi cc t gy kin to c
phng v tuyn, to s gp khc ca b. Chiu dy trm tch ca trng ny c th t
ti 7-8 km [15].
Hnh 1.12. Cc mt ct i qua cc i cu trc ca Trng chnh b Cu Long [16]
17
4) i nng Trung Tm: l i nng nm kep gia hai trng ng v Ty Bch
H v c gii hn bi cc t gy c bin ln vi hng ch yu v pha ng
Nam. i nng bao gm cc cu to dng v c lin quan n nhng khi nng c ca
mng trc Kainozoi nh: Bch H, Rng. Cc cu to b chi phi khng ch bi cc t
thun hnh thnh trong qu trnh tch gin, m cn bi cc t gy trt bng v chm
nghch do nh hng ca s sit p vo Oligoxen mun.
5) Trung pha ng Bch H: nm kep gia i nng Trung Tm v pha Ty,
sn nghing ng Nam v pha -N v i nng ng Bc v pha Bc. Trng c
chiu dy trm tch t ti 7 km v l mt trong ba trung tm tch gin ca b.
6) i sn nghing ng Nam: l di sn b ng Nam ca b, tip gip vi
i nng Cn Sn. Trm tch ca i ny c xu hng vt nhn v g y vi chiu dy
dao ng t 1 n 2.5 km. Sn nghing ny cng b phc tp bi cc t gy kin to
c phng B-TN v v tuyn to nn cc cu to a phng nh cu to Amethyst,
C ng i, Opal, Si.
7) i phn d ng Bc (phn u ng Bc ca b): nm kep gia i nng
ng Ph Qu v Sn nghing Ty Bc. y l khu vc c chiu dy trm tch trung
bnh v b phn d mnh bi cc h thng t gy c ng phng TB-N, B-TN v
v tuyn to thnh nhiu a ho, a luy nh (theo b mt mng). Mt s cc cu to
dng a phng xc nh nh: Ruby, Pearl, Turquoise, Diamond, Agate.
8) i phn d Ty Nam: nm v u Ty Nam ca trng chnh. Khc vi i
phn d B, i ny b phn d mnh bi h thng nhng t gy vi ng phng ch
yu l v tuyn to thnh nhng a ho, a luy, hoc bn a ho, bn a luy xen k
nhau. Nhng cu to c quy m ln trong i ny phi k n: u , Tam o, B en
v Ba V. Cc cu to a phng dng bc 4 l i tng tm kim v thm d du kh
chnh ca b.
1.3.4. a tng khu vc nghin cu
Theo ti liu khoan, a tng c m ra ca b Cu Long gm mng c trc
Kainozoi v trm tch lp ph Kainozoi [1, 2, 3, 5].
18
MNG TRC KAINOZOI
b Cu Long cho n nay khoan hng trm ging khoan su vo mng trc
Kainozoi ti nhiu v tr khc nhau trn ton b. Thnh phn thch hc ca mng gp
ph bin l cc magma xm nhp granite v granodiorite-diorite. Cc granite c gp
ti nhiu cu to nh Bch H (khi Trung Tm), Rng v Ruby, Rng ng, Hi S
en, Ngoi ra, cn c th gp cc phun tro, bin cht v trm tch c tui trc
Kainozoi nh l ra trn i Lt v vng ph cn.
So snh kt qu nghin cu cc phc h magma xm nhp trn t lin vi
mng kt tinh ngoi khi b Cu Long, theo c trng thch hc v tui tuyt i c th
xp tng ng vi 3 phc h: nh Qun, o C v C N. Ngoi ra, cnh pha
ng Bc m Bch H, mng magma xm nhp y ang c lin h vo thnh
phn ca phc h Hn Khoai, phc h magma c nht trong mng ca b Cu Long,
phc h c tui Trias mun, tng ng khong 240 n 250 tr. nm, thnh phn thch
hc gm ch yu l diorite, monzonite v adamelite. b bin i, c nt mnh. Phn
ln cc khe nt b lp y bi khong vt th sinh: calcite-epidote-zeolite.
Phc h nh Qun v o C gp kh ph bin nhiu cu to Bch H (vm
Bc), Ba V, Tam o v Si. cc m Hng Ngc, Rng ng, S T en v S T
Vng ( pha Bc b), ch yu l granodiorite, i ch gp monzonite biotite-thch
anh a sc. thuc loi kim vi, c thnh phn axit va phi SiO2 dao ng 63-67%.
Cc thnh to ca phc h xm nhp ny c mc gip v v bin i cao. Hu ht cc
khe nt u c lp y bi cc khong vt th sinh: calcite, zeolite, thch anh v
clorite. Trong i bin i mnh biotite thng b clorite ho. Phc h nh Qun c tui
Jura mun-Creta sm, phc h o C tui Creta. Tui tuyt i ca cc thuc cc
phc h ny dao ng t 90 n 130-155tr. nm. Phc h C N l phc h magma pht
trin v gp ph bin nht trn ton b Cu Long. Phc h c trng l granite hai mica,
thuc loi Natri-Kali, d nhm (Al=2.98%), Si (~69%) v t Ca. c tui tuyt i
khong 90-100 tr. nm, thuc Creta mun. Cc khi granitoid phc h magma xm nhp
ny thnh to ng to ni v phn b dc theo hng trc ca b. b dp v, nhng
mc bin i th sinh yu hn so vi hai phc h va nu.Trong mt ct magma
19
xm nhp bit thng gp cc ai mch c thnh phn thch hc khc nhau t axit n
trung tnh - baz, baz v thch anh. Ti mt s ni, nh khu vc m Rng cn gp
bin cht nhit ng kiu paragneis hoc orthogneis. Cc ny thng c mc gip
v v bin i km hn so vi xm nhp (Hnh 1.13).
Hnh 1.13. Biu phn loi thch hc cho cc mu mng theo ging khoan ti
cu to Hi S en (Vng ng) v ln cn [19]
Ti khu vc Hi S en, tng mng l mt i tng giu tim nng. Cc kt
qu th va trong i tng mng nt n ti y u cho dng kh quan. Ti cc ging
khoan trong phm vi cu to, mng trc Kainozoi gm cc granitoid phc h o C
tui Creta. Ch yu thuc nhm granite v monzonite thch anh (Hnh 1.14).
TRM TCH KAINOZOI
Trm tch Kainozoi trong khu vc b Cu Long ni chung bao gm cc trm tch
c tui t Eoxen ti nay v c chia thnh cc h tng: h tng C Ci (Eoxen), h tng
Tr C (Oligoxen sm), h tng Tr Tn (Oligoxen), h tng Bch H (Mioxen sm), h
tng Cn Sn (Mioxen gia), h tng ng Nai (Mioxen mun) v h tng Bin ng
(Plioxen-Pleitoxen) (hnh 1.15). Ti khu vc Hi S en, c mt cc phn v a tng
c m t theo th t t c n tr nh sau:
H PALEOGEN
Eoxen- Oligoxen sm. H tng Tr C (E2-E31 tc) - tp F
H tng Tr C xc lp ging khoan (GK) Cu Long-1X. Trm tch gm ch
yu l st kt, bt kt v ct kt, c cha cc va than mng v st vi, c tch t trong
20
iu kin sng h. i khi gp cc ni la. Chiu dy ca h tng ti phn trng su,
phn sn cc khi nng Trung tm nh Bch H, Rng v S T Trng c th t ti
500m. Tui ca h tng c xc nh da trn phc h bo t, phn hoa trong mu ly
ti ging khoan Cu Long-1X (Nguyn Giao, L Trng Cn v nnk 1987) [16]. khu
vc ln cn M Hi S en, trm tch ca tp F gp trong cc ging khoan cu to S
T Trng (L 15-1, Cu Long JOC). H tng Tr C c tim nng cha v sinh du kh
kh cao [16]. Cc va ct kt ca h tng l cc va cha du kh ch yu trn m ng
Nam Rng, S T Trng v l i tng khai thc th hai sau mng nt n trn m Bch
H. Chiu dy ca h tng dao ng t 0 n 800m.
Hnh 1.14. So snh mu mng ti cu to Hi S en vi cc mu ca phc h
nh Qun, o C v Ankroet ly ti cc im l trn khu vc i Lt [19]
21
Hnh 1.15. Ct a tng tng hp ti b Cu Long [16]
22
Oligoxen. H tng Tr Tn (E32 tt) - tp E, D v C
H tng Tr Tn c xc lp GK 15A-1X. ca h tng Tr Tn i ch nm
bt chnh hp trn h tng Tr C. Mt ct h tng c chia thnh ba tp:
Tp E: trong khu vc nghin cu, tp E gp trong cc ging khoan HSD-4X (L
15-02/1) v HSN-1X (L 15-2 m). Chng thng b bc mn ti nhng khu vc mng
nh cao. Thnh phn thch hc: ct kt ht mn n th, i ch c sn, cui kt xen st
kt, bt kt. Trm tch tp E c xc nh thnh to trong bi cnh kin to ng to
rift. Mi trng trm tch sng (aluvi/fluvi/channel/turbidite).
Tp D: y l tp trm tch giu st bao gm st kt, bt kt xen kep ct kt. St
kt mu en nu, nu m giu hu c l ngun sinh chnh trong b Cu Long. Mi
trng tch t l m h nc l v m h nc ngt c nh hng nc l.
Tp C (Oligoxen mun): trm tch ca tp C cha thnh phn ct nhiu hn so vi
tp D. Thnh phn thch hc bao gm st kt xen kep vi ct kt v vi. Mi trng
tch t l iu kin m h nc ngt vi nh hng nc l v m h nc ngt gn
b.
Trong mt ct h tng gp nhng ho thch bo t phn: F. Trilobata,
Verutricolporites, Cicatricosiporites, xc nh tui Oligoxen mun.
H NEOGEN
Mioxen sm. H tng Bch H (N11 bh) - tp BI
H tng Bch H c xc lp ging khoan BH-1X. khu vc nghin cu, H
tng Bch H c chia thnh hai phn tp BI.1 (phn di) v BI.2 (phn trn) c m
t theo t t t di ln nh sau:
Tp BI.1: tp BI.1 c chia lm th t t di ln nh sau:
BI.1 di ph tp 5.2: Intra Bch H di 5.2 bao gm ct kt xen kep vi bt
kt v st kt xm. Mi trng trm tch l iu kin m h nc ngt vi nh hng
ca nc l v iu kin h nc ngt gn b.
BI.1 di ph tp 5.1: Intra Bch H di 5.1 bao gm st kt nu dy xen
kep vi st kt xm mng, bt kt v ct kt mng (phn di); st kt xm dy xen kep
23
vi ct kt v bt kt mng (phn trn). Mi trng trm tch l iu kin h nc ngt
vi nh hng ca nc l v iu kin ng bng ph sa vi kh hu kh.
Tp BI.2: phn nc tp BI.2 c c trng bi mt lp st kt to nn tng chn
rng ln bao ph ton b b Cu Long c gi l tng st Bch H hay st Rotalit.
Thnh phn thch hc bao gm phin st/st kt mu xm xanh lc sm, xm xanh vi
bt kt mng (phn trn), phin st/st kt xm xanh lc sm, xm xanh lc vi ct kt
mng, bt kt v mt t vi. Mi trng trm tch gn b, bin b gii hn, iu kin
ph nc l v h nc ngt vi nng lng thp.
Mioxen trung. H tng Cn Sn (N12 cs) - tp BII
H tng Cn Sn c xc lp ging khoan 15B-1X. H tng Cn Sn gm ch
yu ct kt ht th-trung, bt kt (chim n 75-80%), xen k vi cc lp st kt mu
xm, nhiu mu dy 5-15m, i ni c lp than mng. B dy h tng thay i t 250 -
900m. Trm tch ca h tng c thnh to trong mi trng sng (aluvi) pha Ty,
m ly - ng bng ven b pha ng, ng Bc. Trm tch ca h tng nm gn nh
ngang hoc un nhe theo cu trc b mt nc h tng Bch H, nghing thoi v ng v
Trung tm b. Trong mt ct h tng gp ph bin cc bo t phn: F. Meridionalis,
Plorschuetzia levipoli, Acrostichum, Compositea... v cc trng l, rong to nh h tng
Bch H.
Mioxen mun. H tng ng Nai (N13 n) - tp BIII
H tng ng Nai c m ging khoan 15G-1X. H tng ng Nai ch yu l
ct ht trung xen k vi bt v cc lp mng st mu xm hay nhiu mu, i khi gp cc
va carbonat hoc than mng, mi trng trm tch m ly - ng bng ven b phn
Ty b, ng bng ven b - bin nng phn ng v Bc b. Tui ca h tng c xc
nh theo tp hp phong ph bo t v Nannoplakton: Stenoclaena Palustris Carya,
Florschuetzia Meridionalis, ngho ho foraminifera. B dy ca h tng thay i trong
khong t 500 - 750m.
H NEOGEN - T
Plioxen-Pleitoxen. H tng Bin ng (N2-Q b) - tp A
24
H tng Bin ng ch yu l ct ht trung-mn vi t lp mng bn, st mu xm
nht cha phong ph ha bin v glauconit thuc mi trng trm tch bin nng, ven
b, mt s ni c gp carbonat. Chng phn b v tri u khp ton b, vi b dy
kh n nh trong khong 400 700m. Trong mt ct ca h tng gp kh ph bin cc
ho foraminifera: Pseudorotalia, Globorotalia, Dng ru (Bryozoar), Molusca, san h,
rong to v bo t phn: Dacrydium, Polocarpus imbricatus...
Tm li: a tng khu vc cu to Hi S en bao gm cc granitoid tui
Mesozoi mun to nn mng trc Kainozoi v cc trm tch Kainozoi bao gm cc
tp a chn E, D, C, BI.5.2, BI.5.1, BII, BIII & A. Nhn chung b dy ca cc thnh to
trm tch tui cui Mioxen sm- T kh n nh thay i trong khong t 1800-
2100m. B dy ca trm tch Eoxen Mioxen sm thay i rt r t 1100m trung tm
kin trc Hi S en n trn 6000m trng lin k.
1.3.5. H thng du kh.
1.3.5.1. c im tng sinh. B Cu Long tn ti 2 tng me: trm tch tui
Oligoxen v Mioxen sm [16, 19].
m tui Oligoxen:
- giu VCHC t trung bnh n rt tt, tim nng sinh cao, tp trung vng ln
cn cu to m Bch H-Rng.
- Trng trung tm, giu VCHC c bit cao su trn 3100m, gi tr tim
nng sinh HC t t tt n rt tt vi sn phm l du chim ch yu.
- Cht lng me tt hn ti tp D, E so vi tp C.
- me Oligoxen khu vc b Cu Long th hin tnh tri VCHC m h, cho
tim nng sinh du cao (Bng 1.1, Hnh 1.16).
m tui Mioxen sm: Ngho VCHC, tim nng sinh km v cha t
trng thnh cha iu kin tham gia vo qu trnh sinh du, kh b Cu Long
(Hnh 1.18).
25
Hnh 1.16. Biu tim nng sinh du v phn loi vt cht hu c trm tch Oligoxen
[19]
Hnh 1.17. Biu tim nng sinh du v phn loi VCHC trm tch Mioxen sm [19]
26
Bng 1.1: su cc ngng hin ti ca m Oligoxen b Cu Long [19]
Hnh 1.18. th th hin trng thnh ca vt cht hu c ti thi im hin ti
[19]
27
1.3.5.2. c im cha. cha B Cu Long bao gm: ct kt tui Mioxen,
Oligoxen v mng granitoid nt n trc Tam [14, 16, 19].
cha Mioxen:
- cha tp BII: cc tp ct kt c chiu dy kh ln, ht t mn n th,
chn lc t km n kh. Mi trng ven bin, bin, nc l. cha c cht lng t
tt ti rt tt vi rng, thm cao, c th t > 30% v tng ng hng trm mD.
- cha tp BI: l tng cha quan trng, c mt tt c cc ging khoan trong
b Cu Long. Ct kt c ht t trung bnh n tt. chn lc t km ti rt tt.
rng v thm vn c bo tn, rng gia ht bin i t 15% n hn 20%. (Hnh
1.19)
Hnh 1.19. th th hin phn loi ct kt v mi quan h gia rng v thm,
tp BI [19]
cha Oligoxen:
Tp C (Oligoxen mun - H tng Tr Tn trn). Ct kt tp C ht t mn ti th,
c ni rt th hoc c cui si, ht t gc cnh n trn cnh. chn lc t km ti rt
tt. thm km hn so vi tp BI nhng cng c ch ln ti 1000mD do s lin thng
tt. Khu vc Hi S en v ln cn, trm tch tp C kh phong ph ct kt sng ngi-ph
sa. T s N/G ca tp C thng kh cao, khong 60-65% nh ti T Gic Trng/Hi S
Trng, nhng ti ging 15-GD-1X t s ny ch khong 12%. Ti cc ging khoan trong
28
l 15-2/01, b dy tp C khong 250m, cht lng cha trung bnh, rng khong 14-
17% (Hnh 1.20).
Tp D (Oligoxen mun H tng Tr Tn gia). Ct kt thuc loi arkose v
arkose lithic, cc mnh ch yu gm granite, vi t ni la. Ct kt tp D c
trng bi kch thc ht t trung bnh ti mn, ti mt s ni c ht th, lin thng kh
tt. cha c hm lng st trung bnh l 25%, rng thp hn so vi ct kt tp BI
v tp C (t 10% n 20). Nhn chung, tp D cha rt nhiu trm tch st m h nn
khng phi l va cha chnh trong b v khu vc nghin cu.
Tp E (Oligoxen di). Kt qu phn tch mu li cho thy rng v thm
thp. rng tp trung ch yu trong khong 8-15%, thm t 0.01 n 100 mD cho
thy cht lng cha tp E km hn nhiu so vi cc tp khc. Ti m Hi S en,
ging khoan HSD-4X bt gp tp E vi chiu dy 350m, kt qu phn tch ti liu a
vt l ging khoan cho thy cc va c rng t 13-14% (hnh 1.21), kt qu th va
cho dng du 700 thng/ngy m sau khi tin hnh lm nt va bng thy lc.
Tp F (Oligoxen di). Ct kt tp F khng xut hin nhiu trong b Cu Long.
Khu vc Hi S en vng mt trm tch ca tp F. nhng khu vc c cha tp F,
thnh phn ch yu l arkose v arkose lithic vi ht t trung bnh ti th hoc rt th,
i ch c si cui, chn lc t km ti trung bnh. Kt qu phn tch rng v
thm ca trong tp F cho thy rng thng nh hn 10%, thm nh hn 10 mD.
cha tp F c cht lng t km n trung bnh.
Mng trc Tam: cha mng granitoid nt n-hang hc l loi cha
c bit rt ph bin b Cu Long, ch yu gm granite v granodiorit. Mt s nt n,
hang hc b lp y bi cc khong vt th sinh nh calcit, thch anh, clorit, epidot, pyrit,
zeolit, i ch lp y bi l oxit st [13,14]. Granite b bin i c cha kaolinit chim
t 10 ti 30% v cc khong vt kim. c c trng rng thp (trung bnh 1-3%)
thm rt cao (hng nghn mD). Ti nhiu ging khoan kt qu th va cho dng ti
hn 1.000m3/ngy, thm ch t 2.000m
3/ngy. y l tng cha du kh quan trng nht
b Cu Long (hnh 1.22).
29
Trong khu vc Hi S en, JVPC khoan 2 ging 15-VD-1X v 15-VD-2X bt
gp i tng mng vi biu hin du kh tt, tuy nhin, do y l nhng ging thng
ng nn khng th xc nh c lin thng ca cc t gy m. Vi nhng ging
khoan xin sau ca TLJOC (HSD-1X, HSD-5XP.) khoan gn vung gc c
vi nhng hng t gy m em li nhng thnh cng trong vic nh gi mng.
Hnh 1.20. th th hin phn loi ct kt v mi quan h gia rng v thm,
tp C [19]
Hnh 1.21. th th hin phn loi ct kt v mi quan h gia rng v thm, tp
E [19]
30
Hnh 1.22. th th hin phn loi magma trong khu vc nghin cu [19]
1.3.5.3. c im chn
chn du kh b Cu Long c xem l nhng va hoc tp st nm trong
khong a tng t Mioxen ti Oligoxen, bao gm 1 tng chn khu vc v 3 tng chn a
phng [16, 19]:
Tng chn khu vc tng st thuc nc h tng Bch H hay cn gi l tp st
Rotalit kh dy, pht trin rng khp b Cu Long. Chiu dy kh n nh cc l thuc
trung tm b v mng dn v ra b.
Tng chn a phng I - tng st nm trong tng Mioxen h. Chiu dy tng
chn ny dao ng t 60 n 150m, gm nhiu va st vi chiu dy 5-10m v hm lng
st trung bnh khong 60%.
Tng chn a phng II - tng st thuc h tng Tr Tn (tp D v C) bao gm
cc va st ring l, ph kn ton b din tch v c bit l phn nh mng vi tng
chiu dy cc va st t ti hng trm mt.
Tng chn a phng III - tng st thuc h tng Tr C. y l tng chn
mang tnh cc b, c din phn b hep, bao quanh cc khi nh mng c, rt him khi
ph kn c phn nh ca khi nng mng. St phn lp dy, c kh nng chn kh tt.
1.3.5.4. c im by cha. By cha du kh b Cu Long bao gm: by cu
trc, by phi cu to v by hn hp [16, 19]:
31
By cu trc: gp hu ht cc m trong b Cu Long c chia lm 2 loi:
By np li: hot ng kin to un cong cc lp t nm ngang ban u to
nn loi by ny.
By bn t gy: by loi ny c hnh thnh do np li b t gy.
By phi cu to: By phi cu to c chia ra do cc nguyn nhn thch hc (mt
thm trong cha), trm tch (vt nhn, thu knh) hoc c a l (bo mn, lng
sng c, bt chnh hp a tng) nh gp ti cc m C Ng Vng, Knh Ng Trng...
By hn hp: By c hnh thnh do s kt hp ca by cu trc v by a
tng trong b Cu Long, dng by ny gp ch yu trong trm tch Oligoxen.
1.3.5.5. Thi gian dch chuyn du kh
Ti y tp E (Oligoxen di), me ch yu ang trong pha sinh du & kh m-
condensat ngoi tr phn nh thuc trng ng Bc v trng Ty Bch H ( su vt
5800m). Trong khi ti nc tp D, C (Oligoxen trn) me ang trong pha sinh du
[19].
Du kh di c mnh theo phng thng ng qua cc t gy ln ti tng cha
pha trn hoc dch chuyn dc tng theo va ct xen kep trong chnh tng me hoc
theo cc tp tip xc trc tip vi tng sinh.
By c hnh thnh ch yu trong giai on to rift v u giai on sau rift
(Mioxen sm), sm hn vi giai on sinh mnh v di c chnh ca du, kh.
Hnh 1.23. M hnh tng qut h thng du kh b Cu Long [19]
32
CHNG 2
PHNG PHP M HNH HA RNG NT N
TRONG MNG M HI S EN
2.1. Tng quan v mng nt n.
Mng granitoid nt n l i tng cha du c bit trong b Cu Long ni
chung v ca cu to Hi S en ni ring. Bn thn granitoid khng c rng
nguyn sinh, v khng c thm. Cc qu trnh a cht trong v sau to hnh
thnh cc nt n, hang hc, vi rnh ra la v c bit l cc nt n m to rng
v thm th sinh hnh thnh nn "tng cha mng granite nt n" vi rng trung
bnh 1-3%, thm ln ti hng nghn mD ti cc i nt n tt.
2.1.1. Hin trng v phng php nghin cu mng nt n
Hin trng nghin cu mng nt n
Du kh trong mng nt n c pht hin trong nhng nm u ca th
k 20. Cho n nay, du kh c pht hin hn 30 nc trn th gii ti hu ht
cc chu lc v trong hu ht cc loi mng, t nhng tr granite tui Mezozoi
(ti bn trng Cu Long hoc cc khu vc khc thuc ng nam Chu ) cho n
nhng trm tch bin cht tin Cambri (mt s m thuc Trung ng nh Azura, Libi)
hay trong nhng c nht tui Proterozoi ( khu vc ng Xibieri). Mt s v d
in hnh ca du kh c tm thy trong mng c th k n nh: b trm tch
Argentina (Cuyo v Neuquen), b trm tch Yemen (DNO l 43, Nexen l 14, Total
l 10, ONV l S2), b trm tch Vit Nam (Cu Long)...
C th nhn thy, du kh c pht hin trong mng, cc loi t trm
tch bin cht mc thp cho n cc trm tch bin cht mc cao hay trong cc
loi magma. Tnh cht cho dng trong cc nhm mng khc nhau cng khc
nhau, trong kh nng cho dng ln nht l i tng mng granitoid nt n. Mt
s m in hnh ca nhm mng granitoid trn th gii c th k n nh: mng
granitoid c tui Mezozoi thuc m Kora ca New Zealand.
33
Ti Vit Nam, cc m ln trong i tng mng garnitoid nt n c th k
n nh: mng granitoid trc Tam ti cc m Bch H, Rng, S T en, S
T Trng, S T Vng, Hi S en, C Ng Vng, Phng ng, Rng ng... Du
cha trong mng ln nht thuc v b Cu Long, tim nng c tnh 6.400 triu
thng. Cho n nay pht hin 25 cu to trong tng s 42 cu to c khoan thm
d n i tng mng, trong 16 cu to c a vo pht trin.
Hnh 2.1. S phn b tr lng trong mng b Cu Long
Cc phng php nghin cu mng nt n
Vit Nam l nc c sn lng khai thc du t mng nt n ng hng u
th gii. Du kh t mng nt n Vit Nam ch yu c khai thc t khu vc b
Cu Long. Trong khu vc ny, in hnh phi k n m Bch H vi tr lng thu
hi ln n 1.4 t thng du. Bn cnh cn c cc m Rng, Rng ng, Ruby v
S T en vi tr lng t 100 n 400 triu thng du [26].
Tuy nhin vic nghin cu mng Vit Nam mi ch mc nghin cu
s hnh thnh nt n, d on s tn ti ca cc i nt n, c tnh thm cha v cc
34
nguyn nhn nh hng n kh nng thm cha ca mng nt n. Cng tc tm
kim thm d v khai thc du kh trong mng nt n hin nay vn gp nhiu kh
khn trong vic minh gii, d on s phn b v c tnh chm cha ca cc i nt
n.
Mc d du kh trong mng l rt tim nng, nhng vic tm kim, phn tch,
nh gi tr lng thu hi ca cc m ny li rt kh khn do tnh cht phc tp ca
mng. C mt s trng hp mc d ban u m cho sn lng rt cao, nhng li
gim xung rt nhanh. Nguyn nhn l do cha phn tch, nh gi, v nm bt c
h thng rng, tnh cht lu thng ca du. V vy vic xy dng m hnh rng
cho mng nt n l rt cn thit trong vic nh gi tim nng cng nh tr lng
ca cc m dng ny.
Vic xy dng m hnh rng trong mng hin nay c 3 phng php
chnh l phng php Halo, phng php DFN (Discrete Fracture Network),
phng php ANN (Artificial Neural Network) ang c ng dng. Mi phng
php u c nhng u im v nhc im khc nhau. Bn cnh , vic chn la
phng php cho vic xy dng m hnh cn b khng ch bi cht lng v s lng
ca s liu u vo.
Phng php Halo: y l phng php u tin c s dng Vit Nam v
hin nay vn ang c s dng rng ri, ti nhng khu vc c cht lng ti liu a
chn t trung bnh n km. Phng php ny ch yu da vo minh gii t gy, nn
ph thuc vo s ch quan ca ngi minh gii. Nhc im ca phng php ny l
gi thuyt h thng t gy l ng nht dc theo mt t gy. Vit Nam, phng
php ny c s dng nhiu trong vic nh gi gia tng tr lng trong mng nt
n, v d nh trong m S T en SW [29]. Nhm khc phc cc yu im ca
phng php Halo, phng php Halo ci tin c p dng bng cch s dng thm
thuc tnh a chn v phn loi cc t gy c th nh gi c mc bt ng
nht ca rng nt n v s lin thng gia chng dc theo mt t gy.
35
Hnh 2.2. Cc i mch ht mn (gouge) xut hin trn mt t gy c th ng vai tr
l cc nm chn, ngn s di chuyn ca cht lu ln cc va bn trn
Phng php DFN (Discrete Fracture Network): c s dng khi c nhiu
ti liu ging khoan v thng tin a cht ca khu vc. M hnh xy dng theo phng
php ny da vo thng k cc thng s ca nt n nh: hng, chiu di, m, hnh
dng. Phng php ny xy dng m hnh kt ni ca cc t gy v h thng nt n,
t ta c c cc c tnh ca dng trong cha. y l phng php c gii
thiu t nhng nm 1970 v c s dng nhiu trong xy dng m hnh vi nhiu ci
tin trong sut qu trnh t n nay. Phng php DFN c dng nhiu trong
nghin cu nt n ni chung. V d nh xy dng m hnh trong mng nt n
Olkiluoto, Phn Lan hay Soultz-Sous-Forest, Php hay m hnh nghin cu dng
nc thi cha Chloride chy trong mch nc ngm qua nt n [24].
36
Phng php ANN (Artificial Neural Network): l phng php mi v nhn
c nhiu s quan tm gn y trong cng nghip du kh. Phng php ny c kh
nng s dng ti cc khu vc c ti liu a chn cht lng t trung bnh n tt,
cc khu vc ang trong giai on thm d, pht trin v c s lng ging khoan hn
ch. Mt s m in hnh c ng dng phng php ANN nh Bch H, Hi S
en. i vi phng php ny, ngi s dng s tin hnh hun luyn phng php
bng cc ti liu u vo ca ging khoan. Phng php dng ti liu a chn l chnh
ni suy. Chnh v th, i vi nhng m ang giai on cha pht trin, ang
trong giai on thm d thm lng, c ti liu a chn tt th phng php ANN s
t ra hu hiu hn v phng php ny c th kt hp c ti liu a chn v t
ng ni suy theo cc ti liu thc t ch dn c a vo. Chnh v th phng php
c th trnh c cc sai s do ch quan ca ngi minh gii. c im ni bt nht
ca phng php ny chnh l kh nng t hp c trng s cc s liu u vo. Trng
s ny c xc nh chnh trong qu trnh hun luyn cc thuc tnh bng ti liu ca
cc ging khoan.
ANN cho php t hp lot cc thuc tnh a chn c hun luyn theo ti liu
ging khoan, hot ng trn c s p dng thut ton phi tuyn. Tng thuc tnh s
c nhn vi trng s tng ng v cng ra nhm tnh ton ra rng.
tng chnh xc ca m hnh, thuc ton a thng k (Co-Kriging) c
s dng trn c s t hp kt hp mt s ti liu ging khoan khc nh FMI, PLT, cc
thng tin a cht kin to ca vng nghin cu.
Co-Kriging l phng php ni suy da vo mt s ti liu u vo. Phng
php s dng c trng thng k khng ch phng php ni suy. Da trn cc c
im ca c hai phng php Co-Kriging v ANN, nu kt hp c hai phng php
ny th s to ra c mt t hp cc s liu: ti liu a chn, ti liu a vt l ging
khoan v cc thng tin a cht kin to c trong khu vc nghin cu. Chnh v th,
u im ni tri ca phng php c xut ng dng chnh l t hp c tt c
cc s liu c c vo m hnh rng.
37
Hin nay vic xy dng m hnh rng cho mng nt n bng cch kt hp
phng php ANN v Co-Kriging cha nhn c s quan tm v p dng rng ri
Vit Nam.
2.1.2. C ch hnh thnh nt n trong mng granitoid
mng l khi nim chung ch tt c cc thnh to t trc khi hnh
thnh b v to thnh y ca b. mng c th pht trin ra ngoi phm vi b v l
trn mt t.
B Cu Long bt u hnh thnh vo giai on gia Eoxen, do qu trnh tch
gin pht trin trn v lc a pha ng i Lt [16]. Thnh to nn mng ca
b l cc trm tch, trm tch b bin cht, magma xm nhp v phun tro trc
Kainozoi nh gp trn i Lt. Trong cc thnh to mng ny, magma
xm nhp l mt i tng cha ht sc c bit, c bit vi tn gi tng cha
mng granitoid nt n (hnh 2.3). Thnh phn thch hc ca granitoid bao gm
granite, monzonite, granodiorite, diorite thch anh, monzodiorite, diorite,
gabrodiorite Chng c phn chia vo cc phc h magma c tui t Triat mun
n Jura mun - Kreta: 1) Phc h Hn Khoai (183-208 tr. n) tui Triat mun; 2) Phc
h nh Qun, phc h o C tui Jura mun-Kreta, v phc h Ankroet (C N)
(100-130 tr. n) [9].
Hnh 2.3. M hnh by du kh mng nt n b Cu Long: (1) cha mng nt n;
(2) Tp st D tng chn v tng sinh; (3) cha ct kt.
38
Hnh 2.4. Phn loi cc mng theo phn v a cht v thch hc.
Hnh 2.5. Phn loi granitoid mt s ging khoan b Cu Long (theo phn loi ca
Streckeisen, 1976).
39
Cc nt n hnh thnh trong cng c th do nhiu nguyn nhn khc nhau,
hay tng hp ca mt s nguyn nhn no . i vi cc nt n, hang hc trong
mng granite m Bch H v Rng, cc nh nghin cu Areshev E.G., Trn L
ng v nnk (1992), Ng Xun Vinh (1999), Phan Trung in (2000), Phm Anh
Tun (2001), Trnh Xun Cng (2013)..., u c nhn nh chung l c cc nguyn
nhn chnh sau [13, 17, 18, 21, 22]:
- S ng ngui v co rt th tch ca khi magma: Do khi magma xm nhp
tip xc vi vy quanh. Km theo qu trnh l s co rt th tch ca magma hnh
thnh khe nt nguyn sinh gm cc loi tiu biu sau: 1) Khe nt ngang (Q) vung gc
vi mt tip xc gia khi magma v vy quanh, ng thi vung gc vi phng
sp xp nh hng ca khong vt i tip xc. Chng thng tng i thng, mt
bng phng. Trong cc ai mch, khe nt Q xe nh nan qut, c m ln; 2) Khe
nt dc (S) vung gc vi (Q). Khe nt dc thng ngn, mt khng phng, rt dc
hoc dc ng v l khe nt kn; 3) Khe nt dng lp (L) hay khe nt thoi thng
song song vi mt tip xc; 4) Khe nt cho (P) ct cho v nhn (Q) lm ng phn
gic, thng pht trin khng ng u.
Hnh 2.6. Cc kiu khe nt nguyn sinh ca magma xm nhp (ngun ti liu: biu
khi ca Cloos.E).
40
- Qu trnh ph hy do kin to: Cc chuyn ng kin to v trng ng sut
khu vc c tnh cht quyt nh trong s hnh thnh cc h thng nt n trong khi
mng. Hot ng kin to dn n hnh thnh cc h thng t gy, nt n v i
c nt. Trong b Cu Long gp cc loi dm kt c rng ln ti 10% trn cc
mu li cc su kh ln so vi mt mng.
Trng ng sut do hot ng kin to gy nn cc lc nn p (1) v ko cng
(3) tc ng nn khi mng to ra cc nt v /t gy. Cc loi khe nt gy nn bi
trng ng sut kin to bao gm: 1) Khe nt ct (S1, S2): to thnh 2 h thng ct
nhau (hnh 2.7). Cc mt cu to ct l nhng mt phng, nhn rt kht nhau khng
thun li cho s xuyn nhp cc th magma. 2) Khe nt tch (Kt): pht trin theo
phng vung gc vi lc tc dng ko (3) v song song vi phng ca lc p
(1). Cc khe nt tch c b mt g gh, c nhiu khe nt nh ven ra v c m
ln thun li cho s xuyn nhp ca cc th magma hoc nhit dch; 3) Khe nt p dp
(Kd): pht trin theo phng song song vi lc tc dng ko (3) v vung gc vi
phng ca lc p (1). Cc khe nt p dp thng gp trong bin dng do.
Hnh 2.7. Phn loi khe nt trong m hnh elipxoit bin dng. Cc trc ng sut chnh
c k hiu l 1, 2, 3 (vi quy c 1 > 2 > 3).
Cc mt khe nt S1, S2 t nhiu c s dch chuyn nn cn gi l mt chuyn
ng, trong trng hp khi s dch chuyn c gi tr ln chng tr thnh cc t gy;
Tng ng vi v tr v phng khc nhau ca cc trc ng sut chnh s hnh thnh
41
cc kiu t gy thun, t gy nghch, t gy trt bng (hnh 2.8 2.9).
Hnh 2.8. Mi quan h gia trng ng sut v cc loi t gy.
Hnh 2.9. Mi quan h gia cc loi t gy v cc khe nt sinh km (After
Mikhailov)[24]
42
Trong b Cu Long, cc pha kin to hot ng trong nhiu thi k. Nhng nt
n to ra trong pha u tin thng b lp kn bi qu trnh nhit dch, v cc qu
trnh trao i nhit dch xy ra. Kt qu l cc nt n b lp y bng cc khong vt
th sinh c thnh phn chnh l calcite, zeolite, thch anh. Cc pha hot ng kin to
v sau c th tip tc m rng cc khe nt c hoc to ra cc khe nt mi. Cc nt
n c l ch xung yu nht v cha cc khong vt gin s d b ph v vn, nghin
nt. Kt qu l cc khng gian rng m trong nt n c c hnh thnh v c bo
tn trong iu kin khng c dung dch nhit dch trn vo hoc khng b cc trm tch
ht mn lp kn. L rng nt n tn ti trong khi mng vng m Bch H v m
Rng ch yu do tc ng ca lc kin to trong cc pha mun v sau, lm cho cc t
gy ti hot ng c l vo cui Oligoxen mun v u Mioxen sm. Trong khi
magma xm nhp, cc khe nt ban u hoc b lp kn bi cc khong vt th sinh,
hoc c m rt b cho nn gn nh khng c l rng nt n ng k. Tuy nhin,
di tc dng ca lc ng sut ko xy ra trong pha hot ng kin to sau , cc nt
n s ti hot ng to nn l rng hiu dng. Nu pha hot ng kin to ny xy ra
trc hoc trong thi gian dch chuyn du kh s c ngha cha du kh [13, 17].
- Hot ng nhit dch: Cc hot ng ca qu trnh nhit dch c lin quan
cht ch vi cc hot ng kin to v dn n cc bin i trong thnh phn cng nh
cu trc khng gian rng trong mng b Cu Long.
Ngoi vic c th to ra cc khong vt th sinh nh zeolite, calcite lp kn
hoc gn kn cc khe nt, cc dung dch thy nhit cn ha tan ra la bo mn to ra
cc hang hc c bit l ti nhng giao ct cc nt n ln nh. Tuy nhin cng c
kin cho rng hot ng nhit dch khng nhng khng lm m rng thm cc khe nt
n c trc m ngc li chng cn b lp y mt phn hay ton b [18]. Qu trnh
thy nhit hu nh khng c tc dng n s hnh thnh l rng trong mng m
Bch H.
- Qu trnh phong ha: din ra khi khi magma xm nhp c hnh thnh,
kt tinh di su trong iu kin p sut cao, c nng cao ln b mt dn n hin
tng gim ti do tng t nm trn b bc mn, gim p iu kin p sut b mt
43
v cc qu trnh phong ha l nguyn nhn quan trng dn n hin tng nt n,
phong ha lm cho b ph hy, bo mn, ra tri hnh thnh rng th sinh trong
mng. Theo ti liu khoan mt s m nh Bch H, Rng ng, Hi S en...
ch khong 20m tnh t mt mng. Ni chung qu trnh phong ha nh hng khng
ng k ln s bin i th sinh ca mng m ch yu lm gim bn c hc ca
v hnh thnh i thm trn b mt khi granitoid vn khng c tnh thm [13].
- Mi quan h gia tui ca nt n v thi gian sinh du kh: mi quan h gia
thi im nt n c hnh thnh v thi im du kh dch chuyn ng vai tr quan
trng trong vic nh gi rng ca nt n trong mng. Khi nt n c hnh thnh
v cha b lp nht, sau du khi dch chuyn vo v lp y cc l rng ny th qu
trnh nhit dch xy ra sau khng nh hng n rng ca nt n. Tuy nhin khi
nt n c hnh thnh v ngay ti thi im xy ra qu trnh nhit dch th cc l
rng ny b lp nht, lm gim rng ca nt n trong mng.
2.1.3. Cc yu t nh hng n kh nng cha ca mng nt n.
Cc yu t nh hng n kh nng thm cha ca mng bao gm thnh
phn thch hc - khong vt, cc bin i nhit dch, hot ng kin to v su,
hot ng magma tr (volcanic activity), mi quan h gia qu trnh hnh thnh nt n
v dch chuyn du kh. Nhng yu t ny tc ng tng h quyt nh n cht
lng tng cha [13, 15, 31].
Thnh phn khong vt chnh ca mng granitoid gm c thch anh v
feldspar (plagioclas v feldspar kali) ngoi ra cn c cc khong vt mu nh pyroxen,
hornblend, biotit, muscovit v cc khong vt ph, qung. T l % khong vt khc
nhau ty theo tng loi .
Phn ln cc khong vt to magma u c phn ng di tc dng ca
dung dch nhit dch sau magma, ngay c thch anh cng b gm mn, ha tan. Qu
trnh ny hnh thnh cc hang hc kch thc t vi chc micromet n hng chc
milimet. Dung dch nhit dch trong qu trnh dch chuyn dc theo cc khe nt, t
gy c th hnh thnh cc khong vt nh zeolite v calcite... lp nht vo khng gian
rng. Thnh phn khong vt ca mng l yu t cn bn n phn ng vi dung
44
dch nhit dch v c xc nh d bin i nht trong diorite, t hn l
granodiorite v t nht l granite. Qu trnh nhit dch c tnh hai mt: m rng cc nt
n v hang hc tn ti trc hoc lp y, lm gim khng gian rng bng cc
khong vt th sinh. Nhng nhn chung, qu trnh ny khi xy ra mnh s c tc ng
xu lm gim mnh khng gian rng trong .
Thnh phn thch hc cng c nh hng rt ln n mt , tnh cht v quy
m pht trin cc h thng nt n. Cc h thng nt n hiu dng a phn u c
ngun gc kin to, hnh thnh i km h thng t gy, cc i ph hy kin to v
cc vng chu nh hng cao ca trng ng sut kin to. Mc d mng lun b
tc ng bi cc t gy, nt n nhng c th nhn thy cc nt n m, c lin
thng tt thng gp nhiu trong cc magma acid (granite, granodiorite) hn trong
trung tnh-baz (diorite, gabro). iu ny lin quan n c tnh gin (cha nhiu
thch anh) ca granite hn so vi diorite c tnh do (nhiu thnh phn feldspar) nhiu
hn [13].
V phn b theo chiu su, kt qu nghin cu m Bch H v S T en c
th cho thy xu th bin i rng c tnh quy lut gim dn theo chiu su so vi
mt mng. (hnh 2.10).
Hnh 2.10. Bin i rng mng nt n theo chiu su so vi mt mng ca b
Cu Long.
45
2.2. c im a cht - kin to tng cha granitoid cu to Hi S en.
2.2.1. c im hnh thi cu trc mng
Nc mng trc Kainozoi ca cu to Hi S en l mt cu trc nng c
ng khp kn 4100m, ko di theo phng ng bc-ty nam vi chiu di khong
16km, chiu rng khong 5,3km, m rng v pha ty bc, nam, ng nam v thu hp
dn li v pha ng bc [19]. Khi nng mng b chia ct bi cc t gy c phng
v tuyn, ty bc - ng nam v ng bc - ty nam (hnh 2.11). Ti khu vc pha Ty
Nam, b mt nc mng nm thp hn phn cn li v c tch bit bi h thng t
gy phng v tuyn. Ph trn mng trc Kainozoi khu vc ny l cc trm tch
c tui t Oligoxen (tp E) n T (tp A) (hnh 2.12).
Hnh 2.11. Bn chiu su nc mng cu to Hi S en [19].
Hnh 2.12. Mt ct dc theo cu to Hi S en [19].
46
2.2.2. Thnh phn thch hc
Tham gia vo cu trc a cht cu to Hi S en bao gm cc mng
granitoid tui Mesozoi mun v lp ph trm tch, trm tch-phun tro Cenozoi (gm
cc tp a chn E, D, C, BI, BII, BIII & A). Theo kt qu phn tch thch hc cc mu
ly t 8 ging khoan cho thy cc granitoid trong mng Hi S en ch yu l
monzogranite v granodiorite (hnh 2.13). Ngoi ra cn gp cc ai mch trung tnh
xuyn ct qua mng [19].
Hnh 2.13. Thnh phn thch hc trong mng cu to Hi S en dc theo ging
khoan HSD-3X: t nc mng n su 4200m gp granodiorite, t su 4200m
tr xung gp monzogranite [19].
2.2.3. H thng t gy
Kt qu minh gii ti liu a chn cho thy trong mng ca cu to Hi S en
tn ti 06 h thng t gy chnh c phn chia theo ng phng v loi t gy,
bao gm (Hnh 2.14 2.16) [19]:
47
- H thng ng phng 20-30o (ng Bc Ty Nam) phn b ch yu
trung tm ca cu to.
- H thng ng phng 40-50o (ng Bc Ty Nam) phn b ch yu ra
ty nam v trung tm.
- H thng ng phng 60-70o (ng Bc Ty Nam) pht trin mnh trong
ton cu to.
- H thng ng phng v tuyn v v tuyn (ng Ty) pht trin mnh
trong ton cu to.
- H thng ng phng 300-320o (Ty Bc - ng Nam) phn b trung
tm v ty nam cu to.
- H thng ng phng 330-340o (Ty Bc - ng Nam) phn b trung
tm v ty nam cu to.
Hnh 2.14. H thng t gy v tuyn ti m Hi S en.
48
Hnh 2.15. H thng t gy ng Bc Ty Nam ti m Hi S en.
Trong cu to Hi S en, c 08 ging khoan thm d vo i tng mng
bao gm HSD-1X, HSD-2X/2XST, HSD-3X, HSD-4X, HSD-5XP, VD-1X v VD-
2X. Kt qu th va trong cc ging khoan ny cho thy kt qu cho dng tt nht
trong cc h thng t gy phng v tuyn (ng phng ng ty) so vi cc
hng cn li (hnh 2.17). Ti khu vc m Hi S en, h thng t gy theo phng
ng Ty c hnh thnh trong giai on nn p D3.2 v giai on tch gin D3.3.
Trong cc pha hot ng kin to t D3.4 tr v sau tip tc m rng cc khe nt
c v to ra cc khe nt mi v to nn l rng hiu dng. Thi gian cc t gy
phng ng ty hnh thnh v ti hot ng xy ra trc v cng thi im vi thi
gian dch chuyn ca du kh khin cho cc h thng nt n v t gy phng
ng ty trong vng nghin cu c ngha cha du kh tt hn so vi cc h thng
t gy, nt n theo phng khc.
49
Hnh 2.16. H thng t gy Ty Bc ng Nam ti m Hi S en.
Hnh 2.17. Mt ct a chn dc theo cc ging khoan HSD-1X v HSD-5XP vi h
thng t gy v tuyn v kt qu o PLT [18].
50
2.3. Cc phng php nghin cu c im nt n trong mng.
C nhiu phng php nghin cu c im v tip cn xy dng m hnh
rng cha nt n khc nhau. Trong nghin cu ny, NCS s dng mt s phng
php c in kt hp vi hin i nh phng php a cht, phng php a vt l
ging khoan, phng php a chn v cc phng php ton hc: mng nron nhn
to (ANN) v phng php a thng k (Co-Kriging).
2.3.1. Cc phng php a cht.
Phng php a cht nghin cu nt n bao gm phng php nghin cu mu
li, o v trn thc a v nh hng khng/v tinh.
Nghin cu trn cc mu li khoan
i vi mng nt n, nghin cu mu li ca cc thnh h nt n c th
gip: phn loi khe nt macro v micro, thnh phn thch hc, mi quan h gia ai
mch vi gc, phn loi khe nt m v khe nt kn, m ca khe nt, lp nht.
Cc mu li c o trong phng th nghim xc nh rng, thm v
cc tham s vt l thch hc khc nh mt , vn tc truyn sng, c tnh mao dn,
cc h s thnh h ca phng trnh Archie, thm pha, gip cho nh gi c tnh
rng-thm v cht lng ca tng cha. Ngoi ra, m t chi tit lt mng thch hc
bng knh hin vi in t qut nghin cu thch hc v da vo cc kt qu xc
nh thnh phn khong vt to , kin trc ca , thnh phn khong vt th sinh
v cc giai on bin i sau magma t xc nh cc yu t nh hng n rng
v thm ca cng nh cht lng cha.
Hnh 2.18. Mu li ti cc ging khoan m Hi S en
51
Hnh 2.19. Mu phn tch lt mng thch hc ca granite, bao gm cc thnh phn
khong vt thch anh, Feldspar, plagioclase v mica [18]
nh hng khng
Phng php phn tch nh vin thm c s dng phn tch v xc nh
cc yu t dng tuyn (photolinement), thng qua c th gii on cc t gy v
quy lut phn b ca chng trong khu vc nghin cu. Phng php ny kt hp vi
o v thc a thng xuyn c s dng trong nghin cu t gy, khe nt.
o v thc a
o c tnh cht ca cc h thng nt n trn im l nhm xc nh mi quan
h gia c im ca nt n v t gy, thng k tnh cht ca cc nt n m, mi
quan h gia nt n m v lp nht.
2.3.2. Cc phng php a Vt L Ging Khoan.
a vt l ging khoan l mt phn ca a vt l thm d, bao gm vic s
dng nhiu phng php a vt l hin i nghin cu vt cht kho st lt ct a
cht thnh ging khoan nhm pht hin v nh gi v thu thp cc thng tin v vn
hnh khai thc m v trng thi k thut ca ging khoan. Cng vi s pht trin ca
khoa hc cng ngh, c bit l 30 nm gn y, a vt l ging khoan p dng cc
thnh tu mi nht ca ngnh t ng ha v cng ngh thng tin trong cc hot ng
ca mnh. a vt l ging khoan bao gm nhiu nhm phng php, trong mi nhm
li c nhiu phng php ring r p ng cc i hi khc nhau khi nghin cu cc
iu kin a cht khc nhau. Ngy trc, a vt l ging khoan trong nghin cu du
kh c i tng ch yu l trm tch. Tuy nhin, hin nay, khi ngy cng nhiu m
52
du v ang c khai thc trong i tng mng nt n, a vt l ging khoan
vi nhng ci tin ca mnh gp phn khng nh trong vic nghin cu mng.
V c bn, a vt l ging khoan trong mng cng p dng nhng quy lut v
nguyn l hot ng ca cc thit b o nh trong i tng trm tch nhng c kt
hp thm cc hiu bit v c im ca mng.
Khc vi trm tch, trong i tng mng th rng trong cc khe nt l
quan trng v c lu tm hng u. Cc loi magma khc nhau th c thnh phn
khong vt khc nhau dn n cc c trng thm cha hay nt n khc nhau. Cc
phng php a vt l ging khoan tn dng cc c tnh ny nghin cu v
phn tch cc thnh h mng.
Mt s phng pho a vt l ging khoan c th k n trong vic nghin cu
c tnh ca mng nt n bao gm: phng php gamma t