GVHD: Cô Đô Thi Nhung

SVTH: Nhom 09 – Đia 3b

TRƯƠNG ĐAI HOC SƯ PHAM TP. HCM

KHOA ĐIA LI

• K’ HÀNH

• H’ LUYÊN

• H’ CHOAI NIÊ

• LƯƠNG THANH TÂM

• LUC THI THU THAO

• THÂN THI THUY

THÀNH VIÊN NHÓM

NÔI DUNG

I. Đăc điêm chê đô nhiêt

II. Anh hương của chê đô nhiêt

III. Chê đô nhiêt ơ Đà Lạt

I. Đăc điêmViêt Nam năm hoan toan trong vong đai

nôi chi tuyên BBC (8034’B – 23023’B). Vi tri đo đa tao cho Viêt Nam co môt nên nhiêt đô cao.

Do tác đông cua bưc xa và ánh năng, cua hoàn lưu gio mùa và gio tin phong cung như cua đia hình.

Chê đô nhiêt co sư phân hoa theo vi đô, đô cao va theo mua.

Ngoài ra, chê đô nhiêt con co sư phân hoa theo chiêu Đông - Tây và co sư thât thương.

Lương bưc xa tông công rât lơn: đat 120 – 130 kcal/cm2/năm, co nơi cao hơn hoăc thâp hơn vi du ơ Tp. HCM là 136,4 kcal/cm2/năm , HN là 115 kcal/cm2/năm.

Can cân bưc xa: quanh năm dương đat 75 kcal/cm2/năm, HN là 85,8 kcal/cm2/năm, vươt tiêu chuân cua khi hâu nhiêt đơi.

Sô giơ năng đat tư 1400 – 3000 giơ/năm Nhiêt đô trung binh: 20 – 220C

1. Viêt Nam co nên nhiêt đô cao:

Đia điêm Nhiêt đô TB năm

Lạng Sơn 21,20C

Hà Nôi 23,50C

TP. Hô Chi Minh 27,10C

Rạch Gia 27,60C

Bang: Nhiêt đô trung binh năm của môt sô đia phương

2. Sư phân hoa chê đô nhiêt

2.1. Phân hoa theo vi đô ( B – N )

• Do vi tri đia li trên đât liên, điêm cưc Băc sát chi tuyên băc và điêm cưc Nam cách xich đao không xa, khiên khăp nơi đêu co 2 lân măt trơi lên thiên đinh, càng vê phia Băc khoang cách 2 lân ây càng ngăn, con vê phia Nam khoang cách ây càng lơn.

Miên Băc co chê đô nhiêt kiêu Chi tuyên (1 cưc đai và 1 cưc tiêu)

• 1 tháng nhiêt đô cao nhât vào tháng 6 hoăc tháng 7

• 1 tháng nhiêt đô thâp nhât vào tháng 12 hoăc tháng 1

Miên Nam co chê đô nhiêt kiêu Xich đao (2 cưc đai và 2 cưc tiêu)

• 2 lân nhiêt đô cao nhât vào tháng 4 (tuyêt đôi) và tháng 8 (tương đôi)

• 2 lân nhiêt đô thâp nhât vào tháng 6 (tương đôi)và tháng 12 (tuyêt đôi).

Xet vê nhiêt đô trung binh (NĐTB)NĐTB thang 1 (thang lạnh nhât) trong ca

nươc cung co sư tăng dân tư Băc vào Nam.

Vi du: Lang Sơn: 13,30C (21051’B)

Ha Nôi: 16,40C (21002’B)

TP. HCM: 25,80C (10049’B)

Rach Gia: 260C (10000’B) NĐTB thang nong nhât cung co sư khac

nhau.

• Ơ Hà Nôi là 28,90C vào thang 7.

• Ơ Tp. HCM là 28,90C vào thang 4.

Xet vê cac tri sô tuyêt đôi tư băc vao nam, nhiêt đô cao nhât va thâp nhât phân bô như sau:

Đia điêm

Nhiêt đô

thâp nhât

tuyêt đôi (0C)

Nhiêt đô

cao nhât

tuyêt đôi (0C)

Lang Sơn -1,8 39,8

Ha Nôi 2,7 42,8

TP. HCM 13,8 40,0

Ha Tiên 15,4 34,8

Xet vê biên đô nhiêt thì nơi nào chiu tác đông cua gio mùa đông băc se co biên đô nhiêt cao hơn cho nên biên đô nhiêt ngoài Băc lơn hơn ơ trong Nam và vùng ven biên cung cao hơn ơ Tây Băc.

Biên đô

nhiêt

Miên Băc:

6 – 70C

Miên Nam: 3 – 40C

• Xet vê tông nhiêt đô, thi sư diên biên như nhiêt đô trung binh, nghia la co sư giam dân tư Nam ra Băc, tư thâp lên cao, ơ miên Băc co nhip điêu mua, con ơ miên Nam la đông đêu trong năm.

• Ơ vung đông băng, tư Nam ra Băc tông nhiêt đô giam khoang 1500C/ 1 vi đô.

Ơ Đeo Hai Vân

Đa Năng

Quy Nhơn

ĐB SCL

>93000C/năm

>95000C/năm

10.0000C/năm

Trên dươi 80000C/năm

Miên Băc: Tông nhiêt đô đat tiêu chuân cua khi hâu nhiêt đơi

Miên Nam: Tông nhiêt đô đat tiêu chuân cua khi hâu a xich đao va nhiêt đơi.

2.2. Phân hoa theo mua

Mua đông (tư tháng 11 đên tháng 4)

Co sư hoat đông manh me cua GMĐB và xen ke là nhưng đơt GMĐN.

Nhưng co sư khác nhau giưa các miên.

Miên Băc: chiu tac đông trưc tiêp và mạnh me nhât của GMĐB, nhiêt đô trung binh thang nhiêu nơi xuông dươi 150C.

Miên Nam: do GMĐB không anh hương, nên nhiêt đô trung binh thang vân cao hơn.

Sư phân hoa chê đô nhiêt diên ra ro nhât ơ Miên Băc

Ban chât của GMĐB là sư di chuyên của khôi không khi cưc đơi luc đia (NPc) tư ap cao Xibia thôi vê, mang theo khôi khi rât lạnh và khô. NPc vào Viêt Nam theo 2 đương:

Đương 1:Tư luc đia thăng xuông (NPc đât) Đương 2: đi qua biên Nhât Ban và Hoàng Hai

(NPc biên)Trên đương di chuyên, cac thuôc tinh ban đâu cua

khôi khi đa bi biên tinh ca vê nhiêt đô lân lương âm, nên nhiêt đô nươc ta cung co sư khac nhau phu thuôc vao tinh chât cua cac khôi khi.

Xet vê ban chât cua cac khôi khi

• Co tinh chât lanh và khô.

• Nhiêt đô tuyêt đôi thâp nhât vào giưa mùa đông, con nhiêt đô cao hơn vào thơi kì đâu.

• Tinh chât co sư thay đôi theo thơi gian và không gian:

- Hà Nôi: tháng 11 và tháng 3 nhiêt đô khoang 16 – 180C, tháng 12 đên tháng 2 là 13 - 150C

- Lang Sơn: lanh hơn 1 - 20C

- Lai Châu: nong hơn 2 -30C

NPc đât:

• Âm và âm hơn NPc đât, co tinh chât lanh và âm

• Càng vào đât liên nươc ta, nhiêt đô càng tăng

• Cuôi mùa nhiêt đô đa tăng 50C.

• Tư băc vào nam cung như đông băng Băc Bô lên Tây Băc, nhiêt đô tăng lên ro rêt.

- Hà nôi vào cuôi mùa đông: nhiêt đô là 18 – 200C.

- Tây Băc do bi phơn nên nhiêt đô tăng 2 – 40C

NPc biên:

Frông cưc

• Là loai frông lanh hình thành giưa khôi không khi mơi đên và các khôi không khi nong hơn đang tôn tai ơ Viêt Nam.

• Môi khi frông cưc tràn vê nhiêt đô giam đi nhanh chong, trung bình khoang 3 – 50C/24h, co khi 5 - 100C/24h.

• Ơ Đông Băc nhiêt đô giam trên 100C/24h.

Khôi khi nhiêt đơi biên Đông Trung Hoa (Tp)

• Co nguôn gôc là khôi khi cưc đơi Xibia đa đươc nhiêt đơi hoa do tôn tai lâu ngày trên biên Đông Trung Hoa, nên co nhiêt đô và đô âm thâp hơn không khi biên nhiêt đơi thuân tuy.

• Càng đi vào phia Nam nhiêt đô và đô âm không khi càng tăng, tao nên sư chênh lêch nhiêt đô giưa Băc Bô và Nam Bô tơi 20C.

Mua ha (tư tháng 5 đên tháng 10)

• Mùa này co sư hoat đông xen ke giưa Tin phong Tây Nam, GMTN.

• Trong mùa này nhiêt đô cao trên pham vi ca nươc và đat trên 250C, nên sư phân hoa chê đô nhiêt không ro rêt.

• Nhưng do nguôn gôc cua TPTN và GMTN khác nhau mang theo nhưng khôi khi khác nhau.

Mang theo khôi khi nong, nhiêt đô trung bình 27 – 320C ơ Tây Nguyên, Nam Bô.

Nhưng càng lên phia băc và sang sươn đông Trương Sơn TBg đa trơ thành gio Lào – khôi khi nong nhât và khô nhât, nhiêt đô co thê lên tơi 400C ơ Băc Bô, Băc Trung Bô.

GMTN – khôi khi chi tuyên Vinh Bengan (TBg):

TPTN – Khôi khi xich đao (Em)

• Mang theo khôi khi xich đạo, mat và âm hơn .

• Phia Băc: Em co nhiêt đô trung binh ngày 27 – 290C, nhiêt đô tôi cao 38 - 390C.

• Phia Nam, Em mat hơn và khô hơn, nhiêt đô trung binh ngày 26 - 280C, tôi cao 36 - 380C.

• Xet vê tông nhiêt đô: Mùa đông ơ miên Băc, tông nhiêt đô chi băng 2/3 tông nhiêt đô mùa he (3000 - 35000C so vơi 4500 - 50000C)

• Xet vê nhiêt đô: co thê phân biêt các tháng:

Rât ret: <100C Ret: 10 - <150C

Lạnh: 15 - <180C

Lạnh vưa: 18 -<200C

Nong: 20 - <250C

Rât nong: >25 0C.

Miên Băc (tư đeo Hai Vân trơ ra): co môt mua đông

lanh

Miên Nam (tư Đa Năng vao

Nam) không co mua đông

• Tư Đeo Ngang – Hai Vân: lanh vưa (mùa đông)

• ĐB Băc Bô: lanh

• Miên nui phia Băc: ret và rât ret

• Tư Đà Năng trơ vào Nam: nong và rât nong

2.3. Sư phân hoa theo đô cao

• Nơi nào co đô cao lơn hơn se co nhiêt đô trung bình thâp hơn.

• Do tác đông cua quy luât đai cao nên ơ các vùng nui tông nhiêt đô lai giam và chi con đat tiêu chuân cua khi hâu á nhiêt đơi và khi hâu ôn đơi.

• Tuy nhiên trong sư phân hoa khi hâu tư thâp lên cao thì tinh chât nong âm thê hiên ơ các vùng thâp vân mang tinh trôi hơn vì tơi 60% diên tich nươc ta ơ đô cao dươi 600m.

• Bang phân hoa chê đô nhiêt theo đô cao đia hinh ơ môt sô đia phương:

Đia điêm Đô cao (m) NĐTB năm (0C)

Sơn La 676 21

Tam Đao 897 18

Sìn Hô 1.592 15,9

Sapa 1570 15,2

Hoàng Liên Sơn 2.170 12,8

PleiKu 800 21,8

Bao Lôc 850 21,5

Đà Lat 1.513 18,3

Ta thây răng do hoat đông cua GMĐB ma cac nui co cung đô cao nhưng nui ơ miên Băc vân lanh hơn ơ miên Nam.

Trên nui: tông nhiêt đô giam khoang 180 - 2000C/100m.

Ơ miên nui phia Băc tông nhiêt đô co thê xuông 6000 - 50000C

Miên Nam là 7000 - 60000C.

2.4. Sư phân hoa theo chiêu Đông - Tây

• Bên canh sư phân hoa theo Băc – Nam, theo mùa, theo đô cao thì chê đô nhiêt con phân hoa theo chiêu Đông – Tây. Đo là giưa 2 sươn cua Trương Sơn Nam và Trương Sơn Băc.

Khi TBg càng lên phia băc và sang sươn đông Trương Sơn, day nui Viêt - Lào TBg đa trơ thành gio Lào – khôi khi nong nhât và khô nhât, nhiêt đô co thê lên tơi 400C ơ Băc Bô, Băc Trung Bô.

3. Sư thât thương của chê đô nhiêt

• Sư thât thương của chê đô nhiêt chủ yêu diên ra ơ miên Băc, nơi mà GMĐB đa mang không khi lạnh tư vung ap cao Xibia.

• Sô thang nhiêt đô xâp xi gia tri trung binh ơ Đông Băc chi khoang 30%, ĐBBB là 40%, Tây Băc và Băc Trung Bô đươc trên 50%.

• Cương đô thât thương thê hiên qua sư dao đông của năm lạnh nhât và năm nong nhât so vơi tri sô trung binh.

Nhiêt đô thang 1 (thang lanh nhât) co thê nong hoăc lanh hơn nhiêt đô trung binh nhiêu năm tư 3 – 60C. Vi du:

• Lạng Sơn nhiêt đô trung binh thang 1 là 13,70C, nhưng năm ret nhât năm 1930 là 7,80C lạnh hơn 5,90C. Con năm nong nhât 1950 thi lên đên 17,90C, nong hơn 4,20C so vơi trung binh.

• Hà Nôi, sư dao đông này là -4,30C và +40C (NĐTB: 16,60C, ret nhât 1930 là 12,30C, nong nhât 1901 là 20,60C

• Đông Hơi, sư dao đông là -2,90C và +4,20C (NĐTB 18,90C, ret nhât 1930 là 160C, nong nhât 1941 là 23,10C

• Càng xuông phia Nam sư dao đông vê nhiêt đô mua lạnh càng nho đi vơi sư yêu dân của GMĐB.

• Trong mua nong, co sư đông nhât vê nhiêt đô của cac khôi khi, nên mưc đô dao đông của nhiêt đô thang 7 – thang nong nhât trong mua he cung chi 1 - 20C

II. Anh hương của chê đô nhiêt

Khi hâu Viêt Nam noi chung và các yêu tô khi hâu noi riêng đa tao ra thuân lơi và kho khăn đên tư nhiên cung như các hoat đông san xuât cua con ngươi

• Do nươc ta co nên nhiêt đô cao. Cung câp anh sang và nhiêt đô cho sinh vât sinh trương cung như con ngươi, phat triên nên NN nhiêt đơi.

• Sư phân hoa của chê đô nhiêt và âm đa tạo ra sư đa dạng, phong phu trươc hêt là cac kiêu khi hâu của nươc ta, sau đo là phong phu và đa dạng của sinh vât, và cac hoạt đông kinh tê của ngươi dân.

• Anh hương đên phong tuc tâp quan của môi miên đa dạng văn hoa ban săc của môi vung miên.

• Bên cạnh đo cung co nhưng kho khăn như :Sư thay đôi thât thương của nhiêt đô cung anh

hương đên sưc khoe của con ngươi, hoạt đông kinh tê đăc biêt là san xuât nông nghiêp

Nhiêt đô cao qua hay thâp qua cung làm thay đôi sư sinh trương và phat triên của sinh vât.

Do đo cân phai nghiên cưu ki cac yêu tô khi hâu đê đê ra nhưng biên phap phat triên và đê phong phu hơp

Vi du: lưa chon giông cây trông vât nuôi thich hơp vơi tưng mua, kiêu khi hâu.

Chê đô nhiêt ơ Đà Lat

TAI LIÊU THAM KHAO

1. Sách:Bô GD, Đia li lơp 8, NXB GDĐăng Duy Lơi, Đia li tư nhiên Viêt Nam (phân đai

cương), 2010, NXB Đai hoc Sư pham.Vu Tư Lâp, Đia li tư nhiên Viêt Nam, 2010, NXB Đai

hoc Sư pham.2. Web:

http://tintuc.xalo.vn/002084146386/ap_cao_luc_dia_chi_phoi_nen_nhiet_do_o_mien_bac.html?id=1293244&o=0