Narrow channelsGeminin altndaki snrl alandan geen su miktar geminin etrafnda dalgalar olumasna sebep olurBu dalga profili ba tarafta dalga tepesi ,vasatlarda derinlemi dalga ukuru ve kta dalga tepesi olarak devam ederLongitudinal resistance hz kaybna sebepDalga ukuru gemiyi dibe yaklatrr (squat) ,su aknn snrl bir alanda olmasn salar,ani hz dmesine sebep olur

Derin suda ileri yol alan bir geminin oluturduu dalgalar ve su akm izgileri

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------K dalgasBadalgasDalga ukuruemmepskrtme

Su yzeyindeki seviye deiimi(cm)Loa:219B:30Kanal:152 mSpeed:11 knt18 m

Bank effectBu batma geminin hz ve eniyle orantldrSu aknn daralmas dar kanallarda da grlr ve bu sadece geminin altnda deil yan taraflarda da olur;bernoulli basn farklar oluur

Bernoulli effect:water flow restriction between ship and nearest bank results in increased flow rate and lower water level

...............Bank effect and pivot point.............+++Gemi yakn banka doru baylr

Dipte ve banklarda dzensizlik varsaA gemisi sancaaB gemisi iskeleye gelmeli

AB

Yana etki kuvvetinin merkezi center of gravity of the shipTransverse force su seviyesi ve gemi hzyla orantlPivot point ba taraftadrTransverse force sebebiyle+pivot point=k banka gider

Bundan baka Gemi yksek sratlerde giderken ba tarafla bank arasnda su younluu oluurBank tarafndaki ba ile aktaki ba arasnda basn fark oluur ve bu kuvvet ba iterek banktan uzaklatrr.Geminin banka yakn sabit gidebilmesi iin dmen kuvveti,ban uzaklamas,kn emmesi gibi kuvvetlerle dengeli gtrlmesi gerekirEn emniyetli yol trafik izin veriyorsa kanaln ortasndan gitmek

Stern suction and pivot pointBank etkisine giren gemi savulur,k, banka yaklar ve emme kuvvetlenirBu savrulmay zamannda krmassak,daha byk g harcamak gerekirHz arttr ve dmeni iskeleye bas(sakn yavalama,ok fazla iskele dmen basma)

Stern suction++++

Byk tankerlerde wide beam=extra sinkageLenght of the large ship=extra leverage to the suctionTam yolla gitme:zayf bank etkisini yenecek zaman ve mk devrini arttrarak extra steering kontrol

Emme ve dmen kuvveti ikinci snf kaldra gibidirVe pivot noktas ileri gittike bu kaldra kuvvet kazanr

Aruba east channeldan ayrlrkenTam yol,sancak alabandaYana emi dmen etkisini azaltrYana hareket G noktasndan etkilerDmen ba sancaa dndrrTankerin k emiten ev bataki itmeden dolay sabit kalrGemi hzl dnerDn derecesi derin sudaki tam dnn yars olur

Bow cushion effect east channel,Aruba

++85.000 dwt:draft 41 feet,even keel;depth 45 feetTransverse rudder forceLateral motionFull aheadHard rightPivot point Abaft ship.G

Bow cushion and pivot pointBa tarafta ykselmi dalga boyuna direnci arttrr,bu pivot noktasn ka iterBanka yakn bataki su dier taraftaki sudan yksektir ve bu ba iter uzaklatrrDraft fazla olan ve s sulardaki gemilerde ok etkilidirleri harekette pivot pointin ileride olmas sebebiyle bow cushion,stern suctiondan daha az kuvvetlidir(kaldra=leverage)

+++Bow cushion

Ba itme kuvvetini neler etkilerBa taraftaki dalga yksekliiOmurga alt derinlikBanktan mesafeDraft EnHz

Ba itmesi 4 durumda olurGemi banka yakn olmalBanka paralel olmalBelli bir hzla ilerlemeliPivot pointin nndeki geni su alt alan olmal(zellikle baa trimli gemilerde)

Drop in bow wave on one side

+++Ak kanalda basn dalr dier taraf baskn hale gelir ve ak kanala ani savrulma olur

Using bank effect to advantageGemiyle dar bir kanalda dn varsance merkez hattn dna kmamz gerekiyorDaha sonra 10 dnem as syleyerek dnmeye balandktan sonraDmen ortada yada kk dmen alaryla geminin dnn kontrol altnda tutabilirizBank etkisini kontrol edebiliriz

Suction steers the ship

Suction on entering port

_85.000 dwt:draft 41 feet,even keel;depth 45 feetDmen yardmSancaa dnmeye yardmLimana varta hzl olmamakNS

Suction on the wrong quarter

_85.000 dwt:draft 41 feet,even keel;depth 45 feetNSLeading lineK Reeflere yakn geerseK sancaa,ba iskeleye savrulurGemiyi dzeltebilmek iin full ahead,hard right,sancak romorkr full tornistan,iskele romorkr full bordadan pushing,k romorkr tornistanBu savrulma uzun srede durdurulurreef

Meeting and passingiki gemi de merkez hatta kalacak(mmkn olan en uzun sre)ok nceden yan yana pozisyon almaktan kan(gemilerin nndeki bank etkisine maruz kalma,sancaa savrulma riski)Doru bir ekilde gei yaplrsalk olarak balar iter,daha sonra klar eker ve gemiler tekrar merkeze gelir

Meeting and passing

Mk devrini azalt,iyi dmen dinleyecek hza in,mmkn olduu kadar merkezde kalAB

ABMerkezde kalnmazsa bank tesiri okDar su kanallarnda bu ekilde atmalar olmutur

Her iki gemi sancaa dmen basacakAB

K neta geirmek iin skele dmen,pruva dalgalar,ba taraflar iterAB

Emmeyi nlemek iin sancak dmenAB

Emmeyi nlemek iin sancak dmenAB

Her iki gemi de iskeleye savrulma eilimindedir,A sancak dmenle bu savrulmay nler ve bu A y skntya sokarAB

A , Bnin emiini hisseder ve dmeni iskeleye basarBnin ba kanaln merkezine gelir,Bnin k Ann emiiyle merkeze gelir

AB

A banka ok yaklamtr,bank etkisini ok hisseder.B kanaln merkezine gelmitir,hzn dmen kontrol iin arttrabilir

AB

Sancak alabandayla savrulmay durduramaz,burada B avantajl olmutur

AB

Overtaking Gemek karlamaktan tehlikelidirnk uzun srerDk sratle gemeli!!!

Overtaking

B,Ay ba dalgasyla iter ve Ann kn banka savurur(Ann zerindeki bank etkisini dahada arttrr.AB

A bu seferde sancaa savrulma eilimindedirAB

Ba tafaflar birbirini iter,klar eker,Ann hz belirgin olarak yavalarA dk hzla banka savrulur,skntya derAB

En tehlikeli durum Ann Bnin dmen suyuyla hzlanmasBnin knn Ann ban ekmesi ve bununla birlikteAnn zerindeki k bank etkisi kuvvetli dnme ifti olutururB gemisi burada sadece bank etkisini yenmekle urar.A kadar etkilenmezAB

Dar sularda seyrin Bal gemilere etkisi

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------AB

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------AB

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------AB

Squat

Gemi suda yol almaya baladnda altndan geen sular(deplasmana eit) albandalara ve ka Altta basn dmesi ve geminin batmasna sebep= sinkageBu batma baa,ka yada eit =squat

BbHTb.TB.Hfb= Blokaj faktr aadakilere baldrSudaki hzBlok katsays(bc=/L.B.D---yksek bc s su etkisini arttrr)Deplasman Gemi eninin kanal geniliine oranDraftn kanal derinliine oran

VLCCnin kulland ak deniz batma miktarS(metre)=Cb x V/100 veyaS(feet)=Cb x V/30S suda bu deer iki katdr=2 x S tirCB=0,8 olan bir gemi s suda 10 knt la ilerlerse 1.6 m batarAyn gemi 5 knta inerse 0.4 m batar

Ak denizde 80 rpmle 16 knt yapan bir gemiS suda ayn rpmle 9-10 knt ancak yaparSarsnt artarK tarafta byk dalga oluturur

Squat baam kam?Cblar byk olan gemilerde(0.75 ten byk) squat baa olurTankerler ve byk dkmeciler bataraflar daha doludur

SI ve DARSULARDAMANEVRA

Diren, hz ve manevra gibi deerlerde deiiklik yaparS su: h= su derinlii

Lw= dalga boyuDalga boyuna kyasla s su: h/Lw 1/20 -- s su

Pratik olarak:gemi omurgasnn altndaki su gemi draftnn yarsna eit veya daha az ise s su adn alr.

SI SU: SI SU OMURGA ALTI MESAFE = < 1/2 x DRAFTVEYADERNLK = < 1.5 x DRAFT

KME (SQUAT): S = CB x V2 / 100 (Ak deniz)

S = 2CB x V2 / 100 (S su)

GEMi DiRENCiS su ve kanallardaki diren deeri: A-) diren bileenlerindeki art B-) hz azalmasdr.

GEMi DiRENCiNiN OLUMASIAkm hatlar hznda deime s su halinde gemi direncini arttrr.S suda toplam diren ayn hzda derin sudaki direnten fazladr.

Deney HavuzlarndaModel TestlerindeGemi sabit, su hareketli ise :(TERS AKIM ETKiSi)Akm kesitindeki daralma nedeniyle su derin suya gre daha hzl geer.Srtnme artar, gemi dibinde basn azalr.Gemi fazla suya girer, trim oluur ve diren artar.

YAVALATMA ETKiSiGemi ile birlikte hareket eden dalgalarn boy, ekil ve yksekliine eit olan baka dalgalarn s suda seyir esnasnda daha dk hza sahip olduu kabul edilir.

SI SUYUN ETKLERBir gemi s suda hareket etmekteyken, deniz dibi ile karinas arasnda ortaya kan hidrodinamik oluumlar, gemiyi eitli alardan etkilerler.

1) Pervane titreimleri artar.Batan ka doru olan su akm izgileri derin sularda 3 boyutlu olmasna ramen s sularda 2 boyutludur. Bu durum gemide titreime neden olur. Ayrca, s suda geminin altnda skan sular gemiye bask uygulayarak titreime neden olur.

2) Pervanenin Boysal ve Ensel Kuvvetlerinde Azalma Olur.

3) Direnler Byr; Bu Yzden Gemi, Derin Sudakinden Daha Yava Hz Kazanr ve Daha abuk Hz Kaybedip, Yavalar; Su Slatka Bu Etki Daha ok Byr.

4) Yine, Direnler Byd in, Derin Suda Belirli Bir Hzda Yolalan Bir Gemi, S Suya Girdiinde Hznda Azalma Olur, ya da Bir Baka Andan Sylenirse, Belirli Bir Gemi, Belirli Bir Makine Kuvvetiyle, S Suda, Derin Sudakinden Daha Az Hz Yapabilir.

5) Dmen Yelpazesinin Allm Etkinliinde Azalma Olur. Geminin Dmenine Yant Vermesi Uzun Zaman Alr. Dmen Tutma, Gvensiz ve Dzensiz Bir Duruma Gelir.

6) Gemide, Gezme ve Birdenbire Rotasndan Kap Saparak, Aykralama Eilimleri Belirir. Oluan Sapmalarn, Makine ve Dmen Kuvvetiyle Dzeltilmesi Olduka Zordur.

7) Geminin Dnme emberi Byr.

8) Dalga Biimlerinde ve Basnlarnda Ortaya kan Deiiklikler, Hem Gvdesel Bir Gmlmeye Hem de Bir Eim Deiikliine Neden Olur.

DAR SU: BANK ETKSKANALA AYKIRILAMA

INTERACTION