79

daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,
Page 2: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

saqarTvelos teqnikuri universiteti

daviT gurgeniZe, daviT gorgiZe

i. vekua, a. gorgiZe

110

rekomendebulia saqarTvelos

teqnikuri universitetis

saredaqcio-sagamomcemlo sabWos

mier. 06.12.2017, oqmi #3

Tbilisi

2017

Page 3: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

uak 92

gangebis ZaliT ise moxda, rom 2017 wels, Sesabamisad aprilsa da mais-

Si, nikoloz musxeliSvilis saxelganTqmuli qarTuli skolis or Tval-

saCino warmomadgenels – akademikos ilia vekuasa da profesor aleqsi

gorgiZes SeusruldaT dabadebidan 110 weli. magram mxolod es TariRi

rodi aerTianebda maT. 1924–1929 wlebSi isini Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetis pedagogiuri fakultetis fizika-maTematikuri ganyofilebis

studentebi da brwyinvale maTematikos-pedagogTa oTxeulis: andria razma-

Zis, niko musxeliSvilis, giorgi nikolaZisa da arCil xaraZis moswavleebi

iyvnen.

Tanakurselebi sicocxlis bolomde megobrebad darCnen.

Волею судьбы случилось так, что в 2017 году, соответственно в апреле и мае,

исполнилось 110 лет со дня рождения замечательных представителей прославленной

грузинской научной школы великого Николая Мусхелишвили – академика Ильи (Илико)

Векуа и профессора Алексея (Алеши) Горгидзе. Но не только эта круглая дата роднит их. В

1924–1929 годах на физико-математическом факультете Тбилисского государственного

университета они были сокурсниками, слушателями блестящей четверки преподавателей -

математиков Андрия Размадзе, Николая Мусхелишвили, Георгия Николадзе и Арчила

Харадзе, сохранив до конца своих дней приятельские отношения.

It is by the will of fate that two prominent representatives of Nikoloz Muskhelishvili fam-

ous school - Academician Ilia Vekua and Professor Alexi Gorgidze are 110 years old in 2017,

April and May respectively.

But they are related to each other not only by this date. They were students of the brilliant

mathematics teachers group: Andria Razmadze, Niko Muskhelishvili, George Nikoladze and

Archil Kharadze, of Physics and Mathematics Branch at Education Department of Tbilisi State

University in 1924 – 1929.

The same year students were remained friendship until the death.

recenzentebi: saqarTvelos teqnikuri universitetis profesori

zurab cicqiSvili,

saqarTvelos teqnikuri universitetis asocirebuli

profesori qeTevan maxaSvili

saqarTvelos teqnikuri universitetis asocirebuli

profesori maka xarTiSvili

© sagamomcemlo saxli ,,teqnikuri universiteti’’, 2017

ISBN 978-9941-20-952-9

http://www.gtu.ge

yvela ufleba daculia. am wignis arc erTi nawilis (iqneba es teqsti, foto,

ilustracia Tu sxva) gamoyeneba aranairi formiT da saSualebiT (iqneba es eleq-

tronuli Tu meqanikuri) ar SeiZleba gamomcemlis werilobiTi nebarTvis gareSe.

saavtoro uflebebis darRveva isjeba kanoniT.

wignSi moyvanili faqtebis sizusteze pasuxismgebelia avtori/avtorebi.

avtoris/avtorTa pozicias SeiZleba ar emTxveodes sagamomcemlo saxlis pozicia.

Page 4: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

3

n. musxeliSvili

i. vekua

a. gorgiZe

Page 5: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

4

marjvnidan: n. musxeliSvili da i. vekua

marjvnidan: n. musxeliSvili da a. gorgiZe

Page 6: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

5

memorialuri dafa sankt-peterburgis universitetSi

sankt-peterburgis universitetis profesor-maswavlebelTa jgufi memorialur dafasTan

Page 7: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

6

marjvnidan: n. musxeliSvili, i. vekua,

d. doliZe, a. ruxaZe, a. gorgiZe

sankt-peterburgi, 1932 w.

marcxnidan: i. mecxvariSvili, v. gogolaZe, i. vekua,

a. gorgiZe, d. doliZe

Page 8: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

7

marcxnidan: n. musxeliSvili, g. xaJalia, d. vaSakiZe, a. gorgiZe, a. razmaZe, a. barkalaia, i. mecxvariSvili,

g. nikolaZe, 1930 w.

sxedan, marcxnidan: a. matrenoCkini, n. eliseevi,

a. taldikini, k. bileviCi. dganan, marcxnidan: i. mecxvariSvili, i. ginzburgi,

a. gorgiZe, p. makarovi, 1935 w.

Page 9: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

8

arian adamianebi, RmerTisgan

mironcxebulni, romlebic mTeli

arsebiT atareben eris tradiciebs,

mis energias, temperaments, niWsa da

sibrZnes, ers msoflio asparezze

warmoaCenen. swored aseT rCeulTa

ricxvs ganekuTvnebian:

akademikosi ilia vekua da

profesori aleqsi gorgiZe

Page 10: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

9

ilia vekua

Page 11: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

10

Cven samarTlianad vamayobT qarTuli maTemati-

kuri, fiziologiuri da fsiqologiuri skolebis

msoflio aRiarebiT. udidesi madlierebiT da pati-

viscemiT movixseniebT maT fuZemdeblebs nikoloz

musxeliSvils, ivane beritaSvils, dimitri uznaZes.

am skolebTan mravali saxelganTqmuli mecnie-

ris saxelia dakavSirebuli. maT ricxvs uTuod gane-

kuTvneba Tanamedroveobis genialuri maTematikosi

da meqanikosi, akademikosi ilia vekua.

ilia nestoris Ze vekuam mniSvnelovani wvlili

Seitana msoflio mecnierebis saganZurSi. man waruS-

leli kvali datova ara marto rogorc gamoCenilma

mecnierma, aramed rogor mecnierebisa da umaRlesi

ganaTlebis didma organizatormac.

ilia vekua daibada 1907 wlis 23 aprils samur-

zayanos erT-erT ulamazes sofel SeSeleTSi nestor

vekuasa da liza (memu) abSilavas ojaxSi. 1925 wels,

q. zugdidis saSualo skolis warmatebiT damTav-

rebis Semdeg, igi Cairicxa Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetis fizika-maTematikis fakultetze, romelic

daamTavra 1930 wels da imave wels swavla ganagrZo

leningradis universitetis aspiranturaSi.

Page 12: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

11

nestor vekua (1881–1934) liza (memu) afSilava-vekua

(1885–1926)

ilia vekua – saSualo skolis moswavle

Page 13: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

12

aspiranturis wlebSi (1930–1933 ww.) a. krilovis,

n. musxeliSvilisa da v. smirnovis xelmZRvanelobiT

i. vekua xdeba maTematikuri fizikis gantolebebis

specialisti. kompleqsuri cvladis funqciaTa Teo-

riis meTodebis gamoyenebiT man Seiswavla dreka-

dobis Teoriis statikisa da dinamikis mravali amo-

cana, Seqmna mniSvnelovani Sromebi, romlebic mieZR-

vna paraleluri brtyeli sazRvrebis mqone usas-

rulo fenaSi drekadi talRis gavrcelebis Teorias.

es Sromebi safuZvlad daedo mis sakandidato di-

sertacias, romelic daicva mogvianebiT (1937 w.).

1933 wlis Semodgomidan i. vekua muSaobs Tbi-

lisis saxelmwifo universitetis fizika-maTematikis

i. vekua ssr kavSiris mecnierebaTa akademiis aspiranti

leningradi, 1932 w.

Page 14: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

13

fakultetis mecnier TanamSromlis Tanamdebobaze.

am periodSi maTematikisa da meqanikis problemebze

(n. musxeliSvilis xelmZRvanelobiT) mudmivmoqmedi

samecniero-kvleviTi seminaris erT-erTma aqtiurma

monawilem, i. vekuam Tavidanve miiqcia yuradReba.

Teoriul da gamoyenebiT maTematikaSi samecniero

mimarTulebaTa Soris i. vekuas gansakuTrebiT izi-

davda elifsuri tipis kerZowarmoebulebian dife-

rencialur gantolebaTa Teoria da am Teoriis

sxvadasxva gamoyeneba. am mimarTulebiT Catarebuli

intensiuri gamokvlevebi, 1936 w. dawyebuli, ormo-

cian wlebSi dasrulda ori damoukidebeli cvladis

SemTxvevaSi analizurkoeficientebiani elifsuri

kerZowarmoebulebiani wrfivi diferencialuri gan-

tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-

bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

romlebic i. vekuam aago, xelsayreli aRmoCnda am

amonaxsnebis axali Tvisebrivi da struqturuli

Taviseburebebis dasadgenad, agreTve gantolebaTa

farTo klasisa da sasazRvro amocanebis Sesaswav-

lad, romlebsac manamde cnobili meTodebi ar Sexe-

bia. am mimarTulebiT i. vekuas naSromTa mniSvnelo-

vani nawili Tavmoyrilia mis monografiaSi „elif-

sur gantolebaTa amoxsnis axali meTodebi“, romel-

mac 1950 wels ssr kavSiris saxelmwifo premia

daimsaxura.

i. vekuam SemogvTavaza drekadi garsis Teoriis

axali variantebi, romlebsac klasikur TeoriasTan

SedarebiT is upiratesoba aqvs, rom am variantebSi

diferencialur gantolebebsa da sasazRvro piro-

bebs Soris mWidro Tavsebadobaa, Tanac garsebis

zogierTi klasisaTvis es diferencialuri gantole-

Page 15: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

14

bebi struqturiT axlosaa drekadobis Teoriis

brtyeli amocanis klasikur gantolebebTan.

i. vekuas meTodebs aviTareben da iyeneben misi

moswavleebi. maT xSirad mimarTaven meqanikosebi,

geometrebi da kerZowarmoebulebiani gantolebebis

specialistebi.

1939 w. i. vekuam daicva sadoqtoro disertacia,

xolo 1940 w. mas profesoris wodeba mieniWa. 1944 w.

i. vekua airCies saqarTvelos ssr mecnierebaTa aka-

demiis wevr-korespondentad, xolo 1946 w. – namdvil

wevrad. 1940–1944 ww. i. vekua iyo Tbilisis saxelmwi-

fo universitetis fizika-maTematikis fakultetis

dekani, 1944–1947 wlebSi – Tbilisis saxelmwifo

universitetis proreqtori saswavlo nawilSi, 1947 –

1951 ww. – saqarTvelos ssr mecnierebaTa akademiis

akademikos-mdivani.

1951 wlis Semodgomaze i. vekua sacxovreblad

gadavida moskovSi da muSaoba daiwyo centraluri

aerohidrodinamikis institutis laboratoriis gam-

ged. imavdroulad igi iyo moskovis fizika-teqnikis

institutis Teoriuli meqanikis kaTedris gamge. 1952

wlis bolos ilia vekua airCies moskovis m. lomo-

nosovis saxelobis saxelmwifo universitetis dife-

rencialur gantolebaTa kaTedris profesorad, xo-

lo 1954 wels daniSnes ssr kavSiris mecnierebaTa

akademiis steklovis saxelobis maTematikis insti-

tutis direqtoris moadgiled.

moskovSi i. vekuam gamoaqveyna SromaTa didi

cikli ganzogadebul analizur funqciaTa Teoria-

Si. aseTi funqciaTa Teoriis agebis cda jer kidev

mecxramete saukuneSi daiwyo italielma maTemati-

kosma e. beltramim. ocdaaTiani wlebis dasawyisSi

Page 16: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

15

t. karlemanma da n. Teodoreskum aCvenes, rom erTi

kompleqsuri cvladis analizur funqciaTa bevri

Tviseba gadadis, ori damoukidebeli namdvili cvla-

dis SemTxvevaSi, pirveli rigis elifsuri tipis ori

diferencialuri gantolebisagan Sedgenili sistemis

amoxsnaze. i. vekuam Seqmna zogadi Teoria iseTi

sistemebisa, romlebic amJamad warmoadgenen ganzoga-

debul analizur funqciaTa Teoriis ZiriTad Semad-

genel nawils. Tavisive dadgenili Teoremebis gamo-

yenebiT man miiRo m. lavrentievis mier agebul

brtyel areTa kvazikonformul asaxvaTa geometriu-

li Teoriis analizuri dasabuTeba, rac ukanasknel

ormocdaaTwleulSi aRiarebulia funqciaTa Teoriis

erT-erT saukeTeso miRwevad. pirveli rigis elifsur

sistemaTa Teoriis Sedegebi, romlebic i. vekuam

daadgina, Sevida mis monografiaSi – „ganzogadebuli

analizuri funqciebi“, romelsac 1963 w. leninuri

premia mieniWa.

moskovSi yofnisas i. vekuam uSualo monawileo-

ba miiRo ssr kavSiris mecnierebaTa akademiis cim-

biris ganyofilebis daarsebis proeqtis SemuSave-

baSi. igi iyo erT-erTi aqtiuri wevri m. lavrentievis

meTaurobiT Seqmnili sainiciativo jgufisa, rome-

lic saTaveSi Caudga komunisturi partiisa da sab-

WoTa mTavrobis gadawyvetilebis Sesabamisad sabWo-

Ta kavSiris aRmosavleTSi didi samecniero centris

organizebas.

Page 17: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

16

1957 wels Seiqmna ssr

kavSiris mecnierebaTa aka-

demiis cimbiris ganyofi-

leba. 1958 wlis martSi,

m. lavrentievis Tavmjdo-

mareobiT, airCies ssr kav-

Siris mecnierebaTa akade-

miis cimbiris ganyofile-

bis prezidiumi, romlis

wevri i. vekuac iyo. amave

wels i. vekua airCies ssr

kavSiris mecnierebaTa aka-

demiis namdvil wevrad.

1959 w. novosibirskis max-

loblad, akadem-qalaqSi

gaixsna novosibirskis saxelmwifo universiteti,

romlis pirveli reqtori 1965 wlamde i. vekua iyo.

SeTavsebiT igi xelmZRvanelobda ssr kavSiris

mecnierebaTa akademiis cimbiris ganyofilebis

hidrodinamikis institutis Teoriul ganyofilebas.

1965 wlis gazafxulze saqarTvelos ssr

xelmZRvaneli organoebis mowveviT i. vekua dabrun-

da mSobliur saqarTveloSi. jer muSaobda mecnie-

rebaTa akademiaSi, 1965-dan 1972 wlamde iyo Tbili-

sis saxelmwifo universitetis reqtori, xolo 1972

wlidan sicocxlis bolomde – saqarTvelos ssr

mecnierebaTa akademiis prezidenti. am postze man

Tavisi maswavlebeli niko musxeliSvili Secvala.

1966 wels universitetTan Seiqmna gamoyenebiTi

maTematikis problemuri laboratoria, romlis ba-

zaze mogvianebiT Camoyalibda gamoyenebiTi maTe-

matikis instituti, romlis direqtori i. vekua iyo.

Page 18: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

17

misi gardacvalebis Semdeg instituts ilia vekuas

saxeli mieniWa.

i. vekua saukeTeso moqalaqeobrivi da sulieri

TvisebebiT gamoirCeoda. xSirad aRtacebas da gak-

virvebas iwvevda misi mtkice, vaJkacuri da TavSe-

kavebuli qceva rTul mdgomareobaSi. mZime, ukurneb-

eli seniT daavadebuli mecnieri Seupovrad ganagr-

Zobda kvleva-ZiebiT muSaobas drekad garsTa maTe-

matikuri Teoriis axali variantis Sesaqmnelad, ro-

melic Sevida misi gardacvalebis Semdeg gamoqvey-

nebul monografiaSi – „garsTa Teoriis sxvadasxva

variantis agebis zogierTi zogadi meTodi“ (moskovi,

1982 w.), romelsac 1984 w. saxelmwifo premia mieniWa.

am monografiis inglisuri Targmani 1985 w. gamosca

gamomcemloba „pitmanma“.

i. vekuas samecniero Sromebma saerTaSoriso

aRiareba moipova. igi iyo germaniis demokratiuli

respublikis mecnierebaTa akademiis (q. berlini),

germaniis sabunebismetyvelo akademia „leopoldi-

nas“ (q. hale), palermos (siciliis mecnierebaTa

akademia) mecnierebis, literaturisa da xelovnebis

akademiis, poloneTis Teoriuli da gamoyenebiTi

meqanikis sazogadoebis, gamoyenebiTi maTematikisa da

meqanikis daniis centris da sxva samecniero sazo-

gadoebebis ucxoeli wevri. arCeuli iyo Teoriuli

da gamoyenebiTi meqanikis saerTaSoriso kavSiris

generaluri asambleis wevrad. miniWebuli hqonda

hales universitetis sapatio doqtorisa da ienis

universitetis sapatio senatoris wodebebi.

didad dafasda i. vekuas Rvawli. mis mraval

jildos Soris aRsaniSnavia socialisturi Sromis

Page 19: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

18

gmiris oqros varskvlavi da xuTi leninis ordeni,

romlebic sabWoTa kavSirSi umaRlesi jildoebi iyo.

1967 wels moskovSi, novosibirsksa da TbilisSi

aRiniSna i. vekuas dabadebidan 60 wlis iubile. am

TariRTan dakavSirebiT gamoica g. maniasa da b. xve-

deliZis wigni `ilia vekua~, saqarTvelos televiziam

ki specialuri gadacema miuZRvna, romelic mihyavda

a. gorgiZes.

didi mecnieris, akad. ilia vekuas SemoqmedebiTi

gza iSviaTad yofila ia-vardiT mofenili. mas

cxovrebaSi araerTxel Sexvedria seriozuli winaaR-

mdegobebi da siZneleebi.

erTi SexedviT ucnauria, rom es didi mecnieri

swored misi cxovrebis mZime periodebSi aRwevda

udides SemoqmedebiT warmatebebs, rac brwyinvale

niWsa da nebisyofis gansakuTrebul siZliereze

metyvelebs.

gardacvalebamde (1977 wlis 2 dekemberi) ram-

denime TviT adre ilia vekuam dawera `mimarTva

axalgazrdobisadmi~, sadac naTqvamia: `mecnieruli

muSaobis warmatebis uzrunvelsayofad mTavaria sami

ram: niWi, muSaobis unari da SerCeuli dargis

siyvaruli. adamians cxovrebis gzaze TiTqmis

yovelTvis mravali cduneba elodeba. kerZod, esaa

survili, erTi SexedviT savsebiT bunebrivi, cxov-

rebis pirobebis keTildReobisa _ hqondes xeiria-

nobina, kargi xelfasi, manqana, Tanamdeboba da mra-

vali sxva. mecnierebaSi warmatebebs miaRwevs mxo-

lod is, visac usazRvrod uyvars Tavisi dargi, vinc

yvelaferze maRla daayenebs samecniero-kvleviT

muSaobas da Semoqmedebis sferoSi warmatebis mopo-

vebas dauqvemdebarebs yvela sxva interess. vinc ase

Page 20: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

19

moiqceva da warmatebebsac miaRwevs, misTvis cxov-

rebis sxva mxareebi TandaTanobiT mogvardeba da ga-

cilebiT ukeT, vidre SeiZleba, mas axalgazrdobis

dros esaxeboda, oRond amisaTvis saWiroa dro da

moTminebis didi unaris gamomuSaveba, kerZod, sulis

mRrRneli Surianobis daZleva~.

es iyo didi ilia vekuas anderZi, romelic man

dautova saqarTvelos axalgazrda Taobas.

i. vekua gardaicvala 1977 wlis 2 dekembers.

madlierma qarTvelma xalxma igi saqarTvelos

Rirseul SvilTa savanes – mTawmindis miwas miabara.

Page 21: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

20

ИЛЬЕ ВЕКУА – 110 ЛЕТ

Выдающийся грузинский математик-механик, член

Академии наук СССР, Герой социалистического труда, Прези-

дент Академии наук Грузии, доктор физико-математических

наук, профессор, Илья Векуа, родился 23 апреля 1907 г. в с.

Шешелети Гальского р-на.

В 1925 г., окончив среднюю школу, И. Векуа поступил на

физико-математический факультет Тбилисского государст-

венного университета.

В 1930 г. И. Векуа поступил в аспирантуру Ленинг-

радского университета. Окончив аспирантуру, в 1933 г. И. Векуа

возвращается в Тбилиси и начинает работать на физико-

математическом факультете Тбилисского государственного

университета. Он читает лекции по многим отраслям

современной математики.

В 1937 г. И. Векуа защитил кандидатскую диссертацию и

был избран доцентом Тбилисского государственного

университета. В 1939 г. он с успехом защитил докторскую

диссертацию.

В 1944 г. И. Векуа избирается членом-корреспондентом, а в

1946 г. действительным членом Академии наук Грузии. В том же

1946 г. его избирают членом-корреспондентом, а в 1958 г.

действительным членом Академии наук СССР. В 1940-1944 гг. И.

Векуа был деканом физико-математического факультета ТГУ.

В 1944-1947 гг. он был проректором университета по

научной части, а в 1947-1951 гг. – зав. кафедрой высшей

математики.

В 1948 г. И. Векуа опубликовал фундаментальный труд

«Новые методы решения эллиптических уравнений», за который

в 1950 г. ему была присуждена Государственная премия СССР.

Page 22: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

21

В 1960 г. он получил Ленинскую премию за монографию

«Теория обобщенных функций».

В 1951 г. И. Векуа уехал в Москву и там продолжил свою

научную деятельность. В 1952 г. он стал профессором кафедры

дифференциальных уравнений МГУ им. Ломоносова и

проработал там до 1958 г.

В 1959 г. И. Векуа стал первым ректором новоосно-

ванного Новосибирского университета. Он был членом

редколлегии Сибирского математического журнала и Вестника

Академии наук СССР, зав. теоретическим отделением

Института гидродинамики Сибирского отделения Академии

наук СССР и т.д.

И. Векуа вернулся в Тбилиси в 1964 г. В 1966-1972 гг. он

был ректором Тбилисского государственного университета. В

1966 г. при университете была создана лаборатория проблем

прикладной математики, на базе которой позже сформировался

Институт прикладной математики, который возглавил И. Векуа.

После смерти И. Векуа его имя было присвоено институту.

В 1972 г. И. Векуа избрали Президентом Академии наук

Грузии. Он сменил на этом посту своего учителя Н. Мусхели-

швили.

Илья Векуа скончался 2 декабря 1977 г. Он похоронен на

территории Мтацминдского Пантеона писателей и общест-

венных деятелей.

Page 23: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

22

ILIA VEKUA - 110

Ilia Vekua, a prominent Georgian mathematician and

specialist in mechanics, a member of the Academy of Sciences of the

USSR, Hero of Socialist Labor, President of the Georgian Academy

of Sciences, Professor, was born in the village of Shesheleti, Gali

Region, on 23 April 1907.

In 1925 I.Vekua entered the Department of Physics and

Mathematics at Tbilisi State University.

In 1930 he began postgraduate studies at Leningrad State

University. Having finished his postgraduate studies, I. Vekua

returned to Tbilisi in 1933 and began working at the Depatment of

Physics and Mathematics at Tbilisi State University. He rendered

lectures in many branches of mathematics.

In 1937 I. Vekua defended his candidate’s thesis and was

elected an assistant professor at Tbilisi State University. In 1939 he

defended the doctor’s thesis.

In 1944 I. Vekua was elected a corresponding member, and in

1946 – a member of the Georgian Academy of Sciences. In the same

1946 he was elected a corresponding member, and in 1958 – a

member of the Academy of Sciences of the USSR.

In 1940-1944 I. Vekua was a dean of at the Depatment of

Physics and Mathematics at Tbilisi State University. In 1944-1947 he

was a vice-rector of the university. In 1947-1951 he was the head of

the Department of Higher Mathematics.

In 1948 I. Vekua published a fundamental work New Methods

of Solving Elliptic Equations, for which he was awarded the State

Prize of the USSR in 1950. In 1960 he was awarded Lenin Prize for

the monograph The Theory of Generalized Functions.

In 1951 I. Vekua left for Moccow, where his scientific activity

continued. In 1952 he became a professor of the Department of

Page 24: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

23

Differential Equations of Lomonosv Moscow State University and

worked there till 1958.

In 1959, I. Vekua was appointed the first rector of newly

founded Novosibirsk State University. He was a member of the

editorial board of Siberian Mathematical Journal and the Bulletin of

the Academy of Sciences of the USSR, the head of the theoretical

department of the Institute of Hydrodynamics of the Siberian Branch

of the Academy of Sciences, etc.

In 1964 I. Vekua returned to Tbilisi. In 1966-1972 he was the

rector of Tbilisi State University. In 1966 a laboratory of applied

mathematics was established. Later, on its base, the Institute of

Applied Mathematics was formed. The Institute was headed by

I. Vekua. After I. Vekua’s death, the Institute of Mathematics was

given his name.

In 1972 Ilia Vekua was elected the President of the Georgian

Academy of Sciences. On this post, he replaced his teacher

N. Muskhelishvili.

Ilia Vekua died on 2 December 1977. He was buried on the

territory of the Mtatsminda Pantheon of Writers and Public Figures.

Page 25: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

24

Page 26: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

25

aleqsi gorgiZe

`yvelaze didi jildo erTxel boZebuli sicocxlis umwikvlod da kacurad gasrulebaa...~

Page 27: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

26

gamoCenili qarTveli maTematikosi da meqani-

kosi, saqarTvelos politeqnikuri institutis erT-

erTi fuZemdebeli da sainJinro kadrebis Tavdade-

buli aRmzrdeli, profesori aleqsi gorgiZe dai-

bada 1907 wlis 17 maiss q. quTaisSi. mSoblebis adre

gardacvalebis gamo, misi aRzrda babuam itvirTa.

man patara aleqsi Tavidanve miaCvia Sromas. bavSvo-

bidan Sromis siyvaruli da drois racionalurad

gamoyenebis Cveva, damoukidebelma da materialurad

mZime cxovrebam rom aswavla axalgazrdobis wleb-

Si, momaval mecniers mTeli cxovrebis ganmavlobaSi

gahyva.

batonma aleqsim 1924 wels daamTavra quTaisis

pirveli socialur-humanitaruli teqnikumi, rome-

lic 1922 wels quTaisis realuri saswavleblisa da

klasikuri gimnaziis gaerTianebis bazaze daarsda.

imave wels Cairicxa Tbilisis saxelmwifo univer-

sitetis pedagogiur fakultetze.

studentobis periodSi aleqsi gorgiZes wilad

xvda bedniereba, moesmina mecnierebis iseTi korifee-

bisaTvis, rogorebic iyvnen: andria razmaZe – integ-

raluri aRricxvisa da maTematikuri analizis Ses-

avali, nikoloz musxeliSvili – Teoriuli meqanika,

ivane javaxiSvili – saqarTvelos istoria, korneli

kekeliZe – qarTuli literatura, akaki SaniZe –

qarTuli ena, dimitri uznaZe – fsiqologia, Salva

nucubiZe – filosofiis Sesavali.

Page 28: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

27

a. gorgiZis ojaxi

dganan, marcxnidan: iasoni (mama), despine (deda),

sxedan, marcxnidan: ivane (babua), pasiko (bebia) Tamari da

mariami (debi), aleqsi, 1914 w.

universitetis damTavrebis Semdeg, mcire xniT,

aleqsi gorgiZe muSaobas iwyebs goris sasoflo-

sameurneo teqnikumSi, maswavleblad. Semdeg ki pers-

peqtiuli da imedis momcemi axalgazrda mkvlevari

muSaobda sxvadasxva umaRles saswavlebelSi, magram

mas ar Seuwyvetia mecnieruli muSaoba. sul male

niko musxeliSvilma, romelic am periodSi saqarTve-

los politeqnikuri institutis Teoriuli meqanikis

Page 29: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

28

kaTedras xelmZRvanelobda, Tavisi mowafe kaTedris

asistentad miiwvia.

aleqsi gorgiZe da lusia gorgiZe (meuRle)

1932 wlis Semodgomaze, sxva niWier maTematiko-

sebTan erTad, aleqsi gorgiZe miavlines leningra-

dis saxelmwifo universitetis aspiranturaSi, sadac

igi gamoCenili maTematikosis vladimer smirnovis

da axalgazrda mecnieris, solomon mixlinis

xelmZRvanelobiT eufleba gamoyenebiTi maTematikisa

da meqanikis Tanamedrove mimarTulebebs. aspirantu-

raSi swavlis dros aleqsi gorgiZem gamoaqveyna

Page 30: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

29

pirveli mecnieruli Sromebi drekadobis maTema-

tikur TeoriaSi.

1934 wels JurnalSi `Доклады АН СССР~ gamoqvey-

nda naSromi ,,Метод последовательных приближений в

применении к плоской задаче теории упругости".

a. gorgiZe meuRlesTan da vaJiSvil

d. gorgiZesTan erTad

aspiranturis warmatebiT damTavrebis Semdeg,

1935 wels, a. gorgiZe brundeba TbilisSi da ikavebs

docentis Tanamdebobas Tbilisis saxelmwifo uni-

versitetsa da saqarTvelos politeqnikur institut-

Si. amasTan erTad, ufrosi mecnieri TanamSromlis

Tanamdebobaze muSaobas iwyebs Tbilisis maTematikis

Page 31: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

30

institutSi, romlis daarsebasa da ganmtkicebaSi

man aqtiuri monawileoba miiRo.

1937 wels a. gorgiZem warmatebiT daicva diser-

tacia fizika-maTematikis mecnierebaTa kandidatis

xarisxis mosapoveblad Temaze: ,,mimdevrobiTi miax-

loebis meTodis gamoyeneba drekadobis TeoriaSi~.

amave wels igi asrulebda profesoris movaleobas

saqarTvelos politeqnikuri institutis Teoriuli

meqanikis kaTedraze, romelsac akademikosi niko mus-

xeliSvili xelmZRvanelobda. 1938 wlidan, TviT ba-

toni nikos wardginebiT, igi saTaveSi Caudga am ka-

Tedras, romelsac 50 welze metxans Rirseulad da

TavdadebiT xelmZRvanelobda. paralelurad a. gor-

giZe moRvaweobda andria razmaZis saxelobis maTe-

matikis institutSi ufrosi mecnieri TanamSromlis,

swavluli mdivnis, xolo 1940_1954 wlebSi direqto-

ris – akademikos niko musxeliSvilis moadgilis

Tanamdebobaze.

albaT amitom wers Tavis erT-erT mogonebaSi

batoni aleqsi gorgiZe: minda ,,aRvniSno is udidesi

Rvawli, rac baton nikos Cemi mecnieruli gzis

CamoyalibebaSi da saerTod Cems cxovrebaSi miuZR-

vis. jer iyo da sruliad axalgazrda kaci asisten-

tad mimiwvia Teoriuli meqanikis kaTedraze poli-

teqnikur institutSi, Semdgom misive rekomendaciiT

mivlineba leningradis universitetis aspiranturaSi

da, bolos, disertaciis dacvis Semdeg, 1938 wels

man Tavisi Teoriuli meqanikis kaTedra Camabara

politeqnikur institutSi. amis garda 14 weliwads

me viyavi misi moadgile maTematikis institutSi da

misi xangrZlivi mivlinebebis dros faqtobrivad

warvmarTavdi institutis saqmianobas. amasTanave,

Page 32: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

31

dawyebuli Cveni akademiis Seqmnis dRidan, parale-

lurad me vasrulebdi prezidentis TanaSemwis funq-

cias rigi wlebis ganmavlobaSi“.

am Tanamdebobaze aleqsi gorgiZis moRvaweobis

Sesaxeb akademikosi giorgi WoRoSvili ixsenebs:

,,sruliad SesaniSnav, sruliad unikalur pirovne-basTan gvaqvs saqme alioSa gorgiZis saxiT... is iyo samagaliTo megobari da adamiani. maTematikis insti-

tutis direqtoris moadgilis Tanamdebobis dros direqtoris, niko musxeliSvilis, aryofnisas sxva-dasxva sxdomas is uZRveboda xolme da amas akeTeb-da dakvirvebiT, dinjad, taqtianad, marjved axerxeb-da konfliqturi situaciebis ganmuxtvas~.

sazogadoebriv saqmianobaSi aqtiur monawileo-

basTan erTad aleqsi gorgiZe yovelTvis poulobda

dros SemoqmedebiTi mecnieruli muSaobisaTvis.

aleqsi gorgiZis samecniero moRvaweobis mTa-

vari Tematika iyo drekadobis maTematikuri Teoriis

sakiTxebi.

`aRsaniSnavia, rom jer kidev 1937 wels n. musxe-

liSvilma daasrula SesaniSnavi statiebis seria

brtyeli drekadobis Teoriis amocanebis sasazRvro

integraluri gantolebebis kvlevis Sesaxeb. Sromebi

eZRvneboda amocanebis ricxviT amoxsnas mis mier

miRebuli gantolebebis meSveobiT. am samuSaos

uZlieresma samecniero potencialma STaagona misi

uSualo moswavleebi al. gorgiZe da a. ruxaZe am amo-

canaTa ricxviTi amoxsnis realizebisaTvis. maTi

naSromebi, romlebic gamoqveynda 1940 wels, Seicavs

im meTodis yvela komponents, romelic cnobilia

`sasazRvro elementebis meTodis~ saxeliT. 1940 wels

al. gorgiZem (a. ruxaZis TanaavtorobiT) gamoaqveyna

Page 33: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

32

naSromebi, romlebic eZRvneboda brtyeli drekado-

bis Teoriis amocanis integraluri gantolebebis

Tanamimdevruli miaxloebis meTodis gamoyenebas~

(s. krauCi, a. starfildi).

a. gorgiZem Seiswavla sxvadasxva saxis erTgva-

rovani da Sedgenili Zelebis grexis, gaWimva-kum-

Svisa da Runvis amocanebi im SemTxvevisaTvis, roca

Zelebis Semadgenel masalaTa puasonis koeficiente-

bi erTnairia. masve ekuTvnis drekadobis kvadratul

TeoriaSi prizmulTan miaxloebuli da cilindru-

li Zelebis, agreTve sxvadasxva masalisagan Sedge-

nili prizmuli Zelebis grexis, gaWimvisa da Runvis

amocanebis amoxsna; am deformaciaTa, rogorc meo-

reuli efeqtebi, ise deformaciebis urTierTgavle-

nasTan dakavSirebuli wrfivi da arawrfivi amo-

canebis amoxsna izotropuli sxeulebisaTvis (1943,

1955_1956 wlebSi). am amocanebis amoxsnisas man gamoi-

yena erTgvarovani ZelebisaTvis sen-venanis kargad

cnobili problemis ganzogadeba, vinaidan am amo-

canebSi Cndeba deformaciebis iseTi efeqtebi, ro-

melTa ganWvreta ar SeuZlia sen-venanis gamartive-

bul Teorias. arawrfivi amocanebis amoxsnisas de-

Page 34: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

33

formaciebis rogorc meoreuli, ise deformaciebis

urTierTgavlenasTan dakavSirebuli efeqti, aris

kvadratuli TeoriiT nakarnaxebi efeqti, romelic

emateba wrfivi TeoriiT miRebul Sedegs.

a. gorgiZem 1941_1942 wlebSi Seiswavla meoreu-

li efeqtebi, romlebic gvxvdeba Sedgenili cilin-

druli Zelebis Runvis amocanebSi, xolo 1942_1946

wlebSi Sedgenili Zelebis gaWimvis, grexis da

wyvilZaliT Runvis meoreuli efeqtebi. man

dekartes koordinatebiT amoxsna dagrexili Reros

wyvilZaliT Runvis amocana.

1947_1960 wlebSi a. gorgiZis mecnieruli moRva-

weobis ZiriTadi Tematika iyo prizmulTan miaxloe-

buli, aseve odnav konusuri da bunebrivad dagrexi-

li Zelebis deformaciis amocanebis Seswavla. man

gamoikvlia prizmulTan miaxloebuli Sedgenili Ze-

lebis gaWimvisa da grexis (1947), grexisa da Runvis

(1948), wyvilZaliT Runvis (1948) amocanebi; agreTve bu-

nebrivad dagrexili ReroebisaTvis gaWimvisa da

wyvilZaliT Runvis (1952), gaWimuli Zelis ganivi

ZaliT Runvis (1953), gaWimuli Zelis grexis (1969),

aseve ganivi ZaliT Runvisa (1955) da grexis (1958) meo-

reuli efeqtebis amocanebi. Seiswavla odnav konu-

suri Zelebis deformaciis amocana Runvis meoreuli

efeqtebis gaTvaliswinebiT (1960), gaWimuli Zelis

wyvilZaliT Runvis (1961), gaWimuli Zelis grexis

(1963), aseve grexisa da wyvilZaliT Runvis (1970)

amocanebi.

Semdgom kvlevebSi miRebuli Sedegebi ufro

daazusta da ganazogada – gaarTula datvirTvis

sqema da ise Seiswavla sxvadasxva masalisagan dam-

zadebuli Zelebis deformaciis meoreuli efeqtebi

Page 35: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

34

(1957_1963). aCvena, rom sxvadasxva datvirTvis

urTierTmoqmedebis efeqti arsebiTia Txeli profi-

lis (TviTmfrinavis xraxnis profilis) grZeli

sxeulebisaTvis.

a. gorgiZis mier am dargSi miRebul Sedegebs

didi Teoriuli da praqtikuli mniSvneloba aqvs.

60-iani wlebis dasawyisSi i.vekuam q. novosi-

birskis universitetSi samuSaod miiwvia a. gorgiZe,

magram mizezTa gamo batoni aleqsi ver wavida.

1960 wels a. gorgiZe miwveuli iyo inglisis

samefo sazogadoebis meqanikis institutSi.

1962 wels aleqsi gorgiZes mieniWa profesoris

samecniero wodeba, xolo 1967 wels _ saqarTvelos

mecnierebis damsaxurebuli moRvawisa.

qarTuli maTematikuri skolis korifeebi, aka-

demikosebi n. musxeliSvili da i. vekua, udides Se-

fasebas aZlevdnen profesor a. gorgiZis samecniero

moRvaweobis Sedegebs.

akademikosi n. musxeliSvili aRniSnavda, rom

,,ZiriTadi sfero a. gorgiZis mecnieruli gamokvle-

vebisa iyo prizmuli Zelis deformaciis sakiTxebi,

sadac moxda erTgvarovani ZelebisaTvis kargad cno-

bili sen-venanis problemebis ganzogadeba arawrfi-

vad deformirebadi da aramkacrad prizmuli Sedge-

nili ZelebisTvis. am ganzogadebuli amocanebis

amoxsnebis asagebad mis mier efeqturad iqna gamoye-

nebuli umcires parametrTa meTodi, rac mkvlevaris-

gan intuiciis, farTo erudiciisa da did gamomgo-

neblobiT niWs moiTxovs kerZo amonaxsnebis moxer-

xebulad asagebad~.

am mimarTulebiT profesor aleqsi gorgiZis

mier miRebul Sedegebs, romlebic 80-ze met gamoq-

Page 36: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

35

veynebul mecnierul naSromSi aisaxa, garda Teo-

riuli mniSvnelobisa, didi praqtikuli gamoyenebac

aqvs samSeneblo meqanikasa da konstruqciaTa mdgra-

dobis TeoriaSi.

akademikos i. vekuas sityvebiT rom vTqvaT,

,,profesor a. gorgiZis kvlevebis Sedegebma maRal

doneze aiyvana drekadobis maTematikuri Teoriis

problematika, romelsac didi Teoriuli da praq-

tikuli interesebi axlavs~.

gansakuTrebiT nayofieri aRmoCnda batoni

aleqsis moRvaweoba saqarTvelos politeqnikuri

institutis Teoriuli meqanikis kaTedraze, romel-

sac igi aTeuli wlebis ganmavlobaSi xelmZRvane-

lobda. is erTnairi pasuxismgeblobiT warmarTavda

rogorc pedagogiur, ise samecniero-kvleviT samu-

Saoebs, radganac Rrmad swamda, rom WeSmarit mkvle-

vars, romelic Tavis leqciaSi farTod iyenebs Tana-

medrove mecnierul miRwevebs, gamouva udavod maRa-

li donis leqcia. batoni aleqsi saocrad momTxovni

iyo sakuTari Tavis mimarT, is leqciisTvis sagul-

dagulod emzadeboda da sxvebisganac amas moi-

Txovda. profesorma a. gorgiZem safuZveli Cauyara

saqarTvelos televiziiT ,,Teoriuli meqanikis~ kur-

sis wakiTxvas, rac did daxmarebas uwevda studen-

tebs da mecnier pedagogebs. igi did yuradRebas

uTmobda Teoriuli meqanikis, am erT-erTi funda-

menturi disciplinis, umaRles saswavleblebSi swav-

lebis meTodikis sakiTxebs. profesori a. gorgiZe

wlebis ganmavlobaSi xelmZRvanelobda Teoriuli

meqanikis saqalaqo da respublikur seminarebs, sa-

dac mravalma mecnierma da pedagogma aimaRla kvali-

fikacia. dRes respublikuri seminari a. gorgiZis

Page 37: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

36

saxels atarebs da agrZelebs im tradiciebs,

romlebsac batonma aleqsim Cauyara safuZveli.

batoni aleqsi iyo ssr kavSiris umaRlesi da

saSualo specialuri ganaTlebis saministros Teo-

riuli meqanikis samecniero meToduri sabWos pre-

zidiumis wevri; saqarTvelos mecnierebaTa akade-

miasTan arsebuli maTematikisa da meqanikis prob-

lemebis Semswavleli samecniero meToduri sakoor-

dinacio sabWos wevri; kavkasiis, amierkavkasiis da

saqarTvelos Teoriuli meqanikis samecniero-

meToduri sabWos xelmZRvaneli; saqarTvelos maTe-

matikosTa kavSiris gamgeobis wevri; mravali samec-

niero sabWos wevri da sxv. man pirvelma moamzada

da gamosca Teoriuli meqanikis sruli kursi or

wignad. statika, kinematika (I wigni) da dinamika (II

wigni) samagido wignad iqca specialistebisa da

studentebisaTvis. am saxelmZRvaneloebiT inJinerTa

Taobebi aRizarda da, rac mTavaria, dResac ar dauk-

argavT saswavlo-samecniero Rirebuleba saqarT-

velos teqnikur universitetsa da sxva umaRles

saswavleblebSi, sadac ,,Teoriuli meqanika~ iswav-

leba. aRniSnuli saxelmZRvaneloebis SeqmnisaTvis

profesor a. gorgiZes saqarTvelos saxelmwifo

premia mieniWa.

Page 38: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

37

dganan, marcxnidan: a. iablonski, a. iSlinski, a. gorgiZe;

sxedan, marcxnidan: n. vekua, o. golubeva,

n. sveSnikova, s. targi, 1979 w.

profesori a. gorgiZe gansakuTrebuli avtori-

tetiT sargeblobda sabWoTa kavSiris umaRles sas-

wavlebelTa Teoriuli meqanikis kaTedrebis mecnie-

rTa Soris. igi aqtiurad monawileobda Teoriuli

meqanikis sakavSiro samecniero-meToduri sabWos saq-

mianobaSi, romelsac cnobili mecnieri da sazogado

moRvawe, akademikosi a. iSlinski xelmZRvanelobda.

profesor aleqsi gorgiZes uyvarda Tavisi

saqme – kaTedra, auditoria, studentebi.

mis moswavleTagan bevria mecnierebaTa kandi-

dati da mecnierebaTa doqtori, romlebic warmate-

biT moRvaweoben saqarTvelosa da mis farglebs ga-

reT. aspiranturis wlebis megobrebTan, akademikoseb-

Tan: ilia vekuasTan, viqtor kupraZesTan, Salva miqe-

Page 39: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

38

laZesTan, profesorebTan: ambrosi ruxaZesTan, mi-

xeil nodiasa da sxvebTan erTad profesorma aleqsi

gorgiZem mniSvnelovani Rvawli dasdo andria raz-

maZisa da nikoloz musxeliSvilis xelmZRvanelobiT

dafuZnebul qarTuli maTematikuri skolis winsv-

las.

saxelovani mecnierisa da pedagogis saxelis

ukvdavsayofad, 1993 wels, saqarTvelos sainJinro

akademiam daawesa profesor a. gorgiZis saxelobis

premia. 2001 wels q. quTaisis erT-erT quCas ewoda

misi saxeli. saqarTvelos teqnikur universitetSi

dawesda profesor a. gorgiZis saxelobis stipendia.

1997 wels saqarTvelos teqnikur universitetSi

Catarda saerTaSoriso simpoziumi uwyvet tanTa

meqanikis problemebze, romelic saxelovani mamuli-

Svilis, mecnierisa da pedagogis, profesor aleqsi

gorgiZis dabadebidan 90-e wlisTavs mieZRvna.

tradiciad damkvidrda aRniSnuli simpoziumis

yovel 5 weliwadSi Catareba.

Page 40: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

39

2013 wlis 26 dekembers saqarTvelos teqnikuri

universitetis akademiuri sabWos dadgenilebiTa da

senatis gadawyvetilebiT Camoyalibda meqanikis sas-

wavlo-samecniero laboratoria, romelsac mieniWa

profesor aleqsi gorgiZis saxeli.

Page 41: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

40

marcxnidan: i. frangiSvili, a. gorgiZe, 1976 w.

marcxnidan: i. frangiSvili, s. trapeznikova,

v. trapeznikovi, k. marjaniSvili

Page 42: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

41

profesori aleqsi gorgiZe gardaicvala 1992

wlis 17 dekembers.

udidesi qarTveli maTematikosebis: andria

razmaZis, arCil xaraZis, giorgi nikolaZisa da niko

musxeliSvilis Rirseuli mowafisa da maTi

saqmeebis gamgrZeleblis, profesor aleqsi gorgiZis

Rvawli qveynisa da xalxis winaSe dauviwyaria.

saqarTvelos teqnikuri universiteti

Page 43: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

42

ΓОРГИДЗЕ ΑЛЕКСЕЙ ЯСОНОВИЧ

Среди грузинских математиков достойное место занимает

известный ученый математик-механик, лауреат Государственной

премии Грузии, Заслуженный деятель науки Грузии,

профессор Алексей Ясонович Горгидзе.

А. Я. Горгидзе родился 17 мая 1907 года в г. Кутаиси. В 1914

году он поступает в Первое Кутаисское реальное училище,

преобразованное впоследствии в Социально-Гуманитарный техни-

кум. Здесь он рано проявляет незаурядные способности к

математике, чем обращает на себя внимание своих преподавателей.

По окончании учебы в техникуме А.Я. Горгидзе в 1924 году

поступает на физико-математическое отделение педагогического

факультета Тбилисского государственного университета.

В те годы математические науки в университете

преподавала великолепная четвѐрка грузинских математиков –

Андрей Размадзе, Нико Мусхелишвили, Георгий Николадзе и

Арчил Харадзе, благотворное влияние которых, несомненно,

способствовали глубокому освоению фундаментальных основ

высшей математики.

Именно из стен этого университета получила путевку в жизнь

целая плеяда блестящих грузинских ученых - Илья Векуа,

Виктор Купрадзе, Мате Мирианашвили, Владимир Челидзе,

Давид Долидзе, Ясон Мецхваришвили, Дарья Вашакидзе и др.

Тогда они были просто сокурсниками А. Я. Горгидзе.

С 1929 года, по приглашению Н. И. Мусхелишвили,

Алексей Горгидзе начал работать в Политехническом институте

на кафедре теоретической механики, где он активно включается в

работу семинаров, организованных заведующим тогда этой

кафедрой Н. И. Мусхелишвили. В 1932 году А.Я. Горгидзе вмес-

те с группой молодых грузинских математиков направляется в

аспирантуру Ленинградского государственного университета.

Page 44: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

43

Его научными руководителями были уже известный в ту пору

математик В.И. Смирнов и молодой ученый С.Г. Михлин.

Здесь А.Я. Горгидзе активно участвует в университетских

научных семинарах и публикует свои первые научные работы по

теории упругости. В 1934 году он опубликовал в журнале

«Доклады АН СССР» свою первую работу «Метод последователь-

ных приближений в применении к плоской задаче теории

упругости».

В 1935 году Алексей Ясонович заканчивает учебу в

аспирантуре и возвращается в Тбилиси, где одновременно начинает

работать в Грузинском политехническом институте, Тбилисском

государственном университете и в Институте математики АН

Грузии, в организации и становлении которого он принял самое

активное участие. В 1938 году А.Я. Горгидзе, по предложению

Н.И. Мусхелишвили, избирается на должность заведующего

кафедрой теоретической механики ГПИ, которой он бессменно

руководил в течение 52 лет (до 1990 г.).

Надо сказать, что А.Я. Горгидзе много сил и времени уделял

Тбилисскому институту математики им. А.М. Размадзе АН

Грузии, к которому он относился с большим вниманием. Здесь он

работал ученым-секретарем, а затем заместителем директора

института (1940-1954). Одновременно он читает курсы лекций по

ряду специальностей в ТГУ. В начальный период деятельности в

Академии наук Грузии, А.Я. Горгидзе работал также помощником

Президента Академии. В то время, - время становления Академии,

это было не только почетной должностью, но и весьма

ответственной.

Интересно отметить, что еще в 1937 году Н.И.

Мусхелишвили завершил серию великолепных статей по

исследованию граничных интегральных уравнений для плоской

задачи теории упругости, посвященной численному решению задач

с помощью полученных им уравнений. Мощнейший научный

Page 45: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

44

потенциал этих работ вдохновил его прямых учеников –

А.Я. Горгидзе и А.К. Рухадзе на реализацию численных решений

этих задач, работа которых, опубликованная в 1940 году, содержит

все компоненты метода, который именуется ,,методом граничных

элементов". Так, в 1940 году А.Я. Горгидзе публикует работы,

посвященные применению метода последовательных приближений

интегральных уравнений плоской задачи теории упругости (в

соавторстве с А. К. Рухадзе). В 1941-1944 годах он публикует в

Сообщениях АН Грузии ряд работ, посвященных решению задач о

вторичных эффектах и взаимных влияниях различных напряженных

состояний цилиндрических брусьев, составленных из различных

изотропных материалов. Задача рассматривалась в геометрически и

физически нелинейной постановке, предполагая, что упругие

свойства материалов, составляющих брус, характеризуются

различными модулями Юнга, постоянными Ламе. Публикуются

также работы (цикл работ), посвященные исследованию

напряженно-деформированного состояния брусьев, близких к

призматическим, составленных из различных упругих материалов.

А.Я. Горгидзе поставлены и решены задачи растяжения

брусьев, брусьев со слабо изогнутыми осями, естественно

закрученных брусьев. Все эти задачи, решенные в общем виде,

сопровождены наглядными примерами.

С 1954 года публикуются работы, в которых изучаются

вторичные эффекты и взаимные влияния различных напряженных

состояний цилиндрических брусьев, выполненные А.Я. Горгидзе. В

1973 году он приступил к решению задач о вторичных эффектах и

взаимовлияниях различных напряженных состояний цилиндри-

ческих брусьев, составленных из различных анизотропных

материалов. Полученные результаты имеют не только пер-

востепенное теоретическое, но и большое практическое значение,

используются при расчете различных сооружений и деталей в

строительстве и машиностроении. С помощью этих данных

Page 46: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

45

достигнуто значительное облегчение конструкционных элементов и

повышена их устойчивость.

В 1960 году А. Горгидзе был приглашен в Англию в

Институт механики Королевского общества для ознакомления с

научными направлениями.

В шестидесятых годах прошлого века по инициативе

А.Я. Горгидзе был организован в Тбилиси общегородской научно-

методической семинар по механике, которым он руководил

бессменно в течение более 30 лет. В работе этого семинара

принимали участие преподаватели теоретической механики

различных городов СССР и других стран.

В 1959 году выходит в свет, написанный А.Я. Горгидзе на

грузинском языке, учебник «Курс теоретической механики»

(Статика), в 1961 году – вторая часть учебника ( Кинематика), а в

1965 году – третья часть (Динамика), которые неоднократно

переиздавались и стали настольными пособиями для инженеров и

студентов.

За эти учебники А.Я. Горгидзе был удостоен Госу-

дарственной премии Грузии в 1998 году (посмертно).

В 1979 году А.Я. Горгидзе издает «Краткий курс

теоретической механики» совместно с А.Ф. Шарангия (на груз.

языке) и совместно с В. Х. Мецуговым по заказу московского

издательства «Высшая школа» (на русском яз.).

В 1986 году А.Я. Горгидзе, совместно с Д.К. Данелия, А.А.

Лосаберидзе и А.Д. Цирекидзе, издает учебник по курсу

«Техническая механика» (на груз. языке).

В 2001 году выходит монография (избранные труды)

А.Я. Горгидзе – «Некоторые обобщения задач кручения и

изгиба составных брусьев», в 2003 году монография - «К

истории развития механики в Грузии».

Page 47: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

46

А.Я. Горгидзе систематически, на протяжении многих лет

читал курс теоретической механики в грузинских учебных

телепередачах (со дня их основания).

Наряду с плодотворной научной и педагогической дея-

тельностью, А.Я. Горгидзе большое внимание уделял научно-

методическим вопросам преподавания: был членом президиума

Научно-методического совета по теоретической механике

Министерства высшего и среднего специального образования

СССР (с 1970г.); возглавлял Научно-методический совет по

теоретической механике Закавказья и Грузии; был членом

правления математического общества Грузии и членом Совета

ТГУ и ГТУ по присуждению учѐных степеней и званий.

А.Я. Горгидзе является автором свыше 80 научных работ,

посвященных в основном вопросам теории упругости. Это –

приближенные решения основных задач теории упругости,

решения задач растяжения, кручения и изгиба брусьев,

взаимного влияния разных деформаций однородных и составных

изотропных и анизотропных цилиндрических и близких к

цилиндрическим и др. задач, с учетом линейной и нелинейной

теории.

Академик И.Н. Векуа о значении этих задач писал:

«Исследования А.Я. Горгидзе касаются большой важной

проблематики теории упругости, имеющей значительный

практический интерес. Они содержат многие важные результаты,

которые имеют большую теоретическую и практическую

ценность».

А.Я. Горгидзе внес весомый вклад в науку, практику и педаго-

гику, которые органически связаны с насущными проблемами

механики. Он пользовался большим уважением и любовью

коллег, студентов и лиц, соприкасающихся с ним на деловой

основе. Многие ученики А.Я. Горгидзе в настоящее время

Page 48: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

47

являются видными учѐными и специалистами в различных

областях науки и отраслях промышленности.

Научная, педагогическая и общественная деятельность

А.Я. Горгидзе была высоко оценена – в 1969 году ему было

присвоено звание «Заслуженный деятель науки Грузии», а в

1998 году его работы были отмечены Государственной премией

Грузии (1998 г.).

В 1993 году Инженерной Академией Грузии учреждена

премия им. А.Я. Горгидзе.

Именем А.Я. Горгидзе назван научно-методический семинар

по механике Союза механиков Грузии.

В 2001 году одна из улиц г.Кутаиси названа именем

А.Я. Горгидзе.

Алексей Ясонович Горгидзе скончался 17 декабря 1992 г.

Page 49: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

48

Alexi Gorgidze

Alexi Gorgidze was a prominent Georgian scientist-

mathematician and specialist in mechanics, Honored Scientist

(1962). State Prize Laureate (1997), Professor.

Alexi Gorgidze was born in Kutaisi on May 17, 1907. Even at

Kutaisi Technical High School, he displayed a keen interest and

talent in mathematics.

In 1924 A. Gorgidze entered the Department of Physics and

Mathematics of the Education Faculty of Tbilisi State University. At

that time there worked the founders of higher mathematical

education in Georgia Andrea Razmadze, Niko Muskhelishvili,

Giorgi Nikoladze and Archil Kharadze.

In 1929 A. Gorgidze began working at the Department of

Theoretical Mechanics of the Georgian Polytechnic Institute on

Niko Muskhelishvili’s invitation.

In 1932 A. Gorgidze was offered a post-graduate studentship

at Leningrad State University, where his supervisors of studies were

outstanding scientists V. Smirnov and S. Mikhlin.

In 1935 A. Gorgidze finished his post-graduate studies and

returned to Tbilisi. He began working at Tbilisi State University and

the Georgian Polytechnic Institute. He participated energetically in

the foundation of Tbilisi Institute of Mathematics.

In 1938 N. Muskelishvili proposed that A. Gorgidze was

appointed the Head of the Department of Theoretical Mechanics of

the Georgian Polytechnic Institute, which he himself had been

directing for 52 years. At the same time, A. Gorgidze continued

working at the Institute of Mathematics: first as a junior scientific

worker and then as a scientific secretary and a deputy director.

After the establishment of the Georgian Academy of Sciences,

Page 50: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

49

A. Gorgidze worked as an assistant president of the Academy

over a period of years.

In the 60-ies of the last century, on A. Gorgidze’s initiative

Tbilisi Workshop on Theoretical and Applied Mechanics was

established. A. Gorgidze directed this workshop till his death.

Scientists from different countries took part in the Workshop.

A. Gorgidze was an author of many scientific works. The

sphere of his scientific interest included various issues of the

mathematical elasticity theory: approximated solutions to basic

boundary problems of the elasticity theory; linear and nonlinear

problems associated with tension, torsion and bending of continuous

and complex, isotropic and anisotropic beams, which are not only

of scientific significance, but also of practical importance for

application to construction mechanics and for increasing the

construction sustainability, etc.

A. Gorgidze was among the first to prepare and publish in

Georgian a complete course of theoretical mechanics for the

institutions of technical higher education, which became a handbook

not only for Georgian intellectuals and students, but also for

everybody who was interested in the issues of mechanics. He was

awarded the State Prize of Georgia for this handbook.

In 1960 A. Gorgidze was invited to England for acquainting

with the scientific work of the Institute of Mechanics of the Royal

Society.

In the 60-ies of the XX century the Georgian television began

broadcasting the educational lectures. A. Gorgidze was among

organizers and delivered lectures in theoretical mechanics for years.

Professor A. Gorgidze was a member of the Scientific-Methodo-

logical Coordination Council on studying the problems of mathe-

matics and mechanics at the Georgian Academy of Sciences, a

member of the presidium of the Scientific-Methodological Council

of Theoretical Mechanics of the Higher and Special High Education

Page 51: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

50

Ministry of the USSR, a member of the Board of the Georgian

Mathematical Society and the Chairman of Transcaucasia

Scientific-Methodological Council of Theoretical Mechanics.

In 1993 Alexi Gorgidze Prize was established by the

Georgian Engineering Academy; at the Georgian Technical

University, A. Gorgidze grant was founded. One of the streets in

the city of Kutaisi was called after A. Gorgidze.

Page 52: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

51

fotoalbomi

Page 53: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

52

Page 54: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

53

marcxnidan: n. musxeliSvili da i. vekua

saqarTvelos mecnierebaTa erovnuli akademia

Page 55: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

54

marcxnidan: i. vekua da v. kupraZe, 1932 w

i. vekua. Tbilisis universitetis profesori, 1941 w.

Page 56: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

55

i. vekua qaliSvilTan erTad, 1940 w.

1944 w.

Page 57: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

56

samecniero sesiaze Tbilisis universitetSi.

marjvnidan: i. vekua, i. imnaiSvili, q. sixaruliZe, 1946 w.

rumineTis maTematikosTa yrilobis monawileni:

centrSi i.vekua.

marjvniv wina planze – akad. k. Sreleri, 1956 w.

Page 58: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

57

Cexoslovakiis maTematikosTa yrilobis monawileni,

akademikosebi: i. vekua (marjvnidan mesame), s. sobolevi,

p. novikovi; marcxnidan mesame – poloneli maTematikosi

serbinski, 1955 w.

rumineTis maTematikosTa yrilobaze.

marjvnidan, akademikosebi: n. nikolesku, g. moisili,

i. vekua, i. mitropolski

Page 59: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

58

1965 w.

marcxnidan: i. vekua da a. SaniZe, 1965 w.

Page 60: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

59

marcxnidan: i.vekua da i. daniliuki

i. vekua leqciaze, 1942 w.

Page 61: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

60

marcxnidan: i. vekua, g. wereTeli, i. beritaSvili,

n. musxeliSvili, g. ZoweniZe

ilia vekua (marjvnidan meore), novosibirskis saxelmwifo

universitetis reqtori, universitetis mSeneblebTan

erTad, 1960 w.

Page 62: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

61

ilia vekua diploms gadascems novosibirskis saxelmwifo

universitetis pirvel kursdamTavrebuls, 1963 w.

ilia vekua novosibirskis saxelmwifo universitetis

pirvel kursdamTavrebulebTan, 1963 w.

Page 63: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

62

marcxnidan: a. gorgiZe, S. miqelaZe, i. mecxvariSvili,

1934 w.

marcxnidan: a. gorgiZe, v. beriZe, n. polieqtovi, d. doliZe, 1936 w.

Page 64: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

63

marcxnidan: a. gorgiZe, s. mixlini, b. solonodeci,

1940 w.

marcxnidan: r. davidovi, e. marjaniSvili,

k. marjaniSvili, a. gorgiZe, i. vekua, T. vekua,

a. trapeznikovi, 1976 w.

Page 65: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

64

marcxnidan: i. amenzade, a. gorgiZe

marcxnidan: i. amenzade, a. gorgiZe, l. saginovi, 1979 w.

Page 66: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

65

marcxnidan: a.gorgiZe, k. baramiZe, i. vekua, a. ZiZiguri,

1974 w.

a. gorgiZe da n. SelkaCovi ssr kavSiris Teoriuli

meqanikis samecniero-meToduri sabWos wevrebTan erTad

(riga)

Page 67: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

66

politeqnikuri institutis Teoriuli meqanikis kaTedra, 1955 w.

sxedan, marcxnidan: g. danelia, s. SaTaSvili, a. gorgiZe, m. melia, v. mecugovi

dganan, marcxnidan: T. lazriSvili, g. WankvetaZe, a. Sarangia, a. jojua

Page 68: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

67

politeqnikuri institutis Teoriuli meqanikis kaTedris TanamSromlebi, 1972 w.

sxedan, marcxnidan: i. TavdumaZe, g. danelia, a. Sarangia, g. rurua, a. gorgiZe, v. mecugovi, a. mecxvariSvili,

g. TevzaZe, o. diasamiZe meore rigSi, marcxnidan: v. faCulia, n. anTiZe,

l. SavliaSvili, a. goCiaSvili, n. dumbaZe, k. TabukaSvili, d. gorgiZe, i. gorjolaZe, g. korZaZe,

q. saraliZe, T. gegelaSvili, g. qaTamaZe, a. marqaraSvili, g. JorJoliani, T. manveliZe

mesame rigSi, marcxnidan: a. jojua, k. dolaberiZe, k. mTvralaSvili, n. maxvilaZe, z. onezaSvili, z. arqania, g. malasiZe, g. Selia, g. baRaTuria

Page 69: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

68

sxedan, marcxnidan: a. gorgiZe, e. agamirziani, l. agamirziani

dganan, marcxnidan: d. doRonaZe, g. CixlaZe, c. CixlaZe

Page 70: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

69

marcxnidan: a. gorgiZe da T. gegelia, 1970 w.

marcxnidan: a. benduqiZe, a. gorgiZe da b. xvedeliZe,

1978 w.

Page 71: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

70

marcxnidan: a. gorgiZe, n. efimovi, v. mecugovi, o. oleiniki, a. iliuSini, l. tolokonikovi,

i. urSumcevi, 1974 w.

a. gorgiZe saerTaSoriso konferenciaze, 1975 w.

Page 72: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

71

marcxnidan: g. CimakaZe, a. gorgiZe da v. kupraZe

saerTaSoriso konferenciaze Tsu-Si, 1978 w.

marjvnidan: a. gorgiZe, r. dvali, v. kupraZe da g. CimakaZe,

1978 w.

Page 73: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

72

v. kupraZis saiubileo saRamo

marcxnidan, pirvel rigSi: n. arTmelaZe, g. xaratiSvili,

a. gorgiZe, v. kupraZe, i. ramiSvili, s. SaTaSvili

marcxnidan, meore rigSi: T. mosiZe, a. buaZe, k. gvazava,

e. gabunia

Page 74: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

73

marcxnidan: g. manjaviZe a. gorgiZe, g. rurua da g. jaiani, 1981 w.

a. gorgiZe leqciaze

Page 75: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

74

literatura

1. Список трудов Векуа И.Н. 1937–1947 гг. (30 наз.), в

кн.: Математика в СССР за 30 лет, 1917–1947, М-Л. 1948,

стр.425–426, 549, 675, 828.

2. Харадзе А.К. Выдающийся советский математик (К

присуждению Векуа И.Н. государственной премии):

«Заря Востока», 8. IV, 1950.

3. Работы Векуа И.Н.: «Успехи мат. наук», 1950, т. 5,

вып. 8, стр. 167–169.

4. Векуа Илья Несторович. БСЭ, изд. 2, т. 7, 1951, стр.

131.

5. Гуссов В.В. Развитие теории цилиндрических функ-

ций в России и СССР, в кн.: Историко-математические

исследования, вып. 6, М., 1953, стр. 446–447 (Создание

Векуа И.Н. нового общего способа построения теории

цилиндрических функций).

6. Лаврентьев М.А. и Соболев С.А. Илья Несторович

Векуа (К 50-летию со дня рождения): «Успехи мат. наук»,

1957, т. 12, вып. 4, стр. 227–231.

7. Список печатных работ И.Н. Векуа (63 назв.): «Успехи

мат. наук», 1957, т. 12, вып.4, стр. 232–234.

8. Лаврентьев М.А. Новое пополнение Сибирского

отделения АН СССР: «Правда», 7. IV, 1958.

9. Векуа Илья Несторович. В кн.: Биографический сло-

варь деятелей естествознания и техники, т. 1. М.: БСЭ,

1958, стр. 151–152.

10. Векуа Илья Несторович. Укр. ред. энц., т. 2, 1960,

стр. 255–256.

11. Henrici P., A survey of I. N. Vekua’s theory of elliptic

partial differential equations with analytic coefficients. Ls.

anqew. Math.phys., 1957, v. 8, Iase. 3, p. 162–203.

12. g. TikanaZe, leninuri premiis laureati ilia vekua:^ `komunisti~, 21, IV, 1963. 13. g. TikanaZe, novosibirskis universiteti:^ `komunisti~, 26, IV, 1963.

Page 76: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

75

14. Кипиани Н. Ученый на службе народа: «Заря

Востока», 25, III, 1966.

15. b. bardaveliZe, T. ebraliZe, mecnieri, aRmz-rdeli: `ciskari~, #4, 1967. 16. Бицадзе А.В., Илья Несторович Векуа, Тб., 1967.

17. Горгидзе А. Я., Авазашвили Д. З. В служении Родине,

Газета «Вечерний Тбилиси», #95, (9786) от 23/IV, 1977. 18. a. gorgiZe, d. avazaSvili, didi maTematikosi da meqanikosi, gazeTi `lenineli~, #13 (1020), 1977. 19. Горгидзе А. Я., Авазашвили Д. З. Илья Несторович

Векуа. //Тр.ГПИ, #6 (197), 1977. 20. Марджанишвили. К. К. Алексей Ясонович Горгидзе.

Тр.ГПИ, #7 (198), 1977. 21. К 75-летию со дня рождения Горгидзе А.Я. Сборник

научно-методических статей по теоретической механике.

М.: Высшая школа, 1983.

22. К истории развития высшей математики и теоретичес-

кой механики в Грузинском политехническом институте,

История науки, Изд. «Мецниереба», 1984, Тбилиси. 23. К истории развития механики в Грузии. Тбилиси: «Тех. университет», 2003. 24. g. mania, b. xvedeliZe, ilia vekua, Tbilisi, Tbilisis universitetis gamomcemloba, 1967. 25. n. maxvilaZe, v. mecugovi, saqarTvelos teqni-kuri universitetis Teoriuli meqanikis kaTed-ra daarsebidan dRemde. saqarTvelos teqnikuri universiteti. Tbilisi, 2003. 26. Бицадзе А., Гвазава Г., Мецугов В. Верность приз-

ванию, к 75-летию Горгидзе А.Я., «Заря Востока», 25

июня, 1982.

27. i. frangiSvili, T. lolaZe, s. xaribega-Svili. saerTaSoriso simpoziumi, stu, saqarT-velos respublika, 14 agvisto, 1997.

Page 77: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

76

28. b. xvedeliZe, d. avazaSvili. mecnieri peda-gogi, komunisti. 24 ivnisi, 1977. 29. Табукашвили К. Вклад ученого. «Вечерний Тбилиси»,

18 мая, 1982.

30. a. mowoneliZe, a. frangiSvili, n. maxvilaZe, g. javaxaZe, j. SariqaZe. mecnieri da Rvawlmosi-li moqalaqe, teqnikuri universiteti, #8, 16 ivnisi, 2008. 31. Международная конференция «Проблемы механики

сплошных сред» (посвященная Горгидзе А.Я.), Труды

Тбилиси, 2007 г.

32. Эбаноидзе Т.. Памяти Векуа И.Н. и Горгидзе А.Я.

Georgian Engineering News, 2002, №1.

33. Грузинский технический университет, Труды, №1

(447) (посвящается 95-летию со дня рождения

Горгидзе А.Я.), Тбилиси, 2003.

34. saqarTvelos maTematikosTa kavSiris III saerTaSoriso konferencia, baTumi, 2_9 seqtem-beri, 2012. 35. Mathematics Research Developments Several Problems

Of Applied Mathematic and Mechanics. Dedioated to the

105th Birth Anniversary of Professor Alexi Gorgidze. Nova

Publishers. New York, 2013. 36. saerTaSoriso konferencia `gamoyenebiTi maTematika da meqanika~, Sromebi, eZRvneba a. gor-giZis dabadebidan 105-e wlisTavs, Tbilisi, 2012. 37. aleqsi gorgiZe – 105. Georgian Engineering News,

2012, #2.

38. i. vekua, a. gorgiZe _ 110. Georgian Engineering

News, 2017, #2.

39. a. gorgiZe. saqarTvelo, enciklopedia, t.2, Tbilisi, 2012, gv. 103. 40. i.vekua, qse, t.4, 1979, gv. 346. 41. a. gorgiZe, qse, t.3, 1978, gv. 223.

Page 78: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

77

sarCevi

ilia vekua ------------------------------------------------------ 9 aleqsi gorgiZe ---------------------------------------------- 25 fotomatiane ------------------------------------------------- 51 literatura --------------------------------------------------- 74

Page 79: daviT gurgeniZe, daviT gorgiZegtu.ge/Library/Pdf/gorgidze_vekua.pdf · 2018-01-24 · tolebebis mwyobri Teoriis SeqmniT. aseTi gantole-bebis amonaxsnTa zogadi kompleqsuri warmodgenebi,

redaqtorebi: m. bazaZe,

m. preobraJenskaia

gadaeca warmoebas 11.12.2017. xelmowerilia dasabeWdad

18.12.2017. qaRaldis zoma 60X84 1/16. pirobiTi nabeWdi Tabaxi 5.

sagamomcemlo saxli `teqnikuri universiteti~,

Tbilisi, kostavas 77