Ins ty tu t H is tor i i Nauk i Po lsk ie j Akademi i NaukZespó His tor i i Kar togra f i i

Tom XXII – 2018 | INSTYTUT HISTORII NAUKI POLSKIEJ AKADEMII NAUK

z

DZIEJÓW KARTOGRAFII

DAWNA KARTOGRAFIA

HISTORYCZNA I WOJSKOWA

209

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Wies aw Sieradzan

Geschichte Marienburgs, der Stadt und des Haupthauses des deutschen Ritter–Ordens in Preu-

ßen Geschichte des Kreises Marienburg Ge-

schichte des Kreises Marienburg Marienburg zur Zeit Friedrichs des

Großen. Eine hist. Skizze Aus der Vergangenheit der Stadt Marienburg. Die

Franzosenzeit

Marienburg im 3. Schwedischen (nordischen) Kriege (1700–1721)

Geschichte der Stadt Marienburg (Westpreussen)

Marienburg. Schloß und Stadt in Preußen Zdobycie zamku

malborskiego przez Szwedów 1626 r. Die Stadt Marienburg im

polnischen Thronfolgestreit 1697

Die Gründung der Marienburg

Die Stadtfreiheit von Marienburg

Marienburg

Starostowie malborscy 1457–1510

210

Wies aw Sieradzan

Atlas historyczny

miast polskich

Dzieje Malborka Neues Marienburger Heimatbuch

Malbork Das Schloss Marienburg in Preussen. Quel-

len und Materialien zur Baugeschichte nach 1456 Marienburg 1945. Kampf

um Stadt und Burg. Zeitzeugen-Berichte Obl enie twierdzy malborskiej w 1410

roku – aspekty militarne Uwagi o rozwoju

przestrzennym miasta Malborka od drugiej po owy XV do ko ca XIX w. z uwzgl dnieniem róde karto-

graÞ cznych Studia z dziejów miast i mieszcza stwa

Elita miasta Malborka w redniowieczu

Studia uniwersyteckie malborczyków do 1773 roku

Verzeichnis des ost-und westpreußischen Stadtpläne

Die schwedische Besetzung des Weichsel-Nogat-Deltas und ihr karto-

graphisches Abbild Marienburgs Befes-

tigungsanlagen. Vom Ende Ordenszeit bis zum Beginn des 19. Jahrhunderts

Marienburg als Festung im 19. und 20. Jahrhudert

Die Plankammer der Regierung Marienwerder. Spezialinventar 1670 bis 1919

Rozwój kartograÞ i Wybrze a Gda skiego do roku 1772

Das Marienburger Schloss in der Kartographie, Burgen und Schlösser

Zamek Malborski w obrazach i kartograÞ i FortyÞ kacje Prus Królewskich doby wojen

polsko-szwedzkich. Informator wystawy Plan okolicy Bramy

Mariackiej w Malborku z 1650 r.

Handgezeichnete Veduten und Pläne in ö entlichen Samm-

lungen zu Stockholm und Uppsala bere end Pommern, Mecklemburg, Brandenburg und Westpreussen

Lüneburger Beiträge zur Vedutenforschung Algemeine Karten-

sammlung Provinz Westpreußen Historische Pläne und

Grundrisse von Städten und Ortschaften in Polen. Dawne plany i rzuty poziome miast i innych miejsco-

wo ci w Polsce. Ein deutsch-polischer Katalog

Marienburgs Befestigungsanlagen. Vom Ende Ordenszeit bis zum Beginn des 19.

Jahrhunderts Marienburg als Festung im 19. und

20. Jahrhudert Kartographische und iko-

nographische Bilder der Stadt Marienburg vom 15. bis. 20. Jh. Ein Quellenüberblick auf der Grundlage

der Editionsarbeiten am Historischen Atlas der Stadt Marienburg

Atlas historyczny miast polskich Malbork

211

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Rozwój spo eczno-gospodarczy Prus Królewskich: wie Historia Pomorza

Das Schloss Marienburg in Preussen. Quellen und Materialien zur Baugeschichte

nach 1456 Banér, Karl Gustafsson

Svenskt BiograÞ skt Handlexikon

212

Wies aw Sieradzan

FortyÞ kacje w dawnych Prusach Królewskich w pierwszej po owie XVII wieku

Das Schloss Marienburg

Henryk Thomm i jego plany miasta Malborka

Uwagi o rozwoju przestrzennym miasta Malborka…

Stenbock, Gustaf Otto Svenskt BiograÞ skt Handlexikon

Ryc. 1. Malbork, 1626, autor prawdopodobnie H. Thomè. Repr. Atlas historyczny miast polskich, z. 5, nr 4

213

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Schulgasse

Sieben

Bücher von denen Thaten Carl Gustav Königs in Schweden

Ryc. 2. Malbork, 1659, autor F.D. de Lapointe, Atlas historyczny miast polskich, z. 5, nr 9

214

Wies aw Sieradzan

Marienburgs Befestigungsanlagen Marienburg

als Festung

Ryc. 3. Malbork, 1817, autor Menzel. Po o enie Malborskiej M ynówki wraz z bollwerkiem

od Ma ego M yna do uj cia do Nogatu, GStAPKB, XI HA., F 71063

215

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Atlas historyczny miast polskich, z. 5, Malbork

Ryc. 4. Malbork, 1823, autor A.C. Gersdorf, GStAPKB, XI HA, E 71153

216

Wies aw Sieradzan

Atlas historyczny miast polskich, Malbork

Atlas historyczny miast polskich, Malbork

Ryc. 5. Malbork, ok. 1825, autor Blümner, GStAPKB, XI HA, F 71044

217

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Malbork. Historia i rozwój przestrzenny Atlas historyczny miast pol-

skich Malbork

Marienburg als Festung

Soldatisches Führertum

Ryc. 6. Plan umocnie g owy malborskiej, 1859, autor R. von Gayl, GStAPRB, XI. HA, E 71151

218

Wies aw Sieradzan

Buttermilchturm

FortyÞ kacje

Pomorza Nadwi la skiego. Twierdza Malbork. Przewodnik

219

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Ryc. 7. „Brückenkopf-Befestigung” Marienburg, autor Roulland 1854, GStAPKB, XI HA., C 70708

Ryc. 8. „Infanterie-Stützpunkt” D przy Szosie Marienburg – Deutsch Damerau, 1915, GStAPKB, XI HA, A 70764

220

Wies aw Sieradzan

Twierdza Malbork 1899–1915 FortyÞ kacja

Ryc. 10. Plan twierdzy wg V. Jakovleva i S. Chmielkova Sovremiennoje sostajanije do govriemiennoj fortyÞ kacji, Leningrad 1926

Ryc. 9. Plan twierdzy wg rosyjskich danych wywiadowczych, w: Twierdze wschodniego frontu Niemiec. Uzupe nienie do opisu wojenno-statystycznego, Petersburg 1914

221

KartograÞ a wojskowa Malborka od XVII do pocz tku XX wieku

Sovremennoje sostane dolgovremennoj fortyÞ kacji

Marienburg 1945. Kampf um Stadt und Burg. Zeitzeugen – Berichte

222

Wies aw Sieradzan

Military cartography of Malbork from the 17th to the beginning of the 20th century

Wies aw Sieradzan