De Cuong Tam Ly Hoc Dai Cuong

8/3/2019 De Cuong Tam Ly Hoc Dai Cuong

1/11


2/11

Nguyn Tin Dng SV H Y Dc TP.HCM 0989207606 Email: [email protected]

Tin bc, nhan sc, quyn lc.Tt c nhng th u s mt,hy sng sao cho cn li ch tnh.

+ Can phai ket hp vi cac phng phap khac trong nghien cu.Quan st li ln na kim tra cc kt qu quan st.*Cach quan sat:S dung cai g e quan sat?Dung cac c quan cam giac nh: mat, tai, mui, li, da. Trong o mat va tai la s dung thng xuyenhn.S dung nh the nao?- Dung mat e nhn:

+ Nhng ac iem tnh nh: Hnh dang; mat (tran, chan may, mat, mui, go ma, mieng, cam, tai);trang phuc (ong phuc, mau sac)+ Nhng ac iem ong nh: Dang (i, ng, ngoi, nam); au, chi- Dung tai e nghe: Chu y en t ng, ng ieu, noi dung.- Can ket hp cac c quan cam giac khi quan sat.

* Phng php thcnghim:-Noi dung: thc nghiem la phng phap chu ong tac ong vao oi tng trong ieu kien a ckhong che e gay ra oi tng nhng bieu hien ve moi quan he nhan qua, tnh quy luat, c che...cua cac hien tng tam ly.- Thng c dng km vi phng php quan st hn ch nhc im ca phng php quan st.

-u va nhc iem: rat chu ong; tai lieu tng oi tin cay co the nh tnh va nh lng c; cothe lap i lap lai nham kiem tra. Tuy nhien khong hoan toan co the khong che nhng yu t chi phoien ket qua nghien cu; va co the ton kem ve mat kinh te.

Co 2 loai thc nghiem c ban:- Thc nghiem t nhien c tien hanh trong cac ieu kien hoat ong bnh thng cua oi tng thcnghiem.Thc nghiem t nhien co 2 loai: Thc nghiem nhan nh: la loai thc nghiem nham xac nh tnh trangnhng van e tam ly oi tng thc nghiem. Thc nghiem hnh thanh: nham hnh thanh mot phamchat tam ly nao o oi tng thc nghiem di tac ong cua nha nghien cu.- Thc nghiem trong phong th nghiem la loai thc nghiem c tien hanh trong ieu kien khong chemot cach nghiem ngat cac tac ong chi phoi, anh hng t ben ngoai.*Phng php m thoi:

Noi dung: la phng phap s dung li noi giao tiep vi oi tng nghien cu nham thu thap nhngthong tin can thiet.Co nhieu cach trao oi, am thoai vi oi tng: at ra cac noi dung trao oi; at ra nhng cau hoitrc tiep, gian tiep...u va nhc iem: de nghien cu; kinh te; chu ong. Tuy nhien t lieu thu c de b oi tng nguytrang; phu thuoc nhieu vao tam trang cua oi tng.Mun m thoi c kt qu tt cn ch :

- Xc nh r vn cn tm hiu- Tm hiu trc thng tin v i tng m thoi vi 1 s c im ca h.

- C k hoch ch ng iu khin qu trnh m thoi.- Nn linh hot trong qu trnh iu khin 1 cuc m thoi n va gi c tnh logic, va p ng

c yu cu ca ngi nghin cu.* Phng phap nghien cu san pham hoat ong.Noi dung: la phng phap da vao san pham vat chat va tinh than cua oi tng e nghiencu ve cac ac iem tam ly cua oi tng o.Yeu cau:+ Can phai can trong trong nghien cu, anh gia.


3/11



+ Phai at trong ieu kien hoan canh cu the e nghien cu, anh gia.* Phng phap ieu tra

Noi dung: la phng phap s dung mot he thong cau hoi c trnh bay bang van banthong qua viec tra li cua oi tng nghien cu e thu thap nhng thong tin can thiet.u va nhc iem: de nghien cu; thong tin thu thap c tren mot loat oi tng, de xly bang toan thong ke. Tuy nhien cac y kien thng mang tnh chu quan, oi tng de tra

li gia tao.Yeu cau:- Cau hoi soan thao phai ro rang, de hieu, phu hp vi oi tng.

- Cach tra li cau hoi phai c nha nghien cu hng dan cu the.* Phng phap nghien cu ho s, tai lieu.Noi dung: la phng phap nghien cu lch s ve qua trnh hoat ong cua ca nhan oi tng nghiencu, tren c s o co nhng anh gia, nhan nh ve van e nghien cu.Yeu cau:+ Can phai nhn nhan anh gia cac van e tam ly trong tnh lch s, cu the va phat trien.+ Tranh thanh kien, ap at chu quan.

+ Ket hp vi phng phap khac trong nghien cu* Phng phap nghien cu san pham hoat ong.Noi dung: la phng phap da vao san pham vat chat va tinh than cua oi tng e nghien cu vecac ac iem tam ly cua oi tng o.Yeu cau:+ Can phai can trong trong nghien cu, anh gia.+ Phai at trong ieu kien hoan canh cu the e nghien cu, anh gia.* Phng phap trac nghiem

Noi dung: Test la mot phep th a c chuan hoa dung e o lng mot pham chat tam ly naoo oi tng nghien cu.Cau tao cua Test gom 4 phan: Van ban Test; quy trnh tien hanh; khoa test; Ban anh gia.

u - nhc iem: de tien hanh; co the o nhieu oi tng; tnh muc ch trong nghien cu cao. Tuy nhienkho soan thao.Cu 3: Khi nim, c im ca nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh:

1. Nhn thc cm tnh: l mc nhn thc u tin, mc nhn thc thp nht ca con ngi, trong con ngimi ch phn nh nhng thuc tnh bn ngoi, nhng ci ang tc ng trc tip n cc cquan cm gic tng ngca con ngi.c im: Trong nhn thc cm tnh c 2 mc cm gic v tri gic. Cm gic l hnh thc phn nh tm l khiu thp nht, l hnh thc nh hng u tin ca c th trong th gii. Tri gic l hnh thc phn nh cao hntrong cng 1 bc thang nhn thc cm tnh.Gia cm gic v tri gic c mi quan h cht ch v i nhau, chi phi lnnhau.

2. Nhn thc l tnh: l mc nhn thc cao hn bao, gm t duy v tng tng.c im: mc nhn thc ny con ngi phn nh c cc thuc tnh bn cht bn trong, nhng mi lin h vquan h c tnh qui lut ca cc s vt v hin tng hin thc khch quan.Cu 4: Khi nim, c im, vai tr ca cm gic v tri gic:a. Cm gic:y Khi nim:Cm gic l mt qu trnh nhn thc phn nh mt cch ring l tng thuc tnh b ngoi ca s vt

v hin tng, nhng trng thi bn trong ca c th khi chng ang trc tip tc ng vo cc c quan cm

gic tng ng ca chng ta.


4/11



y c im:-Cm gic l 1 qu trnh tm l, nghia l n c m u, din bin v kt thc 1 cch r rng, c th.-Cm gic mi ch phn nh ring r tng thuc tnh ca s vt, hin tng thng qua tng c quan cm gicring r.-Mun c cm gic th s vt, hin tng phi trc tip tc ng n cc c quan cm gic tng ng ca conngi-Hnh nh ca cm gic bao gicng thuc v 1 s vt, hin tng nht nh

* Vai tr:- L hnh thc nh hng u tin ca con ngi trong hin thc khch quan, to nn mi lin h trc tip gia cth v mi trng xung quanh- L ngun cung cp nguyn liu cho cc qu trnh nhn thc cao hn, l ngun gc ca hiu bit.- L iu kin quan trng m bo trng thi hot ng ca v no, nh m bo hot ng thn kinh ca conngi c bnh thng- L con ng nhn thc hin thc khach quan c bit quan trng i vi ngi khuyt tt

b. Tri gic: Khi nim:.Tri gic l mt qu trnh tm l phn nh mt cch trn vn cc thuc tnh b ngoi ca s vt

v hin tng trong hin thc khch quan khi chng ang trc tip tc ng vo cc c quan cm gic tng

ng ca chng ta c im:-l mt qu trnh tm l, tc l c 3 giai on :ny sinh, din bin v kt thc.-Tri gic phn nh mt cch trn vn cc thuc tnh b ngoi ca s vt, hin t -ng, th hin s phnnh mc cao hn ca tri gic so vi s phn nh ca cm gic.-Mun c hnh nh ca tri gic th s vt, hin tng phi tc ng trc tip n cc c quan cm gicca con ngi. N th hin tnh trc quan trong s phn nh ca nhn thc cm tnh.-Cng nh cm gic, hnh nh ca tri gic bao gi cng thuc v 1 s vt, hin tng nht nh, cim ny th hin tnh c th trong s phn nh ca nhn thc cm tnh.

* Vai tr: Tri gic nh hng cho hot ng ca con ngi.Cung cp ti liu cho qu trnh nhn thc cao hn

Tt c cc hiu bit ca con ngi u bt ngun t kinh nghim, t cm gic, tri gic- V.l. L-ninCu 5: Cc quy lut c bn ca cm gic v tri gic:* Quy lut c bn ca cm gic:1. Quy lut v sc v qun tnh ca cm gic.- Khong thi gian t khi kch bt u tc ng n khi xut hin cm gic c gi l khong thi giantrc cm gic hay sc ca cm gic.- Khong thi gian t khi kch ngng tc ng n khi mt hn cm gic c gi l khong thi gian saucm gic hay qun tnh ca cm gic.2. Quy lut b tr:Khi mt cm gic no b yu i hay mt hn th nhy cm ca mt s c quan cm gic khc tng

ln r rt.3.Quy lut v ngng cm gic v nhy cm: Khi nim:

L gii hn m cng kch thch c th giy ra c cm gic. Cc loi ngng- Ngng tuyt i:

+ Ngng tuyt i di : Cng kch thch ti thiu gy ra cm gic.+ Ngng tuyt i trn : Cng kch thnh ti a cn c th gy ra cm gic.

- Ngng sai bit:


5/11



Kh nng phn bit c s khc bit nh nht (v cng v tnh cht) gia hai kch thch thuc cngmt loi.

Vng phn nh ti u:.L vng m cng kch thch c th to ra cm gic r rng nht.

nhy cm ca cm gic:- L kh nng cm nhn nhanh chng, chnh xc- nhy cm ph thuc vo: gii tnh, la tui, ngh nghip, s rn luyn.

4.Quy lut v s thch ng ca cm gic. S thch ng ca cm gic l s thay i nhy cm ca cm gic cho ph hp vi s thay i

ca cng kch thch. Kch thch tng th nhy cm gim v kch thch gim th nhy cm tng. Mt cm gic khi cng kch thch mnh, ko di, khng i. Kh nng thch ng ca mi loi cm gic khc nhau l khc nhau.

5.Quy lut v s tc ng qua li gia cc cm gic: S thay i nhy cm ca mt cm gic di nh hng ca mt kch thch vo cc c quan

cm gic khc th gi l s tc ng qua li gia cc cm gic. Mt kch thch yu ln c quan cm gic ny lm xut hin hoc tng nhy cm ca c quan

cm gic khc; ngc li, mt kch thch mnh ln c quan cm gic ny lm mt i hoc gim nhy cm ca c quan cm gic khc.

* Quy lut c bn ca tri gic:1. Tnh i tng ca tri gic:

Khi tri gic s vt v hin tng, trong c ca chng ta c hnh nh ca sv v ht, hnh nh l docc thuc tnh ca sv v ht tc ng vo c quan cm gic chng ta to nn trong no.

Quy lut ny cho php con ngi nh hng hnh vi v hot ng. Quy lut ny ph nhn cc quan im sai lm ca CN duy tm ch quan hoc cho rng c mt

genstalt (cu trc) c sn to nn.2. Tnh trn vn ca tri gic:

Tri gic phn nh s vt, hin tng mt cch trn vn, tc l n em li cho ta mt hnh nh honchnh v s vt, hin tng.

Tnh trn vn c c l nh 2 yu t:- Bn thn cc s vt, hin tng c cu trc trn vn- Quy lut hot ng theo h thng ca h thn kinh cp cao.

3. Tnh la chn ca tri gic: Hin thc khch quan a dng v phong ph. Kh nng ca tri gic cho php tch mt s du hiu hoc i tng ra khi bi cnh phn nh

tt hn. Quy lut ny rt c ngha trong trang tr, hi ho, ho trang, ngu trang...

Tnh la chn ca tri gic ph thuc:- Nhu cu, hng th ca ch th tri gic.- Trong tri gic ngn ng gip con ngi c kh nng nhn bit nhanh chng s vt.4. Tnh ngha ca tri gic:

Khi tri gic s vt v hin tng kh nng ca tri gic cho php con ngi nhn bit c cichng ta ang tri gic, gi tn v xp chng vo mt nhm i tng cng loi.

S d nh vy bi tri gic gn cht vi t duy, ngn ng, kinh nghim ca c nhn.5. Tnh n nh ca tri gic:

Tnh khng thay i khi tri gic i tng trong s thay i cc iu kin tri gic.


6/11



Tnh n nh cho php con ngi hot ng linh hot, hiu qu trong iu kin mi trng hotng lun thay i.

6. Tng gic: S ph thuc ca hnh nh tri gic vo kinh nghim, vo i sng tm l, nhn cch ca ch th tri

gic gi l tng gic. Tng gic lm cho tri gic mang tnh ch th r nt. tri gic tt i hi con ngi phi phi rn luyn kh nng tri gic, tch ly kinh nghim, hnh

thnh thi tch cc...7. o nh:L s phn nh sai lch v i tng tri gic mt cch khch quan.Cc nguyn nhn:

Nguyn nhn vt l Nguyn nhn sinh l, no tn thng Nguyn nhn tm l: mt mi

Cu 6: Tr nh v cc giai on ca qu trnh tr nh? Qu trnh qun?L qu trnh phn nh nhng kinh nghim tri qua ca con ngi di hnh thc nhng biu tng,bao gm qu trnh ghi nh, gi gn v ti hin nhng tc ng trc y.Phn nh nhng ci qua, nhng ci khng cn trc tip tc ng.

Biu tng va mang tnh trc quan, va mang tnh khi qut.*Cc giai on ca qu trnh tr nh:+ Qu trnh ghi nh: L qu trnh hnh thnh du vt ca i tng trn v no, ng thi hnh thnh milin h gia cc phn ca i tng ang c ghi nh v mi lin h gia i tng ang ghi nh vinhng i tng khc c sn trong kinh nghim.Hnh thc ghi nh: Ghi nh khng ch nh, Ghi nh c ch nh.Cch ghi nh: Ghi nh my mc, Ghi nh ngha.+ Qu trnh gi gn: L qu trnh cng c vng chc nhng du vt c ghi nhn trn v no.-Hnh thc gi gnGi gn tiu ccGi gn tch cc

+ Qu trnh ti hin: L qu trnh lm xut hin nhng du vt ghi nhn v cng c trn v no trcy.

Hnh thc ti hin:- Nhn li.- Nh li.- Hi tng.

* Qu trnh qun: L biu hin ca s khng ti hin c hoc ti hin sai nhng tc ng trc y vomt thi im nht nh.

- Cc mc : qun tm thi, qun hon ton, qun cc b, qun mt phn Nguyn nhn qun

- Nguyn nhn khch quan- Nguyn nhn ch quan Quy lut qun- Trnh t qun:Qun ci tiu tit, vn vt trc, qun ci i , chnh yu sau.- Tc qun: Lc u rt nhanh, sau gim dn.- Nhp qun: Ph thuc vo ni dung v khi lng thng tin.

Cu 7: Khi nim, c im, cc giai on ca t duy.Tduy l mt qu trnh nhn thc phn nh nhng thuc tnh bn trong thuc v bn cht, nhng mi linh v quan h c tnh quy lut ca cc s vt, h in tng trong hin thc khch quan m trc ta chabit.


7/11



*c im:-Tnh c vn ca t duy: T duy ch ny sinh khi gp nhng hon cnh, nhng tnh hung m bngvn hiu bit c, nhng phng php hnh ng c c, con ngi khng gii quyt.Tnh hung c vn phi c ch th t duy nhn thc y v chuyn nhim v t duy.Tnh hung c vn phi va sc i vi ch th: Khng qu kh v cng khng qu d.-Tnh tru tng v khi qut ca t duy:

Tnh tru tng ca t duyL kh tru xut (gt b) khii tng nhng thuc tnh, nhng du hiu c th, c bit khng

cn thit ivinhim v m ch linhng thuc tnh bn cht, quy lut cn thit cho qu trnh tduy. Tnh khi qut ca t duy

Kh nng ca tduy cho php con ngibao qut chung nhng thuc tnh bn cht, nhng qu ilut, nhng c im... ca mt lot itng.-Tnh gin tip ca t duy: Th hin trc ht vic con ngi s dng ngn ng t duyS dng nhng cng c, phng tin (nh ng h, nhit k, my mc) nhn thc nhng i tngkhi khng th tri gic trc tip.-T duy gn lin vi ngn ng: T duy ca con ngi gn lin vi ngn ng. Chng thng nht nhngkhng ng nht, cng khng tch ri nhau.T duy khng th tn ti bn ngoi ngn ng.Ngn ng cng khng th c nu khng da vo t duy.-T duy quan h mt thit vi nhn thc cm tnh: Nhn thc cm tnh l ngun cung cp t liu cho tduy.T duy li nh hng n nhn thc cm tnh.Nh t duy m con ngi tri gic nhanh chng, chnh xc hn.T duy nh hng ti s la chn, tnh n nh, tnh c ngha ca tri gic.*Cc giai on ca t duy:Giai on nhn thc vn : Khi gp hon cnh c vn , ch th t duy nhn thc n v t ra vn cn gii quyt, trn c s ra nhin v ca qu trnh t duy.Giai on xut hin cc lin tng: y l giai on huy ng vn tri thc, kinh nghim c lin quan nvn lm xut hin trong u ch th t duy nhng mi lin tng xung quanh vn cn gii quyt.Giai on sng lc cc lin tng v hnh thnh gi thuyt: Trong giai on ny, ch th t duy gt bnhng lin tng khng cn thit, a ra nhng phng n gii quyt c th c i vi nhim v t duy.Giai on kim tra gi thuyt: Kt qu ca vic kim tra s dn n s khng nh, ph nh hay chnh xcha gi thuyt. Nu tt c cc gi thuyt u b ph nh th mt qu trnh t duy mi li bt u t u.Giai on gii quyt nhim v: Khi gi thuyt (tc l cch gii quyt nhim v c th c) c khngnh th n s c thc hin, ngha l i n cu tr li cho vn c t ra.Cu 8: Tng tng v vai tr ca tng tng:Tng tng l mt qu trnh nhn thc phn nh nhngcicha tng c trong kinh nghim ca c nhn bng cch xy dng nhng b iu tng mi trn c snhng hnh nh, biu tng c.*Vai tr: Tng tng c vai tr quan trng trong hot ng nhn thcca con ngi.Tng tng cng c vai tr rt ln i vi hot ng thc tin ca con ngi.Tng tng c vai tr ln trong isng tinh thn ca con ngi.

Cu 9: Khi nim, cc mc biu hin v cc quy lut c bn ca i sng tnh cm.Xc cm, tnh cm l thi ca c nhn i vi hin thc khch quan c lin quan n s tha mn haykhng tha mn nhu cu ca c nhn di hnh thc nhng rung cm.* cc mc biu hin:

1. Mu sc xc cm ca cm gic: L mc thp nht, thng i km vi cm gic. V d mu cho ta cm thy ro rc....

2. Xc cm:- L nhng rung cm xy ra nhanh, mnh, r rt, ngn, nht thi, hay thay i, khng n nh.Theo E.Izard c 8 loixc cm lm nn tng: hng th, hihp, vuisng, ngc nhin, au kh,cm gin, gh tm, khip s, xu h, ti li...


8/11



Cc loi xc cm:+ Xc ng: l mt dng ca xc cm c cng rt mnh, xyra trong mt thigianngn v xm chim ton b hot ng ca con ngimt cch nhanh chng.+Tm trng: l mt dng khc ca xc cm c cng va phihoc tng iyu, tn titrong khongthigian tng idi, chiphihnh vica con ngitrong sut thigian tn titm trng .3.Tnh cm:- l thi n nh ca con ngi i vi hin thc xung quanh v i vi bn thn. N mang tnh nnh v l thuc tnh tm l ca nhn cch.- So vi cc mc ca i sng tnh cm nu trn, tnh cm c tnh khi qut hn, n nh hn vc ch th thc mt cch r rng hn.

* Cc quy lut c bn ca i sng tnh cm: Quy lut v tnh haimt ca isng tnh cm:

Khi tha mn mt nhu cu no th mt s nhu cu khc b km hm c ch. iu to ra hai thi cctrong i sng tnh cm con ngi. l tnh hai mt ca i sng tnh cm.

Quy lut ly lan:Xc cm, tnh cm c th lan truyn t ngi ny sang ngi khc.

Quy lut thch ng: Mt xc cm, tnh cm no c lp i lp li nhiu ln mt cch khngi, th cui cng s b suy yu, b lng xung. l s chai sn ca tnh cm.y

Q

uy lut tng phn:M

t xc cm, tnh cm no c th lm tng cng hoc suy yu mt xccm, tnh cm khc i cc vi n. Quy lut dichuyn: Xc cm, tnh cm ca con ngi c th lan truyn t i tng ny sang i

tng khc. Quy lut pha trn: mt con ngi, trong cng mt thi im v i vi cng mt i tng c

th cng tn ti hai hay nhiu cm xc khc nhau, thm ch i lp nhau. Chng khng loi trnhau m quy nh ln nhau.

Quy lut v s hnh thnh tnh cm:Tnh cm c hnh thnh t nhng xc cm cng loi do qutrnh tng hp ha, ng hnh ha, khi qut ha m thnh.

Cu 10: So snh hot ng nhn thc v i sng tnh cm. Cc loi tnh cm cao cp ca con ngi.Hot ng nhn thc v i sng tnh cm:y Ging nhau: u l s phn nh hin thc khch quan, u mang tnh ch th v c bn cht x hi-

lch sy Khc nhau:

-V ni dung phn nh: nhn thc ch yu phn nh nhng thuc tnh v cc mi lin h ca bnthn hin thc khch quan, cn tnh cm phn nh mi quan h gia hin thc khch quan vi nhucu ng c con ngi-V phm vi phn nh: mi s vt hin tng tc ng vo c quan cm gic tng ng ca conngi, t nhiu c con ngi nhn thc nhng khng phi mi tc ng ca hin thc vo cc cquan cm gic u c con ngi t thi . Ch nhng s vt hin tng no lin quan n stha mn hay khng tha mn nhu cu, ng c ca h th mi to nn cm xc. Phm vi phn nh

ca cm xc c tnh la chn v hp hn so vi phm vi phn nh ca nhn thc-V phng thc phn nh: nhn thc phn nh th gii bng hnh nh, biu tng, khi nim, phmtr, quy lut cn tnh cm phn nh th gii di hnh thc nhng rung cm xao xuyn, bi hi-Mc th hin ca ch th, ca tnh cm cao hn, m nt hn so vi nhn thc-Qu trnh hnh thnh tnh cm lu di, phc tp hn nhiu v c din ra theo nhng quy lut khcvi qu trnh nhn thc* Cc loi tnh cm cao cp ca con ngi:-Tnh cm tr tu: ny sinh trong qu trnh hot ng tr c v lin quan n vic tha mn hay khngtha mn nhu cu nhn thc ca con ngi th hin s ham hiu bit, c hoi nghi khoa hc


9/11



-Tnh cm o c: lin quan n vic tha mn hay khng tha mn nhu cu o c ca conngi, th hin thi ca con ngi i vi cc yu cu o c, hnh vi o c-Tnh cm thm m: lin quan n nhu cu thm m, nhu cu ci p. Th hin thi thm m cacon ngi vi hin thc xung quanh v nh hng ln n s nh gi ci p, n th hiu thm mca c nhn-Tnh cm hot ng: lin quan n vic tha mn hay khng tha mn nhu cu v vic thc hin mtloi hot ng nht nh, th hin thi ca con ngi i vi hot ng -Tnh cm mang tnh cht th gii quan: l mc cao nht ca tnh cm con ngi, c tnh bn vngv n nh, tnh khi qut cao, tnh t gic v tnh thc cao v tr thnh nguyn tc trong thi vhnh vi ca c nhn.

Cu 11:Khi nim nhn cch, cu trc c ti trong nhn cch. Cc yu t nh hng n s hnhthnh v pht trin nhn cch.Nhn cch: l t hp nhng thuc tnh tm l ca mt c nhn, biu hin bn sc v gi tr x hica cnhn y.

Cu trc c- ti trong nhn cch:

c (phm cht) Ti (nng lc)-Cc phm cht x hi (hay o c- chnh tr):

th gii quan, nim tin, l tng, lp trng,quan im, thi chnh tr, thi lao ngc bit l biu gi tr x hi (hay biu nhhng gi tr).

-Cc phm cht c nhn (hay o c- tcch): cc tnh (tm tnh, tnh nt, tnh tnh) , ccthi, cc th (ham mun)

-Cc phm cht ch ca c nhn: tnh mcch, tnh quyt on, kin tr, chu ng(hoc tri li).-Cc cung cch ng x hay tc phong

- Nng lc x hi ha: thch nghi, sng to, c

ng, mn do- Nng lc ch th ho: biu hin tnh c o, csc, ci ring, ci bn lnh ca c nhn.

- Nng lc hnh ng: hnh ng c mc ch, ciu kin, ch ng, tch cc.

- Nng lc giao lu: thit lp v duy tr quan h.- Nng lc chuyn bit (hay chuyn mn), thit k,tnh ton, ngoi ng, ngh thut, nng lc nghnghip

y

Cc yu t nh hng n s hnh thnh v pht trin nhn cch:Vai tr ca yu t bm sinh di truyn:Bm sinh di truyn ch ng vai tr tin th cht, khng c tnh quyt nh n s hnh thnh v phttrin nhn cch.Vai tr ca hon cnh sng: Hon cnh sng c vai tr rt quan trng trong s hnh thnh v pht trinnhn cch. Nhng nhn cch con ngi khng phi do hon cnh quyt nh (Gn bn m chng hi tanhmi bn).Gio dc l t chc v hng dn mihot ng ca con ngi.Gio dc ng vai tr ch o i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch c nhn.Vai tr quyt nh ca hot ng v giao tip i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch.Hot ng l yu t quyt nh trc tip i vi s hnh thnh v pht trin nhn cch. Hot ng ra

cho con ngi nhng yu cu nht nh, i hi con ngi nhng phm cht tm l nht nh, qua hnh thnh nn nng lc v phm cht nht nh con ngi.Thng qua giao tip con ngi lnh hi nhng kinh nghim x hi lch s ca cc th h trc, qua hnh thnh v pht trin tm l, thc. Cng chnh trong giao tip con ngi lnh hi cc tiu chun oc, nguyn tc cc hnh vi vn dng vo cch ng x c nhn, to nn nhng nguyn tc o chnh vi cho mnh.Cu 12:Tnh cch v cc kiu ngi da vo c im ca tnh cch?


10/11



y Khi nim:-Tnh cach la s ket hp oc ao cac ac iem tam ly on nh cua con ngi,nhng ac iem nay quy nh phng thc hanh vi ien hnh cua ngi o trong nhng ieukien, hoan canh nhat nh, the hien thai o cua ho oi vi the gii xung quanh va ban than.

y Cc kiu ngi da vo c im ca tnh cch: Kieu 1: Noi dung tot hnh thc tot: ay la loai ngi toan dien, va co ban chat tot, thai otot, va co hanh vi, c ch, cach an noi cung tot. Nhng ngi nay thng co trnh o, co hieu

biet, co kinh nghiem song va v the ho co c hoi c s tn nhiem cua moi ngi va c quanchung tin tng.

Kieu 2: Noi dung tot hnh thc cha tot: la loai ngi co ban chat tot, nhng cha tng trai. La loaingi vung ve trong giao tiep, trong quan he v vay ho oi khi b hieu lam la ngi khong tot. Neuho c huan luyen, giao duc se tr thanh loai ngi kieu 1.Kieu 3: Noi dung xau - hnh thc tot: thng la nhng ngi c hoi, thu oan, thieu trung thc. ayla nhng ngi loc loi, hieu i, nhng ban chat khong tot. Ho thng dung nhng hanh vi, cch, li noi e nnh hot, tang boc ngi khac nham muc ch truc li cho rieng mnh.Kieu 4: Noi dung xau hnh thc cung xau: la loai ngi xau toan dien, xau ca ban chat, thai o,va hanh vi, c ch, cach noi nang.Cu 13:Nng lc, cc mc v cs nh gi nng lc ca c nhn.

y Khi nim:L t hp cc thuc tnh c o ca c nhn ph hp vi nhng yu cu ca mt hot ngnht nh, m bo cho hot ng c kt qu tt.

y Cc mc ca nng lc:Da vo tc tin hnh v cht l-ng sn phm hot ng, ng-i ta phnbit 3 mc pht trin ca nng lc: nng lc, ti nng v thin ti.

- Nng lc l mt mc nht nh ca kh nng con ng -i, biu th kh nng hon thnh c kt qumt hot ng no .- Ti nng l mc nng lc cao hn biu th s hon thnh mt cch sng to mt hot ng no .- Thin ti l mc cao nht ca nng lc biu th mc kit xut, hon chnh nht ca nhng vnhn trong lch s nhn loi.* C s nh gi nng lc c nhn:- Da vao phng thc hoan thanh cong viec (lam bang cach nao, co tnh sang tao hay khong, cooc lap hay khong ).

- Da vao hieu suat hoan thanh cong viec (lam viec o ton bao nhieu thi gian, bao nhieu sclc).- Da vao mc o ket qua cua cong viec (xet ve chat lng cung nh so lng).

Cu 14:Kh cht v cc kiu kh cht.y Khi nim: Kh cht l c trng chung nht v cng , tc v nhp ca cc hot ng tm l, th hin

sc thi ring v hnh vi v c ch ca ngi .

y Cc kiu kh cht:

-Khchat linhhoat:Nhng ngi co kh chat nay thng nhan thc nhanh, nhng hi ht, chu quan. Ho la nhng ngihoat bat, vui ve, de tiep xuc, giao tiep rong, de thch nghi vi moi ieu kien, giau sang kien, nhieumu meo.

Ho nhiet tnh, tch cc trong moi cong tac, nhng thieu kien tr, chong chan. Cam xuc cua ho boc lophong phu, soi ong nhng tnh cam khong ben vng, hay oi thay. Nhng ngi co kh chat linh hoatthch hp vi nhng cong viec co tnh chat oi mi, co noi dung hoat ong soi noi, linh hoat. Conoi vi nhng cong viec n ieu, kem thu v th ho se chong chan.-Khchatbnhthan (iem tnh).

Nhng ngi nay thng to ra ung dung, bnh than. Ho co the km che c cam xuc va nhng cnxuc ong. Trong quan he thng ung mc, hi kn ao va to ra th , thieu nhiet tnh vi nhngngi xung quanh. Ho thng nhan thc hi cham, nhng sau sac va chn chan. Trong hoat ong co seu an, can bang, co tnh ke hoach, tnh nguyen tac, khong thch mao hiem. (Trong hoat ong quan


11/11



ly nhng ngi nay thng thch hp vi cong tac ke hoach, to chc, nhan s, nhng cong viecoi hoi tnh can than va tnh nguyen tac).-Khchatnong.La ngi to ra co sc song doi dao, cac bieu hien tam ly boc lo manh me. Ho thng voi

vang, hap tap, lam viec soi ong, phung ph sc lc. Trong quan he ho thng nong nay, tham choi khi to ra cuc can, tho bao, ho de b kch ong, nhng khong e bung lau.Ho thng nhanh chong say sa vi cong viec, nhng cung nhanh xep. Ho t co kha nang lam chu ban

than trong cac trng hp bat thng, t co kha nang anh gia hanh ong cua ngi khac motcach khach quan.

Nhng ngi nay khong thch hp vi nhng cong viec mang tnh to chc, nhan s, nhng cong viecmang tnh ty my. Ho co the thch hp vi nhng cong viec mang tnh xong xao.-Khchatu t.Nhng ngi nay co dang ve cham chap, de xuc ong, thng song tram lang, kn ao, ngai vacham, ngai giao tiep. Ho thng an o, suy ngh chi tiet, than trong trong cong viec sap lam.Ho co tnh kien tr, chu kho trong nhng cong viec n ieu. Trong quan he vi moi ngi, tuy ho tci m nhng tnh cam sau sac, ben vng va te nh. No chung ho thng la nhng ngi tot, cotinh than trach nhiem cao, co y thc to chc, ky luat cao.

Trong hoat ong ho can co s khuyen khch, ong vien, tin tng giao viec cho ho va khong nen phebnh, gop y mot cach trc tiep.

Documents

De Cuong Tam Ly Hoc Dai Cuong