Ders1. Öğrenme Kuram Ve Yaklaşımlar

8/10/2019 Ders1. Öğrenme Kuram Ve Yaklaşımlar

http://slidepdf.com/reader/full/ders1-oegrenme-kuram-ve-yaklasimlar 1/35

Psikolojiye Giriş Ders : 1



Konu akışı Psikolojinin tanımı

Bilim, psikoloji ilişkisi

Tarihçe ve psikoloji akımları



Psikoloji Nedir? Tanım İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalıdır.

Davranışın ve zihinsel süreçlerin bilimsel olarak

incelendiği bilim alanı.. Psikoloji, Ruh Bilimi

Latincede: Psyche (ruh) ve Logos (bilim)kelimelerinden türemiştir; Psychology (İngilizce)



Psikoloji bilimi Psikoloji bilimi, İnsan düşüncesi, duyguları ve

davranışı hakkında bilimsel yollarla elde edilmişsistemli bilgilerden oluşur.

Psikoloji bir bilimdir.

Bilim nedir?



Bilim Evrenin veya olayların bir bölümünü konu olarak

seçen, deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgi,ilim.“

2. Genel geçerlik ve kesinlik nitelikleri gösteren yöntemli ve dizgesel bilgi.

3. Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, bellibir amaca yönelen bir bilgi edinme ve yöntemliaraştırma süreci (TDK. Sözlüğü)



Bilimsel bilginin özellikleriBilimsel bilgiyi diğer geleneksel, otoriteye dayananbilgilerden ayıran özellikler şunlardır: Nesneldir

Evrenseldir Test edilebilir

Sistemlidir

Geneldir

Yararlıdır bütünseldir

Birikimlidir

Değişebilir (Bacanlı)



Psikolojinin araştırma konuları Düşünce

Duygu

Davranış Motivasyon

Öğrenme

Bellek

Dikkat

Bilinç

Zeka vb. konular



Psikoloji (Pseudo psychologies,

Sözde psikolojiler) ’den farklıdır: Parapsikoloji

Astroloji

Medyumluk Telepati

Telekinezi

Ruh çağırma



Psikoloji ile ilgili disiplinler Kökeni Felsefedir.

Psikiyatri

Antropoloji Sosyoloji

Biyoloji

Nöroloji

Matematik

İstatistik vb.



Psikoloji ve Diğer Bilimler

Matematik

Felsefe

Psikoloji

Sosyal Bilimler

Antropoloji

Sosyoloji

Sosyal Coğrafya

Tarih

Fiziksel Bilimler

Fizik

Kimya Anatomi

Fizyoloji



Psikolojinin Tarihçesi ve akımları Psikoloji uzun bir geçmişe fakat kısa bir tarihe sahiptir.

1879 ‘da Leipzg ‘te kurulan psikoloji laboratuvarı ile resmitarihi başlar.

Başlangıçta felsefenin içinde olan psikolojinin tarihi 19.yy.‘ınbaşından itibaren başlar. Davranışları inceleme çalışmaları,insan var olduğundan beri vardır. Bu açıklamaların hepsidavranış nedenleri hakkında ileri sürülen varsayımlardır.

Sadece David Hume davranışlarda duygu gibi içsel

yaşantılardan söz etmiştir. 19.yy.'ın ikinci yarısında psişikolayların incelenmesinde, bilimsel yönteminkullanılabileceği düşüncesi ortaya çıkmıştır. Böylelikleinsanın psikolojik özellikleri üzerinde bu yöntemle

araştırmalar yapılmıştır.



Psikolojinin Tarihçesi ve akımları

İlk psikoloji laboratuvarı Almanya'da Leipzigüniversitesinde 1879 yılında Wilhelm Wundt

tarafından kurulmuştur. Bu nedenle Wundt,modern psikolojinin kurucusudur Bundan sonra,dünyanın birçok üniversitesinde psikoloji ile ilgiliaraştırmaların yapıldığı laboratuvarlar

kurulmuştur Böyle bir çalışma, Türkiye'de ilk kez,1915 yılında gerçekleştirilmiştir.



Psikolojiden (1879) Sonra … WILHELM WUNDT’UN

1879’DA LEIPZIG’DELABORATUARKURMASI İLE

PSİKOLOJİ BİR“BİLİM” OLARAKKABUL GÖRÜR.



Psikoloji ilk yıllar Wilhelm Wundt: “psikolojinin babası”

Yapısalcılık (Structuralism): bilincin yapısını oluşturan

elemanları araştırmışlar ve içebakış yöntemi ile zihin ve içsel yapıların anlaşılabileceğini savunmuşlardır.(Bu akımda Titchener önemli kişidir).

İşlevselcilik: Zihinsel işlevlerin bünyenin çevreye

uyumunu nasıl etkilediğini sorgulamışlardır, (Bu akımda W. James önemli kişidir.)



Psikoloji alanında yapılan çalışmalar "Psikoloji Ekolleri" denilen bilimsel

görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Psikolojinin 20.yy 'daki gelişimi

bu yaklaşımları çok etkilemiştir.

Psikolojinin gelişimine katkıda bulunan önemli psikologlara örnekler:

Sigmund Freud, F.Skinner J.B. Watson, Wilhelm Wundt, William James. Max

Wertheimer.



Davranışcılık Amerikalı psikolog John B. Watson, Pavlov, Skinner

tarafından geliştirilen bu yaklaşım, 3 temel ilke üzerinekurulmuştur:

a- Koşullu refleksler, davranışı oluşturan önemli öğelerden biridir. b- Öğrenilmiş davranış önemlidir. c- İnsan davranışlarının öğrenilmesi için hayvan davranışları

incelenmelidir.

Watson'a göre davranışların incelenmesinde, bilimsel yöntem gözlenebilir, ölçülebilir olma önemlidir,organizmalar üzerinde çevre etkileşiminin önemli olduğudüşünüldüğünden hayvanlar üzerinde birçok araştırma yapılmıştır.



Gestalt Psikolojisi Almanya'da, Max Wertheimer ve arkadaşları Kurt Kofka,

Kurt Lewin tarafından geliştirilmiştir.

Bu yaklaşımın 2 temel özelliği vardır. a- Yaşantı ve davranışlar bir bütündür.

Tek başına anlam taşımayan parçalar, yan yana konulursa, bir şekilolurlar.

b- Doğal gözlem önemlidir.

Davranışların doğal olarak incelenmesi gereğinisavunmuşlardır. Bu durum onları, insan yaşantılarını vealgılarını incelemeye yöneltmiştir



Psikanaliz Avusturya'da Sigmund Freud tarafından geliştirilen bu

yaklaşıma göre, insan edilgindir. Freud'a göre, insanın bütündavranışları id, ego ve superego'ya bağlıdır.

İd; Kişiliğin temel taşı olan bu bölümde, bilinçdışı istekler,

gereksinimler bulunur. Tutkuları temsil eden id'de haz ilkesiegemendir.

Ego; Kişiliğin zaman içinde gelişen parçasıdır. Tüm enerjisiniid'den alır. Kişiliğin psikolojik yanını oluşturur. İd ile süperegoarasındaki dengeyi sağlayan egoda, gerçeklik ilkesi bulunur.

Süperego; Enerjisini id'den alır. Kişiliğin sosyal yanıdır.Toplumun değer yargılarından oluşan bu bölüm, kişiliğin bellibir süre içinde olan kısmıdır.

Bu üç bölüm birbiriyle sürekli etkileşim halindedir,

davranışlar bu üç bölümün etkileşimi sonucu gerçekleşir.



Hümanistik Yaklaşım C. Rogers, A. Maslow ve L. Kholberg'in öncülük yaptığı bu

yaklaşımda, insan merkezdedir.

Hür irade, kendini gerçekleştirme, insan doğasını

gelişmeye yönelik ve olumlu görme temel kabulleridir.

Buna göre insan etkin, davranışlarını kendisi kontroledebilen, tercih yapabilen bir varlıktır. İnsan ihtiyaç veşimdiki yaşantılarına göre algılar, buna göre davranır.

Bu konuda, en etkili yöntem iç gözlem yöntemidir.

Bu yaklaşıma göre eğitim, bireylerin yeteneklerinin ortayaçıkarılmasına ve kişisel gelişimine yardımcı olmalıdır.



Bilişsel yaklaşım İsviçreli psikolog Jean Piaget tarafından ortaya çıkarılan bu

görüşe göre, zekâ, çocuğun dünyayı anlamasını sağlar. Yaklaşımın temelini, bilişsel süreçler oluşturmuştur.

Araştırmalarda kullanılan yöntem, doğal gözlemdir. Piaget değişik yaş gruplarından oluşan çocukların bilişsel

süreçleri üzerinde araştırmalar yapmıştır. Bu çalışmalaragöre , çocukların zihinsel yeteneklerinde değişme vegelişmeler olduğu sonucunu bulmuştur.

Çocukların belli gelişim dönemleri içindeki bilişsel yetenekleri o dönem içinde sınırlıdır. Bu yaklaşım,öğrenmenin gerçekleşmesi için gelişim aşamalarınıntamamlanması gereğini vurgulamıştır.



Biyo-psikolojik yaklaşım A.B.D'li Psikiyatr Adolf Meyer tarafından başlatılan bu

yaklaşıma göre, insan psikolojik ve biyolojik özellikleriile bütündür.

Davranışlarda beyinde meydana gelen biyokimyasalolaylar ve kalıtım etkilidir. Yaklaşım, beynin işleyişi iledavranışlar arasında ilişki kurmuştur.



Psikolojinin Alt Dalları



Deneysel Psikoloji: Deneysel Psikolojinin iki alt dalı bulunmaktadır. İlk

deneysel psikoloji çalışmaları genelde duyum süreci vepsiko-motor davranışlar üzerinde yapılmıştır.Günümüzde ise artık davranışın her yönü deneysel yöntemlerle araştırılmaktadır.

Çoğu kez özel laboratuvarda yapılan deneysel psikolojiçalışmaları daha çok insan davranışları üzerinde yoğunlaşmaktadır. Bazı psikologlar da insan ve hayvandavranışlarını karşılaştırmaktadır.



Fizyolojik psikoloji: Organik süreçlerin yani insan fizyolojisinin davranışlar

üzerindeki etkisini inceleyen bilim dalına fizyolojikpsikoloji denilir. Fizyolojik psikoloji insanın anatomik yapısı, sinir sistemi, salgı bezleri vb. fizyolojik olaylarındavranışlarla olan ilişkisini incelemektedir. Vücudunsalgıladığı hormonların davranışlar üzerinde ki etkisi ya da herhangi bir hastalığın davranışlar üzerinde nasıl

bir etki yaptığı vb. konular üzerinde çalışarakincelemelerde bulunan psikolojinin alt dalıdır.



Gelişim psikolojisi: Anne karnından başlayıp bebeklik, çocukluk, ergenlik,gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerinin tamamındagerçekleşen gerek davranış boyutunda ki gerekse zihinselboyutta ki bütün gelişim süreçlerini inceleyen psikolojinin

alt ana alanına gelişim psikolojisi denilmektedir. Yani gelişim psikolojisi bireyin yaşı ile davranışının türü

arasındaki ilişkiyi inceler. Duyu organlarının yaşla berabernasıl geliştiği, bazı karmaşık davranışların hangi yaşlarda

ve hangi basamaklardan geçerek öğrenildiği konusu

üzerinde yoğunlaşan bir psikoloji dalıdır. Gelişim psikolojisi çocukluk dönemiyle yani çocuğun

gelişim dönemleri ile ilgilendiği kadar, yaşlılık dönemiylede ilgilenmektedir



SOSYAL PSİKOLOJİ: İnsanların birbirleriyle etkileşimlerini ve birbirlerine

olan etkilerini inceleyen psikolojinin alt alnına sosyalpsikoloji denilir. Sosyal psikoloji toplumsal şartların

insanlar üzerinde ki etkisini araştırır. Bu tarzaraştırmalar psikologlar ve sosyologlar tarafındangerçekleştirilmektedir. Sosyal psikologlar her ne kadartoplum üzerinde çalışıyor olsalar bile birey üzerinde de

araştırmalar yapmaktadırlar. Çünkü toplumbireylerden oluşmaktadır. Yani birey toplumun enküçük parçasıdır.



Klinik Psikoloji Bir hastalığın tespiti, nedenleri ve iyileştirilmesi ile

ilgilenen psikolojinin alt alanına klinik psikoloji denilir. İnsanların zekâ, kişilik, ruh hastalıkları gibi çeşitli

konularda ki problemler üzerinde çalışan uygulamalı birpsikoloji alt dalıdır. Klinik psikoloji özellikle zihinsel,davranışsal ve duygusal bozuklukları inceler. Kişininzihinsel, davranışsal ve duygusal bozukluklarınındeğerlendirilmesi ve tanının konulması ve gerekli tedavinin

yapılması klinik psikolojinin alanıdır. Yine stres, fobi, cinselişlev bozuklukları, depresyon ve birçok ruhsalbozuklukların belirlenmesi ve tedavisi klinik psikolojininkonuları arasına girmektedir. Ruh hastalıklarına kliniklerdeteşhis konulmaktadır



Sağlık Psikolojisi

Psikolojinin sağlık üzerindeki etkilerinin incelenmesi yolu ile sağlıklı olmanın bilgisini öğreten ve uygulayanSağlık Psikolojisi, günümüzde psikolojinin en hızlı

gelişmekte olan alanlarından birisidir. Psikolojinin ortaya koyduğu ilkelerin bütün tıp

hizmetlerine uygulanması zorunluluğundan, SağlıkPsikolojisi doğmuştur. Sağlık, fiziksel, ruhsal,sosyal iyilik halinin bir bütünü olduğundandavranış nedenlerini araştıran psikoloji ile yakındanilişkilidir.



Eğitim psikolojisi Öğrencilere rehberlik yapan, testler veren danışman

psikologlara genel olarak okul psikologları denir. Bir okulpsikoloğu en çok, özel dikkat gerektiren öğrencilerle ilgilenir.Örneğin gözlemler sonucunda, okuma güçlükleri belirlenenbir öğrencinin ayrı bir okuma sınıfına alınmasını önerebilir,uyum problemleri olan öğrencilere danışmanlık yapabilir.Okul psikologları, yeni öğrencilerin seçiminde kullanılantestleri uygulama ve değerlendirme görevini yaparlar.

Eğitim psikolojisi, okul psikolojisini de içine alır. Eğitimpsikologları, öğrenme ve güdülenme hakkındaki bilgilerinkullanılması yolu ile, okulda eğitim ve öğretimin etkililiğiniarttırmağa uğraşırlar.



Danışmanlık Psikolojisi

Bu alan, öğrencilerin eğitimi ve öğretime ilişkinsorunları ve kişisel problemleri ile ilgilendiğinden okulpsikolojisi, klinik psikolojisi ile ilişkilidir. Danışmanpsikologlar, problemlerini çözmek için uzmangörüşüne ihtiyaç duyan bireylere yardımcı olurlar.



Psikometrik Psikoloji

Yeni testler hazırlayan psikometrik psikologlar, varolan testlerin kullanışlılık derecesini inceleyipdeğerlendirirler. Psikolojinin klinik, danışmanlıksosyal ve endüstri gibi uzmanlık alanları için uygun

araçları geliştirirler. Yeni gelişmekte olan alanlar için yararlanılabilecek istatistiksel teknikleringeliştirilmesi, uygulanması başlıca konularıdır.Psikolojinin bu alanı davranışın ölçülmesi için

istatistik ve matematiksel yöntemlerin psikolojiyeuygulanması ile ilgilenir.



Endüstri psikolojisi Bu alan, çalışanların işlerinde daha başarılı olmalarına,

işlerine uyum yapmalarına yardım eder.



Spor Psikolojisi

Tüm spor etkinlikleri insan davranışını ilgilendirir.Kişinin ilgilendiği spor dalını sevmesi, istekli olması,başarısında çok önemlidir.

Bu etkinliklerden elde edilecek sonuçlar, insanınsadece fiziki özellikleri ile değil, psikolojikdurumlarına bağlı olarak da ortaya çıkar.

Bunun için, tüm sportif etkinliklerde psikolojininbilgilerinden, yöntemlerinden yararlanılması gerekir.





Documents

Ders1. Öğrenme Kuram Ve Yaklaşımlar