Αναπτυξιακή και Εξελικτική Οικονοµική

8η ∆ιάλεξη

Νεοκλασσική θεωρία ενδογενούςοικονοµικής µεγέθυνσης

Aντώνης Μπαρτζώκαςabartzo@econ.uoa.grΠανεπιστήµιο Αθηνών

Τµήµα Οικονοµικών Επιστηµών

24 Μαρτίου 2010

Οι διαλέξεις του µαθήµατοςΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ1. Βασικές έννοιες2. Μακροχρόνιες τάσεις της ανάπτυξης3. ∆είκτες εµπειρικής ανάλυσης4. Μέθοδοι εµπειρικής ανάλυσης

∆ΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ5. Ανάπτυξη και κλασικοί οικονοµολόγοι6. Πρώτη γενιά αναπτυξιακών µοντέλων

ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ12. Εµπειρικές εφαρµογές θεωριών

οικονοµικής µεγέθυνσης σύγκλιση/απόκλιση

13. Οικονοµική καθυστέρηση 14. Οικονοµία της γνώσης15. Αγορές κεφαλαίων16. Θεσµοί και οικονοµική ανάπτυξη6. Πρώτη γενιά αναπτυξιακών µοντέλων

7. Οικονοµική µεγέθυνση και εξωγενής τεχνική πρόοδος

8. Νεοκλασσική θεωρία ενδογενούς οικονοµικής µεγέθυνσης

9. ∆οµική ανάλυση της ανάπτυξης10. Ανισότητα εισοδήµατος και οικονοµική

µεγέθυνση

11. Καινοτοµία και αναπτυξιακή δυναµική

16. Θεσµοί και οικονοµική ανάπτυξη17. Φτώχεια και αύξηση του πληθυσµού18. Περιβάλλον και βιώσιµη ανάπτυξη

ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ19. Οικονοµική ανάλυση και αναπτυξιακή

στρατηγική

20. Ανακεφαλαίωση

Νεοκλασσική θεωρία ενδογενούςοικονοµικής µεγέθυνσης

• Εµπειρικά δεδοµένα• Ο οριακός λόγος κεφαλαίου-προιόντος• Τρείς κατηγορίες θεωριών ενδογενούς µεγέθυνσης• Πως αναλύεται η τεχνολογική αλλαγή απο τις ενδογενείς θεωρίες οικονοµικής

µεγέθυνσηςµεγέθυνσης

• Θεωρίες Ενδογενούς Οικονοµικής Μεγέθυνσης και άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής

• Ανακεφαλαίωση

Παραδείγµατα φθίνουσα, σταθερής και αυξανόµενης απόδοσης, ως προς την κλίµακα

των εισροών, στη βιοµηχανία των ΗΠΑ

Αυξανόµενες, σταθερές και φθίνουσες αποδόσεις ως προς τις εισροές στην

παραγωγική διαδικασία

Αυξανόµενες αποδόσεις για το σύνολο της οικονοµίας, µια σύγκριση της Φιλανδίας µε τη Βενεζουέλα

Τρείς διαφορετικές παραδοχές:

i) Χρησιµοποίηση ευρύτερου ορισµού του κεφαλαίου

Το κεφάλαιο δεν είναι µόνο µηχανήµατα και κτίρια αλλά και υποδοµές και δίκτυα επικοινωνίας/οργάνσης των οικονοµικών συναλλαγών

ii) Αλληλεπίδραση παραγωγικών συντελεστών

Ποιές υποθέσεις µπορούν να γίνουν για σταθερό ή αυξανόµενο οριακό προιόν του κεφαλαίου [ MPK]

ii) Αλληλεπίδραση παραγωγικών συντελεστών

Η αλληλεπίδραση του ανθρώπινου κεφαλαίου µε το πάγιο κεφάλαιο έχουν ως αποτέλεσµα την εξασφάλιση σταθερών αποδόσεων, ως προς την κλίµακα των εισροών στην οικονοµία.

iii) Εξωτερικές οικονοµίες

Οταν µια επιχείρηση επενδύσει στην ανάπτυξη και εισαγωγή νέων παραγωγικών γνώσεων, άλλες επιχειρήσεις επωφελούνται και χρησιµοποιούν αυτές τις γνώσεις.

Εχουµε, δηλαδή, τρείς επιλογές για την τροποποίηση της νεοκλασσικής υπόθεσης της φθίνουσας οριακής παραγωγικότητας του κεφαλαίου:

(1)Αυξάνει το Οριακό Προιόν του Κεφαλαίου (MPK). Κάθε νέα µονάδα κεφαλαίου προσθέτει ακόµη περισσότερο προιόν. Για παράδειγµα, τεχνολογικά δίκτυα και υποδοµές βιοµηχανικών περιοχών.

(2) ∆εν µειώνεται το Οριακό Προιόν του Κεφαλαίου για το σύνολο της οικονοµίας, λόγω της αλληλεπίδρασης των συντελεστών παραγωγής. Εχουµε κεφάλαιο σε δύο τοµείς: KP (επιχειρήσεις) και KH (ανθρώπινο κεφάλαιο). Το MPKP µειώνεται και το και KH (ανθρώπινο κεφάλαιο). Το MPKP µειώνεται και το MPKH µειώνεται αλλά το συνολικό MPK παραµένει σταθερό ως αποτέλεσµα της αλληλεπίδρασης των δύο τοµέων, όπουMPK = MP(KP + KH).

(3) Εξωτερικές Οικονοµίες. Οι εξωτερικές οικονοµίες περιγράφουν µια κατάσταση στην οποία οι δραστηριότητες µιας επιχείρησης επηρεάζουν άµεσα τις οικονοµικές επιδόσεις µιας άλλης επιχείρησης. Οι εξωτερικές οικονοµίες είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο δεν φθίνει το οριακό προιόν του κεφαλαίου. Η παρουσία εξωτερικών οικονοµιών προσφέρει επιχειρήµατα για την άσκηση κρατικής πολιτικής ώστε να οδηγηθούµε στο άριστο επίπεδο ευηµερίας.

∆ιαγραµµατική παρουσίαση της δεύτερης επιλογής. Η εκπαίδευση των εργαζοµένων βελτιώνει την παραγωγική διαδικασία. Ετσι, µε δεδοµένο KH, αυξάνει το προιόν διότι αρχίζουν να εφαρµόζονται νέες τεχνικές χρησιµοποίησης του δεδοµένου KP µετατοπίζοντας προς τα έξω την καµπύληMPKH.

$

↑↑↑↑MPK H(KP = const.)

$

↑↑↑↑MPK H(KP = const.)

B

KH

(KP = const.)

KH0 KH

(KP = const.)

KH0

∆Y

A C

(MPKH)0

(MPKH)1

Η αυξανόµενη απόδοση προσελκύει επιπλέον ∆KH και η οικονοµία αυξάνει το διαθέσιµο KH

$

MPK H(KP = const.)

$

MPK H(KP = const.)

KHKH0 KH1 KHKH0 KH1KH0 KH1

KH ↑ → η παραγωγικότητα του KP ↑

$ ↑

MPK P

(KH → KH1)

$

MPK P

(KH = KH1)

→ οι επιχειρήσεις αυξάνουν το KP:

KP KP0 KP KP0 KP1

→ ξεκινά ένας δηµιουργικός κύκλος αύξησης του KH

και του KP …

Return on K

Firm’s return

Social return

∆ιαγραµµατική παρουσίαση του ρόλου των εξωτερικών οικονοµιών στην οικονοµική µεγέθυνση. Οι επιχειρήσεις δεν έχουν κίνητρα να

επενδύσουν πέρα απο το Kf.

RF

K KF K*

RF = firms’ breakeven return

Return on K

R

Firm’s return

R = firms’ breakeven return without subsidy

Social return

Return on K

R

Firm’s return

R = firms’ breakeven return without subsidy

Social return

Αντιµετώπιση των ατελειών της αγοράς µε κυβερνητικές επιδοτήσεις

RF

RS

KKF K*

RF = firms’ breakeven return without subsidySubsidy

RS = firms’ breakeven return with subsidy

RF

RS

KKF K*

RF = firms’ breakeven return without subsidySubsidy

RS = firms’ breakeven return with subsidy

Επιχειρήµατα αναπτυξιακής οικονοµικής στα πλαίσια των

ενδογενών θεωρίων οικονοµικής µεγέθυνσης

(i) Η µεγέθυνση µπορεί να συνεχίζεται στηριγµένη στη συσσώρευση κεφαλαίου. Τα λεγόµενα AK µοντέλα

(ii) Το ανθρώπινο κεφάλαιο συντηρεί τη µακροχρόνια οικονοµική µεγέθυνση αλληλεπιδρώντας µε το διαθέσιµο απόθεµα κεφαλαίου της οικονοµίας.

(iii) Η τεχνολογική πρόοδος αναπτύσσεται ενδογενώς, χαρακτηρίζεται απο σηµαντικές ατέλειες της αγοράς και χαρακτηρίζεται απο σηµαντικές ατέλειες της αγοράς και επηρεάζει καθοριστικά τις επιδόσεις της οικονοµίας

Η σχετική βιβλιογραφία έχει µεγάλο ενδιαφέρον και προφανείς πρακτικές συνέπειες για την άσκηση οικονοµικής πολιτικής.

Αν η οικονοµική µεγέθυνση µπορεί να επηρεαστεί απο ενδογενείς µεταβλητές, αυτό σηµαίνει ότι η αναπτυξιακή πολιτική µπορεί να βελτιώσει τις µακροχρόνιες επιδόσεις της οικονοµίας.

Η µεγέθυνση µπορεί να συνεχίζεται αδιάλειπτα, στηριγµένη στη συσσώρευση κεφαλαίου. Τα λεγόµενα AK µοντέλα

Ας υποθέσουµε ότι το οριακό προιόν του Κεφαλαίου είναι σταθερό αυτό σηµαίνει ότι κάθε αύξηση του µηχανολογικού εξοπλισµού αυξάνει ισόποσα το παραγόµενο προιόν

1. Ενδογενής οικονοµική µεγέθυνση

Επιπτώσεις στην άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής σύµφωνα µε τις AK θεωρίες ενδογενούς µεγέθυνσης

• Αναπτυξιακές πολιτικές και οικονοµικές µεταβλητές που αποδεδειγµένα επηρεάζουν την αποταµίευση, το τεχνολογικό επίπεδο και το ρυθµό αύξησης του πληθυσµού µπορούν να χρησιµοποιηθούν στη διατύπωση µιας ολοκληρωµένης ανάλυσης και ερµηνείας των αποκλίσεων στις επιδόσεις ερµηνείας των αποκλίσεων στις επιδόσεις οικονοµικής µεγέθυνσης.

• Πρέπει, βέβαια, να προσθέσουµε ότι αυτή η θεωρητική παραδοχή δεν είναι εύκολο να τεκµηριωθεί µε συγκριτικά και διαχρονικά στατιστικά δεδοµένα.

(2) Το ανθρώπινο κεφάλαιο συντηρεί τη µακροχρόνια οικονοµική µεγέθυνση

αλληλεπιδρώντας µε το διαθέσιµο απόθεµα κεφαλαίου της οικονοµίας.

2.1: Πως αναλύει η οικονοµική θεωρία το ανθρώπινο κεφάλαιο στα πλαίσια αυτής

της προσέγγισηςΓνώση και Ανθρώπινο Κεφάλαιο• Το ανθρώπινο κεφάλαιο περιλαµβάνει τις δεξιότητες και τη γνώση που συσσωρεύεται σε ατοµικό επίπεδο αλλά και συνολικά από το εργατικό δυναµικό µιας χώρας

• Το ανθρώπινο κεφάλαιο αυξάνει µέσα απο την • Το ανθρώπινο κεφάλαιο αυξάνει µέσα απο την εκπαίδευση και την εµπερία που αποκτούν οι εργαζόµενοι στην παραγωγική διαδικασία

• Απο εµπειρικές µελέτες προκύπτει ότι η αύξηση του ανθρώπινου κεφαλαίου έχει σηµαντική συµβολή στην οικονοµική µεγέθυνση. Βεβαίως, παραµένει ζητούµενο η αποτελεσµατικότητα του εκπαιδευτικού συστήµατος.

Τίθεται δηλαδή το πρόβληµα της απόδοσης των εκπαιδευτικών δαπανών...

2-2 Πως συνδέεται στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης η γνώση µε την παραγωγική διαδικασία: η θεωρία του

Arrow για τα οικονοµικά ωφέλη της παραγωγικής εµπειρίας

• Καθώς οι επιχειρήσεις, αυξάνουν τον αριθµό των προιόντων που παράγουν, το εργατικό δυναµικό εξειδικεύεται σε συγκεκριµένες δραστηριότητες και βελτιώνει την αποτελεσµατικότητα του.

[Η συµµετοχή στην παραγωγική διαδικασία οδηγεί στη συσσώρευση γνώσης, στη βελτίωση του συντονισµού και της συνεργασίας και γνώσης, στη βελτίωση του συντονισµού και της συνεργασίας και στην εισαγωγή καλύτερων τεχνικών οργάνωσης και εκτέλεσης της

παραγωγής]

• Υπάρχουν πολλές µετρήσεις που τεκµηριώνουν αυτή τη διαπίστωση, κλασσικό παράδειγµα είναι οι µετρήσεις για τον όγκο παραγωγής στη βιοµηχανία αεροσκαφών.

• Αυτή η διακασία βελτίωσης των γνώσεων είναι ένα οικονοµικό αποτέλεσµα που προκύπτει παράλληλα µε τη διαδικασία παραγωγής, χωρίς όµως να συνεπάγεται πρόσθετη δαπάνη.

Στοιχεία για το κόστος παραγωγής αεροσκαφών στις ΗΠΑ

(3) Η τεχνολογική πρόοδος αναπτύσσεται ενδογενώς, χαρακτηρίζεται απο σηµαντικές

ατέλειες της αγοράς και επηρεάζει καθοριστικά τις επιδόσεις της οικονοµίας.

Πρόκειται για το σηµαντικότερο παράδειγµα εξωτερικών οικονοµιών στην πρόσφατη βιβλιογραφία της οικονοµικής µεγέθυνσης.

Ενδογενής Τεχνολογική αλλαγή

• Μέχρι αυτό το σηµείο, αναφερθήκαµε σε µελέτες και θεωρίες που εξετάζουν την οικονοµική µεγέθυνση σε συνάρτηση µε τη διαδικασία συσσώρευσης του παραγωγικών συντελεστών κεφάλαιο και εργασία.

• Αλλά, εύκολα µπορούµε να διαπιστώσουµε [βλ. τον επόµενο πίνακα] ότι η γνώση και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών είναι πίνακα] ότι η γνώση και η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών είναι και αυτή µε τη σειρά της µια σηµαντική οικονοµική δραστηριότητα, η οποία προυποθέτει επενδύσεις και κινητοποίηση εξειδικευµένου ανθρώπινου δυναµικού.

• Αυτή η πραγµατικότητα, οδήγησε στη διατύπωση θεωριών ενδογενούς µεγέθυνσης που τονίζουν το ρόλο της διαδικασίας ανάπτυξης και χρησιµοποίησης γνώσεων στη διαµόρφωση των συνολικών επιδόσεων οικονοµικής µεγέθυνσης για το σύνολο της οικονοµίας.

Στον πίνακα αυτό, παραθέτουµε στοιχεία για την ετήσια δαπάνη Ερευνας και Ανάπτυξης στις αναπτυγµένες χώρες, ως ποσοστό της προστιθέµενης αξίας, σε µια

σειρά απο κλάδους της οικονοµίας.2007, επενδύσεις Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ

Ενας διαφορετικός τρόπος να παρουσιάσουµε την αυξανόµενη σηµασία των επενδύσεων στην ανάπτυξη γνώσεων είναι να

επικεντρώσουµε το ενδιαφέρον µας στο εταιρικό επίπεδο

Europe North America # R&D b€ sales b€ R&D/sales # R&D b€ sales b€ R&D/sales50 83 1.414 5,9% 50 79 1.409 5,6%

IT hardware 5 10 70 14% 15 20 192 11%Pharma & biotech 11 21 139 15% 9 21 143 15%Pharma & biotech 11 21 139 15% 9 21 143 15%Software & computer services 1 1 8 14% 5 11 114 10%

Aerospace & defence 5 7 69 9% 3 3 84 3%Automobiles & parts 11 24 512 5% 4 12 303 4%Chemicals 5 5 93 6% 2 2 50 3%Electronic & Electrical 4 9 131 7% 1 1 5 13%Engineering & machinery 1 1 23 4% 2 1 35 3%Health 2 2 22 9%

Other sectors 7 5 369 1% 7 7 462 1%

Πως αναλύεται η τεχνολογική αλλαγή απο τις ενδογενείς θεωρίες οικονοµικής µεγέθυνσης;

Η τεχνική πρόοδος (παραγωγική γνώση, ή απλά τεχνολογία) είναι ένας ξεχωριστός και ανεξάρτητος συντελεστής της παραγωγικής διαδικασίας, δηλαδή δεν προκύπτει ως ένα υπο-προιόν ή ως έµµεσο αποτέλεσµα της παραγωγικής διαδικασίας. Η παραγωγική γνώση είναι ένα οικονοµικό αγαθό, όπως τα προιόντα που παράγονται στην αγορά. Αυτό σηµαίνει ότι υπάρχει απόθεµα γνώσεων, επενδύσεις σε γνώση και οικονοµική απόδοση των επενδύσεων σε γνώση. Η επένδυση στην ανάπτυξη παραγωγικών γνώσεων αποτελεί µια βασική δραστηριότητα των επιχειρήσεων στη σύγχρονη οικονοµική πραγµατικότητα.

Η παραγωγή και η χρησιµοποίηση της γνώσης διαφέρει ριζικά απο την παραγωγή Η παραγωγή και η χρησιµοποίηση της γνώσης διαφέρει ριζικά απο την παραγωγή και την χρησιµοποίηση άλλων αγαθών στο οικονοµικό σύστηµα. Η γνώση δεν εξαντλείται κατά την χρήση της; Αντίθετα βελτιώνεται και διαφοροποιείται. Επίσης, όταν η γνώση χρησιµοποιείται στην παραγωγική διαδικασία, το κόστος αναπαραγωγής είναι ελάχιστο ενώ είναι αδύνατο να αποκλίσουµε άλλες επιχειρήσεις να έχουν προσβαση στη γνώση που έχουµε αναπτύξει και χρησιµοποιούµε.

Αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της παραγωγής και της κατανάλωσης γνώσεων έχουν ως αποτέλεσµα την αυξανόµενη απόδοση των παραγωγικών δραστηριοτήτων που ενσωµατώνουν νέα γνώση.

Ετσι, η χρησιµοποίηση των γνώσεων στην παραγωγική διαδικασία έχει ως αποτέλεσµα την εξασφάλιση αυξανόµενων αποδόσεων. Η διαδικασία αυτή τροφοδοτεί και εξασφαλίζει ενδογενώς την συνεχιζόµενη αύξηση του κατά κεφαλή προιόντος.

Οι αύξουσες αποδόσεις λόγω των εξωτερικών οικονοµιών τεχνολογικής διάχυσης

Η ερµηνεία του P. Romer• Οι µεµονωµένες εταιρικές επενδύσεις στην Ε&Α δηµιουργούν θετικές εξωτερικές

επιδράσεις σε άλλες επιχειρήσεις. Επίσης, κάθε µονάδα του κεφαλαίου που επενδύεται για τη βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου επιφέρει αλλαγές όχι µόνο στην ποιότητα του εργατικού δυναµικού αλλά και στο ρυθµό εισαγωγής τεχνολογικών βελτιώσεων. Υπάρχουν µεµονωµένες φθίνουσες αποδόσεις, αλλά και οι συνολικές (κοινωνικές) αυξανόµενες αποδόσεις που σχετίζονται µε το επίπεδο του συνολικού αποθέµατος του κεφαλαίου στην οικονοµία (Κ).

• Επιπτώσεις πολιτικής: µεµονωµένη υποεπένδυση όταν υπάρχουν θετικές εξωτερικότητες. Ως εκ τούτου, χρειάζεται η κυβερνητική παρέµβαση για να αυξηθεί η ιδιωτική επένδυση στην τεχνολογική αλλαγή: επιχορηγήσεις στην Ε&Α, εκπαίδευση.εξωτερικότητες. Ως εκ τούτου, χρειάζεται η κυβερνητική παρέµβαση για να αυξηθεί η ιδιωτική επένδυση στην τεχνολογική αλλαγή: επιχορηγήσεις στην Ε&Α, εκπαίδευση.

• Πρόσθετες επιπτώσεις στις αναπτυσσόµενες χώρες: χρειάζονται πολιτικές για να διευκολυνθεί η υιοθέτηση εισαγόµενων τεχνολογιών (εκπαίδευση, επιχειρηµατικό πνεύµα, παγκόσµια ενσωµάτωση, ΑΞΕ). Οι νεοεισερχόµενοι µπορούν να κάνουν χρήση του τεχνολογικού πλεονεκτήµατος (Κίνα, Ινδονησία) εάν µπορούν να απορροφήσουν την τεχνολογία των βιοµηχανικών χωρών (που µεταφέρεται συχνά από τις άµεσες ξένες επενδύσεις). Γίνεται η διάκριση ανάµεσα σε γνώσειςλειτουργίας και κανόνες χρησιµοποίησης µιας τεχνολογίας.

• Βασικός είναι ο ρόλος των προϋποθέσεων για να αξιοποιηθούν τα συγκριτικά και δυναµικά πλεονεκτήµατα αυτών των χωρών (εγγύτητα, φτηνή εργασία, υποδοµή, χρηστή διοίκηση, όργανα αγοράς).Οι αναπτυσσόµενες χώρες µειώνουν το τεχνολογικό τους χάσµα όταν διαθέτουν κανόνες που να εξασφαλίζουν την αποτελεσµατική λειτουργία αυτών των προυποθέσεων

• Ως εκ τούτου η αναπτυξιακή πολιτική επηρεάζει την οικονοµική µεγέθυνση. Στη διεθνή οικονοµία, η οικονοµική σύγκλιση δεν είναι µια αυτόµατη διαδικασία αλλά επηρεάζεται απο την αναπτυξιακή πολιτική.

Η ελαστικότητα του ΑΕΠ ως προς τις δαπάνες Ε&Α [στην πλειοψηφία των παραδειγµάτων απο

0.1 έως 0.2]

Θεωριές ενδογενούς οικονοµικής µεγέθυνσης και άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής

• Οι οικονοµολόγοι έχουν να απαντήσουν σε τρία ερωτήµατα αναφορικά µε την αναγκαιότητα και τις επιπτώσεις της αναπτυξιακής πολιτικής.– Το πρώτο ερώτηµα είναι αν η αναπτυξιακή πολιτική έχει τη δυνατότητα να συµβάλει στην µακροχρόνια αύξηση της ευηµερίας µιας χώρας.

– Αν η απάντηση στο πρώτο ερώτηµα είναι θετική, το δεύτερο ερώτηµα που τίθεται είναι: ποιές θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες αναφορικά µε τη δέσµευση πόρων στα πλαίσια της αναπτυξιακής πολιτικής.που τίθεται είναι: ποιές θα πρέπει να είναι οι προτεραιότητες αναφορικά µε τη δέσµευση πόρων στα πλαίσια της αναπτυξιακής πολιτικής.

– Το τρίτο ερώτηµα αναφέρεται στην αποτελεσµατικότητα κατά την εφαρµογή αναπτυξιακής πολιτικής και το ρόλο που µπορούν να διαδραµατίσουν οι αγορές σε αυτή τη διαδικασία.

• Οι θεωρίες ενδογενούς µεγέθυνσης προσφέρουν προσεγγίσεις που απαντούν και στα τρία ερωτήµατα. ∆ηλαδή, προσφέρουν επιχειρήµατα για την αναγκαιότητα άσκησης πολιτικής, προσδιορίζουν τις δραστηριότητες που πρέπει να ενισχύσει η αναπτυξιακή πολιτική και τονίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτουν οι αγορές.

Συνοπτικός πίνακας θεωριών µεγέθυνσηςΥπόδειγµα Πρόβλεψη για το κατά κεφαλή ΑΕΠ

Harrod-Domar Η οικονοµική µεγέθυνση εξαρτάται απο το ποσοστό αποταµίευσης, το οριακό προιόν του κεφαλαίου και το ρυθµό αποσβέσεων – δηλαδή σε τελευταία ανάλυση απο τη συσσώρευση των συντελεστών παραγωγής.

Solow Η οικονοµική µεγέθυνση εξαρτάται απο το ποσοστό αποταµίευσης, το ρυθµό αύξησης του πληθυσµού, το ρυθµό αποσβέσεων και την τεχνολογική πρόοδο

Arrow (ΑΚ υποδείγµατα) Η οικονοµική µεγέθυνση εξαρτάται απο τη συσσώρευση εµπειρίας κατά την αύξηση του όγκου της παραγωγής.

Romer Η οικονοµική µεγέθυνση εξαρτάται απο τη διάθεση πόρων στον ερευνητικό τοµέα της οικονοµίας και το τελικό αποτέλεσµα που προκύπτει διαµορφώνεται απο την παραγωγικότητα του ερευνητικού τοµέα.

Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης1. Ποιές υποθέσεις μπορούν να μας οδηγήσουν την αναθεώρηση της υπόθεσης του

φθίνοντος οριακού προιόντος του κεφαλαίου;2. Θεωρίες ενδογενούς οικονομικής μεγέθυνσης και άσκηση αναπτυξιακής

πολιτικής3. Σε τι διαφέρουν, κατά τη γνώμη σας, οι προτάσεις αναπτυξιακής πολιτικής των

θεωριών ενδογενούς μεγέθυνσης απο τις θεωρίες για την αποτυχία συντονισμού των επενδύσεων; Αιτιολογήστε την απάντηση σας

4. Η ελαστικότητα του εισοδήματος ως προς την Ε&Α σε μια οικονομία είναι 0.5%. Πως ερμηνεύεται αυτή η υψηλή επίδοση με τη θεωρία του Romer;Πως ερμηνεύεται αυτή η υψηλή επίδοση με τη θεωρία του Romer;

5. Πως αναλύεται η τεχνολογική αλλαγή απο τις ενδογενείς θεωρίες οικονομικής μεγέθυνσης;

6. Τι υποστηρίζει η θεωρία του Arrow για τα οικονομικά ωφέλη της παραγωγικής εμπειρίας; Ποιά εμπειρικά δεδομένα έδωσαν το έναυσμα για τη διατύπωση της;

7. Κωδικοποιήστε τα επιχειρήματα αναπτυξιακής οικονομικής στα πλαίσια των ενδογενών θεωρίων οικονομικής μεγέθυνσης

8. Διαγραμματική παρουσίαση της αλληλεπίδρασης του ανθρώπινου κεφάλαιου με το διαθέσιμο απόθεμα φυσικού κεφαλαίου.

9. Οι θεωρίες ενδογενούς οικονομικής μεγέθυνσης υποστηρίζουν την κρατική παρέμβαση στην οικονομία. Εξηγείστε γιατί συμφωνείτε η διαφωνείτε με αυτή την διαπίστωση.