D E V R E : X O t L T : 16 İ Ç T İ M A : 3

fi B. M. M. ZABIT CERİDESİ

»•-<

Yirmi dokuzuncu inikat

23.1.1957 Çarşamba »• ^«ü ı ı

Mtinderecat Sayfa

181:182 182 188

183

183 183

1. — Sabık zabıt hulâsası 2. — Havale edilen kâğıtlar 3. — Yoklama 4. — Riyaset Divanının Heyeti ümu-

miyeye mâruBatı 1. — Sayın mebuslardan bâzılarına izin

verilmesi hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyaseti tezkeresi (3/468)

5. — İkinci defa reye konulan maddeler 1. — Zonguldak Mebusu Sebati Ata­

man'in, Türkiye Büyük Millet Meclisi me­murları teşkilâtı hakkındaki 5509 sayılı Kanuna ek kanım teklifi (2/305) 183,185.

203:206 6. — İntihaplar 184 1. — Devlet Şûrasında açık bulunan

7 âzalık için seçim yapılması hakkında Baş vekâlet tezkeresi ve Adlîye ve Dahiliye en­cümenlerinden mürekkep Muhtelit Enc'j. men mazbatası (3/450) 184:185,201

7. — Sualler ve cevaplar 185 A — Şifahi sualler 185 1. — Trabzon Mebusu Emrullah Nut­

ku'nun, başta Ankara ve İstanbul olmak üzere bazlı şehirlerde ele alman imar hare­ketlerine dair Başvekilden şifahi suali (6/309) 185

Sayfa

185

185

185

2. — Muş Mebusu Şemsi Ağaoğlu'nun, Muş vilâyeti dahilindeki nehir ve ırmaklar üzerinde köprüler inşa edilmesi hususunda ne düşünüldüğüne dair Nafıa Vekilinden şifahi suali (6/313)

3. —- Tunceli Mebusu Arslan Bora'nm, Nusaybin ovasının sulanması için yapıla­cak tesisata dair Dahiliye, Maliye ve Nafıa Vekillerinden şifahi suali (6/314)

4. — Malatya Mebusu Ahmet Fırat'ın, ekmek et ve gaz sıkıntısının önlenmesi hu­susunda ne gibi tedbirler alındığına dair İktisat ve Ticaret ve Ziraat Vekillerinden şifahi suali (6/319)

5. — Burdur Mebusu Fethi Çelikbaş'-m, mal darlığı ve hayat pahalılığının ön­lenmesi ve fiyat politikasının gerçekleşti­rilmesi pususunda ne düşünüldüğüne, mem­leketin iktisadi ve içtimai düzenine dair Başvekilden şifahi suali (6/320)

6. — Diyarbakır Mebusu Yusuf Aziz-oğlu'nun, Amerika tarafından memleketi­mize gönderilen gıda maddelerinin tevzi şekli hakkında gazetelerde intişar eden ha­berlerin doğru olup olmadığına ve parti­lere eşit muamele yapılması hususunda ne düşünüldüğüne dair Başvekilden şifahi suali (6/307) 185:186

185

Sayfa 7. — Diyarbakır Mebusu Yusuf Aziz-

oğlu'nun, Milletvekilleri Seçimi Kanunun­daki son tadilleri kaldıran kanun lâyiha­sının ne sebeple geri alındığına dair Baş­vekilden şifahi suali (6/312) 186

8. — Müzakere edilen maddeler 186 1. — Gelir Vergisi Kanununun 32 ve

89 ncu maddeleri hükümlerinin değiştiril­mesi hakkında kanun lâyihası ile Kocae­li Mebusu Ekrem Alican'm, Gelir Vergi­si Kanununun 32 ve 89 ncu maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ve Ma­liye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/473, 2/286) 186

2. — Basın - Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü Kanununun 21 nci maddesinin tadili hakkında kanun lâyihası ve Dahili­ye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/547) 186

3. — 16 Şubat 1952 tarihli Türkiye -Federal Almanya Ticaret ve Tediye An­laşmalarına mütaallik protokollerle ilişik­lerinin tasdiki hakkında kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazba­taları (1/490) 186:193

4. — Orta - Doğu Teknik Üniversitesi­nin kuruluş ve hazırlıkları hakkında ka-

Sayfa nun lâyihası ve Maarif ve Bütçe encü­menleri mazbatalan (1/572) 193:194,194:200,

200,201,207:210 5. — Devlet memurları aylıklarının tev­

hit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Ka­nuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmında değişiklik yapılması hakkında kanun lâyihası ve Da­hiliye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/590) 194

6. — Devlet memurları aylıklarının tev­hit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Ka­nuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmına ilâve yapılma­sına dair kanun lâyihası ve Dahiliye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/610) 200

7. — Maarif Vekâleti kadrolariyle mer­kez teşkilât ve vazifeleri hakkındaki 2286 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair 4926 sayılı Kanuna ek kanun lâyihası ve Maarif ve Bütçe encümenleri mazbatalan (1/488) 200,200 r201

B — Tchrirî sual ve cevabı 201 1. — Kocaeli mebusu Turan Güneş'in,

askerlik daire ve şubelerinde çalıştmlan ücretli daktiloların miktanna, terfih ve ter­fileri hususunda ne düşünüldüğüne dair sualine Millî Müdafaa Vekâleti Vekili Se­mi Ergin'in tahrirî cevabı (7/277) 201502

1. - SABIK ZABIT HULASASI

Hariciye Vekâletinin, Libya Ordusuna he-diye edilen silâhlarla son defa hibe edilen piya­de havan mermjleri dolayısiyle Türkiye Reisi­cumhuruna, Büyük Millet Meclisi Reis ve aza­ları ile Hükümet Reis ve erkânına Libya Hü­kümetinin şükran duygularının iblâğı hususu­nun Libya Elçiliği tarafından rica edilmiş bu­lunduğuna dair tezkeresi okundu.

Seyhan Mebusu Sedat Barı ve 7 arkadaşının, Turizm Umum Müdürlüğü teşkilâtı hakkındaki kanun teklifinin muvakkat bir encümende gö­rüşülmesine dair Dahiliye Encümeni Reisliği tezkeresi okundu. Bütçe* Dahiliye, Maarif ve Maliye encümenlerinden üçer âza alınarak Mu­vakkat Encümen teşkili kabul edildi.

Vekillerin mesuliyet ve vazifelerine, Seçim Kanununa mütaallik kanun teklifleriyle Seçim Kanununun bir maddesinin tefsirine, Dahilî Ni­zamnamenin bâzı maddelerinin tadiline dair tekliflerin henüz encümence tetkiklerinin ikmal edilememiş bulunduğuna dair Teşkilâtı Esasiye Encümeni Riyaseti tezkeresi okundu.

Sivas Mebusu Bahattin örnekol 'un, yılbaşı ve Gençlik Bayramı günlerinde posta mürase-r

lâtı ile telgraflara Yeşilay Cemiyeti yardım pu-lu yapıştırılması hakkındaki kanun teklifi, tale­bi üzerine geriverildi.

Trabzon Mebusu Emrullah Nutku 'nun, başta Ankara ve İstanbul olmak üzere bâzı şehirlerde ele alman imar hareketlerine dair şifahi suali, Başvekil hazır bulunmadığından,

Muş Mebusu Şemsi Ağaoğlu'nun, Muş vilâ­yeti dahilindeki nehir ve ırmaklar üzerinde köp­rüler inşa edilmesi hususunda ne düşünüldüğü­ne dair şifahi suali, sahibi hazır bulunmadığın­dan,

Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, Nusaybin ovasının sulanması için yapılacak tesisata dair Dahiliye, Maliye ve Nafıa Vekâletlerinden olan şifahi suali, Nafıa Vekilli hazır bulunmadığından, gelecek İnikada bırakıldı.

Trabzon Mebusu Emrullah Nutku'nun, 6731 sayılı Kanunla tadil. edilen Millî Korunma Ka­nununun tatbikatı neticelerine ve fiyat yükse­lişlerinin önlenmesi için ne gibi tedbirler düşü­nüldüğüne dair sualine İktisat ve Ticaret Ve­kili Abdullah Aker cevap verdi.

Malalya Mebusu Ahmet Fırat'ın, Ekmek, et ve gaz sıkıntısının önlenmesi hususunda ne gi­bi tedbirler alındığına dair İktisat ve Ticaret ve Ziraat Vekillerinden şifahi suali, sahibi ha­zır bulunmadığından, gelecek İnikada bırakıldı.

Gelir Vergisi Kanununun 32. ve 89 ncu mad­deleri hükümlerinin değiştirilmesi hakkında ka­nun lâyihası ile Kocaeli Mebusu Ekrem Alican'-m, Gelir Vergisi Kanununun 32 ve 89 ncu mad­delerinin değiştirilmesine dair kanun teklifinin, ^encümene verilen maddesi henüz gelmediğinden, müzakeresi tehir edildi.

Islahı Hayvanat Kanununa ek kanun lâyi­hası ile

Sınai mülkiyetin himayesine mahsus 20 Mart 1883 tarihli Paris İttihadı Mukavelenamesi ile, Ticaret eşyası üzerinde sahte mahreç işaretleri­nin men'i hakkındaki 14 Nisan 1891 tarihli Mad-rit İtilâf namesinin, 2 Haziran 1934 tarihli Lon­dra tadillerinin tasdikine dair kanun lâyihası­nın birinci müzakereleri bitirildi.

İl İdaresi Kanununun 48 nci maddesinin de­ğiştirilmesi hakkındaki kanun lâyihasının bi­rinci maddesi reddedildi. Bu suretle lâyiha da reddedilmiş bulunduğundan diğer maddeler müzakere edilmedi.

Hükümete teknik yardım teminine dair Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilâtı arasında im­zalanan (10 C) numaralı Ek Anlaşmanın tasdi­kine,

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleş­miş Milletler Gfda ve Tarım Teşkilâtı arasında imzalanan Hükümete teknik yardım teminine ait (10 B) numaralı Ek Anlaşmanın tasdikine dair kanun lâyihalarının birinci müzakereleri bitirildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi memurları teş­kilâtı hakkındaki 5509 sayılı Kanuna ek kanun teklifinin maddelerinin müzakeresi ikmal edi­lerek heyeti umumiyesi tâyini esami ile reye vaz '-olundu. Tasnif neticesinde nısabolmadığı anlaşıl­dığından tekrar reye vaz'olunacağı tebliğ olundu.

Gümrük Tarifelerindeki Eşya Tasnif No-manklâtürüne mütedair 15 Aralık 1950 tarihli Brüksel Mukavelenamesine ait 1 Temmuz 1955 ta-

— 181 —

ruhinde Brüksel'de imza edilen tashih Protoko­lünün tasdikine,

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleş­miş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilâtı arasında imzalanan 15 numaralı Ek Anlaşmanın tasdiki­ne dair kanun lâyihalarının birinci müzakerele­ri de İkmal edildikten sonra,

23 .1.1957 Çarşamba günü saat 15 te top-

Şifatti mal 1. — Malatya Mebusu Tevfik Ünsalan'ın, iş­

çiler için inşa ettirilen ve ettirilecek olan mes­kenlere dair şifahi sual takriri Çalışma Vekâ­letine gönderilmiştir. (6/323)

2. — Kocaeli Mebusu Turan Güneş'in, Ad­liye ve Teşkilâtı Esasiye encümenlerinden mü­rekkep Muhtelit Encümen ile Teşkilâtı Esasi­ye Encümeninin ne için toplanmadıklarına dair Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisinden şifahi

TekUfler 1. — Çorum Mebusu Hüseyin Ortakcıoğlu'-

nun, Gayrimenkul kiraları hakkındaki 6570 sa­yılı Kanunun 3, 4, 10, 15 ve 16 ncı maddeleri­nin değiştirilmesine dair kanun teklifi (2/424) (Ticaret, Dahiliye, Adliye ve Bütçe encümen­lerine)

2. — Kütahya Mebusu Nihat Halûk'Pepe-yi'nin, Hilâfetin ilgasına ve Hanedanı Osmani-nin Türkiye Cumhuriyeti memaliki haricine çı­karılmasına dair olan 431 sayılı Kanunun 2 nei maddesinin değiştirilmesi ve aynı kanuna bâzı maddeler eklenmesi hakkındaki 5958 sayılı Ka­nunun 3 ncü ek maddesine bir fıkra ilâvesine dair kanun teklifi (2/425) (Dahiliye, Hariciye ve Adliye encümenlerine)

lanılmak üzere inikada nihayet verildi.

Reisvekili Kâtip Kayseri Mebusu Kayseri Mebusu Fikri Apaydın Hakkı Kurmel

Kâtip Kayseri Mebusu

Ömer Mart

suali (6/324)

Tahrirî sual

1, — Malatya Mebusu Tevfik Ünsalan'ın, 1948 yılından beri kaç ortaokul yapıldığına ve her birinin maliyet değerine, ortaokullara de­vam eden talebe mevcudu ile her okulda ne kadar öğretmen bulunduğuna dair tahriri sual takriri Maarif Vekâletine gönlerilmiştir. (7/288)

3. — Rize Mebusu İzzet Akçal'ın, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 6311 sayılı Kanunla değiştirilen 17 nci maddesinin tadiline ve aynı kanuna muvakkat bir madde eklenmesine dair kanun teklifi (2/426) (Mali­ye Encümenine)

Mazbata 4. — Türkiye Cumhuriyeti ile Yugoslavya

Federatif Halk Cumhuriyeti Hükümetleri ara­sında imzalanan «Türkiye Cumhuriyeti ile Yu­goslavya Federatif Halk Cumhuriyeti arasında 15 Temmuz 1956 - 31 Ağustos 1957 devresinde­ki mal mübadelelerine mütedair Protokol» ile eklerinin tasdiki hakkında Kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/531) (Ruznameye)

Sua

2. — HAVALE EDİLEN KAĞITLAR

..±-^Trm>9-<mtT(7<<-

BİEİNOÎ CELSE Açılma saati: 15,10

REİS — Reisvekili Fikri Apaydın KÂTİPLER.: Ömer Mart (Kayseri), Hakkı Kurmel (Kayseri)

3. — YOKLAMA

REİS — Yoklama yapacağız, efendim. (Burdur mebuslarına kadar yoklama yapıldı.)

i. — Sayın mebuslardan bâzılarına izin ve­rilmesi hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyaseti tezkeresi (3/468)

Umumi Heyete Aşağıda adları yazılı Sayın Mebusların hiza­

larında gösterilen müddetlerle izinleri, Riyaset Divanının 21 . I . 1957 tarihli toplantısında ka­rarlaştırılmıştır.

Keyfiyet yüce tasviplerine arz olunur. T. B. M. M. Reisi

R. Koraltan

Aydın Mebusu Nihat tyriboz, 1 ay, hasta ol­duğu için, 12 . % . 1957 tarihinden itibaren.

Bilecik Mebusu Yümnü Üresin, 15 gün, has­ta olduğu için, 6 . 1 . 1957 tarihinden itibaren.

Hatay Mebusu Sekip İnal, 1 ay, mazeretine binaen, 11 . I . 1957 tarihinden itibaren.

İstanbul Mebusu Hamdullah Suphi Tanrı-över, 15 gün, hasta olduğu için, 28 . XII . 1956 tarihinden itibaren.

Sivas Mebusu Nuri Demirağ, 2 ay, hasta ol­duğu için 18 . I . 1957 tarihinden itibaren.

1. — Zonguldak Mebusu Sebati Ataman'ın, Türkiye Büyük Mület Meclisi memurları teşki­lâtı hakkındaki 5509 sayılı Kanuna ek kanun teklifi (2/305)

REİS — Müzakeresi bitmişti, yeniden açık reylerinize arz ediyorum, efendim.

REİS — Celseyi açıyorum, efendim.

REİS — Teker, teker okutup reyinize açz edeceğim :

Aydın Mebusu Nihat tyriboz, 1 ay, hasta ol­duğu için, 12 . I . 1957 tarihinden itibaren.

REİS — -Reyinize arz ediyorum : Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Bilecik Mebusu Yümnü Üresin, 15 gün, has­ta olduğu için, 6 . 1 . 1957 tarihinden itibaren.

REİS — Reyinize arz ediyorum: Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Hatay Mebusu Sekip İnal, 1 ay, mazeretine binaen, 11 . I . 1957 tarihinden itibaren.

REİS — Reyinize arz ediyorum: Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

İstanbul Mebusu Hamdullah Suphi Tann-över, 15 gün, hasta olduğu için, 29. XI I . 1956 tarihinden itibaren.

REİS — Reyinize arz ediyorum: Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Sivas Mebusu Nuri Demirağ, 2 ay, hasta ol­duğu için 18 . I . 1957 tarihinden itibaren.

REİS — Reyinize arz ediyorum: Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Ruzname ile ilgili bir takrir var, okuyoruz.

Yüksek Reisliğe Kanun lâyihalarının suallerden evvel görü­

şülmesini arz ve teklif ederim. Giresun

H. Bozbağ

4. — RİYASET DtVANININ HEYETİ UMUMÎYEYE MARUZATI

5. — İKİNCİ DEFA REYE KONAN MADDELER

— 183 —

1 : 29 23.1 .1957 O : 1

6. — İNTİHAPLAR

1. — Devlet Şûrasında açık bulunan 7 âzalık I için seçim yapılması hakkında Başvekâlet tezke­resi ve Adliye ve Dahiliye encümenlerinden mü- \ rekkep muhtelit Encümen mazbatası (3/450) (1) \

MEHMET DAİM SÜALP (Siird) — Muhte­rem arkadaşlar, Ruznamemizde suallerden son­ra, bir defa müzakereye tâbi olan maddeler fas­lında, Şûrayı Devlette açık bulunan âzalıklarm seçimi vardır. Bu 6, 7.hattâ 10 senede bir defa hu­zurunuza gelen gayet mühim bir seçimdir. Biz, kanunların müzakerelerini suallerden evvele ala­cak olursak otomatikman bu seçimler müzakere­lerin sonuna kalmış olur. Halbuki yarım saat son­ra Bütçe Encümeninde bütçe müzakeratı bağlı­yacak ve arkadaşlarımızın çoğu bilhassa bugün görüşülecek olan üniversiteler bütçesinde söz al­mış bulunduklarından, oraya gideceklerdir. Ek­seriyetin kalmaması ihtimali daima mevcudoldu-ğundan çok mühim olan bu seçimlerin kanunların müzakeresinden evvel yapılması doğru olur.

Onun için evvelâ seçimlerin, sonra kanunla­rın müzakeresinin yapılmasını rica ediyorum, ma­ruzatım bundan ibaretir.

RElS — Celâl Yardımcı. DEVLET VEKlLÎ CELÂL YARDIMCI

(Ağrı) — Muhterem arkadaşlar bendeniz de Heyeti Celilenizden aynı istirhamda bu­lunacağım. Gerek bütçe müzakereleri sı­rasında, gerekse Heyeti • Umumiyeye bun­dan evvel vâki sualler sebebiyle Devlet Şûrası kadrolarındaki münhallerin doldurulmasının bir an evvel temininin zaruretine işaret etmiştim. Bu seçimlerin kanunlardan evvel yapılması bu işle­rin görülmesi hususunda bize imkân bahşedecek­tir. Bu suretle ruznamede bir tâdile imkân lütfe­derseniz şimdiden minnet ve şükranlarımızı arz ederiz.

REİS — Müsaade ederseniz takrir, kanun lâ­yihalarının seçimden sonra müzakeresi şeklinde değildir, suallerden evvel görüşülmesine dairdir. I Bunu belirttikten sonra takriri tasvibinize arz ediyorum. Kanun lâyihalarının suallerden evvel müzakeresini kabul edenler, lütfen işaret versin­ler, efendim.... Anlaşılmadı, iyi tesbit edebilme-

" miz için lütfen ayağa kalkınız... Takriri kabul et-

(1) 78 sayılı matbua zaptın sonundadır.

miyenler lütfen ayağa kalksınlar... Takrir ka­bul edilmemiştir, efendim.

Bir takrir daha var, okuyoruz. Başkanlığa

Devlet Şûrası âza seçiminin kanun ve sual­lerden evvel yapılmasını arz ve teklif ederim.

Çorum Şevki Gürses

RE IS — ikinci takrir kanun lâyihalarının ve suallerin müzakeresinden evvel Devlet Şûra­sına âza seçiminin yapılmasına mütedairdir. Ka­bul edenler lütfen işaret versinler... Kabul et-miyenler... Takrir nazara alınmıştır, efendim.

RElS — Mazbatayı okuyoruz .-(Muhtelit Encümen mazbatası okundu) RElS — Mazbata okundu. Listeyi de okuya­

cağız. (Liste de okundu) REİS — Mazbata hakkında söz istiyen var

mit Yok. Tasnif heyeti seçeceğiz, efendim. Bahaddin Erdem (Mardin) Yok. Zühtü Hilmi Velibeşe (İsparta) Yok. Zeyyat Mandalmci (Muğla) Yok. Beyler, çok rica ederim; tasnif heyeti seçe­

ceğiz; alâkadar olunmuyor. Fikret Baran (Konya), burada mıî (Yok

sesleri) İsmail Hakkı Veral (Kütahya), burada mı

(Yok sesleri) Sadık Perinçek (Erzincan), burada mı?

(Yok sesleri) Fahrettin Ulaş (istanbul), burada mı?

(Yok sesleri) Hulusi Bozbeyoğlu (Tokad), burada mı?

(Yok sesleri) Vehbi Dayıbaş (Sinob), burada mı? (Bura­

da sesleri) Celâl Türkgeldi (istanbul), burada mı? (Bu­

rada sesleri) İsmet Uslu (Seyhan), burada mı? (Burada

sesleri) Tasnif heyeti seçilmiştir.efe ndim. Seçimin hangi seçim çevresinden başlıya ca­

ğını tesbit ediyoruz : Kastamonu 'dan başlanacak.

- 184

1 : 29 23.1 .1957 0 : 2 Açık reylerinize arz edilen kanun teklifi için

reyini kullanmıyan arkadaş var mı, efendim? Rey toplama muamelesi bitmiştir. Tasnif Dahiliye Encümeninde yapılacaktır. Reylerin neticesini arz ediyorum : Türkiye Büyük Millet Meclisi memurları

teşkilâtı hakkındaki 5509 sayılı Kanuna ek ka­

nun lâyihasına (290) rey verilmiştir. (283) ka­bul, (7) ret. Lâyiha tasvip buyurulmuştur.

Arkadaşların tasnif neticesi ile alâkalı ol­dukları, anlaşılıyor. Bu itibarla tasnif neticesi alınıncaya kadar İnikada yarım saat fasıla ve­riyorum.

Kapanma saati : 15,25

»>••<«

İKİNCİ CELSE v Açılma saati : 16,05

REİS — Reisvekili Fikri Apaydın KÂTİPLER : Ömer Mart (Kayseri), Hakkı Kurmel (Kayseri)

REİS — Celseyi açıyorum. Suallere geçiyoruz.

7. — SUALLER VE CEVAPLAR A — ŞİFAt SUALLER

1. — Trabzon Mebusu Emrullah Nutku'nun, basta Ankara ve İstanbul olmak üzere bâzı şe­hirlerde ele alman imar hareketlerine dair Baş­vekilden şifahi suali (6/309)

RElS — Emrullah Nutku arkadaşımız bura­dalar, Başvekil burada olmadığı için gelecek İni­kada bırakılmıştır.

2. — Muş Mebusu Şemsi Ağaoğlu'nun, Muş vilâyeti dahilindeki nehir ve ırmaklar üzerinde köprüler inşa edilmesi hususunda ne düşünüldü­ğüne dair Nafıa Vekilinden şifahi suali (6/313)

REİS — Şemsi Ağaoğlu arkadaşımız burada­lar mı? (Yok sesleri) İkinci defa bulunmadıkları için sual düşmüştür.

3. — Tunceli Mebusu Arslan Bora'nın, Nu­saybin ovasının sulanması için yapılacak tesisata dair Dahiliye, Maliye ve Nafıa Vekillerinden şifahi suali (6/314)

REİS — Arslan Bora arkadaşımız buradalar, Dahiliye ve Maliye Vekili arkadaşlarımız da bu­radalar, Nafıa Vekili arkadaşımız burada bu­lunmadığı için gelecek İnikada bırakılmıştır.

4. — Malatya Mebusu Ahmet Fırat'ın, ek­mek, et ve gaz sıkıntısının önlenmesi hususun­da ne gibi tedbirler alındığına dair İktisat ve Ticaret ve Ziraat Vekillerinden şifahi suali (6/319)

REİS — Ahmet Fırat arkadaşımız buradalar mı (Yok sesleri) İkinci defa bulunmadıkları için sual düşmüştür.

5. — Burdur Mebusu Fethi Çelikbaş'ın, mal darlığı ve hayat pahalılığının önlenmesi ve fiyat politikasının gerçekleştirilmesi hususunda ne dü­şünüldüğüne, memleketin iktisadi ve içtimai dü­zenine dair Başvekilden şifahi suali (6/320)

REİS — Fethi Çelikbaş, buradalar, Başvekil bulunmadığı için gelecek İnikada talik ediyoruz.

6. — Diyarbakır Mebusu Yusuf Azizoğlu'nun, Amerika tarafından memleketimize gönderilen gıda maddelerinin tevzi şekli hakkında gazeteler­de intişar eden haberleî'in doğru olup olmadığına ve partilere eşit muamele yapılması hususunda ne düşünüldüğüne dair Başvekilden şifahi suali (6/307)

185 —

1 : 29 28.1 .1957 O : 2 RE IŞ — Sual sahibi burada. Başvekil bulun­

madığından gelecek İnikada talik edilmiştir.

7. — Diyarbakır Mebusu Yusuf Azizoğlu'nun, Milletvekilleri Seçimi Kanunundaki son tadilleri

kaldıran kanun lâyihasının ne sebeple geri alın­dığına dair Başvekilden şifahi suali (6/312)

REÎS — Sual sahibi burada. Başvekil bulun­madığından, gelecek İnikada talik edilmiştir.

8. - MÜZAKERE EDİLEN MADDELER 1. — Gelir Vergisi Kanununun 32 ve 89 ncu

maddeleri hükümlerinin değiştirilmesi hakkında kanun lâyihası ile Kocaeli Mebusu Ekrem Ali-can'ın, Gelir Vergisi Kanununun 32 ve 89 ncu maddelerinin değiştirilmesine dair kanun teklifi ve Maliye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/473, 2/286).

REÎS — Gelir Vergisi Kanununun 32 ve 89 ncu maddeleri hükümlerinin değiştirilmesi hak-.kındaki kanun lâyihası encümenden henüz gelme­diği cihetle bu maddeyi geçiyoruz efendim.

2. — Basın - Yayın ve Turizm Umum Müdür­lüğü Kanununun 21 nci maddesinin tadili hak­kında kanun lâyihası ve Dahilîye ve Bütçe en­cümenleri mazbataları (1/547) (1)

RElS İkinci görüşmeye devam ediyoruz, efen­dim.

Basın - Yayın, ve Turism Umum Müdürlüğü Kanununun 6575 sayılı Kanunla muaddel 21 nci maddesinin değiştirilmesine ve mezkûr Umum Müdürlük kadrolanna ilâve yapılmasına dair

Kanun

MADDE 1. — 5392 sayılı Kanunun 6575 sa­yılı Kanunla muaddel 21 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir :

Madde 21. — Yabancı memleketlerdeki teş­kilâta tâyin edilecek memurların gidecekleri memleketlerde en çok konuşulan lisanlardan bi­rini çok iyi bilmeleri ve Umum Müdürlük teşki­lâtında veya ajanslarında veya gündelik gaze-

. telerde üç yıldan az olmamak üzere devamlı ola­rak çalışmış olmaları şarttır.

REİS — Tadil teklifi yoktur. Maddeyi reyi­nize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — 5392 sayılı Kanunun 30 ncu

(1) Birinci müzakeresi 26 nâı İnikat zaptın-dadır.

maddesine bağlı (Basın - Yayın ve Turizm Umum Müdürlüğü) aylıklı memurları kadrola­rına, ilişik cetvelde derece, unvan, aded ve ma­aşları gösterilen memuriyet kadroları ilâve edil­miştir.

REİS — Tadil teklifi yoktur. Maddeyi reyi­nize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler.. Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanun 1 Mart 1957 tari­hinden itibaren mer'idir.

REİS — Maddeyi reyinize arz ediyorum. Ka­bul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 4. — Bu kanunun hükümlerini ic­raya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

REİS — Maddeyi reyinize arz ediyorum. Ka­bul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

Heyeti umumiyesini reyinize arz ediyorum. Kabul edenler... Kabul etmiyenler... Kabul edil­miştir. Lâyiha tasvip buyurulmuştur.

3. — 16 Şubat 1952 tarihli Türkiye - Fede­ral Almanya Ticaret ve Tediye Anlaşmalarına mütaattik protokollerle ilişiklerinin tasdiki hak­kında kanun lâyihası ve Hariciye ve Ticaret encümenleri mazbataları (1/490)

REİS —- Birinci görüşülmesine geçen İni­kattan devam ediyoruz. Heyeti Umumiyesi üze­rinde söz istiyen var mı?

FETHİ ÇELÎKBAŞ (Burdur) Geçen İni­katta bir sual sormuştum.

REİS — Geçen defa oknuşan hatip arkadaş­lardan bir kısmı sual tevcih etmişlerdi. Encü­menler cevap verecekler mi?

HARİCİYE ENCÜMENİ REİSİ HAYRET­TİN ERKMEN (Giresun) — Muhterem arka­daşlarım; lâyihanın geçen celsedeki müzakere­sinde Fethi Çelikbaş arkadaşımız bâzı sualler tevcih etmiş, zabıtlardan konuşmayı tetkik et­tim. Encümen olarak sorduğu sualleri huzuru­nuzda cevaplandırmaya çalışacağım. Yalnız şu­nu arz edeyim : Arkadaşımın sorduğu sualler meyanmda Almanya ile olan münasebetlerimiz

186

1 : 29 23 . ve Almanya'ya olan borcumuzun miktarı da. mevcuttur. Takdir buyurursunuz ki, lâyihanın encümende görüşüldüğü zamanla bu günkü mü­zakeresi arasında bir hayli müddet geçmiştir. Bu itibarla bu miktar hakkında katî rakam vermekte mazur olduğumu kabul byuracaklar-dır.

üzerinde durdukları diğer bir nokta var, buyuruyorlar ki, «Türkiye envestismanlan, dö­viz tasarrufunu temin edici yerlerden ziyade, döviz temin edecek yerlere yapsın.» Arkadaşı­mın fikrini biraz daha açık ifade etmesi lâ-zımgelirdi. Bundan anladığıma göre arakda-şım, Hükümetçe yapılan envestismanlarm döviz tasarrufunu temin ettiğini kabul ediyor, fakat döviz temin edecek yatırımlar yapılmasını is­tiyor ve protokolde ismi geçen şarabı misal olarak veriyor. Diyor ki, «Şarap, istihsali ge­liştirilip ihracatı artırılırsa, döviz temin edi­lir.» Şüphesiz şarap memleketimize döviz temin edecek mallardandır. Yarın bununla daha faz­la döviz temin etmek mümkün olacaktır. Bu, Hükümetin üzerinde dikkatle durduğu mevzu­lardan birisidir. Şimdi arkadaşımın mütalâa­sında vazıh bulmadığım cihet, memlekete döviz sağlayıcı istihsal kolları hangileridir? Bunu, dünya rekabeti içinde mütalâa etmek ve sara­haten ifade etmek gerekirdi. Başka memleket­lerin sanayilerini çoktan kurduğu bir bedahet­tir. Dünya pazarlarında mamul maddelerle re­kabet etmenin, sanayiini yeni kuran bir mem­leket için, müşkül olduğu ikinci bir bedahettir: Döviz tasarrufu sağlanması nevama rantre ol­duğu ortada iken, arkadaşımın münhasıran Hükümetin envestisman politikasını tenkid et­mek için böyle bir yola girmesi hakikaten ko­lay anlaşılır bir keyfiyet değildir. Memleketi­mizde, yeni envestismanlarla dış ticaret muva­zenesini tevzin edici tasarruflar bağlandığı ka­bul ediliyorsa bunun memnuniyetle kaydedilme­si ve teşmilinin temenni edilmesi hepimize dü­şen bir vazife olmak gerekir.

Bunun (haricinde başka telkinleri varsa, şüp­hesiz o telkinler hakkında da Yüksek Meclisin kanaat sahibi olması için mütalâa serd etmeleri yerinde olur. Benim maruzatım bundan iba­rettir.

REİS — Fethi Çelikbaş. FETHİ ÇELİKBAŞ (Burdur) — Muhterem

arkadaşlar, geçen İnikatta müzakere mevzuu

.1957 0 : 2 i olan tadil protokollerinin Türkiye ile Federal

Almanya arasındaki ticari mübadeleler hacmim artırmaya matuf protokol olduğunu ve bunun da iki şarta muallâk bulunduğu hususunun me­tinde yer aldığını ileri sürmek suretiyle bâzı mü­talâalar serd etmiştim. Şartı tekrar ediyorum, çünkü mühimdir.

Türkiye ile Federal Almanya arasında ti­cari mübadele hacminin artırılması bir yandan Türkiye'nin Alman piyasasından satmalına gü­cünün artırılmasına bağlı tutulurken beri ta­raftan da Türkiye'de Almanya lehine birikmiş olan borçların tasfiyesinin tanzimine mütaallik bulunuyor, demiştim. Ve bunu bilmek için de şu anda tasfiyesi gerekli müterakim borçların miktarı nedir, bunu Öğrenmek lâzımdır diye mâ­ruzâtta bulunmuştum.

Hariciye Encümeni Reisi Sayın Hayrettin Erkmen bu mevzuda bilgiye sahip bulunmadık­larını ifade ettiler. Bu takdirde Hükümetten rica edeceğim, çünkü bu müterakim borçların miktarlarının bilinmesi, gerçekten bu protokol­lerin lâyıkiyle yürüyüp yürümiyeceği hususu ile alâkalıdır.

Sayın Hayrettin Erkmen arkadaşıma; en-I vestisman politikasındaki tenkidimde ileri sür­

düğüm hususlarda bâzı tavzihlerde bulunmayı lüzumlu hissediyorum. Geçen İnikatta demiş­tim ki; iktisadi kalkınma, yani vatandaşın da-

I ha müsait şartlar içerisinde yaşaması, yaşama müşkülâtı olmaması refah seviyesinin artması: Kalkınma bu. Kalkınma bu olduğuna göre, reka­bet şartları için de harice satılacak malların art-

L ması lâzımdır. Bu olmayınca, vatandaşın rahat I hayat seviyesine kavuşması mümkün değildir,

dünyada da misali yoktur. Sayın Hayrettin Erkmen, döviz tasarrufuna

medar olacak envestismanlan yapmak, bu bir. bakıma rantre demektir, vatandaşın kalkınması

I demektir, diyor. Bu bir mukayese işidir. Her hangi bir malın hariçte kaça mal olduğu, Tür­kiye'ye kaça gelebileceği, bunun Türkiye'de ka­ça mal olduğu, hariçte kaça satılabileceği bilin­mek lâzımdır. Harice ihracedilecek malların art­ması, ihracedilecek bu malların beynelmilel re­kabet şartlarına mâruz kalması halinde istenilen fiyata satılabilip satılamıyacağı bilinmek iktiza

I eder. I Türkiye'de 1953 yılında 100 bin dolarlık kon-

- 1 8 7 -

î : 29 48, İ .1957 0 : 2 tenjanı olan şarap iki sene sonunda 300 bin do­larlık kontenjana ulaşmış. Demek oluyor ki, Türk şarapları yabancı piyasalarda satılabilir. O halde şarap, yabancı piyasalarda, Türkiye'nin iradesi dışında tekevvün eden rekabet şartları içerisinde sürümü mümkün olan mal demektir. İşte burada hükümetin bir şarap politikasının ortaya çıkmasında fayda vardır. Çünkü bu şa­rap politikası vatandaşın refah seviyesinin yük­selmesine medar olacak bir politikadır. Çünkü, sürümü rekabet şartlarına mâruz bir metadır.

Misal olarak arz etmiştim ve «demiştim ki; bu iş yalnız Ticaret Vekâletiyle ilgili değil, bu iş bağcılıkla alâkalıdır ve bu yönden Ziraat Vekâ­letini alâkadar eder. Vergi bakımından da Ma­liye Vekâletini ilgilendirir.

Bir inikat evvel hayvancılık mevzuunda or­taya attığım fikirlere muvazi olarak burada da demiştim ki, şarapçılık vergi politikası bakımın­dan Maliyeye, satış ve sürüm imkânları bakı­mından da İktisat ve Ticaret Vekâletine tâbidir. İstihsal bakımından ise Ziraat Vekâletini ilgi­lendirir ve bu suretle müşterek mesaiye ihtiyaç gösteren bir meseledir. Almanya'da sürümü ol­muştur ve tutunmuştur. İki yılda 300 bin dola­ra çıkıyor. Unutmamak lâzımdır ki; sadece şa­raptan büyük döviz kaynağı temin eden memle­ketler vardır. Türkiye'de döviz tasarrufunu sağ-lıyacak yatırımlar yapmaktan ziyade döviz ka­zandırıcı yatırımlarda bulunmak daha faideli-dir, böylece ancak, vatandaşın refahı artabilir. Kendilerinin söylediği bir ekonomik politika ile halkının refah seviyesi artan bir memleket var­sa, söylesinler, kendileriyle beraberim. Bütün kalkman memleketlerin iktisadi tarihi tetkik edilirse görülür ki; bu kalkman memleketler ev­vel emirde ihracatlarının artmasına ehemmiyet vermişlerdir. İkinci Dünya Harbinden sonra Garbi - Avrupa memleketleri bunun örneğidir. Haricî piyasalara yeni yeni mallar satmak ve­yahut mevcut mallan artırmak lâzımdır. Onlar böyle yaptılar.

Türkiye'ye gelince, bizim topu topu ihraç malı olarak on küsur çeşit malımız vardır. Bu­nun yanında yeni yeni ihraç malları kazanmak politikası hükümetin iktisat politikasında ehem­miyetli yer almalıdır. Konuşulan lâyiha dolayı-siyle arz ettim, bunun misali şaraptır, dedim. Benim tarifim bu iken Hayrettin Erkrrien ar­kadaşımızın beynelmilel rekabet şartlan içinde

tekemmül eden fiyatlara göre satışı yapılabilen bir malla rekabet şartları dışmdna, ezcümle hi­maye altında, satışı yapılabilen bir malın vatan­daşın refahı ile alâkalı olup olmıyacağı şeklinde­ki fikrinin, üzerinde düşünülmeye değer bir me­sele olduğu kanaatindeyim. Eğer hükümet, yatı­rımlarının daha ziyade döviz kazandıracak şube­ler üzerinde teksif ederse, geçim şartlan ağırlık­larını devam ettirse bile, bir yıl evvelkine naza­ran aynı nispette hissetiremiyecek, tazyik aynı nispette okuyacaktır. Nihayet refah ve hayat se­viyesinin yükselmesi izafi bir vakıadır. Sıkıntı % 50 olur, % 10 olur... Hayat seviyesi % 7, % 13 ilâh... yükselir. Bu nispetler muayyen olmadığı için vatandaşın çekeceği yük de aynı olmaz. Ben­deniz yatırım politikasını bu ehemmiyetiyle or­taya attım. Zira Hükümetin umumi yatırım po­litikasının iktisadi şartlarla irtibatının kesik ol­masının vatandaşın geçim sıkıntısını artırdığını, doğru yolun, döviz kazanacağımız sahalar üzerin­de çalışmak olduğunu şarabı misal vererek, or­taya atmak istedim.

HAYRETTİN ERKMEN (Giresun) — Me­selâ

FETHİ ÇELİKBAŞ (Devamla) — Meselâ, şarapçılık dedim. Hayvancılık da mevzuubahsola-bilir. Madem ki Hayrettin Erkmen arkadaşım sordu; tecessüsünü izale için arz edeyim..

REİS — Fethi Bey, müsaade buyurun, efen­dim; Hayrettin Bey sorsa da, karşılıklı konuşj-mak caiz olmadığına göre mevzuu müzakere olan hususat haricinde konuşmamanızı rica edeceğim.

FETHİ ÇELİKBAŞ (Devamla) — Mevzu-umuz Federal Almanya Ticaret ve Tediye An­laşmalarına mütaallik protokollerin tasdikidir, yani Almanya piyasasında Türkiye'nin satmal­ına gücünün artırılmasıdır. Türkiye'nin Alman piyasasından satmalma gücünün artırılması de­mek, Türk mallarının Alman piyasasına ihracını artırmak demektir. Bu da Alman piyasasında yeni yeni pazar kazanmak için yeni mallann bu-lunmasiyle alâkalıdır.

Ortaya çıkmış bir şarap misali.. Bendeniz ge­çen defa dedim ki, bu iyi bir işarettir. Görülü­yor ki, Türk şarapları Almanya gibi zengin bir piyasada, şaraba alışkın bir piyasada tutulmuş. Bu mevzu tetkik edilmeli, ziraat mütehasnısları, hususi şarap âmillerimizle Tekel İdaresi ve sa­ire yanyana gelerek vergi politikası bakımın-

— 188 —

I : 29 23. İ dan, ihracat politikası bakımından, bağcılık ba­kımından, Türk çiftçisinin geçimiyle alâkalı olan bir sahada entansif bir emekle çok gelir getirecek olan bir mevzu, nüfusu artan ve geli­rinin çoğaltılması icabeden bir memlekette, üze­rinde hassasiyetle durulmasını icabettiren bir meseledir. Bu meselede temenni edelim ki, hü­kümet etraflı bir programla ortaya çıksın, şa­rap ihracatımızın bu memleketlere artırılması İmkânları belirtilsin. Benim bütün temennile­rim bunlardı. Hayrettin Erkmen arkadaşımız zaptı tetkik etsinler, kendilerinde tereddüt uyandıran hususlar varsa bendeniz aydınlatma­ya hazırım. Fakat Hükümetten, İktisat ve Ti­caret Vekili arkadaşımdan şu anda Almanya'­ya Ödenmesi lâzımgelen müterakim borç mik­tarının bilinmesinde fayda vardır. Bunu açık­larlarsa belki bir defa daha huzurunuzu işgale lüzum hissederim.

REİS —"İktisat ve Ticaret Vekili. İKTİSAT VE TİCARET VEKİLİ ABDUL­

LAH AKER (İzmir) — Sayın arkadaşım Al­manya'ya borcumuzu soruyorlardı. Borç yekû­nu 321 milyon küsur Türk lirasıdır. Bakiye 30 Kasım itibariyle 181 milyondur. Yalnız Fethi' Çelikbaş arkadaşımızın «Bu 181 milyonun bu şarapların buraya verilmiş olmasından mütevel­lit bulunduğu..» gibi bir konuşması oldu. Şarap­larımıza talepler artmıştır, daha üstün talep­ler de vâki olmaktadır, bugünkü vaziyet budur. Kanaatimce bu, bir takdir toplıyacak hâdisedir. Türk şarapları dış piyasalarda iş bulabiliyorsa, bunu takdir etmek lâzımgelir. Kendileri tasar­ruf dövizi ile istihsal dövizi arasındaki fark gi­bi ilmî bir noktaya işaret etmek istiyorlarsa; bunların aynı kapıya çıkan iki ayrı yol gibi gö­rünüp aslında aynı olan şeyler olduğunu hatır­latırım. Bir memleket mütemadiyen ithalâtın­dan fazla ihracat yaparsa döviz tasarruf eder. Bunlar, ithalâtı ile istihsalâtını da başabaş yü­rütmek isterlerse tutacakları yol döviz tasarru­fu yoludur. Bu sebeple zaman zaman envestis-mana gidecekler, ithal ettikleri malları imal eden fabrikaları memlekette kuracaklar, dolayı-siyle ithalâtı kısıcı tedbirler alacaklardır. Bun­ların gayriiktisadi tarafını anlıyamadım. İkisi de müsavidir. Hangisi tercih edilecek? Bütün memleketler evvelâ envestisman yapmışlardır. Kalkınmanın başka türlü bir mânasını bendeniz anlıyamadım. Kaldı ki dünyada yeni bir tesis

. 1957 Ö : 2 vücuda getirilmiş ise ve Türkiye'de bir kalkın­ma mevzuubahis ise döviz tasarrufu yoliyle ne­ler yapılmak icabettiğini Fethi Çelikbaş ifade etmeli idi. Elbette bu tasarruf ithal mallarının kısıntısına medar olacak bir tasarruftur ve en­vestisman yapmazsak mazide olduğu gibi mi kalmak istiyorlar? Bunu ifade buyursunlar.

Mâruzâtım bundan ibarettir. REİS — Hayrettin Erkmen. HAYRETTİN ERKMEN (Giresun) —Muh­

terem arkadaşlarım, mevzuumuzu bir kere daha hatırlatmayı faydalı buluyorum. Nitekim Reis Bey de esasen bunu yaptılar.

•Mevzuumuz şudur : 16 Şubat 1952 tarihli Türkiye - Federal Almanya Ticaret ve Tediye Anlaşmalarına mütaallik protokollerle ilişikleri­nin tasdiki hakkında kanun lâyihası.

Şimdi Fethi Çelikbaş çıkıyor, burada diyor ki : «madem ki siz Almanya'ya ihracat yapıyor­sunuz vc ticari mübadelelerini artırmak istiyorsu­nuz; envestisman problemini burada münakaşa edelim; envestisman politikamız şu protokoldeki gayeye uygun mu dur, değil midir?»

Arkadaşlar, bu, hareket noktası büyük bir dâvayı küçük bir ölçüye vurmak ve hakikaten bisud bir münakaşa açmaktan başka hiçbir şeye yaramaz.

Elbetteki ticari mukaveleler yapan taraflar, ticari mübadelelerini bir nizam ve esasa bağlıya­rak mübadele bacımlarını artırmak gibi ga­yeleri istihdaf edeceklerdir. Çelikbaşın hareket noktası benimsemişse Ticaret mukavelelerinin müzakeresi derhal, umumi iktisadi politika mü­nakaşası haline gelir.

Önümüzde bütçe müzakereleri var. Arkadaşı­mız eğer sabredecek olurlarsa bu mevzular daha etraflıca müzakere edilecektir. Kendileri bu sı­rada mütalâalarını söyler ve biz de kendilerine delilleriyle cevap veririz. Meclis hakemdir. Ben biraz sabır göstermelerini lüzumlu görmekteyim.

Burada müzakere ve münakaşa edeceğimiz cihet Protokolün memleketimizin iktisadi men­faatlerine uygun olup olmadığıdır. Eğer bu pro­tokol arkadaşımızın mütalâasına göre bizim ikti­sadi menfaatlerimize uygun değilse onun delille­rini Meclisin huzuruna sermeleri ve Meclisi ikaz etmeleri mebusluk vazifeleridir. Zabıtlardan an­ladığıma göre. protokolü, memleketimizin ikti­sadi menfaatlerine uygun buluyorlar ve «evvel -

— 189 —

î : 29 23.1 . ce buğdayın tamamı, diğer malların % 50 si müterakim borçlara afekte idi, şimdiki vaziyet ona nazaran iyidir, esas envestisman politika­mızı - şarap misali önümüzdedir - ihracat emti­ası istihsal edecek istikamette kullanırsanız iyi olur» diyorlar.

Konuşmalarında bir de kaide-i külliye, bir iktisat kaidesi çıkarıyorlar : «Dünyanın hiçbir tarafında, istihsal malları döviz getirmediği tak­dirde refah olmaz!»

Bunu anlamak çok güçtür; hakikaten çok güçtür. Şunu da kabul ediyor : «İstihsal ettiği­niz mal, yatırımlar suretiyle istihsalini artırdı­ğınız emtia, döviz tasarrufunu sağlar, kabul edi­yorum, ama istihsal ettiğiniz mallar döviz getir­mediği müddetçe refaha kavuşamazsınız» diyor­lar.

MUSTAFA EKİNCİ (Diyarbakır) - Hani girmiyordunuz 1,

HAYRETTİN ERKMEN (Devamla) — Ce­vap vereceğim.

REİS — Müsaade buyurun. MUSTAFA EKİNCİ (Diyarbakır) — Biz de

cevabını veririz. HAYRETTİN ERKMEN (Devamla) — Ma­

dem ki arkadaşımız konuştular, bizim de cevabı­nı vermek hakkımız ve vazifemizdir. Buyuru­yorlar ki; «içerde istihsal ettiğimiz mal dışar-da döviz getirmezse bu umumi refahı sağlıya-maz ve dünyanın hiçbir yerinde bunun misalini gösteremezsiniz» ilmi daima şahit göstermek âdetleridir, sanki ilim yed-i inhisarlarında imiş gibi, ilim böyle söylüyor, diyorlar. Arkadaşlar istihsal edilen mallar ne oluyor ? Döviz tasarru­funu sağlıyan şu istihsal malları, çimento, de­mir, şeker i . İstihsal ne içindir! İstihsal şüphe­siz istihlâk içindir. Kalkınma ne demektir? Hal­kın yaşama, seviyesinin yükselmesi, yani istih­lâk hacminin artması demektir, içerde istihsal ettiğimiz mallar içeride istihlâk ediliyor, yani umumi istihlâke ve dolayısiyle ferdî istihlâke intikal ediyor ve bu yoldan ferdin istihlâk hac­mini artırıyor. Bu suretle bir taraftan dışardan mal ithal mecburiyeti bertaraf edilmekte ve bu yolla nevama dışardan gelecek mallar bedeli olan dövizi muhafaza etmiş oluyoruz, öbür ta­raftan bu istihsal ettiğimiz malları umumi ve dolayısiyle ferdî istihlâke arz ediyoruz.

Şimdi bunu. anlamıyorum; dışardan mal sa-tınahnırsa refah olur da, içerde istihsal ettiği-

1957 O : 2 miz mal şahsın istihlâkine arz edilirse, şahsa in­tikal ederse refah olmaz mı? Ben, böyle bir mü­talâada isabet görmemekteyim.

Şarap misaline de bir kelime ile temas ede­yim. Şarabın bir günden öbür güne, kalitesini muhafaza etmek şartiyle, miktarının artırılma­sı mümkün olmadığı aşikâr. Şarabımız bugün dışarcla müşteri buluyorsa bu, kalitesi sayesin­dedir. Bunun bu kaliteli şarabın miktarının ar­tırılması elbette ki hepimizin müşterek temenni­mizdir. Ve bu yoldaki çalışmalarımızı da Fethi Çelikbaş arkadaşımız her halde bir kısmını ken­disi evvelce bu işin içinde bulunduğundan bil­mektedir. öbür kısmını da kendileri iktisadi ha­yatımızı yakînen lakibeden bir arkadaşımız ola­rak yine bilmesi gerekir. Kaldı ki, önümüzdeki günlerde bütçe müzakereleri yapılacak. Arkada­şımız o zaman, şarap istihsalinin takibettiği sey­ri, salahiyetli vekil arkadaşımızın lisanından şüphesiz öğreneceklerdir.

REİS — Fethi Çelikbaş. FETHİ ÇELİKBAŞ (Burdur) - Önümüz­

deki bütçe müzakerelerine hazırlanabilmek için yaz aylarında Dış Ticaretle alâkalı bir yazılı soru sormuştum. 30 Kasım 1956 tarihine kadar transferi gecikmiş ticari borçlar için yapılan tediyeler cetvelinde Almanya'ya 181 milyon Türk liralık bir tediye yapıldığı söylendi. Zan­nederim bir zühul oldu. İktisat ve Ticaret Ve­kili, bakiye borcumuzun 181 milyon olduğu­nu söyledi. Halbuki bana verilen yazılı cevap­ta 30 Kasım 1956 tarihine kadar transferi ge­cikmiş ticari borç için yapılan tediyelerden Almanya'ya 18.1 567 831 Türk lirası ödenmiş­tir deniliyordu. Ne zaman? 30 Kasım 1956 ta­rihinde.

Bendenizin öğrenmek istediğim şudur : En geç bir tarihte bakiye borç miktarı bugün ne­dir? Bunu biliyor muyuz?.. Onu öğrenmek is­tedim, yoksa yapılan tediye miktarını değil. Onu geçende öğrenmiştik. Çünkü bu protokol­lerin iyi işlemesinin bir şartı Türkiye'den .Al­manya'nın alacağı borçların tesviyesi ile alâ­kalı hükümlerle tesbit edilmiştir. Bu itibarla bendeniz halen borç miktarı nedir, bunu an­lamak istedim. Tabiî mümkünse.. Hayrettin Erkmen Bey arkadaşımın da ifade ettiği gibi, Anlaşmanın heyeti umumiyesi ile memleket hesabına faydalı olacağını ifade ettim. Şimdi

— 190 —

î : 29 23 .1 bunun münakaşasına girmiyeceğim. Fakat ar­kadaşlar bu kadar mürekkep, mudil bir mese­lede eğer vatandaşın geçen seneye nispetle daha az sıkıntılı bir hayat sürmekte olduğu kanaatindeyiz, benim arz ettiğim şekilde yatırım politikası isabetsizdir, vatandaş şu anda, geçen seneye nazaran daha az sıkıntı çekiyoyrsa mesele yok. ölçü bu.

Hayrettin Erkmen arkadaşımız maliyet fiya-tiyle irtibatını kesiyor, sadece istihsali mütalâa ediyor. Şeker istihsal politikasını devam ettirmi-yelim demiyorum, fakat 97 - 113 kuruşa mal et­tiğimiz şekeri harice 30 kuruşa satıyorsak zarar ediliyor, demektir. Bunun bir sonucu var diyor­sunuz bu olmaz arkadaşlar, bu yürümez, işte bu sebeple Türkiyenin Avrupa gibi zengin bir pa­zar yakınında olmasından hareket ederek, dik­katimizi bu noktaya teksif edelim, diyorum. Ge­çen gün misal de vermiştim, Danimarka 1860 yı­lında hububat ihracediyor, 1920 de ithal ediyor. Şimdi ne ihracediyor? Hayvan mahsulü, yağ, pey-

< nir, et ve saire... Şu halde zengin piyasaların ya­nında bulunan bir memleket olarak, çok taraflı bir mübadele sistemi içinde ekonomik düzenimizi yü­rütecek isek, kliring anlaşmasının muvakkat bir tedbir olduğunu bilerek hareket etmeliyiz. Hal­buki bugün bu, esaslı bir prensip halindedir. Çok taraflı bir mübadele sisteminin faydaları üzerinde durmak, memlekette vatandaşların re­fah seviyesini yükseltmek. îşte ilim budur. Her hangi bir malımızı dış piyasalarda satabiliyor-sak bu şu demektir: Beynelmilel rekabet şartları içinde malınızı satıyorsunuz demektir. Meselâ şa­rap, bunun üzerinde durmak lâzımdır. Elde et­tiğiniz malı iç piyasada da satabilirsiniz. Bir mal 100 kuruştan bulunmazsa 200 kuruştan da satılabilir. Fakat şu hakikati yüzde yüz kafamız­dan çıkarmamız gerekir ki, memlekette mahdut olan malların maliyetini istihsali artırmak sure­tiyle düşürmek lâzımdır. Yani istihsal, maliyet ' fiyatla behemehal irtibat halindedir ve bunu be­nimsemek gerektir. Bu bir emrizaruridir, ilim bunun içerisindedir. Yok eğer biz maliyete bak­madan istihsal yaparız derseniz, ki ben hakika­ten Hayrettin Erkmen arkadaşımdan bunu bek­lemem, o zaman o da bir görüş olur.

Biz maliyet fiyatlarını içeride düşürebilecek bir envestisman, bir vergi politikası takibetmeye mecburuz. Tâ ki, her önümüzdeki yıl veya ay va­tandaş daha rahat şartlar içerisinde yaşama im-

. 1957 0 : 2 kânlarına kavuşsun. Kalkınma budur, sadece te­sis vücuda getirmek değildir. (Sağdan, bravo sesleri) O kadar değildir ki, eğer Firavunların yaptıkları Sfenkslere, ehramlara kalkınma yönün­den ehemmiyet verilseydi oranın halkının da kal­kınması lâzımgelirdi. Yani bunlar kalkınma de­ğildir, ridikülize edilmiş misaller olarak, kitapla­ra geçen bu misali verdim. Bina ve santraller vücuda getirmek kalkınma değildir. (Sağdan, bra­vo sesleri) (Soldan, gürültüler.)

MEMÎŞ YAZICI (Ordu) — Anlaşma içinde kalması lâzım Reis Bey.

FETHİ ÇELÎKBAŞ (Devamla) — Memiş Bey, Ciddî bir mesele üzerinde konuşuyoruz, bir şey söyliyecekseniz gelip buradan söyleyin.

Şimdi arkadaşlar, bir iktisadi politika, Hay­rettin Erkmen arkadaşımızın dediği gibi, vadeli bir iştir. Şarabı misal olarak verdim, muayyen bir zaman sonra 300 bin dolarlık,, kontenjan al­mışız, üzerinde dikkat edilirse üç sene sonra bel­ki bir milyon olabilir.

Şimdi iki seneden beri, üç seneden beri bütün arkadaşlar tereddüt içinde, bunu görmek lâzım. Günden güne vatandaşın geçim sıkıntısının art-" ması bir vakıadır, eğer reddediyorsanız konuşmı-yalım.

MEMÎŞ YAZICI (Ordu) — Bu konuşmanın mevzu ile alâkası yok/ dinlemeye mecburiyetimiz yok!.

REİS — Fethi Bey, şimdi bu işi mevzua in­tikal ettirmeniz lâzım.

FETHİ ÇELlKBAŞ (Devamla) — Türkiye'­nin. Almanya'ya ihracatının artması... Mevzuu-muz; maliyet fiyatları ile alâkalıdır, üzerinde durduğumuz bu. Bu maliyet fiyatları ile Türk mallarının Alman piyasasına satışı misal, şarap. Hükümet dikkatini teksif etmelidir bu hususda.

Demin arz ettim, yüzde kırk pirim veriyo­ruz. Bu iyi bir şey, fakat kâfi değil. Bağcılık üzerinde durmak, çubuk dikimi üzerinde durmak, toprak üzerinde durmak lâzımdır. Bu da ihtisas işidir, Ziraat Vekâletini ilgilendirir, üniversite­yi alâkadar eder. Efunun üzerinde durulsun de­mek hata ise Memiş Bey, hakikaten konuşmıyalım arkadaşlar.

MEMİŞ YAZICI (Ordu) — Faydalıdır, ama yeri değildir.

FETHİ ÇELlKBAŞ (Devamla) — Hamdol-sun tasvibinizi aldım.

— 191 —

t : 29 23.1 REİS — Faydalıdır, fakat yeri olmadığına

kaaniim. FETHİ ÇELlKBAŞ (Devamla) —Arkadaş­

lar; İktisat Vekâleti ve umumiyetle Hükümetten bir vekâlete muallâk işler takibedilmediği için muhtelif vekâletlerin müşterek mesaisiyle prog­ramlaşması lâzımgelen meseleler olduğu için hü­kümetten benim temennim şudur; beynelmilel rekabet şartlarının câri olduğu piyasalara yeni ihraç emtiamız geliyorsa, bu ihraç emtiamızın ti­careti, istihsali, kredi ve sairesi üzerinde durul­sun. Çünkü memleketin kalkınması, vatandaşın kolay yaşamasını temin edecek hususlar; bu mal­ların istihsalini ve ihracatını artırmak politika­sı olacaktır.

Benim bu vesileyle Hükümetten temennim bu olacaktır.

REİS — Ticaret Vekili. İKTİSAT VE TÎCARET VEKİLİ ABDUL­

LAH AKER (İzmir) — Bendeniz biraz evvel verdiğim rakamda ödenmiş olarak, belki bakiye ifade ettim. 321 milyon borcun transferi 181 milyondur. Böylece tefazuli bakiyesi borç de­mektir, kabili istihsal bir rakamdır.

Şimdi asıl dâvaya gelelim : Maliyet fiyatı me­selesine ; Sayın Çelikbaş Ticaret Vekâletinde bu­lundukları zaman «mahsulâtı arzıyeden nasıl maliyet fiyatları ve pirimler elde edildiğini, bu­nun nereye vabeste olduğunu, niçin, yüksek ma­liyetlerle elde ediyoruz. Hepimiz biliyoruz ki, mevcudolan mahsulatı arzıye sahiplerini kalkın­dırmak dâvası üzerinde çalışılmaktadır. Mahsu­lâtı arzıye sahibi dediğimiz kimseler köylü ve çiftçi vatandaşlardır ve bunları kalkındırmak yolundayız,» diye burada kendilerinin beyanatı vardır. Bu hal içinde acaba maliyet fiyatının dü­şürülmüş olduğunu mu tahmin ediyorlar, o za­manlar bu politikayı kendileri müdafaa etmiş­ler mi? Hattâ kendilerine hatırlatayım, ilk ve­kil olduğu günlerde İspanya'ya satılan buğda­yın iç ve dış fiyatları bu muydu? 96 EPU dolara buğday sattığımız zaman niçin bu politikayı mü­dafaa etmemişlerdi? Bahsettiğiniz maliyet fi­yatlarını indirme dâvası, zirai mahsulü ve köy­lüyü kalkmdırmamak dâvası mıdır? Bunu isti­yorsanız, lütfen bunu ifade edin. (Soldan, bra­vo sesleri). Eğer köylünün eline para geçmesin diyorsanız açıkça bunu söyleyin. (Soldan, bra­vo sesleri ve alkışlar).

REİS — Fethi Çelikbaş.

1957 0 : 2 FETHİ ÇELİKBAŞ (Burdur) — Muhterem

arkadaşlar; bedahetler üzerinde konuşulduğu için hakikaten affmızı rica edeceğim,

Bir memlekette yedek parça bulunmazsa, bu, maliyete tesir eder. (Soldan gürültüler)

REİS — Fethi Bey; lütfen kısa kesmeye ça­lışın.

FETHİ ÇELİKBAŞ (Devamla) — iktisat ve Ticaret Vekili olan arkadaşım, çiftçinin kal­kınmasına medar olacak bir politika takibini is­temiyor musunuz? dedi.

Bunu kim dedi arkadaşlar? Arkadaşım bu­nu nereden çıkarıyor?

Bir iktisat politikası, kısa veya uzun bîr za­manda, neticesini belli etmeye başlar. İktidar partisinin iktisat politikası; eğer vatandaşın sıkıntısı geçen seneden az ise o politika muvaf­fak olmuş demektir. Bizim kanaatimiz, vatan­daşın geçen seneye nazaran daha sıkıntılı bir hayat geçirdiği merkezindedir. Bunu tesbit edelim. Demin misal verdim. Eğer Türkiye hububatını bugünkü şartlar içinde dahi satamı-yorsa, buna çare olarak ilim adamlarının iş bir­liğini temin etmelidir. Geçen gün hayvancılık politikasından bahsettim. Türkiye'nin önü­müzdeki kısa zaman içerisinde, vatandaşın re­fah seviyesini yükseltmeye medar olacak belli-başlı politikanın, hayvancılığı teşvik ve hayvan mahsullerini kıymetlendirme politikası olaca­ğında şüphemiz yoktur. Hayvan mattısulâtı yal­nız iç piyasada değil, dışarda... Demin misalini verdim: Danimarka misali. Biliyor musunuz ki, biz küsbemizi Danimarka'ya satarız arka­daşlar? Niçin satarız? Çünkü dört başı mamur olan bir hayvancılık politikamız yoktur. Pey­nire narh korsunuz, süt maliyeti fazladır, hay­vancılıkla uğraşan vatandaşlar perişan olur. Biz bu hususları yazın gezilerimizde- tesbit ettik, konuşacağız.

RElS — O vakit konuşursunuz. FETHİ ÇELlKBAŞ (Devamla) — Buyuran? RElS — O vakit konuşursunuz, dedim. Yok­

sa sözünüzü kesmedim, efendim. FETHİ ÇELlKBAŞ (Devamla) — Şimdi hu­

zurunuzda dikkatinizi çekmek istediğim husus şudur arkadaşlar: İktisadi faaliyet, istihsalde, maliyet fiyatlariyle alâkalıdır. Millî ekonomi­de de böyledir, işletme ekonomisinde de böy­ledir. Maliyet fiyatlariyle irtibatını kesmiş olan

192

î : 29 23 .1 bir iktisadi faaliyet sonunda vatandaşları kal­kınan bir memleket yoktur. Evet bu bir ilimdir.

Şimdi müsaadenizle eğer biz burada şarap­çılık ki, Vekil Bey hamdolsun kabul etti, 300 bin dolardan fazlasına talip varmış. Şu halde 300 bin dolardan fazlasına talip var ve satılmış, bundan bir netice çıkarmak lâzım. Madem ki, piyasa müsait rekabet içinde satışı yapılıyor, halkın kalkmmasiyle ilgilidir. Hükümet bura­da şarapçılık programını ortaya koyar, halk da j imkân bulduğu her yerde bağcılık yapmaya ko­yulur. Vatandaşın cebine de üç, beş kuruş faz- ! la para girer, işte kalkınma politikası budur. I Bunun aksini iddia eden zannederim ki, çıkmaz, j Ama bâzı arkadaşlarımın buradan veya'otur­dukları yerden yaptıkları müdahalelerle be­nim izattıma çalıştığım esasların dışına çıkıyor- j lar ki, bunlara karşı üzüntümü belirtmek iste­rim. Bu arkadaşlar buraya çıkıp, dün ve bu­günü yani geçen yılla bu yılı mukayese etsinler. Bugünkü haliyle yatırım politikasından mem- I nun iseniz, devam edin. Mesele yok. Bir mesele j müzakere edilirken, bir mebusun vazifesi bunun ! üzerinde durarak, hükümetin dikkatini çekmek- j tir. Programlı bir şekilde çalışıldığı takdirde va­tandaşın refah seviyesinin yükselmesine medar olacak yolu ortaya koymakta, her halde bir ku- i sur olmasa gerektir. Ben böyle görüyorum, mâ- ; ruzatım bundan ibarettir. I

REİS — Heyeti umumiyesi üzerinde başka j söz istiyen yoktur. Maddelere geçilmesini reyle­rinize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyen-ler... Kabul edilmiştir.

21 Nisan 1956 tarihli Türk -Alman Muhtelit | Komisyonu Protokolü ile aynı tarihte imzala­nan 16 Şubat 1952 tarihli Türk - Alman Ticaret I ve Tediye Anlaşmaları ile ilgili Protokollerin |

ve ilişiklerinin tasdiki hakkında |

MADDE 1. — 28 Şubat - 21 Nisan 1956 ta- I rihleri arasında Bonn'da toplanan Türk - Alman Muhtelit Komisyonu müzakerelerine ait Proto­kol ile 16 Şubat 1952 tarihinde Ankara'da Tür­kiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhu- I riyeti arasında münakit Ticaret Anlaşmasiyle ilgili 21 Aralık 1954 tarihli Ek Protokole muta- j allik tadil Protokolü ve Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti arasında 16 Şubat 1952 tarihinde Ankara'da münakit Tedi- I

.1957 0 : 2 ye Anlaşmasına mütaallik ikinci Ek Protokol ve ilişikleri mektuplar kabul ve tasdik edilmiştir.

RElS — Madde hakkında söz istiyen var mı? (Yok sesleri)

Maddeyi kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde meriyete girer.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 3. -— Bu kanunun hükümlerini ic­raya icra Vekilleri Heyeti memurdur.

RElS — Maddeyi kabul edenler.,. Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

Lâyihanın birinci müzakeresi bitmiştir, efen­dim. .

4. — Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırltkları hakkında kanun lâyihası ve maarif ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/572) (1)

RElS — Birinci müzakeresi yapılacak mad­deler arasında beşinci madde için Maarif Veki­linin bir takdimen görüşme teklifi vardır; oku­yoruz :

Yüksek Reisliğe Orta' - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş

ve hazırlıkları hakkındaki kanun lâyihasının takdimen görüşülmesini arz ve teklif ederim.

Maarif Vekili Ahmed özel

RElS — Orta - Doğu Teknik Üniversitesi. nin kuruluş ve hazırlıkları hakkındaki kanun lâ-yihasınm diğer maddelere takdimen görüşülmesi* ni reyinize arz ediyorum : Kabul edenler... Et­miyenler... Kabul edilmiştir.

Heyeti umumiyesi üzerinde söz istiyen var mı efendim?

MUHLİS ETE (Ankara) — Muhterem ar­kadaşlar, şehrimizde bir üniversitenin kurulma­sını elbette memnuniyetle karşılarız. Yalnız Or­ta - Doğu Üniversitesinin mahiyeti nedir? Pro­fesörleri var mıdır? Lâboratuvarları var mıdır? Yani bir üniversitenin haiz olması icabeden bü­tün tesisata ve bütün -personele malik midir? Yoksa mahdut birkaç kişi ile mi bu işe başlanı-

(1) 82 sayth matbua zaptın sonundad-tr,

— 193 —

t : 29 28.1 yor? Bu hususta tereddütlerimiz vardır. İzahım rica ediyorum.

(Sağdan : Vekil yok sesleri) REÎS — Af finizi istirham ederini; evvelki

madde görüşülürken vekil burada idi. Şimdi Bütçe Encümeninde görüşüyorlarmış. Söz al­mışlar. Sözlerinin yarıda kalmasını arzu etmez­siniz.

Vekil Beyin gelmelerine intizaren diğer maddeyeJ geçelim.

5. — Devlet memurlun aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağ­lı (i) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlü­ğü kısmında değişiklik yapılması hakkında ka­nun lâyihası ve dahiliye ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/590) (i)

REİS —• Heyeti umumiyesi üzerinde söz is­teyen yok. Maddelere geçilmesini reylerinize arz ediyorum. Kabul edenler.. Etmiyenler.. Kabul edilmiştir.

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadü­lüne dair olan 3656 «ayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kıs-mında değişiklik yapılması hakkında Kanun

MADDE 1. -— Devlet memurları aylıkları- j nın tevhit ve teadülüne dair olan 30 . VI . 1939 i tarih ve 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmından, ilişik (1) sayılı cetvelde derecesi, memuriyet unvanı, aded ve -maaşları yazılı memuriyetler çıkarılmış ve yerine ilişik (2) sayılı cetvelde derecesi, memuriyet unvanıLaded ve maaşları yazılı memuriyetler eklenmiştir.

REÎS — Madde hakkında söz isteyen yok. Maddeyi kabul edenler.. Etmiyenler.. Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde me­riyete girer.

REÎS — Madde hakkında söz isteyen yok. Maddeyi kabul edenler.. Etmiyenler. Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükümlerini ic­raya îera Vekilleri Heyeti memurdur.

(1) 79 sayılı matbua zaptın sonundadır.

.1907 0 : 2 REİS — Maddeyi Kabul edenler.. Etmiyen­

ler.. Kabul edilmiştir. Lâyihanın birinci müzakeresi bitmiştir, efen­

dim. REİS — Yine Orta - Doğu Teknik Üniver­

sitesinin kuruluş hazırlığı hakkındaki kanun lâyihasının müzakeresine geçiyoruz, efendim. Muhlis Ete Bey sözü zatıâlinize veriyorum.

MUHLİS ETE (Ankara) — Arkadaşlarım, elemin şehrimizde böyle bir üniversite kurul­duğunu, bunu memnuniyetle karşılamış olduğu­mu söylemiştim.

Üniversite demek fakülteleriyle, profesör­leriyle, doçentleriyle asistan ve lâboratuvarla-riyle bir külliye demektir. Bu hakiki mânada böyle bir üniversite midir, yoksa bir enstitü müdür! Bunun izahını rica etmiştim.

REİS — Danyal Akbel buyurun. MAZBATA MUHARRİRİ DANYAL AK­

BEL (Yozgad) — Muhterem arkadaşlar, (Orta -Doğu Teknik Üniversitesi) memleketimizin imar ve sınai, alanda vâki olan kalkınmasına lüzumlu teknik elemanı yetiştirmeye matuf bir üniversi­tedir, Bu üniversite 10 senede 14 fakülteyi ih­tiva "edecektir. Bu üniversitenin kurulmasında Amerikalılarla birlikte iş birliği yapan bizim mütehassıs heyetimizin memleketin içinde yap­tığı etüdlerden sonra bu üniversitenin Ankara'da (bütün çeşitli şubeleri ihtiva) etmek üzere ku­rulmasını kabul etmiş ve bu raporu, kendi men-subolduğu Birleşmiş Milletler teşkilâtına ve Hü­kümetimize vermiştir. Hükümetin getirmiş oldu­ğu ve şükrana şayan olan bu kanun tasarısını çok hayırlı addederim. Bu sene bu fakültenin ui'ak bir nüvesi demek olan (Şehircilik ve mi­mari) şubeleri bundan 3 ay evvel bir enstitüsü halinde açılmış ve elli mevcutlu talebe ile tedri­sata başlanmış, bulunmaktadır. Bunlann başında üç tane Amerikalı mütehassıs ve tercüman var­dır, tedrisat Ingilizcedir. Huzunınuza getirilmiş olan kanun lâyihası kanuniyet kesbederse bu üniversite kurulacak ve 10 sene zarfında 6 000 talebe alacaktır. Arkadaşlar; bu üniversitenin kendi memleketlerinde kurulması için bâzı Ya­kın - Doğu devletleri teşebbüse geçmişlerdir. Fa­kat Hükümetimizin bu ihtiyacı daha evvel kav­rayıp, vaktinde harekete geçmesi sayesinde bu teknik üniversitenin Ankara'da kurulmasına ka­rar verilmiştir. Elde mevcut programa göre, bu fakülteler 14 e çıkacaktır. Bunlar, şehircilik, mi-

— 194 —

t : 29 23.1 mari, yol, köprü, su, makina, elektrik ve inşaat... v. s.... fakültelerdir. Bunların mütehassıslarını Amerika; teknik yardım fonundan bize temin edecektir. Diğer taraftan Maarif Vekâleti bu sa­hada kendi elemanlarımızı yetiştirmek üzere ha­rekete geçmiş, sekiz mütehassısı bu sene Ameri­ka'ya göndermiş bulunmaktadır. Geçenlerde bi­zim memleketimizde teknik öğretimin aldığı ve bugüne kadar geçirdiği istihaleyi kısaea arz et­miştim.

1863 ten sonra bizde kurulmuş olan ve bil­hassa 18 nci Asrın sonlarında 19 ncu asrın baş­larında ve bilhassa buharın keşfinden sonra kurulmuş olan ağır sanayii biliyorsunuz. İstan­bul'da bir tersane yapılmış ve bu tersanede Taş kızak Valde kızağı ve saire tersaneler kurul­muştur. Buralarda büyük gemi inşaatına kadar gidilmiştir. Buhar gemileri saç lev­haları, kazanlar ve sac haddehaneleri dahi bi­zim bu kurduğumuz büyük sanayi merkezlerinde yaprlmış fakat ne yazık ki ondan sonra bir inhi­tat devri başlamıştır. Bu gemileri tamirden âciz bir hale gelmişiz. Bu itibarla, Maarif Vekâleti­nin, teknik öğretim kültürün yapılması ve perso­nel yetiştirilmesi için 1923 te yapmış olduğu bü­yük bir hamle ile teknik öğretimin her safhas?pı memlekette ön plâna koymuştur. Cumhuriyet dev­rinde 1'924 den bu yana memlekete Amerikalı profesör Con Davi, Belçikalı profesör Ömer Bo-yis, Alman profesör Yung getirilmiştir.

Bunların verdikleri raporlar üzerine 1933 de Ankara'da bir Teknik Üniversite kurulmasına karar verilmişti. Fakat zaman ve hâdiseler buna imkân vermemiş, nihayet bir vesilei hasene ile Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin bütün şua-batiyle memleketimizde kurulmasına imkân hâsıl olmuştur. Bu itibarla bendeniz raportörü bulun­duğum ve memleketimizin kalkınması ve umumi sanayiimizin inkişafına medar olacak bu üniver­sitenin, lâyihada derpiş edilen esaslar dâhilinde, kurulmasını sağlıyacak olan bu kanun lâyihası­nın kabulünü yüksek huzurunuzda arz ve teklif ediyorum.

REÎS — Muhlis Ete. MUHLİS ETE (Ankara) — Muhterem arka­

daşlarım, raportör arkadaşım bâzı cümleler söylediler. Fakat itiraf edeyim ki, işin esasını ben el an anlıyamadım. Bir üniversite kuruyo­ruz. Bunun için asgari şartlar vardır. Hocası, doçenti, asistanı, binası, lâboratuvan ve ensti-

. 1967 0 : 2 tüsü vardır, bunlar olursa üniversite ancak faa­liyete başhyabilir, dedim. Şimdi, «14 tane fakül­tesi vardır.» dediler. Nerede?

DANYAL AKBEL (Yozgad) — Açılacak efendim, 10 seneye kadar ikmal edilecek.

MUHLİS ETE (Devamla) — Efendim, üni­versitenin lâtincesi, «üniversitas», arapçası, kül­liye olduğuna göre, bir üniversite birkaç fakül­tenin teşekkülü ile tamam olur. Aksi takdirde henüz bir fakülte yoktur, bir enstitü vardır. Ben üniversiteyi bu mânada alıyorum.

Tedrisata başlanmıştır, deniyor, burada ha­len nasıl tedrisat yapılıyor?.. Ecnebi profesörle­rin derslerini tercüme edecek asistan ve doçent var mı?.. Yani nasıl bir nüve karşısındayız? Biz­de bir an evvel bu dâvanın tahakkukunu arzu ederiz. Eksik olmasınlar, Amerikalılar da yar­dım ediyorlar. Fakat ben bir üniversite mensu­bu olduğum halde bu izahattan bir fazla bir şey anlıyamıyorum, anlımadım... Anlıyanlar varsa, lütfen gelip izah etsinler.

MAZBATA MUHARRİRİ DANYAL AK­BEL (Yozgad) — Efendim, tekrar izah etmek

•" üzere huzurunuza çıktığım için affmızı rica ede­rim.

Sözüme başlarken de arz ettiğim gibi, bu ka­nun, kuruluş kanunudur. Kuruluş kanununa gö­re tesisler bittikten sonra, yani on sene sonra 14 fakülteyi ihtiva edecektir ve 6 000 talebesi olacaktır. Bu sene (şehircilik ve mimari) şube­lerini ihtiva eden bir enstitü açılmıştır ki, bu, fakültenin nüvesini teşkil edecektir, teknoloji enstitüsü açılmıştır ve halen 50 talebesi vardır. Bu açılmış olan enstitü teşekküllerin çekirdeği­ni teşkil etmektedir.

Arkadaşlar, üniversiteler bir, iki senede ta­mamen açılmaz. Bir program vardır, o progra­ma göre peyderpey, dört senede, sekiz senede, on senede lâboratuvarları, araştırma enstitüleriyle tamatniyle taazzuv eder. Bu teşekkül önümüzde­ki senelerde (4) fakülte olarak çalışacaktır. 1958 - 1959 da dört fakülte, 1959 - 1960 yılında (14) fakülte açılmış olacak, bu suretle on sene sonra bu üniversite tamamen ikmal edilmiş ola­caktır.

Şimdi bunların profesörleri, doçentleri, asis­tanları kimdir?, diyorlar. Arkadaşlar, beynelmi­lel yardım fonundan sağlanmak üzere fakülteler için yabancı profesörler gelecektir,' Türk hocala-

1 9 6 • —

t : 29 23.1 rı ve asistanlarını yabancı üniversitelerde yetiş­tirmek imkânını vereceklerdir. Nitekim bu im­kândan istifade ederek bu sene altı arkadaşımı­zın gitmiş olduğunu söylemiştim. Sonra bu tesis­ler için yabancı memleketlerden lüzumlu lâbo-ratuvar ve saire için malzemeler temin edilecek­tir. Ve büyük bir kütüphane kurulacaktır. Bun­dan başka, araştırma enstitüleri, tesis edilecek­tir. Bu maksatla teknik yardım fonundan ve hem de Ford ve Rokfeller müesseselerinden mühim yardımlar yapılacaktır ve bu iş için lüzumla sa­haları, binaları, siz istimlâk ederek temin edin, projelerini hazırlayın, diyorlar. Kanun kabul edilirse bu iş hal yoluna girecektir. Bendeniz bu izahatı verdikten sonra şunu arz'etmek istiyorum ki, bu (Orta - Doğu Üniversitesinin) kurulmasiy-le Ankara büyük bir teknik üniversite merkezi haline gelecektir ve Orta - Doğu milletlerinin ta­lebeleri buradan feyz alacaklardır, bu bizim için büyük bir mazhariyet olacaktır. Arkadaşımı ten­vir ettiğimi tahmin ederek, kanun lâyihasının tekrar kabulünü rica ederim.

REİS — Mehmet Hazer. MEHMET HAZER (Kars) — Muhterem ar­

kadaşlar; bu huzurunuza takdim olunan kanun tasarısı evvelâ bir teşkilât kanunudur. Yeni bir™ üniversite kurulacağına dair bir kanundur. Bu kanunda kadrolardan bahis yoktur. Kadroların maaş miktarı hakkında bahis yoktur, ücret mik­tarı hakkında bahis yoktur. Bunlar bir madde ile yalnız Millî Eğitim Bakanlığına bırakılmış­tır. *

Yine burada öğrenilmesi lâzım gelen bir cihet vardır. Bu üniversitenin müfredat programını kim tanzim edecektir? Bu üniversite ayrı bir ka­nuna-mı tâbi olacaktır? Yoksa Üniversiteler Ka­nununa mı?

Bir de bu kanunun dördüncü maddesinde her türlü teberrunun kabulüne dair bir hüküm var­dır. Malûm olduğu üzere teberrular iki türlüdür, ivazlı teberru, ivazsız teberrudur. Teberru yapa­cak kimse bir niaksat için muayyen bir para, ayın tahsis eder. 100 bin lira ile bir lâboratuvar tesis etmek ister, 100 bin lira kâfi gelmezse ida­re bir külfet altına girer.

Binaenaleyh, bu maddedeki; «her türlü teber­ru kabul etmek» kaydı ivazlı teberruu kabule im­kân vermez. İdare ile teberru yapacak» kimse arasında ihtilâf doğurur ve tesis vücut bulmaz.

. 1957 O : 2 Bu itibarla maddedeki teberru kaydının tas­

rih edilmesi lâzımgelir. Üzerinde durmak istediğim şeylerden biri;

kadroları ne olacaktır, ücretler hangi esaslara gö-. re verilecektir? Bir diğeri ise; Üniversite Kanu­

nuna tâbi olup olmıyacağıdır. REİS — Ahmet Tokuş. AHMET TOKUŞ (Antalya) — Muhterem

arkadaşlar; muhterem vekilimiz tabiî teferrua-tiyle cevap verecek. Fakat bu üniversitenin ku­ruluşunda, dört kişilik, komitede çalışmış bir arkadaşınız olarak birkaç noktayı tebarüz ettir­mek istiyorum.

Bu üniversitenin, bir defa, 1933 senesinde düşünülen Teknik Üniversite ile hiçbir alâkası yoktur. Yepyeni bir anlayış ve zihniyetle De­mokrat Part i Hükümeti tarafından ele alınmış­tır. İki senelik bir mazisi vardır. Bu mazi şöy­le başlar; evvelâ bundan iki sene evvel Birleş­miş Milletlerden bir profesör; Profesör Abr.ams Türkiye 'ye; mesken dâvasını tetkik için gelir. Sadece basit bir vazife ile. Bunu zamanın De­mokrat Parti Hükümeti ele alır. Bu zata; bu memlekette mesken dâvasının halli, yeni bir üniversitenin kurulmasiyle mümkün olur ve daha kolay halledilir, der. Gayet anlayışlı olan profesör Birleşmiş Milletlere bu teklifi yapar. Birleşmiş Milletler buraya 3 tane mütehassıs profesör göndermeye karar verir. Bir tanesi de Pansilvanya Üniversitesi Dekanı Prof. Perkins, ki bu işlerde çok kompetan bir zattır, iki tane de Avrupalı profesör verir. Burada uzun uzadı-ya tetkikattan sonra hükümetle fikir birliğine varılır. Hükümetçe, Orta - Doğu'da üstün bir fikir ocağı olacak olan ve aynı zamanda Türki­ye'ye büyük fayda sağlıyacak bulunan bu üni­versitenin kurulmasına karar verilir. Türkiye arazi ve bina yardımı yapacaktı. Evvelâ, Ame­rika yardım edecekti, sonra bunu Birleşmiş Mil­letler üzerine aldı. Birleşmiş Milletler profesör ve lâboratuvar aletleri teminini üzerine aldı. Türkiye'den gönderilecek ve Amerika'da yetiş­tirilecek mimarların profesör olması için geçe­cek zaman zarfında lüzumlu paraları temin etti. Kanun çıkmadan evvel 6 tane Türk mimarı Amerika'ya gönderilmiştir. Gayet güzel bir teşriki mesai ile, Maarif Vekilinin de söylediği gibi ancak yüzlerce sene sonra ikinci bir Tek­nik Üniversite açılacaktır, son derece hayırlı bir şey olacaktır.

198 —

î : 29 23.1 Şimdi, Muhlis Ete arkadaşım diyor ki; «Bu,

nasıl üniversitedir? 14 tane fakülteden bahsedi­liyor, bunlar nerededir!». Arkadaşlar, arz ede­yim : 1957 de iki fakülte ile başlamış oluyoruz, 1960 - 1961 yılında 14 tane olacak, her hangi bir üniversiteye kadrosu tam sanılsa bile namütena­hi fakülte ilâve etmek mümkündür.' Bir atom mevzuu çıkar, yeni bir fakülte olur. Ahşap yapılar kürsüsü devir, demir yapılar devir, mi­sali İstanbul Teknik Üniversitesi.

Yüksek Mühendis Mektebi de ilk açıldığı za­man son derece küçük bir vaziyette idi. Orta, hattâ ilkmektep mezunları bile almıyordu. Bu­gün yeni üniversitenin iki fakültesi vardır, önü­müzdeki yılda 5 e, 1959 da 8 e çıkacaktır. Yok­sa 14 fakültenin hepsini birden tesis etmek için 6 yahut 10 sene bekleyip ondan sonra üniversi­teyi açmak lâzımdır, tezi ile karşı karşıya geli­riz. Bu zaman zarfında ne kadar talebe kaybet­miş olacağız ? Bunu arz edeyim : Bakınız, 14 fa­külte açılıncaya kadar 2 100 talebe, dolayısiyle mühendis feda edilecek, demektir, on sene veya altı sene beklemekle. Halbuki birçok vilâyetleri­mizde belediyeler bugün mühendis bulamıyor. Mühendise çok ihtiyacımız var. Bunu arz etmek istedim, arkadaşlar.

REÎS — Ahmet Morgu. AHMET MORGÎL (Rize) — Muhterem ar­

kadaşlar; memleketimizde teknik üniversiteye olan ihtiyaç malûmdur. Bu mevzuda fazla söz söylemeye hacet yoktur. Birleşmiş Milletler Tek­nik Yardım Teşkilâtının da telkini ile böyle bir müessesenin meydana getirilmesi arzu edildi. Fakat bizim Üniversiteler Kanunu gereğince bir üniversitenin açılması mutlaka kanuna bağlıdır. Hususi bir kanun mevcudolmadığı takdirde üni­versite açılamaz. Bu itibarla hükümetimiz bu müessesenin başka memleketlere kaçmaması için salâhiyeti dâhilinde olmak üzere Teknoloji Ens­titüsü namı altında bir müessese kurmuştur ki, bu müessese birkaç aydan beri tedrisat yapmak­tadır. Şimdi bu enstitü, fakülte haline gelecek­tir. Bunun için Maarif Vekâletine salâhiyet veren bir kanuna ihtiyaç vardır. Bu kanun sa­dece bir salâhiyet kanunu olacaktır. Yoksa bu­na mütaallik teşkilât ve kadro kanunları elbet­te bilâhara yapılacaktır. Şimdilik bu kanunla, şu .anda esasen faaliyetine başlamış olan şehir­cilik ve mimarlık enstitüleri fakülte haline ge­tirilecektir ve Araştırma Enstitüsü faaliyetine

.1957 C : 2 devam edecektir. Arkadaşların bertafsil izah ettikleri gibi, yakın bir gelecekte bu müessese tam ve mükemmel bir teknik üniversite haline getirilecektir. Şimdi encümende Maarif Vekâ­letinin bütçesi görüşülmekte olduğu için Vekil Bey istical göstermekte haklıdırlar. Bir an ev­vel bu kanun kabul edilirse elbette icabeden masraflar bütçeye konacaktır. Bu itibarla bu kanunun kabulünü bendeniz de istirOıam ederim.

REİS — Burhanettin Onat. BURHANETTlN ONAT (Antalya) — Muh­

terem arkadaşlarım; Neden bilmiyorum? Bu Orta - Doğu Tek­

nik Üniversitesinin açılması dolayısiyle bugün huzurunuza gelen kanunun münakaşası, bir te-daî ile hâtıram beni Petrol Kanununun müza­keresi sırasındaki günlere çekti, götürdü. (Sol­dan, hakikaten öyle sesleri)

Bu mevzuda fazla söylemiyeceğim, arkadaş­lar anlıyacaklarmı anladılar.

SUAT BAŞOL (Zonguldak) — Anladık, ya­bancı sermaye meselesi... (Gülüşmeler)

BURHANETTlN ONAT (Devamla) — Muh­terem arkadaşlar;

Tevfikı İlâhi hüsnüniyete aşıktır, derler. Memleketin kalkınması uğrunda yaptığımız hamleler, didişmeler Allah indinde makbul ve mergubolmaktadır ki, elimize ümidetmediği-ıııiz anlarda, ümidetmediğimiz şekilde fırsat­lar geçmekte, önümüze fırsatlar çıkmaktadır. Bu Orta - Doğu Teknik Üniversitesi; bu bü­yük fırsatlardan, (Cenabı Hakkın lütfü ihsanı) bu büyük imkânlardan biri olmuştur.

Nedir arkadaşlar, bunun mevzuu? Bugün kurulacağı yer ölçülmüş, biçilmiş, bütün tefer­ruatı hazırlanmıştır. Kanun kabul edildiği an­da istimlâk başlıyacak, inşaallah lütfeder, lâ­zım gelen tahsisatı da verirseniz 43 bin dönüm arazi üzerinde bir mamure kurulacak, arkadaş­lar. Bir ünivresite sitesi kurulacak; üniversite binalarmlan, lâboratuvarlarınlan, atelyelerinlen, ormanlarcnlan, barajlârmlan, kuvvei muharrike istihsal edecek, elektrik santrallerini, her şeyi ile arkadaşlar her şeyi ile. Burada bize düşen fedakârlık devede kulak kabilindendir arkadaş­lar. Biz arazi satınalıp üniversiteye vereceğiz; bâzı binalarını yapacağız. Mütebakisi Amerir ka'dan akıp, gelecek. Bugünden Rokfeller ve Ford vakıfları angaje olmuş durumdadırlar.

197

t : 29 23.1 Bugün için işittiğimiz; 20 - 30 milyon dolar ka­dar yardım va'didir.

Ondan sonra ben katiyetle kaani bulunuyo­rum ; çünkü alâkalı Amerikalılarla temasta bu­lundum; bu daha çok yüksek kemiyetlere ka­dar yükselecektir.

Şimdi bunun müfredat programı ne olacak deniyor?

Arkadaşlar, Amerika'daki üniversitelerde, bu çeşit ünivresitelerde müfredat programları ne ise, şuradan arz edeyim, onların tıpkısı ola­caktır ve tedrisat İngilizce yapılacaktır; İngi­liz dili üzerinden yapılacaktır.

Bütün şubeleri tamam mıdır, diye de sorul­du; yani Iher şeyi oldu bitti mi ki, bu kanun geliyor?

Arkadaşlar, böyle bir müessese kurulması için evvelâ bunun kanunu gelir, prensibi ka­bul edilir, ondan sonra Teşkilât Kanunu gelir, tekemmül ve tekâmülüne gidilir. Dünyanın han­gi tarafında - Ahmet Tokuş arkadaşımızın dedi­ği gibi - evvelâ temelleri atılır, bacası yapılır, atölyeleri ve bilmem daha neleri yapılır, tamam­lanır, ondan sonra kurdelesi kesilerek kapısını açar, talebeye buyurun denir. Hayır bugün bu usul yoktur.

Arkadaşlar, vaktiyle Amerika'da kurulan üniversitelerin tesisi bir atelye ile başlamış ve büyüye büyüye dünyanın-en büyük üniversite­lerinden biri haline gelmiştir. Biz daha evvel Do­ğuda ve Karadeniz'de ve Ege'de üniversite açılması için tahsisatını verdik. Bunlar başladı mı? Yok. Bir tıp fakültesinin esasını kuruyoruz, bir ziraat fakültesinin esasını kuruyoruz. Bun­lar yavaş yavaş tekamül edecektir, binaenaleyh bugün hepsi tamam değildir, başlamıyalım, na­sıl başlarız diye bir sual vâridolmamak lâzımge-lir.

Arkadaşlar, bunun bu memlekete sağlıyaca-ğı faydalar üzerinde konuşmayı dahi zait adde­derim. Bir kere içinde altı bin talebe bulunacak, en son şartlara uyularak, en son teçhizat ile mü­cehhez bir üniversitenin Ankara'nın kıyısında kurulduğunu, yükseldiğini farzedin. Bu memle­kette tevlidedeceği ekonomik ve politik fayda­ları tasavvur buyursunlar.

Arkadaşlar, bir kere değil Türkiye'nin, bü­tün Orta - Doğu'nun bir kültür merkezi haline gelecektir, Ankara. Her taraftan talebe akını bağlıyacaktır. Yalnız Şarktan değil, çok kuv-

1957 O : 2 vetle muhtemel, Balkanlardan, belki Avrupa'nın bir kısmından bile... «Hayvanlar koklaşa... İnsan­lar söylese söylese...» derler.

Tanımadığıma tanışmadığımız milletler bu­raya gelecekler, Türk'ün ne olduğunu yakından görecekler ve Türkiye'nin ne olduğunu yakından anlıyacaklardır-. Bu hal dünya sulhüne belki bil­vasıta ve hattâ bilâvasıta hizmet etmiş olacaklar­dır. Türkiye'nin medeniyet, terakki yolunda at­mış olduğu adımlar sayesinde itibarımız bambaş­ka olacak, Türk'ün kalkınması, Türk'ün hüviyeti dünyada daha çabuk olacaktır. Bugün eleman kitlığı içindeyiz. Değil yüksek mühendis, tekniker bulamıyoruz. Harice talebe gönderelim diyo­ruz, para vereceğiz, kalkınma hamlesi içinde bu­lunduğumuzdan dalayı döviz kıtlığı dolayısiyle istediğimiz kadar talebeyi harice gönderemiyo­ruz. Amerika'yı ayağımıza getireceğiz. Bu mü-müessese bize geniş bir sahada yardım edecek, harice talebe göndermekten vareste kalacaktır. Hangi cephesinden bakarsanız bakınız bu mesut ve meşkûr bir teşebbüstür. Kanun huzurunuza gelmiştir, kabulünü rica ederim. (Alkışlar).

REİS — Muhlis Ete. MUHLİS ETE (Ankara) — Muhterem ar­

kadaşlar, fazla konuşmıyacağmı. Bir arkadaşımız, üstelik üniversite mensubu

bir arkadaşımız bu kanun için, esasmda iyi bir şeydir, tenevvür. ötmek istiyor şeklinde konuş­tular. Arkadaşlarım da bildikleri kadar izahat verdiler ve bilhassa sahasına varıncaya kadar bil­gi edinmiş bulunan Burhanettin Onat arkada­şımız tam manasiyle tenvir buyurdular. Yalnız şunu arz etmek isterim ki, bunu sormak ybir suç değildir. Konuşmaların şeklinden bu mânayı çı­kardığım için konuşmalı mecburiyetini hissettim. Bu mânada söylenmemişse mesele yoktur. Çünkü sorduk vo hakikaten güzel güzel şeyler öğrendik. Sorumuz da tamamen tenevvür bakımmdandı. Yalıvz konuşmalarda, şunu, şunu istiyorlar, biz kalkınmak istiyoruz gibi şeyler geçti. Arzım. bunlara lüzum olmadığıdır.

BURHANETTİN ONAT (Antalya) — O si­ze raci değildir, konuşan yalnız siz değilsiniz başkası da vardı.

REİS — Mehmet Hazer. MEHMET HAZER (Kars) — Çok muhterem

arkadaşlar, bu kanun münasebetiyle söz aldı­ğımda, yalnız kanunun teknik bakımından bir-, kaç hususunu Hükümetten sordum. Bu arada,

198

İ : 29 23.1 bu kanunun ve bu müessesenin zararı ve fay­dası hakkında hiçbir şey söylemedim.

Binaenaleyh, Sayın Burhanettin Onat arka­daşımız .«konuşan yalnız siz değilsiniz, başkası da vardı» demekle, bunları bana izafe etmek is­tiyorsa; ben bu müessese hakkında hiçbir şey söylemedim (Soldan, gülüşmeler ve sen de de­ğilsin sesleri)

REÎS — Rica ederim efendim, birçok arka­daşlar konuştular.

MEHMET HAZER (Devamla) — O halde, bizim sorduğumuz sualler yalnız hüsnüniyete makrun ve tenevvür maksadına matuf sualler­dir. Yoksa bu müessese hakkında hiçbir menfi fikrim yoktur. Zaten böyle bir şey de söyleme­dim.

REİS— Zaten Meclis de tasdik ediyor, siz de değilsiniz, efendim. |

Maddelere geçilmesini reyinize arz edi­yorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edil­miştir.

Mazbatada müstaceliyet görüşülmesi tek­lif edilmektedir. "Bu hususu reyinize arz edi­yorum. Kabul edenler.. Etmiyenler... Kabul edil­miştir.

Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıkları hakkında Kanun

MADDE 1. — Ankara'da her nevi tesisleriy­le bir Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin ku­rulması için gerekli muameleleri yapmaya Maa­rif Vekili salahiyetlidir.

REİS — Madde hakkında söz istiyen yoktur. Maddeyi kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Orta - Doğu Teknik Üniver­sitesinin kuruluş hazırlıklarında çalıştırılacak üniversiteler mensuplariyle maşlı veya, ücretli devlet memurlarına ve memur olmıyan müte­hassıs şahıslara bu mesailerine karşılık olarak İcra Vekilleri Heyetince tesbit edilecek miktar­larda ücret vermeye Maarif Vekili salahiyetli­dir. Bu ücretler Üniversiteler Kanununa göre öğretim azalarına verilen tazminata halel getir­mez. *

MEHMET HAZER (Kars) — Hükümetten sual soracağım.

REİS — Buyurun. MEHMET HAZER (Kars) — Efendim, bu

.1957 O : 2 ücretin miktarı ne olacaktır, âzami haddi nedir ve nereden verilecektir?

REİS — Maarif Vekili. MAARİF VEKİLİ AHMED ÖZEL (Sivas)

— Muhterem arkadaşlarım, biliyorsunuz ki, hu­zurunuza gelen kanun tasarısı ilk tasarı^değil-• dir. Atatürk Üniversitesi, Ege ve Trabzon üni­versitelerinin kurulması ile alâkalı olarak ka­bul buyurmuş olduğunuz kanun tasarıları da aynı şekilde çıkmıştır. Binaenaleyh oralara han­gi membalardan veriliyorsa, buraya da aynı membalardan verilecektir. Ancak bu tasarı henüz kanuniyet kesbedip yürürlüğe girmediği için bu­raya verilecek tahsisat yoktur. Bu kanun çık­tıktan sonra bununla ilgili mebaliğ de huzuru­nuza gelecektir. Arz ederim. (Soldan, bravo Ah­met bey sesleri)

REİS — Maddeyi reylerinize arz ediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

. * MADDE 3. — Orta - Doğu Teknik Üniver­sitesi için lüzumlu bulunduğu Maarif Vekâle­tince belirtilecek olan devlete ait gayrimenkul-ler İcra Vekilleri Heyeti karariyle mezkûr üni­versite teşkilâtının çalışmalarına tahsis olunur.

REİS •— Madde hakkında söz istiyen yok. Maddeyi kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 4. — Maarif Vekâleti, Orta - Doğu Teknik Üniversitesi adına her türlü bağış ve vasiyet kabulüne salahiyetlidir. Bu çeşit bağış­lar vergi, resim ve haretan muaftır.

REİS — Madde hakkında, buyurun Mehmet Bey.

MEHMET HAZER (Kars) — Efendim, bu • •

teberru ivazlı teberru mahiyetinde mi olacak, yoksa mücerret teberru mu olacak?.. Bu, maddeden sa­rahatle anlaşılmıyor. Demin bir misal verdim: Meselâ, bir vatandaş lâboratuvar kurulması için 100 bin lira teberru ediyos ve şöyle bir lâboratu­var tesis edeceksiniz diyor. Bu parayla ise öyle bir lâboratuvar kurulamıyor. Ne olacak?.. Yani

~ böyle şartlı teberruları da kabul edecek mi Ma­arif Vekâleti?.. Bu hususta malûmat rica edi­yorum.

MAARİF VEKİLİ AHMED ÖZEL (Sivas) — Pek muhterem arkadaşlarım, aynı mahiyette olan kanunların metinlerinin de aynı olması ica-beder. Biraz evvel arz ettim, bu kanun tasarısı da Ege ve Atatürk Üniversite kanun tasarılarının

- 199

î : 29 23.1 tamamiyle aynıdır. Binaenaleyh, burada bir ibare değişikliği yapılması doğru değildir.

MEHMET HAZBR (Kars) — Metin aynı ola­bilir. Bendeniz öğrenmek istiyorum, ivazlı teber­ru kabul edilecek mi?

MAARİF VEKİLİ AHMED Ö2EL (Devam­la) — İvazlı olarak vâki olan bir teberru her han­gi bir lâboratuvarı ünite olarak, kül olarak kar-şıhy(abiliyt>rsa kabul ederiz.

REİS — Maddeyi reyinize arz ediyorum. Ka­bul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 5. —* Bu kanun neşri tarihinde meriyete girer.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 6. — Bu kanun hükümlerini icra­ya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen­ler... Kabul edilmiştir. Kanun lâyihasının heyeti umumiyesini açık reylerinize arz ediyorum.

6. — Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne Uair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum ' Mü,dwiü-ğü kısmına İlâve yapılmasına dair kanun lâyi­hası ve Dahiliye ve Bütçe encümenleri mazbata­ları (1/610) (1)

REİS — Heyeti umumiyesi üzerinde söz is­teyen yok. Maddelere geçilmesini . reylerinize arz ediyorum. Kabul edenler.. Etmiyenler.. Ka­bul edilmiştir.

Devlet memurları aylıKlarının tevhit ve teadü­lüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sa­yılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kıs­

mına ilâve yapılmasına dair Kanun

MADDE 1. — Devlet memurları aylıkları­nın tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emsiyet Umum Müdürlüğü kısmına; ilişik cetvelde derecesi, memuriyet unvanı, aded ve maaşı yazılı memu­riyetler ilâve edilmiştir.

REİS — Madde hakkında söz isteyen yok. Maddeyi reylerinize arz ediyorum. Kabul eden­ler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

(J^ 80 sayılı matbua, zaptın sonundad-ır.

1957 0 : 2 MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde me­

riyete girer. REİS — Madde hakkında söz istiyen yok.

Maddeyi kabul edenler.. Etmiyenler.: Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanunun hükmünü icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

REİS — Madde hakkında söz istiyen yok. Maddeyi kabul edenler.. Etmiyenler.. Kabul edilmiştir.

Lâyihanın^birinci müzakeresi bitmiştir.

7. — Maarif Vekâleti kadrolariyle merkez teşkilât ve vazifeleri hakkındaki 2286 sayılı Ka­nunda değişiklik yapılmasına dair 4926 sayîk Kanuna ek kanun lâyihası ve Maarif ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/488) (1)

REİS —• Heyeti umumiyesi üzerinde söz is­tiyen var mı?

HALİL TURGUT (Diyarbakır) — Söz isti­yorum. *

REİS — Buyurun. HALİL TURGUT (Diyarbakır) — Çok muh­

terem arkadaşlarım; yüksek huzurunuza getiri­len bu kanun lâyihası, köy enstitüsü mezunu öğ­retmenler hakkında geçenlerde Yüksek Meclisçe kabul edilen İntibak Kanununun kendileri için lüzumlu olan kadroların teminini istihdaf et­mektedir. Bu itibarla bu kanun lâyihası kanun­laştığı takdirde geçen gün çıkmış olan İntibak Kanununu ikmal etmiş olacaktır. Yani bu kanun lâyihası çıkmış olan İtmbak Kanununun lâzımı gayrimufarıkı vaziyetindedir. Bu itibarla büyük bir kütleyi alâkadar eden bu kanun lâyihasının kabulünü bilhassa istirham ederim.

REİS —Efendim, açık reye arz edilen lâyi­haya rey. vermiyen arkadaş var mı? Varsa lüt­fen reylerini istimal buyursunlar....

Orta- Doğu Teknik Üniversitesi kanun lâyi­hasına rey vermiyen arkadaşlar, lütfen reylerini istimal buyursunlar, efendim...

Rey toplama muamelesi bitmiştir. Heyeti umumiyesi üzerinde başka söz İsti­

yen?... Yok. Maddelere geçilmesini kabul eden­ler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

\(1) 81 sayılı matbua zaptın sonundadır.

200

t : 29 23.1 Maarif Vekâleti teşkilât kadrolariyle merkez teşkilâtı ve vazifeleri hakkındaki 2287 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair olan 4926

sayılı Kanuna ek Kanun

MADDE 1. — 4926 sayılı Kanuna bağlı bir sayılı cetvelin ilkokul öğretmen ve yardımcı öğ­retmen kadrolarından ilişik (1) sayılı cetvelde gösterilenler çıkarılmış ve (2) sayılı cetvelde yazılı kadrolar eklenmiştir.

EEÎS — Söz istiyenL. Yok. Maddeyi kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 2. — Bu kanun neşri tarihinde me­riyete girer.

REİS — Maddeyi kabul edenler... Etmiyen-ler... Kabul edilmiştir.

MADDE 3. — Bu kanun hükümlerini icraya îcra Vekilleri Heyeti memurdur.

EEÎS — Maddeyi kabul edenler... Etmiy en­ler... Kabul edilmiştir.

Lâyihanın birinci müzakeresi bitmiştir, efen­dim.

Devlet Şûrasında münhal âzalıklara ait tas­nif mazbatasını okuyoruz, efendim :.

Yüksek Reisliğe Devlet Şûrasında açık bulunan yedi âzalık

için yapılan seçime (343) zat katılmış ve neti­cede ilişik listede adları yazılı olanlar hizaların­da gösterilen reyleri almışlardır. Arz olunur.

Âza Âza Âza Sinob Seyhan İstanbul

V. Dayıbaş t. Uslu O. Türkgeldi

. 1957 C : 2 ö. Avni Pınar Yeredoa Kişioğlu Yaşar Şükran Esmerer Nezalıat Martı Ali Doğan Toran rfikmet Kümbetlioğlu Sebahattin Tanınan Âdil Kürşat Celâl Göydün İhsan Ecemiş Firdevs Menteşe Naci Yüksel Ali Rıza Ünal Yusuf Vardar Fuat Arun Nahit Hatiboğlu Ali Kemal Berkman Hıfzı Tüz Zeki Asya Muhittin Denizci Salih Aktan

206 201 167 159 155 138 137 126 122 121 113 109 79 75 60 59 55 43 27 19 18

REİS — Rey adedlerine göre yalnız «Avni Pı­nar ve Yeredoğ Kişioğlu arkadaşlarımız nisabı doldurmak suretiyle âzalığa seçilmişlerdir. Ken­dilerine muvaffakiyetler dilerim. Diğer münhal âzalıklar için yeniden seçim yapılacaktır.

Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş hazırlıkları hakkındaki kanun lâyihasına (279) rey verilmiş, (278) kabul, (1) çekinser. Muame­le tamamdır. Lâyiha tasvibedilmiştir. Ruzname-de görüşülecek başka madde yoktur.

25 Kânunusani Cuma günü saat 15 te toplan­mak üzere İnikada nihayet veriyorum.

Kapanma saati : 19,45

S — TAHRÎRİ SUAL VE CEVABI

1. — Kocaeli Mebusu Turan Güneş'in, asker­lik daire ve şubelerinde çalıştırılan üaretli dak­tiloların miktarına, terfih ve terfileri hususunda ne düşünüldüğüne dair sualine, Millî Müdafaa Vekâleti Vekili Semi Ergin'in, tahrirî cevabi (7/277)

26 . XII . 1956 Büyük Millet Meclisi Reisliğine

Aşağıdaki sorumun yazılı olarak Millî Mü­

dafaa Vekili tarafından cevaplandırılmasın! ri­ca ederim.

Kocaeli Turan Güneş

1. Askerlik daire ve şubelerinde ücretli daktilo olarak çalışanların miktarı ne kadardır?

2. Aldıkları ücret bir hayli düşük olduğu­na göre bunların bareme dâhil olmak suretiyle durumlarının ıslahı düşünülmekte midir?

201

İ : 29 23.1 3. Bareme dâhil olunmıyacaklarsa terfih

ve terfileri için ne düşünülmektedir? ^

T. C. * " Millî Müdafaa Vekâleti 21 . I . 1957 Hususi"Kaleni Müdürlüğü

Sayı : 2

T. B. M. Meclisi Reisliğine REF: 28 Aralık 1956 tarih ve Kanunlar Mü­

dürlüğü 7 - 277, 3685/16476 sayılı yazınıza. Kocaeli Mebusu Turan Güneş'in askerlik da­

ire ve şubelerinde çalıştırılan ücretli daktilolar hakkındaki tahrirî sual takririne ait cevabın ili­şikte sunulduğunu arz ederim.

Millî Müdafaa Vekâleti Vekili Semi Ergin

Konu S. 1. Askerlik daire ve şubelerinde ücreti

daktilo olarak çalışanların miktarı ne kadardır? C. 1. Askerlik daire ve şubelerinde ve mer­

kez teşkilâtında çalışan daktiloların miktarı (703) tür.

Bunlar 100, 125, 150 lira ücret ve ayrıca 50 lira tayın bedeli alırlar. Bu ücretler esnan kuv­vesine göre tevzin edilmiştir. Esnan kuvvesi 5 000 kadar olan şube daktilolarına" 100, 10 000

.1957 O : % kadar olanlara 125, 10 000 den yukarı olan şu­be daktilolarına 150 lira ücret verilir.

S. 2. Aldıkları ücret bir hayli düşük oldu­ğuna göre bunları bareme almak suretiyle du­rumlarının ıslahı düşünülmekte midir ?

C. 2. Bunların bareme intıbakıne kanun müsait değildir. Çünkü bunlar kamilen ilkokul

1 tahsillidirler. Memurin Kanununa göre memur olmak şartlarından biri de ortaokul mezunu olmaktır. Filvaki ortaokul mezunu bulunma­dığı takdirde ilkokul mezunlarından memur al­mak gerekirse de memlekette ortaokul mezunu mevcuttur ve bulunabilmektedir. Bu bakımdan maaşlı memur hizmetlerine âcil durumlarda or­taokul mezunu talip bulunmadığı takdirde ka­nunun verdiği imkâna müsteniden istekli ilko­kul mezunlarından da imtihanla barem dâhili memur alınmaktadır ve şimdiye kadar bu du­rumda takriben 100 memur alınmıştır.

S. 3. ' Bareme dâhil olmıyacaklarsa terfih ve terfileri için ne düşünülmektedir?

C. 3. Bareme dâhil bulunmayacaklarına gö­re Millî Müdafaa camiası içinde bunların da ta­yın bedelinin 50 liraya çıkarılmasiyle imkân nis­petinde terfihleri sağlanmıştır. Devlet Personel kanunu lâyihası kanuniyet kesb ettiği takdirde bütün diğer devlet memurları gibi bunların da vaziyetleri daha iyileşecektir.

• • m*m 11

1 : 29 23.1 .1957 C : 2 Türkiye Büyük Millet Meclisi memurları teşkilâtı hakkındaki 5509 sayılı Kanuna ek Kanuna ikinci

m defa verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmiştir.)

AFYON KARAHlSAR Rıza Çerçel , Arif Demirer Murad Âli Ülgen Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Kasım Küfrevi Celâl Yardımcı

ANKARA Atıf Benderlioğlu Ömer Bile» Ramiz Eren Muhlis Ete Mümtaz Faik Fenik Abdullah Gedikoğlu Mümtaz Tarhan Hazım Türegün Fuad Zineirkıran

ANTALYA Kenan Akmanlar Asım Okur Burhanettin Onat Ahmet Tokuş

AYDIN Necati Celim Namık Gedik Nail Geveei Etem Menderes Zühtü Uray Cevat Ülkü

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Ahmet Karagür Yahya Pelvan M. Halûk Timurtaş

*

Âza adedi Rey verenler

Kabul edenler Reddedenler Müstenkifler

Reye iştirak etnıiyenler Münhal mebusluklar

: 541 . 290

283 7 0

234 17

[Kahul edenler] Sıtkı Yırcalı

BÎLECIK Şevki Hasırcı

BİNGÖL Necati Araş Sait Göker

BİTLİS Nusrettin Barut Selâhattin İnan

BOLU Selâhattin Baysal Fahri Belen Mithat Dayıoğlu Ahmet Hatı Lûtfi Oğultürk

BURDUR Fethi Çelikbaş Hüseyin Çimen Behçet Kayaalp Mehmet özbey

BURSA Sabahattin Çıracıoğlu Muhlis Erdener Müfit Erkuyumcu Agâh Erozan Hulusi Köy men Halûk Şaman

ÇANAKKALE Nııreddin Fuad Alp-kartal Bedi Enüstün Emin Kalafat thsan Karasioğlu Nuri Togay

ÇANKIRI Tahir Akman

*

-

Tahsin -Uygur ÇORUH

Mecit Bumin Muzaffer önal

ÇORUM Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses Ali Rıza Kılıçkale Cevat Köstekçi

DENİZLİ Baha Akşit Ali Çobanoğlu İsmail Hadımlıoğlu Ali Rıza Karaca 1 I 1 . V İ İ U İ V V XXUL t i u U l l

Osman Ongan A. Hamdi Sancar \ Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Yusuf Azizoğlu Ragıp Karaosmanoğlu

' ihsan Hamid Tiğrel Halil Turgut

EDİRNE C(emal Köprülü Rükneddin Nasuhioğlu Sabahattin Parsoy Kemal Yaşınkılıç

ELÂZIĞ Suphi Ergene Ömer Faruk Sanaç Selâhattin Toker

ERZİNCAN Sadık Perinçek Tevfik Şenocak

ERZURUM Zeki Çavuşoğlu Bahadır Dülger Şevki Erker Abdülkadir Eryurt Hâmid Şevket ince

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt Abidin Potuoğlu Hicri Sezen Kemal Zeytinoğlu

GAZÎANTEB Ekrem Cenani Samih inal Süleyman Kuranel Ali Ocak

GÎRESUN Tahsin inanç Adnan Tüfekçi oğlu

GÜMÜŞANI] Zeki Başağa Halis Tokdemir

HATAY Abdullah Çilli Şevket Sarıçalı

İÇEL Rüştü Çetin Hüseyin Fırat Refik Koraltan

İSPARTA Tahsin Tola

İSTANBUL Ali Fuad Cebesoy

203

Faruk Nafiz Çamlıbel Aleksandros Hacopulos Hadi Hüsman Ziya Köktürk Fuad Köprülü Adnan Menderes Mükerrem Sarol Hanri Soriano Zeki Rıza Sporel Füruzan Tekil Nazlı Tlabar Celâl Türkgeldi Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Mehmet Aldemir Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu Arif Güngören Osman Kapani Rauf Onursal Halûk ökeren Mehmet Ali Sebük

KARS Remzi Çakır Hasan Erdoğan Turgut Göle Kemal Güven Mehmet Hazer Rıza Yalçın

KASTAMONU Basri Aktaş Nâzım Batur Süleyman Çağlar Hilmi Dura Salim Esen Muzaffer Kuşakçıoğlu Nazifi Şerif Nabel

KAYSERİ Fikri Apaydın Servet Hacıpaşaoğlu İbrahim Kirazoğlu Hakkı Kurmel Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bakay Hüsnü Yaman

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin

t : 29 23.1 Mehmet Mahmudoğlu Tahir Taşer-

KOCAELİ Ekrem Alican Selâmi Dinçer Hamza Osman Erkan Turan Güneş Kâzım Meriç

KONYA Abdürrahman Fahri Ağaoğlu Hamdi Ragıp Atademir Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Abdi Çilingir Ziyad Ebüzziya Reyhan Gökmenoğlu -Muhittin Güzelkılmç Mekki Keskin Tarık Kozbek Sabahattin Sönmez

KÜTAHYA Ahmet ihsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Süleyman Süruri Na-suhoğlu Osman özbilen Nihat Haluk Pepeyi İsmail Hakkı Veral

MALATYA Esat Doğan Mehmet Kartal Nuri Ocakcıoğlu Mehmet Fahri Oral Hilmi özbay

MANİSA Samet Ağaoğlu Hikmet Bayur Hayri Büke Semi Ergin Fevzi Lûtfi Karaosman-oğlu Nafiz Körez

MARAŞ Abdullah Aytemiz Ahmet Bozdağ Nedim ökmen

MARDİN Bahaettin Erdem Reşit Kemal Timuroğlu

. 1957 0 : 2 MUĞLA,

Turhan Akarca * Nâtık Poyrazoğlu

NİĞDE Sadettin Ertur Hüseyin Avni Göktürk Ahmet Nuri Kadıoğlu Cavit Kavurmacıoğlu Hüseyin Ülkü Zihni Üner

ORDU Mehmet Cemil Bengü Feyzi Boztepe Fazıl Erim Fazlı Ertekin Sabri tşbakan Memiş. Yazıcı

RİZE îzzet Akçal Kemal Balta Osman Kavrakoğîu Mehmet Fahri Mete Ahmet Morgil

SAMSUN Ekrem Anıt Salim Çonoğlu Abdullah Eker Ömer Güriş Muhittin özkefeli Ham di Tekay Ferid Tüzel Hadi Üzer

SEYHAN Mustafa Akçalı Zahit Akdağ Sedat Barı Cavid Oral Lûtfi Sezgin Sinan Tekelioğlu Nurullah thsan Tolon Ahmet Topaloğlu Mehmet Ünaldı

SİİRD Suat Bedük Baki Erden

SİNOB Şerafettin Ayhan M. Vehbi Dayıbaş Nuri Sortoğlu

Server Somuncuoğlu Haşim Tan

SİVAS Abdürrahman Doğruyol Kâzım Oskay Rifat öçten Bahattin örnekol Ahmed özel M. Nurettin Turgay

TEKİRDAĞ Necmi Arman Samim Yücedere

TOKAD İhsan Baç Ahmet Gürkan Ömer Sunar Mehmet Şahin

TRABZON Halit Ağanoğlu Süleyman Fehmi Ka­lay eıoğlu Emrullah Nutku Sami Orberk Pertev Sanaç îsmail Şener Mustafa Reşit Tarakçı-oğlu

TUNCELİ Arslan Bora Bahri Turgut Okaygün

URFA Feridun Ayalp Feridun Ergin Mehmet Hatiboğlu Hasan Oral Celâl öncel Saim önhon Muzaffer Timur

UŞAK Y o u f Aysal Hacim Yılmaz

NVA Hilmi Durmaz Hamit Kartal

YOZGAD Danyal Akbel Talât Alpay Mahmut Ataman

— 204 —

Ömer Lûtfi Erzurum-luoğlu Hâşim Tatlıoğhı

t : 29 Ali Ünlüsoy

ZONGULDAK Sebati Ataman

23.1 .1957 O : Hüseyin Balık Sabih Duralı Hakkı Hilâleı

[Reddedenler] Yavuz Paşamehmetoğlu Zeyyat Mandalinci (V.)

AFYON KABAHİSAR Sıtkı Koraltan Kemal özçoban Osman Talu Hüseyin Tiryakioğlu

AĞRI Halis öztürk Nimet Sümer

AMASYA Faruk Çöl Kemal Eren Hâmit Karay îsmet Olgaç Mustafa Zeren

ANKARA Muhlis Bayramoğlu Dağıstan Biherbay Hamdi Bulgurlu Muzaffer Ergüder Zafer Gökçer Necmi înanç Seyfi Kurtbek Talât Vasfi öz Fuad Seyhun Âliye Temuçin

ANTALYA Fatin Dalaman Attilâ Konuk Ahmet Tekelioğlu

AYDIN Nihat îyriboı A. Baki ökdem

BALIKESİR Mekki Said Esen Enver Güreli Müeteba Iştın Halil îmre Arif Kalıpsızoğlu

Abdülkadir Kalav MUĞLA

Nuri özsan

Ahmet Kocabıyıkoğlu (î. A.)

Muharrem Tuncay • Sırrı Yırcalı

BİLECİK ismail Selçuk Çakıroğlu Talât Oran Yümnü Üresin

BİNGÖL Ekrem Yıldız

BOLU Reşat Akşemsettinoğlu Sabri Çonkar ihsan Gülez

BURSA Raif Aybar Selim Ragıp Emeç Sadettin Karacabey ibrahim öktem Kenan Yılmaz Ali Ferruh Yücel Baha Cemal Zağra

ÇANAKKALE Safaeddih Karanakçı Servet Sezgin Fatin Rüştü Zorlu

ÇANKIRI ibrahim Aydın Celâl Boynuk Kenan Çığman Asım Emrem

ÇORUH Hilmi Çeltikçioğlu Yaşar Gümüşel

ÇORUM Baha Koldaş Hüseyin Ortakcıoğlu Kemâl Terzioğlu

Abdullah Izmen Mazhar Şener

MARDİN

DENİZLİ Mustafa Gülcügil

DİYARBAKIR Fikri Arığ Mustafa Ekinci Mehmed Hüsrev Ünal'

EDİRNE Mehmet Enginün Hasan Maksudoğlu

ELÂZIĞ Hüsnü Göktuğ Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Hüsnü Çanakçı Mustafa Rahmi Sana-lan Veysel Varol

ERZURUM Ishak Avni Akdağ Rıfkı Salim Burçak Sabri Erduman Hasan Numanoğlu Rıza Topcuoğlu (I.) Esat Tuncel

ESKİŞEHİR Hasan Polatkan ismail Sayın

GAZÎANTEB Abdülkadir Atik ihsan Daî Cevdet San Salâhattin Ünlü

GİRESUN Hamdi Bozbağ , Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Doğan Köymen

Nusret Jürişcioğlu Edibe Sayar Avni Yurdabayrak

ERZURUM Cemil önder

GİRESUN

GÜMÜŞANE ismail Hakkı Baykal Ekrem Ocaklı Sabri özcan San Halit Zarbun'

HAKKÂRİ Übeydullah Seven

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğlu Sekip inal A. Mithat Kuseyrioğlu Şemsettin Mursaloğlu Celâl Ramazanoğlu

İÇEL Yakup Çukurova İbrahim Gürgen Aziz Koksal Hidayet Sinanoğlu Mehmet Mutlugil

İSPARTA irfan Aksu Said Bilgiç Kemal Demiralay Zühtü Hilmi Velibeşe

İSTANBUL Necmi Ateş Celâl Bayar (Reisicum­hur) Nazim Bezmen Seyfi Gögen Lûtfi Kırdar Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat Nizamettin Âli Sav Hamdullah Suphi Tan-növer

[Reye iştirak etmiyenler]

205 -

Zakar Tarver Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut

İZMİR Nebil Sadi Altuğ Pertev Arat Cihad Baban Muzaffer Balaban Sadık Giz Necdet Incekara Nuriye Pınar İlhan Sipahioğlu Abidin Tekön Behçet Uz

KARS Fevzi Aktaş Sırrı Atalay İbrahim Us Ali Yeniaras

KASTAMONU Ali Muzaffer Tanöver Ziya Termen

KAYSERİ Emin Develioğlu Kâmil Gündeş

KIRKLARELİ M. Ali Ceylân Fikret Filiz

KIRŞEHİR Osman Bölükbaşı

KOCAELİ Nüzhet Akın (1. A.) Ziya Atığ Hamdi Başak Sefer Göksel Cemal Tüzün

Afyon Karahisar 1 Ankara 2 Antalya 1 Aydın 1

1 : 2 9 23.1 Nüzhet Unat Sadettin Yalım

KONYA Hidayet Aydmer Mustafa Bağrıaçık Sıtkı Salim Burçak Ahmet Koyuncu Muammer Obuz Himmet ölçmen M. Rüştü özal Halil özyörük

KÜTAHYA Ali Galib Bubik İhsan Şerif özgen

MALATYA Ahmet Fırat tsmet İnönü Kâmil Kınkoğlu Abdullah Köroğlu Mehmet Zeki Tulunay Tevfik Ünsalan Nüvit Yetkin

MANİSA Yunus Muammer Ala-kant Adnan Karaosmanoğlu Melih Koçer Muzaffer Kurbanoğlu Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Ahmet Kadoğlu Mahmut Karaküçük Remzi Öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Etem Aybar

Bursa 1 I Çoruh 1 Diyarbakır 1 Eskişehir 1

.1967 O : 2 Abdürrahman Bayar Cevdet Oztürk Halim Satana

MUĞLA Akif Sarıoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu Şefik Çağlayan Gıyasettin Emre

NİĞDE Ali Ulvi Arıkan Hasan Hayati Ülkün

ORDU Refet Aksoy* Bekir Baykal Selâhattin Orhon ,

RİZE Hüseyin Agun

SAMSUN Rami Ozan Gümüşoğlu Tevfik İleri Abdullah Keleşoğlu Şükrü Uluçay

SEYHAN Enver Batumlu Ahmet Kınık Salım Serçe tsmet Uslu

SİİRD Veysi Oran Mehmet Daim Süalp

SİNOB Muhit Tümerkan

SİVAS Hüseyin Çitil Ercüment Damalı Nuri Demirağ Şevki Ecevit

İstanbul 1 tzmir 1 Kastamonu 1 Kayseri * 3

Etem Erdinç Nurettin Ertürk Memduh Turhan Hüseyin Yüksel

TEKİRDAĞ İsmail Hakkı Akyüz Ferid Alpiskender Zeki Erataman Fethi Mahramlı

TOKAD Hulusi Bozbeyoğlu Selâhattin Gülüt Osman Hacıbaloğlu Hasan Kangal Yusuf Ulusoy

TRABZON Sabri Dilek Mahmut Goloğlu Muzaffer Harunoğlu Selâhattin Karay&vuz Osman Turan

TUNCELİ Fethi Ülkü

URFA Aziz özbay

UŞAK Orhan Deniz (t. Â.) Hakkı Gedik

VAN Muslih Görentaş Kemal Yörükoğlu

YOZGAD İhsan Aktürel Numan Kurban

ZONGULDAK Suat Başol Necati Diken Cemal Kıpçak

Kırklareli 1 Zonguldak 1

17

[Münhal Mebusluklar]

% m »

î : 29 23.1.1957 0 : 2 Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıklan hakkındaki Kanuna verilen rey­

lerin neticesi (Kanun kabul edilmiştir.)

AFYON KARAHİSAR Rıza Çerçel Arif Demirer Sıtkı Koraltan Kemal özçoban Hüseyin Tiryakioğlu Murad Âli Ülgen Gazi Yiğitbaşı

AĞRI Halis öztürk Celâl Yardımcı

ANKARA Atıf Benderlioğlu Ömer Bilen Dağıstan Binerbay Hamdi Bulgurlu Ramiz Eren Abdullah Gedikoğlu Zafer Gökçer Seyfi Kurtbek Talât Vasfi öz Mümtaz Tarhan Âliye Temuçin Hazım Türegün Fuad Zincirkıran

ANTALYA Kenan Akmanlar Attilâ Konuk Burhanettin Onat Ahmet Tokuş

AYDIN Necati Celim Namık Gedik Nail Geveci Etem Menderes A. Baki ökdem

Âza adedi Rey verenler

Kabul edenler Reddedenler Müstenkifler

Reye iştirak etmiyenler Münhal mebusluklar

541 279 278

O 1

245 17

[Kabul Zühtü Uray Cevat Ülkü

BALIKESİR Vacid Asena Esat Budakoğlu Mekki Said Esen . Mücteba Iştın Halil Imre Ahmet Kocabıyıkoğlu Yahya Pelvan M. Halûk Timurtaş Sıtkı Yırcalı

BİLECİK Şevki Hasırcı Talât Oran

BİNGÖL Necati Araş Ekrem Yıldız

BİTLİS Nusrettin Barut

BOLU Reşat Akşemsettinoğlu Ilışan Gülez Ahmet Hatı

BURDUR Fethi Çelikbaş Behçet Kayaalp

BURSA Sabahattin Çıracıoğlu Muhlis Erdener Müfit Erkuyumcıı Agâh Erozan Hulusi Kögmen Kenan Yılmaz Baha Cemal Zağra

edenler] ÇANAKKALE

Nureddin Fuad Alp-kartal Bedi Enüstün Emin JCalafat Servet Sezgin

ÇANKIRI Tahir Akman^ Kenan Çığman Asım Emrem Tahsin Uygur

ÇORUH Mecit Bumin Hilmi Çeltikçioğlu

ÇORUM Sedat Baran Mustafa Kemal Biber-oğlu Yakup Gürsel Şevki Gürses Ali Rıza Kılıçkale ̂ Baha Koldaş

DENİZLİ Mustafa Gülcügil ismail .Hadımlıoğlu Ali Rıza Karaca Mehmet Karasan Osman Ongan A. Hamdi Sancar Refet Tavaslıoğlu

DİYARBAKIR Halil Turgut

EDİRNE Mehmet Enginün Cemal Köprülü Sabahattin Parsov

Kemal Yaşmkılıç ELÂZIĞ

Selâhattin Toker ERZİNCAN

Sadık Perinçek Mustafa Rahmi Sana-lan Tevfik Şenocak

ERZURUM Rıfkı Salim Burçak Zeki Çavuşoğlu Bahadır Dülger Sabri Erduman Şevki Erker Abdülkadir Eryurt Cemil Önder

ESKİŞEHİR Muhtar Başkurt Hasan Polatkan Abidin Potuoğlu Hicri Sezen Kemal Zeytinoğlu

GAZİANTEB Abdülkadir Atik Ekrem Cenani Süleyman Kuranel Ali Ocak Salâhattin Ünlü

GİRESUN Hamdi Bozbağ • Ali Naci Duyduk Hayrettin Erkmen Tahsin İnanç Doğan Köymen Mazhar Şener

— 207 —

GÜMÜŞANE Zeki Başağa Sabri özean San Halis Tokdemir Halit Zarbun

HATAY A. Feyzi Atahan Ali Muhsin Bereketoğîu Abdullah Çilli Şemsettin Mursaloğlu Şevket Sarıçalı

ÎÇEL Rüştü Çetin Yakup Çukurova Hüseyin Fırat İbrahim Gürgen Refik Koraltan Aziz Koksal Hidayet Sinanoğlu

İSPARTA İrfan Aksu Said Bilgiç Kemal Demiralay

İSTANBUL Ali Fuad Cebesoy Aleksandros Hacopulos Hadi Hüsman Ziya Köktürk . Fuad Köprülü Adnan Menderes Mükerrem Sarol Hanri Soriano Füruzan Tekil Nazlı Tlabar Celâl Türkgeldi Tahsin Yazıcı

İZMİR Abdullah Aker Pertev Arat Muzaffer Balaban Behzat Bilgin Muammer Çavuşoğlu Sadık Giz Arif Güngören Necdet tncekara Halûk ökereıı Mehmet Ali Sebük

KARS Kemal Güven

1 : 2 9 23.1 KASTAMONU

Basri Aktaş Süleyman Çağlar Hilmi Dura Muzaffer Kuşakçıoğlu Nazifi Şerif Nabel

KAYSERİ Fikri Apaydın Kâmil Gündeş Servet Hacıpaşaoğlu . İbrahim Kirazoğlu Ömer Mart

KIRKLARELİ Şefik Bakay Hüsnü Yaman

KIRŞEHİR Mehmet Mahmudoğlu

KOCAELİ Nüzhet Akın Ekrem 'Alican Ziya Atığ Hamdi Başak Selâmi Dinçer Kâzım Meriç

KONYA Mustafa Bağnaçık Tevfik Fikret Baran Remzi Birand Sıtkı Salim Burçak Abdi Çilingir Mekki Keskin Tarık Kozbek Muammer Obuz Himmet ölçmen *•

KÜTAHYA Ali Galib Bubik Ahmet İhsan Gürsoy Ahmet Kavuncu Süleyman Süruri Na-suhoğlu Osman özbilen Nihat Haluk Pepeyi İsmail Hakkı Ver al

MALATYA Mehmet Kartal Abdullah Köröğlu Nuri Ocakcıoğlu Hilmi özbay . Nüvit Yetkin

1957 O : 2 MANİSA

Samet Ağaoğlu Hayri Büke Semi Ergin Nafiz Körez

MARAŞ Abdullah Aytemiz

MARDİN Abdülkadir Kalav

MUĞLA Turhan Akarca Zeyyat Mandalinci Nuri özsan Yavuz Paşamehmetoğlu Akif Sarıoğlu

MUŞ Şefik Çağlayan

NİĞDE Ali Ulvi Arıkan Hüseyin Avni Göktürk Ahmet Nuri Kadıoğlu Cavit Kavurmaeıoğlu Hüseyin Ülkü Zihni Üner

ORDU Refet Aksoy Bekir Baykal * Mehmet Cemil Bengü Fazıl Erim

RİZE İzzet Akçal Kemal Balta Mehmet Fahri Mete Ahmet Morgil

SAMSUN Ekrem Anıt Tevfik İleri Hamdi Tekay Hadi Üzer

SEYHAN Zahit Akdağ Enver Batumlu Lûtfi Sezgin

SÎİRD Baki Erden Mehmet Daim Süalp

Sl%pB M. Vehbi Dayıbaş Nuri Sertoğln

Haşim Tan SİVAS

Hüseyin Çitil Ercüment Damalı Şevki Ecevit Etem Erdinç Kâzım Oskay Rifat öçten Bahattin örnekol Ahmed özel Memduh Turhan Hüseyin Yüksel

TEKİRDAĞ Necmi Arman Zeki Erataman Samim Yücedere

TOKAD İhsan Baç Ahmet Gürkan Osman Hacıbaloğlu Ömer Sunar Mehmet Şahin

TRABZON H#lit Ağanoğlu Muzaffer Harunoğhı Süleyman Fehmi Ka-laycıoğlu Sami Orberk Pertev Sanaç İsmail Şener Mustafa Reşit Tarakçı-oğlu

TUNCELİ Arslan Bora. Bahri Turgut Okaygün Fethi Ülkü

URFA Hasan Oral Saim önhon

UŞAK Yusuf Aysal Orhan Dengiz Hacim Yılmaz

YOZGAD Danyal Akbel İhsan Aktürel Talât Alpay Mahmut Ataman

- 208

Numan Kurban Hâşim Tatlıoğlu

t : 29 23.1 .1907 0 : 2 ZONGULDAK

Suat Başol Hakkı Hilâleı Nusret Kirişeioğlu

[Müstenkifler] KOCAELİ

Turan Güneş

Edibe Sayar Avni Yurdabayrak

[Beye iştirak etmiyenler] AFYON KARAHİSAR Osman Talu

AĞRI Kasım Küfrevi Nimet Sümer

AMASYA Faruk Çöl Kemal Eren Hâmit Koray ismet Olgaç Mustafa Zeren

ANKARA Muhlis Bayramoğlu Muzaffer Ergüder Muhlis Ete Mümtaz Faik Fenik Necmi inanç Fuad Seyhun

ANTALYA Fatin Dalaman Asım Okur Ahmet Tekelioğlu

AYDIN Nihat lyriboz (î.)

BALIKESİR .Enver Güreli Arif Kalıpsızoğhı Ahmet Karagür Muharrem Tuncay Sırrı Yırcalı

BİLECİK ismail Selçuk Çakıroğlu Yümnü Üresin (1.)

BİNGÖL Sait Göker

BİTLİS Selâhattin inan

BOLU Selâhattin Baysal Fahri Belen

Sabri Çonkar Mithat Dayıoğlu Lûtfi Oğultürk

BURDUR Hüseyin Çimen Mehmet özbey

BURSA Raif Aybar (I.) Selim Ragıp Emeç Sadettin Karacabey ibrahim öktem Halûk Şaman Ali Ferruh Yücel

ÇANAKKALE Safaeddin Karanakçı İhsan Karasioğlu Nuri Togay Fatin Rüştü Zorlu

ÇANKIRI ibrahim Aydın Celâl Boynuk

ÇORUH Yaşar Gümüşel Muzaffer önal

ÇORUM Cevat Köstekçi Hüseyin Ortakçıoğlu Kemâl Terzioğlu

DENİZLİ Baha Akşit Ali Çobanoğlu

DİYARBAKIR Fikri Arığ Yusuf Azizoğlu Mustafa Ekinci Ragıp Karaosmarroğlu ihsan Hamid Tiğrel Mehmed Hüsrev Ünal

EDİRNE Hasan Maksudoğlu

Rükneddin Nâsuhioğlu ELÂZIĞ

Suphi Ergene Hüsnü Göktuğ Ömer Faruk Sanaç Mehmet Şevki Yazman

ERZİNCAN Hüsnü Çanakçı Veysel Varol

ERZURUM Ishak Avni Akdağ Hâmid Şevket ince (t.) Hasan Nunıanoğlu* Rıza Topcuoğlu (I.) Esat Tuncel

ESKİŞEHİR ismail Sayın

GAZİANTEB İhsan Daî Samih inal Cevdet San

GÎRESUN Abdullah Izmen Adnan Tüfekcioğlu

GÜMÜŞANE İsmail Hakkı Bay kal Ekrem Ocaklı

HAKKÂRİ Übeydullah Seven

HATAY Sekip inal (I.) A. Mithat Kuseyrioğlu Celâl Ramazanoğlu

İÇEL Mehmet Mutlugil

İSPARTA Tahsin Tola Zühtü Hilmi Velibeşe

İSTANBUL Necmi Ateş

Celâl Bayar (Reisicum­hur) Nazim Bezmen Faruk Nafiz Çamlıbel Seyfi Gögen Lûtfi Kırdar Naci Kurt Nadir Nadi Emin Onat Nizamettin Âli Sav Zeki Rıza Spor el Hamdullah Suphi Tan-rıöver Zakar Tarver Ahmet Topçu Fahrettin Ulaş Nuri Yamut (I.)

İZMİR Mehmet Aldemir Nebil Sadi Altuğ Cihad Baban Osman Kapani Rauf Onursal Nuriye Pınar ilhan Sipahioğlu Abidin Tekön Behçet Uz

KARS Fevzi Aktaş Sırrı Atalay Remzi Çakır Hasan Erdoğan Turgut Göle Mehmet Hazer ibrahim Us Rıza Yalçın Ali Yeniaras

KASTAMONU Nâzım Batur Salim Esen

209

Ali Muzaffer Tanöver Ziya Termen

KAYSERİ Emin Develioğlu Hakkı Kurmel

KIRKLARELİ M. Ali Ceylân Fikret Filiz

KIRŞEHİR Osman Alişiroğlu Ahmet Bilgin Osman Bölükbaşı Tahir Taşer

KOCAELİ Hamza Osman Erkan Sefer Göksel Cemal Tüzün Nüzhet Unat Sadettin Yalım

KONYA Abdürrahman Fahri Ağaoğlu Hamdi Ragıp Atademir Hidayet Aydmer Ziyad Ebüzziya Reyhan Gökmenoğlu Muhittin Güzelkılmç Ahmet Koyuncu M. Rüştü özal Halil özyörük Sabahattin Sönmez

KÜTAHYA İhsan Şerif özgen

MALATYA Esat Doğan Ahmet Fırat İsmet İnönü Kâmil Kırıkoğlu Mehmet Fahri Oral

î : 29 23.1 Mehmet Zeki Tulıınay Tevfik Ünsalan

MANİSA Yunus Muammer Ala-kant Hikmet Bayur Adnan Karaosmanoğlu Fevzi Lûtfi Karaosman­oğlu Melih Koçer Muzaffer Kurbanoğhı Sudi Mıhçıoğlu Muhlis Tümay

MARAŞ Ahmet Bozdağ Ahmet Kadoğlu Mahmut Karaküçük Nedim ökmen Remzi Öksüz Mazhar özsoy

MARDİN Etem Ayba* Abdürrahman Bayar Bahaettin Erdem Cevdet öztürk Halim Satana Reşit Kemal Timuroğlu

MUĞLA Nâtık Poyrazoğlu

MUŞ Şemsi Ağaoğlu Gıyasettin Emre

NlĞDE Sadettin Ertur Hasan Hayati Ülkün

ORDU Feyzi Boztepe Fazlı Ertekin

. 1957 O : 2 Sabri İşbakan Selâhattin Orhon Memiş Yazıcı

RİZE Hüseyin Agun Osman Kavrakoğlu

SAMSUN Salim Çonoğlu Abdullah Eker Rami Ozan Gümtişoglu ömer Güriş Abdullah Keleşoğlu Muhittin özkefeli Ferid Tüzel Şükrü Uluçay

SEYHAN Mustafa Akçalı Sedat Barı Ahmet Kınık Cavid Oral Salim Serçe Sinan Tekelioğlu Nurullah İhsan Tolon Ahmet Topaloğlu İsmet Uslu Mehmet Ünaldı

SIIRD Suat Bedük Veysi Oran

SİNOB Şerafettin Ayhan Server Somuncuoğln Muhit Tümerkan

SİVAS Nuri Demirağ (1.) Abdürrahman Doğruyol Nurettin Ertürk M. Nurettin Turgay

TEKİRDAĞ İsmail Hakkı Akyüz Ferid Alpiskender Fethi Mahramlı

TOKAD Hulusi Bozbeyoğlu Selâhattin ..Gülüt Hasan Kangal Yusuf Ulusoy

TRABZON Sabri Dilek Mahmut Goloğlu Selâhattin Karayavuz Emrullah Nutku Osman Turan

URPA Feridun Ayalp Feridun Ergin Mehmet Hatiboğlu

UCelâl öncel Aziz özbay Muzaffer Timur

UŞAK Hakkı Gedik

VAN Hilmi Durmaz Mııslih Görentaş Hamit Kartal Kemal Yörükoğlu

YOZGAD Ömer Lûtfi Erzurum-luoğlu Ali Ünlüsoy

ZONGULDAK Sebati Ataman Hüseyin B a h t Necati Diken Sabih Duralı Cemal Kıpçak

[Münhal Mebusluklar] Afyon Karahisar Ankara Antalya Aydın

1 2 1 1

Bursa Çoruh Diyarbakıt Eskişehir

İstanbul İzmir Kastamonu Kayseri

Kırklareli Zonguldak

1 1

17

»€»<t

T, B. M. *¥. Matbam

Devre : X İçtima : 3 S. SAYISI 78

Devlet Şûrasmda açık bulunan yedi âzalık için seçim yapılması hakkında Başvekalet tezkeresi ve Adliye ve Dahiliye encümenle­

rinden mürekkep Muhtelit Encümen mazbatası (3/450)

T. C. Başvekâlet 7. XII. 1956

Zât ve Yazı İşleri Umum Müdürlüğü H. No. 5/2-3237

Büyük Millet Meolisi Yüksek Eeisliğine

Devlet Şûrasında açık bulunan yedi âzalık için 3546 sayılı Kanunun 3 ncü maddesine göre ha­zırlanan liste bağlı olarak sunulmuştur.

Gereğinin yapılmasına müsaadelerini rica ederim. Başvekil

A. Menderes

HÜKÜMETIN LISTESI

Devlet Şûrasında açık bulunan yedi âzalık için namzet listesi

Sait Kandan Şükrü Akyor Sahabettin Homriş Adil Kürşat Nahit Hatipoğlu Yusuf Vardar Ali Doğan Toran Nezahat Martı Pirdevs Menteşe Celâl Göydün Salih Aktan Naci Yüksel Tümgeneral Hayri Ay tepe Ali Rıza Ünal İhsan Ecemiş Nurettin özcebek Emin Ergüven Fazıl Uybadin Hıfzı Tüz Hikmet Kümbetlioğlu Yeredoğ Kişioğlu Oemalettin Okten Yaşar Şükran Esnierer

Başvekâlet Mütehassıs Müşaviri » Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi Âzası » » » > » »

Vakıflar Umum Müdürlüğü Hukuk Müşaviri Devlet Şûrası Başyardımcısı

» » » » »

» » » » »

» » »

Kanun sözcüsü » »

» » » » Toprak ve İskân İşleri Umum Müdürlüğü Hukuk Müşaviri Erkânıharbiyei Umumiye Personel Başkanı Dahiliye Vekâleti Zat İşleri Umum Müdürü

» » Müsteşar Muavini » » Mülkiye Başmüfettişi » » -» » » » Merkez Valisi » » Tetkik Kurulu Müşaviri » » Tetkik Kurulu emrinde » » Merkez Valisi

Maliye Vekâleti Müsteşar Yardımcısı » » Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Umum

Müdürlüğü Müşavir Avukatı

Ali Kemal Berkem Maliye Vekâleti Vergiler Temyiz Komisyonu Daire Başkanla­rından

îzzettin Tekin Maliye Vekâleti Vergiler Temyiz Komisyonu Daire Başkanların­dan

Muhittin Denizci Nafıa Vekâleti Birinci Hukuk Müşaviri Nazım Erdem » » Devlet Su îşleri Umum Müdürlüğü İkinci Hukuk

Müşaviri Fuat Arun İktisat ve Ticaret Vekâleti Tetkik Heyeti Âzası Sebahattin Tanman Gümrük ve İnhisarlar Vekâleti Gümrükler Umum Müdürü Halil İbrahim Buharalı » » » Hukuk Müşaviri Zeki Muslu Ziraat Vekâleti Tetkik ve İstişare Heyeti Âzası Faruk Şeker » » Orman Fen Heyeti Reisi î. Galip Yenal Münakalât Vekâleti Başmüşaviri ihsan Arar » » Birinci Hukuk Müşaviri Hamit Çetintaş » » Liman ve Deniz işleri Dairesi Reisi

Adliye ve Dahiliye encümenlerinden mürekkep Muhtelit Encümen mazbatası

T. B. M. M. Adliye ve Dahiliye encümenlerin- 15 .1.1957 den mürekkep Muhtelit Encümen

Esas No. 3/450 Karar No. 1

Yüksek Reisliğe

Devlet Şûrasında açık bulunan 7 âzalık için seçim yapılması hakkındaki Başvekâletin 7.XII.1956 tarih ve 5/2-3237 sayılı tahriratiyle buna bağlı namzet listesi Muhtelit Encümenimi­ze tevdi kılınmış olmakla 3546 sayılı Devlet Şû­rası Kanununun? 3 ncü maddesi mucibince Ad­liye ve Dahiliye encümenlerinden mürekkep Muhtelit Encümen 50 âzanm iştirakiyle 28.xn.1956 tarihinde Adliye ve Dahiliye Ve­killeri de hazır oldukları halde toplandı.

A) Hükümet tarafından gönderilen tahri­rat ve merbutu namzet listesi okundu,

B) Hariçten müracaat edenlerden, Devlet Şûrası başyardımcılarından Zeki Asya, ö. Avni Pınar, Dahiliye Vekâleti merkez valilerinden Fevzi Hamurcuoğlu ve İktisat ve Ticaret Ve­kâleti Müşaviri Sami Sayrun'un müracaat talep­leri okundu ve namzetlikleri reye kondu ve ka­bul edildi,

C) Yapılan intihap ve tasnif neticesinde : Birinci turda : Devlet Şûrası Başyardımcısı

Ali Doğan Toran (48), Devlet Şıırası Başyar­dımcısı O. Avni Pınar (47), Vakıflar Umum

Müdürlüğü Hukuk Müşaviri Âdil Kürşat (45), Devlet Şûrası Kanun Sözcüsü Oelâl Göydün (43), Devlet Şûrası Başyardımcısı Yusuf Var-dar (43), Devlet Şûrası Kanun Sözcüsü Firdevs Menteşe (42), Toprak ve iskân Umum Müdür­lüğü Hukuk Müşaviri Naci Yüksel (42), Da­hiliye Vekâleti merkez valisi Yeredoğ Kişioğlu (42), Devlet Şûrası Başyardımcısı Nahit Hatib-oğlu (41), Dahiliye Vekâleti Tetkik Kurulu em­linde Hikmet Kümbetlioğlu (41), Devlet Şûrası Başyardımcısı Nezahat Martı (39), Maliye Ve­kâleti Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Umum Müdürlüğü müşavir avukatı Yaşar Şük­ran Esmerer (38), Dahiliye Vekâleti Müsteşar Muavini İhsan Ecemiş (37), Devlet Şûrası Ka­nun Sözcüsü Salih Aktan (36), Gümrük ve inhi­sarlar Vekâleti Gümrükler Umum Müdürü Saba­hattin Tanman (36), Devlet Şûrası Başyardımcısı Zeki Asya (32), iktisat ve Ticaret Vekâleti Tetkik Heyeti âzası Fuad Arun (31), Maliye Vekâleti Vergiler Temyiz Komisyonu daire başkanların­dan Ali Kemal Berkmen (30), Dahiliye Vekâ­leti Zat îşleri Umum Müdürü Ali Rıza Ünal

(S. Sayısı :. 78)

- 3 — (29) rey ve nisabı doldurmıyanlar arasında ya­pılan ikinci tura (36) âza iştirak etmiş ve ne­ticede :

Dalhiliye Vekâleti Tetkik Kurulu müşaviri Hıfzı Tüz (22) rey ve nisabı doldurmıyanlar arasında yapılan üçüncü tura (33) âza iştirak etmiş ve neticede :

Nafıa Vekâleti Birinci Hukuk Müşaviri Muhittin Denizci (20) rey almak suretiyle Dev­let Şûrasında açık 'bulunan (7) âza namzetliğine üç misli fazlasiyle (21) âza namzetinin seçilmiş bulundukları anlaşılmıştır.

D) Âzalık namzetliklerine mütaallik üç aded rey cetveli tanzim edilerek işbu mazbata­ya raptolundu.

Umumi Heyetin tasviplerine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunuldu.

Adliye ve Dahiliye encümen­lerinden mürekkep Muhte­

lit Encümen Beisi Aydın

a. ülkü

Kocaeli 8. JHnçer

Balıkesir V. Asena

imzada bulunamadı Çanakkale

# S. Sezgin İmzada bulunamadı

Bu M. Muharriri Bingöl

İV. Araş

Aydın N. Gereci Burdur

B. Kayasdp

Çoruh M. önal

Çorum M, K. Biberoğlu

Erzurum Z. Çavu&oğlu

Hatay Ş. înal

İmzada bulunamadı Kars Kırşehir

/. Us M. Mahmudoğlu

Erzincan 8. Perinçek

Erzurum Eskişehir A. Eryurt H. Sezen

İsparta fl. Bilgiç

Konya T. F. Baran

Muğla N. özsan

Sivas 8. Ecevit

Zonguldak

Kütahya Ş. 8. Nasuhoğlu

Niğde //. // . Ülkün

Yozgad M. Ataman Ankara

Konya //. Aydıner

Malatya N. Ocakcıoğlu Samsun

R. O. Gümü§oğhı Zonguldak

N. Kirişcioğlu Yozgad

E. Sayar Â. Bendedioğlu Ö. L, Erzûrumhıoğhı Amasya

K. Eren Çorum

B. Koldaş

Amasya M. Zer en Denizli

A. H. Sancar Gümüşane İsparta

/. ff. Baykal T. Tola Kastamonu Kastamonu S. Çağlar M. Kıışakçıoğlu

Çankırı T. Akman Erzincan

T. Şenocak izmir

P. Arat Kırşehir T. Taşer

Kütahya Malatya N. H. Pepeyi M. Z. Tulunay Muğla Samsun Samsun

Y. Pa§amehmetoğlu E. Anıt M. özkefeli Sivas Trabzon Uşak

E. Damalı P. Sanae Y. Aysal

( S. Sayısı ; 7&)

_ 4 -Devlet Şûrasında açık bulunan 7 âzalık için Adliye ve Dahiliye Encümenlerinden mürekkep Muh­

telit Encümende yapılan seçime ait liste

Adı ve Soyadı

Ali Doğan Toran ö. Avni Pınar Adil Kürşat Celâl Göydün Yusuf Vardar Firdevs Menteşe Naci Yüksel Yeredoğ Kişioğlu Nahit Hatipoğlu Hikmet Kümbetlioğlu Nezahat Martı Yaşar Şükran Esmerer

Ilışan Ecemiş »Salih Aktan

Sabahattin Tanman Zeki Asya Fuad Arun Alı Kemal Berkmen Ali Eıza Ünal Hıfzı Tüz Muhittin Denizci

Memuriyeti

Devlet Şûrası Başyardımcısı » » ı>

Vakıflar ü . Md. Hukuk Müşaviri Devlet Şûrası Kanun Sözcüsü

» » Başyardımcısı » » Kanun Sözcüsü

Toprak ve İskân U. Md. Hukuk Müşaviri Dahiliye Vekâleti Merkez Valisi Devlet Şûrası Başyardımcısı Dahiliye Vekâleti Tetkik Kurulu emrinde Devlet Şûrası Başyardımcısı Maliye V. Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat U. Md. Müşavir Avukatı Dahiliye V. Müsteşar Muavini Devlet Şûrası Kanun Sözcüsü Gümrük ve in. V. Gümrükler U. Müdürü Devlet Şûrası Başyardımcısı İktisat ve Ticaret V. Tetkik H. Âzası Maliye V. Verigler Temyiz Ko. Da. Başkanlarından Dahiliye Vekâleti Zat tş. V. Md. Dahiliye V. Tetkik Kurulu Müşaviri Nafıa Vekâleti Birinci Hukuk Müşaviri

Kazandığı rey adedi

48 47 45 43 43 42 42 42 41 41 39

38 37 36 36 32 31 30 29 22 20

m»m »•

(S. Sayisı : 78)

Devre : X İçtima: 3 S. S A Y I S I !

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmında değişiklik yapılması hakkında kanun lâyihası ve Dahiliye

ve Bütçe encümenleri mazbataları (1/590)

T. C. Başvekâlet 8 . XII . 1956

Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi

Sayı: 71-468/3969 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmında değişiklik yapılması hakkında Dahiliye Vekâletince hazırlanan ve Yüksek Meclise takdimi icra Vekilleri Heyetince 16 . XI . 1956 tarihinde kararlaştırı­lan kanun lâyihasının esbabı mucibe ve ilişikleriyle birlikte sunulmuş olduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekii A. Menderes

ESBABI MUCİBE

Askerî Muamele memurlarına mütenazır olarak 3201 sayılı Emniyet Teşkilât Kanununun 14 ncü maddesiyle ihdas edilmiş bulunan Emniyet Muamelât memurları sınıfının teşkilinden beri kadro­larında bir değişiklik yapılamamasından dolayı bu sınıfta çalışan memurlar için de 1937 senesinden beri 19 sene sınıf terfii; 9 seneden beri de maaş yükselmesi görmemiş birçok memurlar bulundu­ğu gibi memleketin idari, siyasi, iktisadi ve teknik sahalarında vukua gelen inkişaf ile birlikte* fiilî kadro çalışmalarında^vukua gelen gelişme büro işlerinde de iş hacminin artmasını intacetmiş binnetice bürolarda. çalışan muamelât memurlarının faaliyetlerinin murakabe ve kontrol edilmesi­ni sağlıyabilmek için muamelât amirliklerinin ihdasına da zaruret hâsıl olmuştur.

Diğer taraftan bidayette 35 liralık 1. sınıf muamelât memurları aynı maaşlı başkomiserlere; 30 liralık 2. sınıf muamelât memurları aynı maaşlı komiserlere ve 25 liralık 3. sınıf muamelât me­murları da aynı maaşlı komiser muavinlerine muadil bulunmuş iken 6117, 6214, 6766 sayılı kanun­larla polis, komiser, emniyet âmiri ve müdür sınıflarında yapılan değişmeler arada mevcut maaş muvazenesini muamelât memurları zararına bozmuştur^

Bu durum; fiilî kadroda uzun yıllar hizmet görenlerin bilgi ve tecrübelerinin muamelât sını­fında da devamını temin edecek nakillerine vefa edememektedir. Filhal komiser muavini sınıfın­da bulunup da sağlık durumu fiilî hizmette çalışmasına muvakkat veya devamlı surette mâni teş­kil eden emniyet mensuplarının müktesep kifayetlerinden; maaş muadeleti bulunmaması yüzünden istifade edilememektedir.

Bugün için karakol ve merkez hizmetlerinin muamele bakımından gösterdiği inkişaf muamelât memurlarımızın da icabında tatil günlerinde ve mesai saatleri haricinde çalışmalarını zaruri kıl­dığından fiilî kadrolarla aralarında esaslı bir fark da mütalâa edilmemek lâzımdır.

Bütün bu hizmet mükellefiyetlerine tabi bulunan muamelât sınıfı memurlarının maaş kadroları-

79

— 2 — nın bu günkü icaplara göre ayarlanması zaruri bulunmuş ve bir miktar 5. sınıf muamelât memuru kadrosundan tasarruf etmek suretiyle kadro miktarı azaltılıp tahsisat miktarı muhafaza edilerek işbu lâyiha hazırlanmıştır.

Not Kaldırılan kadroların tutarı

Lira

1 460 100 Kadroya göre yıllık maaş tutarı 285 300 Üst derece olarak ödenen

1 745 400 Yekûn 96 600 L cetvelinde bulunan 53 kadro Gitarı

1 648 800

Eklenen kadronun yıllık tutarı Lira

1 648 800

Dahiliye Encümeni mazbatası

T. B. M. M. Dahiliye Encümeni

Esas No: 1/590 Karar No: 16

Yüksek Reisliğe

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve Tea­dülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kıs­mında değişiklik yapılması hakkındaki kanun lâ­yihası, alâkalı Vekâlet mümessillerinin iştirakiy­le encümenimizde tetkik ve müzakere edildi.

Lâyihanın esbabı mucibesinde arz ve izah olu­nan hususat encümenimizce de muvafık mütalâa edilerek, Hükümetçe hazırlanan metnin aynen kabulüne karar verilmiştir. f

Havalesi gereğince Bütçe Encümenine tevdi buyurulmak üzere Yüksek Riyasete sunulur. Dahiliye Encümeni Reisi

Edirne R. Nasuhioğlu

Mazbata Muharriri Yozgad .

ö, L. Erzurumluoğlu

Reisvekili Ankara

Â. Benderlioğlu Kâtip Kocaeli

8. Yalım

Amasya K. Eren Çanları

T. Akman Denizli

A. II. Sancar tzmir

P. Arat

Konya M. R. Özal

Muğla Y. Paşamehmetoğlu

Samsun M. Özkefeli

Sivas • E. Damalı

İmzada bulunamadı

20 . XII. 1956

Amasya M. Zeren

Çorum B. Koldaş Gümüşane

/. H. Baykal Kars

M. Hazer îmzada bulunamadı

Kütahya H. N. Pepeyi

Samsun E. Anıt

Seyhan A. Kınık

Uşak Y. Aysal

( S. Sayısı : 79 )

- 3 -Bütçe Encümeni mazbatası

T. B. M. M. Bütçe Encümeni Esas No. i/590 Karar No. 30

Yüksek Reisliğe

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve te­adülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kıs­mında değişiklik yapılması hakkında Dahiliye Vekâletince hazırlanan ve Yüksek Meclise arzı İcra Vekilleri Heyetince kararlaştırılıp Başve­kâletin 8. XII . 1956 tarihli ve 71-.£68/3959 sa­yılı tezkeresiyle gönderilen kanun lâyihası, Da-(hiliye Encümeni mazbatasiyle birlikte encüme­nimize havale edilmiş olmakla Emniyet Umum Müdürü ve Maliye Vekâleti mümessili hazır ol­dukları halde tetkik ve müzakere edildi.

1937 senesinde teşkil edilmiş bulunan emni­yet muamelât sınıfının artan hizmetler muvace­hesinde aradan geçen uzun müddet zarfında kadro ve teşkilâtında değişiklik yapılmamış ol­duğundan hem uzun seneler terfi etmek imkâ­nına sahibolmıyan memurların terfilerine im­kân vermek ve hem de memleketin idari, ikti­sadi ve teknik sahalarda inkişafına muvazi ola­rak fiilî kadrolarda vâki gelişme, büro işlerin­de de iş hacminin artmış olmasını intacetmiş ve binnetice bürolarda çalışan muamelât memur­larının faaliyetlerinin murakabe ve kontrol edilmesini sağlamak için muamelât amirlikleri­nin ihdası lüzum ve zaruretiyle lâyihanın hazır­lanıp sevk edilmiş olduğu anlaşılmıştır.

Gerek lâyihanın sevkmi mucip sebepler ve gerek bu hususta alınan mütemmim izahat ye­rinde görülerek maddelerin müzakeresine geçil­miş ve lâyiha ve cetveller Hükümetin teklifi veçhile aynen encümenimizce de kabul edilmiş­tir.

Umumi Heyetin tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunulur.

Reis Reisvekili Balıkesir Kırklareli H. İmre Ş. Bakay

Mazbata M. Zonguldak S. Ataman

Afyon Karahisar M. Â. Ütgen

Aydın Z. TJray Bursa

H. Köymen Çoruh

Y. Gümüşeî Eskişehir

A. Potuoğlu Giresun

M. Şener Gümüşane

H. Tokdemir Kastamonu

H. Dura Kocaeli

C. Tüzün Muğla

N. Poyrazoğlu Niğde

C. Kavurmacıoğlu Ordu

8. îşbakan Seyhan S. Ban

Siird M. D. Süalp

Tekirdağ Z. Erataman

Trabzon /. Şener

Urfa F. Ergin

17.1.1957

Kâtip Tokad

ö. Sunar Antalya

K. Akmanîar Balıkesir

M. H. Timurta§ Çankırı

T. Uygur Diyarbakır H. Turgut Gazianteb E. Cenanı Gümüşane Z. Başağa

izmir B. Bilgin Kayseri

/. Kirazoğlu Konya

M. Bağrtaçtk Niğde

A. N. Kadtoğlu Ordu

fi. Aksoy Rize

/. Akçal Seyhan

AK Topaloğlu Sinob

N. Sertoğlu Trabzon

S. F. Kalaycıoğlu Tunceli

B. T. Okaygün Yozgad

D. Akbel Yozgad

T. Alpay

( S. Sayısı : 79 )

— 4 — HÜKÜMETİN TEKLÎFÎ

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülü­ne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmında de­

ğişiklik yapılması hakkında kanun lâyihası

MADDE 1. — Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 30 . VI . 1939 ta­rih ve 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cet­velin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmından ilişik (1) sayılı cetvelde derecesi, memuriyet unvanı, aded ve maaşları yazılı memuriyetler çıkarılmış ve yerine ilişik (2) sayılı cetvelde de­recesi, memuriyet unvanı, aded ve maaşları ya­zılı memuriyetler eklenmiştir.

MADDE 2. riyete girer.

Bu kanun neşri tarihinde me-

MADDE 3 .— Bu kanunun hükümlerini icra­ya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

16 . II . 1956 Başvekil ve Maliye V. V. A. Menderes

Devlet Vekili ve Millî M. V. V.

§. Ergin

Devlet Vekili M. C. Bengü

Devlet Vekili W. Kalafat

Devlet Vekili ve Ziraat V. V. C. Yardımcı

Millî Müdafaa Vekili

Hariciye Vekili

Maarif Vekili A. özel

Adliye Vekili ve Dahiliye V. V. H. A. Göktürk

Dahiliye Vekili

Maliye Vekili

Nafıa Vekili ve Hariciye V. V.

E. Menderes

İktisat ve Ticaret Vekili Sıh. ve İç. Mv. Vekili Z. Mandcdinci N. Körez

Güm. ve İnh. Vekili Ziraat Vekili H. Hüsman

Münakalât Vekili Çalışma Vekili A. Demirer M. Tarhan

İşletmeler Vekili & Ağaoğlu

Hükümetin teklifine bağlı cetveller

D.

10 11 12 13 14

[1] SAYILI CETVEL

Memuriyetin nev'i

1 nci sınıf muamelât 2 nci » » 3 ncü * » 4 rieü » » 5 nci » »

memuru »

•»

Yekûn

Aded

35 68

114 263 192

672

Maaş

35 30 25 20; 15

D.

8 9

10 11 12 13 14

[2] SAYILI CETVEL

Memuriyetin nev'i

Muamelât âmiri » »

1 nci sınıf muamelât 2 nci » » 3 ncü » » 4 ncü » » 5 nci » »

memuru

»

Yekûn

Aded

30 40 85

110 120 140 136

661

Maaş

50 40 35 30

- 25 20 15

( S. Sayısı 5 79 )

S. S A Y I S I :

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü lasmma ilâve yapılmasına dair kanun lâyihası ve Dahiliye ve Bütçe

encümenleri mazbataları (1/610)

T. C. Başvekâlet x 27. XII. 1956

KanuıUar ve Kararlar Tetkik Dairesi

Sayt. 71 - 490/4272 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmına ilâve yapılması hakkında; DahiKye Vekâle­tince hazırlanan ve Yüksek Meclise takdimi İcra Vekilleri Heyetince 29 . XI . 1956 tarihinde ka­rarlaştırılan kanun lâyihasının, esbabı mucibe ve ilişiğiyle birlikte sunulduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekil " " A. Menderes

ESBABI MUCİBE

Nüfusumuzun artmasının ve sosyal ve ekonomik gelişmemizin tabiî bir neticesi olarak şehir­lerimiz, eskisnden pek farklı büyük bir kuruluş halinde kendilerini belirtmiş bulunmaktadır.

Mlhal birçok şehirlerimizde yeniden teessüs eden sanayi hayatı buralarda teknisiyen ve işçi grupunun tekasüfünü mucibolmuş, bu tekasüf aynı zamanda iskân mevzuu ile alâkalı olarak şe­hirlerimizin meskûn olan hudutlarım, yeni mahalleler teşekkülü suretiyle genişletmiştir.

Nitekim; son sayıma göre, Ankara şehri nüfusunun 500 bine yaklaşması istanbul'da ise 1 250 000 e baliğ ve yine birçok şehirlerimizde bu nispette bir artış olması; diğer taraftan An­kara'da Yenimahalle, 14 Mayıs evleri, Bahçelievler ve Sanayi Çarşısı; istanbul'da Levent Mahal­lesi ve Taşlı Tarla gibi yeni mahalleler teşekkül etmesi bu yerlerde yeniden teşkilât kurulması zaruretini hâsıl etmiştir.

Binnetice gerek sanayi mıntakalarında gerekse yeni teşekkül eden mahallelerde polis; bugüne kadar mevcut bulunmıyan bir vazife mmtakasma sahibolmuştur.

Bu durum; vâki gelişme ile mütenasibolarak emniyet hizmetinin tanzimi problemini ortaya koymuş bulunmaktadır. Bugüne kadar bu tanzim tatbik edilegelen kazalarda polis teşkilâtı kurul­ması prensibinden fedakârlığa vesile vermiş ise de bundan böyle buna imkân kalmamıştır.

GeVek vilâyetlerin mahalleden yaptıkları teklifler, gerekse bâzı büyük şehirlerimizin nüfus ve mesaha itibariyle yabancı memleketlerdeki muadilleri arasında yapılan mukayeseler kadromu­zun asgari bir hesapla 2 000 memurla takviyesi lüzumunu ortaya koymuştur.

Ancak; bu miktar kadroya hariçten istenen vasıfları haiz memur bulunabilmesinin müşkülâtı ve tahsisan meslekî kifayetli bir personele malik olmak arzumuzun mevcut eğitim müesseseleri­mizin vüsati bakımından imkânsızlığı muvacehesinde; şimdilik 500 polis memuru kadrosunun ilâ­vesi maksadiyle işbu lâyiha hazırlanmıştır.

M

Devre : X İçtima : 3

Dahiliye Encümeni mazbatası

T. B. U. M. Dahiliye Encümeni

Esas No. 1/610 Karar No. 22

28 . XII . 1956

Yüksek Eeisliğe

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve tea­dülüne dair olan 3656 sayılı Kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmı­na ilâve yapılmasına dair olan kanun lâyihası, encümenimizde tetkik ve müzakere edildi.

Mezkûr lâyihanın esbabı mucibesinde tafsilen izah edilmiş bulunan hususlar encümenimizce de yerinde görülmüş ve Hükümetçe hazırlanmış olan metin ve cetvel aynen kabul edilmiştir.

Havalesi gereğince Bütçe Encümenine tevdi buyurulmak üzere Yüksek Riyasete sunulur. Dahiliye En. Reisvekili M. M.

Ankara Yozgad Â. Benderlioğlu ö. L. Erzurumluoğlu

Bu Mazbata Kâtibi Samsun E. Anıt

Çankırı T. Akman Gümüşane

t. H. Baykal Kastamonu

M. Kuşakçıoğlu Muğla

Y. Paşamehmetoğlu Trabzon P. Sanaç

Çorum B. Koldaş

îzmr P. Arat

Amasya M. Zeren

Erzincan T. Şenocak

Kasatmonu 8. Çağlar

Kütahya N. II. Pepeyi

Samsun M. özkefeli

Uşak Y. Aysal

Bütçe Encümeni masbatası

T. B. M. M. Bütçe Encümeni Esas No. 1/610 Karar No. 29

Yüksek Reisliğe

17.1.1957

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve te-addülüne dair olan 3656 sayılı kanuna bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmına ilâve yapılması hakkında Dahiliye Ve­kâletince hazırlanan ve Yüksek Meclise takdi­mi İcra Vekilleri Meyetin^e kararlaştırılıp Başvekâletin 27.Xir.1956 tarihli ve 71-490/ 4272 sayılı tezkeresiyle gönderilen kanun lâyi­hası Dahiliye Encümeni • mazbatasiyle» birlikte encümenimize havale edilmiş olmakla Maliye Vekâleti mümessili ve Emniyet Umum Müdü­rü' hazır oldukları halde tetkik ve müzakere edildi.

Kanun lâyihası, esbabı mucibesinde de taf­silen arz ve izah edildiği üzere memleket nüfu­sunun artması, sosyal ve ekoaomik gelişmemi­zin neticesi olarak da bu nüfusun büyük şehir­lerde toplanması, birçok şehirlerimizde yeni­

den teessüs eden sanayi müesseseleri dolayısiy-le teknisiyen ve işçi zümresinin tekasüfü ve bu sebeple iskân mevzuu ile de alâkalı olarak şe­hir hudutlarının genişlemesi ve yeni mahalleler vücuda getirilmesi dolayısiyle emniyet hiz­metlerinin lâyıkiyle ifası için mevcut kadronun kifayetsizliği göz önünde bulundurularak üni­formalı ve sivil polis memuru olarak muhtelif maaş derecelerinden 500 kadronun teşkilâta ilâ­vesini temin maksadiyle hazırlanıp sevk edilmiş bulunmaktadır.

Gerek esbabı mucibede belirtilen lâyihanın şevkini mucip lüzum ve zaruretler ve gerek Hü­kümet mümessilinin bu bapta vermiş olduğu mü­temmim izahat yerinde görülerek yeniden ihdas edilecek 500 kadronun karşılığını teşkil eden tahsisatın da 1957 Bütçesine ithal edilmiş bu­lunduğu anlaşılmakla maddelerin müzalıeresine

(S. Sayısı : 80)

geçilmiş ve lâyiha ve cetvel Hükümetin teklifi veçhile aynen kabul edilmiştir.

Kanun lâyihası, Umumi Heyetin tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunulur.

Reis Balıkesir H. îmre

Mazbata M. Zonguldak S. Ataman

Afyon Kara'hisar M. Â. Ülgen

Aydın 2. Uray Bursa

H. Köymen Çoruh

Y. Gümüşel Eskişehir

A. Potuoğlu Giresun

M, Şener

Reisvekili Kırklareli Ş. Bakay

Kâtip Tokad

ö. Sunar Antalya

K. Akmantar Balıkesir

M. H. Timurtaş Çankırı

T. Uygur Diyarbakır H. Turgut Gazianteb E. Cenanı Gümüşane Z. Başağa

Gümüşane H. Tokdemir Kastamonu

H. Dura Kocaeli

C. Tüzün Muğla

N. Poyrazoğlu Niğde

C. Kavurmactoğlu Ordu

8. İşbakan Seyhan 8. Ban

Siird M. D. Süalp

Tekirdağ Z. Erataman

Tunceli B. T. Okaygün

Yozgad D. Akbel

izmir B. Bilgin Kayseri

/ . Kirazoğlu Konya

M. Bağrıaçık Niğde

A. N. Kadıoğlu Ordu

R. Aksoy Rize

/. Akçal Seyhan

A. Topaloğlu Sinob

İV. Sertoğlu Trabzon

8. F. Kalayctoğlu Urfa

F. Ergin Yozgad

T. Alpay

.(& Sayısı; 80)

_ 4 ~ ~ HÜKÜMETİN TEKLİFİ

Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadü­lüne dair olan 3656 sayıh Kanuna bağlı (1) sa­yıh cetvelin Emniyet Umum Müdürlüğü kısmı­

na ilâve yapılmasına dair kanun lâyihası

MADDE 1. — Devlet memurları aylıklarının tevhit ve teadülüne dair olan 3656 sayılı Kanu­na bağlı (1) sayılı cetvelin Emniyet Umum Mü­dürlüğü kısmına; ilişik cetvelde derecesi, memu­riyet unvanı, aded ve maaşı yazılı memuriyetler ilâve edilmiştir.

MADDE 2. riyete girer.

Bu kanun neşri târihinde me-

MADDE 3. — Bu kanunun hükmünü icraya icra Vekilleri Heyeti memurdur,

29 . XI . 1956 Devlet Vekili ve Başvekil ve

Maliye V. V. A. Menderes Devlet Vekili ve Millî M. V. V.

Ş. Ergin

Nafıa V. V. M. Cemil Bengü

Devlet Vekili E, Kalafat

Devlet Vekili C. Yardımcı

Millî Müdafaa Vekili

Hariciye Vekili

Maarif Vekili ' A. özel

îkt. ve Ticaret Vekili A. Aker

Güm ve înh. Vekili H. Hüsman

Münakalât Vekili s A. Demirer

Adliye Vekili ve Dahiliye V. V.

A. Göktürk Dahiliye Vekili

Maliye Vekili

Nafıa Vekili

Sh. ve iç. Mua. Vekili N. Oörez

Ziraat Vekili 2?. Budakoğlu Çalışma Vekili

M. Tarhan işletmeler Vekil ve

Hariciye V. V. S, Ağaoğlu

Hükümetin teklifine bağlı cetvel

OETVEL

D. Memuriyetin nev'i Aded Maaş

10 Üniformalı ye sivil polis me­muru 100 35

11 Üniformalı ve sivil polis me­muru 50 30

12 Üniformalı ve sivil polis me­muru 50 25

13 Üniformalı ve sivil polis me­muru 300 20

• « • • i

(S . Sayısı: 80)

Dem : X îçtima: 3 S. S A Y I S I :

Maarif Vekâleti kadrolariyle merkez teşkilât ve vazifeleri hak­kındaki 2286 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair 4926 sayılı Kanuna Ek kanun lâyihası ve Maarif ve Bütçe encümenleri

mazbataları (1/488)

T. C. Başvekâlet , 11 .VI. 1956

Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi

Sayı. 71 - 348/B/1983 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Maarif Vekâleti teşkilât kadrolariyle merkez teşkilâtı ve vazifeleri hakkındaki 2287 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair olan 4926 sayılı Kanuna ek olarak Maarif Vekâletince ha­zırlanan ve Yüksek Meclise takdimi icra Vekilleri Heyetince 7 . V . 1956 tarihinde kararlaştırı­lan kanun lâyihasının esbabı mucibesiyle birlikte sunulduğunu saygılarımla arz ederim.

Başvekil A. Menderes

ESBABI MUCİBE

Köy enstitüleriyle ilköğretmen okullarının birleştirilmesi hakkındaki 6234 sayılı Kanuna ek kanun gereğince köy enstitülerinden mezun öğretmenlerin maaşlarında yapılacak intibakın sağ­lanabilmesi için Maarif Vekâleti teşkilât kadrolariyle merkez teşkilâtı ve vazifeleri hakkında­ki 2287 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair olan 4926 sayılı Kanuna bağlı kadro cet­vellerinde yeni bir değişiklik yapılması zarureti karşısında bu lâyiha hazırlanmış bulunmaktadır.

81

— 2 — Maarif Encümeni mazbatası

T. B. M. M. Maarif Encümeni

Esas No. 1/488 Karar No, 27

29 . VI . W5tj

Yüksek Reisliğe

Encümenimize havale buyurulaıı «Maarif Ve­kâleti kadrolariyle merkez teşkilât ve vazifeleri hakkındaki 2287 sayılı Kanunda değişiklik ya pumasına dair 4926 sayılı Kanuna ek kanun lâ­yihası». üzerinde Maarif ve Maliye vekâletleri temsilcileri de hazır bulunduğu halde gerekli müzakere yapıldı :

Kanun lâyihası, encümenimizce kabul edile­rek Bütçe Encümenine sevk edilen, Köy ensti­tüsü mezunu öğretmenlerin maaşlarının intiba­kına ait kanun lâyihasının gerektirdiği kadro­ları ihtiva etmektedir. Bu itibarla encümenimiz­ce aynen ve ittifakla kabul edilmiştir.

Havalesi gereğince Bütçe Encümenine tevdi

buyurulmak üzere Yüksek Riyasete sav sunulur.

Maarif Encümeni Reisi Rize

A Morgil Kâtip

Kayseri Ankara -S. Hacıpaşaoğlu Ö. Bilen

Çanakkale Çankırı N. Togay t. Aychn ("rümüşane İstanbul

N. Özemi H'mt .1. ffacopulos Sivas

/>. Ör ne kof

M. M. uşak

O. Dengiz

Balıkesir Y, Pelvan Brzincarı V, Varol

Konya S. Sönmez

Tr ti bzon .¥. R, Tarak çtoğlu

Bütçe Encümeni m&abataıı

T. B. M. M. Bütçe Encümeni Esas No. 1/4Ç8 Karar No. 33

Yüksek. tieisliğe

İ8.1 . IW

Maarif Vekâleti teşkilât kadrolariyle mer­kez teşkilâtı ve vazifeleri hakkındaki 2287 sa­yılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair olan 4926 sayılı Kanuna ek olarak Maarif Vekâletin­ce hazırlanan ve Yüksek Meclise takdimi tera. Vekilleri Heyetince kararlaştırılıp Başvekâle­tin 1 1 . V I . 1956 tarihli ve -71 - 348/B 1983 sa* yılı tezkeresiyle gönderilen kanun lâyihası Ma­arif Encümeni mazbatasiyle birlikte encümeni­mize havale edilmiş olmakla Maarif Vekili ve Maliye Vekâleti mümessili hazır oldukları hal­de tetkik ve müzakere edildi.

Kanun lâyihası, ahiren encümenimizce kabul edilerek Umumi Heyette müzakere edilmekte bulunan köy enstitüsü mezunu öğretmenlerin maaşlarının intıbakıne ait k.ımm lâyihasının

kabulü halinde gereken kadroların temini mak-sadiyle Maarif Vekâleti teşkilât kadrolariyle merkez teşkilâtı ve vazifeleri hakkındaki 2287 sayılı Kanunda değişiklik yapılmasına dair olan 4926 sayılı Kanuna bağlı kadro cetvelle­rinde değişiklik yapılmasını istihdaf etmekte­dir.

Lâyihayı bidayeteu tetkik eden Maarif En­cümeni Hükümetin teklifini aynen ve ittifakla kabul etmiştir.

Lâyiha üzerinde encümenimizde cereyan eden müzakerelerden ve bu hususta alman mütem mira izahattan sonra maddelerin müzakeresine geçilmiş ve lâyiha ve cetveller Hükümetin tek­lifi veçhile encümenimize de aynen kabul edil­miştir.

. ( S. Sayısı •. Sİ i

Umumi Heyetin tasv Yüksek Reisliğe sunulur.

Beis Balıkesir ti. tmn

Mazbata M. Zonguldak S. Ataman

Afyon Karahisar M. Â. Vlgen

Aydın Z. I'ray

Bursa ti. Koynun

Çankırı /'. Uygur Gazianteb E. Cenanı'

i bine arz • edilmek üzer*'

Reisvekili Kırklareli #. Bakay

Kâtip Tokad

Ö. Sunar Antalya

K. Akmanla t Balıkesir

.}/. H. Timurtas Çanakkale

F. S. Zorlu Oorıım

1'. Gürsel Oümüşane Z. Başağa

G-ümügane E. Tokdemir

Kayseri /. Kirazoğlu

Muğla -V. Poyrazoğlu

Niğde 1. N. Kadtoğlv

Ordu S. îşbakan

Seyhan S. Ban

Tekirdağ Z. Er ataman

Trabzon /. Şener Vozgad

/>. Akbel

İzmir B. Bilgin

Konya M. Bağnaçık

Mu§ ;Ş. Çağlayan

Ordu U. Aksoy

Rize H. Agun Seyhan

A. Topaloğln Trabzon

N. F. Kalaycıoğlu Tunceli

S. T. Okaygün Yozgad

T. Alpay

HÜKÜMETİN TEKLİFİ

Maarif Vekâleti teşkilât kadrolanyle merkez teşkilâtı ve vazifeleri hakkındaki 2287 sayılı Ka­nunda değişiklik yapılmasına dair olan 4926 sa­

yılı Kanuna ek kanun lâyihası

MADDE 1. — 4926 sayılı Kanuna bağlı bir sayılı cetvelin ilkokul öğretmen ve yardımcı öğretmen kadrolarından ilişik (1) sayılı cetvelde gösterilenler çıkarılmış ve (2.) sayılı cetvelde yazılı kadrolar eklenmiştir.

MADDE 2. riyete girer.

Bu kanun nesri tarihinde ıne-

MADDE 3. —- Bu kanun hükümlerini icraya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

7 . V , 195fi Başvekil

A. M ender us Devlet Vekili ve

Millî Müdafaa V. V. §. Ergin

Devlet Vekili C. Yardtmm

Devlet Vekili M. C. Bengi) Devlet Vekili E. Kalafat

Adliye Vekili ff, A Göktürk

Millî Müdafaa Vekili

Hariciye Vekili

Dahiliye Vekili E. Menderes

Maliye Vekili V. Ökmen

Maarif Vekili Nafıa Vekili ,1 . Özel M. Çavuşoğlu

tktisat ve Ticaret Vekili Sıh. ve îç. Mv. Vekili .V. Körez

(füm. ve İnh. Vekili ve tk. ve Ti. V. V.

H. Hüsman

Münakalât Vekili -4. Demir er

Ziraat Vekili V. M. C. Bengv

Çalıgma Vekili M. Tarhun

İşletmeler Vekili V. ve Hariciye V. V.

#. Ağaoğlu

( S. Sayısı : 8i ;

Hükümetin teklifine bağlı cetveller

[1] SAYILI CETVEL

1956 1957 D. Maaş Memuriyetin nev'î Aded Aded

13 20 ilkokul öğretmeni ve yardımcı Öğretmen 7615 9777

[2] SAYILI CETVEL

1956 1957 D. Maa§ Memuriyetin nev'î Aded Aded . . ; „. 12 25 ilkokul öğretmeni ve yardımcı öğretmen 3550 5712 11 30 » » » • » 3708 3708 10 35 » » ı» » 357 357

7615 9777

( S. Sayım : 81)

Dtvrt ; X îçtima: 8 S. S A Y I S I :

Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıkları hak­kında kanun lâyihası ve Maarif ve Bütçe encümenleri mazbata­

ları (1/572)

r. c. Ba§vekâUt 16 , XI, 1956

Kanunlar ve Kararlar Tetkik Dairesi

S ay t : 71-459/3758 Türkiye Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine

Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kurutuş ve hazırlıkları hakkında Maarif Vekâletince ha­zırlanan ve Yüksek Meclise takdimi îcra Vekille ri Heyetince 1 . II . 1956 tarihinde kararlaştırılan kanun lâyihasının esbabı mucibesiyle birlikte ilişik olarak sunulduğunu saygılarımla arz ederim.

^ Başvekil .4. Menderes

ESBABI MUCİBE

Memleketimizde ziraat, endüstri, ticaret ve ekonomi sahalarınla kaydelilen inkişaflara muvazi olarak baymdırlık faaliyetleri de süratle artmaktadır. Bu itibarla, imar bakımından şimdiki ve gelecekteki yeni ihtiyaçlarımızı karşılamak içiri gereken tedbirlerin alınması çok lüzumludur.

Bu meyanda, önce şehir, kasaba ve köylerimizin imar plânlarını hazırlıyacak, modern ve ucuz binaların projelerini çizecek ve bunları inşa ettirecek elemanları yetiştirmek gayesiyle bir Orta -Doğu Teknik Üniversitesinin açılması faydalı olacaktır.

Bu maksatla Birleşmiş Milletler Teknik Yardım Teşkilâtının aracılığı ile memleketimize gel­miş olan Pansilvanya Üniversitesi Mimari Fakültesi Dekanı Dr. Perkins ve arkadaşlarının tavsiye­lerine uyularak bu müessesenin Ankara'da kurulmasına karar verilmiştir.

Başlangıçta, Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin Mimari ve Şehircilik fakülteleriyle Araştırma enstitülerinin faaliyete geçirilmesi düşünülmektedir. Bundan sonra, süratle kalkınmakta olan mem­leketimizin çeşitli teknik sahalarda muhtaç olduğu yetkili elemanları yetiştirmek üzere diğer fakül­teler, lüzum ve ihtiyaca göre, tesbit edilecek bir plân dâhilinde açılacaktır. Bu suretle Orta - Do­ğuda numune bir müessese haline "gelecek olan bu üniversitenin aynı zamanda bütün Orta - Doğu memleketleri için de faydalı olacağı tabiîdir.

Bu teşebbüsün bir an önce gerçekleşmesi için Hükümetimizce muvakkat bir bina hazırlanmış, ilk anlarda, kullanılacak öğretim malzemesi tedarik edilmiş ve bu sahada yetiştirilmek üzere Bir­leşmiş Milletler Teknik Yardım Teşkilâtı vasıtasiyle 6 mimar-mühendis Amerika'ya gönderilmiş­tir. Bu iş için lüzumlu görülen mütehassısların Amerika'dan getirtilmesi için de gereken hazırlık­lar yapılmaktadır.

Ayrıca, hususi mevzuata lüzum kalmadan, derhal işe başlıyabilmek için bu müessesenin, şimdi­lik Maarif Vekâletine bağlı olarak faaliyete geçirilmesi uygun görülmüş ve* bu maksadı temin için ilişik kanun lâyihası hazırlanmış bulunmaktadır.

82

. — 2 — Maarif Encümeni mazbata&ı

T. B. M. M. Maarif Encümeni

Esas No. 1/572 Karar No. 5

Yüksek Reisliğe

Encümenimize havale buyurulan «Orta - Do­ğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıkla­rı hakkında kanun lâyihası» Maarif Vekili ve Maliye Vekâleti mümessilinin de huzuriyle tet­kik ve müzakere edilmiştir.

Birleşmiş Milletler Teşkilâtının da yardımı ile, Orta - Doğu memleketlerinin kalkınmasında lüzumlu yüksek kalitede teknik elemanların ye­tişmesini sağlıyaeak olan bir ilim mihrakının memleketimizde kurulması, encümenimizce de se­vinçle karşılanmış ve lâyiha aynen ve ittifakla kabul edilmiştir.

Havalesi gereğince Bütçe Encümenine sevk edilmek üzere Yüksek Reisliğe saygı ile sunulur.

Reis Rize

A. Morgil Ankara ö. Bilen

Gümüşane 8. ö. San

Trabzon H. Ağanoğlü

M. M. Sivas

B. örnekol Çankırı /. Aydın îstanbul

A. Hacopulos Tunceli F. Ülkü

Kâtip Ankara

Â. Temuçin Erzincan V. Varol

Kars R. Çakır Urfa

A. özbay

Bütçe Encümeni mazbatası

T. B. M. M. Bütçe Encümeni Esas No: 1/572 Karar No: 32

Yüksek Reisliğe

18.1. 1957

Orta - doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıkları hakkında Maarif Vekâletince ha­zırlanan ve Yüksek Meclise takdimi îcra Vekil­leri Heyetince kararlaştırılıp Başvekâletin 16 . XI . 1956 tarihli ve 71 - 459/3750 sayılı tezkere­siyle gönderilen kanun lâyihası Maarif Encüme­ni mazbatasiyle birlikte encümenimize havale edilmiş olmakla Maarif Vekili Ahmed özel ve Ma­liye Vekâleti mümessili hazır oldukları halde tet­kik ve müzakere edildi.

Kanun lâyihası, Ankara'da her nevi tesisle­riyle bir Orta - doğu Teknik Üniversitesinin ku­ruluş ve hazırlıkları için gerekli muameleleri yapmak üzere Maarif Vekiline salâhiyet verilme­sine mütedairdir.

Lâyihanın esbabı mucibesinde de tafsilâtiyle arz olunduğu üzere memleketimizin iktisadi, sı­nai kalkınmasına muvazi olarak imar faaliyetle­ri de büyük bir hızla devam etmekte, her gün in­

şirah verici manzaralara şahit olunmakta ve bu itibarla makine, elektrik, yol ve inşaat, şehirci­lik, su işlerinde mütehassıs , mimar, mühendis ve yüksek mimar ve yüksek mühendislere çok ihti­yaç görülmekte olup halen mevcut mekteplerimiz ve imkânlarımız bu teknik elemanları kâfi dere­cede yetiştirememektedir.

Bu sebeple Hükümetimiz Birleşmiş Milletler teknik yardımından faydalanarak Pansilvanya Üniversitesinden davet edilen bir heyete gerekli tetkikatı yaptırmış ve bu heyetin hazırladığı ra­pordan mülhem olarak, Birleşmiş Milletler Tek­nik yardımından faydalanmak imkânı da sağlan­mış olduğundan Ankara'da bir Teknik Üniversi­tenin kurulmasına ve şimdilik mimari ve şehir­cilik şubelerinin faaliyete geçmesine karar ver­miştir.

Yakın - Doğu milletlerine hitabedecek olan bu üniversitenin memleketimizde kurulması bü-

( S. Sayısı : 82 )

— 8 — yük bir kazanç olacağı gibi açılacak fakülte­leri ve araştırma enstitüleriyle kısa bir zaman­da beynelmilel bir ehemmiyeti iktisabedeceği, Maarif Vekilinin bu hususta encümenimizde verdiği mufassal izahattan anlaşılmış bulunuyor.

# Kurulacak bu beynelmilel müesseseyi mem­leketimize kazandırmak hususunda Hükümeti­mizin sarf etmiş olduğu mesai encümenimizce takdire lâyık görülerek maddelerin müzakere­sine geçilmiş ve kanun lâyihası Hükümetin tek­lifi veçhile aynen kabul edilmiştir.

1957 yılı Muvazenei Umumiye kanunu lâyi-hasiyle olan alâkası bakımından müstaceliyet­le müzakeresi teklifiyle kanun lâyihası Umumi Heyetin tasvibine arz edilmek üzere Yüksek Reisliğe sunulur.

Reis Balıkesir H. îmre

Reis V. Kırklareli Ş. Bakay

Mazbata M. Zonguldak 8. Ataman

Kâtip Tokad

ö. Sunar Aydın

Z. TJray ' 1 Çanakkale

F. R. Zorlu Gazianteb

E. Cenanı İzmir .__.

B. Bilgin Muğla

Ş. Çağltyan Ordu

S. İğbdkan Seyhan

A. Topaloğlu Trabzon

/. Şener Yozgad

D. Akbel

Afyon K. M. Â. Ülgen

Balıkesir !/. H. Timurtaş

Çankırı T. Uygur Gtimüşane

Z. Başağa Kayseri

/. Kirazoğlu Muş

A. N. Kadtoğlu Rize

B. Agun Tekirdağ

Antalya K. Akmanlar

Bursa ff. Köymm

Çorum T. Gür&eh Gümüşane

H. Tokdemir Konya

M. Bağnaçık Ordu

R. Aksoy Seyhan 8. Ban

Trabzon Z. Erataman S. F. Kalayctdğlu

Tunceli B. T. Okaygün

Yozgad T. Alpay

( S. Sayısı : 82)

4 -HÜKÜMETİN TEKLİFİ

Orta, - Doğu Teknik Üniversitesinin kuruluş ve hazırlıkları hakkında kanun lâyihası ,

MADDE 1. — Ankara'da her nevi tesisle­riyle bir Orta - Doğu Teknik Üniversitesinin kurulması için gerekli muameleleri yapmaya Maarif Vekili salahiyetlidir.

MADDE 2. — Orta - Doğu Teknik Üniver­sitesinin kuruluş hazırlıklannda çalıştırılacak üniversiteler mensuplariyle maaşlı veya ücretli devlet memurlarına ve memur olmıyan müte­hassıs şahıslara bu mesailerine karşılık olarak İcra Vekilleri Heyetince, tesbit edilecek mik­tarlarda ücret vermeye Maarif Vekili salahi­yetlidir. Bu ücretler Üniversiteler Kanununa göre öğretim azalarına verilen tazminata halel getirmez.

MADDE 3. — Orta - Doğu Teknik Üniver sitesi için lüzumlu bulunduğu Maarif Vekâle tince belirtilecek olan devlete ait gayrimenkul ler İcra Vekilleri Heyeti karariyle mezkûr üni versite teşkilâtının çalışmalarına tahsis olunur

MADDE 4. — Maarif Vekâleti, Orta - Doğu Teknik Üniversitesi adına her türlü bağış ve vasiyet kabulüne salahiyetlidir. Bu çeşit bağış­lar vergi, resim ve harçtan muaftır.

MADDE 5. meriyete girer.

Bu kanun neşri tarihinde

MADDE 6. — Bu kanun hükümlerini icra ya İcra Vekilleri Heyeti memurdur.

I . XI , 1956 Başvekil ve Maliye V. V. A. Menderes

Devlet Vekili ve Millî M. V. V.

§. Ergin Devlet Vekili ve

Ziraat V. V. C. Yardımcı

Millî Müdafaa Vekili

Hariciye Vekili

Maarif Vekili A. özü

tkt. ve Tiearet Vekili Z. Mandalinci

Güm. ve İnh. Vekili ff. Hüsman

Münakalât Vekili A. D emir er

Devlet Vekili M. C. Bengii

DevUt Vekili B.'Kdaftt

Adliye Vekili ve Dahiliye V. V. //. A. Göktürk Dahiliye Vekili

Maliye Vekili

Nafıa Vekili ve Hariciye V. V.

E. Menderes Sıh. ve İç. Mua. Vekili

N> Köre» Ziraat Vekili

Çalışma Vekili M. Tarhm

İşletmeler Vekili S. Ağaoğlu

i 8. S«yısı : 82)