Upload
tryna
View
58
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Dialetti italiani. settentrionali – północne centromeridionali- środkowo- południowe. Podział Włoch na główne grupy dialektalne. Settentrionali Używane w całych północnych Włoszech do linii La Spezia-Rimini. Gallo-italici Piemonte; Liguria; Lombardia; Emilia- - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Dialetti italianiDialetti italianiDialetti italianiDialetti italiani
•settentrionali – północne
• centromeridionali-środkowo- południowe
Podział Włoch na główne grupy dialektalne
Settentrionali Używane w całych północnych Włoszech do linii
La Spezia-Rimini
Gallo-italici •Piemonte;• Liguria;•Lombardia;• Emilia- Romania• isole in Basilicata, Sicilia
Veneti• Veneto• Trentino• Venezia
Istriani
Dialetti centromeridionaliUżywane na południe od linii La Spezia-Rimini
Toscani;Corsi – CorsicaMediani – Roma, Marche, Umbria, Lazio,
Abruzzo; (alto)meridionali – na południe od linii Roma-
Ancona: Calabria, Puglia (esclusa la penisola
salentina), Sicilia, Basilicata, Campania, Lazio
Dialekty toskańskie Dialekty toskańskie umiejscawia się umiejscawia się pomiędzy powyższymi grupami. pomiędzy powyższymi grupami.
Dialekty północne to grupa języków romańskich zachodnich, do których zaliczają się również: portugalski, hiszpański, francuski, kataloński.
Dialekty południowe to grupa języków romańskich wschodnich, w skład której wchodzi także język rumuński.
Cechy fonetyczne dialektów północnych :
• udźwięcznienie spółgłosek bezdźwięcznych w
pozycji międzysamogłoskowej: fratello-fradel;
• rzadkie występowanie podwójnych spółglosek:
bello – belo; brutto – bruto, gatta – gata;
• wypadanie ostatnich nieakcentowanych
samogłosek: fuoco – fög; pang - pane
Dialekty gallo-italskie posiadają samogłoski charakterystyczne dla języka francuskiego: lüna, fög.
• PIEMONTE: beive (bere); giuvu (giovane);
a cantu (loro cantano);
rua (ruota); caval, cavai (cavallo)
• LOMBARDIA: nef (neve); om (uomo);
bianc (bianco); mis (mese)
hul (sole); io disi (io dico);
• LIGURIA: pesciu (pesce);pescuei (pescatori)
mandilu (fazzoletto); sö (sorella)
ciamà (chiama); ciätu
(pettegolezzo)
Cechy fonetyczne dialektów toskańskich
• obecność siedmio-samogłoskowego systemu (e, o –
otwarte, zamknięte)
• gorgia toscana – zjawisko polegające na
przydechowej wymowie spółgłosek zwartych
bezdźwięcznych w pozycji międzysamogłoskowej,
dotyczy to głównie fonemów /p/, /t/, /k/:
capo – capho, prato – pratho, amico - amiho
• sono andaho (sono andato);
• bäco, cäso, mäno (zjawisko palatalizacji samogłoski „a”);
• ffoho, cuosa (fuoco, cosa);
• manicare (mangiare); toppa (serratura)
Cechy fonetyczne dialektów południowych
Cechy fonetyczne dialektów południowych
częsta obecność na końcu wyrazów nieokreślonej
samogłoski przypominającej angielską schwa;
zjawisko metafonii, czyli nietypowa wymowa przez „u” i „i”
samogłosek „o” i „e” „i” pod wpływem innej samogłoski:
russu-rosso, misi – mesi, quistu-questo
asymilacja, czyli upodobnienie się spółgłosek: quanno-
quando , gamma-gamba;
udźwięcznienie spółglosek po „n”, „l’ i „r”: trenda – trenta,
jango-bianco, aldare-altare;
częsta obecność na końcu wyrazów nieokreślonej
samogłoski przypominającej angielską schwa;
zjawisko metafonii, czyli nietypowa wymowa przez „u” i „i”
samogłosek „o” i „e” „i” pod wpływem innej samogłoski:
russu-rosso, misi – mesi, quistu-questo
asymilacja, czyli upodobnienie się spółgłosek: quanno-
quando , gamma-gamba;
udźwięcznienie spółglosek po „n”, „l’ i „r”: trenda – trenta,
jango-bianco, aldare-altare;
• LAZIO
dienti, vecchiu, vinti, vidi (denti, vecchi, venti, vedi);
moito (molto); vocca (bocca), vraccio (braccio);
bardasso (ragazzo), pedalini (calzini); turturu (bastone);
• CAMPANIA (NAPOLI)
catina, vuci, ligna, nivi (catena, voci, legna, neve);
chella, chillë (quella, quello), fuochë (fuoco);
avitë (avete), vinnë (vendi),
bbracc’ (braccio), jangë (bianca), vaivëre (bere)
pelë (piede), vagno, varva (bagno, barba);
• LAZIO
dienti, vecchiu, vinti, vidi (denti, vecchi, venti, vedi);
moito (molto); vocca (bocca), vraccio (braccio);
bardasso (ragazzo), pedalini (calzini); turturu (bastone);
• CAMPANIA (NAPOLI)
catina, vuci, ligna, nivi (catena, voci, legna, neve);
chella, chillë (quella, quello), fuochë (fuoco);
avitë (avete), vinnë (vendi),
bbracc’ (braccio), jangë (bianca), vaivëre (bere)
pelë (piede), vagno, varva (bagno, barba);
• PUGLIA
chistu, chista (questo, questa);
chiäine (piena), liucë (luce), criutë (crudo);
foichë (fico), soulë (sole), sira, seirë (sera);
a lampede (a piedi), vagnona, vagnone (ragazza/o);
Beddhu, beddha (bello, bella);
• SICILIA
tenere (w znaczeniu „avere”): io tengo una casa;
quaciu (quattro), fenescia (finestra), chiù (più);
sciuri , hiuri (fiore), quannu (quando), ancilu (angelo);
cririri (credere), dumani (domani),
addumari (accendere); asg’ (aceto)
• PUGLIA
chistu, chista (questo, questa);
chiäine (piena), liucë (luce), criutë (crudo);
foichë (fico), soulë (sole), sira, seirë (sera);
a lampede (a piedi), vagnona, vagnone (ragazza/o);
Beddhu, beddha (bello, bella);
• SICILIA
tenere (w znaczeniu „avere”): io tengo una casa;
quaciu (quattro), fenescia (finestra), chiù (più);
sciuri , hiuri (fiore), quannu (quando), ancilu (angelo);
cririri (credere), dumani (domani),
addumari (accendere); asg’ (aceto)
Autonomiczne systemy językowe
ladino /Dolomity/
friulano
Sardo
Autonomiczne systemy językowe
ladino /Dolomity/
friulano
Sardo
Mniejszości językowe we Włoszech
niemiecki /Górna Adyga/;
prowansalski /Piemont/;
słoweński /Venezia-Giulia, Istria/;
chorwacki /Molise/;
albański /kolonie albańskie w płd. Włoszech/
grecki /griko – Salento/
kataloński /Sardynia/
Mniejszości językowe we Włoszech
niemiecki /Górna Adyga/;
prowansalski /Piemont/;
słoweński /Venezia-Giulia, Istria/;
chorwacki /Molise/;
albański /kolonie albańskie w płd. Włoszech/
grecki /griko – Salento/
kataloński /Sardynia/
1. http://www.youtube.com/watch?v=5yCtSlac89k
2. http://www.youtube.com/watch?v=Mq1wJcQlDZY
3. http://www.youtube.com/watch?v=LsTQM4t76r8&feature=related
4. http://www.youtube.com/watch?v=hWpZjDhRNlA
1. http://www.youtube.com/watch?v=G_jTsfRfF3U&feature=related
2. http://www.youtube.com/watch?v=R5N4FxFpQ6I&feature=related