www.edebiyatogretmeni.net

1. Yukarıdaki şemayı uygun şekilde tamamlayınız.(15 p)2. Aşağıdaki şekle göre zihniyet, sanatçı, sanat eseri, gelenek ve toplum arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.( 10p)

ZİHNİYET GELENEK

TOPLUM Cevap: Sanatçının içinde yaşadığı toplum, dönemin zihniyeti ve bağlı olduğu edebi gelenek sanatçı üzerinde etkilidir. Sanatçı bunlardan aldığı etkileri eserine yansıtır. Yani sanat eseri yazarın yaşadığı toplumdan,

dönemden ve bağlı olduğu edebi gelenekten izler taşır. 3. “Sen raksına dalarken için titrer derinden

Çiçekli bir bahçede bir beyaz kelebeğin, Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden Toprağa diz vuruşu dağ gibi bir zeybeğin.” “Sanat” şiirinden alınan parçanın yazıldığı dönemi göz önünde bulundurarak sanat metinlerinin yazıldığı dönemin zihniyetiyle ilişkisini belirtiniz.(10 p)Cevap: Bu şiir cumhuriyetin ilan edildiği yıllarda yazılmıştır. Cumhuriyetin ilan edildiği yıllarda öze yönelme hareketleri yoğunluk kazanmıştır. Dilde ve edebiyatta da bu hareket etkili olmuştur.

4. Bilimsel metinlerin iletileri ile sanatsal metinlerin iletilerin farkını yazınız.( 10p)Cevap: Sanatsal metinlerde estetik bir amaç vardır. Okuyanın haz alması için söz sanatları sıkça kullanılırken, öğretici metinlerde sade anlatım sergilenir. öğretici metinlerde amaç bilgi vermektir.

“Vaktiyle ormanın birinde, canavar mı canavar bir aslan varmış. Çok kan döker, canını yakmadık tek bir hayvan bile bırakmazmış. O yaşadığı sürece, hiçbir hayvan rahat yüzü görmemiş. Bütün hayvanlar ondan nefret eder, ölümünü beklermiş. Bu zalim aslan sonunda yaşlanmış. Gücü kuvveti kalmamış. Ağzındaki dişler de dökülünce herkesin maskarası olmuş. Hiçbir hayvan ona yardım etmiyor ve onunla konuşmuyormuş. Hayvanlar bir gün oturup karar almışlar;”Gelin hep beraber, bize bunca kötülük eden bu zalim aslanı iyice bir dövelim. Yaptıklarının cezasını, az da olsa görmüş olsun böylece.” Sonunda bütün hayvanlar aslana saldırmış. İyice bir dövmüşler onu. Birisi boynuz vuruyor, diğeri çifte atıyor, bir başkası ısırıyormuş. Böylece; yaman bir öç almışlar aslandan.”

5. Yukarıdaki parçanın türü nedir? Nedenlerini yazınız.( 10p )Cevap: Fabl. Çünkü kahramanları hayvanlardır. Teşhis ve intak sanatlarından yararlanılmıştır. Sonunda bir ders çıkarılmaktadır.

6. Yukarıdaki parçada geçen isimleri bulunuz. Bulduğunuz isimlerden türemiş olanları belirtiniz.(15p) Cevap: orman- aslan- var- kan- canının- hayvan- rahat- yüzü- ölümünü- gücü -kuvveti-dişler….

ölüm- Türemiş isim kötülük- Türemiş isim

DİLLE GERÇEKLEŞTİRİLEN SANAT ETKİNLİKLERİ

SANATÇI SANAT ESERİ

Anlatmaya bağlı türler Göstermeye bağlı

türlerCoşku ifade eden türler

Hikaye – Roman – Halk hikayesi- Masal- Destan

Tiyatro – Köy seyirlik oyunları Karagöz- Meddah- Ortaoyunu

Şiir- Mensur şiir

7. Yukarıdaki parçada geçen sıfatları ve türlerini yazınız.(10 p)Cevap: Canavar mı canavar : Niteleme sıfatı bir: Belgisiz sıfat tek bir : Belgisiz sıfat yaşadığı : Niteleme sıfatı zalim: Niteleme sıfatı

8. Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluğunun sebeplerini yazınız.(10 p) Çocuğu top oynarken gördüm Anlatım bozukluğunun sebebi:Anlam Belirsizliği Bayatlamış olan ekmeklerinizi inek sahiplerine vererek ziyan etmemiş olursunuz. Anlatım bozukluğunun sebebi: Gereksiz sözcük kullanımı

9. Türk edebiyatında masal alanında çalışma yapan kişileri yazınız. (10 p)

Cevap: Umay Günay ,Elazığ Masalları’ nda derleyerek incelediği ürünleri 1973 yılında yayımlamıştır.Türk folklorcularından Hamit Zübeyr Koşay, 1929 yılında Dokuz Ötkünç adlı eserini neşretmiştir.Yusuf Ziya Demircioğlu, derlemiş olduğu masalları Yürükler ve Köylülerde Hikayeler-Masallar adlı eserinde 1934 yılında bir araya getirmiştir.Naki Tezel, 1936 yılında Keloğlan Masalları adlı eserini neşretmiştir.Ziya Gökalp, çıkarmakta olduğu Küçük Mecmua’da halk masalları yayımlamıştır.Bunlar dışında, Ahmet Caferoğlu, Ahmet Bican Ercilasun, Turgut Günay, Turgut Acar, derlemiş oldukları metinlerde masal ve fıkralara da yer vermişlerdir.

SÜRE: Bir ders saatidir. Başarılar…

Şebnem GÜRSOY YILMAZ

Adı ve soyadı:Sınıf ve no:

SUSURLUK ANADOLU LİSESİ2008-2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI .1. KANAAT DÖNEMİ 12. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ II. YAZILISIDIR.

SORULAR

1. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?A) Olayların belli bir zamana bağlanmamasıB) misli geçmiş zamanla anlatılmasıC) Belli bir yazarın bulunmamasıD) Milli duygularla dini inançları işlemesiE) Eğitici nitelik taşıması (1989-ÖYS)

2. “Hep birden buraya geldiğimiz günü hiç unutmam. Savankul’un traktörle ilk gelişiydi bu.Bütün sonbahar ve kış ırmağın öte yakasındaki bir köye traktör sürücüleri kursuna gitmişti. Traktörün ne biçim bir şey olduğundan haberimiz bile yoktu o zaman. Köy çok uzak olduğundan gece yarılarına dek orada kaldığı için hem üzülür hem de ona acırdım.”Yukarıdaki paragrafta hangi bakış açısı kullanılmıştır?A) ilahi bakış açısıB) kahraman anlatıcının bakış açısıC) Gözlemci anlatıcının bakış açısıD) Müşahit anlatıcının bakış açısıE) III. Şahıs anlatıcın bakış açısı

3. Yıl sonları, pek çoğumuzun geçen yılla ilgili değerlendirmelere yöneldiği, gelecek için planlar yaptığı bir dönemdir.Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisiyanlıştır?A) “–ler, –lar” eki abartma göreviyle kullanılmıştır.B) “yöneldiği” ve “yaptığı” sözcükleri sıfat-fiildir.C) “yıl sonları” sözü belirtisiz isim tamlamasıdır.D) Yüklem, sıfat tamlamasından oluşmaktadır.E) Belgisiz zamir kullanılmıştır.(2006 ÖSS)

4. Ağaçların çiçeklenip ekinlerin büyümeye başladığı günlerde köyüne I II IIIgider, çocukluk günlerini sanki yeniden yaşardı

IV V Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?

A) V B) IV C) III D) II E) I (1990 ÖSS)

AAAAAAAAAAAAAAAAAA5. Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki aldığı içinbelgisiz zamir olan, adlaşmış bir sıfat kullanılmıştır?A) Kimi insanlar karlı havada araba kullanmıyor.B) Size başka bir gömlek verelim, dedi.C) Sinemalardaki hiçbir filmi kaçırmazmış.D) Bazısı işini ötekilerden erken bitirmiş.E) Bugün yine birkaç kitap aldım. (2005 ÖSS)

6. Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hikayeleriyle masallar tutmuştur. Bir edebiyat türü olarak bize Tanzimat’tan sonra Batıdan gelmiş, tir, ilk örnekler de Ahmet Mithat Efendi(Letaif-i Rivayet) ve Sami Paşazade Sezai’nin eserleridir.. Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?A) Hikâye B) Tiyatro C)Gezi D) Anı E) Roman (1996-OYS)

7. Aşağıdakilerin hangisinde, belgisiz zamir cümleninöznesi durumundadır?A) Bunları kimden aldığımı anımsamıyorum.B) İstanbul’a gideceğimi kimse bilmiyor.C) Bize kiminle konuştuğunu söylemedi.D) Okulda kimseyi göremedim.E) Olanları kime anlattığını öğrenemedik.

(2008 ÖSS)

8. --------, gerçekle ilgisi bulunmayan, sunduğu evreni inandırıcı kılma yolunda bir kaygı taşımayan bir yazı türüdür. Halkın düş gücünün ürünüdür. Okuyucu veya dinleyicinin düş dünyasını zenginleştirerek dikkatini bazı gerçeklere yöneltmeye dönüktür. Bu yönüyle öğretici bir türdür. Ulusal ve dinsel ayrıntılar içermediğinden evrensel bir niteliğe sahiptir.Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?A) Masal B) Destan C) Hikâye D) Roman E) Efsane

9. Aşağıdakilerden hangisi yazılı gelenek öncesi gelişen türlerden birisidir?A) Masal B) Manzum Hikaye C) Roman D) Hikaye E) Mesneviwww.edebiyatogretmeni.net

10. "Fabl" türüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) İnsanların yaşadıkları, hayvan veya bitkilerden oluşan kahramanların başından geçmiş gibi anlatılır.B) Amaç, insan ilişkilerindeki aksaklıklara dikkat çekerek bireyi ve toplumu eğitmektir.C) İnsana özgü özellikleri diğer varlıklara vermeye dayanır.D) Eski Yunan edebiyatında Aisopos, Fransız edebiyatında La Fontaine önemli ustalarıdır.E) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinin bulunmamasıyla masal ve hikâyelerden ayrılır.

I. Halk Hikayeleri II. Masal III. Mesnevi IV. Roman V. Öykü

11. Yukarıda numaralanmış metin türlerinden hangileri anonim olup olmaması yönüyle ötekilerden farklıdır?A) I. Ve II B) I. ve V C) II ve IIIC) III ve IV E) IV ve V

12. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?A)Ömer Seyfettin'in öykülerinin çoğunda olaylar

serim, düğüm, çözüm bölümlerine uygun şekilde anlatılmıştır.B) Durum öykülerinde günlük yaşamın çıradan bir kesiti anlatılır.

C) Divan edebiyatında modern öykü ihtiyacını mesneviler karşılıyordu.

D)Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk öykülerTanzimat döneminde yazılmıştır.

E) Olay öyküsünün kurucusu olarak Çehov kabul edilir.

13,. Aşağıdakilerden hangisi anlatmaya bağlı türlerden birisi değildir?A) Tiyatro B) Roman C) Masal D) Fabl E) Halk Hikayesi

“Genellikle manzum yazılır. Öğüt ve ahlak dersi veren didaktik alegorik özellikler taşır. Edebiyatımızda Şeyhi’nin “Harname”si ilk örneklerdendir14. Yukarıda anlatılan tür aşağıdakilerden hangisidir ? A) Masal B) Fabl C) Efsane D) Hikaye E)Destan

15- Aşağıdaki cümlede geçen fiillerden hangisinin yapısı ötekilerden farklıdır?A) Taşıyamam ben bu yükü tek başıma.B) Anlayabilirsin her şeyin nedenini.C) Düşüver ardına ümitlerinin.D) Merdivenlerden inerken düşeyazdım.E) Bu karanlıkta kimseye göndermem seni.

16- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ağır" kelimesinin görevi "Ağır bir hastalık geçirdiğini bilmiyordum." cümlesindekinden farklıdır?A) İşler neden bu kadar ağır gidiyor, anlayamıyorum.B) Ağır ve kirli hava çocuklara daha çok dokunuyormuş.C) Kapı açılınca etrafa ağır bir koku yayıldı.D) Suçlarken bile çok ağır sözler kullanmadı.E) Sağlığı, ağır işlerde çalışmasına engel değil.

17- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük hem belirtme hem de niteleme sıfatı almıştır?A) İçeriye orta yaşlı bir kişi girdi.B) İnsana tepeden bakan, İtici biriydi.C) Gözü eski, cumbalı evleri arıyordu.D) O yıllarda çift düğmeli, dar yakalı ceketler modaydı.E) Her gün aynı yorgun, asık yüzleri görmekten bıkıp usanmıştı

18- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, soru anlamı bir zamirle sağlanmıştır?A) Bunca sıkıntıya neden katlandınız?B) Bu romanı benden sonra kim okumak ister?C) Bu çiçeklere kaç para verdiniz?D) Kaçıncı katta oturduğunu söyledi mi?E) Bana gizlice ne söylediğini biliyor musunuz?

I. Hafta sonu tiyatro izleyelim.II. Bir daha geri dönemem.III. Eksikliğini çok hissedeceğiz.IV. Özgürlük emek ister.V. Saat on iki kez donkladı. 19- Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki fiil kiplerinden hangisi yoktur?A) Emir kipiB) Görülen geçmiş zaman

C) İstek kipiD) Geniş zamanE) Gelecek zaman

20- Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yükleminde zaman anlamı yoktur?A) Halikarnas Balıkçısı’nın romanlarında kişiler, bildiğimiz kişilere benzemezler pek.B) Eleştirmen, eleştirilerinde kendinden bahsettiği zamanlarda bile tarafsızlığını korumalı.C) Yolculuğa çıkmadan önce ilk olarak yolda okuyacağım kitapları alırım yanıma.D) Kitaplarında anlatacağı mekânları belirledikten sonra o mekânları uzun süre incelermiş.E) Bir kitapta “ne” anlatacağı kadar “nasıl” anlatacağını da uzun uzun planlardı.

Bir sen vardın oysaBir senin gözlerin kalmıştıOkyanustan iki damla.Şimdi masmavi iki ayrılık onlar. 21-Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Ekfiil B) Birleşik zamanlı fiil C) Ek fiili düşmüş isim D) Basit yapılı fiil E) Basit zamanlı fiil

Tembeller başarılı olamaz.Bu cümledeki "tembel" kelimesi "sıfat olduğu halde isim olarak" kullanılmıştır. 22- Aşağıdaki l erden hangisinde böyle bir kelime vardır?A) Fidanlar susuz kalmış.B) Gençler ağaç dikiyor.C) Askerler bahçede spor yapıyor.D) Çocuklar eve döner dönmez uyudu. E) Arabalar yolun kenarına park edilmiş.

23. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanla tamlanan yer değiştirmiştir?10. Güz gülleri gibiyim, hiç bahar yaşamadım.

11. Susam Sokağı'nın çocuklarını konuk ettik programda.12. En önemli isimlerindendir son dönem edebiyatımızın.

13. Bugün, mavi gömleğimi giymişim dalgınlıkla.E) Bu sınavı, mayısa ertelesek iyi olur.

24. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?A) Bu iş için iyi bir öğretmen tutuldu.B) Mevsimi olmamasına rağmen bir sürü balık tutuldu.C) Esirler kampta bir süre tutuldu.D) Onu karşısında görünce öylece tutuldu.E) Konserde, ön sıralar tutuldu.

25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aran maz? İlkbahar gelince buralar yemyeşil olur.

Vitrindeki kitabı alamamanın ezikliğini duydu kalbinde.

Evin eşyaları çok hızlı bir şekilde boşaltıldı.

Canı sıkılınca sağa sola saldırır.E) Beni senin anlayacağından eminim.

26. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi türce ötekilerden farklıdır?A) Bükülmüş beli yıllar yılı ağır işlerde çalışmaktan.

B) Eserlerinde, yorulmuş insanların türküsünü söylerdi hep.

C) Kapanmış bütün yollar kar nedeniyle.

D) İri bir tepside, yemekler sunulmuş fakirlere.E) Hazırlanmış hayatın bütün zorluklarına.

İlahi kimse bu derde düşmesin Arasın derdine derman bulmasın Ta ki mahşer günü dostun bir tek yüzü gülmesin Beddua bilmem, güzel mevlaya saldım ben seni 27. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Niteleme sıfatıyla kurulu sıfat tamlamasıB) Belirtili isim tamlamasıC) Belirtisiz isim tamlamasıD) Belirtme sıfatıyla kurulu sıfat tamlamasıE) Zincirleme isim tamlaması

I. Nerede doğdu, nerede büyüdü bir çocuk?II. Hangi şehir vatan olur umut peşinde koşanlara?

III. Neden bu geniş toprak yetmez onlara?IV. Sana nasıl sözler söylesem kalırsın bu toprakta?V. Yoksa hatıraları bir bir unutup vefasızlaştın mı?

28.Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde soru anlamı, aynı türden sözcüklerle sağlanmıştır?A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

Seslerin en güzeli baba diyen ses Ben hep bu türkülü sesi dinlerimBen hep baba diyen sesi duyarım Bir çocuk bana doğru koşsa uzaktan Onu birden sımsıcak ruhumla kucaklarım 29.Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?A)Kişi adılı B) Zaman belirteci C) İşaret sıfatı D) Niteleme sıfatı E) Sayı sıfatı

Böyle erken kalkıp gitmen nedenKaç bahar, kaç yılı doldurdu yaşınKaldı senden bize bir gamlı seda Bir vedadır o seda, sade veda 30.Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Zaman belirteci B) Soru belirteciC) Soru sıfatı D) Soru adılıE) Niteleme sıfatı

31. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı farklı türden bir sözcükle sağlanmıştır?A) Aileni en son ne zaman gördün?B) Köyden gelirken bize ne getirecek?C) Seni yemeğe kim davet etti?D) Onların hangisini beğendiniz?E) Bu kitabı nereden almıştın?

32. Öykü türünün ilk örneğini veren sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?A) Boccacio B) Çehov C) Aisopos D) La Fontaine E) Guy de Maupassant

33. Aşağıdakilerin hangisinde ad tamlaması kulla nılmamıştır? A) Bezin üstünde ayak parmaklarının izi.B) Sütbeyaz duvarlarda, çivilerin gölgesi.C) Gözleri renkli bir cam, mıhlı ahşap tavana.D) Sarkık dudaklarının ucunda bir çizgi var.E) Küçük bir çizgi, titreyen küçük bir an kadar.

NOT: HER SORUNUN DOĞRU CEVABI 3 PUANDIR.CEVAPLAR MUTLAKA TABLOYA İŞARETLENMELİDİR. DİĞER İŞARETLEMELER DİKKATE ALINMAYACAKTIR.SINAV SÜRESİ 1 DERS SAAATİDİRBAŞARILAR

ÖMER AKGÜN

EDEBİYAT ÖĞRETMENİ

CEVAP ANAHTARI:1 D2 B3 A4 D5 D6 A7 B8 A9 A10 E11 A12 E13 A14 B15 E16 A17 A18 B19 A20 B21 E22 B23 C24 D25 E26 B27 E28 C29 E30 D31 A 32 A33 E

Adı ve soyadı:Sınıf ve no:

SUSURLUK ANADOLU LİSESİ2008-2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI .1. KANAAT DÖNEMİ 12. SINIFLAR TÜRK EDEBİYATI DERSİ II. YAZILISIDIR.

SORULAR1. Aşağıdakilerin hangisinde ad tamlaması kulla nılmamıştır? A) Sarkık dudaklarının ucunda bir çizgi var.B) Küçük bir çizgi, titreyen küçük bir an kadar.C) Bezin üstünde ayak parmaklarının izi.D) Sütbeyaz duvarlarda, çivilerin gölgesi.E) Gözleri renkli bir cam, mıhlı ahşap tavana.

2. Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanla tamlanan yer değiştirmiştir?14. Güz gülleri gibiyim, hiç bahar yaşamadım.

15. Susam Sokağı'nın çocuklarını konuk ettik programda.16. Bugün, mavi gömleğimi giymişim dalgınlıkla.

17. Bu sınavı, mayısa ertelesek iyi olur. 18. En önemli isimlerindendir son dönem edebiyatımızın.

3. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?A) Belli bir yazarın bulunmamasıB) Milli duygularla dini inançları işlemesiC) Eğitici nitelik taşımasıD) Olayların belli bir zamana bağlanmamasıE) misli geçmiş zamanla anlatılması

(1989-ÖYS)

4. Tanzimat’a kadar Türk toplumunda onun yerini destanlar, efsaneler, mesneviler ve halk hikayeleriyle masallar tutmuştur. Bir edebiyat türü olarak bize Tanzimat’tan sonra Batıdan gelmiş, tir, ilk örnekler de Ahmet Mithat Efendi(Letaif-i Rivayet) ve Sami Paşazade Sezai’nin eserleridir.. Bu parçada sözü edilen edebiyat türü aşağıdakilerden hangisi olabilir?A Gezi B) Tiyatro C) Hikâye D) Anı E) Roman (1996-OYS)

BBBBBBBBBBBBBBBwww. edebiyatogretmeni.net İlahi kimse bu derde düşmesin Arasın derdine derman bulmasın Ta ki mahşer günü dostun bir tek yüzü gülmesin Beddua bilmem, güzel mevlaya saldım ben seni 5. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Belirtisiz isim tamlamasıB) Belirtme sıfatıyla kurulu sıfat tamlamasıC) Zincirleme isim tamlamasıD) Niteleme sıfatıyla kurulu sıfat tamlamasıE) Belirtili isim tamlaması

6. Yıl sonları, pek çoğumuzun geçen yılla ilgili değerlendirmelere yöneldiği, gelecek için planlar yaptığı bir dönemdir.Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisiyanlıştır?A) “yıl sonları” sözü belirtisiz isim tamlamasıdır.B) Yüklem, sıfat tamlamasından oluşmaktadır.C) Belgisiz zamir kullanılmıştır.D) “–ler, –lar” eki abartma göreviyle kullanılmıştır.E) “yöneldiği” ve “yaptığı” sözcükleri sıfat-fiildir.(2006 ÖSS)

7. Ağaçların çiçeklenip ekinlerin büyümeye başladığı günlerde köyüne I II IIIgider, çocukluk günlerini sanki yeniden yaşardı

IV V Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır?

A) V B) IV C) III D) II E) I (1990 ÖSS)

8. "Fabl" türüyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?A) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinin bulunmamasıyla masal ve hikâyelerden ayrılır.B) İnsanların yaşadıkları, hayvan veya bitkilerden oluşan kahramanların başından geçmiş gibi anlatılır.C) Amaç, insan ilişkilerindeki aksaklıklara dikkat çekerek bireyi ve toplumu eğitmektir.D) İnsana özgü özellikleri diğer varlıklara vermeye dayanır.E) Eski Yunan edebiyatında Aisopos, Fransız edebiyatında La Fontaine önemli ustalarıdır.

9. Aşağıdakilerin hangisinde, belgisiz zamir cümleninöznesi durumundadır?A) Bunları kimden aldığımı anımsamıyorum.B) Okulda kimseyi göremedim.C) Olanları kime anlattığını öğrenemedik.D) İstanbul’a gideceğimi kimse bilmiyor.E) Bize kiminle konuştuğunu söylemedi.

(2008 ÖSS)

10. Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?E) Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk öyküler

Tanzimat döneminde yazılmıştır.

F) Durum öykülerinde günlük yaşamın çıradan bir kesiti anlatılır.

G)Divan edebiyatında modern öykü ihtiyacını mesneviler karşılıyordu.

H)Ömer Seyfettin'in öykülerinin çoğunda olaylarserim, düğüm, çözüm bölümlerine uygun şekilde anlatılmıştır.

I) Olay öyküsünün kurucusu olarak Çehov kabul edilir

Seslerin en güzeli baba diyen ses Ben hep bu türkülü sesi dinlerimBen hep baba diyen sesi duyarım Bir çocuk bana doğru koşsa uzaktan Onu birden sımsıcak ruhumla kucaklarım 11.Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?A)Kişi adılı B) Zaman belirteci C) İşaret sıfatı D) Niteleme sıfatı E) Sayı sıfatı

12. Aşağıdakilerden hangisi yazılı gelenek öncesi gelişen türlerden birisidir?A) Masal B) Manzum Hikaye C) Roman D) Hikaye E) Mesnevi

I. Halk Hikayeleri II. Masal III. Mesnevi IV. Roman V. Öykü

13. Yukarıda numaralanmış metin türlerinden hangileri anonim olup olmaması yönüyle ötekilerden farklıdır?A) I. Ve II B) I. ve V C) II ve IIIC) III ve IV E) IV ve V

“Genellikle manzum yazılır. Öğüt ve ahlak dersi veren didaktik alegorik özellikler taşır. Edebiyatımızda Şeyhi’nin “Harname”si ilk örneklerdendir14. Yukarıda anlatılan tür aşağıdakilerden hangisidir ? A) Masal B) Fabl C) Efsane D) Hikaye E)Destan

15. Aşağıdakilerden hangisi anlatmaya bağlı türlerden birisi değildir?A) Tiyatro B) Roman C) Masal D) Fabl E) Halk Hikayesi

16- Aşağıdaki cümlede geçen fiillerden hangisinin yapısı ötekilerden farklıdır? A) Merdivenlerden inerken düşeyazdım.B) Bu karanlıkta kimseye göndermem seni.C) Taşıyamam ben bu yükü tek başıma.D) Anlayabilirsin her şeyin nedenini.E) Düşüver ardına ümitlerinin.

17. Öykü türünün ilk örneğini veren sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?A) Boccacio B) Çehov C) Aisopos D) La Fontaine E) Guy de Maupassant

18- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, soru anlamı bir zamirle sağlanmıştır?A) Kaçıncı katta oturduğunu söyledi mi?B) Bana gizlice ne söylediğini biliyor musunuz?C) Bunca sıkıntıya neden katlandınız?

D) Bu romanı benden sonra kim okumak ister?E) Bu çiçeklere kaç para verdiniz?

19- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "ağır" kelimesinin görevi "Ağır bir hastalık geçirdiğini bilmiyordum." cümlesindekinden farklıdır? A) Ağır ve kirli hava çocuklara daha çok dokunuyormuş.B) Kapı açılınca etrafa ağır bir koku yayıldı.C) İşler neden bu kadar ağır gidiyor, anlayamıyorum.D) Suçlarken bile çok ağır sözler kullanmadı.E) Sağlığı, ağır işlerde çalışmasına engel değil.

20- Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir sözcük hem belirtme hem de niteleme sıfatı almıştır?A) Her gün aynı yorgun, asık yüzleri görmekten bıkıp usanmıştıB) İnsana tepeden bakan, İtici biriydi.C) Gözü eski, cumbalı evleri arıyordu.D) O yıllarda çift düğmeli, dar yakalı ceketler modaydı.E) İçeriye orta yaşlı bir kişi girdi.

I. Hafta sonu tiyatro izleyelim.II. Bir daha geri dönemem.III. Eksikliğini çok hissedeceğiz.IV. Özgürlük emek ister.V. Saat on iki kez donkladı. 21- Yukarıdaki cümlelerde aşağıdaki fiil kiplerinden hangisi yoktur?A) Görülen geçmiş zamanB) İstek kipiC) Emir kipiD) Geniş zamanE) Gelecek zaman

22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı özelliği aran maz? İlkbahar gelince buralar yemyeşil olur.

Vitrindeki kitabı alamamanın ezikliğini duydu kalbinde.

Beni senin anlayacağından eminim.

Evin eşyaları çok hızlı bir şekilde boşaltıldı.

Canı sıkılınca sağa sola saldırır.

23- Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yükleminde zaman anlamı yoktur?A) Yolculuğa çıkmadan önce ilk olarak yolda okuyacağım kitapları alırım yanıma.B) Kitaplarında anlatacağı mekânları belirledikten sonra o mekânları uzun süre incelermiş.C) Bir kitapta “ne” anlatacağı kadar “nasıl” anlatacağını da uzun uzun planlardı.D) Halikarnas Balıkçısı’nın romanlarında kişiler, bildiğimiz kişilere benzemezler pek.E) Eleştirmen, eleştirilerinde kendinden bahsettiği zamanlarda bile tarafsızlığını korumalı.

Bir sen vardın oysaBir senin gözlerin kalmıştıOkyanustan iki damla.Şimdi masmavi iki ayrılık onlar. 24-Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Ekfiil B) Birleşik zamanlı fiil C) Ek fiili düşmüş isim D) Basit yapılı fiil E) Basit zamanlı fiil

25. Aşağıdaki cümlelerden hangisi özne - yüklem ilişkisi bakımından ötekilerden farklıdır?E) Konserde, ön sıralar tutuldu.F) Bu iş için iyi bir öğretmen tutuldu.G) Mevsimi olmamasına rağmen bir sürü balık tutuldu.H) Esirler kampta bir süre tutuldu.I) Onu karşısında görünce öylece tutuldu.

26. “Hep birden buraya geldiğimiz günü hiç unutmam. Savankul’un traktörle ilk gelişiydi bu.Bütün sonbahar ve kış ırmağın öte yakasındaki bir köye traktör sürücüleri kursuna gitmişti. Traktörün ne biçim bir şey olduğundan haberimiz bile yoktu o zaman. Köy çok uzak olduğundan gece yarılarına dek orada kaldığı için hem üzülür hem de ona acırdım.”Yukarıdaki paragrafta hangi bakış açısı kullanılmıştır?A) ilahi bakış açısıB) kahraman anlatıcının bakış açısıC) Gözlemci anlatıcının bakış açısıD) Müşahit anlatıcının bakış açısıE) III. Şahıs anlatıcın bakış açısı

27. Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi türce ötekilerden farklıdır?E) Hazırlanmış hayatın bütün zorluklarına.

F) Bükülmüş beli yıllar yılı ağır işlerde çalışmaktan.

G)Eserlerinde, yorulmuş insanların türküsünü söylerdi hep.

H) Kapanmış bütün yollar kar nedeniyle.

I) İri bir tepside, yemekler sunulmuş fakirlere.

28. ------, gerçekle ilgisi bulunmayan, sunduğu evreni inandırıcı kılma yolunda bir kaygı taşımayan bir yazı türüdür. Halkın düş gücünün ürünüdür. Okuyucu veya dinleyicinin düş dünyasını zenginleştirerek dikkatini bazı gerçeklere yöneltmeye dönüktür. Bu yönüyle öğretici bir türdür. Ulusal ve dinsel ayrıntılar içermediğinden evrensel bir niteliğe sahiptir.Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?A) Masal B) Destan C) Hikâye D) Roman E) Efsane

Tembeller başarılı olamaz.Bu cümledeki "tembel" kelimesi "sıfat olduğu halde isim olarak" kullanılmıştır. 29- Aşağıdaki l erden hangisinde böyle bir kelime vardır? A) Gençler ağaç dikiyor.B) Askerler bahçede spor yapıyor.C) Çocuklar eve döner dönmez uyudu. D) Arabalar yolun kenarına park edilmiş.E) Fidanlar susuz kalmış.

VI. Nerede doğdu, nerede büyüdü bir çocuk?VII. Hangi şehir vatan olur umut peşinde koşanlara?

VIII. Neden bu geniş toprak yetmez onlara?IX. Sana nasıl sözler söylesem kalırsın bu toprakta?X. Yoksa hatıraları bir bir unutup vefasızlaştın mı?

30.Yukarıdaki numaralanmış dizelerin hangilerinde soru anlamı, aynı türden sözcüklerle sağlanmıştır?A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve IV. E) IV. ve V.

31. Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki aldığı içinbelgisiz zamir olan, adlaşmış bir sıfat kullanılmıştır?A) Sinemalardaki hiçbir filmi kaçırmazmış.B) Bazısı işini ötekilerden erken bitirmiş.C) Bugün yine birkaç kitap aldım. D) Kimi insanlar karlı havada araba kullanmıyor.E) Size başka bir gömlek verelim, dedi. (2005 ÖSS)

32. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde soru anlamı farklı türden bir sözcükle sağlanmıştır?

A) Köyden gelirken bize ne getirecek?B) Seni yemeğe kim davet etti?C) Onların hangisini beğendiniz?D) Bu kitabı nereden almıştın?E) Aileni en son ne zaman gördün?

Böyle erken kalkıp gitmen nedenKaç bahar, kaç yılı doldurdu yaşınKaldı senden bize bir gamlı seda Bir vedadır o seda, sade veda 33.Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Zaman belirteci B) Soru belirteciC) Soru sıfatı D) Soru adılıE) Niteleme sıfatıNOT: HER SORUNUN DOĞRU CEVABI 3 PUANDIR.CEVAPLAR MUTLAKA TABLOYA İŞARETLENMELİDİR. DİĞER İŞARETLEMELER DİKKATE ALINMAYACAKTIR.SINAV SÜRESİ 1 DERS SAAATİDİRBAŞARILAR

ÖMER AKGÜN Edebiyat öğretmeni

DİL VE ANLATIM 12A GURUBU

CEVAP ANAHTARI

ADI :………………………………………………………

SOYADI: …………………………………………………….

SINIF : 12/ NO:………………..

FATİH LİSESİ2009-2010 EĞT-ÖĞRT.

YILI1.DÖNEM2. YAZILI

PUAN:

………………

……………………….

1 -Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız.( 10 p )• Hikâye, olay eksenli bir yazı türüdür. ( D )• Kesit öyküsünün dünya edebiyatındaki öncüsü Rus sanatçı A. Çehov’dur. ( D )• Avrupaî tarzda ilk hikâyeler, Divan Edebiyatı döneminde görülür. ( Y )• Maupassant Tarzı Hikâyeler bir olayı değil günlük yaşamın her hangi bir kesitini ele alıp anlatan öykülerdir ( Y

)• Roman bir edebi tür olarak Orta Çağ'ın sonlarına doğru gelişmeye başlamıştır. ( D )

2 -Aşağıdaki sorularda boş bırakılan yerleri doldurunuz (10p )J) Edebiyatımızda fabl türünün ilk örneği Şeyhi’nin HARNAME sayılabilir.K) Romanda bir özelliği diğer bütün özelliklerini örten kahramanlara…TİP….denir.L) Türk edebiyatında Maupassant tarzı hikâyeciliğin en büyük temsilcisi …ÖMER SEYFETTİN’’dir.M) Halk hikayeleri …SÖZLÜ edebiyatın ürünleridir.N) Orhan Veli Kanık, …AİSOPOS ’tan fabl tercümeleri yapmıştır. 3-Aşağıdaki metinde hangi bakış açısının kullanıldığını yazınız.(10)

Erdem arkasına bakmadan yürüyordu. Sinirliydi. Belli ki onu çok kızdırmışlardı. Öfkesi her halinden belli oluyordu. Eliyle garip işaretle yaparak hızlı hızlı yürüyor, bir yandan da eve gidince neler yapacaklarının bir bir planını yapıyordu. İntikamını mutlaka almalıydı. Bu yapılanlar asla onların yanına kalmamalıydı. İlk olarak Ahmet’e nasıl bir ceza verebileceğini düşündü. Mutlaka işe Ahmet’ten başlamalı diyordu içinden. Çünkü onu en çok onun kalleşliği yıkmıştı. Hâlbuki Ahmet onun yıllardır can ciğer dostuydu. Yediği içtiği ayrı gitmezdi. Ne oldu da böyle iki kanlı bıçaklı düşman olmuşlardı

….İLAHİ-HAKİM ANLATICI 4-Aşağıdaki cümlelerde anlatım bozukluğunu düzeltiniz. (20)•Yorulmamıza rağmen basamaklardan yukarı hızlı hızlı çıkıyorduk.

•Heyecandan paçaları tutuştu. (ETEKLERİ TUTUŞTU)•Vatandaşlarımız arasında din ,dil,ırk ayrıntısı yapılamaz. (AYRIMI)

• Parktaki yeşil çimenlere basınca bekçiyi kızdırdık.•Garip kimselerin güç durumlara düşmesini istemezdi.Garip, kimselerin güç durumlara düşmesini istemezdi. - Noktalama İşareti Yanlışlığı 5- Aşağıda verilen romanların yazarlarını ve türlerini karşılarına yazınız.( 20) ROMAN YAZARI TÜRÜMonte Criesto ALEKSADIR DUMAS TARİHİCingöz Recai PEYAMİ SAFA MACERAToros Bulba GOGOL TARİHİZehra NABİZADE NAZIM PSİKOLOJİK(TAHLİL)Felatun Bey İle Rakım Efendi AHMET MİTHAT EFENDİ SOSYAL 6-Aşağıdaki parçanın anlatımında hangi anlatım biçimi kullanılmıştır?(10)..KARŞILAŞTIRMAOrhan Kemal de Yaşar Kemal gibi Güney Anadolu bölgesinde doğmuş ve büyümüştür. Onlar romanlarında

iyi bildikleri o yörenin insanlarına eğilmiş, sorunlarını hassasiyetle dile getirmişlerdir.Orhan Kemal’in

karakterlerini daha çok Adana’daki işçilerden, memurlardan seçmesine karşılık Yaşar Kemal köylülerden,

ırgatlardan seçer. Ama yazarlar arasındaki asıl ayrım yarattıkları kurmaca dünya ile gerçeklik arasındaki

bağdır. 7-Yukarıdaki metinde geçen altı çizili sözcüklerin türünü aşağıdaki tabloya yazınız.(20p)İSİM SIFAT ZAMİR ZARF EDAT BAĞLAÇ ÜNLEM FİİLGÜNEYAYRIMBAĞDIR

OADANA’DAKİARASINDAKİKURMACAARASINDAKİ

ONLAR İYİHASSASİYETLEDAHA ÇOK

GİBİKARŞILIK

DEVE FAKATİLE ---------------

---

DOĞMUŞEĞİLMİŞ

Başarılar Dilerim Şehmus CENGİZ Türk Edebiyatı-Dil ve Anlatım Öğretmeni

www.edebiyatogretmeni.net IĞDIR İMAM HATİP LİSESİ 2008–2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI

DİL VE ANLATIM DERSİ 12.SINIFLAR I.DÖNEM I.YAZILI SINAVI

A) Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.

1) ( ) Masallarda yer ve zaman belirlidir.2) ( ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.3) ( ) Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir.4) ( ) Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.5) ( ) Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır.6) ( ) Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir.7) ( ) Olay örgüsü masalın yapısını oluşturan temel unsurdur.8) ( ) Belirli davranışlar sergileyen, zihniyeti ve çevreyi temsil eden benzerleri diğer eserlerde de

bulunan kalıplaşmış kahramanlara tip karakter denir.9) ( ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.10)( ) İtalyan yazar Boccacio’nun “Decameron” adlı eseri Batıda hikaye türünün ilk örneği sayılır.

B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız.

19. Türkiye’de halk ağzından derlenmiş ilk masal kitabı ________________________ ‘tür.20. Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _________________ denir.21. Durum/kesit hikâyelerinin öncüsü Rus yazar ____________________’dur.22. Türk edebiyatında basılan ilk hikâye kitabımız __________________’ın ________________

adlı esridir.23. Hikâye Türk edebiyatına ___________________ döneminde girmiştir.

24. Edebiyatımızda Maupassant tarzı hikâyeleri ile tanınmış en ünlü yazarımız ______________ dir.25. Çehov tarzı hikayeleri tanınan yazarlarımız ___________________ ve ___________________ dır.26. Masallarda ____________ ve _____________ belirsizdir.27. Orhan Veli Kanık _______________ ‘tan fabl tercümeleri yapmıştır.28. Halk masalları _________________ bir özellik gösterir.

C) Aşağıdaki çoktan seçmeli test sorularını cevaplayınız.

1) Aşağıdakilerin hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?a) Olayların belli bir zamana bağlanmaması b) miş’li geçmiş zamanla anlatılmasıc) Belli bir yazarının bulunmaması d) Milli duygularla dini inançları işlemesie) Eğitici nitelik taşıması

2) Bence edebiyat, bütün türleriyle masalla başlar, masalla biter. Masal türler içinde en çok şiire yakındır. Ritmiyle, tekrarlarıyla, hayaliyle… Eşine rastlamadığımız ama umutlarımızı, korkularımızı, sevinçlerimizi taşıyan yeni eşyalar, yeni insanlar, yeni hayvanlar yaratır masal. Bu nedenle en çok şiire yakındır.Bu parçada masalla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

a) Yinelemelere yer verildiğine b) Düş ögesinden yararlandığına c) Çok aranan ve okunan bir tür olduğuna d) Değişik türlerin kaynağı olduğunae) Duygusal yönünün bulunduğuna

3) Dünya masallarında olduğu gibi Türk masalları da tarihin bilinmeyen bir devrinden bu yana sözlü gelenekte yaşamaya devam edegelmiştir. Sözlü gelenekten gelen bu masalların derlenip yazıya geçirilmesi ise ___________ sonra olmuştur.

Bu parçada boş bırakılan yere verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) 19.yüzyıldan b) 18.yüzyıldan c) 17.yüzyıldan d) 16.yüzyıldan e) 15.yüzyıldan

4) Hikâye ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

a) Olayın geçtiği yer sınırlıdır. b) Karakterler ayrıntılı bir şekilde anlatılır. c) Yalın bir olay örgüsüne sahiptir. d) Az sayıda karaktere yer verilir.

e) Gerçek ya da düş ürünü bir olay anlatılır.5) Memduh Şevket ESENDAL durum hikâyesi alanında çok başarılı eserler vermiştir. Bu tür hikâyelerde

olay esas alınmaz. Hatta çoğunda olay bile yoktur. Anlatılan olaylarda kesinlik yoktur. Kişiler tam olarak tanıtılmaz. Hikâye bitmesine rağmen ele alınan olay veya konu kesin bir sonuca bağlanmaz. Bundan sonrası okuyucunun hayal gücüne ve yorumuna bırakılır. Asıl önem verilen tasvirdir. Çevre ve insana ait ayrıntılar dikkatle tasvir edilir, psikolojik tahlillere yer verilir.

Bu parçada durum hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?a) Olay merkezli öyküler olmadığına b) Betimlemeye çok yer verildiğine c) Okurun yorumuna yer verildiğine d) Kahramanların iç özelliklerinin ağır bastığınae) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinin yer aldığına.

6) Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?a) Masal b) Hikaye c) Makale d) Mesnevi e) Roman

7) Türk edebiyatında Batı tarzı ilk hikâyelerin ilk örneklerini ___________ vermiştir. Sanatçı Letaif-i Rivayat adı altında bu hikâyelerini toplamıştır. Bu öykülerde meddah hikâyeciliğinin etkisi görülür.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) Nabizade Nazım b) Hüseyin Rahmi Gürpınar c) Ahmet Mithat Efendi

d) Samipaşazade Sezai e) Halit Ziya Uşaklıgil

8) (I) Masallar bütünüyle nazım şeklindedir. (II) Nesilden nesile geçerek günümüze kadar gelmiştir. (III) Masallarda olağanüstü nitelikleri olan kahramanların başından geçen olaylardan söz edilir. (IV) Evrensel özellikleri ağır basan masallarda amaç, öğreticiliktir. (V) Dünyanın en eski masallarından biri de Kelile ve Dimne’dir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?a) I. b) II. c) III. d) IV. e) V.

D) Aşağıdaki klasik sorulara cevap veriniz. Cevaplarınızı verirken noktalama işaretlerine ve imla kurallarına uymaya dikkat ediniz.

1) Ben merkezli hikaye hakkında bilgi veriniz.

2) Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız.

Puanlama: A ve B grubundaki soruların her bir doğru cevabı 2’şer puandır. C grubundaki her bir sorunun doğru cevabı 5’er puandır. D grubundaki her bir sorunun doğru cevabı 10’ar puandır.

Başarılar dilerim.

Nurettin TOZLUDers Öğretmeni

IĞDIR İMAM HATİP LİSESİ 2008–2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILIDİL VE ANLATIM DERSİ 12.SINIFLAR I.DÖNEM I.YAZILI SINAVI

CEVAP ANAHTARIA) Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.

1) ( Y ) Masallarda yer ve zaman belirlidir.2) ( D ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.3) ( Y ) Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir.4) ( D ) Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.5) ( D ) Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır.6) ( Y ) Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir.7) ( D ) Olay örgüsü masalın yapısını oluşturan temel unsurdur.8) ( Y ) Belirli davranışlar sergileyen, zihniyeti ve çevreyi temsil eden benzerleri diğer eserlerde de

bulunan kalıplaşmış kahramanlara tip karakter denir.9) ( D ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.10)( D ) İtalyan yazar Boccacio’nun “Decameron” adlı eseri Batıda hikâye türünün ilk örneği sayılır.

B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız.

29. Türkiye’de halk ağzından derlenmiş ilk masal kitabı Billur Köşk ‘tür.30. Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına tekerleme denir.31. Durum/kesit hikâyelerinin öncüsü Rus yazar Anton Çehov’dur.32. Türk edebiyatında basılan ilk hikâye kitabımız Emin Nihat’ın Müsameretname adlı esridir.33. Hikâye Türk edebiyatına Tanzimat döneminde girmiştir.

34. Edebiyatımızda Maupassant tarzı hikâyeleri ile tanınmış en ünlü yazarımız Ömer Seyfettin’dir.35. Çehov tarzı hikâyeleri tanınan yazarlarımız Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal’dır.36. Masallarda zaman ve mekân belirsizdir.37. Orhan Veli Kanık Aisopos‘tan fabl tercümeleri yapmıştır.38. Halk masalları anonim bir özellik gösterir.

C) Aşağıdaki çoktan seçmeli test sorularını cevaplayınız.

1) Aşağıdakilerin hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?a) Olayların belli bir zamana bağlanmaması b) miş’li geçmiş zamanla anlatılmasıc) Belli bir yazarının bulunmaması d) Milli duygularla dini inançları işlemesie) Eğitici nitelik taşıması

2) Bence edebiyat, bütün türleriyle masalla başlar, masalla biter. Masal türler içinde en çok şiire yakındır. Ritmiyle, tekrarlarıyla, hayaliyle… Eşine rastlamadığımız ama umutlarımızı, korkularımızı, sevinçlerimizi taşıyan yeni eşyalar, yeni insanlar, yeni hayvanlar yaratır masal. Bu nedenle en çok şiire yakındır.Bu parçada masalla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

a) Yinelemelere yer verildiğine b) Düş öğesinden yararlandığına c) Çok aranan ve okunan bir tür olduğuna d) Değişik türlerin kaynağı olduğunae) Duygusal yönünün bulunduğuna

3) Dünya masallarında olduğu gibi Türk masalları da tarihin bilinmeyen bir devrinden bu yana sözlü gelenekte yaşamaya devam edegelmiştir. Sözlü gelenekten gelen bu masalların derlenip yazıya geçirilmesi ise ___________ sonra olmuştur.

Bu parçada boş bırakılan yere verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) 19.yüzyıldan b) 18.yüzyıldan c) 17.yüzyıldan d) 16.yüzyıldan e) 15.yüzyıldan

4) Hikâye ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?a) Olayın geçtiği yer sınırlıdır. b) Karakterler ayrıntılı bir şekilde anlatılır.

c) Yalın bir olay örgüsüne sahiptir. d) Az sayıda karaktere yer verilir.e) Gerçek ya da düş ürünü bir olay anlatılır.

5) Memduh Şevket ESENDAL durum hikâyesi alanında çok başarılı eserler vermiştir. Bu tür hikâyelerde olay esas alınmaz. Hatta çoğunda olay bile yoktur. Anlatılan olaylarda kesinlik yoktur. Kişiler tam olarak tanıtılmaz. Hikâye bitmesine rağmen ele alınan olay veya konu kesin bir sonuca bağlanmaz. Bundan sonrası okuyucunun hayal gücüne ve yorumuna bırakılır. Asıl önem verilen tasvirdir. Çevre ve insana ait ayrıntılar dikkatle tasvir edilir, psikolojik tahlillere yer verilir.

Bu parçada durum hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?a) Olay merkezli öyküler olmadığına b) Betimlemeye çok yer verildiğine c) Okurun yorumuna yer verildiğine d) Kahramanların iç özelliklerinin ağır bastığınae) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinin yer aldığına.

6) Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?a) Masal b) Hikaye c) Makale d) Mesnevi e) Roman

7) Türk edebiyatında Batı tarzı ilk hikâyelerin ilk örneklerini ___________ vermiştir. Sanatçı Letaif-i Rivayat adı altında bu hikâyelerini toplamıştır. Bu öykülerde meddah hikâyeciliğinin etkisi görülür.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) Nabizade Nazım b) Hüseyin Rahmi Gürpınar c) Ahmet Mithat Efendi

d) Samipaşazade Sezai e) Halit Ziya Uşaklıgil

8) (I) Masallar bütünüyle nazım şeklindedir. (II) Nesilden nesile geçerek günümüze kadar gelmiştir. (III) Masallarda olağanüstü nitelikleri olan kahramanların başından geçen olaylardan söz edilir. (IV) Evrensel özellikleri ağır basan masallarda amaç, öğreticiliktir. (V) Dünyanın en eski masallarından biri de Kelile ve Dimne’dir.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?a) I. b) II. c) III. d) IV. e) V.

D) Aşağıdaki klasik sorulara cevap veriniz. Cevaplarınızı verirken noktalama işaretlerine ve imla kurallarına uymaya dikkat ediniz.

2) Ben merkezli hikâye hakkında bilgi veriniz.Hikâyeci gözlemlerinden ve dış dünyada yaşanan olaylardan yola çıkarak bireysel bunalım ve çıkmazlarına yönelir. Birey dış dünyayı olduğu ve gördüğü gibi değil, içinde bulunduğu ruh haline göre olması gerektiği gibi algılar ve anlatır. Bunalım ve yaşama sevinci arasında kalan birey var olandan hareketle düş dünyasına sığınır.

2) Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız.Masallarda evrensel ahlak konular işlenir ve masallarda iyiler ödüllendirilip kötüler cezalandırılır. Bu açıdan örnek davranışlar kazandırması bakımından masalın çocukları eğitiminde önemi vardır. Aynı zamanda masal çocukları hoş vakit geçirmelerini v hayal güçlerinin zenginleşmesini de sağlar.

Puanlama: A ve B grubundaki soruların her bir doğru cevabı 2’şer puandır. C grubundaki her bir sorunun doğru cevabı 5’er puandır. D grubundaki her bir sorunun doğru cevabı 10’ar puandır.

Başarılar dilerim.Nurettin

TOZLU Ders Öğretmeni

--

1. Fabl nedir? Özelliklerinden 5 tanesini yazınız. (15 P)Sonunda ders verme amacı güden, genellikle manzum öykülerdir.- Kahramanlar genellikle hayvanlardır.- Teşhis ve intak sanatlarından yaralanılır.- Yer ve zaman belli değildir.- Sonunda bir ahlak dersi vermesi yönünden masallardan ayrılır.-Manzum veya mensur olarak yazılabilir.

2. Edebiyatımızdaki ilk fabl örneğini yazarıyla birlikte yazınız. (10 P)

Şeyhi - Harname

3. Aşağıda verilen cümleleri doğru-yanlış durumlarına göre işaretleyiniz? (2x5=10 P)- Sanat metinlerinde verilen mesajın doğruluğu kanıtlanabilir. ( Y )- Sanat metinlerinde kelimeler temel, yan ve mecaz anlamları dikkate alınarak kullanılır. ( D )- Sanat metinlerinde söz edilen dünya, gerçek dünyanın kendisidir. ( Y )- Orhan Veli Kanık, Aisopos’tan fabl tercümeleri yapmıştır. ( Y )- Fabl, anlatmaya bağlı edebi türlerdendir. ( D )

4. Vermede nasıl bir üstün olma niteliği varsa, almada da bir boyun eğme niteliği vardır. Onun içindir ki I. Beyazıt, Timurlenk'in gönderdiği hediyeleri küfürler ederek geri çevirmiş. Sultan Süleyman'ın bir Hint imparatoruna yolladığı hediyeler de öyle kızdırmış ki adamı, kabaca reddederek "Bizim âdetimiz almak değil, vermektir." demiştir.Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisine yer verilmiştir? (5 P)A) Tanımlamaya B) Örneklemeye C) Karşılaştırmaya D) Tanık göstermeye E) Soyutlamaya

5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde“zor” sözcüğü, sözcük türü bakımından ötekilerden farklıdır? (5P)A) Zor işleri hep bana yaptırıyorsun, diye yakınıyordu.B) İstemeden zor bir çalışmanın içine girmişti.C) Terlemiş, çok yorulmuştu, zor yürüyordu.D) Öğretmenliğin zor bir meslek olduğunu anlamıştı.E) Zor günler geride kaldı; rahat edeceğiz artık, diyordu.

6. Hem niteleme hem belirtme sıfatını bir sözcük birlikte alabilir.Aşağıdakilerin hangisinde buna örnek yoktur? (5P)A) Gece rampalarında yalnız bir devin soluğu...B) Kadının bütün mavi gözleri ışık bulaşığı...C) Şu küçük yağmuru kirpiklerinizde parlayan akşamı hazırladım, size. D) İki ayrı şehirde birden mi yaşıyorum?E) Üç gün gece resmini yaptım. Bir de baktım mavi boya bitmiş.

7. Aşağıdakilerin hangisinde, belgisiz zamir cümlenin öznesi durumundadır? (10 P)A) Bunları kimden aldığımı anımsamıyorum.B) İstanbul’a gideceğimi kimse bilmiyor.C) Bize kiminle konuştuğunu söylemedi.D) Okulda kimseyi göremedim.E) Olanları kime anlattığını öğrenemedik.

8. Yıl sonları, pek çoğumuzun geçen yılla ilgili değerlendirmelere yöneldiği, gelecek için planlar yaptığı bir dönemdir.Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (10 P)A) “–ler, –lar” eki abartma göreviyle kullanılmıştır.B) “yöneldiği” ve “yaptığı” sözcükleri sıfat-fiildir.C) “yıl sonları” sözü belirtisiz isim tamlamasıdır.D) Yüklem, sıfat tamlamasından oluşmaktadır.E) Belgisiz zamir kullanılmıştır.

9. Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki aldığı için belgisiz zamir olan, adlaşmış bir sıfat kullanılmıştır? (10 P)A) Kimi insanlar karlı havada araba kullanmıyor.B) Size başka bir gömlek verelim, dedi.C) Sinemalardaki hiçbir filmi kaçırmazmış.D) Bazısı işini ötekilerden erken bitirmiş.E) Bugün yine birkaç kitap aldım.

10. Verilen boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (5x4=20 P)- Fabllar söz sanatlarından teşhis ve intaküzerine kurulur.- Fabl türünün ilk örneklerini Hint edebiyatında Beydeba, Fransız edebiyatında La FontaineYunan edebiyatında Aisopos vermiştir.

Başarılar…

S1.Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir? A)Olayların belli bir zamana bağlanmaması B)mişli geçmiş zamanla anlatılması C)Belli bir yazarın bulunmaması D)Milli duygularla dini inançları işlemesi E)Eğitici nitelik taşıması S2.Karanlık kavuştuğu için aşağıdan akan derenin uğultusu daha çok geliyordu. Kalkıp yürümeye başladık. Güneş batmış, bulunduğumuz yer, yerini birden bire artan serin rüzgârlara bırakmıştı. Kazdağının bu yamacında saatlerce sürecek akşam başlamıştı. Yukarıdaki parçanın anlatımı için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez?A) Betimlemeye başvurulmuştur. B) Öyküleyici anlatım kullanılmıştır. C) Görsel öğelere yer verilmiştir. D) İşitme duyusundan yararlanılmıştır. E) Dokunma duyusundan yaralanılmıştırS3.Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?a) Masal b) Hikaye c) Makale d) Mesnevi e) RomanS4.Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yükleminde zaman kavramı yoktur?A) Halikarnas Balıkçısı’nın romanlarında kişiler, bildiğimiz kişilere benzemezler pek.B) Eleştirmen, eleştirilerinde kendinden bahsettiği zamanlarda bile tarafsızlığını korumalı.C) Yolculuğa çıkmadan önce ilk olarak yolda okuyacağım kitapları alırım yanıma.D) Kitaplarında anlatacağı mekânları belirledikten sonra o mekânları uzun süre incelermiş.E) Bir kitapta “ne” anlatacağı kadar “nasıl” anlatacağını da uzun uzun planlardı. S5.Cumhuriyetimizin 85. yıl dönümünü yaşadığımız şu günlerde bile cumhuriyetin tanımı hakkında müthiş bir cehalet var. Cumhuriyet dendiği zaman akla ilk gelen demokrasi kavramıdır. Cumhuriyet demek demokrasi demek mi? Hayır! Cumhuriyet halka ait demektir. Saddam’ın Irakı da cumhuriyetti İran da cumhuriyet. Bunun yanında demokrasinin beşiği olarak nitelendirilen Avrupa’nın İngiltere, İsveç, Danimarka gibi bazı ülkelerinde demokrasinin en üst düzeyde olmasına rağmen yönetim biçimleri monarşidir.Yukarıdaki parçanın anlatımında aşağıdaki aşağıdakilerden hangilerine başvurulmuştur? A) Tanık gösterme - Tanımlama - Tartışma

B) Tanımlama - Örneklendirme - Öyküleme C) Betimleme - Tartışma - Örneklendirme A)Açıklama,tartışma,betimlemeE)Tanımlama,tartışma,örneklendirmeS6.Kimi yazarlar vardır; bildiğimiz, sıradan olayları ilk kez başkalarından farklı anlatırlar. Kimi yazarlar vardır; rahattır, zorlamaz kendini de, sizi de. Diline gelen kalemine dökülmüştür. Kimi yazarlar vardır; atasözü gibidir yazdıkları; üç sözcüğe koca bir yazının içeriğini yükler. Yukarıda sözü edilen yazarların anlatımı için doğru adlandırmalar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?A)Doğallık, özgünlük, akıcılıkB)Özgünlük, özlülük, durulukC)özgünlük ,doğallık,özlülükD)Özlülük, açıklık, doğallıkE)Akıcılık, doğallık, özlülükS7.Aşağıdakilerden hangisi sanat metinlerinin bir özelliği değildir?A)Öyküleyici ve Betimleyici anlatım kullanılır.B)Dil şiirsel işlevdedir.C)Üslup kaygısı yoktur.D)Özentili bir dil kullanılır.E)Estetik zevk vermek amacındadır.S8.Aşağıdakilerden hangisi öğretici metinlerin özelliklerindendir?A)Öznel ifadeler öne çıkar.B)Açıklayıcı ve tartışmacı anlatım kullanılır.C)Açık bir anlatım tercih edilir.D)Okuyucu bilgilenderilirE)Kurmaca yoktur.S9.Aşağıdakilerden hangisi kişisel hayatı konu alan metin türlerinden değildir?A) Mektup B)Anı C)Gezi yazısı D) Makale E)BiyografiS10.Aşağıdakilerden hangisi fabl türünün özelliklerinden değildir?A)Teşhis ve intak sanatı sık kullanılır.B)Didaktik bir yazı türüdür.C)Ders veya öğüt verir.D)Olaya dayalı bir anlatımı vardır.E)Anlatıcı gözlemci bir bakış açısına sahiptir.S11.Aşağıdakilerden hangisi sanatsal metin türlerinden değildir?A)Fabl B)Anı C)Hikaye D)Şiir E)masalS12. Aşağıdakilerin hangisinde, yazara ilişkin açıklamayla ayraç içinde verilen nitelik birbiriyle uyuş - mamaktadır?A)Dilin anlatım olanaklarının sınırlarını genişleterek okurlarına yeni dünyaların kapılarını açar. (yaratıcı olma)B)Olayları, insanları, hatta cansız varlıkları duygulu, renkli bir biçimde dile getirir. (anlatımsal etkileyicilik)C)Her yaratısından sonra ara vermeden bir yenisini düşünür. (üretkenlik)D)Anlattıklarına yönelik ipuçları vererek okurun düşünme ve düş gücünü kamçılar. (kişiliğini gizleme)E) Yapıtlarında, okur yaşananlardan kesitler bulur. (gerçekleri yansıtma)

S13.Aşağıdakilerden hangisi fabl yazarı veya çevirmeni olarak gösterilemez?A)Mevlana B)Şeyhi C)Beydaba D)Şinasi E)Namık KemalS14.Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?A) EZOP (Aisopos)=YunanB)Jean de La Fontaine=FransızC)Beydaba= Hint=Kelile ve DimneD)Şinasi=Harname E)Mevlana=MesneviS15.Aşağıdakilerden Hangisinde birleşik zamanlı bir ifade vardır?A)Kırlangıçlar süzülüyordu,eve doğru.B)Birden sen geldin,aklımaC)Burada olmalısın diye düşündüm.D)Bahardan kalma bir gündü.E)Kahretsin,sen yoksunS16.Aşağıdakilerden hangisinde eylem, sözün söylendiği anda gerçekleşmektedir?(zaman kayması)A) Kahvaltıdan önce mutlaka bir bardak süt içiyor.B) Ailesini ziyaret etmek için haftaya yola çıkıyor.C) Kardeşiyle o günden sonra hiç görüşmüyor.D) Beş yıldır buralardan uzakta İzmir’de yaşıyor.E) Çalışma odasında yazısını bitirmeye çalışıyor.

S17.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir çekimli fiil yoktur?A) Kırlangıçları izliyorum.B) Bir gün onu anlayacaksın.C) Maçın daha başlarıydı.D) Demek ki değer bilirmiş.E) Onunla kalmalıydı.S18.Aşağıdakilerden hangisinde bir isim tamlamasının tamlananı sıfat almıştır?A)Garibin ekmeği taş olsa gerekB)Yıldırım renkli bulutların sevdasına tutuldum.C)Ölü adamlar bize yön veremez.D)Düşüncenin azılı düşmanı cahilliktir.E)Benim kadrimi siz bilirsiniz,ancak.S19.Yazı yazmak, yemek pişirmeye benzer. ----. Burada önemli olan, uygun yöntemle, ustalıkla pişirebilmektir.Yukarıda boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?A) İkisi de uzun süren ve derinlemesine düşünmeyi gerektiren bir hazırlık dönemi isterB) Kimseden etkilenmeden, özgün bir ürün ortaya koymak gerekirC) Herkesin başarabileceği, sıradan bir iştirD) Yalnız, yetkinleşebilmek için birçok kere yapıp bozmak gerekirE) Aynı malzemeyle iki kişi birbirinden çok farklı tatlarda iki yemek yaparS20.Benim için yazmaya başlamanın saati, dakikası yoktur. Diyebilirim ki günün her saatinde yazmaya başlayabilirim. Şimdi emekliyim, zamanı dilediğim gibi kullanabilirim artık. Ama bu yalnızca bir sanı, yazma söz konusuysa bu geçerli değildir. Yazmada zamanı “yazı” belirler, ne yazılacağının belirleyicisi de odur. Marquez’in, “O kadar acemiydim ki romanların, yazanın istediği gibi değil de kendi istedikleri gibi başladıklarını henüz bilmiyordum.” sözüyle karşılaşınca “yazmaya” sınır konulamayacağına daha derinden inandım.Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur?A) Farklı düşünceleri ardı ardına vermeB) Anlamca kesinlik bildiren cümleler kullanmaC) Varlıklara, insana özgü nitelikler yüklemeD) Örneklemelerden yararlanmaE) Alıntıyla düşünceyi pekiştirme

www.yazilisorulari.org

***Yazınız elçinizdir. Başarılar dilerim

İsmail şimşek

Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni

12. dil ve anlatım 1. Dönem 1. yazılı cevap anahtarı

1. D2. A3. D4. A5. E

6. C7. C8. A9. D10. E11. B12. D13. E14. D15. A

A B C D E1234567891011121314151617181920

16. A17. C18. D19. E20. D

12.Sınıf Dil Ve Anlatım Dersi 1.Dönem 1.Yazılı Soruları Ve Cevapları

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “Doğru”, yanlış ise “Yanlış” yazınız.(10 puan)· Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür. (…)· Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir. (…)· Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır. (…)· Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. (…)· Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir. (…)2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız. (10 puan)· Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _________________ denir.· Masallarda ____________ ve _____________ belirsizdir.· Fabllar söz sanatlarından ………………………………….. ve …………………………………… üzerine kurulur.3. Fabl ve masalı karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini yazınız. (20 puan)4. Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız. (10 puan)5. Fabl türünün önemli örneklerini yazınız. (10 puan)6. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “Bu iş sana düşer.” anlamıyla kullanılmıştır?(10 puan)A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.B) Benim payıma çok az düştü.C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü.D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü.E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli düşüyor.

7. Gencecik yaşta bakan olmuş, aylığını ise bir vakfa bağışlamıştı.Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? (10 puan)A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü türemesiD) Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aç” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır? (10 puan)A) Aç, ne yemez; tok, ne demez.B) Ne aç insanlar var, gözleri hiç doymuyor.C) Tam iki gündür açım, diye söze başladı.D) Adamcağız iki gün aç yatmış.E) Ben sizi aç bıraktım mı?

9. Yirmi dört, yirmi beş yaşlarında bir genç, arkasında, yakası açık gömlek, ayağında açık renk bir pantolon, başını kanepenin kenarına koymuş, sağ yanına yatmış uyuyor, bir kolu da kanepeden sarkıyor.Bu parçada hangi anlatım yöntemine başvurulmuştur? (10 puan)A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Betimleme E)Tartışma

12.SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 1.DÖNEM 1.YAZILI CEVAP ANAHTARI1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “Doğru”, yanlış ise “Yanlış” yazınız.(10 puan)· Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür. ( D…)· Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir. (…Y)· Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır. (D…)· Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. (D…)· Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir. (Y…)2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız. (10 puan)· Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _tekerleme_ denir.· Masallarda yer ve zaman belirsizdir.· Fabllar söz sanatlarından intak ve teşhis üzerine kurulur.

3. Fabl ve masalı karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini yazınız. (20 puan)BENZERLİKLER· Olaylarda genellikle olağanüstülükler görülür.· Kahramanlar sıra dışı maceralar yaşarlar.· Zaman, genellikle belirsizdir.· Mekanlar sıra dışıdır.· Genelde anlatıcı 1. tekil kişidir.FARKLILIKLAR· Masallardaki olaylar, fabllara göre daha gerçek dışıdır.· Masal kahramanları genelde insanlardır; fablda ise hayvanlardır.· Masallardaki mekanlar daha gerçek dışıdır.· Masallarda farklı anlatıcılar da kullanılır.

4. Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız. (10 puan)Masallarda evrensel ahlak konular işlenir ve masallarda iyiler ödüllendirilip kötüler cezalandırılır. Bu açıdan örnek davranışlar kazandırması bakımından masalın çocukları eğitiminde önemi vardır. Aynı zamanda masal çocukları hoş vakit geçirmelerini ve hayal güçlerinin zenginleşmesini de sağlar.5. Fabl türünün önemli örneklerini yazınız. (10 puan)Kelile ve Dinme – Beydeba 4Aisopos’un Fablları (Yunan Edebiyatı) 3La Fontaine’nin Fablları (Fransız Edebiyatı) 3

6. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “Bu iş sana düşer.” anlamıyla kullanılmıştır?(10 puan)A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.B) Benim payıma çok az düştü.C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü.D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü.E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli düşüyor.

7. Gencecik yaşta bakan olmuş, aylığını ise bir vakfa bağışlamıştı.Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? (10 puan)A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü türemesiD) Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aç” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır? (10 puan)A) Aç, ne yemez; tok, ne demez.B) Ne aç insanlar var, gözleri hiç doymuyor.C) Tam iki gündür açım, diye söze başladı.D) Adamcağız iki gün aç yatmış.E) Ben sizi aç bıraktım mı?

9. Yirmi dört, yirmi beş yaşlarında bir genç, arkasında, yakası açık gömlek, ayağında açık renk bir pantolon, başını kanepenin kenarına koymuş, sağ yanına yatmış uyuyor, bir kolu da kanepeden sarkıyor.Bu parçada hangi anlatım yöntemine başvurulmuştur? (10 puan)A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Betimleme E)Tartışma

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “Doğru”, yanlış ise “Yanlış” yazınız.

(10 puan)

· Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür. (…)

· Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir. (…)

· Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır. (…)

· Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. (…)

· Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir. (…)

2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız. (10 puan)

· Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _________________ denir.

· Masallarda ____________ ve _____________ belirsizdir.

· Fabllar söz sanatlarından ………………………………….. ve …………………………………… üzerine kurulur.

3. Fabl ve masalı karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini yazınız. (20 puan)

4. Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız. (10 puan)

5. Fabl türünün önemli örneklerini yazınız. (10 puan)

6. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “Bu iş sana düşer.” anlamıyla kullanılmıştır?

(10 puan)

A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.

B) Benim payıma çok az düştü.

C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü.

D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü.

E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli düşüyor.

7. Gencecik yaşta bakan olmuş, aylığını ise bir vakfa bağışlamıştı.

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? (10 puan)

A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü türemesi

D) Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aç” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır? (10 puan)

A) Aç, ne yemez; tok, ne demez.

B) Ne aç insanlar var, gözleri hiç doymuyor.

C) Tam iki gündür açım, diye söze başladı.

D) Adamcağız iki gün aç yatmış.

E) Ben sizi aç bıraktım mı?

9. Yirmi dört, yirmi beş yaşlarında bir genç, arkasında, yakası açık gömlek, ayağında açık renk bir pantolon, başını kanepenin kenarına koymuş, sağ yanına yatmış uyuyor, bir kolu da kanepeden sarkıyor.

Bu parçada hangi anlatım yöntemine başvurulmuştur? (10 puan)

A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Betimleme E)Tartışma

12.SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 1.DÖNEM 1.YAZILI CEVAP ANAHTARI

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “Doğru”, yanlış ise “Yanlış” yazınız.

(10 puan)

· Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür. ( D…)

· Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir. (…Y)

· Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır. (D…)

· Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. (D…)

· Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir. (Y…)

2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız. (10 puan)

· Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _tekerleme_ denir.

· Masallarda yer ve zaman belirsizdir.

· Fabllar söz sanatlarından intak ve teşhis üzerine kurulur.

3. Fabl ve masalı karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini yazınız. (20 puan)

BENZERLİKLER

· Olaylarda genellikle olağanüstülükler görülür.

· Kahramanlar sıra dışı maceralar yaşarlar.

· Zaman, genellikle belirsizdir.

· Mekanlar sıra dışıdır.

· Genelde anlatıcı 1. tekil kişidir.

FARKLILIKLAR

· Masallardaki olaylar, fabllara göre daha gerçek dışıdır.

· Masal kahramanları genelde insanlardır; fablda ise hayvanlardır.

· Masallardaki mekanlar daha gerçek dışıdır.

· Masallarda farklı anlatıcılar da kullanılır.

4. Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız. (10 puan)

Masallarda evrensel ahlak konular işlenir ve masallarda iyiler ödüllendirilip kötüler cezalandırılır. Bu açıdan örnek davranışlar kazandırması bakımından masalın çocukları eğitiminde önemi vardır. Aynı zamanda masal çocukları hoş vakit geçirmelerini ve hayal güçlerinin zenginleşmesini de sağlar.

5. Fabl türünün önemli örneklerini yazınız. (10 puan)

Kelile ve Dinme – Beydeba 4

Aisopos’un Fablları (Yunan Edebiyatı) 3

La Fontaine’nin Fablları (Fransız Edebiyatı) 3

6. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “Bu iş sana düşer.” anlamıyla kullanılmıştır?

(10 puan)

A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.

B) Benim payıma çok az düştü.

C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü.

D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü.

E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli düşüyor.

7. Gencecik yaşta bakan olmuş, aylığını ise bir vakfa bağışlamıştı.

Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? (10 puan)

A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü türemesi

D) Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aç” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır? (10 puan)

A) Aç, ne yemez; tok, ne demez.

B) Ne aç insanlar var, gözleri hiç doymuyor.

C) Tam iki gündür açım, diye söze başladı.

D) Adamcağız iki gün aç yatmış.

E) Ben sizi aç bıraktım mı?

9. Yirmi dört, yirmi beş yaşlarında bir genç, arkasında, yakası açık gömlek, ayağında açık renk bir pantolon, başını kanepenin kenarına koymuş, sağ yanına yatmış uyuyor, bir kolu da kanepeden sarkıyor.

Bu parçada hangi anlatım yöntemine başvurulmuştur? (10 puan)

A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Betimleme E)Tartışma

A) Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.

1) ( ) Masallarda yer ve zaman belirlidir.2) ( ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.3) ( ) Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir.4) ( ) Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.5) ( ) Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır.6) ( ) Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir.7) ( ) Olay örgüsü masalın yapısını oluşturan temel unsurdur.8) ( ) Belirli davranışlar sergileyen, zihniyeti ve çevreyi temsil eden benzerleri diğer eserlerde de bulunan kalıplaşmış kahramanlara tip karakter denir.9) ( ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.10)( ) İtalyan yazar Boccacio’nun “Decameron” adlı eseri Batıda hikaye türünün ilk örneği sayılır.

B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız.

1) Türkiye’de halk ağzından derlenmiş ilk masal kitabı ________________________ ‘tür.2) Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _________________ denir.3) Durum/kesit hikâyelerinin öncüsü Rus yazar ____________________’dur.4) Türk edebiyatında basılan ilk hikâye kitabımız __________________’ın ________________

adlı esridir.5) Hikâye Türk edebiyatına ___________________ döneminde girmiştir.6) Edebiyatımızda Maupassant tarzı hikâyeleri ile tanınmış en ünlü yazarımız ______________ dir.7) Çehov tarzı hikayeleri tanınan yazarlarımız ___________________ ve ___________________ dır.8) Masallarda ____________ ve _____________ belirsizdir.9) Orhan Veli Kanık _______________ ‘tan fabl tercümeleri yapmıştır.10) Halk masalları _________________ bir özellik gösterir.

C) Aşağıdaki çoktan seçmeli test sorularını cevaplayınız.

1) Aşağıdakilerin hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?a) Olayların belli bir zamana bağlanmaması b) miş’li geçmiş zamanla anlatılmasıc) Belli bir yazarının bulunmaması d) Milli duygularla dini inançları işlemesie) Eğitici nitelik taşıması

2) Bence edebiyat, bütün türleriyle masalla başlar, masalla biter. Masal türler içinde en çok şiire yakındır. Ritmiyle, tekrarlarıyla, hayaliyle… Eşine rastlamadığımız ama umutlarımızı, korkularımızı, sevinçlerimizi taşıyan yeni eşyalar, yeni insanlar, yeni hayvanlar yaratır masal. Bu nedenle en çok şiire yakındır.Bu parçada masalla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?a) Yinelemelere yer verildiğine b) Düş ögesinden yararlandığınac) Çok aranan ve okunan bir tür olduğuna d) Değişik türlerin kaynağı olduğunae) Duygusal yönünün bulunduğuna

3) Dünya masallarında olduğu gibi Türk masalları da tarihin bilinmeyen bir devrinden bu yana sözlü gelenekte yaşamaya devam edegelmiştir. Sözlü gelenekten gelen bu masalların derlenip yazıya geçirilmesi ise ___________ sonra olmuştur.Bu parçada boş bırakılan yere verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) 19.yüzyıldan b) 18.yüzyıldan c) 17.yüzyıldan d) 16.yüzyıldan e) 15.yüzyıldan

4) Hikâye ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?a) Olayın geçtiği yer sınırlıdır. b) Karakterler ayrıntılı bir şekilde anlatılır.c) Yalın bir olay örgüsüne sahiptir. d) Az sayıda karaktere yer verilir.e) Gerçek ya da düş ürünü bir olay anlatılır.5) Memduh Şevket ESENDAL durum hikâyesi alanında çok başarılı eserler vermiştir. Bu tür hikâyelerde olay esas alınmaz. Hatta çoğunda olay bile yoktur. Anlatılan olaylarda kesinlik yoktur. Kişiler tam olarak tanıtılmaz. Hikâye bitmesine rağmen ele alınan olay veya konu kesin bir sonuca bağlanmaz. Bundan sonrası okuyucunun hayal gücüne ve yorumuna bırakılır. Asıl önem verilen tasvirdir. Çevre ve insana ait ayrıntılar dikkatle tasvir edilir, psikolojik tahlillere yer verilir.Bu parçada durum hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?a) Olay merkezli öyküler olmadığına b) Betimlemeye çok yer verildiğinec) Okurun yorumuna yer verildiğine d) Kahramanların iç özelliklerinin ağır bastığınae) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinin yer aldığına.

6) Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?a) Masal b) Hikaye c) Makale d) Mesnevi e) Roman

7) Türk edebiyatında Batı tarzı ilk hikâyelerin ilk örneklerini ___________ vermiştir. Sanatçı Letaif-i Rivayat adı altında bu hikâyelerini toplamıştır. Bu öykülerde meddah hikâyeciliğinin etkisi görülür.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) Nabizade Nazım b) Hüseyin Rahmi Gürpınar c) Ahmet Mithat Efendid) Samipaşazade Sezai e) Halit Ziya Uşaklıgil

8) (I) Masallar bütünüyle nazım şeklindedir. (II) Nesilden nesile geçerek günümüze kadar gelmiştir. (III) Masallarda olağanüstü nitelikleri olan kahramanların başından geçen olaylardan söz edilir.(IV) Evrensel özellikleri ağır basan masallarda amaç, öğreticiliktir. (V) Dünyanın en eski masallarından biri de Kelile ve Dimne’dir.Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?a) I. b) II. c) III. d) IV. e) V.

D) Aşağıdaki klasik sorulara cevap veriniz. Cevaplarınızı verirken noktalama işaretlerine ve imla kurallarına uymaya dikkat ediniz.

1) Ben merkezli hikaye hakkında bilgi veriniz.

2) Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız.

CEVAP ANAHTARIA) Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.

1) ( Y ) Masallarda yer ve zaman belirlidir.2) ( D ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.3) ( Y ) Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir.4) ( D ) Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.5) ( D ) Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır.6) ( Y ) Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir.7) ( D ) Olay örgüsü masalın yapısını oluşturan temel unsurdur.8) ( Y ) Belirli davranışlar sergileyen, zihniyeti ve çevreyi temsil eden benzerleri diğer eserlerde de bulunan kalıplaşmış kahramanlara tip karakter denir.9) ( D ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.10)( D ) İtalyan yazar Boccacio’nun “Decameron” adlı eseri Batıda hikâye türünün ilk örneği sayılır.

B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız.

11) Türkiye’de halk ağzından derlenmiş ilk masal kitabı Billur Köşk ‘tür.12) Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına tekerleme denir.13) Durum/kesit hikâyelerinin öncüsü Rus yazar Anton Çehov’dur.14) Türk edebiyatında basılan ilk hikâye kitabımız Emin Nihat’ın Müsameretname adlı esridir.15) Hikâye Türk edebiyatına Tanzimat döneminde girmiştir.16) Edebiyatımızda Maupassant tarzı hikâyeleri ile tanınmış en ünlü yazarımız Ömer Seyfettin’dir.17) Çehov tarzı hikâyeleri tanınan yazarlarımız Sait Faik Abasıyanık ve Memduh Şevket Esendal’dır.18) Masallarda zaman ve mekân belirsizdir.19) Orhan Veli Kanık Aisopos‘tan fabl tercümeleri yapmıştır.20) Halk masalları anonim bir özellik gösterir.

C) Aşağıdaki çoktan seçmeli test sorularını cevaplayınız.

1) Aşağıdakilerin hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?a) Olayların belli bir zamana bağlanmaması b) miş’li geçmiş zamanla anlatılmasıc) Belli bir yazarının bulunmaması d) Milli duygularla dini inançları işlemesie) Eğitici nitelik taşıması

2) Bence edebiyat, bütün türleriyle masalla başlar, masalla biter. Masal türler içinde en çok şiire yakındır. Ritmiyle, tekrarlarıyla, hayaliyle… Eşine rastlamadığımız ama umutlarımızı, korkularımızı, sevinçlerimizi taşıyan yeni eşyalar, yeni insanlar, yeni hayvanlar yaratır masal. Bu nedenle en çok şiire yakındır.Bu parçada masalla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?a) Yinelemelere yer verildiğine b) Düş öğesinden yararlandığınac) Çok aranan ve okunan bir tür olduğuna d) Değişik türlerin kaynağı olduğunae) Duygusal yönünün bulunduğuna

3) Dünya masallarında olduğu gibi Türk masalları da tarihin bilinmeyen bir devrinden bu yana sözlü gelenekte yaşamaya devam edegelmiştir. Sözlü gelenekten gelen bu masalların derlenip yazıya geçirilmesi ise ___________ sonra olmuştur.Bu parçada boş bırakılan yere verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) 19.yüzyıldan b) 18.yüzyıldan c) 17.yüzyıldan d) 16.yüzyıldan e) 15.yüzyıldan

4) Hikâye ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

a) Olayın geçtiği yer sınırlıdır. b) Karakterler ayrıntılı bir şekilde anlatılır.c) Yalın bir olay örgüsüne sahiptir. d) Az sayıda karaktere yer verilir.e) Gerçek ya da düş ürünü bir olay anlatılır.5) Memduh Şevket ESENDAL durum hikâyesi alanında çok başarılı eserler vermiştir. Bu tür hikâyelerde olay esas alınmaz. Hatta çoğunda olay bile yoktur. Anlatılan olaylarda kesinlik yoktur. Kişiler tam olarak tanıtılmaz. Hikâye bitmesine rağmen ele alınan olay veya konu kesin bir sonuca bağlanmaz. Bundan sonrası okuyucunun hayal gücüne ve yorumuna bırakılır. Asıl önem verilen tasvirdir. Çevre ve insana ait ayrıntılar dikkatle tasvir edilir, psikolojik tahlillere yer verilir.Bu parçada durum hikâyeleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?a) Olay merkezli öyküler olmadığına b) Betimlemeye çok yer verildiğinec) Okurun yorumuna yer verildiğine d) Kahramanların iç özelliklerinin ağır bastığınae) Serim, düğüm, çözüm bölümlerinin yer aldığına.

6) Aşağıdaki edebi türlerin hangisinde olay örgüsü yoktur?a) Masal b) Hikaye c) Makale d) Mesnevi e) Roman

7) Türk edebiyatında Batı tarzı ilk hikâyelerin ilk örneklerini ___________ vermiştir. Sanatçı Letaif-i Rivayat adı altında bu hikâyelerini toplamıştır. Bu öykülerde meddah hikâyeciliğinin etkisi görülür.Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?a) Nabizade Nazım b) Hüseyin Rahmi Gürpınar c) Ahmet Mithat Efendid) Samipaşazade Sezai e) Halit Ziya Uşaklıgil

8) (I) Masallar bütünüyle nazım şeklindedir. (II) Nesilden nesile geçerek günümüze kadar gelmiştir. (III) Masallarda olağanüstü nitelikleri olan kahramanların başından geçen olaylardan söz edilir.(IV) Evrensel özellikleri ağır basan masallarda amaç, öğreticiliktir. (V) Dünyanın en eski masallarından biri de Kelile ve Dimne’dir.Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?a) I. b) II. c) III. d) IV. e) V.

D) Aşağıdaki klasik sorulara cevap veriniz. Cevaplarınızı verirken noktalama işaretlerine ve imla kurallarına uymaya dikkat ediniz.

2) Ben merkezli hikâye hakkında bilgi veriniz.Hikâyeci gözlemlerinden ve dış dünyada yaşanan olaylardan yola çıkarak bireysel bunalım ve çıkmazlarına yönelir. Birey dış dünyayı olduğu ve gördüğü gibi değil, içinde bulunduğu ruh haline göre olması gerektiği gibi algılar ve anlatır. Bunalım ve yaşama sevinci arasında kalan birey var olandan hareketle düş dünyasına sığınır.

2) Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız.Masallarda evrensel ahlak konular işlenir ve masallarda iyiler ödüllendirilip kötüler cezalandırılır. Bu açıdan örnek davranışlar kazandırması bakımından masalın çocukları eğitiminde önemi vardır. Aynı zamanda masal çocukları hoş vakit geçirmelerini v hayal güçlerinin zenginleşmesini de sağlar.

1- Aşağıdaki sorularda boş bırakılan yerleri doldurunuz (15p )a - Sanatsal metinlerde ,……………………. amaçlanırken ; öğretici metinlerde…………… ………………….. amaçlanır .( 4 p. )b – Hint edebiyatında …………………… yazdığı “ ………………. “ adlı eseri fabltürünün ilk örneği sayılmaktadır .4 pc - Mektup, anı ve gezi yazısı ……….. ……….. ………….. yazı türüdür 3 p.d - Söylenmesi zor olan sözcükleri kullanma, aynı ek ve sözcüklerin sık sık tekrarı anlatımda……… bozar ( 2 p. )e – Türkçede ilk masal örneği Uygurca yazılan ………….. …… …… .masalıdır. 2 p.)2 . Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. cümledeki bilgi doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız.( 10 p )a- ( ) Fabl, masal ve tiyatro ve hikaye anlatmaya dayalı metinlerdir.b - ( ) Türk edebiyatında Şinasi La Fontaine’den çeviriler yapmıştır. .c - ( ) Anlatımda duygu ve düşüncelerin kolaylıkla anlaşılır olmasına yalınlık denir.d – ( ) Sanatsal metinlerde anlatın gerçek, öğretici metinlerde ise kurmacadır. metinlerde ise .e – ( ) “Grimm Masalları” Alman edebiyatına aittir.3 – Aşağıdaki metni yapı unsurları bakımından inceleyiniz ? ( 15 p. )KIYMETLİ TUZBir varmış, bir yokmuş. Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde. ..Pire berber iken, deve tellal iken, ben anamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken.Tıngır elek, tıngır felek demişler, bu masalı şöyle anlatmışlar.Bir

varmış, bir yokmuş, evvel zamanda bir padişah ile bunun üç kızı varmış. Bir gün bu padişah kızlarını başına toplamış, beni ne kadar seversiniz? demiş.En büyük kız dünyalar kadar, ortanca kızı kucak kadar, küçük kızı da tuz kadar severim demiş .Padişah küçük kızın cevabına çok sinirlenmiş, insan tuz kadar sevilir mi demiş, ardından küçük kızını cellada teslim etmiş.Cellat, kızı kesmek için dağa götürmüş. Kız cellada yalvarmış, sen de kız babasısın , bana kıyma demiş.Cellat, kızın yalvarmalarına dayanamamış, onun yerine bir hayvan kesmiş, kızın gömleğini kesilen hayvanın kanına bulayıp padişaha getirmiş. Küçük kız yollara düşmüş .Az gitmiş, uz gitmiş, bir köye ulaşmış. Orada köyün zenginlerinden birine kul köle olmuş, büyümüş, çok güzel bir kız olmuş. Güzelliği ilden ile, dilden dile yayılmış, kısmet bu ya bir başka padişahın oğluyla evlenmiş.Aradan bir hayli zaman geçmiş, başından geçenleri kocasına anlatmış, babamları yemeğe çağıralım demiş. Kocası da olur demiş. Gereken hazırlıklar yapılmış, padişah babası ziyafete çağrılmış. Kızın padişah babası söylenen günde anasıyla birlikte ziyafete gelmiş. Padişah ve beraberindekiler sofraya oturduğunda altın kaplarda yemekler sırayla gelmeye başlamış. Ama kız, aşçısına bütün yemeklerin tuzsuz olmasını tembih etmiş. Padişah hangi yemeğe saldırdıysa eli geri gitmiş, yemeklerin hiçbirini yiyememiş.O sırada küçük kızı padişahın sofrasından ayağa fırlamış. Padişahım, duyduğuma göre sen küçük kızını “seni tuz kadar seviyorum “ dediği için öldürtmüşsün demiş. Padişahın söz söylemesine fırsat vermeden işte o küçük kız benim demiş ve bütün yemekleri tuzsuz yaptırdım ki kıymetimi anlayasın sözlerini eklemiş.Padişah yaptığından utanarak küçük kızının boynuna sarılmış, tuzun ne kadar kıymetli olduğunu anlamış.Ondan sonra tüm yöre halkının katıldığı bir şölen düzenlenmiş ve ülkede yeni bir dönem başlamış. Onlar ermişmuradına, biz çıkalım kerevetine.4 – Bu metnin türünü belirterek metinde verilmek istenen mesajı yazınız ( 5 p. )5 – Metnin türünü tanımlayarak dört özelliğini yazınız ( 10 p. )6 – Metinde altı çizilmiş olan sözcüklerin türünü belirtiniz ( 10 p. )7 - Metinden isim tamlamasının çeşitleri ve sıfat tamlaması için birer örnek gösteriniz ( 10 p. )8 – Masalla efsanenin iki benzer, iki farklı özelliğini yazınız ( 8 p. )9 – Hikaye çeşitlerini birer cümle ile açıklayınız10 - Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluğunun sebebini belirterek cümlelerin doğrubiçimini yazınız ? ( 10 p. )

• Üniversitemizin içinde bulunduğu durum düzeltilmezse, çağdaş olma niteliğini büsbütün yitirecek * Saksı ikici kattan . kattan aşağı büyük bir gürültüyle düştü. “

•

Sorular1-)Masal ve hikaye arasındaki farklar nelerdir?2-)Fabl,masal ve hikayenin belli başlı temsilcileri kimlerdir?3-)Fabl ve masalın ortak özellikleri nelerdir?4-)Hikayenin özelliklerinden 3 tanesini yazınız.5-)"Akşama kadar seni ve Ahmet'i sabırsızlıkla bekledim." cümlesindeki kelimelerin türlerini belirtiniz.6-)Fabl yazarlarının dikkat etmesi gerek özelliklerden 2 tanesini yazınız.7-)Halk hikayesi,Maupassant tarzı hikaye,Çehov tarzı hikaye ve ben merkezli hikaye tarzlarına örnek veriniz.8-)Masal nedir? Özelliklerinden 3 tanesini yazınız.9-)Fabl nedir? Özelliklerinden 3 tanesini yazınız.

Cevaplar1-)Masallar olağanüstü şeyleri içerir,hikaye daha gerçekçidir.2-)Dünyanın en ünlü fabl yazarları Ezop ve Jean de La Fontaine'dir.En ünlü hikaye yazarları Gogol, Dostoyevski, Turgenyev ve Çehov'dur.Masal türünü ortaya çıkaran Aisopos'dur.3-)Olağanüstü olayları içerirler.Kişileri genellikle gerçek kişiler değildir.4-)*Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların okuyucuya haz verecek şekilde anlatıldığı kısa edebi yazılara “hikâye (öykü)” denir.*Hikâye, insan yaşamının bir bölümünü, yer ve zaman kavr***** bağlayarak ele alır.*Hikâyede olay ya da durum söz konusudur.5-)Akşam: isim,kadar: edat,seni: zamir,ve: bağlaç,Ahmet: isim,sabırsızlıkla: zarf,bekledim: fiil6-)Planı ve bölümler arasındaki farklılaşmaya dikkat çekilmelidir,7-)Maupassant örnekleri:"Une Vie" (Bir Hayat),"Bel Ami" (Güzel Dost) . Halk hikayesi örnekleri:Köroğlu hikayesi,Tahir ile Zühre hikayesi.Çehov hikaye örnekleri:Yoldan Geçen Öykü ,Kumpanya.Ben merkezli hikaye örnekleri:Sinağrit Baba,8-)Her masal genellikle bir tekerlemeyle başlar.

-Masallarda anlatılan olaylar çoğunlukla olağan üstü olaylardır.-Genellikle masalın kişileri gerçek kişiler değildir(Cinler, periler)9-) Başrollerinde hayvanların rol aldığı hayvanların konuştuğu hayvan hikayeleri... (Örn: Ağustos böceği ve Karınca)Bu isin en bilinen kişileri Beydeba, Ezop ve La Fontaine‘dir.Teşhis ve intak sanatları üzerine kurulmuştur.

1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “Doğru”, yanlış ise “Yanlış” yazınız.(10 puan)· Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür. (…)· Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir. (…)· Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır. (…)· Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. (…)· Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir. (…)2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız. (10 puan)· Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _________________ denir.· Masallarda ____________ ve _____________ belirsizdir.· Fabllar söz sanatlarından ………………………………….. ve …………………………………… üzerine kurulur.3. Fabl ve masalı karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini yazınız. (20 puan)4. Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız. (10 puan)5. Fabl türünün önemli örneklerini yazınız. (10 puan)6. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “Bu iş sana düşer.” anlamıyla kullanılmıştır?(10 puan)A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.B) Benim payıma çok az düştü.C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü.D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü.E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli düşüyor.

7. Gencecik yaşta bakan olmuş, aylığını ise bir vakfa bağışlamıştı.Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? (10 puan)A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü türemesiD) Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aç” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır? (10 puan)A) Aç, ne yemez; tok, ne demez.B) Ne aç insanlar var, gözleri hiç doymuyor.C) Tam iki gündür açım, diye söze başladı.D) Adamcağız iki gün aç yatmış.E) Ben sizi aç bıraktım mı?

9. Yirmi dört, yirmi beş yaşlarında bir genç, arkasında, yakası açık gömlek, ayağında açık renk bir pantolon, başını kanepenin kenarına koymuş, sağ yanına yatmış uyuyor, bir kolu da kanepeden sarkıyor.Bu parçada hangi anlatım yöntemine başvurulmuştur? (10 puan)A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Betimleme E)Tartışma

12.SINIF DİL VE ANLATIM DERSİ 1.DÖNEM 1.YAZILI CEVAP ANAHTARI1. Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise; “Doğru”, yanlış ise “Yanlış” yazınız.(10 puan)· Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür. ( D…)· Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir. (…Y)· Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır. (D…)· Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır. (D…)· Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir. (Y…)2. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yere uygun kelime/kelimeleri yazınız. (10 puan)· Masalların dinleyiciyi alıştırmak için söylenen döşeme kısmına _tekerleme_ denir.· Masallarda yer ve zaman belirsizdir.· Fabllar söz sanatlarından intak ve teşhis üzerine kurulur.

3. Fabl ve masalı karşılaştırarak bunların benzer ve farklı yönlerini yazınız. (20 puan)

BENZERLİKLER· Olaylarda genellikle olağanüstülükler görülür.· Kahramanlar sıra dışı maceralar yaşarlar.· Zaman, genellikle belirsizdir.· Mekanlar sıra dışıdır.· Genelde anlatıcı 1. tekil kişidir.FARKLILIKLAR· Masallardaki olaylar, fabllara göre daha gerçek dışıdır.· Masal kahramanları genelde insanlardır; fablda ise hayvanlardır.· Masallardaki mekanlar daha gerçek dışıdır.· Masallarda farklı anlatıcılar da kullanılır.

4. Çocukların eğitiminde masalın önemini açıklayınız. (10 puan)Masallarda evrensel ahlak konular işlenir ve masallarda iyiler ödüllendirilip kötüler cezalandırılır. Bu açıdan örnek davranışlar kazandırması bakımından masalın çocukları eğitiminde önemi vardır. Aynı zamanda masal çocukları hoş vakit geçirmelerini ve hayal güçlerinin zenginleşmesini de sağlar.5. Fabl türünün önemli örneklerini yazınız. (10 puan)Kelile ve Dinme – Beydeba 4Aisopos’un Fablları (Yunan Edebiyatı) 3La Fontaine’nin Fablları (Fransız Edebiyatı) 3

6. “Düşmek” sözcüğü aşağıdakilerden hangisinde “Bu iş sana düşer.” anlamıyla kullanılmıştır?(10 puan)A) Ağaçların gölgesi yola düşüyordu.B) Benim payıma çok az düştü.C) Masanın üstündeki kitaplar yere düştü.D) Annesi gidince çocuğun bakımı halaya düştü.E) Bugünlerde hava sıcaklığı sürekli düşüyor.

7.Gencecik yaşta bakan olmuş, aylığını ise bir vakfa bağışlamıştı.Bu cümlede aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur? (10 puan)A) Ünlü düşmesi B) Ünsüz türemesi C) Ünlü türemesiD) Ünsüz benzeşmesi E) Ünsüz yumuşaması

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “aç” sözcüğü sıfat olarak kullanılmıştır? (10 puan)A) Aç, ne yemez; tok, ne demez.B) Ne aç insanlar var, gözleri hiç doymuyor.C) Tam iki gündür açım, diye söze başladı.D) Adamcağız iki gün aç yatmış.E) Ben sizi aç bıraktım mı?

9.Yirmi dört, yirmi beş yaşlarında bir genç, arkasında, yakası açık gömlek, ayağında açık renk bir pantolon, başını kanepenin kenarına koymuş, sağ yanına yatmış uyuyor, bir kolu da kanepeden sarkıyor.Bu parçada hangi anlatım yöntemine başvurulmuştur? (10 puan)A) Öyküleme B) Açıklama C) Tanımlama D) Betimleme E)Tartışma