1

บทท 1บทนำ�

1.1 ภมหลงปจจบนนเทคโนโลยถอเปนสวนสำ�คญในชวตคนเร�ไมว�เร�เดนไปท�งไหนเร�มกจะพบเหนคนใชเทคโนโลยต�งๆเพอคว�มสะดวกสบ�ยในชวตเสมอไมว�จะเปน Smartphone หรอ Computer เร�คงปฏเสธไมไดถงคว�มสำ�คญและประโยชนทเร�ไดรบจ�กเทคโนโลยก�รสอส�ร ผ�นระบบเครอข�ยอนเตอรเนตเพอแสดงคว�มคดเหนหรอคนคว�ห�ขอมลในด�นต�งๆเพอประกอบกบก�รศกษ�ห�คว�มร ก�รเสพสอมลตมเดย วดโอ รปภ�พ บทคว�ม จนกระทงประโยคเลกๆข�วส�รทมม�กม�ยนนกอ�จทำ�ใหผใชสบสนไดเพร�ะกว�ผใชจะคดกรองข�วส�รเหล�นนกตองใชเวล�เปนอนม�กกว�จะไดรบข�วส�รเทจจรงและผใชอ�จจะไมไดรบขอมลทเทยงตรงเพร�ะข�วทไดรบอ�จไมไดม�จ�กแหลงข�วจรง

ก�รแพรหล�ยของเทคโนโลย อปกรณมอถออเลกโทรนคจำ�พวก Smart Phone และอปกรณ Tablet อปกรณประเภทนมลกษณะเดนคอ เลก เบ� ใชง�นไดเรวและส�ม�รถเข�ถงขอมลผ�น เครอข�ยอนเตอรเนตไดง�ยด�ย ไมว�จะอย ณ ทไหนผใชกส�ม�รถรบข�วส�รไดทนท ผ�นเครอข�ย อนเตอรเนตปญห�ในก�รเข�ถงขอมลแบบ Real Time นนนบเปนอปสรรคสำ�คญตอผรบข�วส�ร เปนอย�งม�กเพร�ะก�รทเร�ไดเข�ถงขอมลทสดใหมและทนตอเหตก�รณนนทำ�ใหเร�ไดเปรยบในก�รตดตอสอส�รและส�ม�รถพฒน�องคคว�มรของตนเพอพฒน�ตวเองใหส�ม�รถแขงขนไดในตล�ดโลก ทำ�ใหข�พเจ�เลงเหนถง เสนท�งใหมในก�รกระจ�ยขอมลข�วส�ร เพอใหผรบส�รไดขอมลอย�ง เทยงตรงจ�กแหลงข�ว ทำ�ใหขอมลทผใชไดรบมคว�มรวดเรว แมนยำ� เทยงตรง และ มคว�มสะดวกสบ�ยยงขน ทจะพฒน�แอปพลเคชนศนย

2

รวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม เพอเผยแพรข�วส�ร ไมว�จะเปน คลปวดโอจ�กเวบไซด youtube.com ขอคว�ม จ�ก Twitter.com บทคว�มจ�ก เวบไซด และ ขอคว�ม จ�ก Facebook page สงตรงจ�ก แหลงข�วส�รทเชอถอ ไดผ�นเข�โทรศพทมอถอของทกคน เพอก�รกระจ�ยข�วส�รจะเปนไปไดอย�งรวดเรว สะดวกสบ�ย และเทยงตรงเชอถอได

จ�กปญห�ทกล�วม�ข�งตนนน ผวจยไดเลงเหนคว�มสำ�คญในก�รทจะใชเทคโนโลย สม�รทโฟนเข�ม�เตมเตมด�นก�รสอส�รพฒน� แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม บน โทรศพทมอถอ เพอตอบสนองคว�มตองก�รของผตดต�มข�วส�รจ�กแหลงข�ว โดยทจะไดรบข�วส�ร Real Time ผ�นโทรศพทมอถออย�งครบถวนโดยไมมก�รบดเบอน รวดเรว และ แมนยำ�ม�กยงขน จ�กแหลงข�วโดยตรง ไมว�จะเปน คลปวดโอจ�กเวบไซด youtube.com ขอคว�ม จ�ก Twitter.com ขอคว�มจ�ก Facebook Fan Page และ บทคว�มจ�ก เวบไซด โดย แอปพลเคชน เตอนผใชทกครงท มก�รอพเดทข�วส�รแบบ Real time ใหผใชไดรอย�งทนทวงท ผ�นท�งแอปพลชนบนโทรศพทมอถอสม�รทโฟน 

1.2 วตถประสงค1.2.1 เพอพฒน�แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ย

ออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

1.2.2 เพอห�ประสทธภ�พของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

3

1.2.3 เพอวดคว�มพงพอใจของผใชทมตอแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS 1.3 สมมตฐ�น

1.3.1 แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม บนระบบปฏบตก�รไอโฟนส�ม�รถสงขอมลข�วส�ร ไดอย�งมประสทธภ�พไมตำ�กว�รอยละ 80

1.3.2 ผใชมคว�มพงพอใจตอ แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบ วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�รไอโฟน ตองไดรบคว�มพงพอใจในระดบ ด 1.4 ขอบเขตก�รศกษ�คนคว�

1.4.1 ประช�กร นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม1.4.2 กลมตวอย�ง ก�รวจยครงนกำ�หนดใหเปนกลมตวอย�ง

แบบเจ�ะจงโดยจะใช นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ โดยแบงเปนสองกลมดงน

1.4.2.1 กลมท 1 ใชห�คว�มผดพล�ดของแอปพลเคชนกอนก�รทดสอบจรง โดย นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ จำ�นวน 5 คน

1.4.2.2 กลมท 2 คอกลมทดสอบจรงทใชห�ประสทธภ�พ และคว�มพงพอใจของ แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS จำ�นวน 30 คน

1.4.3 ตวแปรทศกษ� ตวแปรทศกษ�ประกอบดวย

4

1.4.3.1 ตวแปรตนไดแก แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS

1.4.3.2 ตวแปรต�มไดแก ประสทธภ�พและคว�มพงพอใจของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS มประสทธภ�พและคว�มพงพอใจไมตำ�กว�รอยละ 801.4.4 ขอบเขตของเนอห�เรอง แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�ร

เครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS มขอบเขตด�นเนอห�ดงน

1.4.4.1 หน�แสดงขอมลข�วส�รใหมของบลอก - แสดงบทคว�มใหมของบลอก

1.4.4.2 หน�แสดงวดโอจ�ก Youtube Channel - แสดงวดโอใหมบนแชลแนลของวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

1.4.4.3 หน�แสดงขอคว�ม Twitter Profile - แสดงขอคว�มใหมบท Twitter Profile ของวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

1.4.4.4 หน�แสดงเวบไซต Facebook Fan Page - แสดงเวบไซด Facebook Fan page ของวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

1.4.5 ก�รวดประสทธภ�พในง�นวจยครงนจะวดจ�กเกณฑดงตอไปน

1.4.5.1 แอปพลเคชนทผวจยพฒน�ขนรองรบจำ�นวนผใชจำ�นวน 30 เครองในชวงเวล�เดยวกน

5

1.4.5.2 แอปพลเคชนทผวจยพฒน�ขนมประสทธภ�พประมวลผลดวยคว�มเรวม�กกว� 80% จ�กก�รวดค�คว�มผดพล�ดจ�กก�รทดลองจำ�นวน 100 ครงและคำ�นวนออกม�เปนเปอรเซน คว�มเรวจ�กก�รเข�ถงโดยเปรยบเทยบกบเวบไซด http://cosci.swu.ac.th ในก�รเปดเทยบ ขอมลจ�กสภ�พแวดลอมเดยวกนในพฒน�ใหมคว�มเรว ไมตำ�กว� 80%1.4.6 แอปพลเคชนส�ม�รถใชง�นบนระบบปฎบตก�ร IOS

เวอรชน 5.0บนอปกรณ iPhone 3gs, iPhone 4 และ iPhone 4s

 

1.5 ขอตกลงเบองตนของก�รวจย1.5.1 ผใชง�นทส�ม�รถใชง�นแอปพลเคชนไอโฟนไดและถอว�ผ

ใชง�นทมคว�มรเกยวกบก�รใช แอปพลเคชนไอโฟนแตกต�งกนไมมผลตอก�รทดลอง

1.5.2 ก�รวจยครงนกำ�หนดใหเปนกลมตวอย�งแบบเจ�ะจงโดยจะใช นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม มศว เนองจ�กส�ม�รถเกบขอมลไดง�ย

1.5.3 ก�รวจยไมมผลตอคว�มแตกต�งระหว�งเพศ วย พนฐ�นท�งสงคม เศรษฐกจ และอ�รมณของผใชง�น1.6 ผลทค�ดว�จะไดรบ

1.6.1 ไดแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS

1.6.2 แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS ส�ม�รถตรวจสอบขอมลแบบ RealTime และด�วโหลดข�วส�รไดอย�งม

6

ประสทธภ�พจ�กแหลงข�วไดอย�งรวจเรวง�ยด�ยไมจำ�กด เวล�หรอสถ�นท

1.6.3 ส�ม�รถใชเปนแนวท�งในก�รพฒน�แอปพลเคชนทใกลเคยงกนเพอเพมประสทธภ�พตอไป 1.7. นย�มศพท

1.7.1 แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS (Application Social Media Center for College of Social Communication Innovation on iOS) หม�ยถง แอปพลเคชนทใชในก�รสงขอมลข�วส�รและภ�ยในวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบ iOS

1.7.2 ประสทธภ�พแอปพลเคชน หม�ยถง แอปพลเคชน ส�ม�รถรองรบก�รใชง�นพรอมกนไดในเวล�เดยวกนส�ม�รถแสดงผลภ�ยในระยะทรวดเรวมคว�มถกตองของก�รแสดงผลและก�รบนทกขอมลภ�ยใแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

1.7.3 คว�มพงพอใจของผใชแอปพลเคชน หม�ยถงคว�มพงพอใจของผใชแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS ทงใน ด�นคว�มสวยง�มของแอปพลเคชน ด�นก�รนำ�เสนอ ด�นคว�มรวดเรวของก�รแสดงผลเนอห� ด�นก�รแสดงผลเนอห�ของแอปพลเคชน ไดอย�งต�มทผใชตองก�ร

บทท 2

ทฤษฎและง�นวจยทเกยวของ

7

ก�รศกษ�คนคว�น ผจดทำ�ง�นวจยไดทำ�ก�รศกษ�เอกส�ร และง�นวจยทเกยวของกบง�นวจยในครงน โดยแบงออกเปนหวขอต�งๆ ไดดงน

1 ทฤษฎทเกยวของ

1.1 ทฤษฎทเกยวของกบก�รสอส�ร

1.2 ทฤษฎทเกยวของกบก�รออกแบบสอมลตมเดย

1.3 ทฤษฎทเกยวของกบก�รพฒน�โปรแกรมประยกต

1.4 ทฤษฎทเกยวของกบก�รวเคร�ะหและออกแบบ

1.5 ทฤษฎทเกยวของกบประช�สมพนธ

2 เอกส�รทเกยวของ

2.1 เอกส�รทเกยวกบก�รออกแบบฐ�นขอมล

2.2 เอกส�รทเกยวกบเครองมอทใชพฒน�เวบไซต

2.3 เอกส�รทเกยวกบเครองมอทใชพฒน�ฐ�นขอมล

2.4 บทคว�มทเกยวของกบสตรมมง

2.5 เอกส�รทเกยวของกบก�รประช�สมพนธ

3 วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ

4 ง�นวจยทเกยวของ

 1 ทฤษฎทเกยวของกบก�รวจย

8

1.1 ทฤษฎทเกยวของกบก�รสอส�ร

1.1.1 ก�รสอส�รก�รสอส�ร (communication ) ภ�ษ�องกฤษใชคำ�ว�

Communication ซงร�กศพทม�จ�กภ�ษ�ล�ตนว� Communis หม�ยถง ก�รรวม (Common) เมอมก�รสอส�รหรอก�รสอคว�มหม�ย กหม�ยถงว� มก�รกระทำ�รวมกนในบ�งสงบ�งอย�ง นนคอก�รถ�ยทอดหรอก�รแลกเปลยนข�วส�ร คว�มร คว�มคด ของคนเร�นนเอง กระบวนก�รแลกเปลยนคว�มรสกนกคดขอมลข�วส�ร ทศนะ คว�มรสกและ อ�รมณของบคคลตงแต 2 คนขนไปหรอม�กกว�นน ก�รสอส�รจงเปนปฏกรย�สมพนธท�งสงคมทสอคว�มหม�ยผ�นระบบสญลกษณ กระบวนก�รแลกเปลยนขอมล ข�วส�รระหว�งบคคลตอบคลหรอบคคลตอกลม โดยใชสญลกษณ สญญ�ณ หรอพฤตกรรมทเข�ใจกน ก�รสอส�ร มคว�มหม�ยเชนเดยวกบคำ�ว� ก�รสอคว�มหม�ย ใน (Webster Dictionary 1978 : 98)

ก�รใหคว�มหม�ยของก�รสอส�รต�มรปคำ�ข�งตน ยงไมใชคว�มหม�ยทสมบรณนก เพร�ะก�รสอส�รทแทจรงนน มคว�มหม�ยกว�ง ครอบคลมเกยวของกบชวตและสงคมมนษยในทกๆ เรอง นกวช�ก�รด�นก�รสอส�รไดใหคว�มหม�ยไวต�งๆ กน ต�มแงมมทแตละคนพจ�รณ�ใหคว�มสำ�คญ ดงตวอย�งตอไปน (ปรมะ สตะเวทน 2529 : 5-7)

วลเบอร ชแรมม (Wilber Schramm) ใหคว�มหม�ยว� ก�รสอส�ร คอก�รมคว�มเข�ใจรวมกน ตอเครองหม�ยทแสดงข�วส�ร

ช�รล อ ออสกด (Charl E.Osgood) ใหคว�มหม�ยโดยทวไปว� ก�รสอส�ร เกดขนเมอฝ�ยหนง คอผสงส�ร มอทธพล

9

ตออกฝ�ยหนงคอผรบส�ร โดยใชสญลกษณต�งๆ ซงถกสงผ�นสอทเชอมตอสองฝ�ย

วอรเรน ดบเบลย วเวอร (Worren W. Weaver) กล�วว� ก�รสอส�รมคว�มหม�ยกว�ง ครอบคลมถงกระบวนก�รทกอย�ง ทจตใจของคนๆ หนง อ�จมผลตอจตใจของอกคนหนงไมใชเพยงก�รพดและก�รเขยนเท�นน แตรวมถง ดนตร ภ�พ ก�รแสดง และพฤตกรรมอนๆ ของมนษย

ยอรจ เอ มลเลอร (Goorge A. miller) ใหคว�มหม�ยว� ก�รสอส�รเปนก�รถ�ยทอดข�วส�รจ�กทหนงไปยงอกทหนง

เจอรเกน รอย และเกกอร เบทสน (Jurgen Ruesch and Gregory Bateson)ใหคว�มหม�ยโดยสรปว� ก�รสอส�รไมใชก�รถ�ยทอดข�วส�รดวยภ�ษ�พดและเขยนโดยมเจตน�ชดเจนเท�นน แตหม�ยถงพฤตกรรมทกอย�งทบคคลหนงกระทำ� แลวสงผลใหบคคลอนเกดคว�มเข�ใจ

พจน�นกรมภ�ษ�องกฤษ (Oxford English Dictionary) ใหคว�มหม�ยว� ก�รให ก�รนำ�ก�รแลกเปลยนคว�มคด คว�มรอนๆ จ�กคว�มหม�ยทมผใหไวแตกต�งกน ซงบ�งคนใหคว�มหม�ยครอบคลมไปถงพฤตกรรมทไมใชภ�ษ�พดและภ�ษ�เขยนดวย บ�งคนถอว�ก�รสอส�รคอก�รแสดงออกทกอย�ง ทผอนเข�ใจได ไมว�ก�รแสดงนนจะมเจตน�ใหผอนเข�ใจหรอไมกต�ม จงอ�จสรปไดว� ก�รสอส�ร คอก�รทมนษยถ�ยทอดคว�มร คว�มคด หรอประสบก�รณของตน ไปยงบคคลอน และก�รรบคว�มรคว�มคดจ�กบคคลอน ม�ปรบพฤตกรรมของตนเอง โดยกระบวนก�รของก�รสอส�ร ซงก�รถ�ยทอด และก�รรบคว�มร คว�มคดมอย 3 ลกษณะ

ก�รใชรหสสญญ�ณโดยตรง เชน ก�รใชสญญ�ณเสยง

10

ภ�ษ�พด สญลกษณ ภ�ษ�เขยน ภ�ษ�ท�ท�ง ตลอดจนรหสสญญ�ณอนๆ ทกระทำ�โดยตรง ระหว�งผถ�ยทอดกบผรบ

ก�รใชเครองมอในก�รถ�ยทอด เปนก�รสอส�รโดยผ�นท�งเครองมอ เชน ก�รใช โสตทศนปกรณ วทยกระจ�ยเสยง คอมพวเตอร หรอเครองมอสอส�รอนๆ

ก�รถ�ยทอดโดยกระบวนก�รท�งสงคม เชน ก�รปฏบตสบทอดท�งประเพณ ศ�สน� วฒนธรรม และระบบอนๆ ของสงคม

 

1.1.2 คว�มสำ�คญของก�รสอส�รคว�มสำ�คญของก�รสอส�ร ก�รสอส�ร เปนกระบวนก�รเกดขน

เปนปกตวสยของคนทกคน และมคว�มเกยวของไปถงบคคลอน ตลอดจนถงสงคมทแตละคนเกยวของอย ไมว�จะทำ�สงใด ลวนตองอ�ศยก�รสอส�รเปนเครองมอชวยใหบรรลจดประสงคทงสน จะเหนไดจ�กก�รทคนพย�ย�มคดคนและพฒน�วธก�รสอส�รม�ตงแตสมยโบร�ณ ทงภ�ษ�พด ภ�ษ�เขยน ตลอดจนเครองมอหรอเทคนควธก�รต�งๆ ลวนเกดจ�กคว�มพย�ย�มอย�งสงของคน ตอเนองม�หล�ยชวอ�ย ห�กก�รสอส�รไมมคว�มสำ�คญและจำ�เปนอย�งยงแลว เครองมอและวธ

11

ก�รสำ�หรบก�รสอส�รต�งๆ เหล�นกคงไมเกดขนและพฒน�ม�ใหเหนดงเชนในปจจบน

ในสภ�พสงคมทคนจะตองเกยวของกนม�กขนเชนปจจบน ก�รสอส�รกยงมคว�มสำ�คญตอบคคลและสงคมม�กขน ห�กคนในสงคมข�ดคว�มรคว�มเข�ใจในก�รสอส�ร ไมส�ม�รถถ�ยทอดคว�มรคว�มคด หรอทำ�ใหเกดคว�มเข�ใจระหว�งกนได ยอมจะทำ�ใหเกดปญห�ต�งๆ ม�กม�ย ปญห� ทเกดขนกบบคคลและสงคมทกวนน มอยไมนอยทเปนส�เหตม�จ�กคว�มลมเหลวของก�รสอส�ร ดงนนก�รสอส�รจงมคว�มสำ�คญสำ�หรบบคคลและสงคมหล�ยด�น คอ

ด�นชวตประจำ�วน ในชวตประจำ�วนหนงๆ แตละคนจะตองสอส�รกบตวเองและสอส�รกบผอนตลอดเวล� นบตงแตเวล�ตนนอนกตองสอส�รกบตวเองและคนอนทอยใกลตว ก�รฟงวทย อ�นหนงสอ ออกจ�กบ�นไปปฏบตภ�รกจประจำ�วน กตองพบปะบคคลและเหตก�รณต�งๆ ลวนแตเปนเรองทตองทำ�ก�รสอส�รอยตลอดเวล� ไมในฐ�นะผสงส�รกในฐ�นะผรบส�ร ห�กคนเร�ข�ดคว�มรหรอทกษะก�รสอส�ร กอ�จทำ�ใหก�รปฏบตภ�รกจประจำ�วนอ�จบกพรองได

ด�นสงคม ก�รรวมกลมในสงคมทงในระดบครอบครว ชมชน จนถงระดบประเทศ จะตองมก�รสอส�รใหเกดคว�มเข�ใจรวมกนในเรองต�งๆ มกระบวนก�รทำ�ใหคนยอมอยในกฎเกณฑกตก�ของสงคม มก�รถ�ยทอดคว�มรและทำ�นบำ�รงศลปวฒนธรรม

ด�นธรกจอตส�หกรรม เกยวกบก�รโฆษณ�สนค� ก�รประช�สมพนธทงภ�ยในและภ�ยนอกองคกร ก�รบรห�รตดตอประส�นง�น ก�รฝกอบรมพนกง�น ก�รใชเครองมอเทคโนโลยก�รสอส�ร ฯลฯ

12

กจก�รด�นธรกจอตส�หกรรมจะตองมก�รสอส�รทด จงจะประสบผลสำ�เรจได

ด�นก�รเมองก�รปกครอง กจกรรมด�นก�รเมองก�รปกครองจะตองใชก�รสอส�รทกขนตอน เชน ก�รประช�สมพนธผลง�นของรฐบ�ล ก�รสร�งคว�มเข�ใจกบประช�ชนในเรองต�งๆ ก�รบงคบบญช�สงก�ร ก�รใหบรก�รประช�ชน ก�รชกชวนใหปฏบตต�มระเบยบกฎหม�ยซงลวนจะตองใชเทคนควธก�รของก�รสอส�รทงสน ด�นก�รเมองระหว�งประเทศ ซงตองมก�รตดตอสร�งคว�มสมพนธในด�นต�งๆ เชน ก�รค� ก�รทห�ร ก�รทำ�สนธสญญ� ฯลฯ ก�รมนกก�รฑตประจำ�ในประเทศต�งๆ คว�มสมพนธระหว�งประเทศในเรองต�งๆ เหล�น มคว�มจำ�เปนตองใชก�รตดตอสอส�รระหว�งกนอยเสมอ ห�กผเกยวของมคว�มรและทกษะในก�รสอส�รเพยงพอ ยอมส�ม�รถสร�งคว�มสมพนธทดตอกนได

1.1.3 พฒน�ก�รของก�รสอส�ร

ก�รเปลยนแปลงท�งสงคมของโลก นบตงแตมนษยไดมก�รรวมกลมกนเปนสงคมขน�ดใหญนน อ�จแบงออกเปน 3 ยค ทสำ�คญต�มลำ�ดบ คอ เรมแรกเปนยคของเกษตรกรรม ตอม�เปลยนแปลงเปนยคอตส�หกรรม และถงปจจบนไดชอว�เปนยคของก�รสอส�ร

เหตทยคปจจบนไดรบก�รเรยกข�นว�เปนยคของก�รสอส�ร เพร�ะเปนยคทเทคโนโลยด�นก�รสอส�รขอมลต�งๆ มคว�มเจรญก�วหน�อย�งม�ก และอตร�คว�มเจรญเปนไปอย�งรวดเรว หล�ยอย�งแทบไมน�เชอว�มนษยจะส�ม�รถคดคนขนม�ไดในศตวรรษน คว�มเจรญก�วหน�ของก�รสอส�รดงกล�ว กอนทจะม�ถงจดนนน ยอมจะม

13

พฒน�ก�รม�ย�วน�น พรอมกบก�รเกดขนของสงคมมนษยตงแตยคโบร�ณ

1.1.3.1 ก�รสอส�รในยคปจจบน ปจจบนไดชอว� เปนยคของก�รสอส�รอย�งแทจรง ก�รเปลยนแปลงท�งเศรษฐกจ สงคม และก�รเมอง ตลอดจนคว�มก�วหน�ท�งเทคโนโลยทกๆ ด�น ทำ�ใหก�รสอส�รกล�ยเปนปจจยทมคว�มสำ�คญอย�งม�ก สภ�พของสงคมปจจบน ทงในระดบชมชน ระดบประเทศหรอระดบโลก เกดก�รขย�ยตวท�งด�นเศรษฐกจ ก�รแกงแยงท�งก�รค� จ�กอดตทเคยทำ�สงคร�มรบพงฆ�ฟนกนดวยอ�วธ เพอครอบครองดนแดน และห�แหลงทรพย�กร กล�ยม�เปนก�รทำ�สงคร�มท�งก�รค� และสงคร�มท�งวฒนธรรม สภ�พของสงคมเชนน ผททร�บหรอครอบครองข�วส�รขอมลม�กกว� ยอมเปนผไดเปรยบ ข�วส�รขอมลต�งๆ ยอมไดม�โดยวธก�รของก�รสอส�ร ซงนบว�ปจจบนมคว�มก�วหน�อย�งยง ทงในด�นเทคนควธก�ร และเครองมอสอส�รอนทนสมย เชน ก�รใชคอมพวเตอรประสทธภ�พสง และใชง�นไดอย�งหล�กหล�ย ก�รสอส�รท�งไกล ไมว�จะเปนวทย โทรทศน ไมเพยงเฉพ�ะก�รสอส�รระหว�งอำ�เภอ จงหวด หรอระหว�งประเทศ ข�มทวปเท�นน ปจจบนเร�ส�ม�รถสอส�รไดถงระดบดวงด�ว ทงภ�พ และเสยง

นกวช�ก�รด�นก�รสอส�รมวลชน ไดจำ�แนกประเภทของก�รสอส�รไวแตกต�งกนหล�ยลกษณะ ทงนขนอยกบว�จะใชอะไรเปนเกณฑในก�รจำ�แนก (ปรมะ สตะเวทน 2526 : 18 – 48 )

ในทนจะแสดงก�รจำ�แนกประเภทของก�รสอส�ร โดยอ�ศยเกณฑในก�รจำ�แนกทสำ�คญ 3 ประก�ร คอ

1. จำ�แนกต�มกระบวนก�รหรอก�รไหลของข�วส�ร

14

2. จำ�แนกต�มภ�ษ�สญลกษณทแสดงออก

3. จำ�แนกต�มจำ�นวนผสอส�ร

 

1.1.4 จำ�แนกต�มกระบวนก�รหรอก�รไหลของข�วส�ร

1.1.4.1 ก�รสอส�รท�งเดยว (One-Way Communication) คอก�รสอส�รทข�วส�รจะถกสงจ�กผสงไปยงผรบในทศท�งเดยว โดยไมมก�รตอบโตกลบจ�กฝ�ยผรบ เชน ก�รสอส�รผ�นสอ วทย โทรทศน หนงสอพมพ ก�รออกคำ�สงหรอมอบหม�ยง�นโดย ฝ�ยผรบไมมโอก�สแสดงคว�มคดเหน ซงผรบอ�จไมเข�ใจข�วส�ร หรอเข�ใจไมถกตองต�มเจตน�ของผสงและท�งฝ�ยผสงเมอไมทร�บปฏกรย�ของผรบจงไมอ�จปรบก�รสอส�รใหเหม�ะสมได ก�รสอส�รแบบนส�ม�รถทำ�ไดรวดเรวจงเหม�ะสำ�หรบก�รสอส�รในเรองทเข�ใจง�ย

ในสถ�นก�รณของก�รสอส�รบ�งอย�ง มคว�มจำ�เปนตองใชก�รสอส�รท�งเดยว แมว�เรองร�วทสอส�รจะมคว�มซบซอนกต�ม เชน กรณผรบและผสงไมอ�จพบปะ หรอตดตอสอส�รกนไดโดยตรง ก�รสอส�รแบบกลมใหญ และก�รสอส�รมวลชนซงไมอ�จทร�บผรบทแนนอน

1.1.4.2 ก�รสอส�รสองท�ง (Two-way Communication) คอก�รสอส�รทมก�รสงข�วส�รตอบกลบไปม�ระหว�งผสอส�ร ดงนนผสอส�รแตละฝ�ยจงเปนทงผสงและผรบในขณะเดยวกน ผสอส�รมโอก�สทร�บปฏกรย�ตอบสนองระหว�งกน ทำ�ให

15

ทร�บผลของก�รสอส�รว�บรรลจดประสงคหรอไม และชวยใหส�ม�รถปรบพฤตกรรมในก�รสอส�รใหเหม�ะสมกบสถ�นก�รณ ตวอย�งก�รสอส�รแบบสองท�ง เชน ก�รพบปะพดคยกน ก�รพดโทรศพท ก�รออกคำ�สงหรอมอบหม�ยง�นโดยฝ�ยรบมโอก�สแสดงคว�มคดเหน ก�รสอส�รแบบนจงมโอก�สประสบผลสำ�เรจไดม�กกว� แตถ�เรองร�วทจะสอส�รเปนเรองง�ย อ�จทำ�ใหเสยเวล�โดยไมจำ�เปน

ในสถ�นก�รณของก�รสอส�รบ�งอย�ง เชน ในก�รสอส�รมวลชน ซงโดยปกตมลกษณะเปนก�รสอส�รท�งเดยว นกสอส�รมวลชนกมคว�มพย�ย�มทจะทำ�ใหมก�รสอส�ร 2 ท�งเกดขน โดยก�รใหประช�ชนสงจดหม�ย โทรศพท ตอบแบบสอบถ�ม กลบไปยงองคกรสอมวลชน เพอนำ�ผลไปปรบปรงก�รสอส�รใหบรรลผลสมบรณยงขน

 

1.1.5 จำ�แนกต�มภ�ษ�สญลกษณทแสดงออก

1.1.5.1 ก�รสอส�รเชงวจนะ (Verbal Communication) หม�ยถงก�รสอส�รดวยก�รใชภ�ษ�พด หรอเขยนเปนคำ�พด ในก�รสอส�ร

1.1.5.2 ก�รสอส�รเชงอวจนะ (Non-Verbal Communication) หม�ยถงก�รสอส�รโดยใชรหสสญญ�ณอย�งอน เชน ภ�ษ�ท�ท�ง ก�รแสดงออกท�งใบหน� ส�ยต� ตลอดจนถงนำ�เสยง ระดบเสยง คว�มเรวในก�รพด เปนตน (ปรมะ สตะเวทน 2529 : 31)

1.5.3 จำ�แนกต�มจำ�นวนผสอส�ร กจกรรมต�งๆ ของบคคลและสงคม ถอว�เปนผลม�จ�กก�รสอส�รทงสน ดงนนก�ร

16

สอส�รจงมขอบข�ยครอบคลมลกษณะก�รสอส�รของมนษย 3 ลกษณะคอ (อรณประภ� หอมเศรษฐ 2530 : 49-90)

  

1.1.6 ก�รสอส�รสวนบคคล (Intrapersonal Communication)

ก�รสอส�รสวนบคคล หม�ยถง ก�รคด ก�รตดสนใจของบคคล คนใดคนหนง ทจะแสดงพฤตกรรมอย�งใดอย�งหนงออกม� เปนกระบวนก�รทเกดขนอยเปนประจำ�ในตวบคคล ไมว�จะโดยตงใจหรอไมกต�ม ก�รสอส�รสวนบคคล เปนพนฐ�นของก�รตดตอกบผอน ทงนเพร�ะก�รทเร�จะตดตอสอส�รกบบคคลอนนน ในขนแรกจะตองมก�รเรยนร หรอตดสนใจในตนเองเสยกอน และเมอใดกต�มทมก�รตดตอสอส�รกบคนอน คนเร�กจะตองสอส�รกบตวเองไปดวยในขณะเดยวกน ก�รสอส�รสวนบคคลเกดขนทนท ทบคคลมก�รคด ผลของก�รคด นำ�ไปสก�รตดสนใจแสดงพฤตกรรมของคน ก�รสอส�รสวนบคคล จงมคว�มสำ�คญตอก�รศกษ� ในเรองของก�รสอส�ร ทงนเพร�ะเกยวพนไปถง คว�มรสกนกคด ค�นยม ซงยอมมผลสะทอนตอบคคลอนและสงคมดวย ลกษณะของก�รสอส�รสวนบคคล อ�จเปนไปแบบของก�รปกปด เชน ก�รคด ก�รพด ก�รเขยนทไมมเจตน�ใหผอนทร�บ หรอเปนแบบเปดเผย แตไมมจดประสงคทเกยวของกบผอน มบคคลเพยงคนเดยวเท�นน ทอยในกระบวนก�รของก�รสอส�ร จงไมอ�จวด หรอทร�บคว�มตองก�รข�วส�รจ�กภ�ยนอกได

1.1.7 ก�รสอส�รระหว�งบคคล (Interpersonal Communication)

17

ก�รสอส�รระหว�งบคคล เปนก�รสอคว�มหม�ยของบคคลตงแต 2 คนขนไป เชน ก�รพดคย อภปร�ย โตว�ท ก�รประชมสมมน� ก�รเรยนก�รสอน ก�รสงง�น ตลอดจนก�รตดตอสอส�รอนๆ ในชวตประจำ�วน ก�รสอส�รลกษณะนถอว�เปนก�รสอส�รทสมบรณและมโอก�สบรรลจดประสงคไดดทสด ผสอส�รส�ม�รถแสดงปฏกรย�ตอบสนองตอกน คว�มหม�ยของก�รสอส�รโดยทวไป หม�ยถงก�รสอส�รประเภทน

1.1.7.1 ก�รสอส�รสวนบคคลแบงออกเปน 3 ลกษณะคอ

1.1.7.1.1 ก�รสอส�รแบบสองตอสองหรอเผชญหน� (Face to Face or Interpersonal Communication)

เปนก�รสอส�รระหว�งบคคลสองคน เพอใหเกดคว�มเข�ใจรวมกน ก�รสอส�รแบบนทงสองฝ�ยจะรวมกนกระทำ�ก�รสอส�รตอบโตกน ผลดเปลยนบทบ�ทในก�รเปนผสงและผรบกนไปเรอยๆ จนกระทงบรรลจดมงหม�ยในก�รสอส�ร ซงจะบรรลไดกตอเมอทงสองเตรยมตนเองใหพรอม ทจะสงส�ร นอกจ�กนนยงมปจจยด�นคว�มคด คว�มเชอ เจตคต ทกษะ สงคมและวฒนธรรมเข�ม�เกยวของดวย

1.1.7.1.2 ก�รสอส�รระหว�งกลมบคคล (Group Communication)

ส�ม�รถแยกไดเปน 2 ลกษณะ คอ ลกษณะแรก คอก�รสอส�รกลมยอยเปนก�รสอส�รระหว�งบคคล ตงแตสองคนขนไปซงรวมกนกระทำ�กจกรรมอย�งเดยวกน และส�ม�รถตดตอกนไดทวถงทนท ซงแตละคนพย�ย�มทจะสร�งคว�มเปลยนแปลงใหเกดขนภ�ยในตวเอง

18

ดวย ก�รสอส�รลกษณะนมคว�มยงย�กสลบซบซอนม�กขนกว�ก�รสอส�รระหว�งบคคล แบบสองตอสอง ลกษณะทสอง คอก�รสอส�รกลมใหญเปนก�รสอส�รทเพมคว�มยงย�กซบซอนขน เชน ก�รสอส�รภ�ยในองคก�รหรอหนวยง�นต�งๆ และวธก�รสอส�รจะตองใชสอต�งๆ เข�ม�ชวย มลกษณะเปนท�งก�รม�กขน และอ�จจะเปนก�รสอส�รท�งเดยวม�กขน สม�ชกของกลมไมส�ม�รถมปฏกรย�ยอนกลบและตอบไดทนทวงท

1.1.7.1.3 ก�รสอส�รส�ธ�รณะ (Public Communication)

นกวช�ก�รสอส�รบ�งคนจดใหก�รสอส�รประเภทนอยในก�รสอส�รแบบกลมใหญ แตคว�มเปนจรงแลว ก�รสอส�รแบบนมลกษณะแตกต�งไปในแงทว� ผรบส�รประกอบดวยบคคลหล�ยประเภท และหล�ยลกษณะแตกต�งกนไป แตม�รวมกนในก�รสอส�รเพอวตถประสงคอย�งใดอย�งหนง เชน ก�รป�ฐกถ� ก�รกล�วสนทรพจน ก�รปร�ศยห�เสยงเลอกตงของนกก�รเมอง เปนตน แบบนอ�จมก�รตดตอสองท�งเกดขนได แตคอนข�งจำ�กด ทำ�ใหผสงไมทร�บปฏกรย�ยอนกลบไดทนทวงท ผสงส�รจงตองใชหลกก�รสงเกต ก�รค�ดคะเนจ�กปฏกรย�ท�ท�งของผรบส�ร ซงอ�จตรงหรอไมตรงคว�มจรงได แตอย�งนอยผสงส�รยงพอมโอก�สปรบก�รสอส�รของตนได

ปจจยสำ�คญทสงผลใหก�รสอส�รระหว�งบคคลประสบคว�มสำ�เรจ ทสำ�คญ 3 ประก�รคอ

1. ก�รเปดเผยตนเอง และนำ�ตนเองเข�ไปเกยวของ ขอนนบว�เปนสงจำ�เปนม�กสำ�หรบก�รสอส�รระหว�งบคคล คอ ก�รแสดงอ�รมณ คว�มรสก คว�มจรงใจตอกนระหว�งผสอส�ร และแสดง

19

ใหเหนว�ตนเองมคว�มเกยวของ เปนสวนหนงของสถ�นก�รณทเกดขน มสวนรวมในผลทเกดจ�กเรองร�วทกำ�ลงสอส�รกนอย

2. ก�รตงใจฟง เนองจ�กก�รสอส�รสวนใหญ ใชก�รพดในก�รสอส�ร ดงนนนอกจ�กคว�มส�ม�รถในก�รพด ก�รใชภ�ษ�ของผสอส�รแลว ผฟงมสวนสำ�คญตอคว�มสำ�เรจของก�รสอส�รดวย ก�รฟงอย�งตงใจ หรอมเจตน�ทจะรบฟงดวยคว�มหวง ว�จะไดประโยชนอย�งใดอย�งหนงจ�กผพด ยอมจะชวยใหก�รสอส�รไดผลยงขน อย�งไรกต�มแมว�ก�รฟงจะมประโยชนตอก�รสอส�รอย�งม�ก แตกมอปสรรคททำ�ใหฟงไมไดผลเท�ทควร เชน ก�รคดลวงหน�ว�สงทจะไดรบฟงไมน�สนใจ มอคตตอเรองหรอตอบคคลทพด ทำ�ใหรสกเบอหน�ย ฟงอย�งไมตงใจ บ�งครงอ�จเสยโอก�สของก�รฟงทดๆ เลยกได ดงนน ก�รฟงเพอใหไดส�ระจงไมควรค�ดก�รณในแงลบไวลวงหน� ก�รวจ�รณผพดในท�งลบ ในสงทไมใชส�ระของก�รสอส�ร เชน ใหคว�มสนใจกบก�รแตงตว หรอไมพอใจคำ�พดเพยงบ�งคำ� ในขณะทฟงกพดวจ�รณ ไปดวย นอกจ�กจะทำ�ใหไมไดประโยชนจ�กก�รฟงแลว ยงเปนก�รเสยม�รย�ท กอคว�มลำ�ค�ญแกคนข�งเคยงดวย ก�รสรปลวงหน� เชน ฟงเรองร�วไปไดเพยงเลกนอย กสรปคว�มเองว�จะตองเปนอย�งนน เปนอย�งน ซงอ�จไมเปนคว�มจรงต�มนน

3. ก�รเลอกฟงเฉพ�ะบ�งสวน เลอกฟงเฉพ�ะตอนทตนเองสนใจ โดยทไมทร�บชดว� ตอนอนมส�ระเปนอย�งไร สภ�พร�งก�ยและสงแวดลอมไมอำ�นวย เชน อ�ก�ศรอน เสยงดง ปวดหว งวงนอน

1.1.8 ก�รสอส�รมวลชน (Mass Communication)

เปนก�รสอส�ร ทถ�ยทอดคว�มรข�วส�รโดย สอมวลชน (Mass media) ไปยงผรบหรอกลมเป�หม�ยทไมแนนอนและไมจำ�กดจำ�นวน

20

เชน ก�รสอส�รโดยวทยกระจ�ยเสยง หนงสอพมพ วทยโทรทศน ว�รส�ร นตยส�ร ก�รสอส�รประเภทนทำ�ใหปฏกรย�ก�รโตตอบเกดขนไดย�กและช�กว�ก�รสอส�รประเภทอนม�ก อย�งไรกต�ม อ�จกล�วไดว�ก�รสอส�รมวลชน เปนผลผลตของคว�มก�วหน�ในด�นเทคโนโลย และววฒน�ก�รของก�รตดตอสอส�รของมนษย คอผลม�จ�กก�รคดคนห�เครองมอในอนทจะถ�ยทอดข�วส�รไปยงมวลชนจำ�นวนม�ก สำ�หรบสงคมทมก�รขย�ยตวและซบซอนม�กขน

 

1.1.9 องคประกอบของก�รสอส�ร

ก�รสอส�รเปนพฤตกรรมอย�งหนงของมนษย เชนเดยวกบพฤตกรรมอย�งอน เชน ก�รกนอยหลบนอน ก�รทำ�ง�น ก�รเลนกฬ� และเปนกระบวนก�รทเกดขนเปนประจำ�ในชวตประจำ�วนของแตละบคคล ซงลกษณะก�รสอส�รในชวตประจำ�วนของคนเร�นน อ�จเกดขนทงก�รสอส�รระหว�งมนษยดวยกนเอง สอส�รกบสตวอน ตลอดถงก�รสอส�รกบเครองมอ โดยเฉพ�ะปจจบนไดมก�รคนพบ และนำ�คอมพวเตอรม�ใชในง�นต�งๆ อย�งม�ก จงมก�รสอส�รรปแบบใหมเกดขน คอ ก�รสอส�รกบเครองมอ อย�งไรกต�ม ก�รสอส�รระหว�งมนษยดวยกนเอง ( Human Communication ) ถอว�เปนเรองสำ�คญทสด และเปนคว�มหม�ยทแทจรงของก�รสอส�ร ซงก�รสอส�รจะเกดขนเมอบคคลหนง ตองก�รถ�ยทอดหรอสงข�วส�รไปยงบคคลอกคนหนง ดงนนกระบวนก�รสอส�รจงมองคประกอบ คอ ผสงส�ร(Sender) ส�ร (Message) สอหรอชองท�ง (Channel) และผรบส�ร (Reciever)

21

นกวช�ก�รด�นก�รสอส�รไดวเคร�ะห กำ�หนดองคประกอบ และอธบ�ยคว�มสมพนธขององคประกอบต�งๆ ใน กระบวนก�รของก�รสอส�รไวดงน คอ

1. ผสงส�ร ( Source ) หม�ยถงแหลงกำ�เนดส�ร อ�จเปนบคคล องคก�ร สถ�บนหรอคณะบคคลทเปนผกำ�หนดส�ระ คว�มร คว�มคด ทจะสงไปยงผรบส�ร ดงนนก�รสอส�รจะบรรลจดประสงคหรอไม เพยงใด จงขนอยกบผสงส�ร และส�รทสงเปนสำ�คญ

2. ส�ร (Message) หม�ยถงเรองร�ว คว�มรคว�มคดต�งๆ ทผสงประสงคจะใหไปถงผรบ มองคประกอบทเปนปจจยชคว�มสำ�เรจของก�รสอส�ร 3 ประก�ร คอ

1. เนอห�ของส�ร

2. สญลกษณหรอรหสของส�ร

3. ก�รเลอกและจดลำ�ดบข�วส�ร

ตวเข�รหสส�ร (Encoder) ส�รทจะสงไปยงผรบนน ปกตเปนคว�มรคว�มคดทไมอ�จจะสงออกไปไดโดยตรง จำ�เปนตองทำ�ใหส�รนนอยในลกษณะทจะสงได เชน ทำ�ใหเปนคำ�พด สญญ�ณ ภ�ษ�ท�ท�ง หรอรหสอนๆ ก�รสอส�รโดยทวไปผสงส�ร เชน เปนคำ�พด หรออ�จจะใชเครองมอสอส�รต�งๆ เปนเครองชวย เชน โทรเลข โทรศพท

22

ชองท�งก�รสอส�ร (Channel) ข�วส�รจ�กผสง จะถกถ�ยทอดโดยอ�ศยสอ หรอตวกล�ง (Media) ซงอ�จเปนสออย�งง�ย เชน ก�รพบปะพดคยกนตวตอตว ก�รเขยน ก�รแสดงกรย�ท�ท�ง ไปจนถงก�รใชสอทมคว�มซบซอนยงขน เชน วทย โทรทศน คอมพวเตอร ภ�พยนตร ฯลฯ

ก�รแปลรหสส�ร (Decoder) คอก�รแปลคว�มหม�ยของรหสสญญ�ณทสงม�ยงผรบ เพอใหเกดคว�มเข�ใจ ห�กผสงใชรหสสญญ�ณทผรบส�ม�รถแปลคว�มหม�ยไดเองโดยตรง เชน ใชภ�ษ�ทผรบเข�ใจ ก�รสอส�รกจะง�ยขน แตห�กผสงใชรหสสญญ�ณทผรบไมอ�จเข�ใจได เชน ใชภ�ษ�ทผรบฟงไมเข�ใจ ก�รสอส�รกจะเพมคว�มยงย�กซบซอนยงขน ซงยอมจะสงผลตอคว�มสำ�เรจของก�รสอส�ร

ผรบ (Receiver) เปนจดหม�ยปล�ยท�ง (Destination) ของก�รสอส�รซงจะตองมก�รรบร เข�ใจ หรอแสดงพฤตกรรม ต�มทผสงส�รตองก�ร ห�กไมเปนไปต�มนน กถอว�ก�รสอส�รนนลมเหลว ผรบส�รจะตองมทกษะก�รสอส�ร (Communication Skill) ดเชนเดยวกบผสงส�รจงจะชวยใหก�รสอส�รบรรลผลสมบรณ

ปฏกรย�ของผรบส�ร และก�รตอบสนอง (Response and Feed back) เมอผรบไดรบส�ร และแปลคว�มหม�ยจนเปนทเข�ใจอย�งใดอย�งหนงแลว ผรบยอมจะมปฏกรย�ตอบสนองตอส�รอย�งใดอย�งหนงดวย เชนเหนดวย ไมเหนดวย คลอยต�มหรอตอต�น ซงก�รตอบสนองของผรบอ�จผดไปจ�กผสงตองก�รกได ปฏกรย�ตอบสนองของผรบ ห�กไดมก�รยอนกลบ( Feedback) ไปยงผสงส�รใหรบร จะชวยใหเกดก�รปรบก�รสอส�รใหไดผลดยงขน กรณเชนนเรยกว� ก�รสอส�รแบบสองท�ง (Two-way Communication) ก�รตอบ

23

สนองของผรบส�รกลบไปยงผสงส�ร ยอมจะตองเกดกระบวนก�รสอส�ร เรมตนขนอกครงหนง โดยผรบจะทำ�หน�ทเปนผสงส�ร และผสงส�รในตอนแรกจะทำ�หน�ทเปนผรบส�รแทน ซงจะตองอ�ศยองคประกอบต�งๆ ของก�รสอส�รเชนเดยวกบก�รสอส�รในขนตอนแรก ก�รสอส�รแบบ 2 ท�ง ผสอส�รจะทำ�หน�ท เปนทงผรบและผสงส�รพรอมๆกน

1.1.10 ปจจยทสงผลตอคว�มสำ�เรจของก�รสอส�ร

ก�รสอส�ร มองคประกอบในด�นต�งๆ ดงกล�วม�แลว องคประกอบแตละด�นลวนเปนปจจยทจะสงผลใหก�รสอส�รประสบผลสำ�เรจหรอลมเหลวไดทงสน องคประกอบสำ�คญทสงผลอย�งสงตอคว�มสำ�เรจหรอคว�มลมเหลวของก�รสอส�ร ไดแก คณสมบตของผสอส�ร ก�รใชสอและเทคนควธ ในก�รสอส�ร

1.1.11 คณสมบตของผสอส�ร

1.1.11.1 ก�รสอส�ร มทงลกษณะท�งเดยว และก�รสอส�รแบบสองท�ง

ในกรณทเปนก�รสอส�รแบบท�งเดยว ผรบส�รและผสงส�รไมพบกน ข�ดโอก�สตอบสนองและยอนกลบ ทำ�ใหก�รสอส�รไดผลนอย โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รสอส�รมวลชนต�งๆ เชน วทย โทรทศน หนงสอพมพ ซงแมว�จะมก�รยอนกลบ (Feedback) บ�งกเปนเพยงบ�งโอก�สเท�นน ผสงส�รทำ�หน�ทสงส�รเพยงอย�งเดยว ผรบกทำ�หน�ทรบเพยงอย�งเดยวเชนกน จงมโอก�สเกดคว�มเข�ใจผดหรอบดเบอนข�วส�รไดง�ย และนอกจ�กนก�รสอส�รแบบมวลชน ยงมอปสรรคอกอย�งหนงคอ คว�มไมแนนอนของผรบหรอกลมเป�หม�ย ดงนนในก�รสอส�รแบบท�งเดยว ฝ�ยผสงส�รจะตองมคว�มร คว�ม

24

ส�ม�รถ มทกษะในก�รสอส�ร และมคว�มรบผดชอบอย�งสง สวนในฝ�ยรบเองกจะตองมคว�มรคว�มส�ม�รถ เพยงพอทจะวเคร�ะห และเชอถอข�วส�รต�งๆ อย�งมเหตผล ผรบข�วส�รทมคว�มร มกวเคร�ะห และเชอถอคว�มรข�วส�รต�งๆ อย�งมเหตผล สวนผรบส�รทข�ดคว�มร มกวเคร�ะห วจ�รณ หรอตดสนใจเชอโดยอ�ศยเพยง ส�มญสำ�นก “ ”ม�กกว�ก�รใชเหตผล

ก�รสอส�รจะประสบผลทตองก�รเพยงใดนน จงขนอยกบปจจยทเกยวกบคณสมบตของผสอส�ร ทสำ�คญ 5 ประก�ร คอ

มคว�มรคว�มส�ม�รถ ห�กผสอส�รมคว�มรคว�มส�ม�รถทวไปอยในระดบสง จะมคว�มเชอมนในตนเอง รบรและเข�ใจสงต�งๆ ไดรวดเรว แตห�กผสอส�รมคว�มรคว�มส�ม�รถตำ� คว�มส�ม�รถในก�รรบรและเข�ใจสงต�งๆ ยอมจะตำ�ไปดวย ห�กผสงส�รและผรบส�รมพนฐ�นคว�มรแตกต�งกน กรณผสงส�ร มคว�มร คว�มส�ม�รถสงกว�ผรบส�ร จะใหผลสำ�เรจของก�รสอส�ร ดกว�กรณผสงส�รมคว�มรคว�มส�ม�รถตำ�กว�ผรบส�ร

มทกษะในก�รสอส�ร คอมคว�มเชยวช�ญ ส�ม�รถในก�รพด ก�รเขยน ก�รแสดง มจตวทย�ก�รจงใจสง ซงสงเหล�นจะตองอ�ศยคว�มรคว�มส�ม�รถ และก�รฝกฝนตนเองเปนสำ�คญ

มเจตคตทด ผสอส�รทมเจตคตทดตอกน จะชวยใหเข�ใจซงกนและกนไดง�ยขน รจกวเคร�ะหคว�มร คว�มคด ข�วส�รต�งๆ อย�งเปนเปนกล�งและมเหตผล แตห�กห�กผสอส�รมเจตคตทไมดตอกน อ�จมองกนในแงร�ยและบดเบอนข�วส�ร

25

พนฐ�นท�งสงคมและวฒนธรรม เนองจ�กสงคม วฒนธรรม รวมถง เพศ และอ�ย เปนตวกำ�หนดคว�มเชอ คว�มรสกนกคดของคนในสงคม ผทจะสอส�รเข�ใจกนไดดทสดนน ไดแกผทมพนฐ�นท�งสงคมวฒนธรรมเหมอนกน ทงผรบและผสง ผสอส�รทมคว�มแตกต�งท�งสงคมวฒนธรรม อ�จทำ�ใหก�รสอส�รลมเหลว ทงนเพร�ะ ก�รพดหรอก�รปฏบตอย�งหนงในสงคมหนง อ�จแปลคว�มหม�ยแตกต�งไปจ�กอกสงคมหนง

1.1.11.2 สอและเทคนคก�รสอส�ร

ก�รสอส�ร เปนศ�สตรทตองอ�ศยทงบคคล วสดเครองมอ และเทคนควธก�รในก�รสอส�ร ดงนนคว�มสำ�เรจในก�รสอส�รสวนหนงจงขนอยกบ ก�รเลอก และก�รใชสออย�งเหม�ะสม

1.1.11.2.1 สอ (Media) โดยทวไปหม�ยถงสงทนำ�หรอถ�ยทอดส�ร จ�กผสงไปยงผรบ เชน เสยงพด กรย�ท�ท�ง สงพมพ วทย โทรทศน ฯลฯ ผรบจะรบส�รไดโดยประส�ทในก�รรสก อนไดแก ก�รเหน ก�รไดยน ก�รสมผส ก�รไดกลน ก�รไดรบรรส สอ จงเปนองคประกอบสำ�คญในก�รสอส�ร สอแตละอย�งมคณสมบตทจะกอใหเกดก�รรบร แตกต�งกน เชน สงพมพ ทำ�ใหไดรบส�รโดยก�รเหน วทย ทำ�ใหรบส�รไดดวยก�รไดยน โทรทศน ใหรบส�รไดทงก�รเหนและก�รไดยน ผสงส�รจงตองพจ�รณ�เลอกว�จะใชสอประเภทใด จงจะเหม�ะสมและมประสทธภ�พสงสด แมจะเปนสอประเภทเดยวกน กยงอ�จตองพจ�รณ�ในร�ยละเอยดลงไปอก เชน เมอเลอกสอส�รผ�นท�งหนงสอพมพ กตองพจ�รณ�ว�จะใชหนงสอพมพฉบบใด หรอถ�เปนโทรทศน จะใชชองใด เปนตน ( ปรมะ สตะเวทน 2526 : 60 ) สอ สำ�หรบก�รสอส�รในปจจบน มม�กม�ยหล�ยชนด และมก�รพฒน�รป

26

แบบอยเสมอ ผสอส�รจำ�เปนตองมคว�มรและทกษะในก�รใชเครองมอเหล�นนเปนอย�งด เชน ก�รใชวทย โทรทศน โทรศพท คอมพวเตอร เครองฉ�ย เครองเสยง และนอกเหนอจ�กนจะตองเข�ใจถงขอด ขอจำ�กดของเครองมอสอส�รแตละอย�งดวย

1.1.11.2.2 เทคนควธ ในก�รสอส�ร มคว�มสำ�คญไมนอยกว�ก�รรจกใชสอ ทงนเพร�ะก�รสอส�รในสถ�นก�รณทแตกต�งกน ยอมจะตองอ�ศยเทคนควธก�รทเหม�ะสมแตกต�งกนไปดวย ผสอส�รตองมเทคนควธในก�รสอส�รทด รว�เมอใดควรใชเทคนควธก�รใด เมอใดควรใชเครองมอชวย เมอใดจะตองทร�บปฏกรย�ตอบสนองจ�กผรบ และจะทร�บไดอย�งไร เปนตน ตวอย�งของก�รใชเทคนควธในก�รสอส�ร เชน

นำ�เสนอซำ�หล�ยๆ ครง แบงเนอห�ออกเปนตอนสนๆ นำ�เสนอทละนอย กระตนใหผรบ ใชคว�มคด พจ�รณ�เหตผล และห�ขอสรปดวยตนเองกระตนใหเกดคว�มสนใจ กอนทจะนำ�เสนอเรองร�วทเปนส�ระสำ�คญแสดงเหตผลหรอขอเทจจรงประกอบหล�ยๆ ด�น แลวจงลงสรป เพอเพมคว�มน�เชอถอ ใหผรบมสวนรวม หรอแสดงปฏกรย�ตอบสนอง ฯลฯ

      

27

     

1.2 ทฤษฏทเกยวของกบก�รออกแบบสอมลตมเดย

ก�รสอส�รก�รเรยนร ก�รสอส�ร หรอ ก�รสอคว�มหม�ย (Communication) หม�ยถง ก�รถ�ยทอดเรองร�ว ก�รแลกเปลยนคว�มคดเหน ก�รแสดงออกของคว�มคดและคว�มรสก เพอก�รตดตอสอส�รขอมลซงกนและกน

รปแบบของก�รสอส�ร แบงไดเปน 2 รปแบบ คอ

ก�รสอส�รท�งเดยว (One-Way Communication) เปนก�รสงข�วส�รหรอก�รสอคว�มหม�ยไปยงผรบแตเพยงฝ�ยเดยว โดยทผรบไมส�ม�รถตอบสนองทนท (Immediate Response) กบ ผสง แตอ�จจะมผลปอนกลบไปยงผสงในภ�ยหลงได ก�รสอส�รในรปแบบนจงเปนก�รทผสงและผรบไมส�ม�รถมปฏสมพนธ ตอกนไดทนท

ก�รสอส�รสองท�ง (Two-Way Communication) เปนก�รสอส�รหรอก�รสอคว�มหม�ยทผรบมโอก�สตอบสนองม�ยงผสงไดในทนท โดยทผสงและผรบอ�จจะอยตอหน�กนหรออ�จอยคนละสถ�นทกได แตทงสองฝ�ยจะส�ม�รถมก�รเจรจ�หรอก�รโตตอบกนไปม� โดยทต�งฝ�ยต�งผลดกนทำ�หน�ทเปนทงผสงและผรบในเวล�เดยวกน

28

  1.2.1 ก�รออกแบบสอมลตมเดย

ก�รออกแบบสอมลตมเดยเพอก�รศกษ� หรอมลตมเดยม องคประกอบหลกของหน�จอ 4 องคประกอบ คอ 1) องคประกอบด�นขอคว�ม 2) องคประกอบด�นภ�พและกร�ฟก 3) องคประกอบด�นเสยง 4) องคประกอบด�นก�รควบคมหน�จอ

1.2.2 หลกก�รออกแบบหน�จอ

1.2.2.1 องคประกอบด�นขอคว�ม

ขอคว�ม จดเปนองคประกอบหลกสำ�คญทสดในก�รออกแบบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน ก�รออกแบบขอคว�มทด ผออกแบบตองคำ�นงถงองคประกอบยอยหล�ยด�น เชน รปแบบตวอกษร ขน�ดตวอกษร คว�มหน�แนนตวอกษร สของขอคว�ม และก�รจดคว�มสมพนธขอคว�มและภ�พใหสอดคลองกบองคประกอบอน ๆ เชน ภ�พ และกร�ฟกบนหน�จอ รปแบบและขน�ดตวอกษร มง�นวจยเกยวกบขน�ดตวอกษรทงภ�ษ�ไทยเละภ�ษองกฤษพบว�ผอ�นตว อกษรตวพมพภ�ษไทยหรอภ�ษ�ต�ง ๆ ขน�ด 80 ตวอกษรตอบรรทดนอยกว� ก�รอ�นตวอกษรขน�ดขน�ด 40 ตวอกษรตอบรรทด ในขณะทคว�มเข�ใจจ�กก�รอ�นควรอยระหว�ง 19-37 พอยต ในขณะทตวหนงสอปกตมขน�ด 12-19 พอยต สวนรปแบบของตวอกษรควรใชตวทอ�นง�ย ต�ห�กตวอกษรทไมใชสวนของเนอห�หลก เชน ตวอกษร หวเรองใหญตวอกษรประกอบก�รออกแบบ หรอตวอกษรพเศษอน ๆ ผออกแบบอ�จใชตวอกษรรปแบบและขน�ดต�ง ๆ กนออกไป ๆ ได แตไมควรมคว�มหน�แนนของตวอกษรม�กเกนไป

29

คว�มหน�แนนของ ตวอกษร สวนใหญรวมถงคว�มหน�แนนขององคประกอบอนบนจอภ�พเข�ไปดวย ผลก�รวจยพบว� ผเรยนชอบจอภ�พทมคว�มหน�แนนป�นกล�งหรอประม�ณ 40 % ของพนทหน�จอม�กทสด และจะเลอกจอภ�พทมคว�มหน�แนนสง หรอประม�ณ 50 % ของพนทหน�จอ ม�กว�จอภ�พทมคว�มหน�แนนตำ� นอกจ�กนยงพบว�ในวช�ทมเนอห�ย�ก ผเรยนจะชอบจอภ�พทมคว�มแนนสง เนองจ�กจอภ�พทมคว�มหน�แนนขององคประกอบต�ง ๆ สง จะมขอมลทชวยใหคว�มเข�ใจเนอห�และแนวคดหลกต�ง ๆ ชดเจนและตอเนองขน

สขอคว�ม เปนองคประกอบหน�จอ ทชวยกระตนคว�มน�สนใจก�ร สเปนตวกระตนประส�ทก�รรบรทสำ�คญ ก�รใชสทเหม�ะสมจะชวยใหอ�นง�ย และสบ�ยต� ผลง�นวจยพบว�นกเรยนสวนใหญชอบคอกษรสข�ว หรอเหลอง บนพนนำ�เงน อกษรเขยวบนพนดำ� และอกษรดำ�บนพนเหลอง ห�กใชพนสเท� คสทผเรยนชอบ คอ สฟ� สมวง และสดำ� สทชอบนอยคอ ควรใชพนหลงเปนสเขมม�กกว�สออนเปนพนหลง ซงระยะย�วจะชวยลดคว�มล�ของส�ยต� ในก�รอ�นจอภ�พอนเนองม�จ�กคว�มจ�ของสพน

ก�รว�งรปแบบขอคว�ม องคประกอบทเกยวของกบคว�มบนจอภ�พประก�รหนงคอก�รว�งรปแบบขอคว�ม เทคนคในก�รนำ�เสนอขอคว�มใหอ�นง�น สวยง�ม น�สนใจทำ�ไดหล�ยวธ ผออกแบบส�ม�รถนำ�เสนอขอคว�มทเหม�ะสม ทละตอน หรอเสนอขอคว�มทงหมดในคร�วเดยวกนกได โดยภ�พรวม ก�รออกแบบหน�จอจะตองมคว�มเหม�ะสมและน�อ�น

 

30

1.2.2.2 หลกก�รออกแบบง�นกร�ฟกทวไป ทตองคำ�นงถงร�ยละเอยดดงน

1.2.2.2.1 คว�มสมดลจอหน�จอ ผออกแบบจะตองใหมคว�มสมบรณแบบแบงครงซ�ยขว�เท�กน หรอก�รจดว�งหรอองคประกอบทซ�ยขว�ไมเท�กน แตดแลวสมดลกนกได

1.2.2.2.2 คว�มเรยบรอย เปนสมบตสำ�คญของก�รออกแบบสอทกประเภท ซงออกแบบไดไมย�กแตก�รออกแบบใหมคว�มเรยบง�ยและน�สนใจดวยนนทำ�ได ย�กโดยเฉพ�ะอย�งยง ก�รออกแบบขอคว�ม ปจจบนก�รออกแบบหน�จอคอมพวเตอรจะมองคประกอบของกร�ฟกในรปแบบต�ง ๆ กน เกยวของดวย เชน ภ�พนง ภ�พเคลอนไหว ภ�พว�ด และอน ๆ โดยยงมขอคว�มเปนองคประกอบหลก คว�มเรยบรอย หม�ยถง ก�รออกแบบหน�จอคอมพวเตอรทผ“ ”ออกแบบไดจดผสมผส�นองคประกอบรวมต�ง ๆ เข�ดวยกนเพอใหเกดก�รสอส�รระหว�งผเรยนและคอมพวเตอรอย�งม ระบบ อ�นง�ย เข�ใจง�ย และผเรยนไดรบคว�มรเกดก�รเรยนรอย�งมประสทธภ�พ

1.2.2.2.3 องคประกอบด�นภ�พและกร�ฟก ลกษณะ ของภ�พและกร�ฟกทใชประกอบก�รเรยนคอมพวเตอร ส�ม�รถศกษ�และอธบ�ยไดในภ�พรวม หรออ�จแยกอธบ�ยต�มเฉพ�ะของภ�พแตละประเภทได Dwyer (กรมวช�ก�ร ,2544,หน� 59) ไดศกษ�ก�รรบรภ�พและค�ของกลมตวอย�งจำ�นวนม�ก และมขอสรปเกยวกบก�รรบรจ�กภ�พต�ง ๆ ซงมคว�มเหมอนจรงต�งกนทงภ�พสและข�ว-ดำ� พบว�ภ�พสเหมอนจรงใหก�รรบรไดดทสด ในขณะทภ�พข�ว-ดำ�เหมอนจรง ใหประสทธภ�พสงสดในกลมข�ว-ดำ� ดวยกน สวนใน

31

กลมภ�พส ภ�พสเหมอนจรงยงใหประสทธภ�พตอก�รเรยนรเชนกน ดงนนก�รเลอกภ�พประกอบก�รสอนจงสำ�คญตอผเรยนอย�งยงดวยก�ร พฒน�ก�รของเทคโนโลยคอมพวเตอรและเทคโนโลยคมน�คม ก�รใชภ�พนงและภ�พเคลอนไหวต�ง ๆ มคว�มสะดวกรวดเรวม�ขน แมจะเปนก�รสอส�รและก�รเรยนรผ�นเครอข�ยใด ๆ กต�ม

 

1.2.3 หลกก�รออกแบบ

1.2.3.1 คว�มหม�ยของก�รออกแบบ

วถชวตของเร�ตงแตเกดจนเสยชวต มคว�มสมพนธกบก�รออกแบบทงสน เพร�ะในก�รดำ�รงชวตของเร� จะตองกำ�หนดว�งแผน ในขนตอนต�งๆ เพอใหเกดคว�มเหม�ะสม ตอสถ�นก�รณทมคว�มเปลยนแปลงอย ตลอดเวล� ไมว�จะทำ�ก�รใดๆ ห�กข�ดก�รว�งแผนหรอขนตอนก�รออกแบบแลวกอ�จทำ�ใหกจกรรม หรอ ง�นนนประสบคว�มสำ�เรจไดย�ก ถ�ก�รออกแบบเปนเง�ต�มตวของชวตเร� ก�รออกแบบคออะไร

ก�รออกแบบ คอศ�สตรแหงก�รแกปญห� ทมนษยสร�งสรรคขน โดยอ�ศยคว�มร และหลกก�รของศลปะ นำ�ม�ใชใหเกดคว�มสวยง�มและมประโยชนใชสอย

คว�มสวยง�ม จะเนนด�นจตใจเปนหลก เปนสงแรกทเร�ไดสมผสกอน คนเร�แตละคนต�งมคว�มรบรเร อง คว�มสวยง�ม กบคว�มพอใจ

32

ในทง 2 เรองนไมเท�กน จงเปนสงทถกเถยงกนอย�งม�ก และไมมเกณฑ ในก�ร ตดสนใดๆ เปนตวทกำ�หนดชดเจน ดงนนง�นทเร�ไดมก�รจดองคประกอบทเหม�ะสมนน กจะมองว�สวยง�ม ไดเหมอนกน ซงผลจ�กก�รออกแบบจะทำ�ใหผทพบเหนเกดคว�มสข เกดคว�มพงพอใจ ก�รออกแบบประเภทน ไดแก ก�รออกแบบด�นจตรกรรม ประตม�กรรม ตลอดจนง�นออกแบบตกแตงต�งๆ เชน ง�นออกแบบ ตกแตง ภ�ยในอ�ค�ร ง�นออกแบบตกแตงสวนหยอม

ประโยชนใชสอย : ผออกแบบโดยม�กจะตองคำ�นงถงประโยชนทจะไดรบเปนจดมงหม�ยแรกของก�รออกแบบ ซงประโยชนทจะไดรบมทงประโยชนในก�รใชสอย และประโยชนในก�รตดตอสอส�ร ก�รออกแบบเพอ ประโยชน ในก�รใชสอยท สำ�คญ ไดแก ทอยอ�ศย เครองนงหม ย�นพ�หนะ เครองมอ เครองใชต�งๆ เชน อปกรณในก�ร ประกอบอ�ชพท�งก�รเกษตรมแห อวน ไถ หรออปกรณสำ�นกง�นต�งๆ เชน โตะ, เก�อ. ต, ชนว�งหนงสอ เปนตน ประโยชนเหล�นจะเนนประโยชนท�งก�ยโดยตรง สวน ประโยชนในก�รตดตอสอส�ร ไดแก ก�รออกแบบหนงสอ โปสเตอร ง�นโฆษณ� สวนใหญมกจะเนนก�รสอส�รถงกนดวยภ�ษ�และภ�พ ซงส�ม�รถรบรรวมกนไดเปนอย�งด ผออกแบบจำ�เปนจะตองมคว�มรคว�มส�ม�รถเฉพ�ะด�น ซงก�รออกแบบ โดยม�กมกจะเกยวของกบจตวทย�ชมชน ประโยชนด�นนจะเนนท�งด�นคว�มศรทธ�เชอถอ และก�ร ยอมรบ ต�มสอทไดรบร

1.2.3.2 คว�มสำ�คญของก�รออกแบบ

ถ�ก�รออกแบบส�ม�รถแกไขปญห�ของเร�ได ก�รออกแบบจงมคว�มสำ�คญ และคณค�ตอก�รดำ�รงชวตของเร� ทงท�งด�นร�งก�ย อ�รมณ และทศนคต กล�วคอ

33

มคว�มสำ�คญตอก�รดำ�เนนชวตของเร� เชน

ก�รว�งแผนก�รก�รทำ�ง�น ง�นออกแบบจะชวยใหก�รทำ�ง�นเปนไปต�ม ขนตอน อย�งเหม�ะสม และประหยดเวล� ดงนนอ�จถอว�ก�รออกแบบ คอ ก�รว�ง แผนก�รทำ�ง�นทด

ก�รนำ�เสนอผลง�น ผลง�นออกแบบจะชวยใหผเกยวของมคว�มเข�ใจ ตรงกนอย�งชดเจน ดงนน คว�มสำ�คญในด�นน คอ เปนสอคว�มหม�ยเพอคว�มเข�ใจ ระหว�งกน

ส�ม�รถอธบ�ยร�ยละเอยดเกยวกบง�น ง�นบ�งประเภท อ�จมร�ยละเอยดม�กม�ย ซบซอน ผลง�นออกแบบ จะชวยใหผเกยวของ และผพบเหนมคว�มเข�ใจทชดเจนขน หรออ�จกล�วไดว� ผลง�นออกแบบ คอ ตวแทนคว�มคดของผออกแบบไดทงหมด

แบบ จะมคว�มสำ�คญม�ก ถ�ผออกแบบกบผสร�งง�นหรอผผลต เปนคนละคนกน เชน สถ�ปนกกบช�งกอสร�ง นกออกแบบกบผผลตในโรงง�น หรอถ�จะเปรยบไปแลว นกออกแบบกเหมอนกบคนเขยนบทละครนนเอง มคณค�ตอวถชวตของเร� คอ

1.2.3.2.1 คณค�ท�งก�ย คณค�ของง�นออกแบบทมผลท�งด�นร�งก�ย คอคณค�ทมประโยชนใชสอยในชวตประจำ�วนโดยตรง เชน ไถมไวสำ�หรบไถน� แกวมไวสำ�หรบใสนำ� ย�นพ�หนะมไวสำ�หรบเดนท�ง บ�นมไวสำ�หรบอยอ�ศย เปนตน

1.2.3.2.2 คณค�ท�งอ�รมณคว�มรสก คณค�ของง�นออกแบบทมผลท�งอ�รมณคว�มรสกเปนคณค�ทเนนคว�มชนชอบ พงพอใจ สขสบ�ยใจ หรอ คว�มรสกนกคดด�นอน ๆ ไมมผลท�งประโยชนใชสอยโดยตรง เชน ง�นออกแบบท�งทศนศลป ก�รออกแบบ

34

ตกแตง ใบหน�คณค�ท�งอ�รมณคว�มรสกน อ�จจะเปนก�รออกแบบ เคลอบแฝงในง�นออกแบบ ทม ประโยชนท�งก�ยกได เชน ก�รออกแบบตกแตงบ�น ออกแบบตกแตงสน�มหญ� ออกแบบตกแตงร�งก�ยเปนตน

1.2.3.2.3 คณค�ท�งทศนคต คณค�ของง�นออกแบบทมผลท�งทศนคต เนนก�รสร�งทศนคตอย�งใดอย�งหนงตอผพบเหน เชน อนส�วรยสร�งทศนคตใหรกช�ต กล�ห�ญ หรอทำ�คว�มด ง�นจตรกรรมหรอประตม�กรรมบ�งรปแบบ อ�จจะ แสดงคว�มกดขขดรด เพอเนนก�รระลกถงทศนคตทดและถกควรในสงคม เปนตน

1.2.3.3 หลกก�รออกแบบ

ก�รออกแบบมหลกก�รพนฐ�น โดยอ�ศยสวนประกอบขององคประกอบศลปต�มทไดกล�วม�แลวในบทเรยนเรอง องคประกอบศลป “ คอ จด เสน รปร�ง รปทรง นำ�หนก ส และพนผว นำ�ม�จดว�งเพอให”

เกดคว�มสวยง�ม โดยมหลกก�ร ดงน

1.2.3.3.1 คว�มเปนหนวย (Unity)

ในก�รออกแบบ ผออกแบบจะตองคำ�นงถงง�นทงหมดใหอยในหนวยง�นเดยวกน เปนกลมกอน หรอมคว�ม สมพนธกน ทงหมดของง�นนนๆ และพจ�รณ�สวนยอยลงไปต�มลำ�ดบ ในสวนยอยๆกคงตองถอหลกนเชนกน

1.2.3.3.2 คว�มสมดลหรอคว�มถวง (Balancing)

เปนหลกทวๆไปของง�นศลปะทจะตองดคว�มสมดลของง�นนนๆ คว�มรสกท�งสมดลของง�นน เปนคว�มรสก ทเกดขนในสวน

35

ของคว�มคดในเรองของคว�มง�มในสงนนๆ มหลกคว�มสมดลอย 3 ประก�ร

คว�มสมดลในลกษณะเท�กน (Symmetry Balancing) คอมลกษณะเปนซ�ย-ขว� บน-ล�ง เปนตน คว�มสมดลในลกษณะนดและเข�ใจง�ย

คว�มสมดลในลกษณะไมเท�กน (Non-symmetry Balancing) คอ มลกษณะสมดลกนในตวเองไมจำ�เปนจะตองเท�กน แตดในด�นคว�มรสกแลวเกดคว�มสมดลกนในตว ลกษณะก�รสมดลแบบนผออกแบบจะตองมก�รประลองดใหแนใจในคว�มรสกของ ผพบเหนดวย ซงเปน คว�มสมดลทเกดในลกษณะทแตกต�งกนได เชน ใชคว�มสมดลดวยผว (Texture) ดวยแสง-เง� (Shade) หรอดวยส (Colour)

จดศนยถวง (Gravity Balance) ก�ร ออกแบบใดๆทเปนวตถสงของและจะตองใชง�นก�รทรงตวจำ�เปนทผออกแบบจะ ตองคำ�นงถงจดศนยถวง ไดแก ก�รไมโยกเอยง หรอใหคว�มรสกไมมนคงแขงแรง ดงนนสงใดทตองก�รจศนยถวงแลว ผออกแบบ จะตอง ระมดระวงในสงนใหม�ก ตวอย�งเชน เก�อจะตองตงตรง ยดมนทงสข�เท�ๆกน ก�รทรงตวของ คน ถ�ยน 2 ข� กจะตองมนำ�หนกลงทเท�ทง 2 ข�งเท�ๆกน ถ�ยนเอยงหรอพงฝ� นำ�หนกตวกจะลงเท�ข�งหนง และ สวนหนงจะลงทหลงพงฝ� รปป นคนในท�วง จดศนยถวงจะอยทใด ผออกแบบจะตองรและว�งรป ไดถกตอง เรอง ของจดศนยถวง จงหม�ยถงก�รทรงตวของวตถสงของนนเอง

1.2.3.3.3 คว�มสมพนธท�งศลปะ ( Relativity of Arts)

36

ในเรองของศลปะนน เปนสงทจะตองพจ�รณ�กนหล�ยขนตอน เพร�ะเปนเรองคว�มรสกทสมพนธกน อนไดแก

ก�รเนนหรอจดสนใจ ( Emphasis or Centre of Interest) ง�น ด�นศลปะผออกแบบจะตองมจดเนนใหเกดสงทประทบใจแกผพบเหน โดยมขอบอกกล�ว เปนคว�มรสกรวม ทเกดขนเองจ�กตวของศลปกรรมนนๆ คว�มรสกนผออกแบบจะตองพย�ย�มใหเกดขนเหมอนกน

จดสำ�คญรอง ( Subordinate)

คงคล�ยกบจดเนนนนเอง แตมคว�มสำ�คญรองลงไปต�มลำ�ดบ ซง อ�จจะเปนรองสวนท 1 สวนท 2 กได สวนนจะชวยใหเกดคว�มลดหลนท�งผลง�นทแสดง ผออกแบบจะตอง คำ�นงถงสงนดวย

จงหวะ ( Rhythem)

โดยทวๆไปสงทสมพนธกนในสงนนๆยอมมจงหวะ ระยะหรอคว�มถห�งในตวมนเองกด หรอสงแวดลอม ท สมพนธ อยกด จะเปนเสน ส เง� หรอชวงจงหวะของก�รตกแตง แสงไฟ ลวดล�ย ทมคว�มสมพนธกน ในทนน เปนคว�มรสกของผพบเหนหรอผออกแบบจะรสกในคว�มง�มนนเอง

คว�มต�งกน ( Contrast)

เปนคว�มรสกทเกดขนเพอชวยใหมก�รเคลอนไหวไมซำ�ซ�กเกนไป หรอเกดคว�มเบอหน�ย จำ�เจ ในก�ร ตกแตง กเชนกน ปจจบนผออกแบบมกจะห�ท�งใหเกดคว�มรสกขดกนต�งกน เชน เก�อชดสมยใหม แตขณะ เดยวกนกมเก�อสมยรชก�ลท 5 อยดวย 1 ตว เชนนผ

37

พบเหนจะเกดคว�มรสกแตกต�งกน ทำ�ใหเกดคว�มรสก ไมซำ�ซ�ก รสช�ตแตกต�งออกไป

คว�มกลมกลน ( Harmonies) คว�มกลมกลนในทนหม�ยถงพจ�รณ�ในสวนรวมทงหมดแมจะม

บ�งอย�งทแตก ต�งกน ก�รใชสทตดกน หรอ ก�รใชผว ใชเสนทขดกน คว�มรสกสวนนอยนไมทำ�ใหสวนรวมเสยกถอว�เกดคว�มกลมกลนกนในสวน รวม คว�มกลมกลนในสวนรวมนถ�จะแยกกไดแกคว�มเนนไปในสวนมลฐ�นท�งศลปะอน ไดแก เสน แสง-เง� รปทรง ขน�ด ผว ส นนเอง

1.2.3.4 ก�รออกแบบยคปจจบน

ในยคกอนจะมเครองคอมพวเตอร เร�ใชวธก�รนำ�ดนสอ ป�กก�ม� ขดๆ เขยนๆ ลงบนกระด�ษ เปนก�ร ร�งแบบ กอนจะลงมอสร�งสรรคผลง�นจรงอกครง ซงตองใชเวล�ม�ก ตองผ�นกระบวนก�ร หล�ยขนตอน ใชวสดอปกรณประกอบม�กม�ย กว�จะไดผลง�น แตละชน ม�ถงยคโลกไรพรมแดน เร�มคอมพวเตอรม�ชวยอำ�นวยคว�มสะดวก ยนระยะเวล�ก�รทำ�ง�น ไมตองใชวสดอปกรณม�กม�ยเหมอนยคกอน และใชเวล�ในก�รผลตผลง�นแตละชนนอยลง โดยอ�ศย โปรแกรมกร�ฟฟก ต�งๆ ซงมอยม�กม�ย ไดแก Adobe Illustrator , Adobe Photoshop , Macromedia Freehand , Corel Draw เปนตน ในปจจบน โปรแกรมกร�ฟฟกทใชกนสวนใหญ คอ Illustrator , Photophop นอกจ�กนน อ�จจะใชโปรแกรมออกแบบเวบอนๆ ม�เสรม เชน Macromedia Dreamweaver , Netobject Fusion เปนตน จงทำ�ใหเร�ส�ม�รถผลตผลง�นไดเรวขน ดขน และน�สนใจม�กกว�เดม

38

1.2.3.4.1 ก�รออกแบบสอมลตมเดยเพอก�รศกษ�

สอมลตมเดยเพอก�รศกษ�ในคว�มหม�ยปจจบนและไดรบก�รยอมรบ ไดแก สอดจทลแบบปฏสมพนธทสร�งและใชง�นดวยคอมพวเตอร ประกอบดวย 3 รปแบบ คอ คอมพวเตอรชวยสอน (CAI) สอผ�นเครอข�ยอนเทอรเนต (WBI) และ E-Learning ซงเปนสอทมพฒน�ก�รสบเนองกน ในก�รออกแบบสอมลตมเดยเพอก�รศกษ�ประเภท สอผ�นเครอข�ยอนเทอรเนต หรอ E – learning ไดรบเอ�ทฤษฎก�รออกแบบของสอคอมพวเตอรชวยสอนม�ใช ยกเวนในสวนของคณสมบตด�นเวบเทคโนโลยซงเปนคณสมบตทไมมในคอมพวเตอรชวยสอนในทนจะรบเอ�สมบตบ�งประก�รของสอคอมพวเตอรชวยสอนม�ใชในสอผ�นเครอข�ยอนเทอรเนต และนำ�คณลกษณะด�นเวบเทคโนโลย ซงเกยวของกบก�รสร�งสอผ�นเครอข�ยอนเทอรเนตโดยตรง ดงน

1.2.3.4.1.1 คณลกษณะของสอคอมพวเตอรชวยสอน ประกอบดวยคณลกษณะ 4 ประก�ร คอ ร�ยละเอยดดงน (กรมวช�ก�ร,2544)

1.2.3.4.1.1.1 Information (ส�รสนเทศ) หม�ยถง เนอห�ส�ระ (content) ทไดรบก�รเรยบเรยงแลวเปนอย�งด ซงทำ�ใหผเรยนเกดก�รเรยนรหรอไดรบทกษะอย�งหนงอย�งใดต�มทผสร�งไดกำ�หนดวตถประสงคไว โดยอ�จจะนำ�เสนอเนอห�ในลกษณะท�งตรงหรอท�งออมกได

1.2.3.4.1.1.2 Individualization (คว�มแตกต�งระหว�งบคคล) คอก�รตอบสนองคว�มแตกต�งระหว�งบคคลทงจ�กบคลกภ�พ สตปญญ� คว�มสนใจ พนฐ�นคว�มร คอ ลกษณะ

39

สำ�คญของคอมพวเตอรชวยสอน โดยผเรยนจะมอสระในก�รควบคมก�รเรยนของตนเอง รวมทงก�รเลอกรปแบบก�รเรยนทเหม�ะสมกบตนได เชน ส�ม�รถควบคมเนอห� ควบคมลำ�ดบของก�รเรยน ควบคมก�รฝกปฏบตหรอก�รทดสอบ เปนตน

1.2.3.4.1.1.3 Interaction (ก�รโตตอบ) เนองจ�กผเรยนจะเกดก�รเรยนรไดอย�งมประสทธภ�พม�กยงขน ห�กไดมก�รโตตอบหรอปฏสมพนธกบผสอน ดงนนคอมพวเตอรชวยสอนทออกแบบม�อย�งดจะตองเอออำ�นวยใหเกดก�รโตตอบระหว�งผเรยนกบคอมพวเตอรชวยสอนอย�งตอเนองและตลอดทงบทเรยน ก�รอนญ�ตใหผเรยนเพยงแตคลกเปลยนหน�จอไปเรอย ๆ ทละหน� ไมถอว�เปนปฏสมพนธทเพยงพอ

สำ�หรบก�รเรยนร แตตองมก�รใหผเรยนไดใชเวล�ในสวนของก�รสร�งคว�มคดวเคร�ะหและสร�งสรรคเพอใหไดม�ซงกจกรรมก�รเรยนนน ๆ

1.2.3.4.1.1.4 Immediate Feedback (ผลปอนกลบโดยทนท) ก�รใหผลปอนกลบนเปนสงททำ�ใหคอมพวเตอรชวยสอนแตกต�งไปจ�กมลตมเดย ซดรอม สวนใหญ ซงไดมก�รนำ�–เสนอเนอห�เกยวกบเรองร�วของสงต�ง ๆ แตไมไดมก�รประเมนคว�มเข�ใจของผเรยนไมว�จะอยในรปแบบของก�รทดสอบ แบบฝกหด หรอก�รตรวจสอบคว�มเข�ใจในรปแบบใดรปแบบหนง จงทำ�ใหมลตมเดย – ซดรอม เหล�นนถกจดว�เปนมลตมเดยเพอก�รนำ�เสนอขอมล (Presentation Media) ไมใชคอมพวเตอรชวยสอน

1.3 ทฤษฎทเกยวของกบก�รพฒน�โปรแกรมประยกต

40

1.3.1 ทฤษฎก�รพฒน�แอปพลเคชน

1.3.1.1 ประเภทของแอปพลเคชน

แอปพลเคชน นนคอ ซอฟทแวร ทใชเพอชวยในก�รทำ�ง�นของผใช ดงนน แอปพลเคชน จะตองมสงทเรยกว� สวนตดตอกบผใชง�น ( User Interface : UI ) ซงส�ม�รถแบงประเภทของ แอปพลเคชนออกเปนประเภทยอยๆ ต�มสถ�พแวดลอมก�รทำ�ง�น ( Platform) ไดดงน

Desktop Application คอแอปพลเคชนททำ�ง�นบนเครองคอมพวเตอร เชน Microsoft office , Windows Media Player, Paint เปนตน

Mobile Application คอแอปพลเคชน ททำ�ง�นบน Mobile Device หรอโทรศพทมอถอ เชน IM+ เปนตน

Web Application คอแอปพลเคชน ททำ�ง�นบน WEB เชน Gmail ,Hotmail ,Google+ เปนตน โดย เวปแอปพลเคชน อ�จแบงออกไดอกเปน Internet Application โดย Internet หม�ยถง ก�รใชง�นเฉพ�ะภ�ยในองคกร ซงตรงข�มกน Internet ทเปน World Wide Web นนเอง

41

1.3.1.2 ขนตอนก�รพฒน�แอปพลเคชน

เอกพนธ คำ�ปญโญ (2555:41-44) ไดกล�วไวว�ก�รกำ�หนดระยะในวงจรก�รพฒน�แอปพลเคชนมอยหล�ยแบบ และในก�รดำ�เนนโครงก�รพฒน�กไมไดมลำ�ดบกอนหลงต�มแผนเสยเลยทเดยว ทงนขนอยกบสภ�พก�รทำ�ง�นทเกดขนจรง ก�รพฒน�แอปพลเคชนทเปนก�รพฒน�โปรแกรมขน�ดเลกอ�จแบงเปนเพยง 3 ขนตอนพนฐ�น คอ วเคร�ะหคว�มตองก�รออกแบบโปรแกรม และก�รนำ�ไปใชง�นหรอก�รเขยนโปรแกรมขนม�ใชง�น แตสำ�หรบโครงก�รขน�ดใหญทตองจดทำ�แผนพฒน�นน จะแบงระยะก�รพฒน�เพมเปน 5 – 7 ระยะ ต�มลกษณะโครงก�รและก�รทำ�ง�นของผพฒน� ดงภ�พ

42

แผนภ�พแสดงวงจรก�รพฒน�แอปพลเคชน แบบ 5 ระยะ

ในแตละระยะก�รพฒน�นนส�ม�รถยอนกลบม�ขนตอนเดมไดเสมอ หรออ�จยอนม�เรมตงแตระยะเรมตน เพร�ะก�รพบปญห�ทแทจรงมกม�พรอมกบก�รเรมตนก�รทำ�ง�นจรงในแตละระยะทำ�ง�น หรอบ�งครงอ�จพบเมอเรมตนใชง�นระบบจรงแลว อย�งไรกต�ม ก�รกำ�หนด วงจรอ�จมลกษณะทต�งออกไปจ�กน ขนกบมมมองก�รบรห�รง�นหรอสภ�พทเกดขนจรงขณะพฒน�แอปพลเคชน

1.3.1.2.1 ระยะว�งแผนโครงก�ร

วตถประสงคของระยะนคอ ก�รกำ�หนดขอสรปคว�มจำ�เปนและแนวท�งสำ�หรบ ก�รพฒน�แอปพลเคชน ดงนนง�นในระยะนจงเนนไปทก�รกำ�หนดปญห� ( Problem Definition ) โดยทำ�คว�มเข�ใจกบปญห�พรอมทงกำ�หนดแนวท�งในก�รแกไขปญห� จ�กนนจงศกษ�คว�มเปนไปไดของก�รพฒน�แอปพลเคชนเพอนแกไขปญห�ทเกดขน จ�กนนจงกำ�หนดท�งเลอกทเหม�ะสมพรอมกำ�หนดแผนสำ�หรบก�รพฒน�แอปพลเคชน ในแผนนจะประกอบไปดวย เป�หม�ยของก�รดำ�เนนโครงก�ร ขอบเขตของโครงก�ร แนวท�งก�รแกปญห�ทเลอก และทรพย�กรทตองมชสำ�หรบพฒน�โครงก�รระยะนเปนชวงสนเมอเทยบกบระยะอนๆ ในวงจรก�รพฒน�แอปพลเคชน แตมคว�มสำ�คญม�กทสด เพร�ะเปนจดทตองตดสนใจว�ตองดำ�เนนก�รอย�งไรตอไป ซงเปนผลตอก�รเตรยมก�รต�งๆ สำ�หรบก�รพฒน�ระบบ

1.3.1.2.2 ระยะวเคร�ะห

วตถประสงคของระยะนคอก�รศกษ�ทำ�คว�มเข�ใจกบระบบง�นปจจบนอย�งละเอยด เพอกำ�หนดแนวท�งสำ�หรบก�รออกแบบแอป

43

พลเคชน ง�นในระยะนจงเปนก�รรวบรวมคว�มตองก�รเปนหลก ( Requirement Gathering ) โดยใชวธก�รรวบรวมขอมลด�นคว�มตองก�รจ�กบคคลทเกยวของและนำ�ม�วเคร�ะหจนไดขอสรปทเปนคว�มตองก�รทแทจรงชดเจน พรอมเสนอแนวท�งสำ�หรบก�รออกแบบแอปพลเคชนออกม�เปนแอปพลเคชนทตอบสนองคว�มตองก�ร

1.3.1.2.3 ระยะก�รออกแบบแอปพลเคชน

วตถประสงคของะระยะนคอก�รออกแบบแอปพลเคชนขนม� โดนทวไปเปนก�รกำ�หนดองคประกอบและกระบวนก�รต�งๆ ของแอปพลเคชนทสอดคลองกบคว�มตองก�รทไดวเคร�ะหม�แลว ใหมคว�มสอดคลองกบสภ�พแวดลอมทแอปพลเคชนทำ�ง�น และอยในขอบเขตทกำ�หนด เชน ก�รออกแบบสวนประส�นง�นกบผใช หรอ User Interface เปนตน

1.3.1.2.4 ระยะนำ�แอปพลเคชนไปใช

วตถประสงคคอ ก�รทำ�ใหแอปพลเคชนทออกแบบม�เกดขนจรง โดยก�รสร�งขนม�ทดสอบก�รทำ�ง�น และนำ�ไปตดตงใชง�น และประเมนผลว�ระบบนนตรงกบคว�มตองก�รทแทจรง ส�ม�รถแกไขปญห�ไดหรอไม ง�นหลกในระยะนจงเปนก�รออกแบบและพฒน�แอปพลเคชนขนม�ใชง�นต�มกระบวนก�รทออกแบบไว มก�รฝกอบรมผทเกยวของใหส�ม�รถใชง�นแอปพลเคชนได

1.3.1.2.5 ระยะก�รบำ�รงรกษ�แอปพลเคชน

44

วตถประสงคของระยะนคอ กระทำ�ใหระบบส�ม�รถใชง�นไดน�น ส�ม�รถรองรบเทคโนโลยใหมๆ อน�คต ง�นในระยะนเปนสวนใหญจงเปนก�รปองกนปญห�ทอ�จจะเกดขนเมอมก�รใชง�นระบบแลว ก�รเพมเตมคว�มส�ม�รถใหมๆ เข�ไป ก�รแกไขขอผดพล�ดทคนพบ และก�รปรบปรงใหมประสทธภ�พม�กขน

      

1.4 ทฤษฎทเกยวของกบก�รวเคร�ะหและออกแบบระบบ

1.4.1 ทฤษฎและแนวคดระบบก�รจดก�รฐ�นขอมล

ระบบจดก�รฐ�นขอมล หรอ DBMS (Database Management System) ทำ�หน�ทสร�ง

45

ฐ�นขอมล แกไขฐ�นขอมล ก�รเข�ถงขอมล ก�รเรยกคนขอมล เปนตน ระบบก�รจดก�รฐ�นขอมลเปนเสมอนสอกล�งระหว�งผใชและโปรแกรมต�ง ๆ ทเกยวของกบก�รใชฐ�นขอมล ซงมหน�ทชวยใหผใชเข�ถงขอมลไดง�ย สะดวก และมประสทธภ�พ

ก�รเข�ถงขอมลของผใชอ�จเปนก�รสร�งฐ�นขอมล ก�รแกไขฐ�นขอมล หรอก�รตงคำ�ถ�มเพอใหไดขอมลม� โดยผใชไมจ�เปนตองรบรเกยวกบร�ยละเอยดภ�ยในโครงสร�งของฐ�นขอมล ระบบก�รจดก�รฐ�นขอมลเปรยบเสมอนเปนสอกล�งระหว�งผใชและโปรแกรมทเกยวของกบก�รใชฐ�นขอมล ดงนน DBMS จงเปนชดของโปรแกรมทใชในก�รจดก�รโครงสร�งของฐ�นขอมลและก�รควบคมก�รเข�ถงขอมลทจดเกบอยในฐ�นขอมลนน ทงน DBMS ยงส�ม�รถจดก�รใหมก�รใชขอมลรวมกน (Sharing) เมอมผใชจ�นวนม�กไดดวย

 

1.4.1.1 ก�รออกแบบแลพฒน�ระบบฐ�นขอมล

ก�รออกแบบระบบฐ�นขอมลทส�ม�รถตอบสนองตอคว�มตองก�รของผใชเปนสงทมคว�มส�คญยง ระบบทดจะสงผลใหก�รประมวลผลมประสทธภ�พ ในก�รออกแบบระบบฐ�นขอมลทเหม�ะสมกบก�รเรยนก�รสอนในระดบอดมศกษ�จงตองมวธก�รในก�รพฒน�ทอยบนพนฐ�น ของแนวคดและทฤษฎ โดยแนวคดในก�รออกแบบและพฒน�ระบบจะแตกต�งจ�กก�รออกแบบฐ�นขอมล เนองจ�กก�รออกแบบฐ�นขอมลเปนเพยงง�นสวนหนงของก�รพฒน�ระบบเท�นนดงนนจงแบงแนวคดและทฤษฎในก�รออกแบบและพฒน�ระบบฐ�นขอมลออกเปน 2 สวน ดงน

 

46

 

1.4.1.1.1 แนวคดในก�รออกแบบและพฒน�ระบบ

แนวคดในก�รออกแบบและพฒน�ระบบเปนแนวคดในก�รก�หนดคว�มตองก�รในก�รทำ�ง�นของฐ�นขอมล ซงในก�รพฒน�ระบบมหล�ยแนวคดทฤษฎ ในสวนของแนวคดทฤษฎซงเปนทนยมใชในก�รพฒน�ระบบ ดงน จรณต แกวกงว�ล (2536: 21) กล�วถงวธก�รในก�รออกแบบและพฒน�ระบบฐ�นขอมลจ�แนกได 2 วธ คอ

วธก�รอปนย (Bottom-up หรอ Inductive Approach)เปนก�รออกแบบสร�งฐ�นขอมลโดยอ�ศยก�รรวบรวมขอมลและ/หรอโปรแกรมทมอยแลวจ�กหล�ย ๆหนวยง�นในองคกรม�สงเคร�ะหเปนรปแบบขน�ดใหญ

วธก�รนรนย (Top-down หรอ Deductive Approach) เปนวธก�รเลอกเอ�ผทเข�ใจระบบทงหมดม�ศกษ�ว�องคกรมขอมลอะไรบ�ง ตองก�รอะไรบ�งแลวจงออกแบบโครงสร�งทงหมด

ประเวศ เวชชะ (2537: 9) กล�วถงวธก�รออกแบบโดยวธก�รอปนยนใชเวล�ม�กเนองจ�กก�รรวมเอ�ระบบยอยเข�ดวยกนนนทำ�ไดไมง�ยนก แตจะไดระบบทมคว�มสมบรณ จ�กผลทไดจ�กก�รวเคร�ะหจ�กคว�มสลบซบซอนของขอมลและหรอโปรแกรมทมอยเดม

1.4.1.1.2 วฏจกรก�รพฒน�ระบบ (SDLC: System Development Life Cycle)

วฏจกรก�รพฒน�ระบบถอเปนสวนหนงของวงจรระบบส�รสนเทศ แสดงใหเหนถงภ�พโดยรวมของก�รออกแบบฐ�นขอมล

47

และสวนต�ง ๆ ตลอดจนแสดงถงก�รประเมนผลของระบบ ซงในก�รพฒน�ระบบควรตองคำ�นงถงวฏจกรก�รพฒน�ระบบ (SDLC) ประกอบดวยขนตอนสำ�คญดงตอไปน (ศรลกษณ โรจนกจอ�นวย. 2545: 4-8)

ก�รสำ�รวจเบองตน (Preliminary Investigation) เพอใหทร�บคว�มตองก�รของก�รพฒน�ระบบต�ง ๆ ใหชดเจน นอกจ�กนตองประเมนคว�มเปนไปไดของคว�มตองก�ร

ก�รเปนไปไดด�นเทคนค (Technical Feasibility) เปนก�รประเมนคว�มส�ม�รถของฮ�รดแวรและซอฟตแวรทมอยในปจจบน

คว�มเปนไปไดท�งเศรษฐกจ (Economic Feasibility) เปนก�รประเมนประโยชนและคว�มคมค�ทไดรบจ�กก�รพฒน�ระบบใหม

คว�มเปนไปไดในเชงปฏบตก�ร (Operational Feasibility) เปนก�รประเมนถงผลทอ�จจะเกดขนในท�งปฏบต เชน ก�รตอต�นจ�กผใชทไมเหนถงประโยชน หรอปญห�ท�งด�นคว�มพรอมของบคล�กรทจะน�ระบบใหมไปใช เมอรวบรวมคว�มตองก�รและประเมนคว�มเปนไปไดแลว ระบบทมคว�มจ�เปนหรอสำ�คญเปนอนดบแรกและมคว�มเปนไปไดในก�รพฒน�จะถกกำ�หนดขนม� เพอก�รพฒน�ระบบนนตอไป

กำ�หนดคว�มตองก�รของระบบ (Determination of System Requirements) ก�รวเคร�ะหคว�มตองก�รเปนหวใจสำ�คญของก�รพฒน�ระบบทจะตองทำ�ก�รศกษ�ระบบอย�งละเอยด เพอใหเข�ใจถงปญห�และวธก�รแกไขปญห�ทเกดขน ร�ยละเอยดของระบบทก�ลงจะพฒน� แนวท�งทควรใชในก�รพฒน� และปรม�ณของ

48

ขอมลทเกยวของ กำ�หนดแนวท�งทจะทำ�ใหระบบทำ�ง�นไดอย�งมประสทธภ�พ เมอไดรวบรวมร�ยละเอยด นกวเคร�ะหตองศกษ�ขอมลเพอกำ�หนดลกษณะของระบบทพฒน� ไมว�จะเปนก�รพฒน�ส�รสนเทศ ก�รควบคมก�รประมวลผลคว�มเรวหรอประสทธภ�พในก�รทำ�ง�น

ก�รออกแบบระบบ (System Design) ผออกแบบระบบทำ�ก�รวเคร�ะหโดยเรมจ�กขนตอนก�รทำ�ง�น โดยพจ�รณ�ว�ร�ยง�นและหน�จอต�ง ๆ ทตองก�รมอะไร เพอรวบรวมขอมลทเปนมมมองของผใช (View) เพอก�รออกแบบฐ�นขอมลระดบแนวคด (Conceptual Database Design) ระดบตรรกะ (Logical Database Design)และระดบก�ยภ�พ (Physical Database Design)

ก�รพฒน�โปรแกรม (Program/Software Development) ก�รพฒน�ระบบส�ม�รถพฒน�ดวยก�รเขยนโปรแกรม หรอใชซอฟตแวรสำ�เรจรปบ�งชนด

ก�รทดสอบระบบ (System Testing) ขนตอนนเปนก�รทดสอบโปรแกรมทพฒน�ขนว�เปนไปต�มคณลกษณะทตองก�รหรอไม ประเดนทสำ�คญคอผใชตองมสวนรวมในก�รทดสอบใชระบบทพฒน�ใหม เพอใหแนใจว�ระบบทพฒน�ขนทำ�ง�นไดจรงและก�รทำ�ง�นไดครบถวนต�มตองก�ร ตลอดจนมขอผดพล�ดใดบ�งทจะตองแกไขกอนทจะน�ไปใชง�นจรงก�รน�ระบบใหมไปใช และก�รประเมนผล (Implementation and Evaluation)

วธก�รนำ�ระบบใหมไปใชรวมถงก�รตดตงอปกรณทจ�เปนเพอใหระบบใหมทำ�ง�นได ก�รฝกอบรมผใช และก�รปรบเปลยนหรอบ�รงรกษ�ใหทนสมยต�มสภ�พแวดลอมทเปลยนแปลงไปนอกจ�กนองคกร

49

ตองประเมนระบบทน�ไปใชว�ตรงต�มเป�หม�ยทตองก�รหรอไมหรอมคว�มง�ยในก�รใชง�นหรอไม ประสทธภ�พและคว�มเชอถอไดของระบบ ผลกระทบทมตอองคกร รวมถงประเมนผใชและผบรห�รทเกยวของว�มเจตคตตอระบบทพฒน�ขนใหมอย�งไรบ�ง

1.4.1.1.3 สำ�หรบแนวคดในก�รออกแบบฐ�นขอมลท�งก�รศกษ� โดย แอสเชนเฟลเตอร (Ashenfelter. 1999: 4-6) กล�วถง กระบวนก�รในก�รออกแบบฐ�นขอมลท�งก�รศกษ�และ วช�ก�ร (Database Design for Education and Academy) ประกอบดวย 7 ขนตอน ไดแก

1. ระบปญห�และวตถประสงค (Defining the Problem and Objective)

2. ศกษ�วจยฐ�นขอมลทมอยในปจจบน (Researching the Current Database)

3. ออกแบบโครงสร�งขอมล (Designing the Data Structures)

4. สร�งคว�มสมพนธ (Relationship)

5. กำ�หนดเรองกฎเกณฑ/ขอบงคบในก�รปฏบตก�ร (Implementing Rules and Constrains)

6. สร�งสวนมมมองและสวนก�รร�ยง�นผล (Creating Views and Reports)

7. ดำ�เนนก�รออกแบบ (Implementing the Design)

50

1.4.2 ภ�ษ�ทใชในระบบจดก�รฐ�นขอมล

ระบบก�รจดก�รฐ�นขอมลมภ�ษ�ในก�รใชง�นทสนบสนนก�รเข�ถงขอมลโดยผ�นท�งภ�ษ�ควร (Query Language) ทเปนคำ�สงใชในก�รคนคนขอมล แบงต�มหน�ทก�รทำ�ง�นออกเปน 2 สวน (ศรวจตร รตนแกวก�ญจน. 2546: 19); (Silberschatz; Korth; & Sudarshan.2002: 11-13) ดงน

1.4.2.1 ภ�ษ�นย�มขอมล (Data Definition Language: DDL)

เปนภ�ษ�ทใชในก�รนย�ม ขอมล ก�หนดโครงสร�งขอมลของฐ�นขอมล ( Database Schemes) คำ�สงนย�มของ ภ�ษ� DDL จะถกแปล ไดผลลพธเปนกลมของต�ร�งบนทกลงในพจน�นกรมขอมล (Data Dictionary) ซงจะทำ�หน�ทเกบขอมลทเกยวของกบโครงสร�งทไดจ�กก�รออกแบบฐ�นขอมลนน ๆ ขอมลในต�ร�งของพจน�นกรมขอมล เปนขอมลทเกยวกบคณลกษณะของขอมล (Metadata หรอ Data about data)ทกครงทฐ�นขอมลอ�น หรอบนทก หรอปรบเปลยนขอมลจะตองผ�นก�รตรวจสอบกบพจน�นกรมขอมลกอนเสมอ ว�ตรงกบนย�มทระบไวในพจน�นกรมขอมลหรอไม ตวอย�งภ�ษ�นย�มขอมลทใชก�รก�หนดโครงสร�ง

1.4.2.2 ภ�ษ�จดก�รขอมล (DML: Data Manipulation Language)

เปนภ�ษ�ใชในก�รเรยกใชสอบถ�ม หรอปฏบตก�รกบขอมลในฐ�นขอมล ภ�ษ� DML นมไวใหส�หรบใหผใชง�น(User) ใชปฏบตกบฐ�นขอมลไดสะดวก ไดแก

ก�รเพมค�ขอมลใหม บนทกลงฐ�นขอมล

51

ก�รลบค�ขอมลทไมตองก�รออกจ�กฐ�นขอมล

ก�รปรบเปลยนค�ขอมลทเกบอยในฐ�นขอมลใหทนสมย

1.4.2.3 ก�รคนคนค�ขอมลจ�กฐ�นขอมลม�ใชง�น

ตวอย�งก�รใชง�นในภ�ษ� SQL เพอห�ชอของลกค� ทมรหส (id) คอ 192-83-7465

select customer.customer-namefrom customerwhere customer.customer-id = 192-83-7465

นอกจ�กภ�ษ�ทใชในระดบตรรกะ ทเกยวของกบแบบจ�ลองขอมล ในสวนของ Logical Data Model ทไดแก DDL, DML แลว ยงมภ�ษ�ทใชในก�รควบคมขอมล (DCL: Data Control Language) ใชควบคมคว�มถกตองของขอมล คว�มปลอดภยของขอมล ก�รจดล�ดบก�รเรยกใชขอมลพรอมกน ก�รตรวจสอบสทธในก�รเรยกใชและก�รเข�ถงขอมล ควบคมขอมล ปองกนผใชเรยกขอมลพรอม ๆ กน เปนสวนประกอบของภ�ษ� SQL เชน คำ�สง GRANT, ADD เปนตน

1.4.2 ทฤษฎ แนวคดทเกยวของกบฐ�นขอมล

ฐ�นขอมล (Database) เปนก�รน�เอ�ขอมลต�ง ๆ ทมคว�มสมพนธกน ซงแตเดมจดเกบอยในแตละแฟมขอมลม�จดเกบไวในทเดยวกน ขอมลต�ง ๆ ทถกจดเกบเปนฐ�นขอมล นอกจ�กจะตองเปนขอมลทมคว�มสมพนธกนแลว ยงตองเปนขอมลทใชสนบสนนก�รด�

52

เนนง�นอย�งใดอย�งหนงขององคกร (กตต ภกดวฒนะกล; และจ�ลอง ครอตส�หะ. 2542: 9)

ยน ภวรวรรณ (2543, 1 กนย�ยน) กล�วว� ฐ�นขอมล หม�ยถง ทรวบรวมขอมลอย�งเปนระเบยน เพอก�รกำ�หนด Table, Form, Queries และ Scripts ทระบบจดก�รฐ�นขอมลเปนผสร�งและจดก�ร ฐ�นขอมลจะเกบขอมลไดเกอบทกชนด ซงกลมของขอมลทถกจดเกบอยในรปของแฟมขอมลจะมคว�มสมพนธระหว�งแฟมขอมลเดยวกน หรอหล�ย ๆ แฟมขอมล

แอสเชนเฟลเตอร (Ashenfelter. 1999: 2) กล�วว� ฐ�นขอมล โดยคว�มหม�ยขนพนฐ�นหม�ยถงก�รรวบรวมบนทกทเกยวของกบสงหนงสงใดเข�ไวดวยกน สวนคว�มหม�ยในท�งปฏบตหม�ยถง เปนก�รเกบรวบรวมส�ระเปนจรง (Data) อย�งใดอย�งหนงทมก�รจดก�รอย�งเปนระบบ

ล�รสน และเดวส (Larson; & Davis. 2005: Online) แหงมห�วทย�ลยแคลฟอรเนย เบรคเลย (University of California, Berkeley) กล�วถงฐ�นขอมล ว�หม�ยถง แหลงรวบรวมขอมลหรอร�ยก�รของหนวยง�น บคคล หรอกลม โดยมชดของขอมลทมคว�มสมพนธกน ถกน�ม�จดเกบไวดวยกน อ�จเปนรปแบบของบรรณ�นกรม ขอมลสถต ขอมลท�งธรกจ ภ�พต�ง ๆ เปนตน เพอใหส�ม�รถใชขอมลเหล�นนรวมกนไดอย�งรวดเรวและมประสทธภ�พ จ�กคว�มหม�ยในท�งปฏบตดงกล�วจะเหนไดว�สงส�คญหล�ย ๆ สงส�ม�รถจดเข�เปนฐ�นขอมลได โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รน�ต�ร�สงพมพเข�เกบไวในรปของดจตอล

53

ฐ�นขอมลจงเปนแหลงรวบรวมของขอมลและมก�รจดเกบขอมลอย�งเปนระบบ ขอมลทจดเกบนอ�จอยในแฟมขอมลเดยวกน หรอแยกเกบเปนหล�ยแฟมขอมล โดยชดของขอมลทจดเกบจะตองมคว�มสมพนธกนและเปนประโยชนในก�รสนบสนนก�รด�เนนง�นของบคคลหรอองคกร ซงบคคลผใชส�ม�รถเรยกใชขอมลในลกษณะต�ง ๆ ได เชน ก�รขอดขอมล ก�รแกไขขอมล ก�รเพมเตมหรอก�รลบขอมล โดยทวไปแลวก�รจดก�รเกบขอมลมกจะน�เอ�ระบบคอมพวเตอรม�ชวยในก�รจดเกบฐ�นขอมลเพอใหทนตอคว�มตองก�รใชขอมล ผใชส�ม�รถน�ขอมลไปใชในก�รแกปญห�ไดถกตองและเปนปจจบน

1.4.2.1 ระบบฐ�นขอมล

ระบบฐ�นขอมลโดยทวไปแลวเปนระบบททำ�ก�รประมวลและจดเกบขอมล โดยทระบบนทำ�ง�นเพอก�รจดก�รขอมลและสร�งขอมลส�รสนเทศทตอบสนองตอคว�มตองก�รของผใชเปนส�คญ โดยฐ�นขอมลถอเปนสวนหนงของระบบฐ�นขอมล ระบบฐ�นขอมลหนง ๆ อ�จมฐ�นขอมลอยหล�ยฐ�นขอมลเพอประโยชนในก�รใชง�นทแตกต�งกน ระบบฐ�นขอมล (Database System)เกยวของกบองคประกอบของระบบภ�ยในสภ�พแวดลอมของฐ�นขอมล โดยสภ�พแวดลอมของระบบฐ�นขอมล (Database System Environment) ประกอบดวย 5 สวนหลก (Rob; & Coronel.2002: 18-20) ทส�คญ ดงน

1.4.2.1.1 ขอมล (Data) กล�วไดว�เปนสวนทส�คญทสดในสภ�พแวดลอมของระบบฐ�นขอมลดวยค�ว� ขอมล นน เปนชดของคว�มเปนจรงทถกบรรจอยในฐ�นขอมล ทเกบรวบรวมไวในระบบคอมพวเตอร เพอจะถกน�ม�เรยกใชเพอก�รประมวลผล โดยโปรแกรมประยกตต�ง ๆ ฐ�นขอมลจะบรรจไปดวยสวนของขอมล

54

ปฏบตก�ร (Operational Data) และสวนบรรย�ยคณลกษณะของขอมล(Meta-data) โดยมโครงสร�งของขอมลเรยกว� สคม� (Schema)

1.4.2.1.2 ฮ�รดแวร (Hardware) หม�ยถง อปกรณท�งคอมพวเตอรทใชรวบรวมขอมล หรอประมวลผล ซงไดแก เครองคอมพวเตอร ตงแตเครองระดบไมโครคอมพวเตอร (Microcomputer)เครองมนคอมพวเตอร (Minicomputer) เมนเฟรมคอมพวเตอร (Mainframe Computer) หรอซปเปอรคอมพวเตอร (Super Computer) ตลอดจนสวนประกอบทเกยวของกบก�รควบคมก�รน�เข�และก�รแสดงผลลพธของขอมล ซงไดรวมถงอปกรณพวงอนไดแก แปนพมพ เม�ส (Mouse)และเครองพมพ ตลอดจนเครองมออเลกทรอนกสต�ง ๆ ห�กก�รประมวลผลกระทำ�ในระบบเครอข�ย อปกรณของระบบเครอข�ย ซงเปนก�รเชอมโยงคอมพวเตอรหล�ย ๆ เครองเข�ดวยกนทำ�ใหระบบเครอข�ยเพอจดก�รกบขอมลถกรวมอยในระบบของฮ�รดแวรดวย

1.4.2.1.3 ซอฟตแวร (Software) หม�ยถง ชดของโปรแกรมทใชโดยคอมพวเตอร ในระบบของฐ�นขอมลส�ม�รถจดแบง ซอฟตแวร ออกเปน 3 ประเภททใชในก�รปฏบตง�นระบบฐ�นขอมลดงน

โปรแกรมประยกตและโปรแกรมก�รใชง�น (Application Programs and Utility Software) ใชเพอเข�ถงและจดก�รกบขอมลของ DBMS โปรแกรมประยกตจะใชกบสวนของก�รร�ยง�นผล ก�รสร�งต�ร�ง จดก�รขอมลทมสวนในก�รตดสนใจโดยทวไปจะเปนโปรแกรมทถกพฒน�ขนม�เพอก�รทำ�ง�นในเรองใดเรองหนงโดยเฉพ�ะ

55

ซอฟตแวรระบบปฏบตก�ร (Operating System Software) เปนโปรแกรมทำ�หน�ทควบคมใหคอมพวเตอรหรอสวนทเปนฮ�รดแวร ปฏบตง�นไดครบถวน เปนไปต�มคว�มตองก�รของผใช รวมทงทำ�หน�ทควบคมก�รทำ�ง�นของอปกรณต�ง ๆ ทตองอยกบระบบคอมพวเตอร

โปรแกรมก�รจดก�รฐ�นขอมล (DBMS Software) ใชส�หรบจดก�รฐ�นขอมลในระบบฐ�นขอมล เชน โปรแกรม Microsoft Access และ SQL Server, Oracle Corporation’s Oracle เปนตน

บคคล (People) หม�ยถง ผเกยวของกบก�รใชระบบฐ�นขอมลทกคน ดวยก�รกำ�หนดจ�กก�รปฏบตหน�ทกบระบบ โดยบคล�กรทของเกยวกบระบบนนจะประกอบดวบคล�กรทมหน�ทในก�รจดก�รฐ�นขอมลต�ง ๆ กน โดยแตละองคก�รจะกำ�หนดทมผออกแบบ (Design Team) แตกต�งกนออกไป ตงแตคนเดยวจนถงองคกรขน�ดใหญททำ�ง�นเปนทม โดยปกตผเกยวของกบฐ�นขอมลจะประกอบดวยบคล�กร 5 ฝ�ย (Scabga. 2003: Online) ดงน

Database Administrator (DBA) ผบรห�รฐ�นขอมล เปนบคคลทมหน�ทอ�นวยก�รจดก�รควบคมโครงก�รทงหมด เปนผรบผดชอบกำ�หนดควบคมก�รใชง�นของฐ�นขอมลในองคก�ร โดยปกต DBA จะเปนหวหน�ทมออกแบบ หรอทปรกษ�โครงก�ร แตไมว�จะอยในฐ�นะใด DBA กจะเปนผว�งม�ตรก�รและม�ตรฐ�นของก�รทำ�ง�นของทม เปนผกำ�หนดนโยบ�ยก�รเรยกใชและควบคมก�รใชฐ�นขอมล

Data Administrator (DA) ผบรห�รขอมล หน�ทของ DA จะกว�งกว� DBA เนองจ�กไมไดควบคมเฉพ�ะก�รประมวลผลขอมล

56

จ�กฐ�นขอมลเท�นน แตมหน�ทเกยวของกบแหลงขอมลทงหมดนอกเหนอจ�กขอบเขตของ DBA

Database Designer นกออกแบบฐ�นขอมล มสวนในก�รรบผดชอบในด�นก�รจดก�รขอมลทจดเกบในฐ�นขอมล เปนผเลอกโครงสร�งทเหม�ะสมในก�รจดเกบและเปนตวแทนของขอมล ตองทำ�คว�มเข�ใจคว�มตองก�รของผใชขอมลเพอออกแบบใหตอบสนองตอคว�มตองก�รของผใชได

Application Programmers ผเขยนโปรแกรม ทำ�หน�ทในก�รพฒน�โปรแกรมเพอก�รเรยกใชขอมลจ�กฐ�นขอมลม�ประมวลผล

End Users ผใชระบบทอยปล�ยท�งสดของระบบ จดมงหม�ยหลกของระบบ คอจะตองทำ�ใหผใชระบบปล�ยท�งพอใจ ไดผลต�มทตองก�ร และใชง�นระบบไดโดยไมรสกว�มปญห�

นอกจ�กบคคลทง 5 ฝ�ยนแลวในกรณทระบบฐ�นขอมลมขน�ดใหญอ�จมบคล�กรบ�งสวนทตองดแลเฉพ�ะง�นเพมเตม เชน Database System Analysts เปนผเชยวช�ญมหน�ทคว�มรบผดชอบทจะศกษ�ทำ�คว�มเข�ใจระบบทองคก�รตองก�ร เปนผเข�ใจกระบวนก�รทำ�ง�นของฮ�รดแวรและซอฟตแวรโดยสวนรวม และ Computer Operations Staff หรอเจ�หน�ทควบคมเครอง (Operator) อ�จจะทำ�หน�ทควบคมก�รใชเครองพนฐ�น จดทำ� Backup เท�นน ซงในบ�งกรณองคก�รอ�จจะไมมเจ�หน�ทฝ�ยต�ง ๆ เหล�นโดยตรง แตใหผใชระบบปล�ยท�ง (End User) เปนผควบคมก�รทำ�ง�นดวยตนเอง

57

ขนตอนก�รด�เนนง�น (Procedures) เปนชดค�สง (Instruction) และขอปฏบต (Rule) ทเกยวกบก�รออกแบบและก�รใชง�นระบบฐ�นขอมล โดยมขนตอนเกยวของกบกรณของคว�มเสยห�ยทเกดขนกบระบบ องคประกอบของระบบ และก�รส�รองระบบ ขนตอนก�รด�เนนก�รนเข�ไปเกยวของตงแตก�รจดก�รเรองขอมลทเข�สระบบและส�รสนเทศทออกจ�กระบบ

  

1.4.2.2 คว�มสำ�คญของระบบฐ�นขอมล

ระบบฐ�นขอมลกอใหเกดขอดม�กกว�ก�รเกบขอมลแบบแฟมขอมล ระบบฐ�นขอมลจงมคว�มสำ�คญ (รววรรณ เทนอสระ. 2543: 18-19); (กตต ภกดวฒนะกล; และจ�ลอง ครอตส�หะ.2542: 16-17) ดงน

1.4.2.2.1 ส�ม�รถลดคว�มซำ�ซอนของขอมล (Redundancy can be reduced.) ก�รน�ขอมลม�เกบไวในฐ�นขอมล DBMS จะชวยในก�รควบคมคว�มซำ�ซอนทงในด�นก�รจดเกบและก�รประมวลผล

1.4.2.2.2 ส�ม�รถหลกเลยงคว�มขดแยงของขอมล (Inconsistency can be avoided.)

1.4.2.2.3 ส�ม�รถกำ�หนดใหขอมลมรปแบบและม�ตรฐ�นเดยวกน

(Standard can be enforced.)

58

1.4.2.2.4 ส�ม�รถกำ�หนดระดบคว�มปลอดภยใหขอมลได

(Security restrictions can be applied.)

1.4.2.2.5 ส�ม�รถรกษ�คว�มถกตองและเชอถอไดของขอมล

เกดก�รดำ�รงไวซง บรณภ�พของขอมล (Integrity can be maintained.)        

1.5 ทฤษฎทเกยวของกบก�รประช�สมพนธ

ทฤษฎก�รประช�สมพนธ

นย�มของก�รประช�สมพนธ คำ�ว� ก�รประช�สมพนธ แปลม�จ�กคำ�ในภ�ษ�องกฤษ คอ Public Relations โดยคำ�ว� Public แปลเปนภ�ษ�ไทยคอ ประช� ซงหม�ยถง หมคน และคำ�ว� Relations แปลเปนภ�ษ�ไทยคอ สมพนธ ซงหม�ยถง ก�รผกพน ดงนนคำ�ว�ก�รประช�สมพนธเมอแปลต�มตวอกษร กจะไดคว�มหม�ยว� ก�ร“เกยวของผกพนกบหมคน”

59

Bernays (1952) ผบกเบกง�นประช�สมพนธ ใหคว�มเหนว� ก�รประช�สมพนธมคว�มหม�ย 3 ประก�ร ดวยกน คอ 1) เผยแพรชแจงใหประช�ชนทร�บ 2) ชกชวนใหประช�ชนมสวนรวมดวย

ตลอดจนเหนดวยกบวตถประสงคและวธดำ�เนนง�นของสถ�บน 3) ประส�นคว�มคดเหนของกลมประช�ชนทเกยวของใหเข�กบจดมงหม�ย และวธก�รดำ�เนนง�นของสถ�บน

สะอ�ด อ�งโดย วรช (2535) ใหคำ�จำ�กดคว�มว� ก�ร“ประช�สมพนธ คอ วธก�รของสถ�บนอนมแบบแผนและก�รกระทำ�ทตอเนอง ในอนทจะสร�งหรอยงใหเกดคว�มสมพนธอนดกบกลมประช�ชน

เพอใหสถ�บนและกลมประช�ชนทเกยวของ มคว�มร คว�มเข�ใจ และใหคว�มสนบสนนรวมมอซงกนและกน อนจะเปนประโยชนใหสถ�บนนนๆ ดำ�เนนง�นไปไดผลดสมคว�มมงหม�ย โดยมประช�มต

เปนแนวบรรทดฐ�นสำ�คญดวย นอกจ�กน ยงมสม�คม สถ�บน ”ตลอดจนนกวช�ก�รและผเชยวช�ญด�นก�รประช�สมพนธอกเปนจำ�นวนม�ก ต�งกใหคว�มหม�ยและคำ�จำ�กดคว�มของก�รประช�สมพนธไวอย�งหล�กหล�ย ซงสวนใหญจะมคว�มแตกต�งกนในถอยคำ�และร�ยละเอยดปลกยอย แตแนวคว�มคดและคว�มหม�ยจะอยในแนวเดยวกนทงสน ดงนนกล�วโดยสรป ก�รประช�สมพนธ คอ ก�ร“เสรมสร�งคว�มสมพนธและคว�มเข�ใจอนด ระหว�งองคกรหรอสถ�บนกบกลมประช�ชนทเกยวของ เพอหวงผลในคว�มรวมมอและสนบสนนจ�กประช�ชนนนเอง ” (วรช, 2535)

ศ�สตรและศลปของก�รประช�สมพนธ

60

ก�รประช�สมพนธอ�จพจ�รณ�ไดว�เปนทงศ�สตรและศลปะไปพรอมๆกน ในตวเอง โดยส�ม�รถอธบ�ยคว�มละเอยด ไดดงน

ก�รประช�สมพนธทเปนศ�สตร

ศ�สตรในทนหม�ยถงวทย�ก�ร คว�มร คว�มเชอถอทกำ�หนดไวเปนระบบระเบยบทพงเชอถอได และส�ม�รถศกษ�คนคว�ห�คว�มจรงไดอย�งมระเบยบแบบแผนและมระบบวช�ก�รประช�สมพนธ เปนวช�ทมระเบยบแบบแผน มเหตมผลและอ�จศกษ�เรยนรไดจ�กตำ�หรบตำ�ร�ต�งๆ เปนก�รศกษ�คนคว�ห�หลกและทฤษฎทน�เชอถอไดไวใชเปนแนวท�งในก�รดำ�เนนง�นประช�สมพนธ มก�รศกษ�คนคว�ถงกระบวนก�รในก�รสอส�รประช�สมพนธของมนษย เพออธบ�ยและวเคร�ะหพฤตกรรมของมนษยทมปฏกรย�สมพนธตอกนในสงคม รวมทงก�รศกษ�วจยถง ประช�มต และคว�มสมพนธกนระหว�งกลมบคคลกบองคกรสถ�บนทเกยวของ เปนตน สงต�งๆ เหล�นส�ม�รถศกษ� เรยนรวธก�ร และถ�ยทอดคว�มรใหแกผอนได ฉะนน จงกล�วไดว� วช�ก�รประช�สมพนธอยในขอบเขตของศ�สตรท�งด�นสงคมวทย�

ก�รประช�สมพนธทเปนศลปะ

ก�รประช�สมพนธมลกษณะก�รดำ�เนนง�นทตองอ�ศยคว�มร คว�มส�ม�รถ รวมทงประสบก�รณและทกษะของแตละบคคล ทงยงตองประกอบดวยเทคนคก�รประช�สมพนธบ�งอย�งทเปนคว�มส�ม�รถเฉพ�ะตว เชน คว�มส�ม�รถและทกษะในก�รสอส�ร ซงถ�ยทอดและลอกเลยนแบบกนไดย�ก ทงนเนองจ�กคว�มส�ม�รถเฉพ�ะตวของแตละคนยอมไมเหมอนกน เทคนคอย�งหนงทนกประช�สมพนธคนหนงนำ�ไปใชแลวประสบผลสำ�เรจ ห�กนกประช�สมพนธอกผหนงนำ�ไปใชอ�จไมไดผลและประสบคว�มลมเหลว

61

กได ทงนขนอยกบคว�มส�ม�รถเฉพ�ะตว คว�มเหม�ะสมของสถ�นก�รณ สภ�พแวดลอม เวล� และสถ�นท เปนตน โดยทก�รประช�สมพนธเปนก�รนำ�เอ�หลกก�ร คว�มรทไดศกษ�ม� ไปประยกตใช จงมลกษณะเปนศลปะ ก�รดำ�เนนง�นประช�สมพนธจะยดถอกฎเกณฑ หรอระเบยบแบบแผนทต�ยตวไมได แตจะตองปรบเปลยนกลยทธและวธก�รใหสอดคลองเหม�ะสมกบเงอนไขของสถ�นก�รณทเปนอยในขณะนน ทงน ศลปะของก�รประช�สมพนธจะตองใชคว�มส�ม�รถพเศษเฉพ�ะตวเปนหลก ดงนนคณสมบตสวนตวของผทำ�ง�นประช�สมพนธ จงเปนสงสำ�คญอย�งยงตอคว�มสำ�เรจหรอลมเหลวของง�นประช�สมพนธนนๆ

ก�รตดตอสอส�ร

ดงทไดกล�วม�ข�งตนแลวว� ก�รประช�สมพนธ คอ ก�รเสรมสร�งคว�มสมพนธและคว�มเข�ใจอนด ระหว�งองคกรหรอสถ�บนกบกลมประช�ชนทเกยวของ เพอหวงผลในคว�มรวมมอและสนบสนนจ�กประช�ชนนนเอง ซงคว�มเข�ใจอนดและคว�มสมพนธจะเกดขนไดกตองอ�ศยก�รตดตอสอส�รเปนเครองมอเพอนำ�ขอมลหรอเนอห�ส�ระ จ�กบคคลหนงไปยงอกบคคลหนง

นย�มของก�รตดตอสอส�ร

ก�รตดตอสอส�รคอ กระบวนก�รในก�รสงผ�นหรอสอคว�ม“หม�ยระหว�งบคคล หรอคอ ศลปะแหงก�รถ�ยทอดข�วส�ร คว�ม” “รสกนกคดและทศนคตจ�กบคคลหนงไปสอกบคคลหนง ” (วรช, 2535) สงคมมนษยเปนสงคมทสม�ชกมพฤตกรรมคว�มตองก�รเกยวกบก�รแลกเปลยนข�วส�รซงกนและกน ทงนโดยทมนษยมคว�มส�ม�รถในก�รสอคว�มหม�ยใหผอนเข�ใจได โดยแสดงออกในรปของ

62

คว�มตองก�ร คว�มปร�รถน� คว�มรสกนกคด คว�มรและประสบก�รณต�งๆ จ�กบคคลหนงไปสอกบคคลหนง ก�รตดตอสอส�รจงมคว�มสำ�คญยงในก�รดำ�เนนชวตอยในสงคมของมนษย

องคประกอบของก�รสอส�ร

ก�รตดตอสอส�รมองคประกอบทสำ�คญ 4 ประก�ร คอ

ผสงส�ร (Sender)

คอผทเรมตนกระบวนก�รสอส�ร อ�จจะเปนบคคล กลมบคคล องคกร หรอสถ�บนกได ในก�รสอส�รเพอก�รประช�สมพนธปองกนไฟป� ผสงส�รคอหนวยง�นทเกยวของ ไดแก ศนยควบคมไฟป�สถ�นควบคมไฟป� หรอถ�เปนบคคลกไดแก เจ�หน�ทประช�สมพนธปองกนไฟป� เปนตน

ข�วส�ร (Message)

คอเนอห�ส�ระทผสงส�รตองก�รสง ซงเนอห�ส�ระดงกล�วนส�ม�รถสอคว�มหม�ยหรอตคว�มหม�ยใหเกดคว�มเข�ใจได ในก�รสอส�รเพอก�รประช�สมพนธปองกนไฟป�นน ข�วส�รไดแก คว�มรเรองไฟป� ผลกระทบทเกดจ�กไฟป� วธก�รปองกนไฟป� วธก�รดบไฟป� เปนตน

สอ หรอ ชองท�ง (Media or Channel)

คอหนท�งหรอวถท�งทจะนำ�เอ�ข�วส�รจ�กผสงส�รไปยงผรบ ห�กปร�ศจ�กสอหรอชองท�งแลว ข�วส�รกไมอ�จไปถงผรบได ชองท�งในก�รสอส�รมม�กม�ย เชน ก�รพด ก�รเขยน ก�รสงสญญ�ณ

63

ควน สญญ�ณเสยงกลอง ไปจนถงชองท�งก�รสอส�รททนสมยในปจจบน ไดแก ก�รพมพ วทย โทรทศน ภ�พยนตร และระบบอนเตอรเนต เปนตน

ผรบส�ร (Receiver)

คอบคคลหรอกลมบคคลทเปนเป�หม�ยของก�รสอส�ร และเปนจดหม�ยปล�ยท�งของก�รสอส�ร โดยเปนผรบข�วส�รทผสงส�รสงม�ใหโดยผ�นท�งสอหรอชองท�ง ผรบส�รจงเปนผทผสงส�รพย�ย�มทจะสร�งคว�มสมพนธและคว�มเข�ใจต�มทผสงส�รประสงคหรอปร�รถน� ในก�รสอส�รเพอก�รประช�สมพนธปองกนไฟป�นน ผรบส�ร คอ ประช�ชน หนวยง�นเอกชน หรอหนวยง�นภ�ครฐอนๆ ทผสงส�รตองก�รใหข�วส�ร เพอสร�งคว�มเข�ใจอนดในเรองปญห�ไฟป�และใหเกดคว�มรวมมอในก�รปองกนไฟป�

สอประช�สมพนธ

คอหนท�งหรอวถท�งในก�รนำ�ข�วส�รทตองก�รประช�สมพนธจ�กผสงไปสผรบ ในปจจบนสอในก�รประช�สมพนธมม�กม�ยและหล�กหล�ย อนเปนผลเนองม�จ�กก�รพฒน�ด�นเทคโนโลยของโลกอย�งไรกต�มส�ม�รถแบงสอประช�สมพนธโดยพจ�รณ�ต�มลกษณะของสอ ไดเปน 5 ประเภทคอ

สอบคคล

หม�ยถงตวบคคลททำ�หน�ทถ�ยทอดเรองร�วต�งๆ สบคคลอน สอบคคลจดไดว�เปนสอทมประสทธภ�พสงในก�รประช�สมพนธ โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รโนมน�วจตใจ เนองจ�กตดตอกบผรบส�รโดยตรง สวนใหญอ�ศยก�รพดในลกษณะต�งๆ เชน ก�รสนทน�พบปะพดคย

64

ก�รประชม ก�รสอน ก�รใหสมภ�ษณ ก�รโตว�ท ก�รอภปร�ย ก�รป�ฐกถ� และก�รพดในโอก�สพเศษ ต�งๆ แตสอบคคลกมขอจำ�กดคอ ในกรณทเนอห�เปนเรองซบซอน ก�รใชคำ�พดอย�งเดยวอ�จไมส�ม�รถสร�งคว�มเข�ใจไดทนท และเปนสอทไมถ�วร ย�กแกก�รตรวจสอบและอ�งอง นอกจ�กจะมผบนทกคำ�พดนนๆ ไวเปนล�ยลกษณอกษรหรอบนทกเสยงเอ�ไว

สอมวลชน

จ�กขอจำ�กดของสอบคคลทไมส�ม�รถใชเปนสอกล�งถ�ยทอดข�วส�รเพอก�รประช�สมพนธสคนจำ�นวนม�กพรอมกนในเวล�เดยวกนอย�งรวดเรว มนษยจงไดพฒน�เทคโนโลยก�รสอส�ร และเกดเปนสอมวลชนเพอม�รบใชภ�รกจดงกล�ว สอมวลชนอ�จแบงประเภทต�มคณลกษณะของสอไดเปน 5 ประเภท คอ หนงสอพมพ นตยส�ร วทยกระจ�ยเสยง วทยโทรทศน และภ�พยนตร (มห�วทย�ลยสโขทยธรรม�ธร�ช, 2532)

ทงน สอหนงสอพมพและนตยส�รมคว�มคงทนถ�วร ส�ม�รถนำ�ข�วส�รม�อ�นใหมไดซำ�แลวซำ�อก แตมขอจำ�กดสำ�หรบบคคลทต�บอดหรออ�นหนงสอไมออก

สวนสอวทยกระจ�ยเสยงเปนสอทสงไปไดไกลเพร�ะใชคลนวทย ไมมขอจำ�กดด�นก�รขนสงเหมอนหนงสอพมพหรอนตยส�ร และส�ม�รถรบฟงในขณะททำ�ง�นอย�งอนไปดวยได แตมขอจำ�กดคอ ผฟงไมส�ม�รถยอนกลบม�ฟงไดใหมอก ดงนนห�กมไดตงใจฟงในบ�งครงกทำ�ใหไดข�วส�รทไมสมบรณ

65

สอวทยโทรทศน และภ�พยนตร จดเปนสอทมประสทธภ�พในก�รสอส�รม�กทสด เนองจ�กส�ม�รถเหนภ�พเคลอนไหวและไดยนเสยง ทำ�ใหก�รรบรเปนไปอย�งชดเจนและมประสทธภ�พยง แตมขอจำ�กดคอ ตองใชไฟฟ�หรอแบตเตอร ทำ�ใหไมส�ม�รถเข�ถงพนทห�งไกลทยงไมมไฟฟ�ใช

สอสงพมพ

เปนสอในก�รประช�สมพนธทหนวยง�นเปนผผลตและเผยแพรไปสกลมเป�หม�ย ดวยวตถประสงคในก�รผลตและรปแบบของสงพมพทแตกต�งกนออกไป ไมว�จะเปนสงพมพทไมไดเยบเลม เชน แผนปลว แผนพบ โปสเตอร จดหม�ยข�ว เปนตน หรอทเยบเปนเลม เชน ว�รส�ร เอกส�รเผยแพร หนงสอในโอก�สพเศษ ร�ยง�นประจำ�ป เปนตน ปจจบนคว�มนยมในก�รใชสอประเภทสงพมพเพอก�รประช�สมพนธนมอยม�กและมรปแบบทหล�กหล�ยออกไปอกม�กม�ย เชนในรปปฏทน รปลอก สมดบนทก ซงลวนแตเปนสอทเข�ถงประช�ชนไดอย�งมประสทธภ�พ มอ�ยก�รใชง�นน�น แตมขอจำ�กดในเรองก�รนำ�เสนอเนอห�ซงตองใหเหม�ะสมกบกลมเป�หม�ย เชนแผนพบทเขยนดวยภ�ษ�วช�ก�ร ถ�สงไปใหประช�ชนในชนบท อ�จจะไมส�ม�รถเข�ใจเนอห�ทตองก�รประช�สมพนธไดเลย

สอโสตทศน

เปนสอทผรบส�ม�รถรบไดทงภ�พ และหรอเสยง โดยปกตสอโสตทศนแบงไดเปน 2 สวน คอ สวนทเปนสอวสด และสวนทเปนสออปกรณ โดยสอวสดอ�จจะส�ม�รถใชไดดวยตวเองโดยตรง เชน

66

ภ�พว�ด แบบจำ�ลอง หรอของตวอย�ง หรออ�จตองนำ�ไปใชรวมกบสออปกรณ เชนเทปบนทกเสยง เทปวดทศน ฟลมภ�พยนต แผนดสเกต แผนซดรอม เปนตน สวนทเปนสออปกรณไดแก เครองเลนเทปบนทกเสยง เครองเลนวดทศน เครองฉ�ยภ�พยนต และเครองคอมพวเตอร เปนตน โดยภ�พรวมแลว สอโสตทศนมขอดคอมคว�มน�สนใจ เปนสอทคงทนถ�วร นำ�ม�ใชไดบอยครง และส�ม�รถคดลอกเพอนำ�ไปใชทอนไดง�ย แตมขอจำ�กดคอตองใชอปกรณซงบ�งประเภทมร�ค�แพงและตองมคว�มรในก�รใช และจำ�เปนตองใชไฟฟ�หรอแบตเตอร เปนแหลงพลงง�น

ในปจจบนน คอมพวเตอรไดเข�ม�มอทธพลอย�งม�กในก�รตดตอสอส�รและในง�นประช�สมพนธ ก�รประช�สมพนธโดยใชสอผสม (Multi-media) ไดรบคว�มนยมอย�งกว�งขว�ง เพร�ะเปนสอทส�ม�รถดงดดคว�มสนใจไดเปนอย�งดเนองจ�กใหทงภ�พนง ภ�พเคลอนไหว และเสยง ทสมจรงเปนธรรมช�ต และผรบยงส�ม�รถมสวนรวมและตอบสนองตอสอดงกล�วได สวนขอจำ�กดคอมคว�มยงย�กในก�รจดเตรยมอปกรณ ผรบตองมคว�มรในก�รใชคอมพวเตอรพอสมควร และตองใชไฟฟ�หรอแบตเตอรเปนแหลงพลงง�น

นอกจ�กน ในยคทโลกไรพรมแดน ก�รสอส�รและประช�สมพนธผ�นระบบอนเตอรเนต (Internet) ยงทวคว�มสำ�คญขนเรอยๆ และจะกล�ยเปนสวนหนงในชวตประจำ�วนของพลโลกในอน�คตอนใกลน โดยอนเตอรเนตมขอดคอส�ม�รถเข�ถงประช�ชนทวทกมมโลกไดอย�งรวดเรว และเปนก�รสอส�รสองท�งทผรบส�ม�รถโตตอบเพอซกถ�มขอมลเพมเตม หรอขอมลทไมเข�ใจไดโดยตรงผ�นท�งระบบจดหม�ยอเลคโทรนค (E-mail)

67

สอกจกรรม ปจจบนสอนมคว�มหม�ยขย�ยขอบเขตกว�งขว�งไปถงกจกรรม

ทส�ม�รถสอคว�มรสกนกคด คว�มร อ�รมณ และเรองร�วข�วส�รไปสกลมเป�หม�ยได สอประเภทกจกรรมมไดม�กม�ยหล�ยรปแบบเชน ก�รจดประชม สมมน� ฝกอบรม ก�รแถลงข�ว ก�รส�ธต ก�รจดรวขบวน ก�รจดนทรรศก�ร ก�รจดแขงขนกฬ� ก�รจดแสดง ก�รจดกจกรรมท�งก�รศกษ� ก�รจดกจกรรมเสรมอ�ชพ ก�รจด

2 เอกส�รทเกยวของ

2.1 เอกส�รเกยวกบก�รออกแบบฐ�นขอมล

โอภ�ส เอยมสรวงศ (2551:37) หนงสอเลมนกล�วว�ระบบจดก�รฐ�นขอมล (Database Management System) หรอมกเรยกยอๆ ว� DBMS คอซอฟตแวรทใชเปนเครองมอของผใชเพอโตตอบกบฐ�นขอมล ซง DBMS จะประกอบไปดวยฟงกชนหน�ทต�งๆ ในก�รจดก�รกบขอมล รวมทงภ�ษ�ทใชในก�รทำ�ง�นกบขอมล ซงมกใชภ�ษ� SQL ในก�รโตตอบระหว�งกนกบผใชดวยก�รสร�ง ก�รเรยกด และก�รบำ�รงรกษ�ฐ�นขอมล นอกจ�กน DBMS ยงมหน�ทในก�รรกษ�คว�มมนคงและคว�มปลอดภยของขอมล ดวยก�รปองกนมใหผไมมสทธก�รใชง�นเข�ม�ละเมดขอมลในฐ�นขอมลทเปนศนยกล�งได รวมถงก�รสำ�รองขอมลและก�รกขอมล ในกรณขอมลห�ย เปนตน

2.2 เอกส�รเกยวกบเครองมอทใชพฒน�ฐ�นเวบไซต

กฤษเกษมโอสถ (2545:1) Dreamweaver MX (ซงตอไปเร�เรยกสนๆว� Dreamweaver) เปนโปรแกรมของบรษท Macromedia Inc. ทใชสำ�หรบออกแบบและพฒน�เวบไซตเวบเพจ

68

และเวบแอปพลเคชนดวยโปรแกรม Dreamweaver เร�ส�ม�รถทจะออกแบบและพฒน�เวบไซตโดยก�รเขยนโคดภ�ษ� HTML หรอใชเครองมอทโปรแกรม Dreamweaver มใหซงเครองมอเหล�นจะสร�งโคดภ�ษ� HTML ใหเร�โดยอตโนมตโดยทเร�ไมจำ�เปนตองเขยนโคดภ�ษ� HTML เองในปจจบนโปรแกรม Dreamweaver นอกจ�กจะสนบสนนก�รใชง�นกบภ�ษ� HTML แลวยงสนบสนนก�รใชง�นรวมกบเทคโนโลยท�งด�นเวบเพจอนๆดวยเชน CSS และจ�ว�สครปตเปนตนก�รสร�งเวบแอปพลเคชน (Web Application) ดวยโปรแกรม Dreamweaver นนกส�ม�รถทำ�ไดอย�งสะดวกและรวดเรวม�กยงขนดวยเครองมอต�งๆทโปรแกรมมใหทำ�ใหเร�ส�ม�รถทจะสร�งก�รตดตอกบฐ�นขอมลและดงขอมลจ�กฐ�นขอมลโดยไมจำ�เปนทตองเขยนโคดของเซรฟเวอรสครปต (Server Script) เลยตวโปรแกรมจะสร�งใหเองโดยอตโนมตซงจะทำ�ใหเวล�ทใชในก�รพฒน�เวบแอปพลเคชนนนนอยลง

 

2.3 เอกส�รเกยวกบเครองมอทใชพฒน�ฐ�นขอมล

อนรรมนงค คณมณ (2545:5) PHP เปนภ�ษ�จำ�พวก scripting language คำ�สงต�งๆจะเกบอยในไฟลทเรยกว� สครปต (script) และเวล�ใชง�นตองอ�ศยตวแปรชดคำ�สง ตวอย�งของภ�ษ�สครปกเชน JavaScript, Perl เปนตน ลกษณะของ PHP ทแตกต�งจ�กภ�ษ�สครปตแบบอนๆ คอ PHP ไดรบก�รพฒน�และออกแบบม� เพอใชง�นในก�รสร�งเอกส�รแบบ HTML โดยส�ม�รถสอดแทรกหรอแกไขเนอห�ไดโดยอตโนมต ดงนนจงกล�วว� PHP เปนภ�ษ�ทเรยกว�

69

server-side หรอ HTML-embedded scripting language เปนเครองมอทสำ�คญชนดหนงทชวยใหเร�ส�ม�รถสร�งเอกส�รแบบ Dynamic HTML ไดอย�งมประสทธภ�พและมลกเลนม�กขน ถ�ใครรจก Server Side Include (SSI) กจะส�ม�รถเข�ใจก�รทำ�ง�นของ PHP ไดไมย�ก สมมตว� เร�ตองก�รจะแสดงวนเวล�ปจจบน ทผเข�ม�เยยมชมเวบไซดในขณะนน ในตำ�แหนงใด ตำ�แหนงหนงภ�ยในเอกส�ร HTML ทเร�ตองก�ร อ�จจะใชคำ�สงในรปแบบนเชน ไวในเอกส�ร HTML เมอ SSI ของ Web Server ม�พบคำ�สงน กจะกระทำ�คำ�สง date.pl ซงในกรณน เปนสครปตทเขยนดวยภ�ษ� perl สำ�หรบอ�นเวล� จ�กเครองคอมพวเตอร แลวใสค�เวล�เปนเอ�พท (output) และแทนทคำ�สงดงกล�ว ลงในเอกส�ร HTML โดยอตโนมต กอนทจะสงไปยงผอ�นอกทหนง 

2.4 บทคว�มทเกยวของกบสตรมมง

คำ�ว� สตรมมง “ ” (streaming) จะถกนำ�ไปใชในกรณทคณส�ม�รถเลนไฟลมลตมเดยบนเครองคอมพวเตอรไดโดยไมตองมก�รด�วนโหลดจ�กอนเทอรเนตจนครบไฟล เนองจ�กก�รด�วนโหลดไฟลมลตมเดยทงไฟลจะใชเวล�คอนข�งม�ก ดงนนก�รเลนไฟลมลตมเดยจ�กอนเทอรเนตดวยเทคนค สตรมมง จะทำ�ใหส�ม�รถแสดงผล“ ”ขอมลไดกอนทไฟลทงหมดจะถกสงผ�นเข�ม�ยงเครองคอมพวเตอรของคณนนเอง สำ�หรบก�รทำ�ใหเทคนคสตรมมงส�ม�รถเลนไฟลมลตมเดยไดอย�งสมบรณนน คอมพวเตอรทใชจะตองประมวลประมวลผลไดเรวพอดวย เนองจ�กขอมลทถกสงเข�ม�ยงเครองนอกจ�กจะตองไดรบก�รจดเกบเข�ไวในหนวยคว�มจำ�บฟเฟอรแลว มนยงตองมก�รแปลงขอมลเหล�นน เพอนำ�ไปแสดงผลในรปของเสยง หรอวดโอ อกดวย ซงถ�ขนตอนใดขนตอนหนงล�ช� คณกจะสงเกตเหนไดทนทว�

70

วดโอ หรอเสยงมก�รกระตก หรอแนนงเปนพกๆ (ก�รกำ�หนดขน�ดของหนวยคว�มจำ�บฟเฟอร คว�มเรวของเครองคอมพวเตอร และอนเทอรเนต เปนตวแปรสำ�คญในก�รปรบแตงใหก�รเลนสตรมมงบนเครองคอมพของคณร�บรน)

ตวอย�งของก�รใชสตรมมงทคณส�ม�รถพบเหนไดกเชน เวล�ทคณเข�ไปในเวบไซตศลปนเพลง แลวพบว� มตวอย�งเพลงใหมใหลองฟง ซงพอคลกปบภ�ยในอดใจกไดยนเพลงนนเลนออกม� นนแสดงว� ท�งเวบไซตไดใชเทคนคก�รทำ�สตรมมงเพอเลนเพลงใหมใหคณไดทดลองฟงทนท ทเลนเพลงไดเรวกเนองจ�กมนไมใชเปนก�รด�วนโหลดไฟลเพลงใหมทงเพลงเข�ม�ในเครองคอมพวเตอรของคณนนเอง ซงสวนใหญท�งเวบไซตกจะใหไดฟงแคบ�งสวนของเพลงเท�นน ทงนเพอสร�งคว�มรสกใหเกดคว�มตองก�รฟงทงเพลง นอกจ�กน ไฟลมลตมเดยต�งๆ ทเลนใน Real Audio หรอ QuickTime สวนใหญกจะเปนสตรมมง ซงขอมลทสตรมมงเข�ม�ยงเครองคอมพวเตอรจะไมอยในรปของไฟลทนำ�ไปใชง�นตอได แตถ�คณด�วนโหลดซอฟตแวรทเปนแชรแวร หรอฟรแวรจ�กอนเทอรเนต ไฟลเหล�นไมใชขอมลสตรมมง เนองจ�กมนไดผ�นกระบวนก�รด�วนโหลดไฟลทสมบรณ เพอส�ม�รถนำ�ไฟลไปใชง�นตอไดนนเอง

วร�งคกล รงแสงทวศกด (2550:1) ในอดตก�รนำ�เสนอสอ Audio/Video บน Web จำ�เปนตองใชวธก�ร download-and-play ซงก�รทจะรบชมสอนนๆไดนน จะตองทำ�ก�ร download ขอมลทงหมดม�กอนจงจะส�ม�รถเลนได ซงถงแมจะเปนสอขน�ดเลกเพยง 30 วน�ทกต�ม กอ�จจะตองใชเวล� Download ถง 20 น�ทกอนทจะส�ม�รถนำ�ม�ใชฟง/ชมได แตในปจจบนสอผสม(Multimedia)

71

ส�ม�รถนำ�เสนอผ�น web browser ในระบบ intranet และ internet อย�งมประสทธภ�พม�กขน

โดยทวธก�รสงขอมล Audio และ Video ผ�น web browser ม 2 ประเภทใหญ ๆ คอ ก�รใช Web Server ในก�รนำ�ขอมลสงไปยง โปรแกรมทใชนำ�เสนอสอนนๆ และอกวธหนงคอก�รใช Streaming Media Server ซงจะใช Server โดยเฉพ�ะในก�รใหบรก�รขอมล Audio/Video โดยท StreamingMedia file จะเรมเกอบจะในทนททเลน ระหว�งทขอมลกำ�ลงถกสง ผชมส�ม�รถรบฟง/ชม สอนนๆไดทนท โดยไมจำ�เปนตองรอให download ขอมลทงหมดกอน โดยม Buffer เปนตวชวย

2.4.1 คำ�ศพททเกยวของกบ streaming media

Bandwidth : ปรม�ณก�รสงขอมลทส�ม�รถสงได ณ เวล�ใดเวล�หนง ในระบบเครอข�ย bandwidth ทสงจะแสดงถงก�รสงผ�นขอมลทเรวกว� bandwidth ตำ� ค�ของ bandwidth จะแสดงในรป bits per second (bps)

Broadcast : อธบ�ยถงก�รสงสญญ�ณกระจ�ยไปยงเครองผรบ ในก�รรบสญญ�ณ ท�งฝงผรบจะไมส�ม�รถควบคมสอททำ�ก�รสงสญญ�ณขณะนนได ซงเมอเปรยบเทยบกบก�รสงสญญ�ณแบบ on-demand เครองผรบจะส�ม�รถทำ�ก�รควบคมก�รเปด ปด หรอเลนสอนนๆได

Broadcast Unicast : เปนก�รรบสญญ�ณซงก�รตดตอระหว�งผสงและผรบ จะเปนแบบหนงตอหนง และก�รตดตอระหว�งผสงและผรบจะตองมก�รตดตอกนตลอดเวล�ระหว�งก�รสงขอมล

72

Broadcast Multicast : ทำ�ก�รสงสญญ�ณจ�กเครองใหบรก�ร(server)หนงส�ยสญญ�ณไปยงผรบ(client)จำ�นวนม�ก โดยทผรบจะรอทำ�ก�รตรวจสอบจ�ก IP ของเครองใหบรก�ร

On-Demanded : อธบ�ยถงก�รสงสญญ�ณไปยงเครองผรบ โดยทผรบส�ม�รถควบคมสอนนๆ ได เชนในกรณของสอวดโอ ผรบส�ม�รถ play, pause , forwarded ได ซงไมส�ม�รถทำ�ไดในก�รสงสญญ�ณแบบ broadcast

On-Demanded Unicast : เปนก�รตดตอแบบหนงตอหนงระหว�งผใหบรก�รและผรบ ซงผสงจะสร�งเสนท�งเชอมตอสญญ�ณ สำ�หรบผรบแตละร�ย

Codec : เปนคำ�ยอของ Compressor/Decompressor วธก�รของซอฟแวรหรอฮ�รดแวรของก�รบบอดและแตกไฟล สวนม�กจะใชกบวดโอ และเสยงบนอนเตอรเนต โดยเฉพ�ะกบ streaming media

Buffer: กระบวนก�รในก�รรวบรวมขอมลเพยงไมกวน�ทกอนทไฟลสตรมมงจะเลนจรง

  2.4.2 คว�มแตกต�งระหว�ง streaming with web server กบ streaming with streaming media server

2.4.2.1 Streaming With Web Server ก�รใชง�นเรมจ�กทำ�ก�รแปลง Audio/Video ใหอยในรปแบบสอทเหม�ะสมสำ�หรบก�รสงขอมลบน internet โดยพจ�รณ�จ�ก bandwidth และทำ�ก�ร upload แฟมมลตมเดยไปยง web server และสร�งเวบเพจทระบ URL ของแฟมมลตมเดยนน ๆ เมอมก�รเรยกใชง�นแฟม

73

มลตมเดย client-side player จะทำ�ง�นและเรม download แฟมมลตมเดย เมอแฟมทงหมด download เสรจสนแลวจงทำ�ก�ร play ไฟลนน ๆ สวนในเรองก�รสงขอมล Web Server ใชก�รตดตอผ�น HyperText Transport Protocol (HTTP) ในก�รตดตอระหว�ง server และ client ซง HTTP จะควบคม Transmission ControlProtocol (TCP) ซงจะจดก�รเกยวกบก�รสงขอมลทงหมด

2.4.2.2 Streaming With Streaming MediaServer ก�รใชง�นเปนแฟมทไดจะ upload ไปยง Streaming Media Server เมอแฟมมลตมเดยถกเรยกใชง�น WebBrowser จะสงไฟลขน�ดเลกทเรยกว� Meta File ไปยง Client Player สวนในเรองก�รก�รสงขอมลจะใช protocol User Datagram Protocol (UDP) ซงมจดเดนทคว�มเรว ขน�ดเลก และไมมก�รทำ�ง�นเกยวกบก�รสงขอมลซำ�หรอคำ�นวณอตร�ก�รสงขอมล ซงจะเหม�ะกบก�รสงขอมลแบบ realtime ซงขอมลทสญห�ยบ�งสวนหรอขอมลทเกด delay จะถกละคว�มสนใจไป นอกจ�กน อ�จมก�รใชง�น Protocol เฉพ�ะสำ�หรบก�ร streaming media เลยกไดเชน RealtimeStreaming Protocol (RTSP)

2.4.3 ขอด-ขอเสยของก�รใช streaming

2.4.3.1 ขอด ผชมจะส�ม�รถรบชมไดทนท และส�ม�รถเลอนไปยงตำ�แหนงทตองก�รชมได โดยไมตองรอใหdownload จนเสรจกอน และร�ยก�รทเลอกชม ไมไดถกเกบไวในเครอง ทำ�ใหประหยด พนทใน Hard Disk เหม�ะสำ�หรบผทมพนทใน Hard disk จำ�กด

74

2.4.3.2 ขอเสย สำ�หรบผทมชองสญญ�ณ (Bandwidth) ทมคว�มเรวไมคงท จะพบปญห�ก�ร buffering บอยครง

2.5 เอกส�รทเกยวของกบก�รประช�สมพนธ

คว�มหม�ยของก�รประช�สมพนธ

คำ�ว� ก�รประช�สมพนธ ม�จ�กคำ�ว� ประช� กบ สมพนธ ซง“ ” “ ” “ ”ตรงกบ

ภ�ษ�องกฤษว� “public relations” หรอทเรยกกนทวไปว� “PR” ต�มคำ�ศพทนหม�ยถงก�รมคว�มสมพนธเกยวของกบประช�ชนต�มพจน�นกรมฉบบร�ชบณฑตยสถ�น.ศ. 2525 หม�ยถง ก�รตดตอสอส�รเพอสงเสรมคว�มเข�ใจอนถกตองตอกนและถ�จะขย�ยคว�มหม�ยใหเปนรปธรรมยงขนจะหม�ยถง คว�มพย�ย�มทมก�ร“ว�งแผนและเปนก�รกระทำ�ทตอเนองในอนทจะมอทธพลเหนอคว�มคดจตใจของประช�ชนกลมเป�หม�ยโดยก�รกระทำ�สงทดมคณค�ใหกบสงคมเพอใหประช�ชนเหล�นเกดทศนคตทดตอหนวยง�นกจกรรมและบรก�รหรอสนค�ของหนวยง�นนและเพอทจะไดรบก�รสนบสนนและรวมมอทดจ�กประช�ชนเหล�นในระยะย�ว อย�งไรกดไดมผให”

  คว�มหม�ยของก�รประช�สมพนธไวดงตวอย�งตอไปน

ด.ร.เสร วงษมณฑ�, 2540 ใหคว�มหม�ยว� ก�ร“ประช�สมพนธเปนคว�มพย�ย�มทมก�รว�งแผนในก�รทจะมอทธพลเหนอคว�มคดจตใจของส�ธ�รณชนทเกยวของโดยกระทำ�สงทดทมคณค�กบสงคมเพอใหส�ธ�รณชนเหล�นนมทศนคตทดตอหนวยง�นองคกรบรษทห�งร�นหรอสม�คมตลอดจนมภ�พพจนทดเกยวกบ

75

หนวยง�นต�งๆเหล�นนเพอใหหนวยง�นไดรบก�รสนบสนนและคว�มรวมมอทดจ�กส�ธ�รณชนทเกยวของในระยะย�วตอเนองกนไปเรอยๆ”

สพณ ปญญ�ม�ก, 2535 อธบ�ยไวว� คว�มพย�ย�มทมแผนท“จะมอทธพลตอคว�มคดและทศนคตของประช�ชนเพอสร�งคว�มสมพนธอนดระหว�งประช�ชนกบหนวยง�น”

  สะอ�ด ตณศภผล,2536 อ�จ�รยผซงมคว�มสำ�คญม�กผหนงในก�รว�งร�กฐ�นก�รเรยนก�รสอนวช�ก�รประช�สมพนธของไทยในปจจบนไดกล�ว� ก�รประช�สมพนธคอวธก�รของสถ�บนอนม“แผนก�รและกระทำ�ตอเนองกนไปในอนทจะสร�งหรอยงใหเกดคว�มสมพนธอนดกบกลมประช�ชนเพอใหสถ�บนและกลมประช�ชนทเกยวของมคว�มรคว�มเข�ใจและใหก�รสนบสนนรวมมอกนและกนอนจะเปนประโยชนใหสถ�บนนนดำ�เนนง�นไปไดผลดสมคว�มมงหม�ยโดยมประช�มตเปนแนวบรรทดฐ�นอนสำ�คญดวย”

  พจน�นกรม Webster’s New Collegiate อธบ�ยคว�มหม�ยของก�รประช�สมพนธว�ก�รประช�สมพนธ (Public Relations) คอธรกจทชวยชกนำ�ใหประช�ชนเกดคว�มเข�ใจและมคว�มนยมชมชอบ (goodwill) ตอบคคลหรอหนวยง�นสถ�บนนน

พจน�นกรม World Book Dictionary อธบ�ยถงคว�มหม�ยของก�รประช�สมพนธว�ก�รประช�สมพนธ คอ

- กจกรรมของหนวยง�นองคก�รสถ�บนหรอบคคลทปฏบตเพอชนะใจประช�ชนทวไปรวมทงสงเสรมใหประช�ชนไดเข�ใจถงนโยบ�ยและวตถประสงคขององคก�รโดยก�รแพรกระจ�ยข�วส�รท�งเครองมอ

76

สอส�รเชนหนงสอพมพนตยส�รวทยกระจ�ยเสยงโทรทศนและภ�พยนตรเปนตน

- เจตคตของประช�ชนทมตอหนวยง�นองคก�รสถ�บน

- ก�รดำ�เนนธรกจและอ�ชพท�งด�นน

  The American Heritage Dictionary ใหคำ�จำ�กดคว�มของก�รประช�สมพนธว�ก�รประช�สมพนธ

- กจกรรมและวธก�รทองคก�รสถ�บนปฏบตเพอสงเสรมคว�มสมพนธอนด (Favorable relationship) กบประช�ชน

- ระดบขน (Degree) ของคว�มสำ�เรจทไดรบจ�กก�รดำ�เนนง�นประช�สมพนธ

- ศลปะและศ�สตรทว�ดวยวช�ก�รท�งน

  ซลลแวน (Sullivan. 1979: 5) ไดกล�วว� หน�ทของก�รประช�สมพนธกคอก�รสร�งมตรใหกบบรษทหรอหนวยง�นทเร�เปนตวแทน

  รอสส (Ross. 1977: 7) ใหขอสงเกตว�ก�รประช�สมพนธเปนง�นทมงในด�นก�รพฒน�และธำ�รงไวซงคว�มสมพนธอนดกบประช�ชนฉะนนก�รประช�สมพนธทดจงตองมร�กฐ�นอยทก�รกระทำ�ทดตอประช�ชนและใหประช�ชนรเหนในพฤตกรรมดงกล�ว

  คทลพ(Cutlip. 1978: 8-9) อธบ�ยไวว�ก�รประช�สมพนธคอก�รตดตอเผยแพรข�วส�รนโยบ�ยของหนวยง�นไปยงประช�ชนทงหล�ยทมสวนสมพนธในขณะเดยวกนเปนแนวท�งตรวจสอบคว�มคดเหนและคว�มรคว�มตองก�รของประช�ชนใหหนวยง�นหรอองคกร

77

ทร�บเพอสร�งก�รสนบสนนอย�งแทจรงใหเกดประโยชนแกทกฝ�ยส�ม�รถปรบปรงหนวยง�นต�มแนวคว�มคดของสงคมได

ม�รสตน(Marston. 1977: 4) ผแตงหนงสอ“The Nature of Public Relations” ได ใหคำ�จำ�กดคว�มทสมบรณและน�สนใจว�ก�รประช�สมพนธคอภ�ระหน�ทของฝ�ยจดก�รในอนทจะประเมนทศนะของกลมส�ธ�รณชนกำ�หนดนโยบ�ยและวธดำ�เนนปฏบตขององคก�รของตนสอดคลองใหเปนอนหนงอนเดยวกบผลประโยชนของประช�ชนและว�งโครงก�รปฏบตง�น (สอส�รตดตอ) เพอใหประช�ชนเกดคว�มเข�ใจและยอมรบนบถอ

ก�รประช�สมพนธคอวธก�รของสถ�บนอนมแผนก�รและก�รกระทำ�ตอเนองกนไปในอนทจะสร�งหรอรกษ�ไวซงคว�มสมพนธอนดกบกลมของประช�ชนเพอใหสถ�บนกบกลมประช�ชนทเกยวของมคว�มรคว�มเข�ใจและใหก�รสนบสนนรวมมอซงกนและกนเพอใหง�นของสถ�บนดำ�เนนไปดวยดโดยมประช�มตเปนแนวบรรทดฐ�น

วตถประสงคของก�รประช�สมพนธ

ก�รประช�สมพนธมวตถประสงคพนฐ�นอยทก�รประเมนวเคร�ะหและชกจงประช�มตของกลมประช�ชนวตถประสงคของก�รประช�สมพนธของหนวยง�นสถ�บนต�งๆมดงนคอ

- เพออธบ�ยถงนโยบ�ยวตถประสงคก�รดำ�เนนง�นและประเภทของก�รดำ�เนนง�นธรกจของหนวยง�นนนๆใหกลมประช�ชนทเกยวของไดทร�บ

- เพออธบ�ยใหฝ�ยบรห�รหรอฝ�ยจดก�ร (Management)ไดทร�บถงทศนคตประช�มตหรอคว�มรสกของประช�ชนทมตอหนวยง�น

78

- เพอค�ดก�รณลวงหน�และคนห�จดบกพรองต�งๆเพอปองกนปญห�ยงย�กต�งๆทเกดขนภ�ยในหนวยง�น

- เพอใหประช�ชนยอมรบซงถ�เปนหนวยง�นภ�คธรกจเอกชน เชน บรษทห�งร�นเพอใหลกค�ยอมรบในบรษทตนรวมทงยอมรบในผลตภณฑและบรก�รทบรษทจำ�หน�ยอยรวมทงมสวนเพมพนปรม�ณก�รข�ยท�งออมดวย

- เพอทำ�หน�ทขจดปญห�ต�งๆภ�ยในหนวยง�น

- เพอแนะนำ�ฝ�ยบรห�รหรอฝ�ยจดก�รใหส�ม�รถดำ�เนนง�นไดอย�งถกตองเพอคว�มเจรญก�วหน�และชอเสยงทดของหนวยง�น จะเหนว�วตถประสงคของก�รประช�สมพนธกระทำ�ขนเพอสร�งคว�มรคว�มเข�ใจแกประช�ชนเพอค�ดก�รณลวงหน�และปองกนปญห�ยงย�กต�งๆรวมทงก�รขจดปญห�ใหหมดสนไปดวยซงก�รกระทำ�ดงกล�วจะสมฤทธผลไดยอมขนอยกบคว�มรวมมอของบคคลหล�ยฝ�ยโดยเฉพ�ะอย�งยงฝ�ยบรห�รขององคก�รสถ�บน

 

3 วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ

ประวตคว�มเปนม�ของวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

“วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม ” (College of Social Communication Innovation)

กอตงขนเมอวนท7 กรกฎ�คม พ.ศ. 2549 นบเปนเจตน�รมณทจะขย�ยบทบ�ทก�รสร�งดลยภ�พในเรองก�รสอส�ร (Communication and Media) ในสงคมตลอดจนก�รสร�งและ

79

พฒน�บคล�กรทส�ม�รถควบคมและเท�ทนก�รเปลยนแปลงของเทคโนโลยสอส�รทมบทบ�ทตอสงคมและชวตทงน โดยอ�ศยมต คดทต�งไปจ�กเดม กล�วคอ วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมจะเปนองคกรด�นก�รศกษ� และวจยทมร�กฐ�นจ�กก�รบรณ�ก�รศ�สตร ด�นก�รสอส�ร คอมพวเตอรและเทคโนโลย ก�รจดก�รเชงธรกจ ศลปะ เข�ดวยกน เพอสร�งมตองคคว�มรททน สำ�หรบยคสมยม�กยงขน โดยเหตท เชอว� ห�กเร�ส�ม�รถสร�งสมดลและบรณ�ก�รใหเกดขนไดแลว เร�จะส�ม�รถพฒน�สอเหล�นนใหเปนเครองมอในก�รสร�งสรรคประโยชนแกสงคม ไดม�กม�ย อ�ท อ�จเปนสอส�รบนเทง(Entertainment Communication) สอส�รบนเทงและทรงพลงสำ�หรบคนรนตอไปอกทงยงส�ม�รถเปนองคกรสำ�คญทชวยผลกดนใหประเทศช�ตและสงคมไทยเท�ทนกระแส

ก�รเปลยนแปลงของสอทเข�ม�มบทบ�ทตอชวตม�กยงขน ก�รจดก�รเรยนก�รสอนของ วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม จะ“ ”เปนก�รจดก�รเรยนก�รสอนในเชงสหวทย�ก�ร

โดยบรณ�ก�รสรรพคว�มรในสงคมองคคว�มรจ�กสถ�บน สำ�นกต�งๆทเกยวของบรณ�ก�รก�รทำ�ง�นรวมกนของผมคว�มส�ม�รถเฉพ�ะด�นในสงคมและในมห�วทย�ลยฯ เชอมโยงกบองคกรสอส�รสงคมเอกชนทเกยวของโดยว�งเป�หม�ยใหเปนหองทดลองในเชงปฏบตก�ร (Laboratory) เปนก�รศกษ�ระบบสหกจศกษ� (Cooperative Education) รวมมอกบเอกชน และมห�วทย�ลยในต�งประเทศ อ�ท สหรฐอเมรก� สหร�ชอ�ณ�จกร ออสเตรเลย เก�หล สงคโปร และฮองกง

80

ก�รสอนสองภ�ษ�คอภ�ษ�ไทยและภ�ษ�องกฤษ ยอมสงผลใหนสตท�งด�นนเรยนรและตดตอสอส�รไดกว�งและหล�กหล�ยในกระแสโลก�ภวตนและทองถนภวฒนในปจจบน ประกอบกบก�รไดศกษ�วช�แกนในเรองวฒนธรรม ศลปะ ธรรมช�ตสงแวดลอม ผทศกษ�ท�งด�นนหรอบณฑต ยอมส�ม�รถพฒน�อดมก�รณและคว�มดง�มสำ�หรบสงคมหลงสมยใหม ซงอดมก�รณดงกล�วยอมสงผลกระทบโดยตรงไปสสอส�รสงคมทบณฑตเหล�นจะมบทบ�ทสำ�คญในสงคมในโลกของก�รสอส�รในอน�คต

ในวนท 7 กรกฎ�คม 2549 สภ�มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒในสมยของศ�สตร�จ�รย ดร. วรณ ตงเจรญมมตเหนชอบใหวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม เปนสวนง�นในกำ�กบของมห�วทย�ลย ต�มม�ตร� 7 ของพระร�ชบญญตก�รบรห�รสวนง�นภ�ยใน ของสถ�บนอดมศกษ� พทธศกร�ช 2550 มฐ�นะเทยบเท�กบคณะ สถ�บน และสำ�นกต�งๆ ในก�รนไดแตงตง รองศ�สตร�จ�รยพฤทธ ศภเศรษฐศร เปนคณบดคนแรกของวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

หลกสตร

ในชวง 5 ปแรก นสตในชนปท 1 เรยนท มศว องครกษ อำ�เภอองครกษจงหวดนครน�ยก

นสตชนปท 2-4 เรยนท มศว ประส�นมตร ซอยสขมวท 23 ถนนสขมวท แขวงคลองเตยเหนอเขตวฒน� กรงเทพมห�นคร แตเมอวนท 27 ธนว�คม 2554 มห�วทย�ลยไดประก�ศใหตงแตปก�รศกษ� 2555 เปนตนไป นสตทกชนปของวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม เรยนทมห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ ประส�นมตร

81

หลกสตรวทย�ศ�สตรบณทต (Bachelor of Science) ใชถงปก�รศกษ� 2555 ในปก�รศกษ� 2556 เปลยนเปน หลกสตรศลปศ�สตรบณฑต (นวตกรรมสอส�รสงคม)(Bachelor of Arts Program in Social Communication Innovation )

• ส�ข�คอมพวเตอรเพอก�รสอส�ร (Computer for Communication)• ส�ข�ก�รออกแบบปฏสมพนธและมลตมเดย (Interactive and Multimedia Design)• ส�ข�วช�ก�รจดก�รธรกจไซเบอร (Cyber Business Management)

 • หลกสตรศลปศ�สตรบณฑต (ภ�พยนตรและสอดจตอล)(Bachelor of Arts Program in Cinema and Digital Media)

• วช�เอกก�รแสดงและกำ�กบก�รแสดงผ�นสอ (Acting and Directing for Media)• วช�เอกก�รผลตง�นภ�พยนตรและสอดจตอล (Cinema and Digital Media Production)• วช�เอกก�รออกแบบเพอง�นภ�พยนตร (Production Design)

• หลกสตรศลปศ�สตรบณฑต (นวตกรรมก�รสอส�ร) เปดรบปก�รศกษ� 2554

82

(Bachelor of Arts Program in Communication Innovation )

• วช�เอกก�รสอส�รเพอก�รจดก�รนวตกรรม (Innovation Management Communication)• วช�เอกก�รสอส�รเพอสขภ�พ (Health Communication)• วช�เอกก�รสอส�รเพอก�รทองเทยว (Tourism Communication)

• หลกสตรศลปศ�สตรมห�บณฑต (ก�รสอส�รวทย�ศ�สตรและสขภ�พ) เปดรบปก�รศกษ� 2554 ภ�คเรยนท 2

• วช�เอกก�รสอส�รวทย�ศ�สตร• วช�เอกก�รสอส�รสขภ�พ

 ระบบและกลไกก�รจดก�รเรยนก�รสอน

กระบวนก�รจดก�รเรยนก�รสอนตองเปนไปต�มแนวท�งทกำ�หนดในพระร�ชบญญตก�รศกษ� แหงช�ต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทเนนผเรยนเปนสำ�คญ มก�รจดรปแบบก�รจดก�รเรยนก�รสอน ทเหม�ะสมและยดหยน โดยก�รมสวนรวมจ�กบคคลหนวยง�น หรอชมชนภ�ยนอก มก�รจดกระบวนก�รเรยนรทคำ�นงถงคว�มแตกต�งเฉพ�ะตวของนกศกษ�

ซงเปนเรองทสำ�คญม�กตอคว�มสนใจใฝรและตอศกยภ�พในก�รแสวงห�คว�มรของนกศกษ� เชน ก�รเปดโอก�สใหนกศกษ�ไดคนคว�วจยโดยอสระในรปโครงก�รวจยสวนบคคล ก�รจดใหมชวโมงเรยนในภ�คปฏบตในหองปฏบตก�ร รวมทงมก�รฝกประสบก�รณภ�คสน�มอย�งพอเพยง มก�รจดสมมน� จดประชมเชงปฏบตก�ร จดทำ�

83

โครงก�ร มก�รเรยนก�รสอนท�งเครอข�ยคอมพวเตอร (Internet) และมหองสมดและระบบสบคนขอมลอเลกทรอนกสทเพยงพอสำ�หรบก�รศกษ�ห�คว�มรเพมเตมไดดวยตนเอง

เกณฑม�ตรฐ�น :

• มระบบและกลไกก�รประกนคณภ�พก�รจดก�รเรยนก�รสอนทเนนผเรยนเปนสำ�คญทกหลกสตร

• ทกร�ยวช�ของทกหลกสตร มร�ยละเอยดของร�ยวช�และของประสบก�รณภ�คสน�ม (ถ�ม) กอนก�รเปดสอนในแตละภ�คก�รศกษ� ต�มทกำ�หนดในกรอบม�ตรฐ�นคณวฒระดบอดมศกษ�แหงช�ต

• ทกหลกสตรมร�ยวช�ทสงเสรมทกษะก�รเรยนรดวยตนเอง และก�รใหผเรยนไดเรยนรจ�กก�รปฏบตทงในและนอกหองเรยนหรอจ�กก�รทำ�วจย

• มก�รใหผมประสบก�รณท�งวช�ก�รหรอวช�ชพจ�กหนวยง�นหรอชมชนภ�ยนอกเข�ม�มสวนรวมในกระบวนก�รเรยนก�รสอนทกหลกสตร

• มก�รจดก�รเรยนรทพฒน�จ�กก�รวจย หรอจ�กกระบวนก�รจดก�รคว�มรเพอพฒน�ก�รเรยนก�รสอน

• มก�รประเมนคว�มพงพอใจของผเรยนทมตอคณภ�พก�รจดก�รเรยนก�รสอนและสงสนบสนนก�รเรยนรทกร�ยวช� ทกภ�คก�รศกษ� โดยผลก�รประเมนคว�มพงพอใจแตละร�ยวช�ตองไมตำ�กว� 3.51 จ�กคะแนนเตม 5

84

• มก�รพฒน�หรอปรบปรงก�รจดก�รเรยนก�รสอน กลยทธก�รสอน หรอก�รประเมนผลก�รเรยนรทกร�ยวช� ต�มผลก�รประเมนร�ยวช�

  

4 ง�นวจยทเกยวของ

กรกมล สว�งจตต(2551:บทคดยอ) ไดศกษ�เรองก�รพฒน�และห�ประสทธภ�พบทเรยนแบบสตรมมงมเดยผ�นเวบในก�รสอนเรอง ก�รปฏบตก�รประกอบเครองคอมพวเตอร ก�รวจยครงนม“ ”

วตถประสงคเพอพฒน�และห�ประสทธภ�พบทเรยนสตรมมงมเดยผ�นเวบวช� ก�รปฎบตก�รประกอบเครองคอมพวเตอร เรองก�รประกอบเครองคอมพวเตอร และเปรยบเทยบผลสมฤทธท�งก�รเรยนจ�กก�รเรยนดวยสตรมมงมเดยประกอบก�รเรยนผ�นเวบ กบวธก�รเรยนแบบปกต กลมตวอย�งเปนนกศกษ�ระดบประก�ศนยบตรวช�ชพขนสง ชนปท 2 ส�ข�วช�คอมพวเตอรธรกจ โรงเรยนเทคโนโลยสย�ม (ช�งกลสย�ม) ทลงทะเบยนเรยนวช�ก�รปฎบตก�รประกอบคอมพวเตอร ภ�คเรยนท 1 ปก�รศกษ� 2550 จำ�นวน 80 คน โดยแบงเปนกลมทดลอง 1 หอง และกลมควบคม 1 หอง กลมทดลองเรยนดวยบทเรยนสตรมมงมเดยผ�นเวบ และกลมควบคมเรยนแบบปกต ทำ�ก�รห�ประสทธภ�พโดยใชสตร E-CAI สถตทใชในก�รวเคร�ะหขอมล คอ ค�เฉลย สวนเบยงเบนม�ตร�ฐ�น t-test วเคร�ะหขอมลดวยโปรแกรม SPSS

จ�กผลก�รวจยพบว�ประสทธภ�พของบทเรยนสตรมมงมเดยผ�นเวบทสร�งขนมประสทธภ�พ 80.50 เปอรเซนต ซงสงกว�เกณฑท

85

กำ�หนดไวคอ 80 เปอรเซนต และกลมทเรยนดวยบทเรยนสตรมมงมเดยผ�นเวบ มผลสมฤทธท�งก�รเรยนสงกว�กลมทเรยนดวยก�รเรยนแบบปกต อย�งมนยสำ�คญทระดบ .05

กตม� อนทรมพรรย (2551 : บทคดยอ)ไดศกษ�เรองก�รพฒน�สอผสมมลตมเดยชด Word Factory มวตถประสงคเพอเปนสอใหผเรยนภ�ษ�องกฤษส�ม�รถฝกฝนและเพมพนศพทภ�ษ�องกฤษไดอย�งมประสทธภ�พและสนกสน�นเพลดเพลนโปรแกรม Word Factory ประกอบดวย E-courseware 3 ชนไดแก Word Tutor อธบ�ยเนอห�ท�งภ�ษ� Word Inspection เกมแยกคว�มแตกต�งระหว�ง prefixes และ suffixes ทมหน�ต�คล�ยคลงกนและ Word Manufacturing เกมประกอบคำ�จ�กฐ�นศพททกำ�หนดโดยผเรยนส�ม�รถเข�ถงเนอห� 3 ประเดนหลกไดแก negative prefixes, actor suffixes และ noun-making suffixes ผวจยไดนำ�ขอเสนอแนะจ�กก�รทดสอบก�รใชง�นรนท 1 ม�ปรบปรงแกไขโดยปรบระดบก�รฝกฝนคำ�ศพทใหเหม�ะสมกบผเรยนในระดบต�งกน 3 ระดบคอระดบตนระดบกล�งและระดบสง

ผลก�รทดสอบคว�มพงพอใจของผใชง�นระดบมธยมศกษ�ตอนตนมธยมศกษ�ตอนปล�ยและนสตระดบปรญญ�ตรมค�เฉลยอยในเกณฑด (3.9) โดยรน 2.1 ส�ม�รถแกไขปญห�ด�นเทคนคสงผลใหโปรแกรมมประสทธภ�พก�รใชง�นไดสมบรณยงขน

จตร�ภรณ เพงด (2541 : บทคดยอ) ไดศกษ�เรองคว�มพงพอใจของผใชทมตอบรก�รสบคนร�ยก�รบรรณ�นกรมระบบออนไลนของหองสมดสถ�บนร�ชภฎสกลนคร กลมตวอย�งในก�รวจยเปนอ�จ�รย 109 คน และนกศกษ� 356 คน ในปก�รศกษ� 2540

86

ผลก�รวจยพบว�ผใชทเปนอ�จ�รยมวตถประสงคในก�รใชเพอเตรยมก�รสอน สวนนกศกษ�มวตถประสงคเพอทำ�ร�ยง�นประกอบก�รเรยน ผใชรวธใชบรก�รสบคนร�ยก�รบรรณ�นกรมระบบออนไลนจ�กคำ�อธบ�ยหน�จอ โดยใชชอเรองเปนร�ยก�รคนม�กกว�ร�ยก�รคนอนๆ และผใชสวนใหญไดรบผลของก�รสบคนตรงกบคว�มตองก�รรอยละ 70 – 90 ผใชมคว�มพงพอใจระดบม�กในด�นผลก�รสบคนด�นคว�มส�ม�รถของระบบ และด�นก�รใหบรก�ร โดยพงพอใจตอร�ยก�รทสบคนไดมคว�มเกยวของกบเรองทตองก�ร ระบบมท�งเลอกใหผใชเลอกสบคนไดหล�ยท�งเลอก ก�รแสดงผลหน�จอมคว�มชดเจน

พชช� พมชศร (2544 : บทคดยอ) ไดศกษ�ก�รพฒน�ฐ�นขอมลและระบบสบคนง�นวจยท�งก�รประมงบนอนเตอรเนต มคว�มประสงคทจะใหคว�มรท�งด�นวช�ก�ร และคว�มก�วหน�เกยวกบก�รประมงของกรมประมง เผยแพรออกไปยงบคคลทสนใจ โดยรวบรวมง�นวจยของกรมประมงจดเกบลงฐ�นขอมล ซงระบบฐ�นขอมลทสร�งขนโดยใชโปรแกรม SQL Server 7.0 เปน DBMS และใช MS. Visual Basic 6.0 สร�ง Form เพอใชใสขอมลและปรบปรงขอมล ก�รนำ�ขอมลง�นวจยท�งก�รประมงออกเผยแพรไดใชอนเตอรเนตเปนเครองมอในก�รใหบรก�รขอมลเหล�นน โดยสร�งเอกส�ร Hypertext ดวยภ�ษ� HTML และ ASP เชอมโยงกบฐ�นขอมล และใชภ�ษ� SQL ในก�รสร�งเทคนคก�รสบคนซงไดแก Key Work Searching, Subject Searching, And Image Searching ก�รสบคนง�นวจยท�งก�รประมงบนอนเตอรเนต ดวยเทคนคก�รสบคนทง 3 แบบน ไดทดสอบกบกลมผใช พบว�เทคนค Key Word Searching ใชง�นง�ย สะดวก รวดเรว ครอบคลมเนอห�ท�งก�รประมงทงหมด เทคนค Subject Seraching ใชง�นง�ย สะดวก รวดเรว ครอบคลมเนอห�ท�งก�รประมงทงหมด และมก�รโตตอบกบผใชดพอสมควร สวน

87

เทคนค Image Searching ใชง�นง�ย มก�รโตตอบกบผใชดทสด แตครอบคลมเนอห�ง�นวจยทเกยวกบสตวนำ�เท�นน เมอผใชคนห�ง�นวจยทตองก�รไดแลวกส�ม�รถดบทคดยอ ขอมลท�งบรรณ�นกรม และอ�นเอกส�ร Full-text ไดดวยโปรแกรม Acrobat ผ�นเวบไซต

อม�ภรณ ช�ยทวป (2549 : บทคดยอ) ไดศกษ�เรองก�รพฒน�และห�ประสทธภ�พบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบสตรมมงมเดยเพอสอนเสรมวช�มลตมเดยและไฮเปอรมเดยสำ�หรบนกเรยนชนมธยมศกษ�ปท 6 หลกสตรสถ�นศกษ�โรงเรยนสรพนทพทย�พ.ศ. 2549 ก�รวจยครงนมวตถประสงคเพอก�รพฒน�และห�ประสทธภ�พของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบสตรมมงมเดยวช�มลตมเดยและไฮเปอรมเดยและเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธท�งก�รเรยนจ�กก�รเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนเสรมก�รเรยนแบบปกตกบวธก�รเรยนแบบปกตกลมตวอย�งคอนกเรยนชนมธยมศกษ�ปท 6 ทเลอกเรยนวช�มลตมเดยและไฮเปอรมเดยภ�คเรยนท 2 ปก�รศกษ� 2549 โรงเรยนสรพนทพทย�จำ�นวน 60 คนโดยแบงกลมทดลอง 1 หองเรยนและกลมควบคม 1 หองเรยนกลมทดลองเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนและกลมควบคมเรยนดวยวธปกตโดยนำ�ผลคะแนนทไดจ�กก�รทำ�แบบทดสอบระหว�งเรยนและแบบทดสอบรวมเพอวดผลสมฤทธท�งก�รเรยนม�คำ�นวณห�ประสทธภ�พโดยสถตทใชในก�รวเคร�ะหขอมลคอค�เฉลยสวนเบยงเบนม�ตรฐ�นและ t-test

ผลก�รวจยพบว�บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบสตรมมงมเดยเพอสอนเสรมวช�มลตมเดยและไฮเปอรมเดยทสร�งขนมประสทธภ�พเท�กบ 87.17/84.92 สงกว�เกณฑทกำ�หนดไวคอ 80/80 และเมอเปรยบเทยบผลสมฤทธท�งก�รเรยนทงสองกลมพบว�ผลสมฤทธท�งก�รเรยนของกลมทเรยนเสรมดวยบทเรยน

88

คอมพวเตอรชวยสอนสงกว�กลมทเรยนดวยวธปกตทระดบนยสำ�คญท�งสถต .05

อำ�น�จ ก�ญจนภญโญ (2543 : บทคดยอ) ไดศกษ�เรองก�รพฒน�ระบบก�รจดเกบ สบคนส�รสนเทศวดทศน ของมห�วทย�ลยอสสมชญผ�นเครอข�ยอนเตอรเนต ก�รพฒน�โดยใชโปรแกรม Microsoft Access 97 ก�รประเมนระบบโดยผเชยวช�ญ 9 คน จ�กส�ข�คอมพวเตอร บรรณ�รกษ และส�ข�เทคโนโลยก�รศกษ� ทำ�ก�รสมตวอย�งจ�กผใชบรก�รส�รสนเทศวดทศนผ�นเครอข�ยอนเตอรเนตของมห�วทย�ลยอสสมชญ และใชบรก�รยม-คน ศลปกรรมศ�สตร กลมตวอย�งของก�รศกษ�วจยเปนบคล�กรมห�วทย�ลยอสสมชญ 3 กลม จ�ก 380 คน เปนคณ�จ�รย 28 คน เจ�หน�ท 16 คน และนกศกษ� 336 คน ไดทำ�ก�รประเมนประสทธภ�พของระบบดวยแบบสอบถ�มในสวนของก�รใชง�น คว�มครอบคลมของเนอห� คว�มชดเจนของตวอกษรและรปภ�พ

ผลก�รวเคร�ะหขอมลทง 3 กลมตวอย�งมคว�มพงพอใจ มประสทธภ�พของก�รใชง�น คว�มครอบคลมของเนอห� คว�มชดเจนของตวอกษรและระบบสอคนส�รสนเทศวดทศนผ�นเครอข�ยอนเตอรเนตในภ�พรวมทกขอโดยเฉลยมคณภ�พม�ก

89

บทท 3

วธดำ�เนนก�รวจย

ก�รพฒน�แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS ผวจยไดดำ�เนนก�ร ศกษ�คนคว�ต�มลำ�กบขนตอน ดงน

3.1 กลมประช�กรและกลมตวอย�ง3.2 เครองมอทใชในก�รวจย3.3 ก�รทดลองห�ประสทธภ�พของระบบและห�คว�มพงพอใจของผใช3.4 วธก�รวเคร�ะหขอมล

 3.1 กลมประช�กรและกลมตวอย�ง

90

3.1.1 ประช�กรประช�กร ประช�กรในก�รวจยครงนคอ อ�จ�รย บคล�กร นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ

3.1.2 กลมตวอย�งกลมตวอย�งทใชในก�รวจยครงนกำ�หนดใหใชกลมตวอย�งแบบเจ�ะจง (Purposive Sampling) โดยแบงกลมตวอย�งออกเปน 2 กลมดงน

3.1.2.1 กลมท 1 คอ นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม จำ�นวน 5 คนเพอห�คว�มถกตองของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

3.1.2.2 กลมท 2 คอ นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม จำ�นวน 30 คนเพอทดสอบประสทธภ�พและคว�มพงพอใจของผใชแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

3.2 เครองมอทใชในก�รวจย

ผวจยไดดำ�เนนก�รสร�งเครองมอโดยแบงออกเปน 2 สวน สวนท 1 คอ แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS สวนท 2 คอแบบประเมนทใชในง�นวจย

91

3.2.1 แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

ก�รพฒน�แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS แบงขนตอนก�รดำ�เนนง�นดงน

3.2.1.1 ก�รวเคร�ะหเนอห�

3.2.1.1.1 สร�งแผนภมระดมสมอง

ทำ�ก�รรวบรวมเอกส�รทเกยวของและวเคร�ะหขอมลทเกยวกบก�รพฒน�แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รเครอข�ยออนไลนสำ�หรบสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS และสร�งแผนภมระดมสมอง (Brain Strom Chart) เพอรวบรวมหวขอทเกยวของทงหมดในก�รพฒน�แอปพลเคชนศนยรวมเครอข�ยออนไลน โดยละเอยด รวมถงไดสอบถ�มขอมลคว�มคดเหนเพมเตมจ�กคณะอ�จ�รยและผเชยวช�ญ เพอนำ�ขอมลทไดทงหมดม�สร�งเปนแผนภมระดมสมอง (Brain Strom Chart) ทแสดงถงคว�มคดทเปนรปธรรมนำ�ม�ใชง�นไดในขนตอนก�รสร�งแผนภมหวเรองสมพนธขนตอไป

3.2.1.1.2 สร�งแผนภมหวเรองสมพนธ

วเคร�ะหเนอห�ทไดจ�ก 3.2.1.1.1 โดยละเอยดเพอจดกลมของหวเรองทสมพนธเข�ไวดวยกน และคดเลอกเนอห�เฉพ�ะสวนทจะนำ�ม�ทำ�แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�ร

92

สงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS เพอใหหวเรองต�งๆสอดคลองสมพนธกนอย�งถกตอง

3.2.1.1.3 สร�งแผนภมโครงข�ยเนอห� (Content Network Chart)

ผวจยไดนำ�หวเรองต�งๆ จ�กแผนภมหวเรองสมพนธ เปนโครงข�ยต�มหลกก�รเทคนคโครงข�ย โดยคำ�นงถงลำ�ดบก�รเรยนเนอห�กอน-หลง คว�มตอเนองของเนอห� แลวทำ�ก�รวเคร�ะหเหตผลคว�มสมพนธของเนอห� ซงผลของก�รสร�งโครงข�ยเนอห�น จะสงผลตอก�รออกแบบระบบเมนเพอทจะทำ�ให แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS มคว�มสมบรณยงขน

3.2.1.1.4 ใหผเชยวช�ญตรวจสอบเนอห�

รวบรวมขอมลทศกษ�ม�ทำ�เอกส�ร ทแสดงโครงเนอห�ของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS เสนอผเชยวช�ญท�งด�นเนอห�เพอใหผเชยวช�ญท�งด�นเนอห�ทำ�ก�รประเมน ตรวจสอบ และเสนอแนะโดยผเชยวช�ญตรวจสอบเนอห� คอ

อ�จ�รย ปรชญ� เป ยมก�รณ รองคณบดฝ�ยพฒน�ศกยภ�พนสต วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมเพอทผวจยจะนำ�ไปปรบปรงแกไขในขนตอนตอไป

93

3.2.1.2 ก�รออกแบบแอปพลเคชน

3.2.1.2.1 ผงง�น ก�รออกแบบแอปพลเคชน

ผวจยทำ�ก�รเขยนผงง�น (Flow chart) เพอชวยลำ�ดบขนตอนก�รทำ�ง�นของแอปพลเคชน และส�ม�รถนำ�ไปพฒน�แอปพลเคชน ไดโดยไมสบสน โดยใชแผนภ�พทมก�รใชสญลกษณรปภ�พและลกศรทแสดงถงขนตอนก�รทำ�ง�นของแอปพลเคชน ทละขนตอน

3.2.1.2.2 แผนภมก�รออกแบบแอปพลเคชน

นำ�ขอมลทผ�นก�รประเมนของเนอห�ม�ดำ�เนนก�รออกแบบแอปพลเคชนแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS โดยก�รว�ดผงง�น(Data Flow Diagram)ลำ�ดบขนตอนก�รประมวลผลของแอปพลเคชนเพอส�ม�รถเรยบเรยงขนตอนก�รประมวลผลของแอปพลเคชนไดถกตอง

94

3.2.1.2.3 ก�รออกแบบฐ�นขอมล

นำ�ขอมลทเกยวของม�ดำ�เนนก�รออกแบบฐ�นขอมล โดยฐ�นขอมลจะเปนแหลงหรอศนยรวมของขอมลทมคว�มสมพนธกน มกระบวนก�รจดหมวดหมของขอมลทมแบบแผนซงกอใหเกดฐ�นขอมลทเปนแหลงรวมขอมลจ�กหวขอต�งๆและถกจดเกบไวอย�งเปนระบบภ�ยในฐ�นขอมลชดเดยวโดยก�รจดทำ�แบบจำ�ลองคว�มสมพนธของเอนตต (Entity-Relationship Model) สร�งต�ร�งฐ�นขอมล (Database Table) ของเวบไซตหนวยบรห�รเทคโนโลยส�รสนเทศ วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมทำ�ก�รกำ�หนดคยหลก (Primary Key) คยรอง (Secondary Key) รวมถงคยนอก (Foreign Key) เพอส�ม�รถจดหมวดหมของขอมลไดอย�งถกตองและสอดคลองกบก�รใชง�น

3.2.1.2.4 ใหผเชยวช�ญด�นก�รพฒน�แอปพลเคชนตรวจ

สร�งแบบประเมนคว�มถกตองของก�รออกแบบแอปพลเคชนเสนอผเชยวช�ญด�นก�รออกแบบ เพอตรวจสอบคว�มถกตองของก�รออกแบบระบบและคว�มถกตองของก�รออกแบบแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS และเสนอแนะ โดยผเชยวช�ญเสนอผเชยวช�ญด�นก�รออกแบบระบบ คอ

95

น�งนรพร พรฬหทรพย นสตปรญญ�เอกคณะวศวกรรมศ�สตร จฬ�ลงกรณ

มห�วทย�ลย และ อ�จ�รยพเศษ

3.2.1.2.5 ก�รออกแบบ User Interface

นำ�ขอมลทผ�นก�รประเมนของเนอห�ม�ดำ�เนนก�รออกแบบแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS ดวยก�รก�รออกแบบ User Interface แบงหน�ต�งของแอปพลเคชนเพอคว�มสวยง�มและเข�ถงเนอห�ไดอย�งครบต�มทกำ�หนดเนอห�ของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

3.2.1.2.6 ใหผเชยวช�ญด�นก�รออกแบบ ตรวจ

สร�งแบบประเมนคว�มถกตองของก�รออกแบบแอปพลเคชนเสนอผเชยวช�ญด�นก�รออกแบบ เพอตรวจสอบคว�มเหม�ะสมของก�รออกแบบแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS และเสนอแนะ โดยผเชยวช�ญเสนอผเชยวช�ญด�นก�รออกแบบ คอ

อ�จ�รย เส�วลกษณ พนธบตร ผชวยคณบดฝ�ยประกนคณภ�พอ�จ�รยประจำ�เอกก�รออกแบบสอปฏสมพนธและมลตมเดย วทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม

96

มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ

 3.2.1.3 ก�รพฒน�แอปพลเคชน

3.2.1.3.1 ศกษ� Software ทจะนำ�ม�พฒน�แอปพลเคชนอย�งละเอยด

3.2.1.3.2 จดเตรยมขอมลและสอมลตมเดยทตองก�รนำ�ไปใชในแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS

3.2.1.3.3 นำ�ขอมลและสอมลตมเดยทตองก�รนำ�ไปใชในแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS ทจดทำ�ไว จ�กแผนภมก�รออกแบบแอปพลเคชน ทผ�นก�รตรวจสอบคว�มถกตองจ�กผเชยวช�ญด�นก�รออกแบบม�ทำ�ก�รพฒน�ลงบน Software ทเตรยมไว

3.2.1.3.4 นำ�แบบประเมนด�นเทคนคก�รพฒน� แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS เสนอใหผเชยวช�ญเทคนคด�นเทคนคก�รผลตตรวจสอบและทำ�ก�รประเมน แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS และนำ�ผลคะแนนทไดจ�กก�รประเมนไปสรปผลตอไป

ผเชยวช�ญ 1

97

ผเชยวช�ญ 2

ผเชยวช�ญ 3

3.2.1.3.5 นำ�แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS ทพฒน�ขน ใหกลมตวอย�งจำ�นวน 5 คนเพอทำ�ก�รทดสอบห�คว�มถกตองของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร IOS และตรวจสอบปญห�ขอบกพรองและอปสรรคทอ�จเกดขนในก�รทดลองภ�คสน�มเมอมก�รใชง�นจรง

3.2.2 แบบทดสอบห�ประสทธภ�พ

3.2.2.1 ก�รกำ�หนดวตถประสงคของก�รประเมน

3.2.2.1.1 แอปพลเคชนนส�ม�รถเรมทำ�ง�นไดภ�ยในระยะเวล�ไมเกน 5 วน�ท บนอปกรณ สอส�รทใชระบบปฏบตก�ร iOS

3.2.2.1.2 แอปพลเคชนนส�ม�รถดงขอมลจ�ก Database ไดในระยะเวล�ไมเกน 5 วน�ท หลงจ�กเลอกหน�ขอมลทตองก�ร บนอปกรณสอส�รทใชระบบปฏบตก�ร iOS

3.2.2.1.3 แอปพลเคชนนส�ม�รถทำ�ง�นตอเนองไดไมตำ�กว� 2 ชวโมง ตอก�รเปดใชง�น 1 ครง บนอปกรณสอส�รทใชระบบปฏบตก�ร iOS

98

3.2.2.2 สร�งแบบประเมนประสทธภ�พของแอปพลเคชนโดยนำ�ขอมลทไดจ�กก�รศกษ� และสร�งหวขอหลกในก�รสร�งแบบประเมนประสทธภ�พ

โดยทดสอบแอปพลเคชนด�นประสทธภ�พของก�รตดตงแอปพลเคชน ด�นประสทธภ�พของก�รประมวลผล และด�น ประสทธภ�พ ของกระบวนก�รทำ�ง�นของแอปพลเคชนทำ�ก�รเกบรวบรวมผลก�รทดสอบและนำ�ม�ประเมนผลโดยใชแบบทดสอบ 2 ชนดคอ แบบเตมคำ� และ แบบลำ�ดบขนตอน โดยผ�นก�รตรวจสอบจ�กผเชยวช�ญ ด�นเทคนค จำ�นวน 3 ท�น

ผเชยวช�ญ 1

ผเชยวช�ญ 2

ผเชยวช�ญ 3

3.3 ก�รทดลองเพอห�ประสทธภ�พของแอปพลเคชน

3.3.1 ทดลองกลมยอย

ก�รทดสอบยอยมวตถประสงคเพอตรวจสอบขอบกพรองของเวบประช�สมพนธทอ�จเกดขนไดในก�รทดลองเพอห�ประสทธภ�พจรง หลงจ�กสร�งแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลน

99

สำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS เสรจเรยบรอยแลว นำ�แอปพลเคชนไปทดสอบ

โดยกลมตวอย�งทใชคอ นสตวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคม จำ�นวน 5 คน เพอตรวจห�ขอบกพรองเบองตนของแอปพลเคชนและ อปสรรคทอ�จเกดขนของแอปพลเคชนในขณะททำ�ก�รทดลองผวจยจะทำ�ก�รจดบนทกขอผดพล�ดต�งๆ สงเกตและสอบถ�ม จ�กก�รทดลองกลมยอย เพอนำ�ไปปรบปรงแกไขใหแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS ใหมคว�มสมบรณม�กขน กอนทจะนำ�ไปทดสอบภ�คสน�มในขนตอม�

3.3.2 ทดลองภ�คสน�ม

ก�รทดลองภ�คสน�มมวตถประสงคเพอห�ประสทธภ�พและคว�มพงพอใจของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS โดยนำ�แบบประเมนประสทธภ�พและคว�มพงพอใจใหกลมตวอย�งจำ�นวน 30 คน ไดทำ�แบบประเมนหลงจ�กไดทำ�ก�รทดลองใช แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS โดยประสทธภ�พของ แอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS จะตองมประสทธภ�พไมตำ�กว�รอยละ 80 และคว�มพงพอใจของแอปพลเคชนศนยรวมข�วส�รจ�กเครอข�ยออนไลนสำ�หรบวทย�ลยนวตกรรมสอส�รสงคมบนระบบปฏบตก�ร iOS อยในเกณฑ ด

100

 3.4 ก�รวเคร�ะหผลและสถตทใชในก�รวเคร�ะหผล

3.4.1 ก�รวเคร�ะหห�ค�เฉลยระดบคว�มคดเหนเกยวกบเทคนคก�รผลตแอปพลเคชน

ขนตอนประเมนผลแอพพลเคชน ซงกำ�หนดก�รแปลค�คว�มหม�ยเฉลยโดยใชเกณฑค� Rating Scale ซงแบงเปน 5 ระดบต�มแบบของลเคอรท (Likert Rating Scale) ดงน

5 หม�ยถง คณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบดม�ก

4 หม�ยถง คณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบด

3 หม�ยถง คณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบป�นกล�ง

2 หม�ยถง คณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบป�นกล�ง

1 หม�ยถง คณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบปรบปรง

คะแนนเฉลย 4.51-5.00 หม�ยถง มคณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบดม�กคะแนนเฉลย 3.51-4.50 หม�ยถง มคณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบดคะแนนเฉลย 2.51-3.50 หม�ยถง มคณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบป�นกล�งคะแนนเฉลย 1.51-2.50 หม�ยถง มคณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบพอใช

101

คะแนนเฉลย 1.00-1.50 หม�ยถง มคณภ�พด�นเทคนคก�รผลตโปรแกรมอยในระดบปรบปรง

สตรทใชวเคร�ะหค�เฉลย(Mean)จ�กสตร

x=∑ xN

เมอ x แทน ค�เฉลยของขอมล∑ x แทน ผลรวมขอมลทงหมดN แทน จำ�นวนขอมลทงหมด

คำ�นวณค�เบยงเบนม�ตรฐ�น (Standard Deviation) จ�กสตร

S=√∑ ¿¿¿¿

เมอ S แทน สวนเบยงเบนม�ตรฐ�นx แทน คะแนนของขอมลแตละตวx แทน ค�เฉลยของขอมลN แทน จำ�นวนขอมลทงหมด∑ แทน ผลรวม

102

3.4.2 ก�รวเคร�ะหสถตในก�รประเมนประสทธภ�พแอพพลเคชน

ในขนตอนก�รประเมนประสทธภ�พของระบบโดยใชสถตคอค�เฉลย (Mean) เพอใชแปลคว�มหม�ยของก�รทดสอบและค�เบยงเบนม�ตรฐ�น (Standard Deviation) เพอใชแปลคว�มหม�ยขอมลสตรทใชวเคร�ะหค�เฉลย(Mean)จ�กสตร

x=∑ xN

เมอ x แทน ค�เฉลยของขอมล∑ x แทน ผลรวมขอมลทงหมดN แทน จำ�นวนขอมลทงหมด

คำ�นวณค�เบยงเบนม�ตรฐ�น (Standard Deviation) จ�กสตร

S=√∑ ¿¿¿¿

เมอ S แทน สวนเบยงเบนม�ตรฐ�น

103

x แทน คะแนนของขอมลแตละตวx แทน ค�เฉลยของขอมลN แทน จำ�นวนขอมลทงหมด∑ แทน ผลรวม

3.4.3 ก�รวเคร�ะหสถตในก�รประเมนคว�มพงพอใจแบบสอบถ�มเกยวกบระดบคว�มคว�มพงพอใจแอพพลเคชน ซง

กำ�หนดก�รแปลค�คว�มหม�ยเฉลยโดยใชเกณฑค� Rating Scaleซงแบงเปน 5 ระดบต�มแบบของลเคอรท (Likert Rating Scale)ดงน

5 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบดม�ก4 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบด3 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบป�นกล�ง2 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบนอย1 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบนอยทสดคะแนนเฉลย 4.51-5.00 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบ

ดม�กคะแนนเฉลย 3.51-4.50 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบ

ดคะแนนเฉลย 2.51-3.50 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบ

ป�นกล�ง

104

คะแนนเฉลย 1.51-2.50 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบนอย

คะแนนเฉลย 1.00-1.50 หม�ยถง มคว�มพงพอใจอยในระดบนอยทสดสตรทใชวเคร�ะหค�เฉลย(Mean)จ�กสตร

x=∑ xN

เมอ x แทน ค�เฉลยของขอมล∑ x แทน ผลรวมขอมลทงหมดN แทน จำ�นวนขอมลทงหมด

คำ�นวณค�เบยงเบนม�ตรฐ�น (Standard Deviation) จ�กสตรS=√∑ ¿¿¿¿

เมอ S แทน สวนเบยงเบนม�ตรฐ�นx แทน คะแนนของขอมลแตละตวx แทน ค�เฉลยของขอมลN แทน จำ�นวนขอมลทงหมด∑ แทน ผลรวม