(Jt màu9 thamdânrat9 diên

manht nhô,r bàoài khà9 dân

9 cd, khàh cùahiémtr~ng9 Bào

phàti gianquàn

ùa rùighi~p'u giàiôi su, baniia décônghi$p-

ân voi

Idien-

gia,

o-tro-

ttrién

, A' ?

XAC DINH DOl Tu'dNG HUdNG LdI. . .... , ... ,,? ...

ID CAC CHU'ONG TRINH XOA DOl GIAM NGHEO?? ••. ••.oTINH HOA BINH

Th.s. Mai Lan Phltdng, T5. Nguyên M~u Düngïruonç; DQi noe Nông nghi('Jp Hà NQi

G5. Phillippe LebaillyTruàng DéJih9C Liège-Ulg, Vuang Qu6c Bi

Trang bô! cénn phé! trién kinh té xë hfli htén nay, 56 nguài tai nghèo và thoét nghèobiên ôflng do thu nh?p cua hô nghèo thuàng xuyên giao ôflng xung quanh ôuàngnghèo. Diéu này khién h~ th6ng bènb chinh không theo dôi kfp, dan ôén Iqi ich cùe vlêcâuoc coi là nghèo không co s§n khi nguài nghèo can chûru; nhat. Nghiên cüu t?P trungtranh luén cac van ôé liên quan ôén ô6i tuqng huàng Iqi tc cac chinh sécn giam nghèocua viêt Nam. Phuang phép phàng van ban cau truc âuoc sir dL)ng ôé thu th?p thôngtin cùe 30 hfl nghèo và 30 hfl cën nghèo thuôc hai xa Tu Ly, huy~n Dà Bée và xa XuânPhong huy~n Cao Phong. Cac phân tich 50 sénh giCla hai nhom hfl cha thay nh6m hflcën nghèo dé bf ton thuang nhung léJikhông ôuqc 51/ tro qiûp vi ho không tnuôc nh6mô6i tuqng huàng Iqi cùe cac Cnuonq trïnh x6a âo! giam nghèo. vlèc xéc âint: ô6i tuqnghuàng loi cùe chuoru; trinh dl/a vào chuân nghèo ôa vô hinh chung teo nên 51/ bat binhôJng giClanhClng nh6m hfl dé bi ton thuang (bao g6m ca nhom nghèo và không nghèo).Cônç ô6ng ôia phuang nên ô6ng vai tro quyét âinb trang viêc xéc âinh ô6i tuqng huàngtot to cac Chuang trinh giam nghèo nham ho tro ôung ô6i tuonç, trénh lang phi ngu6nII/c và g6p phan tang tinh bén vClng là ôé xuat cua nghiên cüu.

Tlt kh6a: H(>nghèo, càn nghèo, chuan nghèo, nông thôn.

1.D~t van dé chênh lèch giàu nghèo a cac nam tnrôc, chïnh VI v~y Chiénvùng, nhôrn dân cu van con IVqc giam nghèo cùa Vlêt Nam

Trang nhCrng nam gan dây, khà lôn: dài song ngvài nghèo diroc thire hiên dong bô và trêncac chvang trlnh giam nghèo van con nhiéu kh6 khan, nhât diên r(>ng dvàng nhu khôngda tao diéu kiên dé ngvài là a khu vlJc mién nui, vùng phàt huy diroc vai tro trongnghèo tiêp càn tot han cac cao, vùng dong bào dân tôc công cuôc giam nghèo. Sadich vu xâ hôi ca ban. Ca sa thiêu sa. Theo ông Nguyen ngvài tai nghèo và thoàt nghèoh~ tang cùa cac huyèn nghèo, Tronq Dàrn 1, thïr trvang bô L8, bién d(>ng liên tuc song h$xâ nghèo dvqc tang cirônq, dài TB&XH, dù Nhà rurôc luôn thong hành chïnh l'ili không c6song ngvài nghèo dvqc càl dành nquôn IlJc lôn cha giam khà nang theo d6i k!p nhLingthlên r6 rêt. Ty 1$hô nghèo ca nghèo nhvng van chira dàp thay dei này khién Iqi teh cùarnrôc giam tù 22% nam 2005 Ctng dvqc nhu cau. Môt sa viêc dvqc coi là nghèo khôngxuong con 9,45% nam 2010. chvang trinh, chïnh sàch giam c6 sân khi ngvài nghèo cânTuy nhiên, trong bac cao giiia nghèo chira dong bô, con chùnq nhêt. Thay vào d6,ky cùa B(> Lao d(>ng Thircnq mang tïnh ngan han, thiéu su ngvài dân dvqc tiêp càn Iqi ïchBinh xâ hôi, kêt qua giam gan két chat chë. Môt bô phàn cùa chvang trlnh hoàc là vàonghèo van chua thire su bén ngvài nghèo con tâm Iy y lai, nam sau d6 hoac là khi ho davLing do sa hô da th~at ~ghèo chtra tïch cire, chù d(>ng viron thoàt khôl bay n·ghèo. Bao'caonhvng rnïrc thu nhàp nam sàt lên thoàt nghèo. van chua dtra ra dvqc Iy do giaichuan nghèo con lôn; ty 1$hô Van dé nghèo d6i a Viêt thïch tai sac 10% doi tvqng thutai nghèo hàng nam con cao; Nam da thay dei 50 vôi nhLing hvang chvang trlnh nam 2006

Kinh t&Phat trién 29

19ic6 thu nhàp cao hon chuannghèo quôc gia (theo âanh giagifla ky cua chL/dng trinh muetiêu quoc gia).

Bao cao gilia ky cüng xàcd!nh vé ty 1$ bô s6t doi tLlçmgnghèo cùa chLldng trlnh muetiêu quôc gia giam nghèo(CTMTQG-GN), dli liêu khàosàt sinh hoat gia dinh ViêtNam (KSMSHG8VN) da chathày c6 52,1% sa ngLloi dLlÇ!Cphônq van là hé?nghèo theokhào sàt KSMSHG8VN nhLlngkhông dLlÇ!C dira vào danhsach nghèo cùa se L8TBXH.NhLl v~y, trên môt rura sa "hé?nghèo thire su' không du diéukiên dé tiép nhàn cac ho trçcùa chLldng trlnh. Nguyênnhân chfnh cùa tinh tranq nàylà do quy trinh dành gia nghèotat d!a phironq c6 thé da khôngdiroc tién hành tai thôi diémdié·u tra nam 2006. 8iéu nàycha thây vlêc chen diém phând!nh ai nghèo, ai không nghèornôt càch tùy tiên không théphan ành rnôt thire té rang thunhàp cùa hé? nghèo thuônqxuyên dao dé?ng xung quanhdLlong nghèo. Tinh tranq nàyngày càng nghiêm tronq hontrong bai cành nghèo rnôi, àdô su nhay cam tnrôc nhlingcu soc và tién trinh kinh té rnôisë làm cha ngLloi dân dé b! tôn .thironq hon.

Trang nghiên cïru này,chùnq tôi tàp trung vào cacvan dé liên quan dén doi tLlçmghLlàng lÇ!i W cac chfnh sàchgiam nghèo cùa Viêt Nam vôimue tiêu: Tim hiéu nhunç tont~li trang xac âinh âoi tuonç;hllàng ICJiio CTMTQG-GN tùao âue ra nhCtngkién ngh! phùboo. Câu hôi nghiên cïru difit ralà: Liêu c6 nên xàc dinh doitt/Ç!ng·ht/àng lÇ!iW cac chLldngtrinh giam nghèo theo chuannghèo quôc gia? 8é trà loi câuhoi này doi tt/Ç!ng nghiên cïrudiroc nhârn tôi là cac hé?nghèo

và càn nghèo dua theo tiêu chf và 30 hé?càn nghèo thuôc haid6i nghèo quôc gia giai dean xà dé phônq van. Phuonq phàp2006 - 2010. Cac dac diém vé phônq van Ban cau truc (semi-kinh té xâ hôi cùa h~i nh6m hô structure) dLlÇ!Csù dunq trongnày dLlÇ!Cmô ta nhàrn mue qua trinh nghiên cûu dé thudfch phân d!nh su khàc biêt thàp thông tin vé dàc diém kinhgilia hai nh6m hé? và nhàrn té xâ hôi, tlnh hinh san xuât vàdLla ra nhling minh chLtng vé doi song cùa hé? Ngoài ranhling bat càp trong vièc xàc phLldng phàp thào luàn nh6mdinh doi tt/Ç!ng ht/àng lÇ!iW cac cüng dLlÇ!Csù dunq trong quachfnh sàch d6i nghèo cùa trinh nghiên cïni nhàrn thu thàpChfnh phu. thông tin liên quan dên kh6

2. PhU'dng phâp nghiên khan và y kién dé xuât cùa caccïru hô vé cac chfnh sàch x6a d6i

giàm nghèo.Xâ Xuân Phong và xà Tu LydLlÇ!Cchen làm diém nghiên 3. Két quà nghiên cüucïru vi dây là hai xâ mién nui 3.1 Dô, tuçmg huémg 1{1i tirc6 diêu kiên kinh té xâ hôi chUC1ng trinh Xoa doi giamtLldng doi da danq mang tfn·h nghèodai diên chung cha cac xâ Giàrn ty 1$ hé?nghèo xuônqthuôc tlnh Hàa Binh. San xuât duôi 10%, binh quân moi namnông nghi$p và lâm nqhiêp là giam W 3- 4% (khoànq 4.500hoat dé?ngchu yéu cùa cac hé? hé? nghèo dén 6.000 hé?nông dân trong xâ. Nguon thu nqhèo/nam): không dé tainhàp chu yéu cùa cac hé?nông nghèo kinh niên. Cac xâdân cùa hai xâ là W ngô và nghèo c6 du Cd sô ha tangmfa (san xuât lùa chi dap Ltng thiét yéu (thuy lÇ!inhô, tnronqnhu cau tiêu dùng It/dng thire h9C, tram y té, dt/ong dântrong gia dinh). San xuât chan sinh, diên, rurôc sinh hoat,nuôi cùa cac hé?nông dân à cho) là mue tiêu cùa chLldnghal xâ này chira phàt triên, chu trinh X8GN giai dean 2001-yéu là chan nuôi nhô lè phuc 2005. 8é dat dt/Ç!c mue tiêuvu cha tiêu dùng gia dinh. Ty này, c6 hai nh6m chfnh sàch1$ hé? nghèo cùa hai xâ tfnh cd ban:dén nam 2011 (theo tiêu _ Nh6m chfnh sàch thïr nhâtchuan môi) là à xâ Xuân tac dé?ng truc tiêp dên hé?Phong là 55,26% và à xâ Tu nghèo nhir: Dt,J'an tfn dl,JngchaLy là 50,3%. hé? nghèo vay von phàt triên

Thành phan dân tôc cùa xâ san xuât kinh doanh; dl! anTu Ly khà da danq vôi ty 1$ hLlông dan ngt/oi nghèo càchngt/oi dân tôc MLlong là 50%, làrn an, khuyén nông, lâm,dân tôc Kinh chiém 17%, dân ngLl; dtr an xây dlfng rnô hlnhtôc Tày chiém 12%, dân tôc X8GN à cac xâ dific bièt khôDao chiém 17% và dân tôc khan vùng sâu, vùng cao,Thal chiém 4%. à xâ xuân vùng ATK.Phong ty 1$ ngLloi dân tôc - Cac dl! an ho tro chungMt/ong là 98,5%, con 19ilà dân cha cac xâ nghèo là nh6mtôc Thài và Kinh. chfnh sàch thïr hai qôrn: Dl! an

Dira vào tiêu chuan nghèo và xây dlfng CSHT thiêt yéu caccàn nghèo àp dunq tai hai xâ - xâ nghèo (thuy lÇ!inhô, tnrônqXuân Phong và xâ Tu Ly (giai h9C, tram y té, dt/ong dândean 2006- 2010), chùnq tôi sinh, diên, rurôc sinh hoat,tién hành hra chon 30 hé?nghèo che): dt,J'an ho tro san xuàt và

30 Kinh tâJlhât trién

Bàng 1: D~c diêm vé nhân khâu cùa hQ diéu tra

Tu Ly Xuân Phong

Hé? Hô càn Hé? Hô cànnghèo nghèo nghèo nghèo

40 43 36 414 7 5 5

4,7 4,7 4,3 4,62,25 2,9 2 2,8

DVT

€lé?tuai binh quân cùa chù hé? TuaiTrinh dé?hoc van cûa chû hé? t.ôp

Binh quân nhân khflu/hé? NgltàiBlnh quân lac dé?ng/hé? Ngltài

phàt triên ngành nghé cac xànghèo; dl! an dào tao, bôidl1ông càn bô làm công tacXDGN và càn bô cac xânghèo; dl! an xây dvng kinh térnôi à cac xâ nghèo; dl! and!nh canh, d!nh cu à cac xânghèo.Doi tllc;1nghlldng lc;1icùa

chironq trlnh trong giai doannày là ngl1è1inghèo, hé?nghèo,xâ nghèo. HQ dl1Ç1cho tro vé yté, vé giao duc, chinh sàch ansinh xâ hôl, mien giam thué sadl,lng dat nông nqhiêp, tro giûpdoi tl1Ç1ngnghèo vé nhà à, côngcu lac dé?ngvà dat san xuât.

Dén giai dean 2006- 2010,mue tiêu cùa chl1C1ng trlnhXDGN cùa tlnh Hoa Blnh làg6p phan giam ty 1$hé?nghèotheo chuan rnôi tù 31,31%nam 2005 xuong con 8,86%nam 2010; cài thiên dèli s6ngcùa nh6m hé?nghèo, han chëtoc dé?gia tang khoànq càchchênh lèch vé thu nhàp, rnïrcsong gilia thành th! và nôngthôn, gilia nh6m hé? giàu vành6m hé?nghèo. Dg dat dl1Ç1cmue tiêu này cac nh6m dl! anvé tao diéu kiên cha ngl1è1inghèo phàt triên san xuât vànâng cao thu nhâp: dl! an taoco hôi cha ngl1è1inghèo tiépcân vôi cac dich vu xâ hôi vàd~ an vé nânq cao nang I~c vànhàn thïrc cha ngl1è1i nghèodtroc thuc hiên nhir; Ol1 ancunq cap Un dl,lng uu dâi hé?

nghèo, dl! an ho tro dat sanxuât cha hé?nghèo OTIS, dl!an khuyén nông- lâm- ngl1 vàho tro phàt triên san xuât, dl!an day nghé cha ngl1è1inghèo,cac chïnh sàch ho tro vé y té,giao duc, nhà à và nl1ÔCsinhhoat. Nhling dl! an này dl1Ç1cdành gia là rat thiêt thire, càithiên dang kg diên mao nghèod6i à cac thôn x6m, ban làngd~c biêt là cac xâ kh6 khanthuôc chtronq trlnh 135, nângcao chat 111Ç1ngcuôc song cùangl1è1i dân nhât là nh6m hé?nghèo, dong bào dân tôc àrniên nui. f)ôÎ tLtÇmghuting 191chïnh tLt cac dl! an này là hé?nghèo và hé?rnôi thoàt nghèoduoc hl1àng lÇ1ithêm hai nam.

Hé?nghèo à dây dl1Ç1cxacd!nh là hé?cô rnïrc thu nhàpdirôi chuan nghèo qu6c gia doBô LDTB&XH xây dvng theotLtng giai doan. Giai dean2001- 2005 rnïrc chuan nghèolà 150.000 dong/ngl1è1i1thangcha khu vire thành thi và80.000 dong/ngl1è1i/thang· chakhu vl!c nông thôn. Trong giaidoan 2006- 2010 là260.000dong/ngl1è1i1thang d6ivôi khu vire thành thi và200.000 dong/ngl1è1i/thang vôikhu vl!c nông thôn.

Viêc thire hiên rà soàt hé?nghèo theo hl1ông dan dl1Ç1Chai xâ thuc biên vào thang 11hàng nam. Dg thire hiên t6tcông vièc này, cac trl1àng thôn

Ngu6n: S6 liëu âiéu tra nam 2009

diroc tàp huân và dl1Ç1chl1ôngdan cu thê cac birôc dg thirehièn. ·C6 hai nh6m hé? dndl1Ç1crà soàt i) nhling nh6m hé?c6 khà nang thoàt nghèo, lànhling hé? dl1Ç1c xét là hé?nghèo à nam tnrôc thôi digmrà soàt và ii) nhling nh6m hé?c6 nguy co nghèo là nhling hé?crnra phài là hé?nghèo à namtnrôc thôi digm rà soàt.

Cac tiêu chi dl1Ç1Csa dl,lngdg rà soàt là sir thay d6i vé lacdé?ng, thu nhàp, s6 111Ç1ngtàisan, diên tich dât canh tac,cac diéu kiên s6ng toi thiêunhu diên, mrôc, nhà à vànhling rui ro trong cuôc songcüng nhu tronq san xuât. ..Diéu d~c biêt cân hru y lànhling bién dé?ng này phài c6moi quan hê tnrc tiép dén thunhàp và chi tiêu cùa hé? Doivôi moi môt tiêu chi rà soàt cuthg së c6 môt rnïrc digm tl1C1ngCtng. Nhling hé?trong nh6m hé?1 c6 t6ng s6 digm W 10 trô lênthl c6 khà nang thoât khôldanh sàch hé? nghèo, vànhling hé?trong nh6m hé?2 c6t6ng s6 digm W 10 trô lên thlc6 khà nang trô thành hé?nghèo.

Doi vôi nhÜ'ng hé? c6 khànang trô thành hé?nghèo thlt6ng thu và t6ng chi cùa hé?sëdl1Ç1crà soàt cu thg dg W d6xàc d!nh thu nhàp cùa hé?trongrnôt nam. Cac lïnh vue san xuâtcua hé? nhu trong .trot, chan

Kinh t~Jhiittrien 31

HQ cân nghèo

Bàng 2: Di~n tich dat cûa cac h9 diéu tra nam 2009

HQ nghèo

MùaVI;I

Tu Ly% sô' h9 co dât trông tû«Di~n tich dat lüa bq hQ (m2)

Min

Max

% soh9 co trông ngô

Di~n tich dat trong ngô bq hQ (m')

Xuan Phong

% so hQ co dat trong lûa

Di~n tich dat lüa bq hQ (m2)

. Min

Max

% so hQ co trong ngô

Di~n tich dat trong ngô bq hQ (m")

53,33

1207,6

300

2400

66,67

1688,2

100,00

673,7

100

1500

33,33546,1

1

66,67

1305,6

300

2400

46,67

1545,5

2 1 2

60,00

1456,1

500

3042

73,33

2450

80,00

1554,4

500

3042

53,33

2000

86,67 100,00 86,67

884,8 1040,9 1659

100 560 150

1500 2400 3600

0,00 33,33 0o 854,7 0

nuôi, hoat dç>ng dich vu nôngnqhiêp, lâm nqhiêp và dich vulâm nçhièp, thuy sàn và dich vuthuy sàn, cac dich vu sàn xuâtkinh doanh dich vu phi nôngnqhiêp (tfnh cà sàn phârn banra và tiêu dùng gia dînh), tiênhldng, tién công và cac khoànkhàc (nhir thu W hài ILfÇ1m,quàt~ng, tiên gLti vé W ben ngoài,lai tiét kiêrn, tién cho thuê nhà,ILfdnghw, tro cap ... ) dêu dLfÇ1C

tfnh toàn chi tiêt, Thu nhàp cùahô gia dinh bang tông thu trCttông chi và thu nhàp binhquân/ngLfoi/thang bang tôngthu nhàp chia cho sa nhânkhâu roi chia cho 12 thang.Néu thu nhàp cùa hô W200.000 dong/thang/ngLfoi trôxuong thi hô dé là hô nghèo.

Sau khi rà soàt thu nhàp,thôn se tô chïrc h9P dé chon ranhLing hô nghèo theo danh

Ngu6n: S6 liêu c1iéutra nam 2009

sàch da rà soét. Danh sach hônghèo cùa thôn dLfÇ1Cn9P lênxâ. Xâ tông hep danh sàchcac hô nghèo theo danh sàchW thôn dira lên, nhtrnq cô sudiéu chlnh cho phù hep vôi chitiêu mà huyên giao.

3.2. Dijc diém cua dÔttU'Ç1n g h uting 1{Yi

Chùnq tôi Il/a chen nhém hônghèo (nhôrn doi tLfÇ1nghLfdngloi) và nhôrn hô càn nghèo dé

Bàng 3: Khà nang tl! tue Ilfdng thire cûa h9 nam 2009

Tu Ly Xuân Phong

% 50 hç, phài mua thêm g~o cha tiêu dùng

Trang â6:

% 50 hô phài mua thêm g~o dirôi 6 thang

% 50 hç, phài mua thêm g~o trên 6 thang

% 50 hô phài mua g~o cha cà nam

Hô Hô càn Hç, Hô cànnghèo nghèo nghèo nghèo

93,33 60,00 100 80,00

57,62 66,67 80,00 100,00

6,67 0,00 20,00 0,00

35,71 33,33 0,00 0,00

Ngu6n: Sô tiëu c1iéutra nam 2009

Kinh t&Phiit trieR32

Bang 4: Chi tiêu cùa hé?diéu tra nam 2009 (BVT: 1000 â)

Chi tiêu Tu Ly Xuân Phong

Min

H(>nghèo H(>càn H(>nghèo nghèo

10200 3073,8

28800 108004800 72023724,8 9873,1

Hô cànnghèo

4983,7

14400108010108,6

Chi cha thïrc an hàng ngày blnh quân h(>

Max

7006,4

14400150019075,9Chi tiêu bq hô/nârn

Ngu6n: Sô Iiëu âiéu tra nam 2009

so sành vé sir khàc bièt giCta hoàc ai thuê gl làm nay, d xâ NhCtng hô ft dat chù yéu là dohai nhôrn hô. Tu Ly co nhCtng công viêc làm moi tàch hô hoàc chuyën dén

* B~c âiém nhân khâu và thêm tLfong nr nhir làm mfa tlt cac dia phironq khàc, Vlêclac â(>ng cùe h(> hoàc làm trong lâm tnrènq, lua chon tréng ngô, mfa, san

Diéu tra cha thây, không co trong nhà may giay d Dà Bac và cac loai cây khàc phu thuôcsu khàc biêt rô rêt vé sa nhân (Bàng 1). vào chién ILfÇ1Ckinh doanh cùakhâu và lao d(>rÏg blnh quân * Bât âai tltng hô. Da sa cac loai câyhô. Ty 1$50 hô co con thïr 3 trô Do diên tfch dat tréng lùa này dLfÇ1Ctréng trên dât dôi.lên không dang ké, nhCtng hô dLfÇ1Cchia theo blnh quân dau H(> C~1n nghèo co su dangdông ngLfoi nhât là nhCtng hô ngLfoi/h(> nên giCta hai nhôrn danq hon trong cac hoat d(>ngco 7 khâu, dây là nhCtng hô c6 hô nghèo và càn nghèo, diên tréng trot, nhât là vièc tréngcac thé hê ông bà con chàu tfch dat tréng lùa không co sir cac loai cây cha hiêu quà kinhcùng song chung trong rnôt chênh lèch qua rô rêt. Diên té cao nhu cây mfa, cây ngô.gia dlnh. Công viêc cùa lac tfch dat lùa cùa cac hô diêu tra Khoàn tién mat cùa hô chùd(>ng d hai nhôrn hô này là blnh quân là trên 1200m doi yéu dén tïr tréng ngô và mfa VIgiong nhau chù yéu là lac vôi hô nghèo và trên 1.400 m dây là hai loai c~y mang I~i giad(>ng nông nçhlèp, Trong thôi doi voi hô càn nghèo. Chat tri kin,h té cao. a xâ Tu Ly ty 1$buôi nông nhàn lac d(>ng ILfÇ1ngdat theo dành gia cùa hô trông ngô cao hon 50 vôi xâthLfong di làm thuê dé kiém hô d rnïrc xâu hoac trung blnh. Xuân Phong, diên tfch dat blnhthêm thu nhâp. Cac công vièc Nhln chung, diên tfch tréng lùa quân tréng ngô cùa nhôm hôlàm thuê chù yéu trong lïnh thâp, chat ILfÇ1ngdat lùa theo càn nqhèo xâ Tu Ly cao honvl,fc nông nqhiêp do lac d(>n~ dành gia cùa cac hô là không so vôi nhôm hô nghèo (Bàngkhông co ky thuàt tay nghé. a tot, cha nang suât thâp. sàn 2).xâ Xuân Phong lac d(>ng xuât lùa chù yéu phuc vu cha * Kha nang tl! Wc Illong thucthLfong di làm thuê cha nông nhu cau ILfong thrrc cùa gia cua h(>trLfong cam Cao Phong,... dlnh, không co lùa dé ban. Theo bàng 3, da phan hai

Bang 5: Cac giai phâp h!a chçn cùa hé?khi không co tién

Tu LyH(>nghèo Hô càn

nghèo53,3320,00

Xuân Phong

H(> H(>cànnghèo nghèo26,6746,67 33,33

13,337,67 66,67

73,33

Mua chiuDi vay

_Ban sàn phârn phu tù rCtngBan cac sàn phâm khàcDi làm thuê

53,3320,00

0,000,00

53,33

Kinht&Phaftrién 33

Ngu6n: S61ifju âiéu tra nam 2009

Biêu do 1:

Biêu do 2:

T5' lê nghèo cûa Hoa Binh qua C~lC ghlidoan

401

30 +-27.37% 20

10 ------

02001

,---------3 L31--------- ~.5L-;-____ L ;- __

13~7

.·_· • •• _··· .··_·_.··.·_·· •• ·_ •• ~_M· •• ••• __ W ••••••••••••• • • •• _

Ngu6n: Thang kê tlnh Hàa Binh

- 9:-81---

------.,.----- ,----,.--

2004 2005-- -- -- -,

2010 2011

T~-l~ nghèo cùa hal x~iTu L~'va xa Xuân Phong

6050 - ---40 -----------------

~ 30

2010o

nh6m hô này phài mua thêmg~o phuc Vl,Jcha tiêu dùng giadinh. Trang d6, 50 hô mua g~ocha cà 12 thang trang nam àxâ Tu Ly chiém chiém 35,75%doi vôi hô nghèo và 33,33%doi vôi hô càn nghèo. Cac hôchi c6 thé tu tuc dLlÇ1cILlangthire trang vèng 6 thang. Khànang tLf tuc ILlang thire thôngthvdng Iiên quan tnrc tiêp déndiên tfch dat nông nqhiêp cùahô. Do binh quân dat trônq lùacùa hai nh6m hÇ> này thâptrong khi chat IVÇ1ngdat khôngtot (cho nang suât thâp) nênsàn xuât lùa không du dàrnbào tiêu dùng gia dinh.

2009 2011

_* Chi tiêu binh quân h(>

Néu xét vé chi tiêu binhquân chung cha trurc phârn,nh6m hô nghèo và cân nghèoà xâ Tu Iy c6 mïrc chi tiêu caohan 50 vôi nh6m hô à xâ XuânPhong.

Tuy nhiên, xét vé tÔng thérnïrc chi tiêu binh quân namcùa cac nh6m hô này thâp,100% 50 hô dVÇ1Chôi dêu n6irang rnïrc thu nhâp cùa hÇ>không du dé dàrn bào cha nhucau cuôc song toi thiêu, Viëcthiêu tiên dé chi trà cha nhCtngchi tiêu dien ra thironq xuyênnhât vào nhCtng luc giap hat

8X5Tu Ly

• Xà XUJr1 Phong

Ngu6n: Thang kê tlnh xa(Bàng 4).

Trang nhCtng thôi diém thiêutiên, Ctng xl! cùa cac hô ratkhàc nhau. Chu yéu là di muachiu, di vay, sau d6 thi di làmthuê công nhàt dé lay tiên trà.MÇ>t50 hô vào rlmg tim cacsàn phârn phu W rlmg nhu cui,cac cây thuôc nam, rnôc nhïdé ban lay tién. Ty 1$ hô nghèoà hai xâ IVa chon di làm thuêdé kiërn ti{;n chi' tiêu cha cuôcsong cao.

Néu nhin mat bang chungthi ddi song cùa hÇ>càn nghèocao han 50 vôi hô nghèo. Tuynhiên van con ton tai nhCtnghô

34 Kinh t&Phàt trién

Hôp 1:

Hé)6ng Bàn Van Thiêm, hé) nghèo x6m Mit xâ Tu Ly, huy~n Dà B~c. Gia dinh 6ng c6 ba ngtJài,hai 6ng bà và môt anh con trai b! câm diéc nhLlng vân co kha nang lac dé)ng. Dây là môt giadinh ngllèJi Dao tiën. D6 âec trong nhà râ't don so và cû, gân nhu kh6ng c6 môt tài san nào danggia ngoài môt vài bac th6c dd g6c nhà. 6ng chia se: "Nam ngoai tôi c6 âuçc nam trong danhséctï vay von, nhunq tô! châng muon vay vi cüng kMng biét dùng làm viêc gi. NhLlng cac anhtrong xë bac rang dl1ÇJcvay thi cü dén nh~n r6i làm gi thi làm".

Hé) anh Bùi Van D~u, là hé) cën nghèo thuôc tbôn Ru 6. Nhà anh co 2 lac dé)ng chinh và haichéu dang di hoc. Anh chia se: "Khi âuoc tMng béo thoét nghèo, tô! kh6ng Mng long vi hàngnam gia dinh tô! v~n con thiéu an, IÇ/iphai chi tiêu râ't nhiéu cha con cé! hoc hành trong khi d6von con qua it. Không con là h(> nghèo viêc vay vôn tèm an cüng không dé ntiu truôc vi néu làhô nghèo sê âuocnhiéu 11U tiên hon". .

càn nghèo c6 rnïrc song và chitiêu thâp hon so vôi hô nghèo.8iéu này cha thây nh6m hôcàn nghèo c6 nguy cd roi vàocành nghèo là rat lôn néu g~pphai nhLtng dôt bién bat lÇ1inhLlbênh tàt, tai nan nghé nqhièp,mat mùa hoàc thiêt hal trongdau tLl, nhLtng bién dÇ>ngbatlÇ1icùa gia ca (Bang 5) ...

T6m lai, c6 thé n6i, viêc xàcdlnh doi tLlÇ1nghLlong loi tïr cacChLldng trinh giam nghèo chidira vào rnïrc 200.000 dong/ngLloi/thang là chira hop Iy bôitiêu chuan này chira phan ànhdiroc ban chat cùa nghèo d6iton tai trong vùng. Két quaphân tfch cha thây, trong thucté, nh6m hô nghèo và cànnghèo dêu thuôc nh6m de b]tôn thLldng càn c6 su trç giuptlt phfa Nhà rurôc. Tuy nhiên,khi tiêu chf vé doi tLlÇ1nghLlonglÇ1idtroc phân dich rô ràng, thiloi fch n6 chi mang lai cha rnôt50 ngLloi mà CI,Jthé là ngLloinghèo và hô nghèo. Nh6m hôcàn nghèo cân c6 su tro giupvô tlnh b] loai khién cha ho dedàng rdi vào bay nghèo khig~p phài nhLtng rùi ro trongcuôc song và trong san xuât.Chfnh diéu này da tao nên SlJbat blnh dàng trong viêc xàcd!nh doi tLlÇ1nghLlong lÇ1ivàdong thôi cüng là nguyênnhân khién cha tlnh tr~ngthoàt nghèo và tai nghèo dien

ra thLlong xuyên.3.3. Nhiing ben chê' tùviéc

xëc djnh dôÎ tLl'{mg hu&ng 1Ç'iVièc sù dunq thu nhâp dé

xây dlJng chuan nghèo cùa BÇ>L8 TB&XH thé hiên su khôngday dù và không phan anhdLlÇ1cban chat cùa d6i nghèo.Viêc xàc dinh ai nghèo, aikhông nghèo dua theo thunhàp chira dù dé làrn cd sôxây dlJng chfnh sa ch giamnghèo, và n6 là nguyên nhântao nên tfnh không bên Vlmgcùa cac chfnh sàch VI cacnguyên nhân côt loi cùa nghèod6i không dLlÇ1Cxàc dinh rô.

Biéu do 1 thé hiên ty 1$ hônghèo cùa Hoa Blnh qua cacgiai dean vôi cac tiêu chfnghèo riêng biêt. Néu chi xétty 1$ d6i nghèo trong rnôt giaidoan thl ty 1$ nghèo cùa HoaBlnh c6 su giam di rô rêt, tuynhiên, viêc so sành giCra cacgiai dean vôi nhau dira trên sôtLldng doi là không c6 y nghïado chuan nghèo 0 tltng giaidean là không giong nhau.Chfnh VI v$y, néu chi dira vàocon sô dé dua ra két luân vékêt qua cùa x6a d6i 'giamnghèo së không phan anhdiroc chfnh xéc thire té vénghèo d6i. 8ây chfnh là hanchê Idn cùa chi tiêu do ILlongnghèo d6i theo rnïrc thu nhàp.

T~i hai xà Tu Ly, huyên 8à

Ngu6n : Diéu tra nam 2010

Bac và xâ Xuân Phong huyènCao Phong, ty 1$ nghèo cüngc6 sir thay d6i rô rèt (Biéu do2). Theo tiêu chf rnôi thi ty 1$nghèo d6i cùa xâ Xuân Phongnarn 2011 cao gap dôi so vôi ty1$ này 0 nam 2009 và cùa xâTu Ly cao gap 1,5 lan. Vôi suthay doi vé chuan nghèo, vôhlnh chung nhLtng hô dLlÇ1ccoilà thoàt nghèo giai dean 2006-2010 c6 thé trô thành hônghèo trong giai dean rnôi.Néu chùnq ta dành gia kêt quacùa chironq trlnh X8GN trêncùng rnôt hô qua cac giaidean, c6 thé dàu giai dean2006- 2010 hô d6 c6 rnïrc thunhàp dLldi 200.000 dong/ngLloiithang, dén cuôi giaidean rnïrc thu nhàp t~ng lên là300.000 dong/ngLloi/thang, hôdLlÇ1ccoi là thoàt nghèo vàkhông thuôc nh6m càn nghèonhLfng dén nàrn 2011 hÇ>nàylai trô thành hô nghèo dira theochuan nghèo rnôi. V$y lièuchunq ta c6 thé kêt luân hôthoât nghèo không bên VLtng?

Bên canh d6, xuât phàt tltnhCrng lçi fch c6 dLlÇ1c tïrchLldng trlnh này mà rnôt sôhô da thoàt nghèo hoàc khôngnghèo nhLfng van nam' trongdanh sàch nghèo cùa xâ.Nguyên nhân chfnh theochùnq tôi nhàn dinh là do uôctfnh sai doi tLlÇ1ngvà su thiéuphù hop chuan nghèo.

Kinh téJhât trién 35

Hai tnrè1ng h9P sau dây làrnôt vf du minh chLmg chanhân d!nh này (h9P 1).

Tat nhiên, nhiing trL1è1ngh9Pdiên hinh nhL1 trên khôngmang tfnh dai diên cha toàn xânhLlng dê trành lang phf nquônhIc cùa toàn xâ hôi và dê cacchL1C1ngtrinh X6a dôl giàmnghèo bên vCtng thi nguyênnhân cùa nhCtng ton tai nàycân phài dL19Cxem xét. Dov~y, cân phài c6 51/ rà soàt laicac nh6m hô dL19ChL10ng19iWchL1C1ngtrinh và xây dlfng rnôtco 50 chung moi cha vièc xàcdinh cac nh6m doi tL19n9 này.

C6 hai nguyên nhân chfnhdan dên nhiing ton t~i trong viêcxàc dinh doi tL10nghL10ng19i:

- Thïr nhât, dô là 51/ tin c~yvé 50 liêu thu nhàp binh quândâu ngL1è1icùa cac hô nông.thôn nhàt là nông thôn miénnui. Thông thL1è1ngcac 50 diéutra hô dôi khi bi bô s6t môt 50khoàn thu nhàp. Doi voi' rnôt50 hô nghèo, mac dù không c6thu nh~p nhLlng hQ van phàichi tiêu bang cach vay mL19n,thârn chf là di xin. Ngoài ra, hôcüng c6 nhCtng nquôn thunhàp rat da d~ng nhLlng laikhông thL1è1ngxuyên, thàrn chfchi là nhCtng m6n nhô, I~t vàtrat kh6 nhô, vf du nhL1 vàorCtngnhàt cùi hoàc kiém rnànqlay tiên mua thïrc an trong lucgiap hat. '0

- Thïr hai, dô là viêc rà soàtthu nhàp cùa hô tai hai xâ docac trL10ng thôn dàrn nhiêrn,

tuy nhiên thuc té cha thay dcac xâ mién nui, nang II/c hiêntai cùa cac trL10ng thôn chuadù bào dàrn dê thire hiênnhCtng công viêc thong kêtL1dngdoi phïrc tap và chi tiét.

4. Kién nghiThông tin c6 chat 1L19ngcao

vé rnïrc dô và cac yéu to quyétd!nh tinh tranq nghèo 0 capdla phL1C1ngsë d6ng vai trongày càng quan tronq doi vôicac nhà làp chfnh sàch. VI v~y,chién 1L19Ctoàn diên vé tangtrL10ng và giàm nghèo dên vôicac tlnh cân phài xàc dinhdiroc cac muc tiêu chfnh sàchphù h9P vôi tCtng hoàn cành.Thé nhL1ng càch xàc dinhngL1è1inghèo dl/a vào thu nhàpchira thire 51/ phàn ành dL19Cbàn chat cùa nghèo trong bôicành phàt triën kinh té moi 0Vièt Nam: Chfnh vi v~y, viècxàc dinh doi tL19nghL10ng19iWchL1C1ngtrinh x6a d6i giàmnghèo cân c6 51/diêu chlnh dênâng cao tfnh bên vCtng Wchironq trinh.

Trong bôi cành hiên tai, khiVièt Nam da dL19C xép vàonL10c c6 thu nhàp trung binhthi khài niêrn "nghèo" chi conlà tL1C1ngdoi và rat kh6 dê didên rnôt dinh nghïa chfnh xàc.Trong khi dô, yéu tô vé "tinhtranq de b] ton thL1C1ng"là rnôttrong nhiing yéu tô quan tronqdan dên nghèo d6i nhLlng I~irat kh6 c6 thê dlnh 1L19ngdL19Cbang con 56 chfnh xàc. Vf dunhL1hai hô nghèo nhLlng lai c6

rnïrc d9 "ton thironq" hoàn toànkhàc nhau và chfnh diêu dôtao nên sL1 khàc biêt vé nhuc'au cân dV9c ho tr~ cùa hô.Do dô, viêc xàc dinh d6i tironqhL10ng 19i W cac chfnh sachx6a d6i giàm nghèo néu chidl/a vào chuân nghèo së vôhinh chung gây nên 51/ xungdôt giCta cac doi tL19ng "de b]ton thironq" trong dô bac gomcà nhCtng hô nghèo và nhiinghô không nghèo. M9t nh6m hônhàn dL19C51/tro cap W ChfnhPhù nhLlng doi vôi ho 51/ trocap dô "cô thi càng tôt màkhông c6 cüng ch~ng sao",trong khi dô c6 nhCtng nh6mhô khàc c6 nhu cau thi laikhông nhàn dL19C51/ ho tro.Chfnh vi v~y, nên chang cacdoi tL19ng hL10ng 19i W cacchfnh sàch x6a dôi giàmnghèo càn phài do cônq dongdla phL1C1ngquyét dinh và songsong vôi dô là 51/ linh hoat cùacac cap chfnh quyén xâ trongviêc triên khai thire hiên. Tuynhiên, dê làm dL19Cdiêu nàythi trong cac quyét dlnh, cacthông tL1 hirônq dan vé viêcthire hiên cac chfnh sàch x6ad6i già'm nghèo, Chfnh phùnên dira ra nhiing tiêu chf mové vièc II/a chon doi tL19nghL10ng 19i dê cac cap chfnhquyén xâ c6 thê thire hiên môtcàch linh hoat phù h9P vôldiêu kiên Cl,! thê cùa d!aphL1dng mà không b] coi là dingL19CI~i vôi chù tnronq, chfnhsach cùa Nhà mrôc.D

1. http://www.baomoLcom/Ca-nuoc-con-hon-3-trieu-ho-ngheo/144/6356607.epiTài liêu tham khào:1. B(>Lao dç>ng-ThL1dngbinh và Xâ h(>i, Nhin lai qua khïr dei màt thâch thïrc moi, Nhà Xuât bàn Thanh

niên, 6/2009

2. Peter Edward. The Ethical Poverty Line: a moral quantification of absolute poverty. Third World Quar-terly, Vol. 27, No. 2, pp 377 - 393,2006

36 Kinh téJlbat trién