Dr. Öğretim Üyesi İsmail NAKİR

Elektrik tesisleri ülkemizde elektrik iç tesisleri yönetmeliğine ve elektrik iç tesisleri proje hazırlama yönetmeliğine uygun olarak projelendirilir. Yakın bir gelecekte elektrik iç tesisleri yönetmeliğinin güncellenerek teknik kısımlarının IEC 60364 serisi standartlarına dayanması beklenmektedir. Mevcut prosedürde bir iç tesisat proje dosyasında asgari aşağıda belirtilen formların bulunması gerekmektedir.

▪ 1) Proje kapak sayfası 2) Vaziyet planı

▪ 3) Kuvvetli akım kolon şeması 4) Kuvvetli akım kat planları

▪ 5) Yükleme tablosu 6) Zayıf akım kolon şeması

▪ 7) Zayıf akım kat planları 8) Topraklama düzeneği

▪ 9) Gerilim düşümü hesabı ve akım kontrolü

▪ 10) Keşif özeti ve maliyet hesabı

▪ 11) Aydınlatma hesapları

▪ 12)Teknik ve özel şartnameler 13) Sembol listesi

1) Proje kapak sayfası: Yapının sahibi, adres ve konum bilgisini, yapının kullanım amacı, kurulu gücü, talep gücünü ve eşzamanlılık faktörünü vb. teknik bilgileri, elektrik projesini çizen, uygulayan mühendis ve teknik elemanların bilgilerini ve onaylarını, ayrıca projeyi denetleyen EMO, yapı denetim firması ve ilgili belediye onaylarına yer ayıran bir çizelgedir.

2) Vaziyet planı: Yapının yerleşim bölgesindeki konumunu gösteren plandır. Elektrik projesinde yer alan bir vaziyet planı binanın konumu ile birlikte yapının hangi noktadan besleneceğini gösterir. Proje dosyaları için hazırlanan vaziyet planları 1/1000 ölçekle çizilir.

Pafta no: 2457

Ölçek: 1/1000

Yapı Vaziyet Planı

3) Kuvvetli akım kolon şeması: Kolon şeması elektrik projesinde yer alan tablolar arasındaki dikey bir şemadır. Bu şemada,

▪ Ana tablo ve tali tabloların adı ve kurulu güçleri,

▪ Tablolar arasında kullanılan iletkenlerin özellikleri (tip, kesit vb.),

▪ Sayaç, sigorta, KAKŞ gibi devre elemanlarının yerleri ve özellikleri,

▪ Topraklama hat bağlantıları ile linye numaraları, tüm elemanların bulunduğu katlar belirli olacak şekilde gösterilir.

4) Kuvvetli akım kat planları: Her bir kat için kuvvetli akıma ait tali panoların komunu, linye ve sorti iletkenlerinin güzergâhları, priz, anahtar, buat ve aydınlatma aygıtlarının yerlerini ve çeşitlerinin gösterildiği planlardır.

Kuvvetli akım şemaları çizilirken genel olarak,

▪ Ana tablonun bina kullanıcıları ve dağıtım şebekesiçalışanları, tali tabloların ise ilgili bölümkullanıcıları tarafından kolayca ulaşılabilir noktayakonulmasına,

▪ Tali tablonun daire içerisinde linye mesafelerini uzun kılmayacak bir konuma yerleştirilmesine (Genelde giriş holüne yerleştirilir.),

▪ Priz linyelerine en fazla 7 adet priz sortisi bağlanmasına,

▪ Işık linyelerine en fazla 9 adet ışık sortisi bağlanmasına,

Kuvvetli akım şemaları çizilirken genel olarak (devam),

▪ Priz linyelerine yalnız priz sortisi, ışık linyelerine yalnız ışık sortisi bağlanmasına, (Yönetmelik gereği zorunlu durumlarda priz linyesine 1 adet ışık, ışık linyesine de 1 adet priz sortisi bağlanabileceği belirtilmiş olsa da teknik açıdan eksiktir.)

▪ Her bir linyenin numarasının gösterilmesine,

▪ Büyük güçlü olan elektrikli fırın, bulaşık makinesi, ani su ısıtıcı (şofben), çamaşır makinesi vb. yüklerin bağlanacağı linyelerin münferit çekilmesine, (Düşük güçlü 2 adet priz sortisi eklenebilir.)

▪ Banyo, tuvalet gibi ıslak ve nemli yerlerdeki, dış etkilere maruz kalan balkon, teras gibi ayrıca, bodrumlarda bulunan kömürlük veya depo gibi bölümlerdeki tüm aygıtların (priz, anahtar, armatür vb.) etanj tip olmasına,

Kuvvetli akım şemaları çizilirken genel olarak (devam),

▪ Kapıların açılış yönlerine bakarak kapı arkasına gelmeyecek şekilde anahtar ve priz konumlandırılmasının yapılmasına,

▪ İletken güzergahı seçilirken betondan perde duvar, kolon vekirişlerin tercih edilmemesine,

▪ Birden çok noktadan kontrol edilmesi düşünülen aydınlatma aygıtları için vaviyen anahtar tesisatı eklenmesine,

▪ Salonlar gibi tek bir noktadan aydınlatmanın uygun olmadığı yerlerebirden çok aydınlatma sortisinin tesis edilmesine,

▪ Odalar için en az 2 adet (Yönetmelik gereği 1adet) salonlar için 4 adet (Y.G. 20m2 üstü 2 adet) banyolar için 1adet mutfaklar için 7 adet (Y.G 2 adet) priz sortisinin tesis edilmesine,

▪ Linye hatlarının olabildiğince kısa olmasına, sorti eklem yerlerine mutlaka buat konmasına

▪ Banyolarda duş havuzu veya küveti bulunan koruma bölgesinde (yerden 2,25 m yüksekliğin altı, küvetin veya duş havuzunun 60cm uzaklığındaki bölge) sıva altından veya duvar örtüleri arkasından kesinlikle iletken geçirilmemesine,

Kuvvetli akım şemaları çizilirken genel olarak (devam),

▪ Banyolardaki duvar örtüleri arkasından başka yerleri besleyen hatların geçirilmemesine,

▪ Banyolarda küvetten 80x85 cm uzaklıkta priz veya anahtar tesis edilmemesine,

▪ Sıva altı (ankastre) tesisatlar için kullanılacak boru çap ve tipinin belirlenmesine,

▪ Her bir bağımsız alan için gerekli aydınlatma düzeyine uygun aydınlatma aygıtı belirlenmesine, gücünün ve tipinin yazılmasına,

▪ Mutfaklarda genel aydınlatmaya ek olarak tezgah üstü ve masaüstü aydınlatması için sortilerin tesis edilmesine (tercihe bağlı),

▪ Yatak odalarında yatak başı için bölgesel aydınlatma amaçlı ışık sortisinin tesis edilmesine (tercihe bağlı), dikkat edilir.