Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
dr Sylwia Wrona
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu16 listopada 2015 r.
PROGRAM SPOTKANIA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Rozważane zagadnienia
� Jak działa mózg? – czyli trochę teorii
� Czego potrzebuje, aby się uczyć? – czyli o uwarunkowaniach
� Co mu w tym pomaga? – czyli o procesie i ćwiczeniach (trening umysłu)
� Co mu w tym przeszkadza? – czyli o trudnościach
� Gdzie szukać pomysłów/ ciekawych rozwiązań? – czyli trochę inspiracji
ZROZUMIEĆ MÓZG
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Nowa kora – Mózg myślący/sensoryczny (intelekt, myślenie, przewidywanie, podejmowanie decyzji, refleksja, inwencja twórcza, wzrok, słuch, mowa, czucie) ROZWÓJ INTELEKTUALNY I DUCHOWY
Układ limbiczny – Mózg „ssaka”/emocjonalny (emocje, hormony, pragnienie, głód, popęd płciowy, odczuwanie przyjemności, przemiana materii, funkcje odpornościowe, zdrowie, zachowania opiekuńcze, pamięć) WŁASNE KORZYŚCI I OCZEKIWANIA SPOŁECZNE
Pień mózgu – Mózg „gada”/behawioralny (podstawowe funkcje życiowe, reakcje instynktowne) PRZETRWANIE
DWIE PÓŁKULE = CAŁY MÓZG
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
LEWA – odpowiedzialna za „chłodne myślenie”, logikę, analizę, liczenie,
racjonalność, mowę; przetwarza informacje
krok po kroku
PRAWA – odpowiedzialna za „ciepłe myślenie”, intuicję,
syntezę, obraz, emocje, mylenie przestrzenne,
muzykalność; przetwarza informacje „całościowo”
… � Proces myślenia polega na zgodnej współpracy tysięcy ośrodków
W 1981 roku amerykański neurobiolog Roger Sperry został wyróżniony Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie specjalizacji funkcjonalnej mózgu.
MÓZG I NEURONY
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Składa się z około 100 miliardów neuronów. Każdy neuron styka się z 10-50 tysiącami innych neuronów, tworząc w ten sposób niewyobrażalne ilości sieci połączeń, które powstają przede wszystkim wskutek uczenia się.
� Pod wpływem nowych doświadczeń i stawianych mu wymagań, mózg reorganizuje swoją strukturę. Gdy zdobywamy nową wiedzę czy umiejętności sprawiamy, że zmieniają się siła i jakość połączeń między komórkami nerwowymi. Dzięki naszej aktywności powstają nowe neurony oraz rozgałęziają się i wzmacniają połączenia między nimi.
Mózg to 1,5 kg galaretki produkującej prąd elektryczny. [woda (1.5 litra), białko (130 g), tłuszcz (95 g) i sole mineralne]
Neurony kontaktują się ze sobą za pomocą impulsów elektrycznych i oddziaływań chemicznych.
5 „PRĘDKOŚCI” MÓZGU
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Fale gamma (γ) - powyżej 30 Hz, do 80–100 Hz, rytm gamma towarzyszy działaniu i funkcjom motorycznym; samoświadomość (poprawa percepcji poszczególnych zmysłów, łączenie zmysłów w jedną całość)
� Fale beta (β) - od 12 do ok. 28 Hz, rytm gotowości (pełna świadomość), charakteryzuje szczególnie zwykłą codzienną aktywność, percepcję zmysłową i pracę umysłową; umysł rejestruje (odbiera i przyswaja) wiedzę, analizuje
� Fale alfa (α) - od 8 do 13 Hz, rytm spoczynkowy, charakterystyczny dla stanu relaksu, wyciszenia umysłu, odprężenia (ale i uwagi), wykorzystywany w technikach szybkiego uczenia się; umysł łatwiej przyswaja wiedzę
α - θ zwiększa się inwencja twórcza; pojawiają przebłyski geniuszu
� Fale theta (θ) - od 4 do 7 Hz, rytm występujący podczas medytacji, transu, hipnozy, intensywnego marzenia, intensywnych emocji; umysł przetwarza informację z całego dnia i utrwala wiedzę, odzyskuje nieświadomy materiał
� Fale delta (δ) - od ok. 0,5 do 3 Hz, występują w stanie najgłębszego snu, podczas głębokiej medytacji; następuje regeneracja organizmu
Fale mózgowe – cykle aktywności bioelektrycznej mózgu, rejestrowane za pomocą elektroencefalografu; pomiar i zapis fal w cyklach na sekundę
γ
β
α
θ
δ
W 1924 roku niemiecki neurolog i psychiatra Hans Berger dokonał pierwszego zapisu EEG u człowieka.
HIPOKAMP I PAMIĘĆ
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� element układu limbicznego odpowiedzialny za pamięć,
� stacja odbierająca i sortująca informacje, pomagająca przekształcić je w pamięć i przekazująca je do innych części mózgu,
� odgrywa ważną rolę w przenoszeniu (konsolidacji) informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej oraz orientacji przestrzennej,
� uszkodzenie hipokampu w znacznym stopniu upośledza zdolności uczenia się
PAMIĘĆ CZŁOWIEKA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Klasyfikacja ze względu na długość trwania
Pamięć sensoryczna (USTM)
• ultrakrótki czas trwania (<2 s),
• duża pojemność,
• zlokalizowana w każdym zmyśle, służy do tego, aby procesy percepcji mogły wydobyć maksimum potrzebnej informacji z nadchodzących bodźców,
• przechowuje nadchodzące informacje bez zniekształceń i przetworzenia,
• wstępne opracowanie informacji (filtr, selekcja)
Pamięć krótkotrwała (STM)
• krótki czas trwania (kilkadziesiąt sekund),
• mała pojemność (7 +/- 2 jednostki informacji),
• przechowuje informacje potrzebne do bieżącego działania (bieżące przetwarzanie informacji) oraz przygotowuje część informacji do długotrwałego zapamiętania,
• informacje są łatwo dostępne (obecne w świadomości)
Pamięć długotrwała (LTM)
• długi czas przechowywania (magazyn na całe życie),
• ogromna pojemność,
• gromadzenie wiedzy,
• zapisywane na niej dane dostępne są poprzez pamięć roboczą (krótkotrwałą),
• rodzaje: deklaratywna (co?; semantyczna /fakty i epizodyczna /zdarzenia), niedeklaratywna (jak?; proceduralna – czynności, umiejętności, „p. mięśni”)
UCZENIE SIĘ – uwarunkowania
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Zdrowy, niezakłócony sen (wypoczynek w nocy)
� Zbilansowana dieta (odżywianie)
� Ruch… najlepiej na świeżym powietrzu (ćwiczenia fizyczne, oddechowe)
� Pozytywne nastawienie (w tym motywacja wewnętrzna)
� Przyjazna atmosfera i środowisko bogate w bodźce (motywacja zewnętrzna)
� Odpowiednia stymulacja (dopasowane metody, techniki, ćwiczenia)
� Przerwy w nauce
DLACZEGO SEN JEST WAŻNY?
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� zapamiętywanie dokonuje się w czasie snu lub głębokiego relaksu, stanu związanego z występowaniem fal theta,
� w ciągu dnia mózg jest nieustannie bombardowany przez wrażenia, informacje i doświadczenia, ale nie może ich wszystkich wchłonąć, ponieważ pozostaje przez cały czas „włączony” (ciągle odbiera nowe dane); podczas snu umysł się „wyłącza”, kompleksowo przetwarza i zapisuje w pamięci informacje, którymi był zasypywany przez cały dzień (odtwarza, rejestruje, segreguje nowe informacje oraz ustala ich znaczenie),
� podczas snu wzmacniają się połączenia miedzy neuronami, mózg się dotlenia i odpręża
JAKA DIETA JEST WŁAŚCIWA?
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� zbilansowana, ponieważ jakość jedzenia ma wpływ na kondycję intelektualną,
� produkty pożywne, świeże, naturalne, bogate w witaminy (A, B6, B12, C, D, E) i minerały (cynk, magnez, żelazo, potas, fosfor, kwas foliowy), kwasy tłuszczowe omega-3, węglowodany złożone,
� posiłki o odpowiedniej porze dnia (pierwsze śniadanie, drugie śniadanie, obiad, podwieczorek, kolacja),
� troska o odpowiednie nawodnienie (woda) oraz ograniczenie słodkich gazowanych napojów i wysoko słodzonych soków,
� ograniczenie słodyczy – zastąpienie owocami, orzechami, miodem, gorzką czekoladą
CO DAJE RUCH I ĆWICZENIA?
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� ćwiczenia fizyczne (ruch) wpływają na zdrowie mózgu – wysiłek fizyczny lepiej dotlenia mózg oraz zmniejsza ryzyko chorób, które prowadzą do demencji,
� ćwiczenia fizyczne (ruch) wpływają na czynności umysłowe – aktywność fizyczna jest w stanie w znacznym stopniu zwiększyć zdolność do przetwarzania i przypominania informacji,
� podczas ćwiczeń organizm zaczyna wydzielać białko BDNF (neurotropowy czynnik pochodzenia mózgowego), które ma działanie ochraniające i naprawcze dla neuronów odpowiadających za pamięć oraz endorfiny (hormony szczęścia)
CO ZROBIĆ, ABY SIĘ CHCIAŁO? (D)
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Co jest istotne dla wewnętrznej motywacji
� CEL, czyli wyraźna wizja końcowego rezultatu (Wiem dokąd zmierzam i co chcę osiągnąć!)
� KORZYŚCI, czyli świadomość konsekwencji wynikających ze zdobycia wiedzy, umiejętności (Wiem dlaczego mam to robić, co mi to da, co faktycznie mogę zyskać! … teraz i później)
� WIARA we własne możliwości (Mogę tego dokonać! Potrafię, tak jak wiele razy przedtem!)
� DROGA, czyli wszystkie kroki prowadzące do celu (Wiem jak to zrobię! Mam plan, listę „rzeczy do zrobienia”, potrzebne narzędzia, harmonogram!)
� TWÓRCZY STAN UMYSŁU, czyli odpowiedni nastrój (Ważne jest moje pozytywne nastawienie! Zapał i determinacja!)
Rodzic może w tym pomóc, ale nie może zastąpić.
CO ZROBIĆ, ABY SIĘ CHCIAŁO? (R)
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� pokaż dziecku, że świat jest ciekawy zawsze i wszędzie, pełen pytań, na które warto szukać odpowiedzi,… pamiętaj jesteś dla niego autorytetem (wzorem do naśladowania), pokaż pozytywne przykłady (inspiracje),
� zadbaj o centrum dowodzenia nauką/ pokój pracy twórczej – otoczenie stymulujące ciekawość poznawczą, urządzone przez dziecko samodzielnie (materiały, narzędzia, przybory),
� kieruj w stronę dziecka częste i systematyczne pochwały – nauka i nowe wyzwania to przecież nie tylko efekty, to także ważne doświadczenie,
� wyznaczaj razem z dzieckiem cele pośrednie i ciesz się z ich osiągniecia,
CO ZROBIĆ, ABY SIĘ CHCIAŁO? (R)
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� wymagaj „z głową” i stosuj mądre, rozwijające nagrody,
� pozwól dziecku być domowym ekspertem „od…”,
� pokaż mu ile już potrafi – zapisuj jego postępy,
� ucz poszukiwania rozwiązań, wskazuj różne możliwości i różne drogi dojścia do celu, zachęcaj do refleksji,
� dawaj wsparcie, ale nie wykonuj za… / nie wyręczaj – działanie na własną rękę jest znacznie lepsze, daje frajdę i świadomość tego, że samo odkryło coś zupełnie nieznanego (pozwól mu być nieustraszonym odkrywcą)
PROCES – KROK PO KROKU
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
1. MOTYWACJA – odpowiedni stan umysłu
2. AKUMULACJA INFORMACJI
3. SZUKANIE ZNACZENIA
4. TWORZENIE DOSTĘPNEJ
PAMIĘCI
5. EKSPONOWANIE ZDOBYTEJ WIEDZY
6. REFLEKSJA NAD PROCESEM
UCZENIA SIĘ
❶ właściwe nastawienie do uczenia się,
❷ przyswajanie materiału w sposób dostosowany do osobistych preferencji poznawczych,
❸ nadanie osobistego znaczenia faktom (zrozumienie),
❹ zapamiętanie (ulokowanie w pamięci długotrwałej),
❺ wyjaśnienie komuś, aby mieć pewność właściwego przyswojenia materiału, autotest, samoocena,
❻ wnioski na przyszłość – jak przebiegała nauka, co było skuteczne, co można ulepszyć
źródło: na podstawie Rose C., Nicholl M. J., Ucz się Szybciej, na Miarę XXI Wieku, Logos Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2003
OGÓLNA STRATEGIA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Krok ❷ Akumulacja informacji
Wyobrażenie o całości
Idea przewodnia
Szkic na temat
Jeden krok na raz
Pytania
• przekartkowanie i wyrobienie sobie obrazu całości
• zrozumienie o czym to jest i czemu służy
• szkic tego co już się wie na dany temat
• podział materiału na mniejsze porcje
• drążenie tematu: kto?, co?, kiedy?, gdzie?, dlaczego?, jak?
PRZYSWOIĆ
STYLE UCZENIA SIĘ
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Sposoby są różne, łączy je aktywne podejście do nauki
Krok ❷ Akumulacja informacji
Typ wzrokowy (wizualny) – uczenie się poprzez patrzenie (lubi czytać, patrzeć, rysować, łatwo zapamiętuje szczegóły)
Typ słuchowy (audialny) – uczenie się poprzez słuchanie (lubi samodzielnie głośno czytać, wypowiadać się na głos)
Typ ruchowy (kinestetyczny) – uczenie się poprzez czynności fizyczne i bezpośrednie zaangażowanie (lubi ruch, dotykanie, doświadczanie)
Jak najchętniej się uczy? Który styl preferuje?
PRZYSWOIĆ
STYLE UCZENIA SIĘ
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Metody/ techniki/ narzędzia
Krok ❷ Akumulacja informacji
mapy myśli (mapy edukacyjne), szkice, schematy, wykresy, diagramy, obrazy, prezentacje, fiszki, filmy, zakreślanie nowych rzeczy w tekście, kolorowe długopisy, mazaki
nagrania (pliki audio), słowne skojarzenia, dyskusje, komentarze, streszczenie na głos, czytanie w sposób dramatyczny, ułożenie wiersza, piosenki, wykorzystywanie rymu i rytmu, śpiewanie, deklamowanie
modele, makiety, duże arkusze papieru, karteczki samoprzylepne, drama, kalambury, wycieczki, eksperymenty, projekty, robienie notatek, odfajkowywanie, uczenie się zespołowe
Najlepszym podejściem jest kombinacja różnych metod. Ważne jest, aby angażować wiele zmysłów!
PRZYSWOIĆ
MAPY MYŚLI
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Krok ❷ Akumulacja informacji
� Mapowanie myśli jest metodą,
przechowywania, organizowania,
określania priorytetów, uczenia się,
przypominania (oszczędza czas)
i zapamiętywania informacji.
� Mapy myśli służą również
do tworzenia prezentacji
i podsumowań, które są połączeniem
słów i obrazów pomagających
stymulować zarówno logikę jak
i kreatywność, w celu sprawnego,
skutecznego i efektywnego myślenia,
angażującego (integrującego) zmysły.
PRZYSWOIĆ
8 TYPÓW INTELIGENCJI
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Założenia Teorii Inteligencji Wielorakiej
� każde dziecko posiada poszczególne typy inteligencji w różnym stopniu rozwinięte,
� każdą inteligencję można rozwinąć w działaniu poprzez właściwą organizację środowiska dziecka,
� dziecko ma prawo do błędów, uczy się doświadczając w naturalny sposób w różnych sytuacjach dydaktycznych,
� inteligencje są potencjałami, które można aktywować (zmieniają się w trakcie działania),
� wszystkie inteligencje wzajemnie ze sobą współpracują, wszystkie inteligencje są równoprawne
Howard Gardneramerykański psycholog, specjalista z dziedzin psychologii kognitywnej i psychologii uczenia się, wykładowca m.in. Harvardu; znany jako twórca teorii inteligencji wielorakiej
Krok ❸ Szukanie znaczenia
ZROZUMIEĆ
8 sposobów na zbadanie i zrozumienie informacji
Wolfgang Amadeusz MozartZdolność do grania i śpiewania, komponowania, rozumienia i oceniania muzyki, wyczucie rytmu
8 TYPÓW INTELIGENCJI
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Charles DickensZdolność czytania, pisania i porozumiewania się za pomocą słów
Albert EinsteinZdolność rozumowania i liczenia
oraz logicznych, systematycznych przemyśleń
Pablo PicassoZdolność myślenia obrazowego,
wyobrażania sobie przyszłego rezultatu
Charlie ChaplinZdolność precyzyjnego kontrolowania własnego ciała w celu rozwiązywania problemów, prezentowania idei, emocji
Matka TeresaZdolność efektywnej pracy w zespole, nawiązywania kontaktów, rozumienia innych ludzi, empatii
Zygmunt FreudZdolność samo analizy i refleksji, planowania i wytyczania celów, poznawania siebie
Charles DarwinZdolność rozpoznawania okazów flory i fauny
oraz szczegółów charakterystycznych dla przyrody
Krok ❸ Szukanie znaczenia
ZROZUMIEĆ
8 TYPÓW INTELIGENCJI
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Krok ❸ Szukanie znaczenia
ZROZUMIEĆ
- tłumacząc na własny język to, co dotarło, - zapisując wszystko własnymi słowami
- analizując i segregując materiał,- układając punkty w logicznym porządku
- tworząc szkic tego, co dotarło, - przygotowując własną mapę myśli
- odgrywając role (modelowanie ruchowe),- fizycznie demonstrując materiał
- pisząc piosenkę (rymowankę) do określonej melodii na dany temat
- dyskutując z kimś na dany temat, - ucząc się w zespole
- zgłębiając temat, angażując się, odnosząc do siebie, szukając dodatkowych informacji
- określając jaka jest społeczna wartość tego co dotarło, jaki jest wpływ na innych
8 sposobów na zbadanie i zrozumienie informacji
PAMIĘĆ – CO JUŻ WIEMY?
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Krok ❹ Tworzenie dostępnej pamięci
ZAPAMIĘTAĆ
Jak ulokować informacje w pamięci długotrwałej?
� jeżeli umysł jest w odpowiednim stanie – wypoczęty, odżywiony, nawodniony, dotleniony, rozluźniony, pozytywnie nastawiony i przekonany do uczenia się – to te jego części, które odpowiadają za zapamiętywanie, pracują lepiej,
� jeżeli informacja jest przyswajana w preferowany sposób, to dużo łatwiej ją zapamiętać,
� jeżeli wykorzystuje się różne sposoby do poszukiwania znaczenia materiału, łatwiej go zrozumieć… a pamięta się to co ma sens (zwroty pozbawione sensu ulatują z pamięci),
� jeżeli w procesie uczenia się angażuje się wiele zmysłów (multisensoryczność), synchronizuje pracę obu półkul, to w efekcie więcej i lepiej (na dłużej) się pamięta
PAMIĘĆ – JAK TO DZIAŁA?
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Krok ❹ Tworzenie dostępnej pamięci
ZAPAMIĘTAĆ
Jak ulokować informacje w pamięci długotrwałej?
� pamiętamy lepiej kiedy informacja:
jest interesująca (ciekawa), pasjonująca (emocjonalna), zaskakująca, niezwykła, dziwna, wyolbrzymiona, nieprzyzwoita, kolorowa (obrazowa), zabawna, upiorna, tragiczna, poruszająca, powtarzana wielokrotnie, łatwa do zrozumienia, uporządkowana, realna, powiązana z tym, co już znamy, pojawiła się na początku (efekt pierwszeństwa) lub na końcu (efekt świeżości), ma dla nas szczególne znaczenie
� zapominamy gdy:
nie słuchamy lub nie jesteśmy wystarczająco skupieni, nie powtarzamy przerobionego materiału wystarczająco dużo razy (uwaga na neuroplastyczność mózgu), niezbyt dokładnie rozumiemy o co w tym chodzi, jesteśmy zmęczeni, zatroskani, zestresowani
PAMIĘĆ – JAK TO USPRAWNIĆ?
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Krok ❹ Tworzenie dostępnej pamięci
ZAPAMIĘTAĆ
Jak ulokować informacje w pamięci długotrwałej?
Dlatego ważne jest, aby:
� umożliwić koncentrację na nauce – skupienie na pozyskiwaniu, przetwarzaniu i przyswajaniu informacji,
� postarać się, aby sposób przyswajania wiedzy zawierał elementy wzrokowe, słuchowe, ruchowe – angażować wiele zmysłów,
� zapewnić wiele początków oraz końców i robić częste przerwy w nauce,
� zoptymalizować powtórki materiału – po 1 godzinie, 1 dniu, 1 tygodniu, 1 miesiącu,
� dać się z tym przespać – powtórzyć wieczorem, przypomnieć rano
TRENING UMYSŁU
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Kinezjologia edukacyjna (Gimnastyka Mózgu® P. Dennisona)
� metoda wykorzystująca ćwiczenia ruchowe do aktywizacji procesu uczenia się (organizowania pracy mózgu i ciała w celu rozszerzania własnych możliwości, poprawy pamięci, koncentracji, równowagi e.)
� przykładowe ćwiczenia wymiaru lateralnego: ruchy naprzemienne, leniwe ósemki, rysowanie oburącz (symetryczne bazgranie),
� przykładowe ćwiczenia wymiaru koncentracji: sowa, aktywna ręka, pompowanie piętą, oddychanie przeponowe
� przykładowe ćwiczenia wymiaru stabilności: punkty aktywizujące myślenie, ziewanie na energie, kapturek myśliciela
Twórcy metodyPaul E. Dennisonabsolwent studiów pedagogicznych, filozoficznych oraz psychologicznychGail E. Dennisonabsolwentka wychowania fizycznego, instruktorka tańca
Uwaga zastrzeżenia do metody (o charakterze merytorycznym i społecznym)
WODA, TLEN, SUBSTANCJE ODŻYWCZE
TRENING UMYSŁU
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Mnemotechniki, mnemoniki (gr. mneme: pamięć)
� ogólna nazwa sposobów ułatwiających zapamiętanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji
� przykładowe sposoby mnemoniczne: (1) kategoryzacja elementów, czyli uporządkowanie i pogrupowanie ich
według pewnych zasad, np. podobieństwa znaczeniowego,formalnego czy fonetycznego,
(2) skojarzenie ich z innymi znanymi już elementami, ułożonymi rytmiczne lub mającymi formę logiczną czy żartobliwą, dzięki czemu łatwo je zapamiętać,
(3) stosowanie zewnętrznych analogii, skrótów werbalnych, układu wierszowego (pierwsze litery, akronimy, wierszyki)
Za twórcę mnemoniki uchodziSymonides z Keospoeta, liryk grecki
(ok. 556-468 p.n.e.)
OBRAZ + AKCJA + EMOCJE + SKOJARZENIA = DOBRA PAMIĘĆ
TRENING UMYSŁU
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Techniki kreatywne
� Kreatywność – aktywna i gotowa do zmian postawa wobec wydarzeń i problemów; zdolność do tworzenia najrozmaitszych kompozycji/pomysłów, które pod istotnymi względami są nowe oraz wartościowe; zdolność do kojarzenia spraw, które pozornie nie mają ze sobą związku a przez to do wynajdywania nowych rozwiązań
� Baza: płynność myślenia, giętkość myślenia, oryginalność myślenia, dopracowywanie szczegółów
� Trening: twórcza rozgrzewka, eksploracje, kombinacje, transformacje
� Przykładowe techniki: brainstorming, 635, brainwriting – pool, bisocjacja, synektyka, 6 kapeluszy, 3 krzesła Disneya, lista Osborna, random-input, prowokacja mentalna, skrzynka morfologiczna, wachlarz koncepcji/abstrakcja progresywna, wymuszone dopasowanie
STYMULOWANIE MÓZGU DO GENEROWANIA TWÓRCZYCH IDEI
ZASADY: różnorodność, odroczona ocena, racjonalna irracjonalność, kompetentna niekompetencja, ludyczność, aktualność
EFEKTY NAUKI I REAKCJA „R”
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� należy pamiętać o chwaleniu dziecka oraz dostrzeganiu jego zalet i osiągnieć,
� w pochwałach i nagrodach wskazane jest jednak zachować takt i umiar,
� należy wystrzegać się przesadnego podkreślania wyjątkowości dziecka,
� warto też pamiętać, że zbyt duży nacisk na rywalizację odbiera radość działania
� warto pamiętać, że przyczyny mogą być różne – także zewnętrzne,
� należy pamiętać: „podstawą wszelkiego tworzenia jest doświadczenie niepowodzenia w procesie postępu”,
� okazać dziecku, że nie jest samo (zrozumienie i wsparcie),
� poczekać, aż opadną emocje; nie wolno robić wyrzutów ani umniejszać niepowodzenia
SUKCES NIEPOWODZENIE
Spojrzeć na sukcesy i niepowodzenia jako na źródło informacji. Wspólna refleksja: Co było wartościowe? Na co dziecko miało
wpływ a na co nie? Co i dlaczego wyszło/nie wyszło? Czy można było coś zrobić lepiej? Jak? – wnioski na przyszłość
DYSKRETNA ROZMOWA W DOBREJ ATMOSFERZE O DANEJ SYTUACJI
TRUDNOŚCI
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Czego konkretnie dotyczą trudności?
� Na czym polegają? W jaki sposób się przejawiają?
� Jak dziecko reaguje na te trudności? (co myśli, co czuje, co wyraża, jak się zachowuje)
� Jak długo ma miejsce ta sytuacja? Czy trwa od dłuższego czasu, czy pojawiła się nagle? Czy coś w sposób znaczący ją poprzedzało?
� Jakie są prawdopodobne przyczyny?
� Czy dziecko otrzymało już jakąś pomoc i z jakim skutkiem? (czego dotyczyła, na czym polegała, kto jej udzielał)
� Co uważam za konieczne i mogę zrobić teraz, aby pomóc dziecku?
– rozpoznanie
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
PAMIĘTAJMY!
Wczesne rozpoznanie, fachowa i rzetelna diagnoza(poradnia psychologiczno-pedagogiczna),
zorganizowanie i udzielenie właściwego wsparciaskutecznie zapobiega eskalacji problemu,
pomaga się z nim zmierzyć i znaleźć rozwiązanie.
DOBRE RADY NA DROGĘ
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Stwórz odpowiednie (nie stresujące) środowisko – takie, w którym można bez obaw robić błędy a mimo to mieć duże szanse na sukces,
� Bądź wzorem do naśladowania,
� Przekonaj, że przedmiot nauki jest ważny i ciekawy – dziecko chce się uczyć, gdy widzi, że to ma sens,… pamiętaj mózg lubi wyzwania,
� Postaraj się, aby nauce towarzyszyły pozytywne emocje, które ułatwią zapamiętanie – trzeba zadbać o zachęty, trochę humoru, regularne przerwy i życzliwą pomoc, umożliwić naukę w grupie,
� Świadomie włączaj do pracy wszystkie zmysły dziecka,
…aby nauka była skuteczna i przyjemna
DOBRE RADY NA DROGĘ
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
� Zaangażuj zarówno lewą, jak i prawą półkulę (zsynchronizuj ich pracę),
� Prowokuj do przemyśleń, zmobilizuj tyle typów inteligencji, ile jest w danej sytuacji stosowne, aby uczenie się było łatwiejsze i aby wykorzystać pełnię możliwości umysłu,
� Wprowadzaj chwile relaksu (odprężenia i gotowości), pozwalające na utrwalenie wiadomości,
� Zadbaj o powtórki oraz powiazanie nowego materiału z dotychczasową wiedzą (z tym co znane),
� Doceniaj, także za wysiłek
…aby nauka była skuteczna i przyjemna
INSPIRUJĄCA BAZA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
INSPIRUJĄCA BAZA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
INSPIRUJĄCA BAZA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
INSPIRUJĄCA BAZA
Copyright © 2015 Sylwia Wrona
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
GIMNASTYKA UMYSŁU W DOMU
dr Sylwia Wrona
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu16 listopada 2015 r.