Embed Size (px)
Citation preview
Dr.Öğr. Üyesi Huriye ÇolaklarBartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilgi ve Belge Yönetimi
1. Sağlıkta Bilgi ve Belge Yönetimi Sempozyumu, 22-23 Kasım 2018, Bezmialem Vakıf Üniversitesi Abdülhamid Han Binası Erick Frank Konferans Salonu
İçerik Giriş
Tıp kütüphaneleri tanımı ve amacı
Sağlık bilimlerinde tıp kütüphanelerinin rolü ve önemi
Bilgi hizmetleri
Sağlık alanında sunulan kütüphane hizmetleri ve örnekleri
Dünyadan örnekler
Türkiye’den örnekler
Tartışma
Sonuç ve öneriler
Giriş Sağlık bilimleri ve tıp alanı bilinen en eski bilim ve uygulama alanıdır.
Konusu ise, insan bilimleri, insan ve toplum sağlığı ile ilgilidir. İnsanın hastalıklarla mücadele etmesi, iyileşme, beden ve ruh sağlığını koruması sağlıklı toplum olma açısından oldukça önemlidir.
Birey ve toplum sağlığı söz konusu olduğunda tanı koyma, tedavi etme, iyileşme süreçleri, hastalıklardan korunma, ilaç ve aşı geliştirme, ar-ge çalışmaları, sağlık hizmetlerinin ergonomik bir şekilde sunulması ve kaliteli yaşam vb. başlıklar sağlık politikalarının ana konularıdır.
Doktorlar, diş hekimleri, hemşireler, teknisyenler, fizyoterapistler, radyologlar, anestezi uzmanları, vb. “sağlık profesyonelleri” adını verdiğimiz kişiler tarafından sağlık hizmetleri sunulmaktadır.
Giriş Sağlık profesyonelleri, akademisyenler ve tıp eğitimi alan öğrenciler
gereksinim duyduğu tıbbi bilgi ve belgeyi tıp kütüphanelerinden elde ederler.
Tıp kütüphaneleri, sağlık bilimleri ve tıp alanında gereksinim duyulan tıbbi bilgi ve belgeyi sağlayan, tıbbi dokümantasyon hizmetlerini yürüten kütüphanelerdir.
Spesifik bir alan olan tıp ve sağlık bilimlerinde tıbbi bilginin yönetimi ve sunulan bilgi hizmetleri kendine özgü özellikler taşımaktadır.
Bu çalışmada, tıp kütüphanelerine özgü akademisyen, sağlık profesyoneli ve öğrencilere sunulan hizmetler incelenecektir.
Tıp Kütüphaneleri Tanımı Tıp kütüphaneleri sağlık bilimleri ve tıp alanında yer alan, sağlık
profesyonellerine/çalışanlarına, hasta/hasta yakınına, sağlık ve tıp eğitimi veren fakültedeki akademisyen, öğrencilere, uzmanlık ve doktora öğrencilerine, araştırmacılara, sağlık kuruluşlarına hizmet sunan kütüphanelerdir.
Tıp kütüphaneleri özel alan kütüphanesi olarak hem üniversite hem de araştırma kütüphanesi türü içinde yer alır.
Genellikle tıp kütüphanesi kavramı “sağlık bilimleri kütüphanesi” ile eş anlamlı olarak kullanılır.
Amacı Sağlık bilimleri ilgili her türden belge/bilgi/verileri toplar, düzenler ve
isteyenlere sunar
Hasta/hastalık/hastane arşivlerini oluşturur (hastane ve klinik kütüphaneleri)
Kanıta dayalı bilgileri elde eder, değerlendirir ve raporlar
Klinik uygulamaları destekler
Öğretim üye/yardımcıları, öğrenciler, uzmanlık/doktora öğrencileri, araştırmacılar, sağlık uygulayıcılarının ve sağlık profesyonellerinin eğitim-öğretim, araştırma, bilimsel faaliyet ve klinik uygulama çalışmaları ile ilgili isteklerini karşılar.
Tıp kütüphanelerinin rolü ve önemi Günümüzde tıp eğitimi ve araştırmaları yeni teknolojiler sayesinde
sürekli olarak gelişmektedir.
Sağlık bilgisi ve tıbbi yayın sayısı, hastalık bilgisi, tedavi şekilleri, korunma yöntemlerinde ekonomik, kültürel ve yaşam koşulları değiştikçe artış göstermektedir.
Buna bağlı olarak tıp kütüphanelerinin bu alandaki rolü de değişmiştir.
Tıp ve sağlık bilimlerinde bilginin güncelliği, doğruluğu, güvenirliliği, erişim hızı ve kanıta dayalı olması oldukça önemlidir.
Özellikle klinik bilimlerde bilgiye gereksinim acildir ve kanıta dayalıdır.
Rolü ve önemi Örneğin cerrahi müdahaleler, ilaç zehirlenmeleri, yanıklar, yapılacak
tedaviler, verilecek ilaç dozları için, doktorun çoğu zaman en son araştırmaların sonuçlarına dayanarak karar vermek zorundadır.
Bu durumda sağlık çalışanı en acil klinik sorularını cevaplamak üzere tıbbi kaynaklara erişmek ister. Bu aşamada kütüphaneciler arama sürecine katılır ve en iyi tıbbi kanıtları bulurlar.
Tıp kütüphanecileri dünyada giderek kanıta dayalı uygulamalarla birlikte sağlık ekibinin bir parçası olarak değerli görülmektedir.
Tıp kütüphanecileri, sadece “kütüphane odaklı” değil, kütüphane dışında da etkin olma anlamında “klinik odaklı” ya da “uygulama odaklı” hizmet verirler.
Bilgi Hizmetleri Bilgi hizmetleri, kütüphanelerde bilgiye özel ve farklı bir biçimde ulaşmak
isteyen kullanıcıya, sistemdeki bilgi ve enformasyonun varlığını duyurduğu ve kullanıcının bilgi ve enformasyona hızlı ve verimli bir şekilde erişmesini ve onları kullanmasını sağladığı hizmetlerdir (Obuz, 2016).
Günümüzde elektronik ortamdaki bilginin artması, bu bilgilerin düzenlenmesi, erişim kolaylığı ve korunması vb. değişimler kütüphanenin hizmetlerini yeniden yapılandırılmasını gerektirmiştir.
Daha çok webe dayalı olarak yapılandırılan hizmetler, kullanıcı merkezli olmaya başlamış ve oluşturulan birçok alt sistem kullanıcı ihtiyaçlarına göre düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeler kütüphaneleri özellikle elektronik kaynaklar ve bilgi hizmetleri üzerine yoğunlaştırmıştır.
Web tabanlı hizmetler İletişim sistemleri aracılığıyla kütüphanecilerden canlı referans hizmeti
alma (kütüphaneciye sor),
Kütüphanelerde mobil uygulamalar,
Kütüphanelerde sosyal ağ uygulamaları,
Dijital kaynak depolama ve referans yönetimi sistemi,
Dijital kütüphane/dijital arşivler,
Kütüphaneler arası işbirliği,
Uzaktan eğitim programları,
Sosyal kataloglama siteleri ile bibliyografya yönetimi olanağı sağlama uzaktan kütüphane hizmetlerinin en modern uygulamalarıdır.
Tıp kütüphanelerinde sunulan hizmetlerWedgeworth (1993) Ekene, Agbo, Onyekweodiri (2016) Son Eğilim
Basılı/elektronik kaynak oluşturma, erişim ve sunum
Danışma Hizmetleri Danışma ve Bilgi hizmetleri
Çevrimiçi yayın taraması Belge Teslimat Hizmetleri İnternet taraması
Kaynak talepleri alma ve sipariş verme
Çevrimiçi literatür taraması Katalog ve makale tarama
Bilgi sistemlerinden bilgi sağlama ve sunma
Tıbbi veri tabanları taraması Güncel/Seçmeli Duyuru hizmeti
Görsel-işitsel koleksiyon oluşturma İnternet taraması Pubmed, atıf tarama, h-faktörü, impakt faktör vb.
Güncel Duyuru Hizmeti Güncel Duyuru Hizmetleri Sistematik Derlemeler
Seçmeli Duyuru Hizmeti Seçmeli Bilgi Yayma Litaratür İncelemesi ve Raporlama
Kitap dışı materyallere erişim ve saklama
Reprografik Hizmetler (çoğaltma/dijitalleştirme)
Kanıta Dayalı Uygulamalar
Kütüphaneler arası Ödünç Verme ve Makale Sağlama
Kütüphaneler arası Ödünç Verme Kullanıcı eğitimleri
Tıp kütüphanelerinde temel bilgi kaynakları
Tıp Kütüphanelerinin Temel Bilgi Kaynakları
Tıbbi Ansiklopediler, Sözlükler, vb.
İnsan ve anatomi Atlasları ve diğer referans kaynakları
İlaç indeksleri, sağlık kurumları raporları ve istatistikler
Gerekli ders kitapları ve monograflar
Tıp dergileri (yerel ve uluslararası), E-dergiler ve Bültenler
Medline, Cochrane, UptoDate, Sciencedirect, Wiley Helin, Hinari, gibi
tıbbi veri tabanları
Konferans ve seminer sunumları
Tıp kütüphanecisi Hizmet verilen kullanıcı grubunun bilgi gereksinimlerini bilme ve
değerlendirebilme,
Sağlık bilimleri ve tıpla ilgili kaynakları seçebilme, erişim araçları ve stratejileri bilme,
Araştırma yöntemlerini bilme,
Kanıta dayalı kaynakları kullanma,
Erişilen bilgiyi değerlendirme, sentezleme ve raporlama
Bilgiyi yayabilme ve kaynak paylaşımı,
Hizmet tasarlama ve yenilikçi hizmetler sunabilme (Uçak, 2016).
Tıp kütüphanelerinin kullanıcıları Uzman doktorlar Pratisyen hekimler Diş hekimleri Tıp, diş hekimliği, hemşirelik, sağlık hizmetleri öğrencileri Hemşireler Eczacılar Sağlık hizmetleri çalışanları Sağlık alanında çalışanlar Sağlık okulları/üniversitenin ilgili bölümlerin öğretim üyeleri TUS/DUS uzmanlık öğrencileri Araştırmacılar İlaç firmaları ve sağlık alanındaki AR-GE çalışanları Hastalar/hasta yakını ve sağlık konusunda bilgi arayan kişilerdir.
Kullanıcılarının ortak özellikleri Zamanları kısıtlıdır ve beklentileri genelde acildir. Güncel bilgiye gereksinimleri vardır. Evrensel bilgi kullanırlar. Aradıkları bilgiye en kısa yoldan, en doğru ve ekonomik bir şekilde ulaşmak isterler. Alanlarındaki gelişmeleri yakından izlerler. Teknik gelişmeleri uygulamaya aktarmada istekli ve beceriklidirler. Mesleki toplantıları izlerler, çalışmalarını bu ortamlarda duyurmaya önem
verirler. Meslektaşlar arası iletişimi yoğundur. Yabancı dil becerileri gelişmiştir ve yabancı yayın kullanma oranı fazladır. Daha dinamiktir.
Aradıkları bilginin özellikleri Basılı materyallerin yanı sıra görsel ve işitsel kaynakların kullanılması,
Doğru, güncel ve kanıta dayalı bilgi olması,
Uzman görüşleri, mesleki tartışmalar/mesleki görüşmeler,
Kongre/konferans/sempozyumlar, bilimsel toplantılar, eğitimler,
İlaç firmalarının tanıtım programları ve seminerler,
Sürekli eğitim,
Tıp okuryazarlığı,
Sağlık okuryazarlığı,
Koruyucu hekimlik anlayışı,
Kanıta dayalı düşünme ve bilgi anlayışı (tıp kütüphaneciliğinde son eğilim)
Sağlık alanında sunulan kütüphane hizmetleri Oryantasyon/Kullanıcı eğitimleri
Kütüphane web sayfası, e-posta, sosyal medya araçları
Kullanıcı rehberleri (kütüphane broşürü dışında)
E-veri tabanlarından tıbbi bilgiye erişim hizmetleri
Atıf tarama, h-indeks, etki faktörü vb. akademik çalışmalar
PubMed ve MedLine (hem EbscoHost hem OVID hem de ProQuestüzerinden erişilmektedir)
Kanıta dayalı uygulamalar (kanıta dayalı veri tabanları kullanılmaktadır)
Literatür İncelemesi (Reviews: sistematik derlemeler)
Oryantasyon/kullanıcı eğitimleri Fakülteye yeni başlayan öğrencilere yönelik olarak her öğretim başında
“Oryantasyon eğitimleri” yapılmalıdır.
Oryantasyon eğitimlerinde kütüphane hakkında genel bilgi, kütüphane hizmetleri, koleksiyon sayısı ve içeriği, kütüphane web sayfası, abone olunan e-kaynaklar, , katalog tarama, web keşif araçları vb. bilgiler verilir.
‘Kullanıcı eğitimleri’ ise, özellikle kütüphaneye yeni
bir e-veri tabanı alınmışsa bunun kullanımı hakkında
eğitimler düzenlenir.
Kütüphane web sayfası, e-posta, sosyal medya araçları
Tıp kütüphanesinin hizmet vermekle yükümlü bulunduğu kullanıcı grupları (doktorlar, diş hekimleri, hemşireler, akademisyenler) için zamanın ne denli acil ve önemli olduğu bilinirken, kimi hizmetlerde çabukluk ve erişim kolaylığı sağlamak üzere kütüphane web sitesi, e-postaveya sosyal medya hesabından yararlanılmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Örneğin bu araçlardan belge sağlama, rezerv yapma (yayın, çalışma odası, vb.), cerrahi operasyon veya eğitim videoları izleme yapma, abone olunan e-veri tabanları, kullanıcı eğitimleri, seçmeli duyuru hizmeti, kütüphane duyuruları gibi hizmetler gerçekleştirilirken yararlanılabilir.
Sosyal medya hesapları
Şekil 1. Bezmialem Üniversitesi Kütüphanesi Instagram hesabı (https://www.instagram.com/bezmialemkutuphane/).
Şekil 2. İstanbul Üniversitesi Merkaz Kütüphanesi YouTube hesabı(https://www.youtube.com/channel/UCLk1qacRKCh15fFue0HN6Ow).
Kullanıcı rehberleri/broşürler Kütüphane broşürleri (kütüphane
ve bilgi kaynakları tanıtıcı), öğrencilere yönelik rehberler ve akademisyenler için literatür tarama kılavuzları hazırlanmalıdır.
Bu tür broşür, rehber ve kılavuzların hazırlanması tıp kütüphane kullanıcılarının daha doğru ve daha etkin bir şekilde kütüphaneden yararlanmalarını sağlayacaktır.
Şekil 3. Bir kütüphanenin literatür taramaya ilişkin hazırladığı kılavuzu örneği.
E-veri tabanlarından tıbbi bilgiye erişim hizmetleri
Yabancı kaynaklar; Bibliyografik veri tabanlarının yanı sıra tam metin içeren bilgi sağlayıcıları (OVID,
EbscoHost, OCLC, NLM gibi) ve Tam metin veri tabanları (Proquest, SpringerLink, ScienceDirect, Wiley, Future Science Group
gibi) Kanıta dayalı veri tabanları (Dynamed, UptoDate, Cochrane, Clinical Evidence vb.). Atıf ve bibliyografik veri tabanları (ISI-WOS, Scopus vb.)
Yerli kaynaklar; ULAKBİM’in 1996 yılından beri erişim sağlanan Türk Tıp Veri Tabanı (tam metin makaleye
erişim) (http://cabim.ulakbim.gov.tr/tr-dizin/) Türkiye Atıf Dizini (http://www.atifdizini.com/journals/tr-index.html) Türk Medline (http://turkmedline.net/) Türk Medline Literatür Tarama (http://www.literaturtarama.com/)
Atıf yapma/kaynakça oluşturma, atıf tarama, h-indeks, etki faktörü, vb. akademik çalışmalar yayın aşamasında (makale yazma, bildiri, kitap, derleme vb.) atıf
yapma/kaynakça oluşturma (EndNote, Mendeley ve Incites veri tabanları) atıf tarama (özellikle akademisyenin atıf alması, akademik teşvik ve
yükselmede atıf sayıları ve puanı oldukça önemli) (Web of Sciences (WOS) veri tabanları)
h-indeks (bilimsel performans ölçümü) akademisyenin üretkenliğini ve o üretkenliğin niteliğini ölçer (Web of Sciences (WOS) veri tabanları)
etki faktörü (impact factor) yüksek olan dergiye bir akademisyenin makale göndermesi ve o dergide yayımlanması hem prestij hem bilimsel başarı/bilime katkı hem de akademik teşvik olarak kabul edilir (JournalCitation Reports)
Turnitin ve iThenticate gibi intihal önleme programları ile bilimsel yayının orijinal olmayan içeriği tespit edilir
Şekil 5. WOS h-indeks.
Şekil 6. Journal Citation Reports.
Şekil 4. WOS atıf taraması.
PubMed PubMed, 28 milyondan fazla alıntı içermektedir. Linkleme özellikleri ile özet ve tam metne göndermeleri vardır. Konuyla ilgili benzer diğer makalelere yönlendirme yapmaktadır. PubMed aşağıdaki tıp konularını içerir;
Tıp Hemşirelik Diş hekimliği Veterinerlik Sağlık sistemi Klinik bilimleri Sağlık yönetimi Halk sağlığı ve koruyucu hekimlik…
PubMed’den erişim ücretsizdir.
Şekil 7. PubMed taraması.
PEK ÇOK DOKTOR ve SAĞLIK BİLİMCİSİ ARAŞTIRMAYA PUBMED İLE BAŞLAR…
Anahtar kelimelerle (KEYWORDS) tarama yapılır.
Veri tabanı içinde Thesaurus’u (tıp, sağlık ve biyomedikal sözcükler ve kavramlar) vardır.
Kanıta dayalı uygulamalar Kanıta dayalı uygulama, araştırma kanıtlarının klinik uzmanlıkla
birleştirilerek, hastanın eğitimi, değerleri, sosyo-ekonomik durumu ve kültürü dikkate alınarak kullanılması olarak tanımlanır.
Bu tanım, en iyi kanıtın klinik kararla birleştirilmesinin ve hasta merkezli tedavi ya da bakımın önemini vurgular.
Tıp kütüphanecileri, araştırma yapmak ve sağlık hizmetlerine kanıta dayalı yaklaşımlar oluşturmak için web tabanlı kaynakları kullanır. Bu kaynaklar arasında Dynamed, UptoDate, Cochrane, Clinical Key, Best Evidence, Clinical Evidence, Bandolier, Pubmed/Medline vb. elektronik veri tabanları vardır.
Kanıt düzeyi/gücü Araştırmanın Tipi
1 Sistematik derlemeler İyi planlanmış, randomize kontrollü çalışmalara yönelik en az bir
sistematik derlemelerden elde edilen güçlü kanıt
2 Randomize kontrollü çalışmalar İyi planlanmış, yeterli örneklem içeren en az bir randomize kontrollü
çalışmadan elde edilen güçlü kanıt
3 Kohort ya da kontrollü çalışmalar Kohort ya da uygun şekilde eşleştirilmiş olgu kontrollü çalışmalardan
elde edilen kanıt (yarı deneysel)
4 Kalitatif (tanımlayıcı) çalışmalar İyi planlanmış deneysel olmayan çalışmalardan elde edilen kanıt
(tanımlayıcı çalışmalar)
5 Uzman görüşleri Saygı duyulan otoritelerin görüşleri, uzman komitelerin raporları
Kanıta dayalı uygulama alanında özellikle tıp, diş hekimliği ve onkoloji hemşireleri çok aktiftir. Örneğin; kanser tedavisine bağlı olarak gelişen oral mukozit, kanıta dayalı uygulamanın önemli olduğu alanlardan biridir. Kanıta dayalı uygulamalar, güvenilir araştırma yöntemlerini kullanmış çalışmaları bir araya getirir. Bunları bir üst istatistik ile değerlendirerek etkinliği kanıtlanmış sonuçları tıp ve sağlık bilimleri alanına kazandırır.
Tablo 3. Araştırmalardan elde edilen kanıtların düzeyi.Tablo 4. Enfeksiyon riski olan çocuklarda diş hekimliği müdahalesi öncesinden uygulanacak antibiyotik profilaksisi.
Literatür incelemesi
Şekil 8. Literatür inceleme çalışması örneği.
Bu çalışmada, dental seramik malzemelerin mekanik özellikleri, üretim teknikleri, ısı etkileşimleri, kırılma ve klinik kullanım başarısının artması için öneriler verilmiştir.“Hangi seramik malzeme hangi durumda nasıl kullanılmalıdır?” sorusuna yanıt bulunulmaya çalışılmıştır. Kapsamlı bir literatür incelemesi sonucunda tam seramik restorasyonların özellikle zirkonyum materyalininklinik kullanım başarısına yönelik kanıtlar aranmıştır.
Dünyadan örnekler NLM (National Library of Medicine), 1879'dan beri, PubMed’de, 28 milyondan fazla
içerik sunulmaktadır . NLM Ulusal Tıp Kütüphanesi, içinde birçok
kendisinin oluşturduğu veri tabanları mevcuttur: PubMed (biyolojik veri tabanları), MedlinePlus (tıp ve sağlık), Open-i (deneysel çalışmalar), TOXNET (kimya ve zehirlenme veri tabanı), ClinicalTrials.gov (insan girişimsel ve gözlemsel
çalışmalar), BLAST (yerel aramalar için) veri tabanlarıdır.
Dünyadan örnekler BML (Boston Medical Library), 1875 yılında
kurulmuş, dünyanın en büyük akademik tıp kütüphanelerinden biridir.
1960 yılında, Boston Tıp Kütüphanesi ve Harvard Tıp Kütüphanesi koleksiyonları, hizmet ve yönetimi birleştirilmiştir.
Tufts Üniversitesi ve Massachusetts Üniversiteleri Tıp Fakültesi hekimlerinin de hayat boyu öğrenme için bir kaynak işlevi görerek destek vermektedir.
Kütüphanenin ana sayfasında ameliyat videoları, sağlık bilgisi, güncel konulara ilişkin, konferans videoları sunulmaktadır.
Bağlı olduğu diğer tıp okullarına linkler bulunmaktadır.
Kütüphane sayfasından bilimsel yayını olan The New England Journal of Medicine adlı dergiye tam erişim vardır.
Türkiye’den örnekler Türkiye’de toplam 206 üniversite vardır. 99 üniversitesinde ise, tıp
fakültesi mevcuttur.
Bu fakültelerin %30’unda tıp kütüphanesi bulunur (YÖK, 2018).
Ancak bunların 5 tanesi bu sunumda değerlendirildi.
Türkiye’deki tıp kütüphaneleri büyüklük, derme, sundukları hizmet ve web sayfaları dikkate alınarak uygulamada örnek olmak üzere ele alındı.
Türkiye’den örnekler
İÜ İstanbul Tıp Fakültesi kütüphanesi web sayfasına baktığımızda genel olarak kurum hakkında bilgiler, misyon-vizyon, tarihçe, kütüphane hizmetleri, sanal kütüphane, duyurular, fakülte dergisine erişim, iletişim bilgileri görülür.
İÜ-Cerrahpaşa Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kütüphanesi sayfasında kütüphane hakkında genel bilgiler, tarihçe, derme sayısı ve özelliği, e-veri tabanları, yararlanma ilkeleri ve iletişim bilgileri yer alır.
Türkiye’den örnekler
Hacettepe Üniversitesi Tıp Kütüphanesi, sağlık bilimleri kütüphanesi olarak hizmet vermektedir. Web sayfasında kütüphaneleri hakkında genel bilgi, hizmetleri, çalışma saatleri, iletişim, duyurular, sosyal medya hesapları gibi bilgiler yer almaktadır. Kütüphane kullanıcılarının kütüphane ve kütüphane kaynakları kullanımına ilişkin yardım kutusu (Yardıma ihtiyacınız var mı?) vardır. Araştırmacılar için sık kullandıkları kaynaklara yönlendirmeler, e-dergiler/e-kitaplar, hızlı erişim, katalog tarama, kütüphane hesabı ve engelsiz kütüphane gibi menüler yer alır.
Türkiye’den örnekler
Koç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Kütüphanesi web sayfasında kütüphane hizmetleri hakkında genel bilgiler, dermesi, ödünç alma koşulları, kütüphane politikası, araştırmacılar için kolay erişim seçenekleri, oda rezervasyon, sosyal medya hesapları ve iletişim bilgileri yer alır. Ayrıca öğrencilere özel kütüphane elçisi programı (SA) yapılmaktadır. Diğer tıp kütüphanelerinden farklı olarak dijital koleksiyon sayfası bulunmaktadır.
Bezmialem Vakıf Üniversitesi Merkez Kütüphanesiweb sayfasında kütüphane hakkında genel bilgiler, hizmetler, e-bilgi kaynakları, uzaktan erişim, üniversitenin bilimsel yayınları, abone olunan e-veri tabanları, duyurular, wifi kullanımı, çalışma saatleri, iletişim, kütüphane formları, açık erişim kütüphaneleri, oda rezervasyon bilgileri yer alır. Ayrıca kütüphane sözlüğü, İngilizce redaksiyon desteği ve kütüphanenin aylık bülteni hizmetleri vardır.
Tartışma Dünyadaki tıp kütüphanesi uygulamalarında; Sağlık alanında yapılan araştırmaları destekleyici sağlık verilerini, klinik çalışma
sonuçlarını ve kanıta dayalı bilgileri içeren veri tabanları üretir yayınları dijitalleştirme/dijital arşiv oluşturma ve e-ortamda erişim sağlama tıp ve sağlık bilimleri alanıyla ilgili dergi, bülten, kitap vb. yayın çıkarma
Türkiye’deki tıp kütüphanesi uygulamalarında; Klasik kütüphane hizmetlerin yanı sıra teknolojik gelişmelere bağlı olarak yeni
hizmetlerini örgütlemeye çalışmaktadır. Tıp kütüphanelerinde sunulan hizmetler henüz yeterli düzeyde değildir. Ülkemizde iyi tıp kütüphanesi uygulamaları görülmekle beraber tıp kütüphanelerinin
hizmetlerini geliştirme, kendi elektronik veri tabanlarını oluşturma, yaratıcı hizmetler sunma, klinik/tıp uygulamalara ve bilimsel çalışmalara aktif katılım, alt yapı yenileme, vb. faaliyetlere ihtiyacı vardır.
Sonuç Tıp ve sağlık bilimleri alanındaki kütüphanelerde kullanıcı gruplarına özgü
(akademisyen, öğrenciler, sağlık profesyonelleri ve araştırmacılar) farklı hizmetler verilir.
Günümüzde bu hizmetler teknolojik, bilimsel ve medikal gelişmelere bağlı olarak çeşitlenmiş ve yenilenmiştir.
Dünyada tıp kütüphaneciliği “klinik ve kullanıcı odaklı” olma yolunda ivme kazanmıştır.
Tıp kütüphanecilerinin giderek daha tıp eğitimi, bilimsel araştırma/projeler ve klinik uygulamaları içinde yer alan, hastane bilgi sistemleri ve öğretim modellerine hakim, kanıta dayalı uygulamalarda analiz raporları hazırlayan, yayın yapan/veri tabanını üreten kişiler olarak rolü ve önemini artmıştır.
Sonuç Türkiye’de tıp kütüphaneciliği yeni yeni önem kazanmakla birlikte tıp
kütüphanelerinde sunulan hizmetler henüz yeterli düzeyde değildir. Ülkemizde iyi tıp kütüphanesi uygulamaları görülmektedir.
Ancak tıp kütüphanelerinin hizmetlerini geliştirme, kendi elektronik veri tabanlarını oluşturma, yaratıcı hizmetler sunma, klinik/tıp uygulamalara ve bilimsel çalışmalara aktif katılım, alt yapı (internet, kablosuz ağlar gibi) yenileme çalışmalarına ihtiyacı vardır.
Türkiye’de tıp kütüphanelerinde tıp kütüphanecisi (konu uzmanı kütüphaneci) eksikliğinin giderilmesi, bunların yetiştirilmesi ve hizmet içi eğitimi en önemli gereksinimdir.
ÖnerilerYeni nesil tıp kütüphanecilerinden beklenen özellikler şu şekilde sıralanır:
Kütüphane kullanıcılarının ihtiyaçlarını karşılamak için bilgi hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin ilke ve uygulamaları anlamalı
Sağlık bilgi kaynaklarını geniş bir formatta yönetme becerisine sahip olmalı
Her türlü bilgiyi yönetmek için yeni teknoloji ve sistemleri anlamalı ve kullanmalı
Tıp ve sağlık bilimleri müfredat tasarımı ve öğretimini anlamalı ve bilgiye erişme, düzenleme ve kullanma yollarını öğretme becerisine sahip olmalı
Bilimsel araştırma yöntemlerini anlamak ve birçok ilgili disiplinden araştırma literatürünü eleştirel bir şekilde incelemeli ve filtrelemeli
Öneriler Kanıta dayalı öğrenme yöntemlerini bilmeli ve kanıta dayalı analizler
yapmalıdır.
Sağlık bilimleri ve tıp alanına bilgi kaynağı oluşturmak amacıyla, daha fazla Türkiye adresli dergilerinin uluslararası dizinlerde ve elektronik veri tabanlarında yer almalıdır.
Aynı zamanda tıp kütüphanelerinin kendi kaynaklarından ve dokümanlarından oluşan elektronik veri tabanlarını hazırlaması, tıbbi literatürde Türkçe içeriğinin zenginleşmesini sağlar.
Böylelikle küresel anlamda hem sağlık bilimcileri hem de tıp kütüphanecileri literatüre içerik sağlama anlamında bir katkı sağlayacaktır.
