DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Yrd. Doç. Dr. Uğur DAĞDEVİREN

2017-2018 GÜZ YARIYILI

1

2

3

Yapı: Tüm canlıların beslenme, barınma ve diğer doğal

gereksinimlerini sağlamak için çeşitli yapı gereç ve yapım

teknikleriyle oluşturulan yeryüzü, yeraltı ve sualtı tesislerine

yapı denir.

Yapılar kendilerinden istenen hizmetleri karşılamak için şu

özellikleri göstermek zorundadırlar:

a) İstenen amaca uygun olmalıdır.

b) Yapı gereçleri yapım tekniklerine ve özelliklerine uygun

kullanılmalıdır.

c) Yapılar kendi yükü, hareketli yükler, yağmur, kar, rüzgar,

deprem, yangın ve diğer etkilere dayanabilecek sağlamlıkta

olmalıdır.

d) Ekonomik olmalıdır.

2

4

5

Bulundukları Yere Göre Sınıflandırmalar:

1. Altyapılar: Zemin seviyesinin altında ve yüzeyinde

yapılan yapılara denir.

2. Üstyapılar: Zemin seviyesinin üstünde yapılan tüm bina

yapılarına denir.

Sürekliliğine Göre Sınıflandırmalar:

1. Geçici yapılar: Kısa bir süre kullanmak amacıyla yapılan

her türlü yapılara denir. Örn; şantiye binaları, barakalar

2. Sürekli yapılar: Uzun süreli kullanılmak üzere yapılan

yapılardır.

3

6

Taşıyıcı Sistem Kuruluşuna Göre Sınıflandırma:

1. Yığma yapılar

a-Ahşap yığma yapılar

b-Kargir yığma yapılar

2. Karkas (iskelet) yapılar

a-Ahşap karkas yapılar

b-Betonarme karkas yapılar

c-Çelik karkas yapılar

3. Prefabrik Yapılar

7

Döşemeler

4

8

Kirişler

9

Kolonlar ve

Perdeler

5

10

Temeller

11

Aplikasyon : Proje yapım aşamasında yapı elemanlarının

arazide yapılacağı yerlerin tespit edilmesi işlemidir.

Temel aplikasyon planı

6

12

Kolon aplikasyon planı

13

Aks : Mimari yapılarda yapı statiğine bağlı olarak kolonların

hizalamasında kullanılan ve nokta çizgi formatıyla x ve y

yönlerinde çizilen sanal eksen çizgilerine denir.

A aksı

G aksı

5 aksı

7

14

Kiriş donatı detayları

15

Döşeme kalıp planı

8

16

Kirişli döşeme : En az bir kenarı kirişe oturan en fazla 20

cm kalınlığındaki plaklara denir.

Yükleri ve kenarları

çok uzun olmayan

hacimlerde kullanılır.

İnşaası kolay ve

ekonomiktir. Konut tipi

yapılarda en çok

kullanılan döşeme

sistemidir.

17

Dişli (nervürlü) döşeme : Bir yönde yaklaşık 40-70 cm

aralıklı birbirlerine paralel seri kirişçiklerin (genişlikleri 10-15

cm, yükseklikleri 25-35 cm civarında), ana kirişe oturtulması

ve üzerine ince bir plak (5-7 cm) yapılması ile oluşturulan

döşemelerdir.

Yükleri ve kenarları

uzun olan hacimlerde

kullanılır.

9

18

Asmolen Döşeme : Dişli döşemenin dişleri arası kil, hafif

beton, strafor ile doldurulduğunda oluşan döşemeye

asmolen döşeme denir. Bu döşemelerin ısıyı ve sesi geçirme

oranı azdır, kalınlığı fazladır.

Asmolen : Pişirilmiş

toprak, cüruf ve çimento

karışımından yapılan, ses

geçirmez boşluklu briket

cinsidir.

19

Dilatasyon : Yapının zeminden, depremden, yapı yükünden

kaynaklanan oturmalardan veya elemanların farklı

genleşmelerinden dolayı oluşabilecek hareketleri-çalışmaları

karşılayabilmek için bırakılan boşluk olarak tanımlanır.

10

20

Parapet : Çatı, köprü, balkon, teras gibi yapıların çevresinde

korkuluk olarak yapılan alçak duvarlardır.

21

Agrega : Kum, çakıl veya kırmataş gibi beton yapımında

kullanılan yapı malzemesi karışımına agrega denir..

Agregalar betonun hacminin yaklaşık olarak %70-75 ini

oluşturur.

11

22

Beton : Çakıl, kum gibi (agrega) maddelerin çimento ve su

ile birleştirilmesinden meydana gelen inşaat yapıtaşıdır.

Dozaj : Bir m3 betonda bulunan çimentonun kilogram olarak

miktarıdır.

Priz : Yeni dökülmüş taze betonun sertleşip, mukavemet

kazanmasına priz yada betonun priz alması denir.

Kür : Betonun priz süresi ve dayanım kazanması

aşamasında su kaybı ve hava etkisinden korunmasına kür

denir. Betonun bakımıdır.

Durabilite : Betonun zaman içinde dış etkilere (fiziksel ve

kimyasal) karşı gösterdiği dayanıklılığa durabilite denir.

23

Grobeton : Düşük dozlu donatısız betona grobeton denir.

Dayanıklılığın önemli olmadığı dolgu, tesviye ve temel altı

betonu olarak atılır. Grobeton atmaktaki amaç zemin ile

temelin ilişkisini keserek zeminden gelebilecek su veya

zararlı kimyasalların temel betonarmesine zarar vermesini

engellemektir.

12

24

Blokaj : Grobeton dökülmeden önce, boyutu 100-150 mm

olan taşların zemine döşenip sıkıştırılmasıdır.

25

Gazbeton : Silisli kum (kuvarsit), çimento, kireç ve su

karışımıyla oluşturulan harcın, basınçlı buhar altında

sertleşmesi ile elde edilen gözenekli tuğla biçiminde bir yapı

malzemesidir. Yapısının %70-80’ i durgun hava içeren

gözeneklerden oluşur. Yüksek ısı yalıtımı ve en hafif yapı

malzemesi olma özelliğine sahiptir.

13

26

Donatı (İnşaat demiri): Betonarme yapılarda temel, kolon,

kiriş, döşeme, merdiven gibi yapı elemanlarında kullanılan

yapı malzemesidir. Günümüzde kullanılmayan düz donatı ve

nervürlü donatı olarak üretilmektedir.

Korozyon : Demirin paslanma ile dayanım kaybına

uğramasıdır.

Nervürlü Donatı

Düz donatı

27

Betonarme: betonun çelik kullanılmak suretiyle

güçlendirilerek imal edilen yapı malzemesinin ismidir.

Aderans : Bir maddenin başka bir maddenin yüzeyine

yapışma özelliği olarak tanımlanır. Yapışma-kenetlenme.

Aderans, beton ile çeliğin birbirine yapışması ve kuvvetli

bağlarla bağlanmasıdır. Betonarmeden söz edebilmek için

beton ve çelik arasında aderansın oluşması gerekmektedir.

Aderans arttırıcı etkisinden dolayı uygulamada nervürlü

demirlerin kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.

14

28

Bordür : Yaya kaldırımının yol ile birleştiği yerdeki kenar

taşıdır.

Parke Taşı: Yol ve kaldırımlarda kullanılan, uygulaması

kolay ve sökülüp tekrar kullanılabilen bir malzemedir.

29

Asfalt; yolların, hava alanlarının kaplanmasında, çatı

izolasyonunda, su ile ilgili olan yapılarda su geçirmezlik

sağlamada kullanılır.

Finişer : Asfalt serme ve sıkıştırma makinesine finişer denir.

15

30

Aliyman : Yolun doğru kısmına denir.

Kurb (Kurba) : Yolun eğri kısmına denir.

Dever : Dönüşlerde yani kurplarda merkeze doğru verilen

eğime denir.

31

Balast : Demiryolu üst yapı malzemelerinin türüdür.

Platformun üstüne döşenen traverslerin aralarını dolduran

ve traverse yataklık eden, sert ve sağlam taşlardan 3 - 6 cm

çapındaki malzemeye balast denir. Üstyapı dolayısıyla

altyapıya gelecek yüklerin azalmasını ve düzgün olarak

dağılmasını balast sağlar.

16

32

Karot : Zemin, beton, asfalt gibi yapımlardan, karotiyer ile

alınan silindirik numuneye karot denir.

33

Drenaj : Ortamdaki suyu uzaklaştırmasıdır.

Permabilite : Yapı malzemelerinin veya zeminin su

geçirgenliğidir.

drenaj borusu

drenaj hendekleri

17

34

Etüt: Bir çalışmaya başlamadan önce yapılan ön inceleme.

Tüm yapılar için projelendirme ve uygulama aşamalarından

önce zeminde, zemin etüt çalışmaları yapılır.

35