Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2015; 17(2): 76-78 76

1 Hüseyin Aydın

1 Isparta Devlet Hastanesi

Radyoloji Bölümü, Isparta.

Submitted/Başvuru tarihi:

25.11.2013

Accepted/Kabul tarihi:

04.02.2014

Registration/Kayıt no:

13.11.336

Corresponding Address /Yazışma Adresi:

Hüseyin Aydın

Isparta Devlet Hastanesi Radyoloji

Bölümü, 32100, Isparta.

Tel: 505 5790290

huseyinrad@yahoo.com

ÖZETEktratestiküler kitlelerin büyük bir kısmı benigndir. Bunların da büyük bir kısmını lipom veadenomatoid tümörler oluşturur. Adenomatoid tümör nadir görülen ve mezotelial kökenli iyihuylu bir tümördür. Genellikle infertilite nedeniyle tetkik edilen kişilerde insidental olaraksaptanan ağrısız kitleler şeklinde görülür. Malign transformasyon göstermez.Bu nedenletedavisinde kitle eksizyonu yeterlidir.Kesin tanısı patoloji ile konur. Ultrasonografi, kitleninlokalizasyonu, natürünü ve dolayısıyla benign yada malign lezyon olması konusunda çok önemliipuçları vermesiyle, hastanın doğru yönlendirilmesi ve gereksiz anksiete yaşamaması açısındanbüyük öneme sahiptir. Anahtar Kelimeler: Extratestiküler tümör,adenomatoid tümör, epididim, ultrason.

ABSTRACT Majority of the extratesticular masses are benign. And majority of these are comprised bylipomas and adenomatoid tumors. Adenomatoid tumor is a rare benign tumor of mesothelialorigin. They generally present as accidentally found painless masses in patients who admit forinfertility. They do not possess malign transformation so surgical excision of the mass issufficient for treatment. Decisive diagnosis is reached by pathological examination.Ultrasonography holds significance for the localization and characterization of the mass hencegiving clues for the benign or malign nature and for correct patient guidance and dealing withunnecessary anxiety. Key words: Extratesticular tumor, adenomatoid tumor, epididymis, ultrasound.

GİRİŞ

Ekstratestiküler tümörler genellikle benign olup %30’ u adenomatoid tümördür. Adenomatoidtümör (AT), erkek ve dişi genital sisteminin mezotel kökenli yapılarının, malign transformasyongöstermeyen benign bir tümörüdür. Genelde 20-50 yaş aralığında sık görülür. Tedavisi cerrahiolan bu tümörlerin tanısında zorluklar görülebilir. Ultrasonografi (US), skrotal kitlelerininsaptanması, lokalizasyonu, natürü ve eşlik eden diğer patolojileri yüksek doğrulukla gösteren,tedavi ve izlemde değerli katkı sağlayan görüntüleme modalitesidir. Bu olguda, infertilitearaştırması yapılırken insidental olarak saptanan iki AT olgusunun US görünümlerini sunmakve nadir olması nedeniyle benzer lezyonların ayırıcı tanısının yapılması ve literatürün gözdengeçirilmesi amaçlandı.

OLGU 1

29 yaşında erkek hasta, infertilite nedeniyle hastanemize başvurdu. Hastanın anamnezindekronik sağ skrotal ağrı mevcuttu. Fizik muayene ve laboratuvar tetkiklerinde patolojik bulguyarastlanmadı. Ultrasonografi incelemede; sol hemiskrotumda paratestiküler 2,5 mm çapa ulaşangrade 2 varikosel, sağ epididim başı ve orta kesimi lokalizasyonda homojen iyi sınırlı, hipoekoikve zayıf arka duvar parlaklığı veren 2,5x1 cm boyutlarında homojen mikrokistik yapıda kitlelezyonu izlendi (resim 1). Ultrasonografik bulgular beninbir kitle lezyon ile uyumlu alabileceğidüşünüldü. Olgunun tümör belirteçleri ( beta-HCG, alfa-fetoprotein, LDH ) ve tüberkülin deritesti negatifti. Olgunun herhangi bir şikâyetinin olmaması, fizik muayene ve laboratuvarsonuçlarının normal olması ve hastanın ileri tetkik ve cerrahi tedavi seçeneğini kabul etmemesinedeniyleUS takibi önerildi.

EKSTRATESTİKÜLER EPİDİDİMAL ADENOMATOİD TÜMÖR:NADİR İKİ OLGUNUN ULTRASONOGRAFİ BULGULARI

Extratesticular Epididymal Adenomatoid Tumour:Ultrasonography Findings of Two Rare Cases

© 2012 Düzce Medical Journal

e-ISSN 1307- 671X

www.tipdergi.duzce.edu.tr

duzcetipdergisi@duzce.edu.tr

DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİDUZCE MEDICAL JOURNAL

OLGU SUNUMU / CASE REPORT

OLGU 2

Kronik skrotal ağrı ve infertilite araştırılması için hastanemizebaşvuran 26 yaşında erkek olgunun tam kan sayımı, rutinbiyokimyası, sedimantasyon ve tam idrar tetkikleri normaldi.Ultrasonografi incelemesinde; sol paratestiküler 2 mm çapa ulaşangrade 1 varikosel, sağ epididim baş ve gövde kesimlerinde boyutartışına neden olan ve spermatik korda doğru da uzanan homojenmilimetrik multikistik yapılardan oluşmuş yaklaşık 3,5x1 cmboyutlarında, hipoekoik kitle lezyonu ve sağ hemiskrotumdaminimal hidrosel ile uyumlu sıvı artışı izlendi (resim 2). Hastanıntümör belirteçleri ( beta-HCG, alfa-fetoprotein, LDH ) vetüberkülin deri testi negatif idi. Bu bulgular ile öncelikle benignbir kitle düşünüldü. Cerrahi tedaviyi kabul etmeyen hastaya, USile takip önerildi.

TARTIŞMA

Adenomatoid tümörler, ekstratestiküler tümörlerden olup,lipomdan sonra en sık görülen benign skrotal tümördür.Ekstratestiküler tümörlerin %30’unu oluşturan AT tümörlergenellikle epididim, özellikle de epididim kuyruk kesimine, dahaaz olarak da prostat, ejakülatör kanallar, spermatik kord vetestiküler tünikada yerleşim gösterirler (1-3). Bizim çalışmamızdaher iki olguda da kitlelerin yerlişim yerleri sırasıyla birinciolgumuzda sağ epididim başı, ikinci olgumuzda ise sağ epididimkuyruk ve spermatik kord uzanımı göstermekte idi.

Adenomatoid tümörler, klinik prezantasyon olarak genelde ağrısızve insidental olarak saptanmalarına rağmen nadiren semptomatikolurlar (4-5). Bizim bir olgumuzda kronik skrotal ağrısemptomları mevcuttu. Diğer olgumuz ise asemptomatik olupinfertilite nedeniyle yapılan taramalarda insidental olarak saptandı.Semptomatik olan olgumuzun ağrı şikâyeti, aynı tarafta eşlik edenvarikosel ile ilgili olabileceği düşünüldüğünde, her ikiolgumuzdaki klinik bulgular literatür ile uyumlu şekildeasemptomatik olarak yorumlandı.

Hastalığın görülme sıklığı 2.-5.dekadlarda artmakta olup, en sıkolarak 4. dekadda görülmektedir. Kitle boyutları 0,5-5 cm

arasında değişmekte olup genellikle 2 cm’nin altındadır (4,6).Bizim her iki olgumuz da 2-3. dekadlar arasında idi. Kitleboyutları sırasıyla birinci olgumuzda 2.5 x 1 cm, ikinci olgumuzdaise 3.5 x 1 cm olarak saptandı. Her iki olgumuzda da, saptananlezyonların boyutları ve patolojinin görülme yaşları yönündendeğerlendirildiğinde, literatür ile farklılık saptanmadı.

Bu olguların genellikle infertilite tanısı ile başvuran genç ve ortayaş döneminde olması nedeniyle, saptanan skrotal bir kitleyedoğru tanı konarak, gonad koruyucu tedavilerin planlanmasıönemlidir (7). Ekstratestiküler solid ve kistik kitleleri kolaycasaptayabilen US, tanıda önemlidir. Adenomatoid tümörlerin USgörünümleri değişken (genellikle izoekoik veya hiperekoik,nadiren hipoekoik) ve homojen dağılımlı solid ve mikrokistikyapılardan oluşmuş görünümü, tanısal açıdan önemlidir (3). Bizimolgularımızda ise, epididimal AT’nin sonografik bulguları;homojen dağılımlı solid-mikrokistik yapılardan oluşmuş iyi sınırlı,lobüle konturlu, epididime göre hafif hipoekoik, zayıf arka duvarparlaklığı gösteren kitleler şeklinde izlenmiştir. Ultrasonografi ilemalign ve benign ayrımı net olarak yapılamadığından, sonografikbulgular örtüşebilir. Bu nedenle, tedavide genelde kitle eksizyonutercih edilir (8). Her iki olgumuzda da kitleler, literatürdebelirtildiği gibi tanısal önemi olan homojen dağılımlı solid vemikrokistik yapılar şeklinde saptanmıştır. Hastalar ileri tetkik vecerrahi eksizyonu kabul etmediği için US takibi önerilmiştir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) İncelemesi,ekstratestiküler kitlelerin ayırıcı tanısında nadiren gerekebilir.Kitle lezyonu, T2 A’da testis parankimine göre hiperintens sinyalözelliğinde ve intravenöz kontrast madde enjeksiyonu sonrasıkontrast tutulumu gösterir (9). Her iki olgumuz da, MRGincelemesini kabul etmediği için tetkik yapılamadı.

Tümör belirteçlerinin seviyesinin düşük olması ayırıcı tanıdaAT’yi destekleyicidir (7). Bizim her iki olgumuzda da AFP, Beta-HCG ve LDH gibi tümör belirteçleri normal sınırlarda saptandı.

Ayırıcı tanısında paratestiküler lipom, liposarkom verabdomiyosarkom düşünülmelidir. Lipom hiperekoik ve MR’dayağ intensitesi gösteren homojen kitle şeklinde; liposarkomfluktuasyon gösteren ve yavaş büyüyen ekojen kitle şeklinde

Aydın

Resim 2 a-b. Sağ epididim baş ve gövde lokalizasyonunda lobülekon-turlu, iyi sınırlı, solid-mikrokistik yapılardan oluşmuş hipoekoik kitlelezyonu.

Resim 1. Normal sonografik görünümlü sol testis ve epididim (a), sağepididim baş yerleşimli ve epididime kıyasla hafif hipoekoik, iyi sınırlı,lobülekonturlu, solid-mikrokistik yapılardan oluşmuş kitle lezyonu (b).

a

b

a

b

Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2015; 17(2): 76-78 77

izlenir; rabdomiyosarkom ise hızlı büyüyen, değişken ekoyapısında, nekroz ve hemoraji alanları barındıran ve doppler USile düşük dirençli akım paternleri içeren, agresif seyirli bir kitleolarak izlenir (10). Bizim olgularımızda, tümör markırlarınınnegatif, sonografik olarak hipoekoik, asemptomatik ve takiplerdeboyut değişikliği göstermemesi gibi nedenlerden dolayı, diğertümöral lezyonlar düşünülmemiştir.

Adenomatoid tümörlerde malign transformasyon görülmemekteve tam rezeksiyon sağlanamayan olgularda bile rekürrensingelişmediği bildirilmektedir (11,12).

Sonuç olarak, nadir görülen benin ekstratestiküler skrotaltümörlerden olan AT’lerin, ayırıcı tanısının yapılıp, gonadkoruyucu tedavinin düşünülmesinde ve cerrahi sonrası takibinde,US kolay ulaşılabilen, maliyeti düşük, tanısal değeriyüksek,önemli bir görüntüleme yöntemidir.

KAYNAKLAR

1. Akbar SA, Sayyed TA, Jafri SZ, Hasteh F, Neill JS.Multimodality Imaging of Paratesticular Neoplasms andTheir Rare Mimics. RadioGraphics 2003;23:1461-76.

2. Delahunt B, King JN, Bethwaite PB, Nacey JN, Thornton A.Immunohistochemical evidence for mesothelial origin ofparatesticular adenomatoid tumour. Histopathology2000;36:109-15.

3. Gokçe G, Kılıçarslan H, Ayan S,Yıldız E, Kaya K, GultekinEY. Adenomatoid tumors of testis and epididymis: A reportof two cases. International Urol Nephrol 2001;32:677-80.

4. Woodward PJ, Schwab CM, Sesterhenn IA. From theArchives of the AFIP Extratesticular Scrotal Masses:Radiologic-Pathologic Correlation. RadioGraphics2003;23:215-40.

5. Yekeler H, Bozlak N, Orhan İ,Akpolat N, Ergin E.Adenomatoid Tümör: Epididim. Fırat Tıp Dergisi.2001;3:352-354.

6. Karyiğit E, Mete Ö, Kılıçaslan I, Uysal V. Paratestiküleradenomatoid tümör: Dokuz olguda morfolojik veimmünhistokimyasal inceleme. Türk Patoloji Dergisi.2006;22:32-36.

7. Pişkin MM, Güven S, Topbaş E, Toy H, Kılıç Ö,Kılınç M.Nadir Bir Skrotal Anomali: Epididimin AdenomatoidTümörü. Selçuk Tıp Derg 2009;25(2):91-3.

8. Dell’Atti L.Ultrasound diagnosis of unusual extratesticularmass: Case report and review of the literature. ArchivioItaliano di Urologia e Andrologia 2013;85:1:41-43.

9. Cassidy FH, Ishioka KM, McMahon CJ, Chu P, SakamotoK, Lee KS, Aganovic L. MR Imaging of Scrotal Tumors andPseudotumors. RadioGraphics 2010;30:665-83.

10. Baxter GM, Sidhu PS. Ultrasound of the Urogenital SystemSection 2: Penile and scrotal abnormalities. Theime,2005.Pp:175-177.

11. Horstman WG, Sands JP, Hooper DG. Adenomatoid tumorof testicle. Urology 1992;40: 359–61.

12. Tammela TL, Karttunen TJ, Makarainen HP, Hellstrom PA,Mattila SI, Kontturi MJ. Intrascrotal adenomatoid tumors. JUrol 1991;146:61–4.

Aydın

Düzce Tıp Fakültesi Dergisi 2015; 17(2): 76-78 78