DZIAŁANIA PAŃSTW GRUPY WYSZEHRADZKIEJ NA RZECZ … · 2020. 2. 10. · Praga wysłała do Iraku, 93.6 mln koron w ramach pomocy humanitarnej. Premier Sobotka powiedział także,

INSTYTUTNOWEJEUROPY|www.ine.org.pl|[email protected]

DZIAŁANIA PAŃSTW GRUPY WYSZEHRADZKIEJ NA RZECZ IRAKU I KURDÓW, W OBLICZU KONFLIKTU Z TZW. PAŃSTWEM ISLAMSKIM W LATACH 2014-2017 Łukasz Kobierski

27GRUDNIA2019

Źródło: • Cz.1. Słowacja http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktu-ztzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-1-slowacja/ • Cz. 2. Czechy http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktuz-tzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-2-czechy/ • Cz. 3. Węgry http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktuz-tzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-3-wegry/ • Cz. 4. Polska http://ine.org.pl/dzialania-panstw-grupywyszehradzkiej-na-rzecz-iraku-i-kurdow-w-obliczu-konfliktuz-tzw-panstwem-islamskim-w-latach-2014-2017-cz-4-polska


Cz.1SŁOWACJASłowacja nie ma takrozbudowanych sieci palcówek dyplomatycznychnaBliskim Wschodzie w porównaniu doreszty państw GrupyWyszehradzkiej. Warto jednak odnotować, żew Kurdystanie irackim,znajdujesiękonsulathonorowySłowacji[1].AmbasadySłowacjiznajdująsię wZjednoczonych Emiratach Arabskicch. Turcji, Libanie, Egipcie,Kuwejcie, Iranie iIzraelu. Słowacja nieposiada swojej placówkidyplomatycznejwIraku[2].Odpoczątkukonfliktuztzw.PaństwemIslamskim,stanowiskoowysłaniuwojska do Iraku iSyrii było jasne. Rzeczniczka Ministerstwa ObronySłowacji, Martina Ballekova w październiku 2014 r. zadeklarowała,żeSłowacja niewyśle swoich żołnierzy do walki ztzw. PaństwemIslamskim. Miesiąc wcześniej minister spraw zagranicznych Słowacji,Miroslav Lajčák, oznajmił, że być może zapewnią szkolenia dla wojskairackiegoiKurdów[3].WładzewBratysławiewspierałyhumanitarnie Irak.MinisterstwoSprawZagranicznych Słowacji zapowiedziało, przekazanie 20 tys. euro dlaMiędzynarodowa Organizacja doSpraw Migracji, które miały byćwykorzystanedodziałańwkurdyjskiejczęściIraku[4].Wmarcu2015r.ministerobronynarodowejMartinGlváčoświadczył,żeprzygotowano listę rzeczy, które mogą zostać wysłane doIraku.ZaoferowanotakżeszkoleniadlasaperówirackichwSłowacji.JednakrządIrakunieodpowiedziałna tęofertę[5].W tymsamymrokudoszło takżedospotkania Sekretarza Stanu wMinisterstwie Spraw ZagranicznychiEuropejskich Republiki Słowackiej, Igora Slobodníka z ambsadoremRepubliki IrakuwSłowacji,MohamedHakimAbdAliHamzaAl-Rubaiee.Podczas rozmówpartnerzy zgodzili się, żepriorytetem relacji słowacko-irackich powinno być poszukiwanie sposobów przyczynienia siędowzrostu wymiany handlowej, która obecnie nieodzwierciedla jejfaktycznego potencjału, mimo długotrwałych przyjaznych stosunkówmiędzy tymi dwomakrajami. Omówiono też decyzję rządu słowackiego,ozamknięciu ich biura przedstawicielstwa wBagdadzie zdniem 31sierpniategoroku[6]Podczas Global Security Forum 2015 wSłowacji, minister sprawzagranicznych tego państwa, Miroslav Lajčák, spotkał się ze swoimodpowiednikiemKRG,FalahemMustafą.Słowackiprzedstawicielpokazałswoją gotowość dopodzielenia się doświadczeniami niezależnego,demokratycznego państwa orazrozpadu Czechosłowacji[7]. ,,Wsparcie”tomożna uznać zabardziej typowe dla grzeczności dyplomatycznej niż


realnej pomocy. Zdrugiej jednak strony, przedstawiciele KurdystanuIrackiego wswoich wypowiedziach wspominają, żemodel podziałuCzechosłowacjijestrozważanywzastosowaniudoIraku[8].DokolejnegospotkaniarównieżnaGlobalSecurityForum,doszłow2017roku[9].W grudniu 2015 r. Słowacja przyjęła 149 chrześcijan (25 rodzin)zpółnocnego Iraku[10]. Warto też dodać owsparciu projektówhumanitarnych przezKonferencję Biskupów Słowackich, ArchidiecezjiBratysławskiej iSłowackiego Caritasu. Projektymają naceluwspieraniestudentów,którzymusieliuciekaćzterenówpodbitychprzezPI,odwiertywody pitnej dla uchodźców wewnętrznych, finansowanie klinkiwErbilu[11].Aktywność wojskowa miała zacząć się dopiero w2018 roku. Podczasspotkania szefów państw NATO wBrukseli, zarówno prezydent jakiminister obrony Słowacji zapowiedzieli wysłanie do Iraku, do47żołnierzywcelumisjiszkoleniowejdla,siłirackich[12].Słowacjanienależy,dobardzoaktywnychpaństwGrupyWyszehradzkiejwewsparciudla Iraku iKurdów.Niejest tozaskakujące,ponieważBliskiWschód, niejest dla nich kluczowym regionem. Odpoczątku konfliktuztzw. PI, zapewniała głównie wsparcie humanitarne idyplomatyczne.Perspektywa zmieniła się wraz z osłabieniem terrorystów. Wtedy też,nakolejny rok zaplanowano wysłanie żołnierzy wramach misjiszkoleniowych. Innympowodemmogłobybyć, pokazanie się jakodobrysojusznik wNATO. Należy pamiętać, żeUSA jest znaczącym partneremwzakresie bezpieczeństwa militarnego, aUSA jest najważniejszymogniwemNATO[13].Mimoto,niepowinniśmysięspodziewać,większegozaangażowanianaareniebliskowschodniej,przezsłowackirząd.

[1]HONORARYCONSULATEOFTHEREPUBLICOFSLOVAKIA,www.dfr.gov.krd/p/p.aspx?p=129&l=12&s=020100&r=363,[2]StronaMINISTERSTWASPRAWZAGRANICZNYCHSŁOWACJI,www.mzv.sk/web/en/ministry/slovak_diplomatic_missions/slovak_envoys,(dostęp18.06.2016)[3]LAJCAKLASTMONTHINDICATEDTHATSLOVAKIAMAYPROVIDETRAININGTOTHEIRAQIMILITARYANDKURDS,9.10.2014,www.neurope.eu/article/slovakia-not-send-soldiers-fight-against-islamic-state/,(dostęp18.06.2016)[4]L.Rousek,SLOVAKIALAUNCHESAIDFORDISPLACEDCIVILIANSINNORTHERNIRAQ,www.blogs.wsj.com/emergingeurope/2014/08/14/slovakia-launches-aid-for-displaced-civilians-in-northern-iraq/


[5]SLOVAKIATOSENDAMMUNITIONTOIRAQFORFIGHTINGISLAMICSTATE,www.spectator.sme.sk/c/20056506/slovakia-to-send-ammunition-to-iraq-for-fighting-islamic-state.html[6]SLOVAKIAWANTSTOCONTINUEINTENSIFYINGRELATIONSWITHIRAQ,https://www.mzv.sk/web/en/ministry/state_secretary/activities/-/asset_publisher/i8X6FEhysFI5/content/slovakia-wants-to-continue-intensifying-relations-with-iraq/10182[7]WIZYTAMINISTRAFALAHAMUSTAFYNASŁOWACJI,www.poland.gov.krd/minister-mustafa-concludes-three-day-visit-to-slovakia/[8]MASROURBARZANI:WESHOULDCONSIDERCZECH,SLOVAKIAMODELOFSEPARATION,www.rudaw.net/english/kurdistan/140420162[9]HEADOFDFRANDSLOVAKMINISTEROFFOREIGNAFFAIRSDISCUSSTHECURRENTSITUATIONINTHEREGIONhttps://dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=46902[10]CHRISTIANREFUGEESFROMIRAQARRIVEINSLOVAKIA,www.pectator.sme.sk/c/20066657/group-of-assyrian-christians-from-iraq-arrives-in-slovakia.html[11]NÁVŠTEVAHUMANITÁRNYCHPROJEKTOVVIRACKOMKURDISTANE,https://www.charita.sk/navsteva-humanitarnych-projektov-v-irackom-kurdistane/[12]Slovenskospojencomdeklarovaloplneniezáväzkovaponúkloajnovépríspevky,https://www.mod.gov.sk/39799-en/slovensko-spojencom-deklarovalo-plnenie-zavazkov-a-ponuklo-aj-nove-prispevky/[13]Ł.Ogrodnik,STOSUNKISŁOWACJIZESTANAMIZJEDNOCZONYMI,https://www.pism.pl/publikacje/Stosunki_Slowacji_ze_Stanami_Zjednoczonymi_


Cz.2CzechyRok2014Zwszystkich państwGrupyWyszehradzkiej, Czechy okazują się lideremwsparciadlaIrakuiKurdówwwalceztzw.PaństwemIslamskim.Wroku2014 rząd Czech, zaplanował wysłać 10 mln sztuk amunicji doAK-47,osiem milionów nabojów dokarabinów maszynowych, ponad 5 tys.pocisków przeciwpancernych dogranatnika RPG-7 oraz5 tys.granatów[1]. We wrześniu 2014 r. Czesi dostarczyli przy współpracyzKanadyjczykami,łącznie500tonsprzętu,wtymamunicje,granatyręczneibroń przeciwpancerną, które miały trafić doKurdów irackich[2]. Wgrudniu 2014 roku, Czechy przy współpracy zamerykanami, wysłałydoIraku ponad 5 tys. pocisków przeciwpancernych. Trafiły onebezpośrednioodIrbilu[3].We wrześniu 2014 r. zwizytą doCzech przybył Minister SprawWewnętrznychKRG(RegionalnyRządKurdystanu)KarimSinjariispotkałsięm.in.zeswoimczeskimodpowiednikiemMilanemChovanecem.Czeskiprzedstawiciel zapewnił odalszej pomocy dla Kurdów wwojniezterrorystami, oraz możliwości szkoleń dla pracowników ochronyKurdystanu irackiego wzakresie wykrywania irozbrajania ładunkówwybuchowych.DoszłoteżdorozmowyzwiceministremobronyTomasemKuchtą,któredotyczyływzmocnieniawzajemnejwspółpracywojskowej.Pospotkaniuodwiedzili fabryki imagazynywojskowegdzie znajdują sięczołgiipojazdyopancerzone[4].Minister spraw zagranicznych Czech odbył jednodniowąwizytęwIrakupodkonieclistopada2014r.PodczasspotkaniazprzedstawicielamiIrakuiKurdów obiecał przyspieszenie sprzedaży 15 lekkich samolotówszturmowych L-159 orazzaoferował leczenie, dla kurdyjskich żołnierzywczeskich uzdrowiskach. Przedstawiciel Czech zaproponował teżwspółpracęprzyodbudowieinfrastrukturywKurdystanieirackim[5].Jeśli chodzi opomoc humanitarną Czesi przekazali 1.5mln dolarów dlaMiędzynarodowej Organizacji ds.Migracji iUNICEF, którzypomagająuchodźcomwpółnocnymIraku[6].Rok2015Wmaju 2015 r.wCzechach gościłwraz zdelegacją rządową, prezydentKRGMasudBarzani.RozmowatoczyłasięzprezydentemCzechMilošem


Zemanem,apóźniejtakżezpremieremBohuslavemSobotką[7].PrezydentBarzaniciepłowypowiadałsięnatemattychspotkań[8].Wlistopadzie igrudniu 2015 r. Czesi wysłali 10 mln. nabojówdokarabinów maszynowych i6 tys. granatów ręcznych[9]. DodatkoweCzechynegocjowałykwestięprzekazania6tys.karabinkówszturmowychwz. 58 narosyjską amunicję 7,62mm. (są one niepotrzebne, ponieważwymieniają broń zgodnie zstandardami NATO)[10]. Sprzęt zgodniezumową przesyłany jest także doKurdów irackich. Zgodniezwcześniejszymi zapowiedziami wlistopadzie 2015 r. dostarczono dwapierwsze, lekkie samoloty szturmowe L-159[11]. Czechy wspomagajątakżeWFP(WorldFoodProgramme)iUNHCR[12].CzeskafirmaExcaliburArmyzgodniezkontraktemdostarczyławczerwcu2015 r. pierwsząpartię czołgówT-72M1doIraku, którychdocelowomabyćokoło100.DoIrakutrafitakże280bojowychwozówpiechotyBMP-1(BWP-1)[13]. Jak poinformował szef koncernu Excalibur Army, JaroslavStrnadwrozmowiezportalemZprawy.cz,jesttonajwiększykontrakttegokonsorcjum.Władze Iraku rozważaływybórdostawcówzRosji,UkrainyiwłaśniezCzech[14].Rok2016Wpołowiestycznia2016roku,JakubLandovskywiceministerobronyiszefwydziału polityki istrategii obrony republiki czeskiej, spotkał sięzMasudem Barzanim. Potwierdzono dalsze wsparcie wojskowe dlaPeszmergi. Obie strony omówiły także, różne aspekty wojny przeciwkoekstremizmowi wregionie. Landovsky odwiedził również bazę Gwer,położoną50kmnazachódodErbilu.Tomiejsce,wktórymczescydoradcywojskowi,szkoląsiłyPeszmergi[15].Podkoniecstycznia2016r.prezydentCzechpotwierdziłzgodęnawysłaniebroniiamunicjidoIrakuiJordaniizapośrednictwemUSA.Miałotobyć6.5tys.nowychiużywanychkarabinówmaszynowych,7mln.sztukamunicjidlarząduwIrakuiKurdów[16].Pod koniec marca 2016 r. rząd czeski zatwierdził wysłanie doIraku,zespołu 35 doradców wojskowych. Ich głównym celem było szkoleniepersonelu ipilotów lotnictwa wojskowego wzakresie eksploatacjisamolotów szturmowych i szkolno-bojowych L-159[17]. W połowieczerwca czeski rząd zapowiedział wysłanie ekspertów wojskowychdoIrakuwceluszkoleniatamtejszychsiłbezpieczeństwa[18].Wsierpniuzkolei, zaproponowano szkolenie zrozminowania wCzechach, dla 10oficerówPeszmergi[19].


Oprócz wsparcia wojskowego, Kurdowie iIrakijczycy, mogli liczyć teżnawsparciehumanitarne.RepublikaCzeskaotworzyławkwietniu2016r.obózdlauchodźcówwewnętrznychwprowincjiAs-Sulajmanijjainazwałaobóz„MałaPraga”.WiceministersprawwewnętrznychCzechpowiedział,żeobózmożepomieścić200rodzin[20].RównieczeskiCaritas,dostarczałidystrybuował żywność wBagdadzie orazMosulu. Częściowowspółpracują wtym celu, zPolską Akcją Humanitarną, tworząc zespółkryzysowy[21].Rok2017Wroku2017,podtrzymanowcześniejsząaktywność.WsierpniupremierSobotka odwiedził Bagdad, wtowarzystwie przedstawicieli czeskiegoministerstwa spraw zagranicznych iobrony orazszefa sztabu czeskiejarmii. Podczas swoich spotkań, ze swoim irackim odpowiednikiem,Haydaremal-Abadim,atakżeFouademMa’sumem,prezydentemRepublikiIraku, Salimem al-Jibburim, przewodniczącym parlamentu irackiegoiIbrahimem al-Ja’farim, ministrem spraw zagranicznych Iraku, czeskipremierrozmawiałowizjirząduirackiego,dotyczącąprocesuodbudowyisposobów, wjakie Republika Czeska mogłaby wnieść swój wkład wtenproces. Omówiono dalszą ekspansję czesko-irackiej współpracywdziedzinie obronności i bezpieczeństwa. Potwierdzono, żepomochumanitarna ma wzrosnąć z4 do7 mln dolarów. Wlatach 2012–2016,PragawysłaładoIraku,93.6mlnkoronwramachpomocyhumanitarnej.PremierSobotkapowiedziałtakże,żejegokrajmanadziejęwziąćczynnyudział wodbudowie infrastruktury igospodarki Iraku. Możliwościotwierająsięszczególniewprzemyślenaftowym,wktórymczeskiefirmymają długą tradycję. 60 procent rafinerii ropy naftowejwIraku, zostałozbudowanychprzezbyłeczechosłowackiefirmy[22].Podczas lotu powrotnego zBagdadu, premier Czech odwiedził bazęlotnicząBaladwprowincji SalahAd-Din, gdzie spotkał się zdowódcą siłpowietrznych Iraku, generałem Anwarem Abedem Aminemiprzeprowadził inspekcjęmiejscapracy zespołudoradczego czeskich siłpowietrznych, którzyszkolą pilotów irackich, naprodukowanych wCzechachlekkichmyśliwcachL-159[23].PodkoniecrokurządczeskichzatwierdziłwsparciefinansowedlaSłużbyNarodów Zjednoczonych ds.Rozminowywania (United Nations MineAction Service, UNMAS). 5 milionów czeskich koron (232 tys. dolarów)zostałoprzeznaczonenaszkolenielokalnejpolicjiwIraku[24].Przedstawicielerząduczeskiegodosyćczęstospotykająsięzdyplomatamiiliderami władz Iraku i Kurdów. Jak widać procentuje torozwinięciem


kontaktów handlowych, szczególnie wkontekście handlu uzbrojeniemibyć może wprzyszłości, także budownictwie.Pomoc militarna orazprzemyślana polityka dyplomatyczna rządu czeskiego, przyniosłowymiernekorzyści.Opróczpokazania się, jakowiernegosojusznikaUSAwspierając ich koalicję ztzw. PI, udało się zrealizować kontraktynasprzedaż sprzętu wojskowego. Powyższy przykład prowadzeniapolitykizagranicznejCzech,możebyćwzoremdlaPolskiiinnychpaństw.

[1]CZECH MISSILES EN ROUTE TOERBIL AS KURDS CELEBRATE FRESHWARVICTORIES,www.rudaw.net/english/kurdistan/211220143[2]CZECHREPUBLICSENDSAMMUNITIONTOIRAQIKURDS,www.army.cz/en/ministry-of-defence/newsroom/news/czech-republic-sends-ammunition-to-iraqi-kurds-102336/[3]MOREAMMUNITIONEN-ROUTEFROMPARDUBICETOIRAQ’SKURDS,www.army.cz/en/ministry-of-defence/newsroom/news/more-ammunition-en-route-from-pardubice-to-iraqs-kurds-105783/[4]CZECHREPUBLICRENEWSPOLICYOFMILITARYSUPPORTTOKURDISTANREGION,www.cabinet.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=12&a=52255[5]CZECHFOREIGNMINISTERASSURESIRAQI,KURDISHOFFICIALSOFCZECHSUPPORTINTHEFIGHTAGAINSTISMILITANTS,www.radio.cz/en/section/curraffrs/czech-foreign-minister-assures-iraqi-kurdish-officials-of-czech-support-in-the-fight-against-is-militants[6]StronaMinisterstwaSprawZagraniczncyhRepublikiCzeskiej,MINISTERZAORALEKATTHEINTERNATIONALCONFERENCEONIRAQINPARIS,www.mzv.cz/jnp/en/about_the_ministry/organization_of_the_ministry/minister/speeches_and_articles/minister_zaoralek_at_the_international.html[7]PRESIDENTBARZANIMEETSCZECHPRESIDENTANDPRIMEMINISTER,www.gov.krd/a/d.aspx?s=040000&l=12&a=53309[8]KURDISHLEADERBARZANI:WECANBENEFITFROMTHECZECH-SLOVAKEXPERIENCEOFPEACEFULPARTITION,www.kurdishdailynews.org/2015/05/13/kurdish-leader-barzani-we-can-benefit-from-the-czech-slovak-experience-of-peaceful-partition/[9]H.Abdulrazaq,CZECHTOSENDMILLIONSOFROUNDSOFAMMUNITIONTOKRGANDIRAQ,www.basnews.com/index.php/en/news/world/244189[10]MILIONYCZESKICHNABOIDOWALKIZPAŃSTWEMISLAMSKIM,www.defence24.pl/274510,miliony-czeskich-naboi-do-walki-z-panstwem-islamskim


[11]G.Jennings,IRAQRECEIVESFIRSTL-159JETSFROMTHECZECHREPUBLIC,http://www.janes.com/article/55766/iraq-receives-first-l-159-jetsfrom-the-czech-republic[12]PRAGUETOSENDCZK105MILLIONMOREINAIDOFREFUGEESIN2015,www.praguemonitor.com/2015/11/03/prague-send-czk-105-million-more-aid-refugees-2015[13]IRAKODEBRAŁPIERWSZECZESKIECZOŁGIT-72,www.defence24.com/231893,irak-odebral-pierwsze-czeskie-czolgi-t-72[14]PONADSETKAT-72IBWPDLAIRAKU,www.defence24.pl/189333,ponad-setka-t-72-i-bwp-dla-iraku,[15]BARZANIRECEIVEDCZECHDEPUTYDEFENSEMINISTER,[16]J.Hovet,CZECHSTOSENDGUNS,AMMUNITIONTOIRAQANDJORDANTOFIGHTISLAMICSTATE,www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-czech-jordan-idUSKCN0V31A3[17]CZESCYINSTRUKTORZYWIRAKU.WYSZKOLĄPILOTÓWSZTURMOWCÓW,,www.defence24.pl/338029,czescy-instruktorzy-w-iraku-szkola-pilotow-szturmowcow[18]CZECHREPUBLICTOSENDMILITARYEXPERTSTOTRAINIRAQISECURITYFORCES,www.nrttv.com/EN/Details.aspx?Jimare=8370[19]CZECHTOTRAINPESHMERGAONMINE-CLEARANCEOPERATIONS,http://www.basnews.com/index.php/en/news/kurdistan/296228[20]CZECHREPUBLICCONSTRUCTSREFUGEECAMPINSULAYMANIYAH,http://www.basnews.com/index.php/en/news/kurdistan/270301[21]CaritasCzechRepublichelpsinMosul,Iraq,https://svet.charita.cz/en/where-we-help/middle-east/iraq/caritas-czech-republic-helps-in-mosul-iraq/[22]PRAGUESTEPSUPHUMANITARIANAIDTOIRAQ,http://www.czech.cz/en/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8/Prague-steps-up-humanitarian-aid-to-Iraq[23]CZECHPRIMEMINISTERSOBOTKAVISITSBAGHDADTODISCUSSRECONSTRUCTIONOFIRAQ,https://www.mzv.cz/baghdad/en/latest_news/czech_prime_minister_sobotka_visits.html[24]GOVERNMENTOFCZECHREPUBLICTOSUPPORTTRAININGOFIRAQIPOLICE,https://reliefweb.int/report/iraq/government-czech-republic-support-training-iraqi-police-enar


Cz.3Węgry

Węgry podobnie jak Czechy, mają wysoko rozwinięte relacje zarównozKurdami wIraku jak izwładzami irackimi. Posiadają ambasadęwBagdadziejakiagencjękonsularnąwIrbilu,wAutonomicznymRegionieIrackiegoKurdystanu(KRG).

WładzeWęgier poważnie traktują zagrożenie tzw. Państwa Islamskiego(PI), głównie wskazując, żebojownicy tego ugrupowania uderzająwwartościZachoduoraz chrześcijanpozagranicamiEuropy.Wsierpniu2014 r. ViktorOrbanwezwałUE i przewodniczącegoRady EuropejskiejHermana Van Rompuya, dopodjęcia działańwcelu ochrony chrześcijanwIraku[1].Węgrywsierpniu2014r.zapowiedziaływysłaniedoIraku,klikumilionównabojów, tysiąca minipocisków przeciwpancernych. Wtym samymmiesiącu doIrbilu dotarła pomoc humanitarna owartości 70 tys. euro,wceluwsparciachrześcijanwtymregionieorazwładzkurdyjskich[2].Rok2015W maju 2015 r. doszło dospotkania wBudapeszcie, premiera WęgierViktora Orbana z prezydentem irackiego Kurdystanu MasudemBarzanim. Orban zaznaczył, żewspiera narody dążące do niezależności,wtymKurdówwIraku[3].Dziękitemuzyskałsobie,dobrezdaniawśródKurdów. Mimo to, warto dodać wtym momencie, żedwa lata późniejWęgier Péter Szijjártó wjednym zwywiadów powiedział, żesprawywewnętrze powinny pozostać rozwiązane między Kurdami irządemIrackim[4].W kwietniu 2015 r. Węgry zdecydowały się nazaangażowanie swoichżołnierzywkonflikciewIraku.ZgromadzenieNarodoweprzyjęłouchwałęowysłaniu do150 żołnierzy docentrum szkoleniowego wIrbilu. CzęśćznichmiałapodlegaćrotacjiipozostaćnaWęgrzech.ŻołnierzemielisłużyćwIrakudokońca2017r.[5].Kosztmisjimiałwynieść20mldforintówczyliponad 70mln. dolarów[6]. 116 żołnierzy dotarło do Irbiluwewrześniu2015r.[7].WczerwcupodczaskonferencjiGlobalSecurityForum2015,któraodbyłasię w Słowacji doszło dospotkania Pétera Szijjártó (ministra sprawzagranicznych ihandlu Węgier) zFalahem Mustafą (ministrem sprawzagranicznych Rządu Regionalnego Kurdystanu). Szijjártó powiedział


omożliwości leczenia Peszmergów naWęgrzech orazutworzeniustypendiównauczelniachwęgierskichdlakurdyjskichstudentów[8].W październiku 2015 r. Barzani odwiedził Węgry. Spotkał się tamzpremierem oraz ministrami obrony ispraw zagranicznych ihandlu.Wdalszą drogę miał udać się do Czech[9]. Dorewizyty administracjiwęgierskiej wErbilu, doszło parę dni później. Podczas niego ministerspraw zagranicznych Węgier zapowiedział, żepodczas najbliższegospotkaniaministrówsprawzagranicznychUEprzedstawiswojąinicjatywęudzielenia pomocy humanitarnej doregionu Kurdystanu owartości 300mln dolarów[10]. Wzajemne spotkania oraz wsparcie dyplomatyczne,humanitarne iwojskowe potwierdzają bardzo dobre relacje międzyWęgramiiKurdamizIraku.Jednym z determinantów polityki węgierskiej wIraku jest aspektgospodarczy.WKurdystanie irackimdziałaod2007r.MOL–węgierskieprzedsiębiorstwo przetwórstwa ropy naftowej igazu ziemnego.Wpaździerniku 2015 r. Węgry zwiększyły import ropy zirackiegoKurdystanu naczym straciła Federacja Rosyjska. Szefowie MOLzapowiadaliżewiększośćinwestycjifirmy,będziemiałamiejscewirackimKurdystanie[11].Rok2016PodczaskolejnejkonferencjiGlobalSecurityForum2016,któraodbyłasięwkwietniu na Słowacji, doszło doponownego spotkania przedstawicieliKRG iWęgier. Szijjártó potwierdził możliwość leczenia większej liczbyPeszmergównaWęgrzechorazzwiększenialiczbydoradcówwojskowychwKRG dokońca tego roku. Rozmawiano również owspółpracygospodarczej inaukowej. Węgrzy zaoferowali także 30 stypendiów dlaKurdówzIraku[12].ZwizytądoErbiluwmaju2016r.udałsięministerobronyWęgierIstvánSimicskó. Zapewniono owiększym wsparciu militarnym i wojskowymwwalceztzw.PI[13].DzieńwcześniejwęgierskikonsulgeneralnywErbilupotwierdził,żedotychczasWęgrywysłały275tonbroniiamunicji[14].Rok2017W 2017 roku, szef wydziału medycznego ministerstwa Peszmergów,generałMuhsinRasheedpodsumowałwsparciewleczeniu, ichżołnierzyzagranicą. Wśród państw wymieniono Węgry, które leczył już 8Peszmergów,awplanachbylikolejni[15].


RządWęgierstworzyłprogram“Węgrypomagają”,wspierającychrześcijanzIraku, Syrii iNigerii, wpowrocie doich domów. Orban oświadczył,żerządprzeznaczył580milionów forintów(1,9milionaeuro)napomocwodbudowie zniszczonych domów wTesqopa wpółnocnym Iraku.PonadtoWęgrywspierają działalność humanitarną Syryjskiego KościołaKatolickiegoiSyryjskiegoKościołaPrawosławnegowAntiochii[16].Cociekawe,WęgryjakojedynypaństwoUE,zatwierdziłytraktatdotyczącyunikania podwójnego opodatkowania zIrakiem. Traktat opodatkudochodowymmiędzyWęgrami, a Irakiem powinien zapewnić platformędlaprzedsiębiorstwwielonarodowychdążącychdoinwestowaniawIraku,atakżezapewnićdodatkowąochronęipewnośćprzyinwestowaniuwtymkraju[17].W 2017 r. rząd węgierski, zaproponował zwiększenie kontyngentuwojskowego do200 żołnierzy iprzedłużenia misji dokońca 2019 r.Minister obrony narodowej, István Simicskó powiedział, żepoprawasytuacjiwIraku idalszywkładwpomocwstabilizacji tegopaństwa jestjednoznacznie winteresie Węgier, zgodnie z „interesami ipolitykąbezpieczeństwa iobrony kraju orazstaraniami mającymi na celupowstrzymanie nielegalnej migracji”[18].Wczerwcu, Parlament wyraziłnatozgodę[19].PodsumowanieWęgrypodobnie jakCzesi,prowadząambitnąpolitykęwsparciawIraku.Niemalnatychmiastowewysłanie,swoichżołnierzybyłoważnymkrokiemwcelu zdobycia większych koneksji zrządem wIraku orazKRG. Takżedosyćczęstespotkaniadyplomatyczne,budujądobrąitrwałąwspółpracę.Węgierska spółka MOL, może być jednym zgłównych powodówzaangażowania Węgier wtym regionie. Prawdopodobnie administracjaOrbanabędziezachęcona,dopodtrzymaniawsparcia, takbystrategicznaspółkamogławmiaręmożliwościbezpieczniesięrozwijać,atymsamymWęgryuzyskiwałyźródłaenergiipozwalającenajejdywersyfikację.Takżepodpisania umowy unikaniu podwójnego opodatkowania, pokazujeżeWęgry,myśląojeszczeszerszejwspółpracygospodarczejwIraku.

[1]ORBANASKEDVANROMPUYTOPUTTHEISSUEOFTHESITUATIONOFTHE CHRISTIAN COMMUNITY IN IRAQ ON THE POLITICAL AGENDA,www.neurope.eu/article/hungarian-pm-urges-european-council-protect-iraqs-christians/


[2]StronaRząduWęgier,HUNGARYTOSENDAMMUNITIONTOIRAQ,www.kormany.hu/en/ministry-of-defence/news/hungary-to-send-ammunition-to-iraq[3]HUNGARIANPRIMEMINISTERORBANMEETSBARZANI,SUPPORTSKURDISHINDEPENDENCE,www.kurdishdailynews.org/2015/05/11/hungarian-prime-minister-orban-meets-barzani-supports-kurdish-independence/[4]HUNGARYLOOKSTOENHANCEMILITARY,CULTURAL,ECONOMICTIESWITHKURDISTAN,https://www.youtube.com/watch?v=L4N4coRLcXs[5]StronaStałegoPrzedstawicielstwaWęgierwNATO,HUNGARYTOSENDCONTINGENTTOIRAQ,www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/BRUSSELS_NATO/en/en_Hirek/20150414_Iraq.htm[6]M.Feher,HUNGARYTOSENDUPTO150TROOPSTOIRAQ,www.wsj.com/articles/hungary-to-send-150-troops-to-iraq-1429017624[7]ONE-HUNDREDANDSIXTEENHUNGARIANTROOPSARRIVEDINERBIL,IRAQ,www.hungarianambiance.com/2015/09/one-hundred-and-sixteen-hungarian.html[8]MINISTERMUSTAFACONCLUDESTHREE-DAYVISITTOSLOVAKIA,www.dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=44888[9]BARZANIARRIVESINHUNGARY,IMPORTANTOILPARTNERFORKURDISTAN,www.rudaw.net/english/world/100520153[10]KURDISTANANDHUNGARYREITERATECOMMITMENTTOCONSOLIDATEPARTNERSHIP,www.dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=45138[11]HUNGARY’SMOLGROUPTOINVESTHEAVILYINIRAQIKURDISTAN:CEO,www.ekurd.net/hungarys-mol-group-to-invest-heavily-in-iraqi-kurdistan-ceo-2015-01-16[12]HUNGARYPLEDGESTOCONTINUESUPPORTINGKURDISTANREGION,www.dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=12&a=45713[13]HUNGARYTOINCREASEMILITARYASSISTANCETOPESHMERGA,https://www.kurdistan24.net/en/news/e6b72ce8-219d-459b-a9db-ae7908fc1582/hungary-to-increase-military-assistance-to-peshmerga-[14]HUNGARIANDEFENCEMINISTERARRIVESINERBILTODISCUSSISISWAR,www.rudaw.net/english/kurdistan/100520165[15]758WOUNDEDPESHMERGARECEIVETREATMENTABROAD:MINISTRY,https://www.kurdistan24.net/en/news/676058f3-03e6-4342-9ad3-47daf43f8d28/758-wounded-peshmerga-receive-treatment-abroad–ministry[16]“HUNGARYHELPS”–PMORBÁNVOWSTOSUPPORTPERSECUTEDCHRISTIANSINMIDDLEEASTANDAFRICA,https://hungarytoday.hu/hungarian-pm-orban-vows-help-persecuted-christians-middle-east-africa-43396/


[17]HUNGARYANDIRAQSIGNINCOMETAXTREATY,IRAQ’SFIRSTTREATYWITHANEUCOUNTRY,https://www.ey.com/gl/en/services/tax/international-tax/alert–hungary-and-iraq-sign-income-tax-treaty—iraqs-first-treaty-with-an-eu-country[18]HUNGARYTOSENDMORETROOPSTOIRAQTOHELPFIGHTISTERRORISTGROUP,http://abouthungary.hu/news-in-brief/hungary-to-send-more-troops-to-iraq-to-help-fight-is-terrorist-group/[19]INCOALITIONAGAINSTISLAMICSTATE,HUNGARYEXTENDSMISSIONINIRAQUNTIL2019,http://abouthungary.hu/news-in-brief/in-coalition-against-islamic-state-hungary-extends-mission-in-iraq-until-2019/


Cz.4Polska

Polska jakwiększość państw na świecie potępia działania tzw. PaństwaIslamskiego(PI) iuznaje,żejestzagrożeniemwykraczającympozaBliskiWschód.TezętępotwierdzająchociażbyprzykładyzamachówwEuropieoraznielegalnaimigracjanastarykontynent.MONpoczątkowoprowadziłrozmowy natemat polskiego wsparcia koalicji przeciwko terrorystom.Zobowiązaliśmy się dowymiany informacji wywiadowczych ipolitycznych[1]. Nasze pierwsze działania skupiały się nawspieraniugłówniefinansowymSyriiIrakuiAutonomicznegoRegionKurdystanu.PomochumanitarnaWsparcie Polski dla Iraku początkowo głównie skierowane byłonadziałalność napolu humanitarnym. Przekazane przez Caritas PolskaiMinisterstwo Spraw Wewnętrznych 8 ton paczek (m.in.żywność,namioty, koce, łóżka polowe, śpiwory orazartykuły pierwszej pomocy)wylądowało17sierpnia2014r.wIrbilunapółnocyIraku.Transportzostałprzeprowadzony przez polskiego herkulesa C-130 izorganizowany przywspółudziale Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa ObronyNarodowej iRządowego Centrum Bezpieczeństwa[2]. Kolejny transportdoIrbilu dostarczono wlistopadzie 2014 r. Przekazano m.in. namioty,koce, odzież, tabletki douzdatniania wody orazinne artykuły pierwszejpotrzeby, przekazane nieodpłatnie przezrządową Agencję RezerwMateriałowych, Fundację SOS dla Życia orazPolską Akcję Humanitarną(łącznie 10 ton). Pomoc została zorganizowana zinicjatywy MSZ przywspółpracyzRządowymCentrumBezpieczeństwa,MinisterstwemObronyNarodowejiorganizacjamipozarządowymi.Wgrudniu 2014 r. Fundacja SOS dla Życia przygotowała idostarczyłapomocprzywspółfinansowaniuUrzęduMarszałkowskiegoWojewództwaMałopolskiego.ZFundacjąwspółpracowałamiejscowaFundacjaBarzani.Dwie ciężarówki z40 tonami przedmiotów pierwszej potrzeby dotarłydonowegoobozuwprowincjiDohuk.Konwój szczelniewypełniony678materacami, 473 pudłami zciepłymi ubraniami, czapkami ikocamioraz250 łóżkami dla dzieci przybył doprowincji Dohuk, dopowstałegotam kolejnego obozu dla uchodźców, jednego zdwudziestu podobnychwtymrejonie[3].


Wlutym 2015 r. Szesnaście ton darów od Polaków dla uchodźcówwKurdystanieprzekazałaFundacjaSOSdlaŻyciadoobozówwprowincjiDohuk-786kartonówciepłejodzieży,butów,kocówipościeli.Podkoniecmarca 2015 r. Hercules C-130 Sił Powietrznych RP wysłano pomocrzeczową, zorganizowaną wspólnie przezMSZ, MON iFundację SOS dlaŻycia,jestludnośćzprowincjiNajaf[4].Wostatnich dniach października 2015 r. wrejony gór Sindżar dotarłkonwójzpomocąhumanitarnązakupionąześrodków„polskiejpomocy”,zorganizowanyprzezAgencjęKonsularnąRPwIrbiluwspólniezkurdyjskąFundacją Charytatywną Barzani. Dzięki funduszom przekazanym przezMinisterstwo Spraw Zagranicznych RPmożliwy był zakup 3600 puszekzmlekiemwproszku(copozwoliłoodżywić1900dzieciprzez2miesiące)oraz450 paczek pieluch. Dokonwoju dołączone zostały także artykułyprzekazane przez Fundację Barzaniego: 6 tysięcy par butów, 6 tysięcyciepłychskarpet,środkihigieniczneizabawki[5].WsparciedlarozwojunaukiRównież napolu naukowym, Polska stara się wesprzeć ludność tegoregionu. Podkoniecwrześnia 2014 r. trójka chrześcijańskich studentówotrzymała stypendia rządu polskiego irozpoczęła studia naPolitechniceKrakowskiej[6].WramachpomocySystemuMałychGrantówinicjatoremiwykonawcąjestAgencja Konsularna RPwIrbilu.W2014 r.W ramach systemu „małegograntu”, wartego ok. 30 tys. euro, któregoinicjatorem i wykonawcą jestAgencja Konsularna RP wIrbilu, zakupiono najpotrzebniejszy sprzętszkolny donowej szkoły przy kościele Św. Józefa wIrbilu, wtym ławki,krzesła, tablice iszafy. Woknach powieszono rolety iwkażdej klasiezainstalowanorzutnikispecjalnyekran.Wyposażonowmeblesekretariatipokójnauczycielski.Zakupionodrukarkiiskanery[7].W2015r.podpisanoumowępomiędzykierownikAgencjiKonsularnejRPwIrbilu,BogusławOchodek,orazprezesFundacjiCharytatywnejBarzaniSheikh Aziz Reza. Nawniosek Agencji Konsularnej Fundacja uzyskaławsparciefinansoweMSZRPwformie„małegograntu”wwysokości21000USD dla projektu podnoszenia kwalifikacji nauczycieli i wychowawcówpracującychwobozachuchodźców.Dokońca listopada2015r.wtrakcietygodniowychkursówzorganizowanychkolejnow6wybranychobozach,przeszkolonychzostałook.70osób,zktórychkażdaotrzymałaspecjalnycertyfikat.„Małygrant”pokryłnietylkokosztszkolenia,aletakżezakupuniezbędnego sprzętu audio-wizualnego, którybędzie następnieprzekazanyobozowympunktomszkolno-wychowawczym[8].


NieśmiałepróbyekspansjigospodarczejPolskie przedsiębiorstwa – choć w ograniczonym zakresie – starają sięzdobywaćirackierynki.PodczastargówInternationalMulti-SectorTradeFairwpaździerniku2015r.pojawiłysię2polskiefirmy.Pierwszaznich–„Telemetrica” – przywiozła szeroką ofertę usług iwyposażeniam.in.zzakresu zarządzania systemami ochrony i bezpieczeństwa,natomiast druga – „Direx” – atrakcyjna ofertę usług transportowychorazwyposażenia(m.in.agregatyprądotwórcze).Obiefirmyjużwcześniejzaznaczyły swoja obecność namiejscowym rynku inawiązały kontaktybiznesowe[9]. Polscy wystawcy (dzięki finansowemu wsparciuMinisterstwa Gospodarki oraz zaangażowaniu Agencji Konsularnej)uczestniczyli także wdorocznych targach Agrofood, zorganizowanychwstolicyautonomicznegoKurdystanuwdniach9-11grudnia2014r.

Dokońca 2015 roku Polska przekazała łącznie ponad 180 tys. eurodoIraku. Jest toniezbyt duża kwota, biorąc pod uwagę pomocdosąsiedniego kraju, gdzie również toczy się wojna czyli Syrii, gdziewsparciewyniosłojużok.3.5mlneuro.NarzeczpomocySyriiiuchodźcówsyryjskich, Polska bezpośrednio lub przezorganizacje międzynarodoweiwsparcieprojektówNGOprzekazałponad11mln.euro.Pokazujetodużedysproporcjęwpostrzeganiuzapotrzebowańdlaobupaństw.

Przełomowyrok2016Jednak rok 2016 okazał się bardziej owocny wewsparcie zarównofinansowe, jak imilitarne dla Iraku.W2016 r. nadziałania humanitarnesłużącepomocyofiaromkonfliktówwSyriiiIrakuprzeznaczonook.118,5miliona złotych. Co prawda, złożyły się natotakże środki przeznaczonenaobligatoryjną składkę dotzw. Instrumentu Tureckiego – ponad 73milionów złotych. Resztę stanowiły środki napomoc humanitarnąocharakterzedobrowolnymwkwocieok.45,5milionówzłotych[10].Wjejramachdofinansowanom.in.pomocmedyczną,stomatologicznąipoprawywarunkówhigienicznychwprowincjiDiyala[11]orazwybudowanostudniedla Jazydów[12]. Wewrześniu samoloty transportowe zostały bezpłatnieudostępnione przezpolski MON wcelu dostarczenia 4 ton mlekawproszku[13].Teorazinneprojektyponiżejzraporturocznegowspółpracyrozwojowej.


Źródło–Polskawspółpracanarzeczrozwoju–Raportroczny2016,https://www.polskapomoc.gov.pl/Polska,wspolpraca,na,rzecz,rozw

oju,-,Raport,roczny,2016,2685.htmlWidać także, żePolska chciała zwiększyć swoją aktywność napoluwojskowymwwalce ztzw. PI. PrezydentRPAndrzejDuda , 17 czerwca2016 r. podpisał postanowienia oużyciu dwóch Polskich KontyngentówWojskowychwoperacji InherentResolveprzeciwkotzw.PI.Początkowomiały służyć wokresie od20 czerwca do31 grudnia 2016r.[14]Misja została później przedłużona do połowy 2017 roku[15]. PolskiKontyngent Wojskowy wKuwejcie wbazie Al-Dżaber (zelementamiwsparcia w innych państwach regionu) składał się zmaksymalnie 150żołnierzy i pracowników wojska orazzkomponentu powietrznegozczterema wielozadaniowymi myśliwcami F-16, wyposażonymiwzasobniki rozpoznawcze DB 110. Służyły one wzakresie rozpoznaniaobrazowegonapotrzebywsparciaoperacjiINHERENTRESOLVE.Samolotywykonują loty około 5 godzinne, każdego dnia wwarunkach bojowych.LatająwkonfiguracjigdziejedensamolotzzasobnikiemDB110,wykonujezdjęcia,adrugiwykonujenagraniewczasierzeczywistympoprzezsystemtargeting pods[16]. NatomiastwRepublice Iraku (z elementamiwsparciawinnych państwach regionu) było rozlokowanych do60 żołnierzyipracowników wojska. Dogłównych zadań Wojsk Specjalnych należybadanie,doradztwoiszkoleniesztabóworazpododdziałówspecjalnychSiłZbrojnych Iraku[17]. Należy docenić zmianę postrzegania Polskiwkontekście bezpieczeństwa i zagrożeń jakie niesie zesobą terroryzm,


poprzez zwiększenie aktywności również wojskowej, któratowcześniejbyłaniewystarczająca.Wramach konkursu „Pomoc humanitarna na Bliskim Wschodzie 2016”MinisterstwoSprawZagranicznychdofinansowałowsparciepodstawowejopiekimedycznejwdziedziniemedycyny rodzinnej, edukacjimedycznejipoprawy warunków higienicznych wprowincji Diyala dla uchodźcówwewnętrznychiludnościlokalnej[18].Aktywnyrok2017Wpołowie roku przedłużono misje PKW w Iraku wramach działańGlobalnej Koalicji wRepublice Iraku, Jordańskim KrólestwieHaszymidzkim orazPaństwie Kuwejt orazwramach operacji InherentResolvewPaństwieKuwejt,RepubliceIrakuorazPaństwieKatar[19].Wlipcu2017 rokuambasador IrakuwPolsceAsadAbuGulalwjednymzwywiadów stwierdził, że„naród iracki jest wdzięczny zadecyzjępolskiego rządu owysłaniu polskich żołnierzy sił specjalnych zmisjąszkoleniowądoIraku”oraz,że,,Rolapolskichspecjalsówwprzygotowaniubojowym żołnierzy irackich była bardzo duża iIrak niezapomni tegoPolsce”[20].WtymteżmiesiącuPolskęodwiedziłHemenHawrami,doradcaprezydenta Barzaniego. Spotkał się m.in.zwiceminister sprawzagranicznychPolski–JoannąWronecką[21].25wrześniawPKWIrakrozpocząłdziałalnośćMobilnyZespółTreningowy(MZT).Wramachpilotażowegokursu,11polskichżołnierzyprzygotowujeirackich specjalistów,doprowadzenia remontówporadzieckiego sprzętuopancerzonego iuzbrojenia. Polska zaangażowała się w programprowadzony podauspicjami sojuszu wramach NATO Training andCapacityBuilding– Iraq, (NTCB-I), apolskieSiłyZbrojneodgrywają rolęlideraikoordynatorawzakresieremontusprzętuiuzbrojenia[22].Podkoniec 2017 roku prezydent Andrzej Duda, podpisał postanowienieoprzedłużeniu okresu użycia Polskiego Kontyngentu Wojskowegowoperacji Inherent Resolve wPaństwie Kuwejt, Republice IrakuorazPaństwie Katar. Oznaczało to, żedoKuwejtu odleci IV zmianalotniczego kontyngentu wojskowego, którybędzie liczył 150 żołnierzy ipracowników.PodpisałtakżepostanowienieoprzedłużeniuokresuużyciaPKW wdziałaniach Globalnej Koalicji wRepublice Iraku, JordańskimKrólestwie Haszymidzkim orazPaństwie Kuwejt. Zgodniezpostanowieniem PKW Irak liczyło 130 żołnierzy Wojsk Specjalnychorazdo10 żołnierzy ipracowników wodwodzie naterytorium RP, zmożliwościąichkrótkotrwałegoużyciawdziałaniach[23].


Przyznanotakżestypendiadlakurdyjskichstudentówwramachwsparciadla lokalnej społeczności chrześcijańskiej. Siedmiu studentów miałorozpocząć swój pobyt wPolsce wewrześniu 2017 r. odrocznego kursujęzyka polskiego, organizowanego przezMiędzynarodowym CentrumKształcenia Politechniki Krakowskiej. Pojego ukończeniu mieli onikontynuować naukę nanajlepszych polskich uczelniach wyższych.Stypendium zostało przyznane przez Ministerstwo Nauki iSzkolnictwaWyższego nawniosek Agencji Konsularnej RP wIrbilu przy współpracyzArchidiecezją Kościoła Chaldejskiego wIrbilu. To druga tego typuinicjatywaplacówki[24].Zaktywizowano także wsparcie humanitarne. Poniżej lista projektówz2017roku.

Źródło–POLSKAWSPÓŁPRACAROZWOJOWA.RAPORTROCZNY2017,dostępnyna

stroniehttps://www.polskapomoc.gov.pl/Publikacje,2794.html


PodsumowaniePolska zajęła się wpoczątkowej fazie konfliktu wIraku, główniewsparciemhumanitarnym.Niebyłoono jednakzbytdużewporównaniudopomocy dla Syrii orazwporównaniu doinnych państw V4.Wkontekście militarnym wspomagania Iraku byliśmy wcześniej bierni.Decyzjenowegorząduiprezydentazmieniłytenstanrzeczy,szczególniemisjaPKWorazznacznezwiększenieśrodkówfinansowych.

Pozytywnie należy ocenić pracę polskiego kontyngentu wojskowegowKuwejcie. Wydaje się, żedecyzja owysłaniu naszych KontyngentówWojskowychpowiązana jest zSzczytemNATOwWarszawie ipokazaniu,żejesteśmywiarygodnymiaktywnympartneremwwalcezterroryzmem.Byćmożenaszewzmożonedziałaniapozagranicamikrajubyłyjednązkartprzetargowych, dla ustanowienia stałej lub czasowej obecności wojskNATOwPolsce,aszczególniewojskamerykańskich.

NiewątpliwieszerszewsparciePolskiwzwalczaniu tzw.PI,było jednymzelementów, które pomogły naszemu państwu w wybraniu nasnaniestałegoczłonkaRadyBezpieczeństwaONZnalata2018-2019. Irak(jakiinnepaństwaregionu)doceniającnaszewysiłkinarzeczstabilizacjiiuregulowań pokojowych wregionie Bliskiego Wschodu, poparły nasząkandydaturę. Relacje dyplomatyczne między Polską iIrakiem, równieżpoprawiłysię.Wramachzacieśnianiawspółpracypomiędzyrządamiobupaństw podkoniec listopada 2016 roku ministrowie podpisaliPorozumienie o współpracy resortów spraw zagranicznych PolskiiIraku[25].Pytanie jakie należy postawić, to czy będziemy wstanie podobnie jakCzechy(sprzedażuzbrojenia)iWęgry(wydobyciesurowcównaturalnych)zyskaćgospodarczowIraku.DlazwiększeniapolskiejaktywnościwIrakuiKI, dobrym rozwiązaniem mogłoby być odnowienie działańParlamentarnego Zespołu dospraw współpracy gospodarczej pomiędzyRepubliką Iraku iRzeczpospolitąPolską (ostatnia aktywność6 listopada2014r.[26])orazPolsko-IrackąGrupąParlamentarną (utworzonaw2017roku[27]). Należałoby zacząć przynajmniej odtakich inicjatywy, równieżwstosunku doKurdów wIraku i utworzyć Polsko-Kurdyjską GrupęParlamentarną. Region ten jest bardzo rozwojowy, naco wskazujezaangażowanie wielu państwa świata, otwierających swoje konsulatyiprzedstawicielstwa dyplomatyczne wErbilu[28]. Omiernych relacjachdyplomatycznych nanajwyższym szczeblu, między Polską iKurdamiświadczy chociażby wizyta Barzaniego w2015 wWęgrzech iCzechach,którapomijała Polskę. Jako państwo chcące liczyć się naareniemiędzynarodowej powinniśmy stać się bardziej aktywni zarównowojskowo, humanitarnie, dyplomatycznie i gospodarczo. Myśląc o


przyszłości polskiej zbrojeniówki, należy szukać rynków zbytu pozagranicami kraju. Irak wydaje się być dobrym partnerem wprzyszłymeksporciepolskiegouzbrojenia.Należałobybyćmożezorganizowaćwyjazdprzedstawicieli PGZ do Iraku, przedstawiając ofertę naszychmożliwościuzbrojenia dla sił irackich. Dobrym pomysłem mogłoby być także,zaproszenie wysokich przedstawicieli Iraku, na targi zbrojeniowew Polsce. Takie kroki, mogą dać asumpt doprzyszłej współpracygospodarczejimilitarnej.

[1]WASZCZYKOWSKI:TOCZĄSIĘROZMOWYNATEMATEWENTUALNEGOWSPARCIAKOALICJIPRZECIWKODŻIHADYSTOM,www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/tzw-panstwo-islamskie-szef-msz-polska-ewentualnym-koalicjantem,599478.html[2]StronaMinisterstwaSprawZagranicznychRzeczypospolitejPolskiej,SAMOLOTZPOLSKĄPOMOCĄHUMANITARNĄTRAFIŁDOIRACKIEGOKURDYSTANU,www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/samolot_z_polska_pomoca_humanitarna_trafil_do_irackiego_kurdystanu[3]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLACYWSPIERAJĄIRACKICHUCHODŹCÓWWPROWINCJIDOHUK,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/archiwum_2014/polacy_wspieraja_irackich_uchodzcow_w_prowincji_dohuk[4]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMAGALUDNOŚCICYWILNEJWIRAKU,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomaga_ludnosci_cywilnej_w_iraku[5]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMOCDLAJAZYDÓWNAGÓRZESINJARWIRAKU,4.11.2015,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_dla_jazydow_w_gorach_sinjar_w_iraku[6]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,KOLEJNYTRANSPORTZPOMOCĄHUMANITARNĄZPOLSKIDOKURDYSTAN,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/kolejny_transport_z_pomoca_humanitarna_z_polski_do_kurdystanu[7]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMOCDLADZIECIIRACKICHUCHODŹCÓW–FINAŁ,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/archiwum_2014/polska_pomoc_dla_dzieci_irackich_uchodzcow___final[8]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKAPOMOCDLAUCHODŹCÓW–REALIZACJAPROJEKTUSZKOLENIOWEGO,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_dla_uchodzcow___rea


lizacja_projektu_szkoleniowego;jsessionid=0A41893EC96978D88FD3B673036008E2.cmsap1p[9]AgencjaKonsularnaRzeczypospolitejPolskiejwIrbilu,POLSKIEFIRMYPONOWNIENAMIĘDZYNARODOWYCHTARGACHWIRBILU,www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polskie_firmy_ponownie_na_miedzynarodowych_targach_w_irbilu[10]OŚWIADCZENIEMSZWZWIĄZKUZPROCEDURĄWSZCZĘCIAPOSTĘPOWANIAPRZEZKEWOBECPOLSKI,CZECHIWĘGIER,http://www.msz.gov.pl/pl/c/MOBILE/aktualnosci/wiadomosci/oswiadczenie_msz_w_zwiazku_z_procedura_wszczecia_postepowania_przez_ke_wobec_polski__czech_i_wegier[11]http://www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_w_iraku[12]http://www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_pomoc_dla_jazydow_,http://www.irbil.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/polska_sfinansowala_studnie_dla_jazydow[13]ANOTHERHUMANITARIANCONVOYWITHAIDREACHEDKURDISTAN,http://poland.gov.krd/polski-kolejny-konwoj-z-pomoca-humanitarna-dotarl-do-kurdystanu/[14]PREZYDENTRPPOSTANOWIŁOUŻYCIUPKWWKUWEJCIEIIRAKU,https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wydarzenia/art,255,prezydent-rp-postanowil-o-uzyciu-pkw-w-kuwejcie-i-iraku.html[15]POLSCYŻOŁNIERZEWKOSOWIE,AFGANISTANIE,IRAKU,BOŚNI…PREZYDENTPRZEDŁUŻYŁDZIAŁANIEKONTYNGENTÓW,https://www.defence24.pl/polscy-zolnierze-w-kosowie-afganistanie-iraku-bosni-prezydent-przedluzyl-dzialanie-kontyngentow[16]NASZAARMIA.PL20.05.2017,https://vod.tvp.pl/video/naszaarmiapl,20052017,30184998[17]BiuroBezpieczeństwaNarodowego,PREZYDENTRPPOSTANOWIŁOUŻYCIUPKWWKUWEJCIEIIRAKU,www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/7509,Prezydent-RP-postanowil-o-uzyciu-PKW-w-Kuwejcie-i-Iraku.html[18]WYNIKIKONKURSU„POMOCHUMANITARNANABLISKIMWSCHODZIE2016”,http://www.polskapomoc.gov.pl/Wyniki,konkursu,Pomoc,humanitarna,na,Bliskim,Wschodzie,2016,2446.html[19]Wszystkiepostanowienia–https://www.bbn.gov.pl/pl/prezydenta-rp/zwierzchnictwo-nad-sila/postanowienia-prezydent/6072,Postanowienia-Prezydenta-RP.html[20]POLSKABROŃDLAIRAKU?AMBASADORGULAL:„TRWAJĄROZMOWY”[WYWIAD],https://www.defence24.pl/polska-bron-dla-iraku-ambasador-gulal-trwaja-rozmowy-wywiad


[21]HemenHawramipresidentialadvisorvisitedPoland,http://poland.gov.krd/hemen-hawrami-presidential-advisor-visited-poland/[22]MZTROZPOCZĄŁSZKOLENIEWIRAKU,http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/23756?t=MZT-rozpoczal-szkolenie-w-Iraku[23]PREZYDENTPRZEDŁUŻYŁMISJEWKUWEJCIEIIRAKU,https://www.defence24.pl/prezydent-przedluzyl-misje-w-kuwejcie-i-iraku[24]STYPENDIADLACHRZEŚCIJANZIRACKIEGOKURDYSTANU,https://www.msz.gov.pl/pl/p/irbil_iq_k_pl/aktualnosci/stypendia_dla_chrzescijan_z_irackiego_kurdystanu[25]http://www.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/wiadomosci/minister_witold_waszczykowski_przyjal_w_warszawie_ministra_spraw_zagranicznych_iraku_ibrahima_al_jaafari[26]SejmRzeczypospolitejPolskiej,www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/agent.xsp?symbol=POSIEDZENIAZESP&Zesp=281[27]SejmRzeczypospolitejPolskiej,http://www.sejm.gov.pl/SQL2.nsf/skladgr?OpenAgent&352&PL,[28]CURRENTINTERNATIONALOFFICESINTHEKURDISTANREGION,http://dfr.gov.krd/p/p.aspx?p=37&l=12&s=020100&r=363

SfinansowanoprzezNarodowyInstytutWolności–CentrumRozwojuSpołeczeństwaObywatelskiegoześrodkówProgramuRozwojuOrganizacjiObywatelskichnalata2018-2030.


OAUTORZE

ŁukaszKobierskiPrezes Zarządu Instytutu Nowej Europy. Absolwentstosunków międzynarodowych UniwersytetuWarszawskiego oraz Uniwersytetu MikołajaKopernika. Stypendysta programu z zakresu

bezpieczeństwanarodowego,wywiaduioperacjiinformacyjnychnaDanielMorgan Graduate School of National SecurityWaszyngtonieorazrocznegostypendiumwramachprogramuErasmusnaCarlvonOssietzky Universität Oldenburg. Doświadczenie analitycznezdobywał podczas staży m.in. w Departamencie PolitykiBezpieczeństwa Międzynarodowego Ministerstwa ObronyNarodowej oraz Departamencie Analiz Strategicznych BiuraBezpieczeństwaNarodowego.Kontakt:[email protected]://twitter.com/LukasKobierski

Documents

DZIAŁANIA PAŃSTW GRUPY WYSZEHRADZKIEJ NA RZECZ … · 2020. 2. 10. · Praga wysłała do Iraku, 93.6 mln koron w ramach pomocy humanitarnej. Premier Sobotka powiedział także,