E. Pawlaczyk-Wróblewska, I. Klimecka, T. Szepelak

E. Pawlaczyk-Wróblewska, I. Klimecka, T. Szepelak

ZAHAMOWANIE TEMPA WZRASTANIA ZAHAMOWANIE TEMPA WZRASTANIA

ORAZ ZJAWISKO NADGANIANIA ORAZ ZJAWISKO NADGANIANIA

WZROSTU U DZIECI WZROSTU U DZIECI

Z MŁODZIEŃCZYM IDIOPATYCZNYM Z MŁODZIEŃCZYM IDIOPATYCZNYM

ZAPALENIEM STAWÓWZAPALENIEM STAWÓW

Klinika Endokrynologii i Diabetologii Wieku RozwojowegoOddział Reumatologii

Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

CEL PRACYCEL PRACY

• ocena auksologiczna wybranych parametrów rozwoju fizycznego u dzieci z MIZS

• analiza grupy czynników wpływających na wystąpienie obserwowanych zaburzeń wzrastania

• ocena osi GH /IGF-1/IGFBP-3

• określenie prognozowanego wzrostu ostatecznego badanej grupy

Charakterystyka opisowa badanej grupyCharakterystyka opisowa badanej grupy

płećliczebność wiek (lata)

n % SD min max

wiek

♂ 28 34,57 10,52 4,11 2,90 18,98

♀ 53 65,43 11,83 3,95 4,00 18,43

♂+♀ 81 100 11,38 4,03 2,90 18,98

wiek zachorowania

♂ 28 34,57 6,75 3,78 0,63 14,12

♀ 53 65,43 6,12 4,23 0,49 14,67

♂+♀ 81 100 6,35 4,05 0,49 14,67

czas trwania choroby

♂ 28 34,57 3,80 2,26 0,85 8,75

♀ 53 65,43 4,90 4,24 0,16 16,76

♂+♀ 81 100 4,50 3,67 0,16 16,7617,3

27,255,5

uogólniony

wielostawowy

skąpostawowy

XI

.

Średnie standaryzowane wartości wysokości ciała Średnie standaryzowane wartości wysokości ciała (st B-v) w badanych typach początku choroby(st B-v) w badanych typach początku choroby

standaryzowana wysokość ciała

-3,4

-3,0

-2,6

-2,2

-1,8

-1,4

-1,0

-0,6

-0,2

uogólnionyuogólniony wielostawowywielostawowy skąpostawowyskąpostawowy ogółemogółem

2,3571-5,89061,6498-0,9587100,0081ogółem

2,3571-2,30001,0550-0,145155,5645skąpostawowy

0,9091-3,87041,1598-1,118927,1622wielostawowy

-1,4648-5,89061,5686-3,321817,2814uogólniony

maxminSD%n

st B-vliczebnośćtyp choroby

XI

uogólniony

64,29

0

0

035,71

wielostawowy

27,27

59,09

13,64

0

0

skąpostaw ow y2,22

22,22

60,00

11,11

4,44

19,75

34,57

6,17 2,47

37,04

ogółem

Odsetek dzieci w badanych grupach Odsetek dzieci w badanych grupach w zależności od wartości st B-v w zależności od wartości st B-v

stbv<-2

-2<=stbv<=-1

-1<stbv<1

1<=stbv<=2

stbv>2

standaryzowana masa ciała

-1,8

-1,4

-1,0

-0,6

-0,2

uogólniony wielostawowy skąpostawowy ogółem

Średnie standaryzowane wartości masy ciała Średnie standaryzowane wartości masy ciała (st mc ) w badanych typach początku choroby(st mc ) w badanych typach początku choroby

2,0811-2,72341,0965-0,730690,1273ogółem

1,9423-1,72290,8268-0,258649,3840skąpostawowy

0,8864-2,17390,9738-1,032424,6920wielostawowy

2,0811-2,72341,2406-1,718316,0513uogólniony

maxminSD%n

st mcliczebnośćtyp choroby

XI

Różnicujący wpływ wystąpienia choroby Różnicujący wpływ wystąpienia choroby na wysokość i masę ciała oraz BMI na wysokość i masę ciała oraz BMI

- wyniki testu analizy wariancji- wyniki testu analizy wariancji

-0,8

-0,7

-0,6

-0,5

-0,4

-0,3

-0,2przed zachorowaniem

po zachorowaniu

standaryzowana masa ciałastandaryzowana masa ciała

-1,1

-1,0

-0,9

-0,8

-0,7

-0,6

-0,5

-0,4

-0,3

-0,2

-0,1

pozachorowaniu

standaryzowana wysokość ciałastandaryzowana wysokość ciała

przed zachorowaniem

-0,53

-0,51

-0,49

-0,47

-0,45

-0,43

-0,41pozachorowaniu

standaryzowane BMIstandaryzowane BMI

przed zachorowaniem

F1,348 =14,83 , p=0,0001 F1,390 =26,98 , p=0,0000 F1,292 =0,643 , p=0,4232

Różnicujący wpływ czasu trwania choroby Różnicujący wpływ czasu trwania choroby na wysokość ciała, masę ciała oraz BMI na wysokość ciała, masę ciała oraz BMI

- wyniki testu analizy wariancji- wyniki testu analizy wariancji


-1,9-1,7-1,5-1,3-1,1-0,9-0,7-0,5-0,3-0,1

przed zachorowaniem

1 2 3 4 5 6 7 >7czas po zachorowaniu

standaryzowane BMIstandaryzowane BMI

-0,65

-0,55-0,45

-0,35

-0,25-0,15

-0,05

0,05

1 2 3 4 5 6 7 >7

czas po zachorowaniu

przed zachorowaniem

standaryzowana masa ciałastandaryzowana masa ciała

-1,2-1,1-1,0-0,9-0,8-0,7

-0,6-0,5-0,4-0,3-0,2

1 2 3 4 5 6 7 >7


przed zachorowaniem

F7,305 =4,47 , p=0,000 F7,340 =9,37 , p=0,0000 F7,304 =7,89 , p=0,0000

Przebieg standaryzowanej wysokości ciała Przebieg standaryzowanej wysokości ciała w czasie dla trzech typów początku w czasie dla trzech typów początku

chorobychoroby


-3,6-3,2-2,8-2,4-2,0-1,6-1,2-0,8-0,40,00,40,81,2

przed zachorowaniem

1 2 3 4 5 6 7 >7 lat

lata po zachorowaniu

uogólnionywielostawowy

skąpostawowy

1,71-3,22397 i >1,02-3,58661,28-2,05951,12-1,791940,74-0,951730,71-0,771420,89-1,39710,94-0,35220SDn

typ uogólnionyDługość choroby (lata) X

I

Wartości standaryzowanej wysokości ciała Wartości standaryzowanej wysokości ciała w poszczególnych typach początku w poszczególnych typach początku

choroby oraz kategorii wieku zachorowania choroby oraz kategorii wieku zachorowania


-4,0

-3,5

-3,0

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

<=2 2-4 4-6 >6wiek zachorowaniawiek zachorowania

skąpostawowy

wielostawowy

uogólniony

Wartości średnie standaryzowanej wysokości ciała Wartości średnie standaryzowanej wysokości ciała w kategoriach wieku zachorowania w kategoriach wieku zachorowania

i typu początku chorobyi typu początku choroby

wiek zachorowani

a(rok życia)

St B-v

typ uogólniony typ wielostawowy typ skąpostawowy

SD SD SD

<=2 -3,5159 1,3750 -1,8233 1,3371 -0,5543 0,9898

2-4 -3,5424 0,0000 -0,9255 1,2126 0,1867 1,2457

4-6 -3,7222 2,4874 -0,8533 0,1330 0,3077 0,6766

>6 -2,9453 1,5406 -0,0862 1,2851 -0,4969 1,1536

XI

XI

XI

-3,5

-3,0

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

stPBsy/BV stPB-V stPB-sy stPa-da stPthl-thl stPic-ic stPxi-ths

uogólnionywielostawowyskąpostawowy

***** ** **

Wartości standaryzowanych cech Wartości standaryzowanych cech dla trzech typów początku choroby dla trzech typów początku choroby

- - cechy somatycznecechy somatyczne

-4,0

-3,5

-3,0

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

stPob.gł. stPg-op stPeu-eu stPzy-zy stPgo-go stPn-gn stPn-sto stPn-sn


* * ** ****


- - cechy cefalometrycznecechy cefalometryczne

-3,0

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

sty-ph P sty-da P ph1-da1 P ph2-da2 P ph3-da3 P ph4-da4 P ph5-da5 P


***** ********


- - cechy rękicechy ręki

Indywidualne krzywe wzrastania Indywidualne krzywe wzrastania dla chłopców dziewcząt dla chłopców dziewcząt

- - przed i po zachorowaniuprzed i po zachorowaniu

dziewczęta

-6,0

-5,0

-4,0

-3,0

-2,0

-1,0

0,0

1,0

-7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

4 28 31 45

moment zachorowania

st B-v

moment zachorowania

st B-v

chłopcy

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

1,5

-12 -11 -10 -9 -8 -7 -6 -5 -4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

13 19 30 32

Wartości średniej standaryzowanej wysokości Wartości średniej standaryzowanej wysokości ciała w badanej grupie (przed zachorowaniem)ciała w badanej grupie (przed zachorowaniem)

grupaliczebność st B-v

n % SD min max

z nadganianiem wzrostu

8 9,88 0,0202 0,6446 -0,9365 1,2978

bez nadganiania wzrostu

73 90,12 - 0,1517 1,1094 -2,7080 2,2903

ogółem 81 100 -0,1197 1,0377 -2,7076 2,2903

XI

62%25%

13%

skąpostawowy

wielostawowy

uogólniony

Prognoza wzrostu ostatecznego w badanych Prognoza wzrostu ostatecznego w badanych grupach dla 3 typów początku chorobygrupach dla 3 typów początku choroby

standaryzowana wysokość ciała

-3,5

-3,0

-2,5

-2,0

-1,5

-1,0

-0,5

0,0

0,5

przedzachorowaniem

1 rok 2 lata 3 lata 4 lata 5 lat 6 lat 7 lat i więcej

uogólniony wielostawowy skąpostawowy



chorebez choroby

aktywność choroby

GH IGF – 1 IGFBP3

??

Siatka centylowa wysokości ciała dla dziewcząt warszawskich.

Wartości stężeń GH w testach stymulacyjnych Wartości stężeń GH w testach stymulacyjnych w badanej grupiew badanej grupie

parametr

typ początku chorobyogółem


SD SD SD SD

GH (μIU/ml)

22,21 14,96 31,61 18,31 25,88 15,07 27,06 16,22

XI

XI

XI

XI

Wartości IGF-1-chłopcyWartości IGF-1-chłopcy

IGF1 - chłopcy

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

0-2 lat 3-5 lat 6-8 lat 9-11 lat 12-14 lat 15-17 lat

średnia-2 SD

średnia+2 SD

średnia

ng/ml

Wartości IGF-1-dziewczętaWartości IGF-1-dziewczęta

IGF1 - dziewczęta

0100200300400500600700800900

1000110012001300

0-2 lat 3-5 lat 6-8 lat 9-11 lat 12-14 lat 15-17 lat

średnia-2 SD

średnia+2 SD

średnia

ng/ml

Wartości IGFBP-3 w badanej grupieWartości IGFBP-3 w badanej grupie

IGFBP3

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

0-1lat

1-2lat

2-3lat

3-4lat

4-5lat

5-6lat

6-7lat

7-8lat

8-9lat

9-10lat

10-11lat

11-12lat

12-13lat

13-14lat

14-16lat

16-17lat

średnia-2 SD

średnia+2 SD

średnia

ng/ml

Wyniki badań biochemicznych Wyniki badań biochemicznych w badanych grupach z uwzględnieniem w badanych grupach z uwzględnieniem

aktualnej aktywności chorobyaktualnej aktywności choroby

parametr

typ początku uogólniony typ początku wielostawowy typ początku skąpostawowy ogół

nieaktywny aktywny nieaktywny aktywny nieaktywny aktywny nieaktywny aktywny

SD SD SD SD SD SD SD SD

IL-6 (pg/ml)41,0 0,0 96,5 158,2 15,5 6,2 75,2 68,0 12,9 4,6 45,6 48,2 15,9 8,3 80,1 123,6

CRP (mg%)0,5 0,0 3,8 4,7 0,5 0,0 5,4 5,3 0,5 0,0 3,5 3,5 0,5 0,0 4,0 4,4

OB. (mm/h)12,0 0,0 58,1 30,4 10,3 6,1 64,8 23,8 17,9 8,2 48,2 34,3 13,3 7,6 57,0 29,5

Hb (g%) 12,8 0,0 11,2 1,3 12,4 0,7 11,4 1,0 12,2 1,0 11,7 1,3 12,3 0,8 11,4 1,2

L (G/l) 12,3 0,0 12,6 7,7 7,4 2,9 12,0 2,0 7,0 1,9 8,3 2,1 7,5 2,7 11,4 6,0

PLT (G/l) 388,0 0,0 435,2 106,4 303,7 66,2 412,3 75,2 344,2 127,0 315,2 85,4 322,9 90,4 399,9 106,5

XI

XI

XI

XI

XI

XI

XI

XI

• IL - 6 causes growth impairment in transgenic mice through a decrease in IGF-I. A model for stunted growth in children with chronic inflammation. de Benedetti F. J Clin-Invest 1997

• Is systemic juvenile rheumatoid arthritis an IL - 6 mediated disease? Martini A. J Rheumatol 1998• Role of IL - 6 in growth failure: an animal model. Meazza C. Horm Res 2002; • Serum IL - 6 levels and joint involvement in polyarticular and pauciarticular juvenile chronic arthritis. Robbioni P. Clin Exp Rheumatol 1992• IL - 6 as a therapeutic target in systemic-onset juvenile idiopathic arthritis. Yokota S: Curr Opin Rheumatol. 2003

Wyniki badań biochemicznych w badanych grupach Wyniki badań biochemicznych w badanych grupach z uwzględnieniem aktualnej aktywności z uwzględnieniem aktualnej aktywności chorobychoroby

Korelacje rang Spermana pomiędzy stężeniami Korelacje rang Spermana pomiędzy stężeniami w surowicy IL-6 a innymi parametrami stanu w surowicy IL-6 a innymi parametrami stanu

zapalnego oraz IGF-1zapalnego oraz IGF-1

pary zmiennych korelacja (r) rang Spermana poziom istotności (p)

IL-6 (pg/ml)

albuminy (%) -0,347 0,024*

Globuliny (%) 0,3811 0,013*

CRP (mg%) 0,7065 0,005**

L (G/l) 0,7700 0,005**

Hb (g%) -0,4038 0,008**

OB (mm/h) 0,2701 0,08

IGF-1 (ng/ml) -0,7801 0,005**

• U dzieci chorujących na mizs występują zaburzenia rozwojowe pod postacią niedoboru wysokości ciała, w mniejszym stopniu masy ciała, skrócenia długości kończyn dolnych i górnych, krótkopoalczystości i małożuchwia.

• Grupę czynników zwiększających ryzyko wystąpienia i decydujących o stopniu obserwowanych zaburzeń rozwojowych stanowią:

– uogólniony i wielostawowy typ początku choroby, – długość trwania procesu chorobowego – wczesny wiek zachorowania dziecka.

Agresywny przebieg choroby i duża aktywność zapalenia stanowią kolejne czynniki predysponujące i nasilające proces opóźnionego wzrastania.

• W trakcie trwania choroby można zaobserwować dwa okresy, które w różny sposób wpływają na proces wzrastania. W pierwszym okresie, początkowych latach choroby, zaburzenia wzrastania wynikają z aktywności procesu zaplanego i związanej z nim steroidoterapii. Drugi okres to okres remisji, podczas którego tempo wzrastania ulega przyspieszeniu, a u części dzieci występuje zjawisko nadganiania wzrostu („catch up growth”).

WNIOSKIWNIOSKI

• Wydzielanie GH u dzieci chorujących na mizs jest prawidłowe zarówno w aktywnej i nieaktywnej fazie choroby. Nie stwierdzono w badanej grupie niedoboru hormonu wzrostu.

• Stwierdzono zależność pomiędzy aktywną klinicznie i potwier-dzoną w badaniach laboratoryjnych fazą zapalenia a poszczegól-nymi przekaźnikami sygnału wzrostowego. W fazie aktywnej choroby stwierdzano znamienne statystycznie wzrost stężenia IL-6 oraz obniżenie stężenia IGF-1, przy prawidłowych stężeniach IGFBP-3 w surowicy.

• Prognoza wzrostu ostatecznego dla grupy dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów jest gorsza niż u dzieci zdrowych.

WNIOSKIWNIOSKI

Dziękuję za uwagę.

Documents

E. Pawlaczyk-Wróblewska, I. Klimecka, T. Szepelak