EAS book - grade 5 (inside)...5-ci sinif 1 The European Azerbaijan School As a school, EAS is seeking to reach and deliver international standards of education. The school is a member

Avropa Azərbaycan Məktəbi

MÜNDƏRİCATTable of Contents

Səh.DİREKTORDAN SALAMLAR

Director’s welcome ...........................................................................................2-3EAS-IN TARİXİ

EAS School History ............................................................................................4-5EAS-IN MƏQSƏD VƏ MƏRAMI

EAS School Mission Statement .............................................................................6PROQRAMA GİRİŞ

Introduction of Program .......................................................................................7BEYNƏLXALQ BAKALAVRİAT PROQRAMI ÜZRƏ TƏHSİL ALAN ŞAGİRDİN PROFİLİ

IB Learner Profi le ...............................................................................................8-9TƏHSİLİN MƏZMUN SAHƏLƏRİ

Content Areas of Study .................................................................................. 10-23RİYAZİY YATMathematics ...................................................................................................... 10AZƏRBAYCAN DİLİ VƏ ƏDƏBİY YATIAzerbaijan Language and Literature .....................................................................11HƏYAT BİLGİSİLife Skills ........................................................................................................... 12AZƏRBAYCAN TARİXİAzerbaijan History .............................................................................................. 13TƏBİƏT ELMLƏRİ: BİOLOGİYA, KİMYA, FİZİKAGeneral Science: Biology, Chemistry, Physics ...................................................... 14FİZİKİ TƏRBİYƏPhysical Education ............................................................................................ 15TƏSVİRİ İNCƏSƏNƏTArt .................................................................................................................... 16MUSİQİMusic ............................................................................................................... 17RUS DİLİRussian Language ......................................................................................... 18-19İNGİLİS DİLİEnglish Language ......................................................................................... 20-21EAL – İNGİLİS DİLİ ƏLAVƏ DİL KİMİEAL – English as Additional Language ................................................................22

SƏCİY YƏVİ HƏFTƏ A Typical Week ...................................................................................................23

EAS-LA ƏLAQƏEAS School Contacts .......................................................................................... 25

MƏKTƏBƏ QƏBUL HAQQINDA MƏLUMATAdmissions Information ..................................................................................... 25

15-ci sinif

The European Azerbaijan School

As a school, EAS is seeking to reach and deliver international standards of education. The school is a member of the European Council of International Schools and is working towards accreditation with the International Baccalaureate Organization. There is an expectation that our students excel and that our teaching programmes promote excellence in learning.

In Grade Five, the European Azerbaijan School follows a mixture of the Azerbaijan National Curriculum and the International Baccalaureate Organization Programme. Our aim is to become a fully bi-lingual school where all our students use Azerbaijani and English languages fluently.

Regular assessment, through homework, class work and tests, takes place throughout the year with more formal exams at the end of each semester in January and June. Assessment enables teachers to create personalized learning targets for each student. These targets address any areas of concern in subject skills thereby raising attainment. Students will be involved with their teachers in assessing their own progress and parents will be invited to discuss and comment on their child’s progress at the Parent Teacher Conferences held through the year.

This booklet is designed to give curriculum information with particular reference to Grade Five. We regularly review curriculum being off ered to ensure that the children at EAS are being given the opportunity to develop the skills, habits of mind and dispositions that they will need in our rapidly changing world.

We hope that you enjoy fi nding out more about what we off er at EAS and be able to welcome you as parents of the school.

Graeme PollockDirector

WELCOME TO THE EUROPEAN AZERBAIJAN SCHOOL AND TO GRADE FIVE

www.ibo.org

www.ecis.org

2 Grade 5


Bir məktəb kimi, EAS beynəlxalq təhsil stan-dartlarına cavab verməyə və onları həyata ke-çirməyə çalışır. Bu məktəb Avropa Məktəblər Şurasının üzvüdür və Beynəlxalq Bakalavriat Təşkilatı ilə akkreditasiya istiqamətində işləyir. Şagirdlərimizin gözəl nəticələr əldə edəcəyi və tədris proqramlarımızın təlimdə mükəmməlliyə şərait yaradacağı ilə bağlı gözləntilərimiz vardır.

5-ci sinif səviyyəsində Avropa Azərbaycan Məktəbi Azərbaycanın Milli Kurikulumu ilə Bey-nəlxalq Bakalavriat Təşkilatının Proqramının bir-ləşməsindən ibarət olan kurikulumu həyata ke-çirir. Məqsədimiz tam şəkildə bütün şagirdlərin Azərbaycan və İngilis dillərində sərbəst danışa-cağı ikidilli məktəb olmaqdır.

Ev tapşırıqları, sinif işi və testlər vasitəsilə il boyu müntəzəm qiymətləndirmə aparılır, hər rübün sonunda – yanvar və iyun aylarında rəsmi imtahanlar keçirilir. Qiymətləndirmə müəllimlərə hər bir şagird üçün fərdi təlim hədəflərini müəy-yən etməyə imkan verir. Bu hədəflər fənn üzrə bacarıqlarda istənilən narahatlıq doğuran sahə-ni həll edəcək və bununla şagird nailiyyətlərinin səviyyəsinin yüksəldilməsinə şərait yaradacaq. Şagirdlər öz irəliləyişlərinin qiymətləndirilmə-sində müəllimləri ilə birlikdə iştirak edəcək və valideynlər il ərzində keçirilən valideyn-müəllim iclaslarında öz uşaqlarının irəliləyişini müzakirə etmək və ya rəylərini bildirmək üçün dəvət olu-nacaqlar.

Bu kitabça 5-ci sinif səviyyəsinə xüsusi isti-nad etməklə, kurikuluma dair məlumat vermək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Biz təklif olunan ku-rikulumu müntəzəm olaraq yoxlayırıq ki, EAS-da uşaqlara bizim sürətlə dəyişən dünyada lazım olacaq bacarıqları, düşüncə tərzlərini və xarak-terləri inkişaf etdirmək imkanı verilsin.

EAS-da təklif olunan imkanlarla daha yaxın-dan tanış olacağınıza və sizi məktəbimizin valideynləri kimi salamlayacağımıza ümid edirik.

Graeme PollockDirektor

AVROPA AZƏRBAYCAN MƏKTƏBİNƏ VƏ 5-Cİ SİNFƏ XOŞ GƏLMİSİNİZ

www.ibo.org

www.ecis.org

35-ci sinif


HISTORY OF THE EUROPEAN AZERBAIJAN SCHOOL

Starting in the fall of 2014, EAS instituted several changes in the educational style and curriculum off ered at the school. The School Board made the decision to adopt an international bilingual focus and begin 2 new programmes as part of the education at EAS: the Primary Years Programme (PYP) in grades one through four and the Diploma Programme (DP) in grades ten through eleven. Both the DP and PYP are part of the educational programming off ered through the International Baccalaureate Organization, an organization committed to creating a better and more peaceful world through intercultural understanding and respect. In the spring of 2015, EAS hosts its fi nal visit from the International Baccalaureate Organization (IBO) review team for authorization to off er the Diploma Programme (IBDP). Likewise, the Primary School hosts a visit from the IBO to off er the Primary Years Programme (PYP). To support these programs, 20 foreign hire staff from English speaking nations were brought in to work with local staff and teach English language courses to students. Currently the EAS staff is comprised of 74 local and 20 foreign teachers, 24 teacher assistants and over 62 administrative and support staff .

The European Azerbaijan School (EAS) in Baku, Azerbaijan was founded in 2011 by the European Azerbaijan Society (TEAS). TEAS is a pan-European organization with representative offi ces in Azerbaijan, Belgium, France, Germany and Turkey. It is dedicated to raising awareness of Azerbaijan and fostering closer economic, political and cultural links between that country and the nations of Europe.

EAS was opened in September of 2011 with 95 students in the Secondary School comprising grades fi ve through eight. In September of 2012 the school opened a Primary School made of grades one through four. Since that time, EAS in Baku has grown to accommodate more than 500 students from grades one through eleven. There are currently 536 students; 227 are Secondary School students and 309 are Primary School students.

In November of 2014 EAS opened its Early Learning Centre (ELC) for fi ve-year-old students. The fi rst ELC class contained 18 students and the programme has since grown to a second class of young learners. Currently, there are 25 ELC students.

The EAS School Board and staff are committed to off ering a quality bilingual educational programme that is the best of both the Azerbaijani and international curriculums. As a staff we look forward to the future of EAS and the families that choose to partner with us in the education of their children.

4 Grade 5


AVROPA AZƏRBAYCAN MƏKTƏBİNİN TARİXİ

Avropa Azərbaycan Məktəbi (EAS) Bakı şəhərində Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti (TEAS) tərəfi ndən 2011-ci ildə təsis edilmişdir. Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti Azərbaycan, Belçika, Fran-sa, Almaniya və Türkiyədə nümayəndəlikləri olan ümumavropa təşkilatıdır. O, Azərbaycan haqqın-da məlumatlılığın artırılması və bu ölkə ilə Avro-pa dövlətləri arasında daha sıx iqtisadi, siyasi və mədəni əlaqələrin dəstəklənməsi ilə məşğul olur.

si üzrə Beynəlxalq Bakalavriat Proqramı (PYP) və 10 - 11-ci siniflər üzrə Beynəlxalq Bakalavri-at Diplom Proqramı (DP). Həm İbtidai təhsil pilləsi üzrə Proqram, həm də Diplom Proqramı mədəniyyətlərarası anlaşma və hörmət vasitəsilə daha yaxşı və daha dinc dünya qurmağı öz üzərinə götürən Beynəlxalq Bakalavriat Təşkilatı tərəfi ndən təklif edilən təhsil proqramlarının bir hissəsidir. 2015-ci ilin yazında EAS Beynəlx-alq Bakalavriat Diplom Proqramını təklif et-məyə icazə almaq üçün Beynəlxalq Bakalavriat Təşkilatının yoxlama qrupunun son səfərinə ev sahibliyi edəcək. Həmçinin İbtidai təhsil bölməsi də İbtidai Təhsil pilləsi üzrə Beynəlxalq Bakala-vriat Proqramını (PYP) təklif etmək üçün Beynəlx-alq Bakalavriat Təşkilatının yoxlama qrupunu qəbul edəcək. Bu proqramları dəstəkləmək üçün ingilisdilli dövlətlərdən olan 20 xarici işçi yerli işçi heyəti ilə birlikdə şagirdlərə İngilis dili kur-sunu keçmək və işləmək üçün ölkəyə gətirildi. Hal-hazırda EAS-ın işçi heyəti 74 yerli və 20 xari-ci müəllim, 24 müəllim köməkçisi və 62 nəfərdən çox inzibati və yardımçı işçilərdən ibarətdir.

EAS-ın Himayədarlar Şurası və əməkdaşları Azərbaycan və beynəlxalq kurikulumların birləşməsindən ibarət ən keyfi yyətli ikidilli təhsil proqramı təklif etməyi öz üzərlərinə götürmüşlər. Əməkdaşları kimi, biz EAS-ın və öz uşaqlarının təhsilində bizimlə əməkdaşlıq etməyi seçən ailələrin gələcəyinə böyük ümidlərlə baxırıq.

Avropa Azərbaycan Məktəbi orta məktəbin 5 - 8-ci siniflərində 95 şagird olmaqla, 2011-ci ilin sentyabr ayında fəaliyyətə başlamışdır. 2012-ci ilin sentyabr ayında məktəbdə 1 - 4-cü sinifləri əhatə edən İbtidai təhsil bölməsi yaradıldı. O vaxtdan başlayaraq, Avropa Azərbaycan Məktəbi Bakıda 1-11-ci siniflərdə 500-dən artıq şagird ol-maqla daha da genişləndi. Hal-hazırda məktəb-də 536 şagird vardır, onlardan 227 şagird Orta təhsil bölməsində, 309 şagird isə İbtidai təhsil bölməsində təhsil alır.

2014-cü ilin noyabr ayında EAS-da beş yaşlı şagirdlər üçün Erkən Təlim Mərkəzi (ELC) açıldı. Erkən Təlim Mərkəzinin ilk sinfi 18 şagirddən ibarət idi və bu proqram daha da genişləndiril-miş və artıq ikinci bir sinif də təşkil edilmişdir. Hal-hazırda Erkən Təlim Mərkəzində 25 şagird var.

2014-cü ilin payızından başlayaraq, EAS məktəbdə həyata keçirilən təhsil üslubuna və kurikuluma bir neçə dəyişiklik etdi. Məktəbin Himayədarlar Şurası beynəlxalq ikidilli istiqa-mət götürülməsi və EAS-da təhsilin bir hissəsi kimi iki yeni proqramın başlanmasına dair qərar qəbul etdi: 1 - 4-cü siniflərdə İbtidai təhsil pillə-

55-ci sinif


EAS MISSION STATEMENTThe mission of the European Azerbaijan

School is to provide each student a diverse education in a safe, supportive, environment that promotes self-discipline, motivation and excellence in learning so that they are able to flourish in the global economy and are empowered to contribute meaningfully to their community.

EAS-IN MƏQSƏD VƏ MƏRAMIAvropa Azərbaycan Məktəbinin missiyası

qlobal iqtisadiyyatda müvəff əqiyyətlə inkişaf etməsi və öz icmasına əhəmiyyətli töhfə vermə-sini təmin etmək üçün hər bir şagirdə şəxsi in-tizam, motivasiya, təlimdə mükəmməlliyə şə-rait yaradan təhlükəsiz və dəstəkləyici mühitdə hərtərəfli təhsil verməkdən ibarətdir.

IB MISSION STATEMENT

The International Baccalaureate aims to develop inquiring, knowledgeable and caring young people who help to create a better and more peaceful world through intercultural understanding and respect.

BEYNƏLXALQ BAKALAVRİAT PROQRAMININ MƏQSƏD VƏ MƏRAMI

Beynəlxalq Bakalavriat Proqramının məqsə-di mədəniyyətlərarası anlaşma və hörmət va-sitəsilə daha yaxşı və daha dinc dünya qurma-ğa kömək edən tədqiqatçı, bilikli və qayğıkeş gənclər yetişdirməkdir.

6 Grade 5


INTRODUCTION The Secondary Division at the European

Azerbaijan School (EAS) uses a “hybrid” model of curriculum; it joins the Azerbaijan National Curriculum with curriculum specifi cally developed for international education. The program at Grades 5 through 9 is a model that prepares students for the IB Diploma. It provides an educational framework based upon what is currently known about how adolescent children learn, and is designed to use techniques and materials from a variety of national systems. The goal of learning in the middle years of grades 5 through 9 is to prepare students for the rigors of the IB Diploma Program (IBDP) in grades 10/11.

The International Baccalaureate Organization (IBO.org) off ers high-quality and challenging educational programs for a worldwide community of schools, aiming to create a better, more peaceful world.

Through this hybrid model of curriculum, coupled with our international teaching methods, the Secondary Division at EAS aims to develop the social, intellectual, creative and emotional potential of each child, in a secure and stimulating environment, directly supporting the school’s mission.

In this guide, we present the subjects your child will have during their years at EAS. Currently, some subjects are taught in Azerbaijani and some in English, along with weekly foreign language lessons in Russian. Your child will truly be a “global learner” in this program!

GİRİŞ Avropa Azərbaycan Məktəbinin Orta Məktəb

Bölməsi “hibrid” kurikulum modelindən istifa-də edir. Bu, Azərbaycanın Milli Kurikulumunu, xüsusi olaraq, beynəlxalq təhsil üçün hazırlan-mış kurikulumla birləşdirir. 5 - 9-cu siniflər üçün olan proqram şagirdləri Beynəlxalq Bakalavriat Diplom Proqramı üçün hazırlayan modeldir. O, yeniyetmələrin müasir təlim metodlarına əsaslanan, uşaqların hal-hazırda onun əsasın-da öyrəndikləri təhsil çərçivəsini təmin edir və müxtəlif milli sistemlərdən olan metod və mate-riallardan istifadə etməyə yönəldilmişdir.

5 - 9-cu siniflərdə təlimin məqsədi şagirdləri 10 - 11-cü siniflərdə Beynəlxalq Bakalavriat Dip-lom Proqramının çətinliklərinə hazırlamaqdır.

Beynəlxalq Bakalavriat Təşkilatı (IBO.org) daha yaxşı və daha dinc dünya qurmaq məqsə-dilə məktəblərin geniş icması üçün yüksək key-fiyyətli və səylər tələb edən təhsil proqramları təklif edir.

Bizim beynəlxalq tədris metodları ilə bir-ləşdirilmiş bu “hibrid” kurikulum modeli va-sitəsilə EAS-ın Orta təhsil bölməsinin məqsədi məktəbin missiyasını birbaşa dəstəkləyərək, təhlükəsiz və həvəsləndirici bir mühitdə hər bir uşağın sosial, intellektual, yaradıcı və emosio-nal potensialını inkişaf etdirməkdir.

Biz bu bukletdə övladınıza dərs ili ərzində EAS-da tədris olunacaq fənləri təqdim edirik. Hal-hazırda həft əlik xarici dil kimi Rus dili dərs-ləri ilə yanaşı, bəzi fənlər Azərbaycan dilində, bəziləri isə İngilis dilində tədris olunur. Bu proqramda övladınız, həqiqətən, “qlobal səviy-yədə öyrənən” olacaq!

75-ci sinif


IB LEARNER PROFILEThe aim of all IB programs is to develop

internationally minded people who, recognizing their common humanity and shared guardianship of the planet, help to create a better and more peaceful world.

IB learners strive to be:

Inquirers They develop their natural curiosity. They

acquire the skills necessary to conduct inquiry and research and show independence in learning. They actively enjoy learning and this love of learning will be sustained throughout their lives.

Knowledgeable They explore concepts, ideas and issues

that have local and global signifi cance. In so doing, they acquire in-depth knowledge and develop understanding across a broad and balanced range of disciplines.

Thinkers They exercise initiative in applying thinking

skills critically and creatively to recognize and approach complex problems, and make reasoned, ethical decisions.

Communicators They understand and express ideas and

information confi dently and creatively in more than one language and in a variety of modes of communication. They work eff ectively and willingly in collaboration with others.

Principled They act with integrity and honesty, with a

strong sense of fairness, justice and respect for the dignity of the individual, groups and communities. They take responsibility for their own actions and the consequences that accompany them.

Open-minded They understand and appreciate their own

cultures and personal histories, and are open to the perspectives, values and traditions of other individuals and communities. They are accustomed to seeking and evaluating a range of points of view, and are willing to grow from the experience.

Caring They show empathy, compassion and

respect towards the needs and feelings of others. They have a personal commitment to service, and act to make a positive diff erence to the lives of others and to the environment.

Risk-takers They approach unfamiliar situations and

uncertainty with courage and forethought, and have the independence of spirit to explore new roles, ideas and strategies. They are brave and articulate in defending their beliefs.

Balanced They understand the importance of

intellectual, physical and emotional balance to achieve personal well-being for themselves and others.

Reflective They give thoughtful consideration to their

own learning and experience. They are able to assess and understand their strengths and limitations in order to support their learning and personal development.

8 Grade 5


IB LEARNER PROFILE (IB ÜZRƏ TƏHSİL ALAN ŞAGİRDİN PROFİLİ)

Bütün Beynəlxalq Bakalavriat proqramlarının məqsədi daha yaxşı və daha dinc dünya qurmağa kömək etmək üçün özlərinin ümumi insanlıq vəzifəsini və planet üzrə ümumi qoruyucu rolunu dərk edən beynəlxalq dünyagörüşlü insanlar yetişdirməkdir.

Inquirers (tədqiqatçılar) Onlar öz təbii maraqlarını inkişaf etdirirlər.

Onlar araşdırmaq və tədqiqat aparmaq üçün lazım olan bacarıqlar əldə edir və təlimdə müstəqillik göstərirlər. Onlar təlimdən fəal şəkil-də zövq alırlar və bu təlim sevgisi onların bütün həyatı boyu davam edir.

Knowledgeable (bilikli) Onlar yerli və qlobal səviyyələrdə əhəmiyyət

kəsb edən anlayışları, məsələləri və ideyaları tə-dqiq edirlər. Bunu edərkən onlar dərin bilik əldə edir və fənlərin geniş və balanslaşdırılmış spekt-ri boyunca anlamanı inkişaf etdirirlər.

Thinkers (düşünənlər) Onlar mürəkkəb problemləri başa düşmək,

yanaşmaq, əsaslandırılmış və etik qərarlar qəbul etmək üçün təfəkkürlərindən tənqidi və yaradıcı şəkildə istifadə etməyə təşəbbüs göstərirlər.

Communicators (əlaqə quran)Onlar informasiya və fikirləri məxfi və yara-

dıcı şəkildə bir neçə dildə və müxtəlif kommu-nikasiya vasitələri ilə anlamağı və ifadə etməyi bacarırlar. Onlar digər şəxslərlə əməkdaşlıqda eff ektiv və könüllü şəkildə işləyirlər.

Principled (əqidəli) Onlar fərdlərin, qrupların, cəmiyyətlərin lə-

yaqətinə böyük ədalət hissi və hörmətlə ya-naşaraq, düzlük və dürüstlüklə hərəkət edirlər. Onlar öz hərəkətləri və bununla əlaqədar olan nəticələr üçün məsuliyyəti öz üzərlərinə götürür-lər.

Open-minded (açıqfi kirli) Onlar öz mədəniyyətlərini, şəxsi tarixlərini

başa düşür və qiymətləndirir, digər fərdlərin, cə-miyyətlərin perspektivləri, dəyərləri və ənənələri üçün açıq olurlar. Onlar müxtəlif nöqteyi-nəzər-lər (fikirlər) axtarmağa və dəyərləndirməyə adət edir və könüllü olaraq öz təcrübələrindən öyrə-nirlər.

Caring (qayğıkeş) Onlar başqalarının ehtiyaclarına, hisslərinə

rəğbət, mərhəmət və hörmət göstərirlər. Onların işə qarşı şəxsi məsuliyyətləri vardır, digərlərinin həyatlarında və ətraf mühitdə müsbət dəyişiklik-lər etmək üçün hərəkət edirlər.

Risk-takers (risk edənlər) Onlar tanış olmayan vəziyyətlərə, qey-

ri-müəyyənliklərə cəsarətlə, tədbirli şəkildə ya-naşır və yeni vəzifələr, ideyalar, strategiyaları araşdırmaq üçün müstəqil ruha malik olurlar. Onlar öz fikirlərinin müdafiə edilməsində cə-sarətli və qətidirlər.

Balanced (müvazinətli) Onlar özlərinin və başqalarının rifahlarına

nail olunmasında intellektual, fiziki və emosi-onal müvazinətin (tarazılığın) vacibliyini başa düşürlər.

Reflective (təkrar düşünən)Onlar öyrəndiklərini və təcrübələrini diqqət-

lə nəzərdən keçirirlər. Onlar öyrənmələrinə, fər-di inkişaflarına dəstək vermək üçün özlərinin güclü və zəif cəhətlərini qiymətləndirir və başa düşürlər.

95-ci sinif


GRADE 5 MATHEMATICS OVERVIEW

As EAS mathematicians, the Secondary students are expected to be:• Inquirers - using multiple strategies to

persevere and solve a problem. • Communicators - profi ciently presenting

their fi ndings, explaining and modeling their solutions, and acting upon their conclusions.

• Reflective learners - attending to precision, analyzing solutions and learning from errors.Mathematics courses during the Secondary

Years will involve study in 4 major areas: Algebra and Functions, Statistics and Probability, Measurement and Data, and Geometry. Below you will see the main topics of each area:

Algebra and Functions• Use mathematical models to solve problems

algebraically• Correctly use algebraic symbols and apply

algebraic rules• Identify and use algebraic patterns,

dependency of quantities and functions• Understand the quantitative relationships

between variables and analyze them in various contexts

Statistics and Probability• Collect and organize data, then analyze using

appropriate statistical methods• Use data analysis to identify patterns and

make predictions• Calculate simple probabilities

Measurement and Data• Understand the meaning of units within

measurement and correctly use measurement tools

• Understand the lack of precision inherent in measurement and make approximate measurements

Geometry• Identify and analyze the properties of

geometric fi gures• Apply symmetry and geometric

transformations to solve problems

5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ RİYAZİY YAT ÜZRƏÜMUMİ MƏLUMAT

EAS-ın riyaziyyatçıları kimi, Orta təhsil pillə-sinin şagirdlərinin aşağıdakı keyfiyyətlərə malik olması gözlənilir:• Tədqiqatçılar – çoxsaylı strategiyalardan isti-

fadə edərək inadkarlıq göstərən və məsələni həll edənlər.

• Əlaqə quranlar – öz nəticələrini bacarıqla təqdim edən, qərarlarını izah edən və mo-delləşdirən və öz nəticələrinə əsaslanaraq hərəkət edənlər.

• Təkrar düşünənlər – səhvləri ilə məşğul olan, həll yollarını təhlil edən və səhvlərdən öy-rənənlər.Orta təhsil pilləsində Riyaziyyat kursu 4 əsas

məzmun xəttindən ibarətdir: Cəbr və funksiyalar, Statistika və ehtimal, Ölçmə və məlumat göstə-riciləri, Həndəsə. 5-ci sinif səviyyəsində tədris olunan hər bir məzmun xətti üzrə əsas bacarıqlar aşağıda verilmişdir:

Cəbr və funksiyalar • Məsələləri cəbri şəkildə həll etmək üçün riya-

zi modellərdən istifadə edir.• Cəbri işarələrdən və cəbri qaydalardan düz-

gün şəkildə istifadə edir. • Cəbri nümunələri, kəmiyyət və funksiyaların

asılılığını müəyyən edir və istifadə edir. • Dəyişənlər arasında kəmiyyət əlaqələrini

başa düşür və onları müxtəlif kontekstlərdə təhlil edir.

Statistika və ehtimal• Məlumatları toplayır və sistemləşdirir, sonra

müvafiq statistik metodlardan istifadə et-məklə təhlil edir.

• Məlumatların modasını müəyyən etmək və proqnozlaşdırmaq üçün məlumatların təhli-lindən istifadə edir.

• Sadə hadisələrin ehtimallarını hesablayır.

Ölçmə və məlumat göstəriciləri • Ölçmə daxilində vahidlərin mənasını başa

düşür və ölçmə alətlərindən düzgün istifadə edir.

• Ölçməyə xas olan dəqiqliyin olmamasını an-layır və təxmini ölçmələr edir.

Həndəsə• Həndəsi fiqurların xüsusiyyətlərini müəyyən

və təhlil edir.• Məsələləri həll etmək üçün simmetriya və

həndəsi çevirmələri tətbiq edir.

10 Grade 5


GRADE 5 AZERBAIJANI LANGUAGE AND LITERATURE OVERVIEW

The bilingual program at EAS strives to develop the mother-tongue of Azerbaijani through Language study. It is critical that students at the secondary level utilize skills in reading, writing, speaking and listening to acquire new knowledge in Azerbaijani.

At the Secondary Division, students participate in Azerbaijani Language and Literature classes daily. They develop skills in writing and speaking while studying Azerbaijan literature and stories. Through reading and listening to a wide variety of Azerbaijan literature, students grow in their love of the culture and history of the country, while understanding their place in the community.

Azerbaijani Language and Literature courses during the Secondary years will involve study in 4 major areas: listening and speaking comprehension, reading, writing, and grammar. Below you will see the main topics of each area taught:

Listening and Speaking Comprehension• Listens to and expresses an opinion

appropriate for target audience• Participates in a complex dialogue, observing

proper speech • Asks questions to clarify understanding

Reading• Correctly reads a text and identifi es the main

idea; also explains any fi gurative language or new terms from context

• Distinguishes between diff ering genres and reads them with correct accuracy, speed and intonation

• Uses a dictionary to inform understanding

Writing• Uses the rules of grammar in writing• Understands proper usage of punctuation• Writes narratives and practical writings• Uses self and peer review for writing analysis• Conducts research and reports fi ndings

Grammar• Chooses appropriate grammar for meaning• Aims to recognize and diff erentiate sentences

by punctuation marks and intonation.

5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ AZƏRBAYCAN DİLİ VƏ ƏDƏBİY YATI ÜZRƏ ÜMUMİ MƏLUMAT

EAS-da ikidilli proqram dilin öyrədilməsi va-sitəsilə ana dili olan Azərbaycan dilini inkişaf et-dirməyə yönəldilmişdir. Orta təhsil səviyyəsində Azərbaycan dilində yeni biliklər mənimsəməsi üçün şagirdlərin orta məktəb səviyyəsində oxu, yazı, danışma və dinləmə bacarıqlarını istifadə etmələri çox vacibdir.

Orta təhsil bölməsində, şagirdlər hər gün Azərbaycan dili və Ədəbiyyatı dərslərində iş-tirak edirlər. Onlar Azərbaycan ədəbiyyatını öyrənərkən yazmaq və danışmaq bacarıqları-nı inkişaf etdirirlər. Azərbaycan ədəbiyyatının müxtəlif növlərinə aid olan əsərləri oxumaq və dinləməklə şagirdlər cəmiyyətdə öz yerlərini an-layır, onlarda ölkənin mədəniyyətinə və tarixinə sevgi hissləri artır.

Orta təhsil illəri ərzində Azərbaycan dili və Ədəbiyyatı kursu 4 əsas məzmun xətti üzrə tədrisi əhatə edir: dinləyib-anlama/danışma, oxu, yazı və dil qaydaları. Tədris edilən hər bir məzmun xətti üzrə əsas bacarıqlar aşağıda verilmişdir:

Dinləyib-anlama və danışma• Danışanın fikrinə qulaq asır və öz fikirlərini hə-

dəf auditoriya üçün müvafiq şəkildə ifadə edir. • Mürəkkəb dialoqda iştirak edir və düzgün

nitq qaydalarına əməl edir.• Danışanın fikrini aydınlaşdırmaq üçün suallar verir.

Oxu• Mətni düzgün şəkildə oxuyur və əsas fikri

müəyyən edir, həmçinin məcazi mənada iş-lənən sözləri və ya yeni terminləri kontekstdən asılı olaraq izah edir.

• Müxtəlif janrları bir-birindən fərqləndirir və onları düzgün tələff üz, lazımi sürət və intona-siya ilə oxuyur.

• Anlamanı yaxşılaşdırmaq üçün lüğətdən isti-fadə edir.

Yazı • Qrammatik qaydaları yazıda istifadə edir. • Durğu işarələrindən düzgün şəkildə istifadə

etməyi bacarır. • Hekayə xarakterli mətnlər və əməli yazılar yazır. • Yazdıqlarını təhlil etmək üçün özünün və

həmkarlarının rəyindən istifadə edir. • Tədqiqat aparır və əldə edilən nəticələr

haqqında məlumat verir.

Dil qaydaları• Mənaya uyğun dil qaydalarından istifadə edir.• Cümlələri durğu işarələri və intonasiyaya görə

tanıya və fərqləndirə bilir.

115-ci sinif


GRADE 5 AZERBAIJANI LIFE SKILLS OVERVIEW

Life Skills classes at EAS ensure that our students understand the important elements of growing into a healthy and productive citizen of Azerbaijan. The program includes information on human rights and freedoms, moral and spiritual values, and health and safety in daily life. It also focuses on nature and man’s relationship to nature. Finally, Life Skills helps children to explore their place in the community and how their actions can aff ect relationships within the community. The program teaches skills that help students to distinguish community events by their characteristics, and then looks at how we communicate on those economical, environmental and community activities.

Four areas of importance are studied in Life Skills. Below you will see the main topics of each area taught:

Nature and Me• Demonstrates an understanding of man’s

interaction and the state’s role in protecting nature

• Demonstrates simple geographic knowledge (mountains, hills, rivers, lakes, sea, island, mainland)

• Explores Azerbaijan’s vast energy sources• Demonstrates an understanding of

Azerbaijan’s environmental improvement projects

Individuals and Societies• Explains the social structure in Azerbaijan• Distinguishes human rights organizations• Distinguishes economic resources and

systemsMorality

• Understands why communication is critical to the rules of courtesy

• Understands factors contributing to morality (art, fi lms, performances)

• Compare and contrast aspects of religious beliefs

Health and Safety• Understands the aspects of spiritual,

physical and emotional health• Recognizes dangerous situations that may

arise in public places

5-Cİ SİNİF SƏVİYYƏSİNDƏ AZƏRBAYCAN DİLİNDƏ HƏYAT BİLGİSİ FƏNNİ ÜZRƏ ÜMUMİ MƏLUMAT

EAS-da Həyat bilgisi dərsləri sagirdlərin Azərbay-canın sağlam və məhsuldar vətəndaşları kimi yetiş-məyin vacib elementlərini başa düşmələrini təmin edir. Bu proqrama insan hüquqları və azadlıqları, əx-laqi və mənəvi dəyərlər, gündəlik həyatda sağlamlıq və təhlükəsizliyə dair məlumatlar daxildir. Bu fəndə əsas diqqət, həmçinin təbiətə və insanın təbiətlə əlaqələrinə yönəldilir. Nəhayət, Həyat bilgisi uşaqla-ra cəmiyyətdə öz yerlərini müəyyən etməyə və onların hərəkətlərinin cəmiyyət daxilindəki əlaqələrə necə təsir edəcəyini öyrənməyə kömək edir. Bu proqram şagirdlərə xarakterik xüsusiyyətlərinə görə cəmiyyət hadisələrini bir-birindən fərqləndirmək və iqtisadi, ekoloji və cəmiyyət fəaliyyətləri haqqında məlumat vermək bacarıqları öyrədir.

Həyat bilgisi fənnində dörd vacib məzmun xətti öyrədilir. Tədris edilən hər bir məzmun xətti üzrə əsas bacarıqlar aşağıda verilmişdir:

Təbiət və biz • İnsan və təbiətin qarşılıqlı əlaqələrini və tə-

biətin qorunmasında dövlətin rolunu başa düşdüyünü nümayiş etdirir.

• Sadə coğrafi biliklərə (dağlar, təpələr, çaylar, göllər, dənizlər, adalar, materiklər haqqında) malik olduğunu nümayiş etdirir.

• Azərbaycanın geniş enerji mənbələrini oyrənir. • Azərbaycanın ətraf mühitin yaxşılaşdırılması

üzrə layihələrini başa düşdüyünü nümayiş etdirir.

Fərd və cəmiyyət • Azərbaycan cəmiyyətinin sosial tərkibini izah

edir. • İnsan hüquqlarını müdafiə edən qurumları

fərqləndirir.• İqtisadi resursları və iqtisadi sistemləri

fərqləndirir.

Mənəviyyat• Ünsiyyətin nə üçün nəzakət qaydaları üçün

vacib olduğunu başa düşür. • Mənəviyyatı şərtləndirən amilləri (təsviri in-

cəsənət, filmlər, tamaşalar) başa düşür.• Dini inancların müxtəlif cəhətlərini müqayisə

edir.

Sağlamlıq və təhlükəsizlik• Sağlamlığın mənəvi, fiziki və emosional

cəhətlərini başa düşür. • İctimai yerlərdə meydana çıxa bilən təhlükəli

vəziyyətləri başa düşür.

12 Grade 5


GRADE 5 AZERBAIJAN HISTORY

A study of history allows students to examine how the lessons of the past and today can be used to make wise decisions for the future. The purpose of the Azerbaijan History Curriculum in grades 5-9 is for students to see the connections across human experiences; to enable them to see patterns in human behavior and society, and compare multiple perspectives from around the world. Students will study historical events in chronological order, origins of communities in various periods, development of the states and peoples during diff erent periods of civilization, and the moral, spiritual and material components of Azerbaijan culture.

Students in Grade 5 will study history using the following guides:

Time• Understands that history happens in a

certain order over time• Demonstrates an understanding of both

written and oral historical events, using a wide variety of documentary materials

• Demonstrates an understanding that changes in family are aff ected by historical changes

Place• Describes the factors favorable for living as

an individual in a society• Identifi es important historical monuments of

Azerbaijan

State• Demonstrates a simple knowledge about the

states• Evaluates the role of the state in protecting

the interests of the people

People• Identifi es the important roles of historical

fi gures in the history of Azerbaijan

Culture• Explains the importance of cultural

monuments in Azerbaijan• Distinguishes national and moral values

5-Cİ SİNİF SƏVİYYƏSİNDƏ AZƏRBAYCAN TARİXİ

Tarixin öyrənilməsi şagirdlərə keçmişin və bugü-nün dərslərinin gələcək üçün müdrik qərarlar qəbul edilməsində necə istifadə ediləcəyini sınaqdan ke-çirməyə imkan verir. 5 - 9-cü siniflər üzrə Azərbay-can Tarixi kurikulumunun məqsədi şagirdlərə insan təcrübələri arasındakı əlaqələri başa düşməyə; in-san davranışı və cəmiyyət formalarını başa düşməyə və dünya üzrə perspektivləri müqayisə etməyə im-kan verməkdir. Şagirdlər tarixi hadisələri, müxtəlif dövrlərdə icmaların mənşəyini, sivilizasiyanın müxtə-lif dövrlərində dövlətlərin və xalqların inkişafını və Azərbaycan mədəniyyətinin mənəvi, dini və maddi komponentlərini xronoloji ardıcıllıqla öyrənirlər.

5-ci sinif səviyyəsində şagirdlər Azərbaycan ta-rixini verilmiş məzmun xətləri üzrə aşağıdakı baca-rıqları formalaşdırmaqla öyrənirlər:

Tarixi zaman • Tarixin uzun müddət ərzində müəyyən ardı-

cıllıqla baş verdiyini anlayır.• Müxtəlif sənədli materiallardan istifadə

etməklə həm yazılı, həm də şifahi tarixi ha-disələri başa düşdüyünü numayiş etdirir.

• Tarixi dəyişikliklərin ailədəki dəyişikliklərə tə-sir etdiyini başa düşdüyünü nümayiş etdirir.

Tarixi məkan • Cəmiyyətdə fərd kimi yaşamaq üçün lazım

olan əlverişli faktorları təsvir edir.• Azərbaycanın mühüm tarixi abidələrini

müəyyən edir.

Dövlət • Dövlətlər haqqında sadə biliklər nümayiş et-

dirir.• Xalqların mənafeyinin qorunmasında dövlə-

tin rolunu müəyyən edir.

Şəxsiyyət • Azərbaycan tarixində tarixi şəxsiyyətlərin oy-

nadığı mühüm rolları müəyyən edir.

Mədəniyyət • Azərbaycanda mədəniyyət abidələrinin əhəmiy-

yətini izah edir.• Milli və mənəvi dəyərləri fərqləndirir.

135-ci sinif


GRADE 5 SCIENCE OVERVIEW(BIOLOGY, CHEMISTRY, PHYSICS)

Science is a way of making sense of the natural world. Scientists seek to describe its complexity, to explain its systems and events, and to fi nd the patterns that allow for predictions and understandings. Science is the basis for the design of technologies that solve real world problems. Not all students will become scientists or engineers, but science and technology occupy ever-expanding places in our everyday lives. As citizens, we are asked to make decisions about social issues that involve science and technology. As workers, we have occupations that increasingly involve science and technology. EAS has the responsibility of preparing students for the future. At EAS, we will prepare students — regardless of their future aspirations — to be scientifi cally literate.

5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ TƏBİƏT ELMLƏRİ ÜZRƏ ÜMUMİ MƏLUMAT (BİOLOGİYA, KİMYA, FİZİKA)

Təbiət elmləri təbii aləmi başa düşməyin bir yoludur. Alimlər onun mürəkkəbliyini təsvir et-məyə, sistem və hadisələrini izah etməyə, onu anlamağa və proqnozlar verməyə imkan verən modellər tapmağa çalışırlar. Təbiət elmləri real dünya problemlərini həll edən texnologiyaların layihələşdirilməsi üçün bir əsasdır. Bütün şagird-lər alim və ya mühəndis olmurlar, amma elm və texnologiya bizim gündəlik həyatımızda daima genişlənən yer tutur. Vətəndaş kimi bizdən elm və texnologiyanı əhatə edən sosial məsələlər haqqında qərar qəbul etmək tələb olunur. Işçilər kimi bizim elm və texnologiyanı getdikcə daha çox əhatə edən peşələrimiz vardır. EAS-ın gələ-cək üçün tələbələr yetişdirmək vəzifəsi vardır. EAS-da biz şagirdləri onların gələcək səylərindən (arzularından) asılı olmayaraq, elmi cəhətdən savadlı olmaq üçün hazırlayırıq.

5 - 9-cü sinif səviyyələrində şagirdlər Biologi-ya, Kimya və Fizikadan mövzular daxil olan təd-ricən mürəkkəbləşən kurikulum əsasında təhsil alırlar. Bu səviyyədə proqram hər bir şagirdə düşüncə dolu elmi təcrübəni təmin etmək üçün İbtidai təhsil pilləsi üzrə Proqramla Beynəlxalq Bakalavriat Diplom Proqramı arasında körpü ro-lunu oynayır. Şagirdlər bu proqram üzrə işlədik-cə, əsas mövzular vacib elmi bacarıqları inkişaf etdirir.

Biologiya • Canlı və cansız orqanizmlər • Hüceyrənin quruluşu və funksiyasi • Bədən sistemləri

Kimya• Maddənin xüsusiyyətləri• Atomun quruluşu• Qatışıqlar və məhlullar• Kimyəvi reaksiyalar

Fizika• Qüvvələr və hərəkət• Sıxlıq və təzyiq• Səs

In Grades 5-9, students study a spiraled curriculum that includes topics in Biology, Chemistry and Physics. At this level the program will serve as a bridge between Primary and the IBDP to provide a thoughtful science experience for each student. Major themes build important scientifi c skills as students work through the program.

Biology• Living and nonliving organisms• Cellular structure and purpose• Body Systems

Chemistry• Properties of matter• Atomic structure• Mixtures and solutions• Chemical reactions

Physics• Forces and motion• Density and pressure• Sound

14 Grade 5


5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ FİZİKİ TƏRBİYƏ ÜZRƏ ÜMUMİ MƏLUMAT

Fiziki Tərbiyə kurikulumu ömür boyu davam edən sağlam həyat tərzinə məsuliyyətli yanaşma yaratmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bizim proq-ram geniş diapazonda komanda yönümlü və fərdi fəaliyyətlər vasitəsilə şəxsi, sosial, intellektual, əqli (ruhi) və fiziki sağlamlığa şərait yaradır. Fiziki tərbiyədə ardıcıl iştirak özünəinam, yaradıcılıq, dözümlülük, özünəhörmət, liderlik, orqanizm haqqında məlumatlılıq və bacarıqları artırır.

EAS-ın Fiziki tərbiyə üzrə proqramı təhlükəsiz təlim mühitində şəxsi məsuliyyət, müsbət sosial bacarıqlar, ədalətlilik tərbiyə edir.

1 - 10-cu siniflərin şagirdləri həft ədə iki dəfə Fiziki tərbiyə dərsi keçirlər. Fiziki tərbiyə proqra-mında dörd əsas məzmun xətti öyrədilir. Aşağıda tədris edilən hər bir məzmun xətti üzrə bacarıq-lar verilmişdir:

Bilik və nəzəriyyə• Oyunların bədənin sağlam inkişafında rolunu

dərk edir.• Sağlamlığın hansı xüsusiyyətləri əhatə etdiyini

başa düşür.• Əsas təhlükəsizlik və ilk yardım prosedurlarını

başa düşür.

Hərəki və fi ziki bacarıqlar • Qüvvə və çevikliyi artırmaq üçün lazım olan

hərəki bacarıqlar nümayiş etdirir.• Oyunlar zamanı sürət, qüvvə və gücdən xüsusi

məqsədlər üçün istifadə edir. • Xüsusi fəaliyyətlərdə avadanlıqdan müvafiq

şəkildə istifadə etmək bacarığı nümayiş etdirir.

Vərdişlər • Fəaliyyətlər zamanı göstərişlərə və nümunələrə

əməl edir. • Ədalətli oyun nümayiş etdirir və komanda üzv-

lərinə kömək edir.

Şəxsiyyət, mənəvi və iradi bacarıqlar• Komanda yoldaşları ilə ünsiyyət saxlayır və

əməkdaşlıq edir. • Fiziki fəaliyyətlər zamanı həm mənəvi, həm də

etik cəhətdən müvafiq davranış nümayiş etdirir.• Fəaliyyətlər zamanı qaydaları başa düşdüyünü

nümayiş etdirir və onlara əməl edir.

GRADE 5 PHYSICAL EDUCATION OVERVIEW

The Physical Education curriculum is designed to encourage a commitment to a lifelong healthy lifestyle. Our program promotes personal, social, intellectual, mental and physical well-being through a breadth of team-oriented and individual activities. Consistent participation in Physical Education enhances self-confi dence, creativity, tolerance, self-esteem, leadership, body awareness and skills. The EAS Physical Education program fosters personal responsibility, positive social skills and fair play within a safe learning environment.

Students in Grades One through Ten meet two times each week for Physical Education. Four main areas of study are taught in the Physical Education program. Below you will see the main topics of each area taught:

Knowledge and Theory• Recognizes how games help create a

healthy body• Understands what is involved in being

healthy• Understands basic safety and fi rst aid

procedures

Motor Skills and Physical Skills• Demonstrates movements that improve

strength and flexibility• Uses speed, strength and power for specifi c

purposes during games• Demonstrates appropriate use of equipment

for specifi c activities

Habits• Follows directions and examples during

activities• Plays fair and encourages teammates

Personality, Moral and Volitional Skills• Communicates and collaborates with

teammates• Demonstrates acceptable behavior during

physical activities, both morally and ethically

• Demonstrates understanding of rules during activities and follows them

155-ci sinif


GRADE 5 ART OVERVIEWThe art curriculum at EAS introduces students

to essential elements that enable an individual to appreciate diff erent forms of art. It fosters students’ enthusiasm for the arts through direct involvement. Students explore, express, communicate, interpret and create. The program nurtures the students’ capacity for critical and sensitive response to the arts and helps students understand the ways in which the arts influence society and the environment.

At the Secondary level, students are encouraged to explore and experiment with art through a continuous cycle of action and reflection. They become more independent in their creative processes and develop a greater appreciation of art in context.

An education in art includes four main areas of study: producing a work of art, making judgments about art work, responding to art, and art history.

Production (making art)• Becomes increasingly independent in the

realization of the creative process• Incorporates a planning and development

stage as a tool to reflect, to discover and to develop personal ideas

• Works collaboratively to create a tolerant and supportive environment within the art classroom

Aesthetics (making judgments about art)• Identifi es the elements and principles of design

and use.

Response (responding to art)• Is exposed to and responds to a wide range of

objects, images and artworks• Begins to compare their artwork with the work

of others• Uses specifi c art vocabulary when discussing

artworks• Realizes that people have used artwork as an

expression of their feelings or in response to a situation

Art History• Is exposed to art forms associated with special

events, festivals and holidays• Compares works on a similar theme from

various periods and cultures

5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ TƏSVİRİ İNCƏSƏNƏT ÜZRƏ ÜMUMİ MƏLUMAT

EAS-da Təsviri incəsənət üzrə kurikulum şagird-lərə fərdin təsviri incəsənətin müxtəlif formalarını qiymətləndirməsi üçün lazım olan əsas elementləri təqdim edir. O, birbaşa iştiraka cəlb etməklə şa-girdlərdə Təsviri incəsənət növlərinə həvəs aşılayır. Şagirdlər araşdırma aparır, öz fikirlərini ifadə edir, əlaqə qurur, şərh edir və yaradırlar. Proqram şagird-lərdə təsviri incəsənət növlərinə münasibətdə tənqi-di və həssas reaksiya vermək bacarıqları tərbiyə edir və şagirdlərə təsviri incəsənətin cəmiyyətə və ətraf mühitə təsirini başa düşməyə kömək edir.

Orta təhsil pilləsi səviyyəsində şagirdlər fasilə-siz hərəkət və düşünmə prosesi vasitəsilə təsviri incəsənəti öyrənməyə və təcrübə etməyə həvəslən-dirilirlər. Onlar öz yaradıcı proseslərində daha da müstəqil olur və təsviri incəsənəti kontekstində daha çox başa düşürlər.

Təsviri incəsənət üzrə təhsil dörd əsas məzmun xəttini əhatə edir: təsviri sənət nümunəsinin yaradıl-ması, təsviri sənət nümunəsi haqqında mülahizələr edilməsi, təsviri sənətə reaksiya, təsviri incəsənətin tarixi.

Təsviri sənət nümunəsinin yaradılması • Yaradıcılıq prosesinin həyata keçirilməsində get-

dikcə daha çox müstəqil olur.• Planlaşdırma və inkişaf mərhələsini şəxsi ideya-

ları əks etdirmək, kəşf etmək və inkişaf etdirmək üçün vasitə kimi qəbul edir.

• Təsviri incəsənət tədris olunan sinif otaqlarında tolerant və dəstəkləyici mühitin yaradılması üçün birgə şəkildə işləyir.

Estetika (təsviri sənət haqqında mülahizələr yürütmək)• Dizayn elementləri və prinsipləri, onların xüsusi

eff ektlərın yaradılması üçün istifadə olunması üsulları barəsində biliklərini inkişaf etdirir.

Reaksiya (təsviri sənətə reaksiya vermək)• Geniş spektrdə cisimlər, şəkillər və təsviri sənət

əsərləri ilə tanış olur.• Öz təsviri sənət nümunələrini başqalarının əsər-

ləri ilə müqayisə edir. • Sənət əsərlərini müzakirə edərkən xüsusi sənət

terminlərindən istifadə edir.• İnsanların sənət əsərlərindən öz hisslərinin ifa-

dəsi üçün və ya müəyyən vəziyyətlərə cavab ola-raq, istifadə etdiklərini dərk edir.

Təsviri incəsənət tarixi • Xüsusi tədbirlər, festivallar və bayramlarla əlaqə-

dar olan təsviri sənət formaları ilə tanış olur. • Müxtəlif dövrlərin və mədəniyyətlərin eyni möv-

zularda olan sənət əsərlərini müqayisə edir.

16 Grade 5


GRADE 5 MUSIC OVERVIEWThe study of the Music is fundamental and

essential for the overall intellectual, emotional, and social growth and development of students. Through the study of music, students develop a greater understanding and appreciation of aesthetics, culture, and history. Students develop cultural intelligence and recognize its importance in our global society.

At EAS, students in grades 5 through 9 study three main areas of music: music theory, music and emotion, and musical performance. Students meet two times each week for music. The music program enables all students to artistically express themselves in a variety of ways. We strive to help students make connections, reflect on what was taught, and apply it in their personal lives. Below you will see the topics for study in music:

Music Theory• Recognizes the composers of children’s songs

played and listened to• Recognizes the genres of music and the means of

musical expression• Explores the music of diff erent cultures and

regions around the world• Reads simple musical symbols (staff , treble clef,

bar line, measure, etc.)

Music and Emotion• Listens to music and expresses the nature of the

song (funny, sad, etc.)• In accordance with the changing pace and

rhythm of the music, the student understands the emotion expressed

• Listens critically and communicates their thoughts and feelings about their own performances and those of others using correct terminology

Musical Performance• Is able to sing following the direction of the

conductor• Is able to demonstrate proper posture, breath

control and proper technique when singing• Demonstrates means of keeping a simple rhythm

in song or through an instrument• Performs special music during festive cultural

celebrations

5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ MUSİQİ ÜZRƏ ÜMUMİ MƏLUMAT

Musiqinin öyrənilməsi şagirdlərin ümumi intel-lektual, emosional və sosial inkişafı üçün əsas və vacibdir. Musiqinin öyrənilməsi vasitəsilə şagirdlər estetika, mədəniyyət və tarixı daha geniş şəkildə anlayır və qiymətləndirirlər. Şagirdlərdə mədəni şüur formalaşır və bizim qlobal cəmiyyətdə onun vacibliyi-ni başa düşürlər.

EAS-da 5 - 9-cü sinif səviyyələrində şagirdlər mu-siqini üç əsas məzmun xətti üzrə öyrənirlər: musiqi nəzəriyyəsi; musiqi və emosiya; musiqi fəaliyyəti. Şa-girdlərə həft ədə iki dəfə musiqi dərsi keçilir. Musiqi proqramı bütün şagirdlərə özlərini müxtəlif yollarla bədii şəkildə ifadə etmək imkanı verir. Biz şagirdlərə əlaqələr yaratmağa, öyrədilən mövzular üzərində düşünməyə və onları öz şəxsi həyatlarında tətbiq et-məyə kömək etməyə çalışırıq. Musiqinin öyrənilməsi üçün lazım olan bacarıqlar aşağıda verilmişdir:

Musiqi nəzəriyyəsi • İfa edilən və dinlədiyi uşaq mahnılarının müəllif-

lərini tanıyır. • Musiqi janrlarını və musiqi ifadə vasitələrini ta-

nıyır.• Dünyadakı müxtəlif mədəniyyətlərin və reqionla-

rın musiqilərini öyrənir. • Sadə musiqi işarələrini (notlar, soprano not

açarı, takt xətti, takt və s.) oxuyur.

Musiqi və emosiya • Musiqini dinləyir və mahnının xarakterini (şən,

kədərli və s.) müəyyən edir.• Musiqinin dəyişən tempinə və ritminə əsasən ifa-

də olunan emosiyaları başa düşür. • Özünün və başqalarının ifasına tənqidi şəkildə

qulaq asır və düzgün terminlərdən istifadə et-məklə öz fikirlərini və hislərini bildirir.

Musiqi fəaliyyəti • Dirijorun göstərişlərinə uyğun oxumağı bacarır.• Mahnı oxuduğu zaman müvafiq düzgün duruş,

tənəff üsə nəzarət və üslub nümayiş etdirə bilir.• Mahnıda və ifa etdiyi alət vasitəsilə sadə ritmləri

tutduğunu nümayiş etdirir. • Bayramlarda və mədəniyyət tədbirlərində xüsusi

musiqiləri ifa edir.

175-ci sinif


GRADE 5 RUSSIAN OVERVIEWEAS believes that learning additional

languages fosters eff ective communication and participation in the global community. By learning additional languages, we enhance problem solving and reasoning skills, the capacity for creative thinking and the ability to respect, understand and value one’s own and other cultures. When we learn more than one language, we develop an appreciation of language and the power of words, which enhances the learning of all languages.

Reading and writing• Constructs a short text about a person and a

simple letter to a person• Reads informational text and uses context clues

for meaning• Reading, writing and understanding of small

texts using proper intonation

Russian Culture• Participate in age-appropriate cultural activities

(games, songs)Our Secondary Program off ers Russian to grades 5 through 9. Students have Russian classes twice a week. While gaining an understanding of the culture of Russia, students develop their language skills through the communicative approach. The course will enable students to use Russian eff ectively as a means of practical communication wherever it is spoken.

Listening and Speaking Comprehension• Identifi es objects with Russian name• Listens to and learns to formulate an idea,

directions and instructions • Asks questions to clarify understanding• Pronounces short written selections with correct

intonation • Expresses an opinion about an event

18 Grade 5


5-Cİ SİNİF SƏVİY YƏSİNDƏ RUS DİLİNƏ DAİRÜMUMİ MƏLUMAT

EAS-da inanırlar ki, əlavə dillərin öyrənilmə-si qlobal cəmiyyətdə eff ektiv əlaqə və iştiraka şərait yaradır. Əlavə dilləri öyrənməklə biz prob-lem həll etmə, düşünmə bacarıqlarını, yaradıcı təfəkkür potensialını, özünün və digərlərinin mədəniyyətlərinə hörmət etmək, anlamaq və dəyərləndirmək bacarıqlarını təkmilləşdiririk. Birdən artıq dil öyrənəndə biz dili və sözlərin gücünü yüksək qiymətləndiririk ki, bu da bütün dillərin öyrənilməsini gücləndirir.

Bizim Orta təhsil Proqramı 5 - 9 -cu sinif səviyyələrində Rus dilinin tədrisini təmin edir. Şagirdlərə həft ədə iki dəfə Rus dili tədris edi-lir. Rusiyanın mədəniyyətini anlamaqla yanaşı, şagirdlər ünsiyyət vasitəsilə dil bacarıqlarını da inkişaf etdirirlər. Bu kurs şagirdlərə Rus dili-nin işləndiyi yerlərdə ondan praktiki ünsiyyət va-sitəsi kimi eff ektiv şəkildə istifadə etmək imka-nı verir.

Dinləyib-anlama və danışma• Şəkillərdəki əşyaların adlarını rusca müəy-

yən edir.• Rus dilində söz və ideyalara, göstəriş və təli-

matlara qulaq asır, onları necə ifadə etməyi öyrənir.

• Anlamanı dəqiqləşdirmək üçün suallar verir.• Qısa yazılı cümlələri düzgün intonasiya ilə

təkrar edir.• Tədbir haqqında fikirlərini ifadə edir.

Oxu və yazı • Hər hansı bir şəxs haqqında qısa mətn və

məktub mətnləri qurur.• İnformasiya xarakterli mətnləri oxuyur və

mənalarını kontekstə əsasən izah edir.• Kiçik həcmli mətnləri düzgün intonasiya ilə

oxuyur, yazır və məzmununu anladığını nü-mayiş etdirir.

Rus mədəniyyəti • Yaşına uyğun olan mədəniyyət fəaliyyətlə-

rində (oyunlar, mahnılar) iştirak edir.

195-ci sinif


Reading• Refers to details and examples in a text when

explaining and inferring meaning from text• Utilizes reading strategies (preview, retell, predict,

self-monitor understanding, context clues)• Compares basic story elements and summarizes

the text• Explains major diff erences between poems, drama

and prose in reference to structural elements• Compares and contrasts the point of view from

which diff erent stories are told• Knows and uses a dictionary and thesaurus

Writing• Writes opinion pieces, informative/ explanatory

texts and narratives• Utilizes basic research skills for a simple research

project; uses technology to produce and publish

Speaking/Listening• Identifi es reasons and evidence a speaker

provides to support particular points• Engages in a wide range of collaborative

discussions and presentations• Adapts a speech to a variety of contexts

GRADE 5 ENGLISH OVERVIEW

At EAS, the English Language program stresses competence in reading, writing, speaking, and listening skills. Our curriculum includes a diversity of text types, genres, time periods, and points of view to foster critical and creative thinking, independence, and reflection. Students will write in a variety of forms for a variety of purposes and audiences.

The ultimate goal of our English program is to create independent, competent, and thoughtful communicators. We employ a balanced reading and writing program that guides students to focus on how to communicate their thoughts and stories eff ectively, discover and analyze how others have found ways to share their thoughts, and investigate how people have communicated over time using English.

It is the desire of our teachers to help students become fluent in English; to connect past learning to future situations and be able to express themselves in eff ective and meaningful ways.

20 Grade 5


5-Cİ SİNİF SƏVİYYƏSİNDƏ İNGİLİS DİLİNƏ DAİR ÜMUMİ MƏLUMAT

EAS-da İngilis dili proqramında oxu, yazı, danışma və dinləmə bacarıqları üzrə kompeten-siyalara böyük əhəmiyyət verilir. Bizim kurikulu-ma tənqidi və yaradıcı təfəkkürün, müstəqilli-yin, təkrar düşünmənin inkişaf etdirilməsi üçün müxtəlif növ mətnlər, janrlar, vaxt müddətləri və fikirlər daxildir. Şagirdlər fərqli formalarda, müxtəlif məqsədlər və auditoriyalar üçün nəzər-də tutulan yazılar yazırlar.

Bizim İngilis dili proqramlarının əsas məqsədi müstəqil, bacarıqlı və düşüncəli əlaqə quranlar yetişdirməkdir. Biz şagirdləri öz fikir-lərini və hekayələrini eff ektiv şəkildə çatdırma-ğa, başqalarının öz fikirlərini necə bölüşdüyü-nü araşdırmağa və insanların uzun illər ərzində İngilis dilində necə əlaqə saxladığını tədqiq etməyə yönəldən balanslaşdırılmış oxu və yazı proqramından istifadə edirik.

Bizim müəllimlərin arzusu şagirdlərə İngi-lis dilində səlis danışmağa; keçmiş təlimlərini gələcək vəziyyətlərlə əlaqələndirməyə və öz fi-kirlərini eff ektiv və mənalı şəkildə ifadə etməyə kömək etməkdir.

Oxu• Mətnin mənasını izah edərkən və ya mətndən

məna çıxararkən detallara və ya nümunələrə is-tinad edir.

• Oxu strategiyalarından (ilkin baxış, nəql etmə, əvvəlcədən demə, anlamanı özü yoxlaması, kon-tekstdəki ipucları) istifadə edir.

• Sadə hekayə elementlərini müqayisə edir və mətni ümumiləşdirir.

• Struktur elementlərinə istinad etməklə şeirlər, dramlar və nəsr əsərləri arasında əsas fərqləri izah edir.

• Müxtəlif hekayələrin danışıldığı nöqteyi-nəzərləri müqayisə edir və qarşılaşdırır.

• Müxtəlif lügətlərdən istifadə etməyi bacarır.

Yazı • Rəy bildirən /informasiya xarakterli/ izahedici

mətnlər və hekayələr yazır.• Sadə tədqiqat layihəsi üçün əsas tədqiqat baca-

rıqlarından istifadə edir; mətnləri hazırlamaq və nəşr etmək üçün texnologiyadan istifadə edir.

Danışma/dinləmə• Konkret fikirləri müdafiə etmək üçün danışanın

göstərdiyi səbəbləri və əsasları müəyyən edir. • Müxtəlif birgə müzakirələrdə və təqdimatlarda

iştirak edir. • Nitqi müxtəlif şəraitlərə uyğunlaşdırır.

215-ci sinif


EAL – ENGLISH AS AN ADDITIONAL LANGUAGE

Grade Five students will gain English language skills and knowledge through a specialized program of study in English classes. Teachers will work closely with an EAL Specialist to design appropriate activities and learning experiences that guide students in their acquisition of the English Language. Fift h grade students will continue to build on their foundation of vocabulary that is linked to the content area of study. They will use their vocabulary to justify and defend opinions/explanations with evidence, make predictions, create hypotheses, develop solutions and interpret graphs and charts. The areas of language acquisition will be verbs, prepositions, conditional statements, and modals.

The aim of the program is to allow for full access to the portion of the curriculum in upper grades which is taught through the medium of English. For each grade level in the Secondary School, a curriculum is developed with appropriate resources for English language acquisition. Benchmarks for English language levels at EAS are based upon the Council of Europe Common Framework levels; at the beginning of Grade Five students at EAS are expected to perform at CEFR Level B1 or higher.

EAL - İNGİLİS DİLİ ƏLAVƏ DİL KİMİ

5-ci sinif şagirdləri İngilis dili dərslərində xüsusi təhsil proqramı vasitəsilə İngilis dili bacarıqları və bilikləri əldə edirlər. Müəllimlər şagirdlərə İngilis dilinin mənimsənilməsində is-tiqamət verən müvafiq fəaliyyətləri və təlim təc-rübələrini planlaşdırmaq üçün İngilis dili Əlavə Dil kimi Proqramı (EAL) üzrə mütəxəssis ilə sıx şəkildə işləyirlər. 5-ci sinif şagirdləri təhsilin məzmun sahəsi ilə əlaqədar olan lüğət tərkibini artırmaqda davam edirlər. Onlar öz lüğət tər-kiblərindən istifadə edərək fikirlərini/izahlarını sübutlarla əsaslandırır və müdafiə edir, proq-nozlar verir, ehtimallar (fərziyyələr) yaradır, həll yolları hazırlayır və qrafik və diaqramları izah edirlər. Dilin mənimsənilməsi sahəsinə sözönü ilə işlənən feillər, şərt budaq cümlələri və modal feillər daxildir.

Proqramın məqsədi yuxarı sinif səviyyələ-rində kurikulumun İngilis dilində tədris olunan hissəsinə daxil olma imkanı verməkdir. Orta təhsil bölməsində hər bir sinif səviyyəsi üzrə İngilis dilinin mənimsənilməsi üçün müvafiq resurslarla kurikulum hazırlanır. EAS-da İngi-lis dilinin səviyyələri üzrə meyarlar (etalonlar) Avropa Şurasının Ümumi Çərçivəsi (CEFR) sə-viyyələrinə əsaslanır; 5-ci sinfin başlanğıcında EAS-da şagirdlərdən Avropa Şurasının Ümumi Çərçivəsinin B1 və ya daha yüksək səviyyəsinə uyğun nailiyyət göstəriciləri əldə etmək tələb olunur.

22 Grade 5


SƏCİYYƏVİ 5-Cİ SİNİF HƏFTƏSINDƏ NƏLƏR OLUR?

EAS-da səciyyəvi dərs müddəti 40 dəqiqə-dir. Bəzi siniflərdə dərs birdəfəlik müddətdə keçilir, digərlərində 80 dəqiqəlik blokdan ibarət olan iki ardıcıl müddətdə davam edir. EAS-da 5-ci sinif şagirdlərinin iştirak etdiyi bəzi ümumi dərslər də vardır:

Azərbaycan dilivə Ədəbiyyatı 8 dövr /həft əİnglis dili 8 dövr/həft əRus dili 2 dövr/həft əRiyaziyyat 7 dövr/həft əHəyat bilgisi 1 dövr/həft ə Tarix/Coğrafiya 4 dövr/həft əBiologiya/Kimya/Fizika 6 dövr/həft ə Fiziki tərbiyə 2 dövr/həft əTəsviri incəsənət 1 dövr/həft əMusiqi 1 dövr/həft əFənlərə inteqrasiya edilən texnologiya CƏMİ 40 saat/həft ə

WHAT OCCURS DURING A TYPICAL 5TH GRADE WEEK?

A typical class period at EAS is 40 minutes in duration. Some classes meet for one period and others meet for two consecutive periods comprising an 80 minute block. Here are some common classes that Grade 5 students attend each week at EAS:

Azerbaijan Language and Literature 8 periods/weekEnglish Language 8 periods/weekRussian Language 2 periods/weekMathematics 7 periods/weekLife Skills 1 period/weekHistory/Geography 4 periods/weekBiology/Chemistry/Physics 6 periods/weekP.E. 2 periods/weekArt 1 period/weekMusic 1 period/weekTechnology-integrated across subjects

TOTAL 40 hours/week

235-ci sinif

Documents

EAS book - grade 5 (inside)...5-ci sinif 1 The European Azerbaijan School As a school, EAS is seeking to reach and deliver international standards of education. The school is a member