16
YED‹NC‹ ‹MAM HZ.MÛSA KÂZIM (R.A.) mam Cafer-i Sad›k Hazretlerinin sevgili o¤lu Musa Kâ- z›m Hazretleri, H.128 (M.745) tarihinde Mekke ile Me- dine aras›nda Ebva’da dünyaya geldi. Annesi Hamî- de’dir. Safl›¤›n timsali olarak görüldü¤ü için Hamidetü’l- Musaffa lakab›yla meflhur olmufltur. Künyesi: Ebu’l Hasan’d›r. Lakaplar›: El-Kâz›m, E’s-Salih, Sâbir, Emin’dir... Yüzü¤ünün nakfl› flu yaz›dan ibaretti: “El Mülkü Lil- lah. Vahdehu” Abbasi halifeleri Muhammed Mehdi ve Harun Reflid zamanlar›nda yaflam›fl, bu idarecilerin çeflitli bask›lar›na mâruz kalm›flt›r. Âlim, Fâz›l, Cömert Mûsa Kâz›m Hazretleri zaman›n en âlimi, en cömerdi, en ikram sahibi idi. T›pk› ceddi ‹mam Ali (r.a.), Zeynelâbidin ve di¤er imamlar gibi, Medine fakirlerini araflt›r›r, ihtiyaçlar›n› karfl›lar, onlar›n kap›s›na kadar s›rt›nda erzak tafl›r, ama yüzünü gizler, kimse kim oldu¤unu bilmezdi. ‹htiyaç sa- hiplerine keseler içerisinde, tam ihtiyaçlar› kadar para ve- rirdi. 109 Copyright © 2009. Cihan Yayınları. All rights reserved. May not be reproduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under U.S. or applicable copyright law. EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENT UNIVERSITY AN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilik Account: bilkent

Ebs Cohost

Embed Size (px)

Citation preview

  • YEDNC MAM

    HZ.MSA KZIM (R.A.)

    mam Cafer-i Sadk Hazretlerinin sevgili olu Musa K-zm Hazretleri, H.128 (M.745) tarihinde Mekke ile Me-dine arasnda Ebvada dnyaya geldi. Annesi Ham-

    dedir. Safln timsali olarak grld iin Hamidetl-Musaffa lakabyla mehur olmutur.

    Knyesi: Ebul Hasandr.

    Lakaplar: El-Kzm, Es-Salih, Sbir, Emindir...

    Yznn nak u yazdan ibaretti: El Mlk Lil-lah. Vahdehu

    Abbasi halifeleri Muhammed Mehdi ve Harun Reidzamanlarnda yaam, bu idarecilerin eitli basklarnamruz kalmtr.

    lim, Fzl, CmertMsa Kzm Hazretleri zamann en limi, en cmerdi,

    en ikram sahibi idi.

    Tpk ceddi mam Ali (r.a.), Zeynelbidin ve dierimamlar gibi, Medine fakirlerini aratrr, ihtiyalarnkarlar, onlarn kapsna kadar srtnda erzak tar, amayzn gizler, kimse kim olduunu bilmezdi. htiya sa-hiplerine keseler ierisinde, tam ihtiyalar kadar para ve-rirdi.

    109

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • Gzel ahlk timsali olan Musa Kzm, geceleri ibadet-le geirir, gndzleri oru tutar ve ilimle megul olurdu.Kzkardei onun bir gnn u ekilde anlatmaktadr:

    O yats namazn kld zaman, Allahu Telyahamd eder ve du eder, bu hli gece bitinceye kadar de-vam ederdi. Gece bitince, tekrar kalkar, sabah namaznklard. Sonra bir miktar zikr ile, Allahu Telay anmaklamegul olur, bu durumu gne douncaya kadar devamederdi. Sonra, kuluk vaktine kadar oturur. Daha sonrahazrlanr, dilerini misvaklar, zeval ncesine kadar uyur-du. Uykudan uyannca abdest alr, le namazn klar,daha sonra ikindiye kadar namaz klar, ikindi namazn-dan sonra kbleye doru dnerek, akam namazna kadarAllahu Telay zikrederdi. Sonra tekrar, akam ile yatsaras namaz klard. Bu onun her gnk deti idi.

    Msa Kzm ifrat derecesinde hilm sahibiydi. Kendi-sine hakaret edenleri de affettii iin Kzm (hiddeti ye-nen) denilmitir.

    Btn gayesi ilim renmek, rendiklerini talepedenlere retmekti.

    Siyasetle hi mi hi megul olmad halde Abbasi ha-lifeleri onun glgesinden korkmu, her zaman onu gzhapsinde tutmu, zaman zaman da zindana attrmlard.

    Ryadaki ihtar

    Abbasi hkmdar Muhammed Mehdi, Musa KzmHazretlerini zindana attrmt. Bir gn ryasnda Hz.Aliyi (r.a.)grd. mam Ali kendisine, Kuran- Kerimdenmelen; Demek ki, idreyi ele alrsanz, hemen yery-znde fesat karacak ve akrabalk balarn kesip ata-caksnz. melindeki Muhammed suresinin 22. yet-ikerimesini okumutu.

    Bu rya zerine Muhammed Mehdi, mam Musa K-zm Hazretlerini hapisten karttrd ve Medineye dnme-lerine izin verdi. Abbasi Meliklerinden Harun Reid de

    1 2 M A M V E A L E V L K

    110

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • Musa Kzm Hazretlerini bir trl rahat brakmamtr.H.179 tarihinde Umreye giden Harun Reid, dnte Me-dineye uram, Musa Kzm Hazretlerini zincire vurdu-rarak Badata gtrm ve hapsettirmitir.

    Musa Kzm Hazretleri H.183 (M. 799) tarihinde ha-pishanede vefat etmitir. Bir rivayete gre, kendisine, ha-pishanede zorla zehirli hurma yedirilmi, bu kuvvetli zeh-rin tesiriyle gn ar hasta olmu, nc gn ehidolmutur. Mezar Badattadr. Kzmiyye denilen me-kanda dokuzuncu imam Muhammed Cevad ile birliktemedfundur.

    Kerametleri

    Musa Kzm Hazretlerini seven ve ondan istifade edenlimlerden akk-i Belh Hazretleri onunla tanmasn vegrd kermetlerini u ekilde naklediyor:

    Hacca gidiyordum. Friziyyeye vardm, orada, gzelyzl, buday benizli, yn elbiseli, ba sarkl ve ayan-da naln bulunan bir gen grdm. nsanlardan ayr biryerde yalnz oturuyordu. Kendi kendime; Bunun tasav-vuf talebesinden olmas lazmdr, bu yolda mslman-lardan ayr duruyor, gidip biraz ar konuaym da buiten vazgesin dedim. Yanna yaklanca, bana: Ey a-kk diye hitap ederek, melen:Zandan ok saknnz,zr bz zanlar gnahtr buyrulan Hucurt sresi 12.yet-i kerimesini okudu. Bir tarafa doru gitti. Kendi ken-dime; Bu bir slih kii olmal, adm ve kalbimdekinibildi dedim. Arkasndan, helallaym diye gittim. Ne ka-dar hzl yrdysem yetiemedim. Baka bir konak ye-rinde onu yine grdm. Namaz klyordu. Btn zlartitriyor, gzlerinden yalar akyordu. Namazn bitirsin dehelallaaym dedim. Namazn bitirdi. Yanna yaklatm.Bana; Ey akk! diyerek, melen; Ben tvbe eden,mn edip slih ameller ileyen ve sonra doru yolubulan kimseleri elbette affederim buyrulan Th sure-si 82. yet-i kerimesini okudu. Beni brakp uzaklat.

    1 2 M A M V E A L E V L K

    111

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • Kendi kendime; Bu gen yksek bir vel olmal, ikincidefa ismimi ve kalbimdekini bildi. dedim.

    Baka bir konak yerinde yine onu grdm. Bir kuyu-nun banda, elindeki ksa ipli kova ile su karmak isti-yordu.Kova suya dt. Ellerini kaldrp; Ya Rabbi! Senbenim Rabbimsin, su aadadr. Kuvvet sendedir, suimek istiyorum. diye du etti. Kuyudaki su ykseldi.Elini uzatp kovasn doldurdu. Abdest alp drt rekat na-maz kld. Bir kum ynna doru gitti. Eliyle kumlar ko-vann iine dkt. alkalayp iti. Yanna gidip selam ver-dim. Selamm ald. Hak Telnn sana ihsan ettii n-metlerin fazlasndan bana da tattr. dedim. Hak tel-nn nmetleri ak veya gizli her zaman bize gelir. Haktelya hsn- zanda bulun! deyip, kovasn bana ver-di. inde kavrulmu buday ile eker vard. Kovann ii-ne koyup alkalad kum onun kermeti ile yiyecek hli-ne gelmiti. Ondan daha lezzetli birey yememitim, ye-dim ve doydum. Mekkeye gelinceye kadar onu bir dahagremedim. Mekkede gece yars namaza durmutu. Tambir hu ile inleyip alard. Btn gece byle devam etti.Sabah oldu, Namaz klp tavaf edip dar kt. Arkasndahizmetiler vard. nsanlar etrafna toplandlar. Bu zatkimdir? diye sordum. Ms bin Cfer bin Muhammedbin Ali bin Hseyindir dediler. Yolda bu zttan yleyle acib haller grdm dedim. Bu hller bu seyyidiin acip deildir dediler.

    Hapishanede iken...

    Harun Reid, Mus Kzm Hazretlerini Badatta hap-settirmiti. mam zamn talebeleri Ebu Yusuf ile EbuMuhammed geceleyin ziyaretine gittiler. lmi ve fazileti b-tn slam dnyasna yaylan Musa Kzm Hazretlerinimerak etmilerdi. Onun ilim sahasndaki durumunu -renmek istiyorlard.

    Bir ara hapishane grevlisi geldi. Nbetim bitti, yarngeleceim. Ne ihtiyacn varsa syle, getireyim! dedi.

    1 2 M A M V E A L E V L K

    112

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • Musa Kzm Hazretleri ona, htiyacm yok! dedi.Musa Kzm, daha sonra ziyaretilerine dnerek yle de-di:

    Ben bu adama hayret ediyorum. Yarn dneceinizannediyor ve ihtiyalarm soruyor. Halbuki onuneceli gelmitir ve yarn lecektir.

    Bu szler zerine hayrete den iki lim, Biz; bu z-t, zhir ilimlerden imtihan etmek istedik. Bu ise, btnilimden bize haber veriyor. Bu szn deneyelim. diyerekkalkp gittiler. O hapishane grevlisinin evinin yaknnabir nbeti koydular ve ona; Bu evde bir ey grdnzaman, gelip bize haber ver! dediler.

    Gece yars evden bir alama sesi ykseldi. Nbetigelip haber verdi. mam Eb Yusuf ve Ebu Muhammedeybn geldii zaman ev sahibinin ldn grdler.Bu hadise zerine Musa Kzm Hazretlerine kar hr-metleri daha da artt.

    Tavsiyeleri-bretli szleri

    Musa Kzm Hazretleri, lmn isteyen bir adamgrnce, ona, Sizinle Cenb- Hak arasnda bir dostlukve yaknlk m vardr ki, ksa zamanda ona varmay is-tersin. diye sordu.

    Adam Hayr cevabn verince, yleyse, senin onakar ilediin gnahlardan fazla iyiliklerin mi vardrda, korkmadan ona gitmeyi istersin? diye tekrar sor-du.

    Adam yine, Hayr deyince, bu defa, O halde, n-celikle seni huzuruna kabul etmesi iin ona yalvar,sonra da seni dvet edince huzuruna gidersin diye na-sihatta bulundu.

    Rivayet edilir ki, Msa Kzm hazretleri Mescid-i Ne-bevye girip, gecenin ilk vaktinde secdeye vard. Sabahakadar secdede yle dedii duyuldu:

    1 2 M A M V E A L E V L K

    113

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • Y Rabbi! Gnahm ok, fakat senin affn byk.

    En ok yapt dus uydu:

    Ya Rabbi! lm nnda rahatl, hesap zamann-da da senin affn dilerim!

    Gzel szlerinden bazlar:

    Cahiller arasnda yaayan limler garip saylr.

    Tenhada bir kiiye t veren, onu kazanm olur.Halk arasnda t veren onu knam olur.

    hireti seven, dnyadan gelen belalar sabrla kar-lar.

    Acelecilii terk etmek, yapaca ilerde bakalarnadanmak ve azmettiinde Allaha tevekkl etmek, kiiyeyakan stn hasletlerdir.

    Ziraat, yumuak toprakta olur. Tan zerinde de-il. Bylece ilim ve hikmet de alak gnllerde olur. Mus-tekbirlerin kalbinde deil.

    55 yanda vefat eden Musa Kzm Hazretlerinin 37evlad olmutur.

    Zindan-Saray imtihan

    mrnn mhim ksm, idarecilerin ar basks, g-zetlemesi altnda ve zindanlarda geen Ms Kzm Haz-retleri, halinden hi mi hi ikayeti olmamtr. O dierEhl-i Beyt gibi hak dv uruna ileye tlipti. Ona zulme-denler ise sarayda gnn gn ediyordu.

    Bu dnyada ekseriyetle byle olmutur. Hakka belbalayanlar ve hakk stn tutmaya alanlar ile ek-mi, Hakka sava aanlar ise zevk safa ierisinde yaa-mlardr. Ancak bu dnyann bir de ebed olan ksmvardr. Oradaki hayata nazaran bu dnyadaki hayat, gzap kapayncaya kadar geen zamandan da ksadr. M-him olan hiret hayatndaki saadeti kazandracak davra-nlarda bulunmaktr.

    1 2 M A M V E A L E V L K

    114

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • mam Musa Kzm Hazretleri, hapishanede iken Ha-run Reide yazd mektupta ite bu gerei hatrlatarakyle demekteydi:

    Benden bel ve musibet son bulmayacak, bunakarlk, sen de daima rahatlk ve genilik ierisindeolacaksn. Yalnz unu unutma; sonu gelmeyen hire-te sen de, ben de gideceiz.

    1 2 M A M V E A L E V L K

    115

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • SEKZNC MAM

    Hz. AL RIZA (R.A.)

    mam Musa Kzm Hazretlerinin olu olan, mam AliRza, H.153te (M.770) Medine-i Mnevverede dnya-ya geldi.

    Knyesi: Ebl Hasandr.

    Lakaplar: Rza (honutluk, memnunluk verici, har-kesin rzln kazanan), Essbir (Sabreden), El-Veli (er-mi, eren, dost, bir ocuun btn davranlarndan me-sul kii)dir.

    Yznn zerinde; Habibullah yazl idi.

    Musa Kzm Hazretlerinin hususi terbiyesi altnda ye-tien mam Ali Rza ok gen yata, zamann en byklimlerinden oldu ve yirmi yalarnda iken fetva vermeyebalad. Kendisine ne sorulursa cevap verirdi.

    ok cmertti. ok ibadet eder, ok oru tutar, herke-se iyilik ederdi.

    Musa Kzm hayatta iken oluAli Rzaya 30 bin dina-ra satn ald, Yesiriyedeki iftliini balamt. Ali R-za, babasnn brakt bu serveti, Allah rzas iin harca-d. Fakirlere, muhtalara datt. Bin tane kle satn ala-rak Allah rzas iin onlar azad etti.

    116

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • Gzel ahlk timsali

    slm ilimleri mkemmel ekilde renen mam AliRza, slamn gzelliklerinin aynas gibiydi. Gzel ahlktimsaliydi. Medinenin fakirlerine gizlice yardm yapar,herkese iyi davranrd.

    Bir adam kendisine; Vallahi yeryznde senden da-ha erefli atalar olan yoktur deyince, u cevab vermiti:

    Onlarn erefleri takvalarndandr. Allaha taat daonlarn nasipleridir.

    Bu ekilde son derece mtevzi idi. stnln soy-la-sopla deil, takva ile olduunu her zaman dile getirirdi.Bir defasnda yine birisi kendisine, Vallahi sen insanlarnen hayrlssndeyince, Hz.mam ona u ibretli cevab ver-di:

    Yahu, yemin etme!Benden daha hayrllar, en mut-taki olan, Allahtan en ok korkan ve Ona en ok taattabulunandr. Vallahi u yet ortadan kalkm deil ki...de-di ve Hucurat suresinin 113. yetini okudu. Melen: Eyinsanlar! Biz sizi bir erkek ve bir kadndan yarattk ve bir-birinizi tanmanz iin sizi milletlere ve kabilelere ayrdk.Allah katnda en stn olannz, gnahlarndan en okkorunannzdr. Allah her eyi bilendir ve her eyden ha-berdar olandr.

    mam Ali Rza, misafirleri olmad zaman, hizmetile-riyle birlikte yemek yerdi. Szyle hi kimseyi incitmemi-ti. Hi kimsenin szn kesmezdi. Beraberce toplanpoturduklar kiilerin huzurunda hibir zaman ayaklarnuzatmam ve dayanp kaslarak oturmamtr. Hibir za-man kahkaha ile glmemi, sadece tebessm etmitir.

    Veliahd oluu

    Abbasi Halifelerinden Memun, mam Ali Rzaya sonderece hrmet gstermi, kendisini srarla Merve dvet

    1 2 M A M V E A L E V L K

    117

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • etmitir. (Harun Reid lke idaresini iki olu arasnda b-ltrmt. Dounun idaresini, merkezi Merv olmakzere Memuna;Batnn idaresini, merkezi Badad olmakzere Emine vermiti.) Memunla Emin arasndaki salta-nat kavgasndan galip kan Memun olmutu.

    Memun bu kavgadan galip kt taktirde Ehl-iBeytten en uygun zat veliaht ilan edeceine dir adaktabulunmutu. Adan yerine getirmek iin mam Ali R-zaya veliahtlk teklif etti.

    Ali Rza Hazretleri bu teklifi kabul etmedi. AmaMemun srarlyd. Israrlar artk icbar noktasna gelipdayanmt. mam Ali Rza, arnar Merve gitti.

    Memun halkn huzurunda, kz mm Habibeyimam Ali Rza ile nikahladn ve mam kendisine veliahtyaptn ilan etti. Bastrd paralarn zerine u yazyyazdrd:

    Mminlerin Emiri ve Halifesi El-Memun ve Ms-lmanlarn mam Ali Rza

    Bayram namazna gidii

    Memun H.202 yl Ramazan aynn sonlarnda(M.818), mam Ali Rzaya bayram namaz kldrmasnteklif etti. mam bu teklifi kabul etmediyse de, Memununsrar zerine kabullendi, ancak kendi detine gre bay-ram namazna gideceini belirtti.

    Namaza gitmeden nce gusl abdesti alan, en gzelelbisesini giyen mam Ali Rza bana da beyaz bir sarksard. Heybetli bir grnts vard.

    Evinin nne maher bir kalabalk toplanmt.mam baa geti, kalabalk ta pei sra yrmeye balad.mam bir mddet yryor, sonra durarak Allahu Ekberdiye tekbir getiriyordu. Cemaat da hep bir azdan tekbirgetiriyordu. Bu kalabala katlanlarn says gittike art-yor, dolaysiyle tekbir sesleri her yan inletiyordu. Bir ara

    1 2 M A M V E A L E V L K

    118

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • ylesine heybetli bir manzara yaanmaya balad ki, ora-dakiler gzyalarn zaptedemediler. Evlerin duvarlar,aalar, dalar da tekbirlere itirak etmeye balamt.deta btn ehir ve ehrin btn dalar, talar, aa-lar imamla birlikte yrmeye balam gibiydi...

    Memunun adamlar koarak durumu kendisine an-latnca Memun telaa kapld. Adamlarn gndererek, ge-ri dnmesini, namaz da her zaman kldran kiinin kldr-masn istedi. Bunun zerine mam geri dnd. Halk tabyk bir znt ierisinde dald.

    mam Ali Rzann veliahd ilan edilmesinden holan-mayan Abbasilerin ileri gelenleri bir darbe yaparak Ba-datta idareyi ele geirmi ve Memunun amcas olu b-rahimi tahta oturtmulard. Memun bir ordu ile birlikteHorasandan hareket etmi, silerin cezasn vermi, ka-p gizlenen brahimi affettiini aklamt.

    mamn vefatmam Ali Rza Hazretleri, Memun ile birlikte seferde

    iken, Horasann tarih Tus ehrine yakn bir kyde rahat-szland. (Bir rivayete gre yemeine zehir katld.) mam,M.883te burada vefat etti. Cenaze namazn Memun kl-drd.

    mam Ali Rzann medfun olduu yer, daha sonra b-yyerek kocaman bir ehir oldu. Buras imdi rannTahrandan sonra en byk ehri olan Meheddir.

    mam Ali Rzann soyu, olu Muhammed Cevaddandevam etmitir.

    rnek davranlar-Kerametleri

    mam Ali Rza, abdestsiz hi gezmez, gece boyuncaard arda abdest alarak namaz klard.

    ok merhametliydi. Bir gn Halife Memun ile oturur-larken, Memun bir adamn boynunu vurdurmak ister.mam Ali Rzaya bu konuda ne dndn sorar.

    1 2 M A M V E A L E V L K

    119

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • mam ona yle der:

    Ben derim ki, onu ldrtmekle elinize birey gemez!Ama onu affetmekle ancak erefiniz artar! Bunun zeri-ne Memun o adam affeder.

    mam AliRza Hazretleri, keramet ehli bir zatt. Birgn bir dostuna bakp; Hi kimsenin elinden kurtulama-yaca ie (yani lme) hazrlk yap ve vasiyetini yazdr,buyurdu. gn sonra o zat vefat etti.

    Ryada trif edilen ila

    Tccarn biri dil tutukluundan dolay konumadaglk ekiyordu. Kendi kendine: mam Ali Rza Hazret-leri, Allah Resulnn torunudur. Huzuruna varaym dabenim dilime bir ila tavsiye etsin diye dnd.

    O gece ryasnda mam Ali Rzay grd. Kendisineyle diyordu:

    Kimyon, kekik ve tuzu su ile kartr, 2-3 kere azn-da alkala, ifa bulursun!

    Tccar zat, uyandnda ryasn hatrlad. Ama ryadeyip fazla ehemmiyet vermedi. Hz.mamn huzuruna gi-dip halini arzettiinde, ondan u cevab ald:

    Senin dilinin ilac, sana ryanda sylenmedimi?

    Tccar zat, ryada kendine trif edilen ilac birkakere kullannca konumas hemen dzeldi.

    kiz ocuklarn isimleri

    Bekir bn-i Muhammed, mam Ali Rzann bir kera-metini u ekilde naklediyor:

    Bir gn mam Ali Rzaya gittiimde bana, Ey Bekir,yeni doan ocuklarndan birine Muhammed, dierine demm Amr ismini ver dedi. Kfeye memleketime dnn-ce, daha eve gitmeden, biri kz, biri erkek, ikiz ocuklar-

    1 2 M A M V E A L E V L K

    120

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • mn doduunu sylediler. mamHazretlerinin keramet vetavsiyelerine uyarak, onlara dedii isimleri verdim. Dahasonra zihnimi kurcaladndan, anneme bu ad sordum.Annem; Bu isim, benim annemin ad idi dedi.

    Sual sormadan cevap ald

    Bir zat, bir mektup yazarak, baz suallerini mam AliRza Hz.lerine arzetmek istemiti. Mektubu yazd. Hz.mamn evinin nne vardnda ok kimsenin oradabeklemekte olduunu grd.

    Bu kalabalkta grp Hz.mama bu mektubu ver-mem mmkn olmaz, diye dnd.

    znt ile oradan ayrlaca srada, bir hizmeti ev-den dar karak kendisini ismiyle ard:

    Bu kd Hz.mam size gnderdi, dedi. O zat, kdald. Bakp okuduunda elindeki mektupta sorduu sual-lerin cevaplar olduunu hayret iinde grd.

    Hikmetli szleri

    mam Ali Rza Hz.lerinin hikmet dolu szlerinden ba-zlar yledir:

    Akll kii, yeterinden daha az ile yaayan ve her anlme hazr olan kiidir. Kanaat insan koruyan bir zrh-tr. almak ise dnya ehline kul olmaktan insan kurta-rr. Kerim insan, alaklara el amayan kiidir.

    Herkesin dostu akldr; cehalet de dmandr.Emin kii sana hinlik etmemitir. Aksine sen hin olanaemniyet etmisindir. nsanlara sevgi beslemek akln yar-sdr. phesiz Allah dedikodudan, mal ziyan etmekten veyerli yersiz ok sual sormaktan honut olmaz.

    Bir yudum su ile bile olsa akrabalk ban kopar-ma. Akrabalk ban korumann en stn derecesi onuzmemektir. nk Allahn kitabnda sadakalarnzminnet ve znt vererek boa gidermeyiniz buyurul-

    1 2 M A M V E A L E V L K

    121

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • maktadr.

    Sabrl olmak ve susmak dini anlamann almetle-rindendir.

    Bir defasnda mam Ali Rzaya Nasl sabahladn? di-ye sorulunca yle cevap verdi:

    Ecelime bir para daha yaklaarak, ilediim kaydagemi olarak, lm tepemizde Cehennem gerimizde vebize ne yaplacan bilmez halde.

    1 2 M A M V E A L E V L K

    122

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • DOKUZUNCU MAMHz. MUHAMMED CEVAD

    (TAKY) (R.A.)

    mam Ali Rzann olu olan Muhammedl Cevad,H.195te (M.811) Medine-i Mnevverede dnyaya geldi.Knyesi:Ebu Caferdir.

    Lakaplar:Cevad (cmert, eli ak), Taki (Gnahtan,haramdan kanan), Kaan- Necip (Hkmdarl te-miz)dir.

    Yznde; Nimel-Kadiru Allah yazl idi.

    Abbasi idarecileri Memun ve Mutasm devirlerindeyaad. Babas mam Ali Rza vefat ettiinde sekiz yan-dayd. Annesi Sebike Hatun, Peygamber Efendimizin zev-celerinden Hz.Mariyenin (r.a.)kavmindendir.

    Memunun saraynda

    Halife Memun, Muhammed Cevad ilk defa Medi-nede grm, terbiyesine, anlayna ve ilmine hayrankalmt. Muhammed Cevad 15-16 yalarnda ikenMemun onu srarla Badada dvet etti. Niyeti onu kzmml-Fazl ile evlendirmekti. Abbasi ileri gelenleri ilkbata Badata gelen Muhammed Cevad kmsemiler-di.

    Memunun huzurunda btn mehur limlerin bu-

    123

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent

  • lunduu bir Mecliste bir mnazara yapld. Bata KaaziilKuzat (Kadlarn kads)Yahya b. Eksem olmak zere b-tn limler eitli sorular sordular. Muhammed Cevad bufkr sorulara hepsini de hayrette brakan mkemmel ce-vaplar verdi. Bunun zerine hepsi de onun ilmini ve fazi-letini takdir ettiler.

    Memunun kz ile evlenen Muhammed Cevad dahasonra hanm ile birlikteMedineye dnd.

    Memunun lmnden sonra baa geen Mutasmda onu srarlaBadada dvet etti. Muhammed Cevadnbu ikinci Badat ziyareti Abbasi ileri gelenlerini huzursuzetti.

    Arslanlar dokunmuyor

    Bir gn Mutasmn yanna giden bir kadn Ben e-riflerdenim dedi. Yani seyyid olduunu syledi. Bununzerine Mutasm,

    Bunun gerek olduunu kime soralm? dedi. Ona,Muhammed Cevada soralm! dediler. Bunun zerineMuhammed Cevad Hz.lerine sordular. mam MuhammedCevad yle dedi: Allah canavarlara seyyidlere dokunma-y haram klmtr. Canavarlar seyyidlere dokunamaz. Sizarslanlar zerine saln, seyyidse onu yemez!

    Bunu iiten kadn, Ben iddimdan vazgetim. Seyyiddeilim! demi ve kaarcasna saraydan uzaklamtr.

    Mutasmn aklna mam Muhammed Cevad da s-namak geldi. Saraynda besledii arslanlar gnlerce abraktrd.Daha sonra onlar Muhammed Cevadn geece-i baheye braktrd. mam saraya dvet etti. Btn ka-plar kapattrmt.

    Muhammed Cevad Hz.leri kendisine gsterilen kap-dan sarayn avlusuna girdi. Gnlerdir a olan ve devamlkkremekte olan arslanlar onu grr grmez seslerinikestiler.

    Muhammed Cevad baheden geti, merdivenlerden

    1 2 M A M V E A L E V L K

    124

    Copyright 2009. Cihan Yaynlar. All rights reserved. May not be repr

    oduced in any form without permission from the publisher, except fair uses permitted under

    U.S. or applicable copyright law.

    EBSCO Publishing : eBook Collection (EBSCOhost) - printed on 6/5/2015 3:56 PM via BILKENTUNIVERSITYAN: 652860 ; Bozgeyik, Burhan, Dikmen, Mehmet, Hiperlink (Firm).; 12 imam ve alevilikAccount: bilkent