ECONOMICS &BUSINESS · Prof. Dr. Doğan UYSAL Manisa Celal Bayar Üniversitesi Prof. Dr. Erman COŞKUN İzmir Bakırçay Üniversitesi Prof. Dr. Fadıl HOCA Uluslararası Vizyon Üniversitesi

11-13APRIL

2019

INTERNATIONAL

CONGRESS OF

ECONOMICS &

BUSINESS

INTERNATIONAL

CONGRESS OF

ECONOMICS &

BUSINESS

5th

"New Economic Trends and Business Opportunities"

Hosted by Uludag University

ABSTRACT

E-BOOK

icebconference.org | [email protected] Uludag University

Görükle, Bursa, Turkey

ICEB'19 - International Congress of Economics and Business 11- 13 April 2019

Bursa/Turkey

HONORARY CO-PRESIDENTS OF THE CONGRESS / KONGRE ONURSAL EŞ BAŞKANLARI

Prof. Dr. Yusuf ULCAY Bursa Uludağ Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Ahmet Kemal ÇELEBİ Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Sakarya Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Fadıl HOCA Uluslararası Vizyon Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Tahsin Erkan TÜRE Uluslararası Saraybosna Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Aleksandar ANDREVIC Educons Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. İbrahim USLAN Gazi Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Edalet MURADOV Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Sebahattin BALCI Kırgız Türk Manas Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Fatma Seniha Nükhet HOTAR Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Muhsin KAR Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Gulchohra MAMMADOVA Azerbaycan Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi Rektörü

Prof. Dr. Bolat A. MYRZALİYEV Kazakistan Miras Üniversitesi Rektörü

Doç. Dr. Zahariya SERGEİ Komrat Devlet Üniversitesi Rektörü

COORDINATORS OF THE CONGRESS / KONGRE KOORDİNATÖRLERİ

Prof. Dr. Mustafa MIYNAT (Manisa Celal Bayar University)

Prof. Dr. Ahmet Vecdi CAN (Sakarya University)

Assoc. Dr. Abdülmecid NUREDİN (International Vision University)

Prof. Dr. Rıdvan KARLUK (AKEV University)

Prof. Dr. Nenad PENEZIC (Educons University)


Bursa/Turkey

ORGANISATION COMMITTEE / ORGANİZASYON KOMİTESİ

Prof. Dr. Barış ÖZDAL Bursa Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. B.Aydem ÇİFTİOĞLU Bursa Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Mehmet ÇINAR Bursa Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Zerrin FIRAT Bursa Uludağ Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Filiz ERYILMAZ Bursa Uludağ Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Esra GÜLER Bursa Uludağ Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Melih ENGİN Bursa Uludağ Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Burak ÖZDOĞAN Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Araştırma Görevlisi Dr. Taner TAŞ Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Adem AKBIYIK Sakarya Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Kamil TAŞKIN Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

Doç. Dr. Coşkun ÇILBANT Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Doç. Dr. Mine BİNİŞ Balıkesir Üniversitesi

Doç. Dr. Fevzi Serkan ÖZDEMİR TBMM

Doç. Dr. Umut ÖNAL AKEV Üniversitesi

Doç. Dr. Fariz AHMADOV Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi

Doç. Dr. Tauşanjı KONSTANTIN Komrat Devlet Üniversitesi

Prof. Dr. Mensur NUREDİN Uluslararası Vizyon Üniversitesi


Bursa/Turkey

SCIENTIFIC COMMITTEE / BİLİMSEL KOMİTE

Prof. Dr. Mehmet YÜCE Bursa Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Ahmet Kemal ÇELEBİ Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Ahmet Vecdi CAN Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Aleksandar ANDREJEVİĆ Educons Üniversitesi

Prof. Dr. Haluk BENGÜ Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

Prof. Dr. Birol KOVANCILAR Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Hüseyin AKTAŞ Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Cengiz YILMAZ Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Doğan UYSAL Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Erman COŞKUN İzmir Bakırçay Üniversitesi

Prof. Dr. Fadıl HOCA Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Prof. Dr. Florya MİFTARİ FON Üniversitesi

Prof. Dr. İbrahim EROL Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Kadir ARDIÇ Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Mehmet SARIIŞIK Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

Prof. Dr. Musa EKEN Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Ansgar BELKE Universität Duisburg-Essen

Prof. Dr. Helmut PERNSTEİNER Johannes Kepler Universität

Prof. Dr. Mustafa MIYNAT Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Orhan BATMAN Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi

Prof. Dr. Ramazan GÖKBUNAR Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Semra ÖNCÜ Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Sibel SELİM Manisa Celal Bayar Üniversitesi


Bursa/Turkey

Prof. Dr. Nenad PENEZIC Educons Üniversitesi

Prof. Dr. Sasho KOZUHAROV Turizm ve Yönetim Üniversitesi

Prof. Dr. Asılbek KULMIRZAEV Kırgız Türk Manas Üniversitesi

Prof. Dr. Anarkul URDALETOVA Kırgız Türk Manas Üniversitesi

Prof. Dr. Halit YANIKKAYA Gebze Teknik Üniversitesi

Prof. Dr. Zoran FILIPOVSKI Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Prof. Tülin CANBAY Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Prof. Dr. Mahabbet MAMMEDOV Azerbaycan Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi

Prof. Dr. Selahattin KARABINAR İstanbul Üniversitesi

Prof. Dr. Remzi ALTUNISIK Sakarya Üniversitesi

Prof. Dr. Rıdvan KARLUK AKEV Üniversitesi

Prof. Dr. Yaşar KELBİYEV Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi

Prof. Dr. Mutlu Başaran ÖZTÜRK Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

Prof. Dr. Hakan ALTUNTAŞ Bursa Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Filiz GİRAY Bursa Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Barış ÖZDAL Bursa Uludağ Üniversitesi

Prof. Dr. Yüce OĞURLU İstanbul Ticaret Üniversitesi

Prof. Dr. Ömer ÖZKAN Hasan Kalyoncu Üniversitesi

Prof. Dr. Şakir SAKARYA Balıkesir Üniversitesi

Prof. Dr. Tamer BOLAT Balıkesir Üniversitesi

Prof. Dr. Mehmet Emin AKKILIÇ Balıkesir Üniversitesi

Prof. Dr. Seyfettin ERDOĞAN İstanbul Medeniyet Üniversitesi

Prof. Dr. Mensur NUREDİN Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Doç. Dr. B. Aydem ÇİFTİOĞLU Bursa Uludağ Üniversitesi


Bursa/Turkey

Doç. Dr. Mehmet ÇINAR Bursa Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Zerrin FIRAT Bursa Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Umut ÖNAL AKEV Üniversitesi

Doç. Dr. Fevzi Serkan ÖZDEMİR TBMM

Doç. Dr. Ayten HUSEYNOVA Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi

Doç. Dr. Nurhoca AKBULAYEV Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi

Doç. Dr. Sult GEORGİ Komrat Devlet Üniversitesi

Doç. Dr. Yanak İGOR Komrat Devlet Üniversitesi

Doç. Dr. Dudoglo TATYANA Komrat Devlet Üniversitesi

Doç. Dr. Samira ŞAHMALOVA Azerbaycan Devlet Ekonomi Üniversitesi

Doç. Dr. Halit AKER Bursa Uludağ Üniversitesi

Doç. Dr. Sabahattin YÜREKLİ Erzincan Üniversitesi

Doç. Dr. Mine BİNİŞ Balıkesir Üniversitesi

Doç. Dr. Suat KARA Balıkesir Üniversitesi

Doç. Dr. Sinan AYTEKİN Balıkesir Üniversitesi

Doç. Dr. Ayfer GEDİKLİ İstanbul Medeniyet Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Şükrü DOKUR Bursa Uludağ Üniversitesi


Dr. Öğretim Üyesi Esra GÜLER Bursa Uludağ Üniversitesi

Dr. Öğretim Üyesi Melih ENGİN Bursa Uludağ Üniversitesi

Dr. Slobodan RAKIC Educons Üniversitesi


Bursa/Turkey

CONGRESS SECRETARY / KONGRE SEKRETERYASI


Öğr.Gör. Neslihan KIZILER Bursa Uludağ Üniversitesi

Araş.Gör. Muhammed ÇELİK Bursa Uludağ Üniversitesi

Prj.Asist. Nilay AKBULUT Bursa Uludağ Üniversitesi

Prj.Asist. Servet TAŞDELEN Bursa Uludağ Üniversitesi

Araş.Gör. Tuna Can GÜLEÇ Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Araş.Gör. Osman GÜLDEN Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Araş.Gör. Tolga CAĞLAYANSUDUR Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Araş.Gör. Şükrü Çağrı ÇELİK Manisa Celal Bayar Üniversitesi

TYPESETTING / DİZGİ

Araş.Gör. Muhammed ÇELİK (Bursa Uludag Unıversity)

E- ISBN: 978-975-6149-91-1

YAYIN TARİHİ: 15.04.2019


Bursa/Turkey

ÖNSÖZ

11-13 Nisan 2019 tarihleri arasında Türkiye'den ve dünyadan 15 üniversitenin ortaklığıyla Bursa Uludağ

Üniversitesi’nde gerçekleştireceğimiz Uluslararası Ekonomi ve İşletme Kongresi ICEB'19’un duyurusunu

yapmaktan ve sizleri davet etmekten büyük mutluluk ve onur duymaktayız. Her yıl olduğu gibi bu yılda

kongremizin ana teması “Ekonomi ve İş Fırsatlarındaki Yeni Trendler”dir. Bu bağlamda kongremiz ekonomik

değişimin Türkiye ekonomisine etkileri, Arap Baharı’nın Türkiye ekonomisi ve bölgesel fırsatlara etkisi, rekabet

edebilirlik, bölgesel pazarlama, bölgesel turizm, sermaye piyasaları ve doğrudan yabancı yatırımlar, birleşmeler

ve satın almalar, ekonomik ve politik bağlam açısından enerji politikaları, uluslararası ticarette bölgesel işbirliği,

mülteciler ve göç, ekonomik sektörlerin değişim sürecinde adaptasyon yeteneği, beşeri sermaye, ekonomik

büyüme ve kalkınma, sanayileşme, tarım, bilgi ekonomisi ve bilgi teknolojisi, teknolojik gelişme ve yatırımlar,

uluslararası sermaye akımları, yatırım ve borçlanma, uluslararası finansal kurumlar, sermaye birikimi ve

bankacılık sistemi, ekonomik bütünleşmeler, yenilenebilir enerji kaynakları yatırımı ve bölgesel etkileri, finans,

finansal ekonomi, finansal piyasalar ve kurumlar, uluslararası finans, uluslararası ekonomi, çalışma ekonomisi,

sermaye piyasaları, girişim sermayesi, muhasebe ve denetim, kamu ekonomisi, sosyal politika, çalışma ve istihdam

psikolojisi, çalışma sosyolojisi, yoksulluk, sosyal dışlanma, işsizlik, çalışma ilişkileri, insan kaynakları ve

ayrımcılık, piyasa özgürlüğü ve küresel krizler, krizler için maliye politikası, kriz ortamında para ve maliye

politikası uyumlaştırması, kriz döneminde teşvik politikaları, hükümetin değişen rolü ve maliye politikasının

dönüşümü, mali disiplin ve bütçe politikaları gibi çeşitli bilim dallarında ve sektörlerde güncel ve çok yönlü

konuları kapsayacaktır. Kongremizde belirtilen konu başlıklarında, güncel ve gündeme dair sorun ve konu

alanlarının ele alınması, küresel ve yerel gelişmelerin değerlendirilmesi, bilim insanları arasında kültür

alışverişlerinin yapılması, işbirliklerinin oluşturulması ve sorunlara çözüm geliştirmesine öncülük edecek

projelerin geliştirilmesi hedeflenmektedir.

Kongrenin gerçekleştirilmesinde önemli katkıları olan paydaşlarımız Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sakarya

Üniversitesi ve Uluslararası Vizyon Üniversitesine teşekkür ederim. Her aşamada bizden desteğini esirgemeyen

Prof.Dr. Mustafa Mıynat, Prof.Dr. Ahmet Vecdi Can, Prof.Dr. Şakir Sakarya ve Prof.Dr. Mensur Nureddin’e

çalışma arkadaşlarım Doç.Dr. Başak Aydem Çiftçioğlu, Doç.Dr. Zerrin Fırat, Dr.Öğr.Üyesi Filiz Eryılmaz,

Öğr.Gör. Neslihan Kızıler, Araş.Gör. Muhammed Çelik, Proj.Asist. Nilay Akbulut ve emeği geçen tüm

arkadaşlarıma teşekkür ederim.

Kongremiz kapsamında sizleri Bursa ilimizde ağırlamanın gururu ile hepinizi bilimsel ve sosyal bir paylaşıma

davet ediyor, saygı ve sevgilerimizi sunuyoruz.

Prof. Dr. Mehmet YÜCE (Bursa Uludağ University)

Prof. Dr. Mustafa MIYNAT (Manisa Celal Bayar University)

Prof. Dr. Ahmet Vecdi CAN (Sakarya University)

Prof. Dr. Şakir SAKARYA (Balıkesir University)

Assoc.Dr. Abdulmecit NUREDİN (International Vision University)

Coordinators of The Congress / Kongre Koordinatörleri

Bursa Uludağ University


Bursa/Turkey

5. INTERNATIONAL CONGRESS OF ECONOMICS AND BUSINESS5. ULUSLARARASI EKONOMİ VE İŞLETME KONGRESİ

11 Nisan 2019 / April 11, 2019 09:00-10:00 Kayıt / Registration

10:00-10:30 Açılış Töreni / Opening Ceremony Bursa Uludağ Üniversitesi Mete Cengiz Kültür Merkezi (Büyük salon) / Bursa Uludag University Mete Cengiz Culture Center (Big hall)

10:30-12:30 Açılış Paneli/ Opening Panel Bursa Uludağ Üniversitesi Prof.Dr. Mete Cengiz Kültür Merkezi (Büyük salon) / Bursa Uludag University Prof.Dr. Mete Cengiz Culture Center (Big hall)

13:00-14:30 Öğle Yemeği / Lunch

15:00-16:15 1.Oturumlar / I. SessionsSalon 1, Salon 2, Salon 3, Salon 4, Salon 5

16:15-16:30 Çay-Kahve Arası / Coffee Break

16:30-17:45 2. Oturumlar / II. SessionsSalon 1, Salon 2, Salon 3, Salon 4, Salon 5

19:00 Gala Yemeği / Gala Dinner

12 Nisan 2019 / April 12, 2019 09:30-10:45 3. Oturumlar / III. Sessions

Salon 1, Salon 2, Salon 3, Salon 4, Salon 5

10:45-11:00 Çay-Kahve Arası / Coffee Break

11:00-12:15 4. Oturumlar / IV. SessionsSalon 1, Salon 2, Salon 3, Salon 4, Salon 5

13:00-14:30 Öğle Yemeği / Lunch

15:00-16:15 5. Oturumlar / V. SessionsSalon 1, Salon 2, Salon 3, Salon 4, Salon 5

I. OTURUM - SESSION I 15:00- 16:15

11 NİSAN 2019 PERŞEMBE

1.Salon

Prof. Dr. Mehmet Eryılmaz

Turkey-Iran Economıc Relations under Shadow of Syrian War Babak Sadri Sayyad, Sadri Alibabalu Sakarya University

Comparative Analysis Of The Relationship Between The Expected Credit Loss Model And The Capital Regulation in Banks Prof.Dr. Daniela Feschiyan, Chief.Asist.Dr. Radka Andasarova University of National and World Economy

Impact of the British Colonial Rule in Bengal (1764-1835) Abdulla Al Mahmud Quality Education College, Khilgaon, Dhaka

Reflections Towards UNSC Resolution 2341/2017: Framing International Legal Protection For Critical Infrastructure Vesna Poposka International Vision University

2.Salon

Prof. Dr. Ahmet

Vecdin Can

Pay Senedi Getirilerinin Belirleyicilerinin Analizi: Borsa İstanbul'da Araştırma

Dr. Anıl Gacar, Araş.Gör. Burcu Kocarık Gacar, Doç.Dr. Kadir Karagöz

Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Geleneksel Bütçeleme ve Bütçe Ötesi Model

Dr.Öğr.Üyesi Tekmez Kulu, Doç.Dr. Mustafa Kırlı


Üniversitelerin Bölge Ekonomilerine Etkileri: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Örneği

Doç.Dr.Rabia Aktaş, Doç.Dr.Sibel Karğın, Dr.Öğr.Üyesi Nuray Demirel Arıcı


Türkiye Altın Piyasasında Mevsimsellik ve Alternatif Yatırım Araçlarının Etkisi

Doç.Dr. Kadir Karagöz, Dr. Anıl Gacar



Bursa/Turkey

3.Salon

Dr.

Ahmet Serdar

Arap Baharının Türkiye’nin Uluslararası Ticaretine Etkisi: Panel Çekim Modeli

Dr.Öğr.Üyesi Ayberk Şeker

Bursa Teknik Üniversitesi

Klasik Dönem Osmanlı İktisadi Düşüncesinin Weberyen Açıdan Ele Alınması

Öğr.Gör.Dr. Ahmet Yavuz Çamlı


Martin Buber -Edgar Morin Hattı ya da Siyaset Felsefesi Perspektifinden İnsan Doğası Kavramı Bağlamında

Paradigmatik Bir Dönüşüm

Dr. A.Emre Zeybekoğlu

Bursa Uludağ Üniversitesi

Türkiye ile Balkan Ülkeleri Arasında Uluslararası Ticarette Bölgesel İşbirliğinin Önemi Dr. Ahmet Serdar Bursa Uludağ Üniversitesi

Avrupa’nın Doğalgaz Talebini Karşılamada Rekabet Ortamının Geliştirilmesinde Azerbaycan’ın Rolü

Dr.Öğr.Üyesi Tekmez Kulu, Doç.Dr. Elşad Yusifov

Manisa Celal Bayar Universiteti- Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti

4.Salon

Doç. Dr. Başak

Aydem Çiftçioğlu

Yöneticilerin Makyavelist Yönetsel Uygulamalara Başvurma Eğilimlerinin Bireysel Öncüllerinin İncelenmesi

Dr.Öğr.Üyesi Emrah Özsoy

Sakarya Üniversitesi

Psikolojik Sermayenin Çalışan Tutumlarına Etkisi

Dr.Öğr.Üyesi Osman Uslu


Örgütsel Esnekliğin Örgütsel Çeviklik Üzerine Etkisi: Sakarya Organize Sanayi Bölgesi'nde Faaliyet Gösteren Orta ve Büyük Ölçekli İşletmeler Üzerinde Bir Uygulama

Yeşim Koçyiğit, Bülent Akkaya

İstanbul Gelişim Üniversitesi- Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Sığorta Biznesin Təşkilinin Təkmilləşdirilməsi

Doç.Dr. Vəliyev Anar, Dr.Öğr.Üyesi Tekmez Kulu

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti- Manisa Celal Bayar Universiteti

Taraftarların Spor Klübüne İlişkin Prestij Algısının Taraftarlık Özdeşleşmesi Üzerindeki Etkilerini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma

Doç.Dr. Başak Aydem Çiftçioğlu, Benan Gök


5.Salon

Prof. Dr. İbrahim Bakırtaş

A Global Branding Program: "TURQUALITY®" with a New Perspective

Dr. Tuğçe Danacı Ünal, Asst.Prof.Dr. Ayberk Şeker, Assoc.Prof.Dr. Ramazan Nacar

Manisa Celal Bayar University- Bursa Technical University

The Financial Consequences of Earthquakes On the Stock Markets and Economic İndicators

Res.Asst.Dr. Tuna Can Güleç

Manisa Celal Bayar University

Financial Stability or Enviromental Quality: A Dilemma Could Be Exist for Emerging Countries?

Asst.Prof.Dr. Mümin Atalay Çetin, Prof.Dr. İbrahim Bakırtaş

Aksaray University

The Relationship Between Currency Depreciation and Dollarization of Savings in Turkish Economy Res.Asst.Dr. Tuna Can Güleç Manisa Celal Bayar University


Bursa/Turkey

II. OTURUM - SESSION II 16:30 - 17:45

11 NISAN 2019 PERŞEMBE

1.Salon

Dr. Öğr.

Üyesi Filiz

Eryılmaz

The Impact of Foreign Direct Investment on Economic Growth in Somalia

İsmail Adan Mohamed

Kocaeli University

An Empirical Analysis of the Environmental Kuznets Curve: The Case Study of Cameroon Aboubakary Nulambeh Ndzembanteh, Nueraili Wusiman Bursa Uludag University

Financial Institutions in Kosovo and Their Role in Economic Stability

Dr.Sc. Luan Vardari, Gülay Keskin

Prizren University- Çanakkale University

The Iron Silk Road and Its Role in the Turkey- Afghanistan Economic Relations

Ghulam Faroq Keskin

Balkh University

2.Salon

Prof. Dr. Adnan Gerçek

Vergi Hukukunda Kıyas Yasağı İlkesinin Değerlendirilmesi

Dr.Öğr.Üyesi Özge Önkan

Sinop Üniversitesi

Konkordatonun Vergisel Sonuçlarının İncelenmesi

Dr.Öğr.Üyesi Feride Bakar Türegün


Türk Gelir İdaresinde Dijital Dönüşüm ve Yansımaları

Prof.Dr. Adnan Gerçek


Gümrük Kabahatlerinin "Ölçülülük İlkesi" Açısından Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi Prof.Dr. Mehmet Yüce, Öğr.Gör. Neslihan Kızıler Bursa Uludağ Üniversitesi

3.Salon

Prof. Dr. Ahmet Vecdi

Can

Meslek Liseleri Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Mesleki Yeterliliklerinin İşletmeler Açısından Değerlendirilmesi: Gebze Örneği

Halil İbrahim Göksu


Devlet Üniversitelerinde Kurumsal Yönetime Giden Yolda Önemli Bir Adım: İç Kontrol

Öğr.Gör. Hatice Türk


Adli Muhasebe: Adli Muhasebecilik Mesleği Yetkinlikleri ve Önemi

Ece Özcan, Dr.Öğr.Üyesi Hakan Aracı


Vergisel Bilgilerin Otomatik Değişimi ve Türkiye’ye Etkileri

Gökhan Güney

Bursa Uludağ Üniversitesi Denetim Komitesinin Örgüt İçindeki Yeri ve İlişki Boyutları Arş.Gör.Dr. Batuhan F. Mollaoğulları, Prof.Dr. Semra Öncü Manisa Celal Bayar Üniversitesi

4.Salon

Katılım Bankaları Müşterilerinin Hizmet Kalite Algıları: Demografik Özellikler Açısından Bir Araştırma

Müslime Sözen, Doç.Dr. Erkan Özdemir


Ölçek Ekonomileri ve Optimal İşletme Büyüklüğü Dilek Durak, Doç.Dr. Emine Karo, Havva Şaban Uluslararası Vizyon Üniversitesi- South Russian Üniversity


Bursa/Turkey

Doç. Dr. Erkan

Özdemir

İslami Finansın Küresel Finans Sisteminin Yerini Alması ve Yeni Finansal Sistem

Prof.Dr. Mensur Nureddin, Araş.Gör. Günter Mercan, Araş.Gör. Nazife Yakubova Domazet

Uluslararası Vizyon Üniversitesi- Aziz Kiril ve Metodiy Üniversitesi- Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Yabancı Yatırımların Teşvikinde İşçi Maliyetlerin Etkisi -Makedonya Örneği

Doç.Dr. Bülent Derviş

Uluslararası Vizyon Üniversitesi

5.Salon

Prof. Dr. Mustafa Mıynat

Elektronik Ticaretin Etkileri ve Elektronik Ticarette Karşılaşılan Sorunlar Doç.Dr. Davran Yuldaşev Kırgızistan- Türk Manas Üniversitesi

Teknokentlerin Yüksek Teknolojili Ürün İhracatına Etkisi: Türkiye Örneği Doç.Dr. İlkay Dilber, Beyza Nur Mıynat Taşdemir Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Yapay Zeka ve Ticaret Savaşları Saleh Mehdiyev, Dr.Öğr.Üyesi Hayriye Başçı Nur Manisa Celal Bayar Üniversitesi

E-İhracat Uygulamaları, Gelişimi ve Türkiye'nin E-İhracat Potansiyeli Hüseyin Atay, İsmail Gürhan Zübeyir Bursa Uludağ Üniversitesi- Yalova Üniversitesi

Örgütsel Destek ve Psikolojik Sahipliğin, Risk Alma Eğilimi ve Bireysel Performansa Etkisi, Güvenlik

Personeli Üzerine Bir Araştırma

Dr.Öğr.Üyesi Serhat Erat Gebze Teknik Üniversitesi

III. OTURUM - SESSION III

09:30 - 10:45 12 NİSAN 2019 CUMA

1.Salon

Prof. Dr. Mehmet

Yüce

Mali Güce Göre Vergilendirme

Arş.Gör.Dr. Hakan Bay

Dokuz Eylül Üniversitesi

Vergi Direnci- Vergi Uyumu

Prof.Dr. Zeynep Arıkan, Araş.Gör. Ahmet İnneci

Dokuz Eylül Üniversitesi Yargı Kararları Çerçevesinde Ticari Defterlerin Delil Nİteliğinin Değerlendirilmesi Ezel Altunay, Prof.Dr. Mehmet Yüce Bursa Uludağ Üniversitesi

Plastik Poşet Vergisi ve Seçilmiş Ülke Uygulamaları

Prof. Dr. Tülin Canbay, Arş.Gör. Yücel Ergün


Türkiye'de Yenilebilir Enerjiye Yönelik Vergisel Teşvikler

Doç.Dr. Mine Biniş

Balıkesir Üniversitesi

2.Salon

Doç. Dr.

Başak Aydem

Çiftçioğlu

Büyük ve Orta Boy işletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı'nın (BOBİ FRS) TMS/TFRS'ye Getirdiği Yenilikler ve Uygulamasında Karşılaşılan Güçlükler

Dr.Öğr.Üyesi Fatma Akyüz, Öğr.Gör.Dr. Tolga Yeşil, Yeliz Uslu

Uşak Üniversitesi Yeni Nesil Kurumsal Kaynak Planlaması ve İşletme Açısından Önemi Dr.Öğr.Üyesi Hakan Aracı, Vildan Şen Manisa Celal Bayar Üniversitesi

BIST'te İşlem Gören Aracı Kurumların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi: ARAS ve CORPAS Yöntemleri ile Bir Uygulama

Dr.Öğr.Üyesi Özlem Kuvat, Araş. Gör. Melek Aksu, Prof.Dr. Şakir Sakarya



Bursa/Turkey

Stratejik Yönetim Sürecinde Orta Düzey Yöneticiler

Araş.Gör. Şükran Gökçe

Necmettin Erbakan Üniversitesi

İş Aramada Örgüt ve Çalışan Uyumu: Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin İş Değerleri ile İlişkisi

Seda Mumlu Karanfil İstanbul Üniversitesi

3.Salon

Prof. Dr. Filiz

Giray

Risk İştahı ile Likidite Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği Arş.Gör. Gönül Çifçi, Dr.Öğr.Üyesi Şükriye Gül Reis

Adıyaman Üniversitesi- Gaziantep Üniversitesi

Enerjiyle Genişletilmiş Üretim Fonksiyonunun ARDL ve Ridge Regresyonla Tahmini: Türkiye'den Bulgular

Mehmet Fırat Olgun, Dr.Öğr.Üyesi Hasan Ağan Karaduman

Yıldız Tenik Üniversitesi

Eğitim, Bilgi Ekonomisi, Ekonomik Gelişme İlişkisi Araş.Gör. Betül İnam Bursa Uludağ Üniversitesi

Tüketicilerin Uzak Doğu Asya Kökenli Ürünlere Karşı Tutumu: Çin ve Güney Kore Karşılaştırması

Araş.Gör. Ayşenur Efe


Türkiye’de Kurulan İslami ve Geleneksel Yatırım fonlarının Karşılaştırmalı Performans Analizi

Melek Aksu, Doç.Dr.Sinan Aytekin, Prof.Dr. Şakir Sakarya


4.Salon

Doç. Dr.

Zerrin Fırat

Kadınlara Yönelik Ayrımcılık, Cam Tavan Sendromu ve Kadın Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Karşılaştıkları Zorluklar Ebru Güler, Doç.Dr. Zerrin Fırat Bursa Uludağ Üniversitesi

Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarında Maliyet Faktörü Dr.Öğr.Üyesi Gülay İrak, Arş.Gör. Nihal Altun Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi- Bursa Teknik Üniversitesi

SMMM Adaylarının Zorunlu Olarak Yaptıkları Stajın Mesleki Gelişimlerine Etkileri Adem Şen, Doç.Dr. Zerrin Fırat Bursa Uludağ Üniversitesi

Yükseköğretim Kurumlarında Öğrenim Yönetim Sistemlerinin Bilgi Teknolojileri Kapsamında Eğitsel Faaliyetlerde Kullanımı: Uludağ Üniversitesi Örneği Erdem Özüçelik Bursa Uludağ Üniversitesi

5.Salon

Prof. Dr.

Şakir Sakarya

Vergi Oranlarındaki İndirimin Sektör Endeksleri Üzerindeki Etkisi: BIST'de Bir Araştırma

Dr.Öğr.Üyesi Hasan Hüseyin Yıldırım, Kemal Faruk Yazgan, Prof.Dr. Şakir Sakarya


Marka Değeri ve Hisse Getirisi Arasındaki İlişkinin Tespiti: BIST 50 Endeksi İçin Bir Araştırma

Prof.Dr. Mehmet Emin Akkılıç, Dr.Öğr.Üyesi Hasan Hüseyin Yıldırım


Türk Bankacılık Sektöründe Etkinlik- Rekabet İlişkisi

Dr. Deniz Erer, Dr. Elif Erer

Ege Üniversitesi

Türkiye'de Tüketici Güven Endeksi ve Seçilmiş Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki

Doç.Dr. Melih Özçalık, Doç.Dr. Ece Demiray Erol


Türkiye’de Enflasyon ve Vergi Gelirleri İlişkisi

Doç.Dr. Melih Özçalık, Doç.Dr. Ece Demiray Erol



Bursa/Turkey

IV. OTURUM - SESSION IV

11:00 - 12:15 12 NİSAN 2019 CUMA

1.Salon

Doç. Dr.

Başak Aydem

Çiftçioğlu

Integration of Activity Based Costing to the Environmental Management Accounting

Asst.Prof.Dr. Funda Özçelik

Bursa Uludag University

The Role of Microfinance on Welfare and Poverty Reduction in Somaliland Prof.Dr. Halit Yanıkkaya, Ahmed Moumin Hussein Gebze Technical University

Differences Of National Treatment Principle Under The GATT And GATS Asst.Prof.Dr. Sinan Misili Bursa Uludag University Investigation of Marketing Strategies using Porter’s Five Forces Frameworks in Still Converting Equipments at Converting Industry Ryan S.Erbaş, Daisy G.Erbaş Westcliff University

2.Salon

Prof. Dr. Filiz Giray

Türkiye'de GSYH’nin Vergi Gelirlerine Etkisi: Doğu Marmara Bölgesine İlişkin Panel Veri Analizi Prof.Dr. Filiz Giray, Öğr.Gör. Özgür Mustafa Ömür Bursa Uludağ Üniversitesi- Giresun Üniversitesi

Bütçenin Yargısal Denetimi Kapsamında Sayıştay’ın Rolü Dr.Öğr.Üyesi Güngör Özcan Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Denge Reel Döviz Kuru Üzerinde Kamu Borcunun Rolü: Doğrusal Olmayan Bir Yaklaşım

Dr. Elif Erer, Dr. Deniz Erer

Ege Üniversitesi

Yoksulluğu Azaltma Çabalarının Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Prof.Dr. Mehmet Yüce, Nilay Akbulut


Eğitim Harcamaları İçinde Kamu Payı: Türkiye-OECD Ülkeleri Karşılaştırması

Prof.Dr. Filiz Giray


3.Salon

Prof. Dr. Mustafa Mıynat

Yabancı Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Türleri ve Düzeyleri

Dr.Öğr.Üyesi Nilüfer Rüzgar


Bankacılık Sektörü Risk- Getiri Karakteristikleri Dr.Öğr. Üyesi Hakan Aracı, Gökhan Berk Özbek, Öğr.Gör. Bahadır Bilge Aycan Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Küreselleşme Bağlamında İslami Endeks Değerlerinin İncelenmesi Dr.Öğr. Üyesi Hakan Aracı, Gökhan Berk Özbek, Öğr.Gör. Uğur Bilgen

Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Sektörü Çalışanlarının Görev Performansı ve Bağlamsal Performans Davranışlarının Lider-Üye Etkileşimi Teorisi Çerçevesinde İncelenmesi Dr.Öğr.Üyesi Nilüfer Rüzgar, Araş.Gör. Ömer Faruk Çelebi Bursa Teknik Üniversitesi Bireysel Yenilikçilik Eğitiminin Turizm Lisans Eğitimi Alan Öğrenciler Açısından Değerlendirilmesi Dr.Öğr.Üyesi Sağbetullah Meriç, Doç.Dr. Öznur Bozkurt, Hamit Işık Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi-Düzce Üniversitesi-Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi

Türkiye'de Genç İşsizlik - Büyüme İlişkisi Üzerine Bir Ekonometrik Analiz

Doç.Dr. İlkay Dilber, Ecem Börekci


Bütçeleme Süreçlerinde Etik İklim ve Rol Belirsizliğinin Bütçesel Katılım ve Dağıtımsal Adalet Üzerindeki Etkisi

Doç.Dr. Rahmi Yücel, Öğr.Gör. Derya Yücel

Abant İzzet Baysal Üniversitesi


Bursa/Turkey

4.Salon

Doç. Dr. Rahmi Yücel

Tarım Ekonomisi Dergisi'nin Bibliyometrik Analizi (1992-2018)

Dr. Şener Uysal Manisa Bağcılık Enstitüsü Müdürlüğü

SSCB Sonrası Kırgızistan'ın Kalkınması Açısından Sosyo-Ekonomik ve Dış Politik Etkenlerin Önemi (Atılması Gereken Adımlar)

Cholpon Kambarova, Luiza Hamrabaeva


Kırgızistan'dan Gerçekleşen İşgücü Göçünün Nedenleri ve Göçü En Aza İndirmek İçin Çözüm Önerileri

Doç.Dr. Gulnara Pulatova

Uluslararası Kantörö Şaripoviç Toktomamatov Üniversitesi

5.Salon

Prof. Dr.

Ahmet Vecdi Can

İşyükü Sorunuyla Mücadele Bağlamında Cebri İcra Organizasyon Reformu İhtiyacı: Türkiye Örneği

Dr.Öğr.Üyesi Cengiz Topel Çelikoğlu Bursa Uludağ Üniversitesi

E- Ticaret İşlemlerinde Vergilendirme Sorunları

Prof.Dr.Mensur Nureddin, Arş. Gör.Nazife Yakupova Domazet

Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Değişen Konjonktürde Türkiye’nin Entegrasyonlar ile Dış Ticaret Analizi Doç.Dr. Erdem Hepaktan, Arş.Gör. Betül Sarı Aksakal Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Markanın Makedonya’da Önemi, Marka Değerlendirme Yöntemleri ve Finansal Açıdan Marka Değerinin Ölçülmesine Yönelik Örnek Metod Yusuf Ayrula Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Sürdürülebilir Enerji Politikaları Kapsamında Karbon Emisyonu ve Karbon Vergisi Uygulamaları Dr.Öğr.Üyesi Pelin Mastar Özcan, Cevriye Yüksel Yıldırım Manisa Celal Bayar Üniversitesi

V. OTURUM SESSION V 15:00 - 16:15

12 NİSAN 2019 CUMA

1.Salon

Prof. Dr. Mehmet Eryılmaz

The Political Economy of Taxation and Economic Growth : An Econometric Analysis in Turkey (1923-2018) Dr. Hülya Bulut İstanbul Arel University

The Role of Foreign Direct Investment on Female Labor Force Participation: Evidence From Emerging Markets Asst.Prof.Dr. Mümin Atalay Çetin Aksaray University

Education, Patent and Economic Growth: A Comparative Analysis between Malaysia and Turkey Nueraili Wusiman, Aboubakary Nulambeh Ndzembanteh Bursa Uludag University

Investigation of Organizational Development and Change Management for an US California Bank Daisy G.Erbaş, Ryan S.Erbaş Westcliff University

2.Salon

Prof. Dr. Mehmet

Yüce

Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi (Makedonya Örneği) Doç.Dr. Osman Emin Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Sosyal Sorumlu Yatırımlar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma: Avrupa Birliği ve Türkiye Örnekleri Dr.Öğr.Üyesi Nuray Demirel Arıcı Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Günümüz Modasına Uyarlanmış Kazak Türklerinin Milli Kıyafetlerin Üretiminin Kültürel Önemi ve Ekonomiye Katkısı Prof.Dr. Mehmet Yüce, Gulkhanys Arystanova Bursa Uludağ Üniversitesi


Bursa/Turkey

Endüstri 4.0 Işığında Yalın Üretim ve Yalın Muhasebe Dr.Öğr.Üyesi İlkay Ejder Erturan, Doç.Dr. Emre Ergin Düzce Üniversitesi- Kocaeli Üniversitesi

3.Salon

Doç. Dr.

Osman Emin

Hedonik ve Faydacı Tüketim Davranışları ile Online Alışveriş Sıklığı Arasındaki İlişki Prof.Dr. Mehmet Marangoz, Öğr.Gör. Taha Coşkun Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

Son Dönemde Türkiye'ye Gelen Doğrudan Yatırımlardaki Gelişmeler: Doğrudan Yabancı Yatırım Güven Endeksi ve Küresel Rekabet Endeksi Açısından Bir Değerlendirme Dr.Öğretim Üyesi Pelin Mastar Özcan, Doç.Dr. Gül Kayalıdere Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Pazarlama Psikolojisi (NöroPazarlama) Doç.Dr. Osman Emin, Havva Şaban Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Termal Turizm İşletmelerinde Deneyimsel Pazarlamanın Müşteri Memnuniyetine Etkisi: Bursa İlinde Bir Araştırma Prof.Dr. Ahmet Gürbüz, Adil Karasu Karabük Üniversitesi

Ekonomi Haberlerinin Ortaya Çıkış Şekillerinin Bireysel Yatırım Kararları Üzerindeki Etkisi Dr.Öğr.Üyesi Murat Atik, Dr.Öğr.Üyesi Bülent Yılmaz, Dr.Öğr.Üyesi Hakan Yapar Milli Savunma Üniversitesi

4.Salon

Doç. Dr. Başak

Aydem Çiftçioğlu

Türkiye'de Finansal Serbestleşme ve Enflasyon İlişkisi Dr.Öğr.Üyesi Serap Barış, Öğr.Gör.Serap Oruç Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

Finans 4.0 ve FinTech Firmalarının Ekonometrik Analizi Dr.Öğr.Üyesi Umut Burak Geyikçi, Dr.Öğr.Üyesi Fatma İzmirli Ata Manisa Celal Bayar Üniversitesi

BIST30 Endeksine Giren ve Çıkan İşletmelerin Hisse Senedi Getirilerindeki Değişimin Olay Çalışması Yöntemi ile Belirlenmesi Dr.Öğr.Üyesi Hasan Hüseyin Yıldırım, Dr.Öğr.Üyesi Haşim Bağcı Balıkesir Üniversitesi- Aksaray Üniversitesi

İnovasyonun Finansal Tablolarda Gösterilmesi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri Dr.Öğr.Üyesi Fatma İzmirli Ata, Dr.Öğr.Üyesi Umut Burak Geyikçi Manisa Celal Bayar Üniversitesi

5.Salon

Doç. Dr. Öznur

Bozkurt

Girişimcilik 4.0 Ama Nasıl? Kavramsal Bir Çerçeve Doç. Dr. Öznur Bozkurt Düzce Üniversitesi

Veri Güvenliğinde Hash Fonsksiyonların Önemi Öğr.Gör. Fehmi Skender, Öğr.Gör. İlker Ali Uluslararası Vizyon Üniversitesi

Yenilikçi Eğitim ile Dijital Yetkinlik ve Girişimcilik Becerilerinin Geliştirilmesi - Kuzey Makedonya Örneği Dr. Aybeyan Selimi, Arafat Üsein Uluslararası Vizyon Üniversitesi

MCBÜ Bünyesindeki Öğrenci ve Personelin Harcamalarının Analizi Doç.Dr. Çiğdem Sofyalıoğlu, Doç.Dr. Burak Kartal, Dr.Öğr.Üyesi Aynur İncekırık Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Mesleki Bağlılık ve Meslek Odasından Memnuniyetin Kayıtdışılık Algısına Etkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Araştırma Doç.Dr. Rahmi Yücel Abant İzzet Baysal Üniversitesi


Bursa/Turkey

İÇİNDEKİLER

Comparative Analysis of the Relationship between the Expected Credit Loss Model and the Capital Regulation

in Banks ................................................................................................................................................................ 1

Turkey-Iran Economic Relations under Shadow of Syrian War (2011-2018) ..................................................... 2

Impact of the British Colonial Rule in Bengal (1764 – 1835) .............................................................................. 3

Reflections Towards UNSC Resolution 2341/2017: Framing İnternational Legal Protection for Critical

İnfrastructure ........................................................................................................................................................ 4

Pay Senedi Getirilerinin Belirleyicilerinin Analizi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma ......................................... 5

Geleneksel Bütçeleme ve Bütçe Ötesi Model ...................................................................................................... 6

Üniversitelerin Bölge Ekonomilerine Etkileri: Manisa Celal Bayar Üniversitesi Örneği .................................... 7

Türkiye Altın Piyasasında Mevsimsellik ve Alternatif Yatırım Araçlarının Etkisi .............................................. 8

Arap Baharının Türkiye’nin Uluslararası Ticaretine Etkisi: Panel Çekim Modeli ............................................... 9

Klasik Dönem Osmanlı İktisadi Düşüncesinin Weberyen Açıdan Ele Alınması ............................................... 11

Martin Buber - Edgar Morin Hattı ya da Siyaset Felsefesi Perspektifinden İnsan Doğası Kavramı Bağlamında

Paradigmatik Bir Dönüşüm ................................................................................................................................ 12

Türkiye ile Balkan Ülkeleri Arasında Uluslararası Ticarette Bölgesel İşbirliğinin Önemi ................................ 13

Avrupa’nin Doğalgaz Talebini Karaşilamada Rekabet Ortaminin Geliştirilmesinde Azerbaycan’in Rolü ...... 14

Yöneticilerin Makyavelist Yönetsel Uygulamalara Başvurma Eğilimlerinin Bireysel Öncüllerinin İncelenmesi

............................................................................................................................................................................ 15

Psikolojik Sermayenin Çalışan Tutumlarına Etkisi ............................................................................................ 16

Örgütsel Esnekliğin Örgütsel Çeviklik Üzerine Etkisi: Sakarya Organize Sanayi Bölgesi’nde Faaliyet Gösteren

Orta ve Büyük Ölçekli İşletmeler Üzerinde Bir Uygulama ................................................................................ 17

Sığorta Biznesin Təşkilinin Təkmilləşdirilməsi ................................................................................................. 18

Taraftarların Spor Kulübüne İlişkin Prestij Algısının Taraftarlık Özdeşleşmesi Üzerindeki Etkilerini

İncelemeye Yönelik Bir Çalışma ....................................................................................................................... 19

A Global Branding Program: “TURQUALITY®” with a New Perspective ...................................................... 20

The Financial Consequences of Earthquakes On the Stock Markets and Economic Indicators ......................... 21

Financial Stability or Environmental Quality: A Dilemma Could Be Exist for Emerging Countries? .............. 22

The Relationship Between Currency Depreciation and Dollarization of Savings in Turkish Economy ............ 23

The Impact of Foreign Direct Investment on Economic Growth in Somalia ..................................................... 24

An Empirical Analysis of the Environmental Kuznets Curve: The Case Study of Cameroon ........................... 25

Financial Institutions in Kosovo and Their Role in Economic Stability ............................................................ 26

The Iron Silk Road and Its Role in the Turkey-Afghanistan Economic Relations ............................................. 27

Vergi Hukukunda Kıyas Yasağı İlkesinin Değerlendirilmesi ............................................................................ 28

Konkordatonun Vergisel Sonuçlarının İncelenmesi ........................................................................................... 29


Bursa/Turkey

Türk Gelir İdaresinde Dijital Dönüşüm ve Yansımaları .................................................................................... 30

Gümrük Kabahatlerinin “Ölçülülük İlkesi” Açısından Anayasa Mahkemesi Kararları Çerçevesinde

Değerlendirilmesi ............................................................................................................................................... 31

Meslek Liseleri Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Mesleki Yeterliliklerinin İşletmeler Açısından

Değerlendirilmesi: Gebze Örneği ....................................................................................................................... 32

Devlet Üniversitelerinde Kurumsal Yönetime Giden Yolda Önemli Bir Adım: İç Kontrol .............................. 33

Adli Muhasebe: Adli Muhasebecilik Mesleği Yetkinlikleri ve Önemi .............................................................. 34

Vergisel Bilgilerin Otomatik Değişimi ve Türkiye’ye Etkileri .......................................................................... 35

Denetim Komitesinin Örgüt İçindeki Yeri ve İlişki Boyutları ........................................................................... 36

Katılım Bankaları Müşterilerinin Hizmet Kalite Algıları: Demografik Özellikler Açısından Bir Araştırma..... 37

Ölçek Ekonomileri ve Optimal İşletme Büyüklüğü ........................................................................................... 38

İslami Finansın Küresel Finans Sisteminin Yerini Alması ve Yeni Finansal Sistem ......................................... 39

Elektronik Ticaretin Etkileri ve Elektronik Ticarette Karşılaşılan Sorunlar ...................................................... 41

Teknokentlerin Yüksek Teknolojili Ürün İhracatına Etkisi: Türkiye Örneği ..................................................... 42

Yapay Zeka ve Ticaret Savaşları ........................................................................................................................ 43

E- İhracat Uygulamaları, Gelişimi ve Türkiye’nin E-İhracat Potansiyeli .......................................................... 44

Örgütsel Destek Ve Psikolojik Sahipliğin, Risk Alma Eğilimi Ve Bireysel Performansa Etkisi, Güvenlik

Personeli Üzerine Bir Araştırma ........................................................................................................................ 46

Mali Güce Göre Vergilendirme .......................................................................................................................... 47

Vergi Direnci – Vergi Uyumu ............................................................................................................................ 48

Yargı Kararları Çerçevesinde Ticari Defterlerin Delil Niteliğinin Değerlendirilmesi ....................................... 49

Plastik Poşet Vergisi ve Seçilmiş Ülke Uygulamaları ........................................................................................ 50

Türkiye’de Yenilebilir Enerjiye Yönelik Vergisel Teşvikler ............................................................................. 51

Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı’ nın (BOBİ FRS) TMS/TFRS’ ye Getirdiği

Yenilikler ve Uygulanmasında Karşılaşılan Güçlükler ...................................................................................... 52

Yeni Nesil Kurumsal Kaynak Planlaması ve İşletme Açısından Önemi ............................................................ 53

BIST’te İşlem Gören Aracı Kurumların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi: ARAS ve COPRAS

Yöntemleri ile Bir Uygulama ............................................................................................................................. 54

Stratejik Yönetim Sürecinde Orta düzey Yöneticiler ......................................................................................... 55

İş Aramada Örgüt ve Çalışan Uyumu: Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin İş Değerleri ile İlişkisi ...................... 56

Risk İştahı ile Likidite Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği .................................................................................. 57

Enerjiyle Genişletilmiş Üretim Fonksiyonunun ARDL ve Ridge Regresyonla Tahmini: Türkiye’den Bulgular

............................................................................................................................................................................ 58

Eğitim, Bilgi Ekonomisi, Ekonomik Gelişme İlişkisi ........................................................................................ 59

Tüketicilerin Uzak Doğu Asya Kökenli Ürünlere Karşı Tutumu: Çin ve Güney Kore Karşılaştırması ............ 60

Türkiye’de Kurulan İslami ve Geleneksel Yatırım Fonlarının Karşılaştırmalı Performans Analizi .................. 61

Kadınlara Yönelik Ayrımcılık, Cam Tavan Sendromu ve Kadın Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin

Karşılaştıkları Zorluklar ..................................................................................................................................... 62

Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarında Maliyet Faktörü ................................................................... 63


Bursa/Turkey

SMMM Adaylarının Zorunlu Olarak Yaptıkları Stajın Mesleki Gelişimlerine Etkileri ..................................... 64

Yükseköğretim Kurumlarında Öğrenim Yönetim Sistemlerinin Bilgi Teknolojileri Kapsamında Eğitsel

Faaliyetlerde Kullanımı: Uludağ Üniversitesi Örneği ........................................................................................ 65

Vergi Oranlarındaki İndirimin Sektör Endeksleri Üzerindeki Etkisi: BIST’de Bir Araştırma ........................... 66

Marka Değeri ve Hisse Getirisi Arasındaki İlişkinin Tespiti: BIST 50 Endeksi İçin Bir Araştırma .................. 67

Türk Bankacılık Sektöründe Etkinlik-Rekabet İlişkisi ....................................................................................... 68

Türkiye’de Tüketici Güven Endeksi ve Seçilmiş Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki .................. 69

Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Vergi Gelirleri İlişkisi ............................................................................. 70

Integration of Activity Based Costing to the Environmental Management Accounting .................................... 71

The Role of Microfinance on Welfare and Poverty Reduction in Somaliland ................................................... 72

Differences Of National Treatment Principle Under The GATT And GATS .................................................... 73

Investigation of Marketing Strategies using Porter’s Five Forces Frameworks in Sthill Converting Equipments

at Converting Industry ........................................................................................................................................ 74

Türkiye’de GSYH’nin Vergi Gelirlerine Etkisi: Doğu Marmara Bölgesine İlişkin Panel Veri Analizi ............ 75

Bütçenin Yargısal Denetimi Kapsamında Sayıştay’ın Rolü ............................................................................... 76

Denge Reel Döviz Kuru Üzerinde Kamu Borcunun Rolü: Doğrusal Olmayan Bir Yaklaşım ........................... 77

Yoksulluğu Azaltma Çabalarının Etkinliğinin Değerlendirilmesi...................................................................... 78

Eğitim Harcamaları İçinde Kamu Payı: Türkiye OECD Ülkeleri Karşılaştırması ............................................. 79

Yabancı Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Türleri ve Düzeyleri .................................................................. 80

Bankacılık Sektörü Risk-Getiri Karakteristikleri ............................................................................................... 81

Küreselleşme Bağlamında İslami Endeks Değerlerinin İncelenmesi ................................................................. 82

Sağlık Sektörü Çalışanlarının Görev Performansı ve Bağlamsal Performans Davranışlarının Lider-Üye

Etkileşimi Teorisi Çerçevesinde İncelenmesi .................................................................................................... 83

Bireysel Yenilikçilik Eğiliminin Turizm Lisans Eğitimi Alan Öğrenciler Açısından Değerlendirilmesi .......... 84

Türkiye’de Genç İşsizlik- Büyüme İlişkisi Üzerine Bir Ekonometrik Analiz .................................................... 85

Bütçeleme Süreçlerinde Etik İklim ve Rol Belirsizliğinin Bütçesel Katılım ve Dağıtımsal Adalet Üzerindeki

Etkisi .................................................................................................................................................................. 86

Tarım Ekonomisi Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi (1992-2018) .................................................................... 87

SSCB Sonrası Kırgızistan’ın Kalkınması Açısından Sosyo-Ekonomik ve Dış Politik etkenlerin Önemi

(Atılması Gereken Adımlar) ............................................................................................................................... 88

Kırgızistan’dan Gerçekleşen İşgücü Göçünün Nedenleri ve Göçü En Aza İndirmek için Çözüm Önerileri ..... 89

İşyükü Sorunuyla Mücadele Bağlamında Cebri İcra Organizasyon Reformu İhtiyacı: Türkiye Örneği ............ 90

E-Ticaret İşlemlerinde Vergilendirme Sorunları ................................................................................................ 91

Değişen Konjonktürde Türkiye’nin Entegrasyonlar ile Dış Ticaret Analizi ...................................................... 92

Markanın Makedonya’da Önemi, Marka Değerlendirme Yöntemleri ve Finansal Açıdan Marka Değerinin

Ölçülmesine Yönelik Örnek Metod ................................................................................................................... 93

Sürdürülebilir Enerji Politikaları Kapsamında Karbon Emisyonu Ve Karbon Vergisi Uygulamaları ............... 94

The Political Economy of Taxation and Economic Growth: An Econometric Analysis in Turkey (1923-2018)

............................................................................................................................................................................ 95


Bursa/Turkey

The Role of Foreign Direct Investment on Female Labor Force Participation: Evidence from Emerging

Markets ............................................................................................................................................................... 96

Education, Patent and Economic Growth: A Comparative Analysis between Malaysia and Turkey ................ 97

Investigation of Organizational Development and Change Management for an US California Bank ............... 98

Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi (Makedonya Örneği) ..................................................................... 99

Sosyal Sorumlu Yatırımlar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma: Avrupa Birliği ve Türkiye Örnekleri ......... 100

Günümüz Modasına Uyarlanmış Kazak Türklerinin Milli Kıyafetlerin Üretiminin Kültürel Önemi ve

Ekonomiye Katkısı ........................................................................................................................................... 101

Endüstri 4.0 Işığında Yalın Üretim ve Yalın Muhasebe .................................................................................. 102

Hedonik ve Faydacı Tüketim Davranışları ile Online Alışveriş Sıklığı Arasındaki İlişki ............................... 103

Son Dönemde Türkiye’ye Gelen Doğrudan Yatırımlardaki Gelişmeler: Doğrudan Yabancı Yatırım Güven

Endeksi ve Küresel Rekabet Endeksi Açısından Bir Değerlendirme ............................................................... 104

Pazarlama Psikolojisi (NöröPazarlama) ........................................................................................................... 105

Ekonomi Haberlerinin Ortaya Çıkış Şekillerinin Bireysel Yatırım Kararları Üzerindeki Etkisi ...................... 106

Türkiye’de Finansal Serbestleme ve Enflasyon İlişkisi ................................................................................... 107

Finans 4.0 ve FinTech Firmalarının Ekonometrik Analizi ............................................................................... 108

BIST30 Endeksine Giren ve Çıkan İşletmelerin Hisse Senedi Getirilerindeki Değişimin Olay Çalışması

Yöntemi İle Belirlenmesi ................................................................................................................................. 109

İnovasyonun Finansal Tablolarda Gösterilmesi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri ............................................... 110

Veri Güvenliğinde Hash Fonksiyonların Önemi .............................................................................................. 111

Yenilikçi Eğitim ile Dijital Yetkinlik ve Girişimcilik Becerilerinin Geliştirilmesi – Kuzey Makedonya Örneği

.......................................................................................................................................................................... 112

MCBÜ Bünyesindeki Öğrenci ve Personelin Harcamalarının Analizi ............................................................ 113

Mesleki Bağlılık ve Meslek Odasından Memnuniyetin Kayıtdışılık Algısına Etkisi: Muhasebe Meslek

Mensupları Üzerinde Bir Araştırma ................................................................................................................. 114


Bursa/Turkey

1

Comparative Analysis of the Relationship between the Expected Credit Loss

Model and the Capital Regulation in Banks

Daniela Feschiyan* Radka Andasarova**

Abstract

The present article shows the synergistic effect of applying the bank capital regulation in determining

the expected credit losses under IFRS 9 Financial instruments. The recognition of expected credit losses

is a specific accounting item in bank system. The main theoretical-applied problems and difficulties in

the recognition of expected credit losses in banks under the standardized approach to credit risk

assessment (Standardized Approach-SA) are discussed. Special attention has been paid to the

measurement of the basic economic indicators for calculating the expected losses: PD (probability of

default) and LGD (loss given default). The financial reporting of information about the impairment of

financial assets is useful to provide transparent information for accountability and supervision in the

banking.

Keywords: Banks, Expected Credit Losses, Bank Capital, IFRS 9, Basel 3.

* Prof. Dr., University of National and World Economy, Bulgaria. ** Chief. Assist. Dr., University of National and World Economy, Bulgaria.


Bursa/Turkey

2

Turkey-Iran Economic Relations under Shadow of Syrian War (2011-2018)

Babak Sadri* Sayyad Sadri Alibabalu**

Abstract

The continuing war on Syria inflicted damaging effects on the economies of the region. Although Iran

and Turkey did not enter a direct battle with each other, they entered to a bloody proxy war unwittingly.

The geopolitical rivalry between the two countries also affected their economic relations. A look at the

volume of economic relations shows that, at the peak of the proxy war, the economic interaction between

the two countries has fallen sharply. After huge efforts, the volume of economic relations between the

two countries reached $ 22 billion in 2012, but it fell to $ 9 billion in 2016. Although other issues in

Iran’s foreign policy, including the nuclear issue and its dynamics, affected this decline, the reality is

that the economic relations between the two countries depend on political relations. By combining

quantitative and qualitative methods, the authors try to explore the political roots of economic relations

between the two countries. The findings show that Turkey’s losses are higher than Iran’s damages

because Turkish export-oriented economy needs dynamic relations with its neighbours. But Iran’s oil-

based economy is local and not integrated into the global economic system; hence it suffered less

damage.

Key words: Syrian War, Economy, Policy, Turkey, Iran

JEL Code: F5

* MA Student in International Relations, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, Email: [email protected]. ** Responsible author, Ph. D. candidate in Middle East Studies at Sakarya University, Turkey. Email: [email protected].


Bursa/Turkey

3

Impact of the British Colonial Rule in Bengal (1764 – 1835)

Abdulla Al Mahmud*

Abstract

Bengal Presidency is one of the important regions of the Mughal Empire (Babur Shah Empire). This

region on the Indian Ocean was originally known as the best rich region of South Asia for various

aspects, including wealth, crop production, business, and trade. Many nations and groups have come

here for trading in different ages. Around the 16th century, the English also came here to trade for the

first time. Later, the English got a chance to occupy the political power of Bengal through a battle in

1757. In 1757 AD, A fatal battle was fought between Nawab Sirajuddoula, the Muslim ruler of Bengal

and the British East India Company forces. The Muslim force was defeated in this battle and the British

conquered Bengal as the first region of Hindustan. Afterward, the British conquer the whole Hindustan

gradually. From 1764 AD, the British began to change all systems established by the Muslims in Bengal.

They introduced new policies in all walks of life including administration, social education, etc. For

example, they expelled the Muslims completely from the administration and adopted the Hindus as their

collaborator. They also forfeited the land properties from the Muslims. In 1930 AD, the British

introduced the English language as the medium of education. And, they also occupied the economic

sources of the Islamic education. Consequently, the religious education of the Muslims came to an end.

The British also introduced European laws replacing Islamic law, and this fact severely impacted on the

daily lives of the Muslims. Thus, the British Imperial Force deprived the Muslims of all rights including

political, religious, social, and educational. The Muslims were mostly affected by these British policies.

Keyword: Bengal, Muslim, British colonial rule.

* Lecturer, Department of History, Quality Education College, Khilgaon, Dhaka, Bangladesh.


Bursa/Turkey

4

Reflections Towards UNSC Resolution 2341/2017: Framing İnternational Legal

Protection for Critical İnfrastructure

Vesna Poposka*

Abstract

Importance of CI protection escalated through the 2001, 2004 and 2005 terror attacks in New York,

Washington, Madrid, London, Istanbul, as well as in response to a number of disasters such as

Hurricane Katrina in 2005 or the UK flooding in 2007. Against this changing landscape, societies have

become highly vulnerable towards a broad and diffuse spectrum of possible threats. Terrorism and

counterterrorist strategies still miss unique definition, approach and legal framework, which gives

different contextualization of the problem. First global approach through UN was the adoption of the

UNSCR 2341 that addresses protection of critical infrastructure against terrorist threats. In a resolution

2341 adopted unanimously in February 2017, the 15-member Council reiterated “the need to strengthen

efforts to improve security and protection of particularly vulnerable targets, such as infrastructure and

public places.” The resolution aims towards global framework policy but the modus operandi will be

the crucial factor of effectiveness for both the essential protection, and development of international

legal norms in the field.

Key words: international law, security, UNSCR, critical infrastructure

* PhD candindate, International Vision University, [email protected].


Bursa/Turkey

5

Pay Senedi Getirilerinin Belirleyicilerinin Analizi: Borsa İstanbul’da Bir

Araştırma

Anıl Gacar* Burcu Kocarık Gacar** Kadir Karagöz***

Özet

Halka açık şirketlerin finansal performansının, kurumsallaşma ile doğrudan bağlantılı olduğu

söylenebilir. Kurumsal yönetim endeksi, Borsa İstanbul’da kurumsal yönetim uygulayan şirketlerin yer

aldığı endeks olarak tanımlanabilmektedir. Başka bir deyişle, derecelendirme şirketleri tarafından

kurumsal yönetim notları 10 üzerinden en az 6,5 olan şirketlerin bulunduğu endeks olarak kabul

edilmektedir. Bu çalışmada, Borsa İstanbul’da Kurumsal Yönetim Endeksi’nde ve imalat sektöründe

yer alan şirketlerin pay (hisse) senedi getirilerinin belirleyicileri araştırılmıştır. Finansal oran

hesaplamaları finans dışı (reel) sektörden farklı olan holding, bankacılık, yatırım ortaklıkları,

gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve finans sektörü dışında kalan 27 şirketin ve imalat sektöründen rastsal

olarak seçilen 40 şirketin 2017 yılına ait oranları analizde yer almaktadır. Çalışmanın sonucunda,

regresyon analizi ile pay senedi getirilerinin belirleyicileri olan bağımsız değişkenler (finansal oranlar)

belirlenerek, kurumsal yönetim endeksindeki şirketler ve imalat sektöründeki işletmeler arasında

farklılık olup olmadığı belirlenmiştir.

Anahtar Sözcükler: Finansal Oran, Pay Senedi Getirileri, Lojistik Regresyon

* Dr. Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, [email protected]. ** Arş. Gör, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü,

[email protected]. *** Doç. Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, kadir.

[email protected].

mailto:[email protected]


Bursa/Turkey

6

Geleneksel Bütçeleme ve Bütçe Ötesi Model

Tekmez Kulu* Mustafa Kırlı**

Özet

Günümüzde işletmeler, küreselleşme olgusunun artık tüm kurum ve kurallarıyla dünya üzerinde

bütünüyle yerleşmesi, giderek artan teknolojik gelişmeler ve müşteri odaklı bakış açısının tamamen

benimsenmesiyle yoğun hatta acımasız bir rekabet ortamında faaliyet göstermektedirler. İşletmelerin

bu rekabet ortamında, tüm faaliyetlerini planlamaları; faaliyetlerini gerçekleştirirken etkin bir yönetim

ve denetim mekanizması kurmaları hayati derecede önem taşımaktadır. Bir planlama ve kontrol aracı

olarak bütçeler, işletmelerin sahip oldukları ekonomik kaynaklarla hedefledikleri çıktıları elde etme

sürecinde kullanılmaktadır. Bu bağlamda geleneksel bütçeleme, işletmelerin amaç ve hedeflerine

ulaşmada yöneticilere sayısal içerikli bir yol haritası çizmektedir. Ancak yukarıda söz edilen gelişmeler

karşısında geleneksel bütçeleme yetersiz kalmakta; zaman ve maliyet açısından işletmeleri olumsuz

etkilemekte, değişen koşullar karşısında esneklik yeteneği taşımamakta ve işletmelerin stratejik amaç

ve hedeflerine uyum gösterememektedir. 1990’lı yılların sonlarından itibaren muhasebe literatüründe

tartışılmaya başlanan bütçe ötesi model, geleneksel bütçelemenin söz edilen yetersizliklerine radikal bir

tepki olarak bütçe kullanılmaksızın; yönetime esneklik kazandıracak ilkeler, yerinden yönetim, yetki

devri vb. ilkeler temelinde biçimlendirilmiş bir modeldir. Bütçe ötesi model, geleneksel bütçelemeyle

karşılaştırıldığında; dinamik bir planlama ve koordinasyon anlayışı taşımakta, esnek uygulamalar

içermekte, göreli ölçütler kullanmakta, talebe göre kaynak tahsisi yapmakta ve meydana getirilecek

değere odaklanmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Bütçe, Geleneksel Bütçeleme, Bütçe Ötesi Model.

Jel Kodu: M10, M20, M41.

* Dr.Öğr.Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Ahmetli Meslek Yüksekokulu, Yönetim ve Organizasyon Bölümü, Altı

Eylül Mah. Atatürk Bulvarı No:4 45450Ahmetli / MANİSA, [email protected], +90 0236 768 33 44. ** Doç. Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Ahmetli Meslek Yüksekokulu, Muhasebe ve Vergi Bölümü, Altı Eylül Mah.

Atatürk Bulvarı No:4 45450Ahmetli / MANİSA, [email protected], +90 0236 768 33 44.


Bursa/Turkey

7

Üniversitelerin Bölge Ekonomilerine Etkileri: Manisa Celal Bayar Üniversitesi

Örneği

Rabia Aktaş* Sibel Karğın** Nuray Demirel Arıcı***

Özet

Üniversitelerin iki temel görevi; eğitim ve araştırmadır. Bununla birlikte üniversitelerin bulundukları

bölgelerin ekonomik, demografik, politik, kültürel, sosyal yaşam, altyapı ve bölgesel imajları üzerinde

önemli etkileri söz konusudur. Son yıllarda üniversitelerin bölgesel ekonomik kalkınmada bir araç

olduğu düşüncesi yaygınlaşmıştır. Bir üniversitenin bulunduğu il ya da bölgeye ekonomik etkilerinin

saptanması, üniversitenin profiline ve saygınlığına önemli bir katkı sağlamaktadır. Diğer yandan

üniversitelere ilişkin ekonomik etki çalışmaları, bölgesel politikaların belirlenmesinde oldukça faydalı

bir araçtır. Bu çalışmanın amacı, Manisa Celal Bayar Üniversitesinin Manisa il ekonomisine katkısını

ortaya koymaktır. Çalışmada ekonomik etki çalışmaları literatüründe yaygın olarak başvurulan girdi-

çıktı analizinden faydalanılmıştır. Bu sayede üniversitenin ekonomik etkilerinin yalnızca girdiler

(geriye doğru bağlantılar) veya yalnızca çıktılar (ileriye doğru bağlantılar) kanalıyla tek yönlü ele

alınması yerine girdi ve çıktı etkilerini bir araya getiren bir yol izlenmiştir. Çalışmada harcama tabanlı

ekonomik modelin çözümünde hem birincil hem de ikincil kaynaklardan elde edilen veriler

kullanılmıştır. Böylece doğrudan, dolaylı ve uyarılmış etkiler dikkate alınarak MCBÜ'nün Manisa il

ekonomisine toplam etkisi hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda üniversitenin toplam ekonomik

katkısının arttırılabilmesi için bir yol haritası oluşturulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Ekonomik etki, yükseköğretim, bölgesel ekonomik kalkınma, girdi-çıktı analizi,

Manisa

Jel Kodu: I23, R11, R15

* Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman

Anabilim Dalı, e-posta: [email protected].** Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Muhasebe-Finansman

Anabilim Dalı, e-posta: [email protected].*** Dr.Öğr.Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İşletme (İngilizce) Bölümü, Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı, e-posta:

[email protected].

*

*Manisa Celal Bayar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri birimi tarafından 2018-082 proje numaralı "25. Yılında Manisa Celal Bayar Üniversitesinin Manisa İlinin Ekonomisine Etkilerinin Araştırılması" konusu ile ilgili olup ilgili birimce desteklenmiştir.


Bursa/Turkey

8

Türkiye Altın Piyasasında Mevsimsellik ve Alternatif Yatırım Araçlarının

Etkisi

Kadir Karagöz* Anıl Gacar**

Özet

Türkiye’de altın hem ziynet eşyası hem de bir yatırım aracı olarak öteden beri önemli bir yere sahiptir.

Zamanla ortaya çıkan döviz, bono, tahvil ve hisse senedi gibi gelişmiş alternatiflere rağmen geleneksel

bir yatırım aracı olarak hâlâ oldukça rağbet görmektedir. Türkiye’deki altın talebinin yaklaşık yarısı

kuyumculuk sektöründen kaynaklanmaktadır. Dünya’daki kuyumculuk sektörü altın talebinde ise

Türkiye dünyada beşinci sıradadır. Bu bakımdan, önemli bir altın piyasasına sahip olan Türkiye’de altın

fiyatı ve getirilerinin karakteristiklerinin ortaya koyulması hem tüketici hem de piyasa oyuncuları

açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’deki altın fiyat getirilerinin mevsimsellik içerip

içermediği ve alternatif yatırım araçlarının getirilerinden ne yönde etkilendiği araştırılmaktadır. 2009-

2018 dönemine ait günlük verilerin kullanıldığı analizden elde edilen bulgular altın getirilerinde ocak

ve ağustos aylarında pozitif yönlü bir mevsimsellik bulunduğunu, diğer aylar itibariyle ise düzenli bir

davranışın bulunmadığını ortaya koymaktadır. Haftanın günü etkisinin araştırıldığı analizde ise

Pazartesi ve Cuma günlerinin pozitif getiriyle sonuçlandığı bulunmuştur. Diğer taraftan, alternatif

yatırım araçları olarak hisse senedi ve döviz piyasası (ABD Doları açısından) getirilerinin etkisi de

araştırılmıştır. Ampirik bulgulara göre altının getirisi hisse senedi ve döviz piyasası getirilerinden

anlamlı biçimde etkilenmektedir. Bunlardan ilkinin etkisi negatifken ikincisinin etkisi pozitif ve daha

büyüktür. Buna göre, hisse senedi piyasası altına bir alternatif oluşturmaktadır. Dövizin alternatif

olmaması ise altın fiyatlarının ABD Doları paritesine paralel hareket etmesi ve ABD’nin önemli bir

altın ihracatçısı olmasına bağlanabilir.

Anahtar Kelimeler: Altın Fiyatı, Getiri, Mevsimsellik.

Jel kod: C32, G10, G41.

* Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, Ekonometri Bölümü, [email protected]. ** Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

9

Arap Baharının Türkiye’nin Uluslararası Ticaretine Etkisi: Panel Çekim Modeli

Ayberk Şeker*

Özet

Tunus’ta ortaya çıkan ve Kuzey Afrika ile Ortadoğu ülkelerinde devam eden Arap Baharı; Tunus, Libya

ve Mısır’da yönetimin devrilmesine; Suriye ve Libya’da halk arasında iç savaşa; Cezayir, Fas, Ürdün

ve Suudi Arabistan’da küçük ayaklanmalar sonrasında meydana gelen değişimlere neden olmuştur.

Arap ülkelerinde oluşan işsizlik, yozlaşma, ekonomik bunalımlar ve özgürlükleri kısıtlayan yaklaşımlar,

söz konusu ülkelerde sivil halkın tepki göstermesine ve giderek artan gerilimler sonrasında büyük çaplı

halk hareketlerine dönüşmesine sebep olmuştur. Küreselleşme süreci dolayısıyla, uluslararası sisteme

entegre olan, Arap ülkeleriyle ticaret gerçekleştiren ve bu ülkelere yatırımlar yapan ülkeler bu süreçten

etkilenmiştir. Bu çalışma ile Arap dünyasında yaşanan çalkantılı sürecin Türkiye’nin Arap Baharı

yaşanan ülkeler ile gerçekleştirdiği ticarete olan etkisini ortaya koymaktır. Ticari bağlar ve ticaret

potansiyeli kapsamında ihracatın, Arap Baharından etkilenme düzeyi hem bölge için hem de özellikle

Türkiye için büyük önem arz etmektedir. Bu doğrultuda, Türkiye’nin ihracat yaptığı Arap Baharı

ülkeleri arasında yer alan Tunus, Mısır, Libya, Suriye, Bahreyn, Cezayir, Ürdün, Moritanya, Suudi

Arabistan, Umman, Lübnan, Fas, Kuveyt ve Sudan çalışma kapsamında analizlere dâhil edilmiştir.

Türkiye’nin Arap Baharı ülkelerine gerçekleştirdiği ihracatın yaşanan gerilimler ile ilişkisini ortaya

koymak amacıyla oluşturulan panel çekim modellerine, Türkiye’nin Arap ülkelerine gerçekleştirdiği

ihracat miktarı, Türkiye’nin gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYİH), Arap ülkelerinin GSYİH’ları, Türkiye

ile Arap ülkeleri arasındaki uzaklık (mesafe), Arap Baharı (gölge değişken), Arap ülkelerinin gümrük

tarifeleri ile Türkiye ve Arap ülkelerinin ticari açıklık oranları değişken olarak eklenmiştir.

Değişkenlerin frekansı yıllık olup, 1996-2016 yılları arasındaki süreci kapsamaktadır. Araştırma

kapsamında panel çekim modelinin seçilme nedeni, ülkeler arasındaki mal ve hizmet ticaretini açıklayan

en uygun model olmasıdır. Bu doğrultuda, panel çekim modelinin temel değişkenlerinin yanı sıra

Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki ticareti etkileyeceği öngörülen Arap Baharı değişkeni, gümrük

tarifesi değişkeni ve Türkiye ile Arap ülkelerinin ticari açıklık oranları modellere eklenmiştir.

Gerçekleştirilen testler sonucunda oluşturulan modeller aşağıdaki gibidir;

ln(İhracat) = ln(GSYİHtr) + ln(GSYİHarab) + ln(Mesafe)

(Model 1)

ln(İhracat) = ln(GSYİHtr) + ln(GSYİHarab) + ln(Mesafe) + Arapbaharı

(Model 2)

ln(İhracat) = ln(GSYİHtr) + ln(GSYİHarab) + ln(Mesafe) + Arapbaharı + ln(Tarife) +

Ticariaçıklıktr

+ Ticariaçıklıkarap

(Model 3)

Analizler sonucunda; Türkiye’nin Arap Baharı ülkelerine gerçekleştirdiği ihracat üzerinde, Türkiye ve

Arap ülkelerinin GSYİH’larının, Arap Baharı sürecinin ve Arap ülkelerinin ticari açıklık oranının

pozitif ve anlamlı olduğu görülmüştür. Modelde yer alan ve Arap ülkelerinin Türkiye ile arasındaki

coğrafik uzaklığı temsil eden mesafe değişkeninin Türkiye’nin Arap Baharı ülkelerine gerçekleştirdiği

ihracat düzeyi üzerinde negatif ve istatistiki olarak anlamlı bir etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir.

Bununla birlikte, Arap ülkelerinin ithalatlarında uygulamış oldukları gümrük tarife oranlarının model

kapsamında beklendiği üzere negatif işaretli olduğu, ancak istatistiki olarak anlamlı olmadığı ortaya

koyulmuştur. Analiz sonuçlarına doğrultusunda, Türkiye’nin gayrisafi yurtiçi hasılasındaki %1’lik

artışın Türkiye’nin Arap Baharı ülkelerine gerçekleştirdiği ihracatı %0.79 arttırdığı tespit edilmiştir.

Bununla birlikte, Arap ülkelerinin gayrisafi yurtiçi hasılalarındaki %1’lik artış Türkiye’nin Arap Baharı

yaşayan ülkelere yaptığı ihracatı %0.44 düzeyinde arttırmaktadır. Türkiye ile Arap Baharı yaşayan

ülkeler arasındaki coğrafik mesafe arttıkça Türkiye ile ilgili Arap ülkeleri arasındaki ticaretin -1.08

birim azalacağı ortaya koyulmuştur. İlgili ülkelerde Arap Baharı’nın yaşanması ve ülke içindeki üretim

* Dr. Öğr. Üyesi, Bursa Teknik Üniversitesi, İTBF Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü, E-mail: [email protected].


Bursa/Turkey

10

düzeyinin iç savaş ve çatışmalar dolayısıyla oldukça olumsuz bir şekilde etkilenmesi sonucu gerekli

ihtiyaçların yurtdışından sağlanması dolayısıyla, Arap Baharı sürecinin Türkiye’nin ilgili Arap

ülkelerine gerçekleştirdiği ihracatı 0.29 birim arttırdığı görülmüştür. Ayrıca, ilgili Arap ülkelerinin ticari

açıklık düzeylerinin %1’lik artışı karşılığında, Türkiye’nin Arap ülkelerine ihracat düzeyinin %0.69

yükseldiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Uluslararası Ticaret, Arap Baharı, Çekim Modeli, Panel Veri Analizi.

JEL Sınıflandırması: F10, F14, F19.


Bursa/Turkey

11

Klasik Dönem Osmanlı İktisadi Düşüncesinin Weberyen Açıdan Ele Alınması

Ahmet Yavuz Çamlı*

Özet

Max Weber, Osmanlı iktisadi düşünce ve sistemini ‘patrimonyalizm’ teorisi çerçevesinde inceler.

Weber, Osmanlı’da iktisadi düşüncenin, patrimonyalizmin en katı ve keyfi kategorisi olan

‘sultanizm’den refere edildiğini ileri sürer. Ona göre Osmanlı’da iktisadi alan tamamen Sultanların

keyfiliğince idare edilir. İktisadi faaliyetlerin esas amacı da Sultanların şahsi çıkarlarını garanti altına

almaktır. Bilindiği gibi Osmanlı üç kıtada egemenlik kuran, sayıları milyonları bulan topluluklara

hükmeden, çeşitli etnik grupları himayesine alan ve bunu hoşgörü politikası çerçevesinde yerine getiren

bir yapıya sahiptir. Elbette bu kadar özelliği barındıran ve klasik dönemde yaklaşık 15 milyon

kilometrekarelik alana yayılan bir devletin yöneticilerinin çeşitli faktörlerden etkilenmeleri tabiidir.

Keza birçok toplum ile etkileşim ve iletişim içinde olan Osmanlı gerek bünyesindeki toplulukların gerek

komşu devletlerin uygulamalarını rasyonel bir süzgeçten geçirerek bünyesine dâhil eder. Bütün bu

ilişkiler ağında toplumun kendine has düşünce yapısı, politikaları, uygulamaları ve bunları besleyen

özgün ilke ve değerlerinin olması kaçınılmazdır. Osmanlı’da iktisadi düşünceyi araştırırken bu ilke ve

değerlerin referans alınması gerekir. Bu çalışmanın amacı Osmanlı’nın iktisadi politika ve faaliyetlerini

şekillendiren düşünce dünyasını tahlil, tasnif ve kısaca izah etmek, elde edilen bulguların Weber’in

teorisine uygun olup olmadığını değerlendirmektir. Bu zihniyet araştırmasında, Osmanlı klasik iktisadi

düşüncesinin günümüz kavramları ile modifikasyonu ise konunun daha iyi ve doğru anlaşılması

gayesine yöneliktir.

Anahtar Sözcükler: Osmanlı, İktisat, Düşünce, Gelişme, Tarih, Kalkınma, Sanayi, Tarım, Ticaret.

Jel Kod: B00, B29, N00.

* Öğr. Gör. Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Kula Meslek Yüksekokulu, İşletme Yönetimi Bölümü, 4 Eylül Mahallesi

Yabaayak Cad. No:5/1Kula / Manisa, [email protected], +90 0236 816 40 60


Bursa/Turkey

12

Martin Buber - Edgar Morin Hattı ya da Siyaset Felsefesi Perspektifinden İnsan

Doğası Kavramı Bağlamında Paradigmatik Bir Dönüşüm

A. Emre Zeybekoğlu*

Özet

İnsan doğası hakkındaki geniş külliyat kabaca ikiye ayrılabilir: Bir yanda insan doğasının verili bir özü

olduğunu öngören teoriler, öte yanda insan doğasının içinde bulunduğu tarihsel, toplumsal ve psikolojik

şartlar tarafından şekillendirildiğini savunan teoriler. “Özcü” olarak nitelenebilecek ilk teori öbeğine

göre, insan doğasının öznesi yine insanın kendisidir. Buna karşılık ikinci teori öbeği insanın sabit bir

özü olmadığını, tarihsel, toplumsal ve psikolojik şartlar tarafından belirlendiğini iddia etmekle birlikte,

son tahlilde bu şartlar kişinin kendisini belirlemekte, dolayısıyla belirlenen bir türev olarak kişinin

kendisi odak noktası olarak alınmaktadır. Yani her iki yaklaşımın odak noktası nihayetinde insanın

kendisidir. Bu bildirideki temel savlardan biri, bu bağlamda farklı bir yaklaşımın da söz konusu

olabileceği ve bunun için Martin Buber’den hareket edebileceğimizdir. Martin Buber odak noktasını

kişinin kendisinden alarak farklı bir alana kaydırmaktadır. Ona göre, Ben “insani karşılaşmaların somut

karşılıklılığı içinde meydana gelir… Asıl gerçeklik Ben ile Sen arasında yatar”. Ben ile Sen’i (insan

doğasını) belirleyen, karşılaşma sırasında belirlenen bölgedir. Buber, sonuçta ikinci teori öbeğine yakın

durmakla birlikte, insan doğasının odak noktasını benliğin kendisinde değil, benlikler arası

karşılaşmaların ara bölgesinde bulduğu için insan doğasına yeni bir yaklaşım getirmektedir. Bildirinin

ikinci kısmında ise, insan doğası hakkındaki yakın tarihli birkaç görüş ışığında Buber’in görüşünün

sınırlılıkları ele alınacaktır. Buber karşılaşmanın kendisini karşılaşanların önüne koyarak “benlik” ve

“insan doğası” kavramlarına yeni bir bakış açısı getirmekle birlikte, bu bakış açısı karşılaşanların

biyolojik varlıklarına gözünü kapamaktadır. Dolayısıyla siyaset felsefesi alanındaki iddiaların bilimsel

bir karakter kazanabilmeleri için biyolojiye dayanmaları gerektiğini iddia eden Richard Dawkins ve

Dick Swaab gibi yazarların teorileriyle çelişmektedir. Örneğin Swaab’a göre çeşitli hastalıklardan

saldırganlık ve stres düzeyine, cinsiyetten cinsel yönelime kadar birçok husus genetik olarak ve anne

karnında mevcut şartların etkisine bağlı olarak belirlenmektedir. Keza Dawkins, tüm canlılara özgü

karakter özelliklerinin genetik düzeyde belirlendiğini iddia ederken benzer bir yaklaşım sunmaktadır.

Biyolojiden hareket eden bu yaklaşım karşısında sosyo-biyolojiyi esas alan farklı bir perspektif bulunur.

Bu multi-disipliner yaklaşımın sahiplerinden Edgar Morin, salt biyolojiyi esas alan yaklaşımların,

mekanizma kavramını mikro düzeye indirgemekle hata yaptıklarını savunur. Ona göre, “mekanizma,

kurucu öğelerine indirgenemeyecek örgütlü bir bütünlülüktür”. Canlı varlığın kurucu öğeleri içine

gömülü olduğu bütünden yalıtılarak kavranamaz. Bir “üst-birlik” olarak tanımladığı mekanizma temel

unsurlarına parçalanamaz, “tersine öğelerin ortaya koydukları niteliklere anlaşılırlık kazandırır”. Morin

canlı varlıkların örgütlenmesini sibernetiğin yardımıyla “yukarıya doğru bir açılımla” açıklar. Mikro

alandansa makro alana odaklanan bu bakış açısı biyolojik yaklaşımın tersidir. Canlı varlıklar, içinde

yaşadıkları coğrafi-fiziksel mekânla “küresel bir birlik veya ekosistem” oluştururlar. Bu sistem içindeki

karşılıklı etkileşimler, bağımlılıklar ve ihtilaflar “kendiliğinden bir özörgütlenmeye yol açar”. Doğa

“küresel bir organizmadır”. Bu ekolojik yaklaşım doğa fikrini değiştirmekte ve ekosistem,

bütünleştirdiği canlı sistemlerini eşgüdümlü bir biçimde örgütleyen ve programlayan bu fikrin öznesi

haline gelmektedir. Bu bağlamda Morin’in yaklaşımı hem karşılaşmanın kendisini ön plana çıkaran

Buber’inkini yankılamakta, hem de bir yandan biyolojik yaklaşımı da hesaba katarak Buber’e açıklık

getirmekte, öte yandansa Buber’inkine benzer bir yaklaşımla biyolojinin mikro perspektifinden hareket

eden Dawkins ve Swaab’a mesafeli durmaktadır. Bildiride tüm bu yazarların teorilerinin siyaset

felsefesi alanına yansımaları üzerinde de özetle durulacaktır.

* Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, Hukuk Fakültesi


Bursa/Turkey

13

Türkiye ile Balkan Ülkeleri Arasında Uluslararası Ticarette Bölgesel

İşbirliğinin Önemi

Ahmet Serdar*

Özet

Bu çalışma Türkiye dışındaki on bir Balkan ülkesinin demografik durumlarıyla birlikte bu ülkelerin dış

ticaret hacimlerine ve dış ticarete konu olan ürün yelpazelerine bir göz gezdirilecektir. Bu ülkelerin

uluslararası ticarette mukayeseli üstünlükleri ve eksiklikleri konusunda da fikir verecek olan veriler

doğrultusunda bu ülkelerle yapılan bölgesel ticaretin önemi üzerinde durulacaktır. Balkan ülkeleriyle

Türkiye arasında 2018 yılı dış ticaret verileri değerlendirildiğinde aynı coğrafyada yer alan 62

milyonluk balkan coğrafyası ile 82 milyonluk Türkiye’nin dış ticarette rakamsal olarak tatminkâr bir

boyutta olmadıkları sonucu ortaya çıkar. Bu ülke kültürleriyle iç içe olan birçoğunun organik

bağlarının olduğu Türkiye’nin batı kesiminde özellikle Bursa’da faaliyet gösteren Balkan kökenli

STK’ların, iş örgütlerinin bu işbirliğine muhtemel katkıları araştırtacaktır. Ayrıca söz konusu

ülkelerden Yunanistan ve Slovenya haricindekilerin uluslararası ticarette kullanılan konvertible bir para

birimine sahip olmadıkları düşünülecek olursa bağlı ticaret ya da takas olanaklarıyla, ulaştırma

maliyetlerinin de minimize edildiği bölgesel ekonomik işbirliğinin önemi vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Bölgesel İşbirliği, Ticaret

Jel Code: F 60, F14, F15

* Dr.Öğr.Gör., Bursa Uludağ Üniversitesi Yenişehir İ.O. MYO / Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği Bursa Şubesi


Bursa/Turkey

14

Avrupa’nin Doğalgaz Talebini Karaşilamada Rekabet Ortaminin

Geliştirilmesinde Azerbaycan’in Rolü

Tekmez Kulu* Elşad Yusifov**

Özet

Makalemiz, Azerbaycan doğal gazının ülke dahilinde ve Avrupa’nın bazı gelişmiş ülkelerinin enerji

güvenliğinin sağlanmasında yapmış olduğu katkılarını göz önüne sermektedir. Bu yönüyle

makalemizde “Güney Doğalgaz Koridoru” projesinin Azerbaycan ve projeye katılan diğer ülkeler için

ne derecede önem arz ettiğine dikkat çekilmiştir.

Aynı zamanda projenin Azerbaycan ekonomisinin gelişmesine sağlayacağı katkılardan

bahsedilmektedir. Bu proje Avrupa’da enerji sektöründeki rekabet ortamını geliştirilmesine ve

ekonomik istikrarın sürdürebilmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

Anahtar kelimeler: Güney Doğalgaz Koridoru”, “Şahdeniz-2”, “TAP”, “TANAP”, Doğalgaz, Altyapı,

Enerji, Proje, Ekonomik Istikrar.

* Dr.Öğr.Üyesi, Celal Bayar Universiteti Ahmetli Meslek Yüksekokulu, Manisa 4 Demirciler Cd., Güldede Mahallesi, Manisa,

Turkey, 45450 Tel: +905332700563, E-mail: [email protected]. ** Doç.Dr., Azərbaycan Mimarlıq və İnşaat Universitetinin “Hizmet sektörü ekonomisi ve yönetimi” bölümü öğretim üyesi.

A.Sultanova küç. 11.,Bakü, Azerbaycan Tel: +994517517651, E-mail: [email protected].


Bursa/Turkey

15

Yöneticilerin Makyavelist Yönetsel Uygulamalara Başvurma Eğilimlerinin

Bireysel Öncüllerinin İncelenmesi

Emrah Özsoy*

Özet

Bu çalışmanın amacı yöneticilerin Makyavelist yönetsel uygulamalara başvurma eğilimlerinin bireysel

farklılıklar bağlamında öncüllerinin incelenmesidir. Bu kapsamda yöneticilerin genel öz-yeterlilik,

psikolojik sağlamlık ve içsel kontrol odağı eğilimlerinin Makyavelist yönetsel uygulamalara başvurma

eğilimleri ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmaya Sakarya’da faaliyet gösteren büyük ölçekli bir özel

sektör işletmesinde çalışan 53 yönetici katılmıştır. Yöneticiler kendi öz-yeterlilik, psikolojik sağlamlık,

içsel kontrol odağı ve Makyavelist yönetsel uygulamalara başvurma eğilimlerini öz-bildirim yöntemiyle

değerlendirmiştir. Araştırma bulgularına göre yöneticilerin Makyavelist yönetsel uygulamalara

başvurma eğilimleri ile genel öz-yeterlilikleri negatif ilişkilenmiş, psikolojik sağlamlık ve içsel kontrol

odağı düzeyleri ilişkilenmemiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular teorik ve ampirik arka

plan bağlamında tartışılmış ve birtakım araştırma önerilerinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Makyavelist Yönetsel Uygulamalar, Psikolojik Sağlamlık, Genel-Öz-yeterlilik,

İçsel Kontrol Odağı.

JEL Sınıflandırması: M10, M12.

* Dr.Öğr. Üyesi Emrah ÖZSOY, Sakarya Üniversitesi, İşletme Fakültesi


Bursa/Turkey

16

Psikolojik Sermayenin Çalışan Tutumlarına Etkisi

Osman Uslu*

Özet

Bu çalışmada psikolojik sermayenin çalışanların iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri üzerine etkilerini

incelemek amaçlanmıştır. Çalışmanın amacına bağlı olarak nicel yöntem benimsenmiş ve anket tekniği

vasıtasıyla gerekli veriler elde edilmiştir. Araştırmanın örneklemini farklı sektörlerde çalışan 173

katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma bulguları psikolojik sermayenin çalışan tutumları üzerinde etkili

olan bir faktör olduğunu koymaktadır. Bulgulara göre psikolojik sermaye iş tatmin düzeyini orta

şiddette pozitif yönde (β: .545; p< .000) etkilemektedir. Öte yandan psikoloji sermaye çalışanların işten

ayrılma niyetleri üzerinden negatif etkili (β: -.272; p< .000) bulunmuştur. Psikolojik sermayenin umut

boyutunun diğer boyutlara kıyasla iş tatminini ve işten ayrılma niyetini en yüksek düzeyde etkileyen

boyut olduğu görülmüştür. Geleceğe umutla ve iyimser bir bakış açısıyla bakmanın, zorluklar karşısında

baş edebilme gücüne sahip olabilmenin ve sabretmenin iş tatmini üzerinde olumlu, işten ayrılma niyeti

üzerinde olumsuz etkisinin olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Psikolojik Sermaye, İş Tatmini, İşten Ayrılma Niyeti

Jel Kodu: M10, M12, J63

* Dr. Öğretim Üyesi, Sakarya Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü, [email protected]


Bursa/Turkey

17

Örgütsel Esnekliğin Örgütsel Çeviklik Üzerine Etkisi: Sakarya Organize Sanayi

Bölgesi’nde Faaliyet Gösteren Orta ve Büyük Ölçekli İşletmeler Üzerinde Bir

Uygulama

Yeşim Koçyiğit* Bülent Akkaya**

Özet

Bu çalışmanın amacı firmaların örgütsel esnekliğinin, örgütsel çeviklik üzerindeki açıklama gücünü

tespit etmektir. Bu doğrultuda, Sakarya 1. Organize Sanayi Bölgesi ve 2. Organize Sanayi Bölgesi’nde

faaliyet gösteren, sayıları sırasıyla 51 ve 77 olmak üzere toplamda 128 firmadan 46’sının üst düzey

yöneticilerinden anket yöntemiyle veriler toplanmış ve analizi gerçekleştirilmiştir. Sonuçlara

ulaşabilmek için regresyon analizleri yapılmıştır. Analizler sonucu elde edilen bulguların

incelenmesiyle; firmaların örgütsel esneklik düzeyinin örgütsel çeviklik ve onun yetkinlik, esneklik,

cevap verme ve hız alt boyutlarını önemli derecede ve anlamlı olarak etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel Esneklik, Örgütsel Çeviklik, Hız, Cevap Verme, Yetkinlik

* İstanbul Gelişim Üniversitesi. ** Manisa Celal Bayar Üniversitesi


Bursa/Turkey

18

Sığorta Biznesin Təşkilinin Təkmilləşdirilməsi

Vəliyev Anar* Tekmez Kulu**

Xülasə

Azərbaycanda sığorta bazarının inkişafının təhlili və qiymətləndirilməsi üzrə müqayisəli təhlil və

sistemli yanaşma metodlarından istifadə olunmuş, sığorta bazarının zəif inkişaf edilməsinin əsas

amilləri müəyyən edilmiş və onun inkişaf yolları müəyyən edilmişdir.

Açar sözlər: sığorta biznesi, sığorta bazarı, informasiya axınları, risk menecment, sığorta riski.

* Dosent Doktor, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti. ** Dr, Calal Bayar Universiteti.


Bursa/Turkey

19

Taraftarların Spor Kulübüne İlişkin Prestij Algısının Taraftarlık Özdeşleşmesi

Üzerindeki Etkilerini İncelemeye Yönelik Bir Çalışma

Başak Aydem Çiftçioğlu* Benan Gök**

Özet

Bu çalışmada, ihtiyatlılık kavramıyla üyelik edilen bir örgütte örgütsel prestij algısının bireylerin

örgütsel özdeşleşmeleri üzerindeki etkisi irdelenmektedir. İlgili yazında bireylerin üyesi oldukları

kurumu prestijli algılamalarının ilgili kurumla özdeşleşme düzeylerini etkilediği ve artırdığı yönünde

sayısız çalışmanın yer aldığı görülmektedir. Söz konusu çalışma bulgularına dayanılarak bu çalışmada

bireylerin gönüllülük ilişkisi ile üyelik ettikleri bir örgütte ilişkin prestij algılamalarının söz konusu

kuruluş ile özdeşleşme düzeyleri üzerindeki etkili olup olmadığı mercek altına alınmıştır. Bu kapsamda

bir futbol takımının taraftarlarından oluşan bir örneklem üzerinde bir anket formu vasıtasıyla

yürütülecek olan saha çalışması ile söz konusu ilişki test edilerek, saha çalışması bulguları üzerinden

söz konusu varsayım değerlendirilecek elde edilen veriler sizlerle paylaşılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Örgütsel Özdeşleşme, Algılanan Prestij, Spor Taraftarları

Jel Kodu: M1, M10, M14, Z20

* Doç. Dr., Uludağ Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, Görükle Kampüsü, [email protected]. ** Doktora Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Görükle Kampüsü, [email protected].


Bursa/Turkey

20

A Global Branding Program: “TURQUALITY®” with a New Perspective

Tuğçe Danacı Ünal* Ayberk Şeker** Ramazan Nacar***

Abstract

TURQUALITY® is the first and the only state-supported program for global branding in the world. In

order to facilitate branding activities of Turkish companies, the program began in 2004. Over last 15

years, TURQUALITY® program has contributed to a wide range of Turkish companies’ activities

namely from designing to sales, from institutionalization to patenting, etc. Apart from other government

subsidy programs, TURQUALITY® encompasses a comprehensive variety of supports and specifically

focuses on branding, not only to increase exports directly. However, building strong and famous global

brands has global outcomes as well such as increasing branded exports. In order to increase Turkish

exports, branding investments take up a crucial room for competing in global markets. In this study,

TURQUALITY® program has taken into consideration as a new global branding program, but its

outcome is not only to construct concrete Turkish brands in global markets but also to multiply Turkish

exports to global markets via branding activities. This way of investing in global branding is considered

as a vital route for assisting Turkish exports in a more durable manner. Therefore, in this study, the link

between the dimensions and components of global branding activities with export activities is proposed

in a model and the topic is discussed to inspire research.

Keywords: TURQUALTY, global branding, government subsidies, export.

JEL Classification Codes: M31, M38, F13.

* Dr., Manisa Celal Bayar University, School of Applied Sciences, Department of International Trade,

[email protected]. ** Asst.Prof.Dr., Bursa Technical University, Faculty of Humanities and Social Sciences, Department of International Trade

and Logistics, [email protected]. *** Assoc.Prof.Dr., Bursa Technical University, Faculty of Humanities and Social Sciences, Department of Business

Administration, [email protected].


Bursa/Turkey

21

The Financial Consequences of Earthquakes On the Stock Markets and

Economic Indicators

Tuna Can Güleç*

Abstract

This study aims to explain the financial and economic consequences caused by the impact of

earthquakes in Turkey. In order to be able to model this relationship, destructiveness of earthquakes has

been modelled, and their effects of economic indicators such as growth inflation or exchange rates has

been tested using a 30-year data of daily frequency. Results indicate the existence of a significant

threshold effect which points to the conclusion that earthquakes below a certain destructiveness rating

do not have a significant relationship with the economic and financial indicators. However, results also

demonstrate a very steep curve of significant relationship once this threshold is surpassed, which

indicates that earthquakes that are big enough to have a significant relationship with the market have

exponentially more destructive consequences to the economic and financial system.

JEL Codes: G10, F30, E30

* Res. Asst. PhD., Manisa Celal Bayar Üniversitesi İİBF, [email protected]



Bursa/Turkey

22

Financial Stability or Environmental Quality: A Dilemma Could Be Exist for

Emerging Countries?

Mümin Atalay Çetin* İbrahim Bakırtaş**

Abstract

Especially since 1990s, academics and policy makers have been focused on environmental issues that

usually caused from over-use of fossil based energy sources. Therefore, many theoretical approaches is

asserted in the literature to explain the possible long-run interactions between socio-economic indicators

and environmental quality. Most known framework is called Environmental Kuznets Curve (EKC)

hypothesis which explained the possible effects of economic development process on environment. At

about the same time, increasing financial intermediary activites worldwide attracts researchers' attention

to this field. Thereby, many researchers investigated the possible long-run impacts of foreign direct

investments (FDI) on environmental quality especially for developing world. This mechanism usually

explained with Pollution Haven (PHH) hypothesis. According to the PHH, rich countries lean to transfer

their pollutant industries to the developing or less-developed countries which has relatively soft

environmental laws and restrictions in the production process. So, increasing FDI levels of developing

countries stimulate the environmental pollution due to the increased economic activity. However, the

latest financial crisis in 2008 revealed that foreign investors would be stay away from the possible

financial instability havens like emerging markets. Thereby, it is rational to expect that decreasing FDI

levels of emerging countries negatively effect the economic growth process. So, the less economic

activity causes less pollution with the decreasement in energy consumption. On the other hand, since

the financial crisis in 2008, global and domestic monetary authorities developed a new un-conventional

monetary policies and tools to overcome the possible destructive effects of financial imbalances. This

new prudential policy framework aims to smooth possible distruptive impacts of fluctuations on real

economic indicators. By this policies, economic and financial system resiliences could be strengthen

and thus foreign investments might encouraged. Once again, rising FDI levels could stimulate the GDP

which induces increased energy consumption. According to that approach, financial stability policies

could cause environmental pollution due to increased FDI. Considering this fact, it needs to be

questioned that what could be the possible impacts of financial stability policies on environmental

quality. This study aimed to investigate the possible long-run impacts of prudential policies on

environmental quality during 2000-2017 for 18 emerging countries by using heterogeneous dynamic

panel data techniques. This long-run impacts of prudential policies examined with an interaction term

that included in to the empirical model. In this regard, possible effects of financial stability policies on

environmental pollution analyzed by means of FDI levels. Panel ARDL estimation findings of the first

model which is not considering the prudential policy implications effects, indicate that any statistically

significant relationship could not found between the FDI levels and CO2 emissions in the long run. But,

the long-run ARDL results of the second model which includes interaction term revealed that

implementation of financial stability policy tools negatively effect the environmental quality due to

increased FDI levels. According to the empirical findings, emerging countries policy makers should re-

consider the new policy framework of financial stability in terms of environmental costs to provide

sustainable development.

KeyWords: Financial Stability, CO2 Emissions, Emerging Countries, Panel Data

Jel Code: C33, Q50, Q56.

* Aksaray University, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of Economics,

[email protected] ** Aksaray University, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of Economics,

[email protected].



Bursa/Turkey

23

The Relationship Between Currency Depreciation and Dollarization of Savings

in Turkish Economy

Tuna Can Güleç*

Abstract

Individuals in the countries that have constantly depreciating currencies have a tendency to deposit their

savings in foreign currencies in order to protect their wealth. Gradual depreciation of currency has

significantly different effects on the market compared to a sharp loss of value even if both cases result

in the same figures. The aim of this study is to compare the currency depreciation patterns and their

consequences to other market variables. With this purpose, TRY, the most sharply depreciated currency

of the year 2018 has been selected. Over a course of XX years, depreciation patterns of TRY have been

divided into two categories under years in which there is an instantaneous loss of value and in the years

that the currency gradually loses its value. Results of the study indicate that depreciation of the currency

in a short span of time has significantly longer lasting ill effects on an economy compared to the

gradually occurring one.

JEL Codes: G10, F30, E30

* Ars. Gör., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, tunacan.gulec.edu.tr.


Bursa/Turkey

24

The Impact of Foreign Direct Investment on Economic Growth in Somalia

Ismail Adan Mohamed*

Abstract

After the end of civil war of Somalia, the integration of the country with the global economy increased

and Somalia has started to attract with greater inflow of foreign direct investment (FDI). FDI is assumed

to benefit the developing economy by supplementing domestic investment, generating employment and

through the transfer of technology. Many Studies investigated the impact of foreign capital on economic

growth in developing countries and some of them found that negative relationship between impact of

FDI and Economic growth while others found positive relationship between FDI and Economic growth.

Therefore this paper examines the impact of FDI on economic growth in Somalia using detailed sectoral

data for FDI inflows to Somalia over the period 1980-2015s. Multiple Regression Analyses were used

to measure the relationship between independent (FDI) and dependent variables (macroeconomic

indicators). The results obtained in this research signify a negative correlation between FDI and

economic growth and may be a concern for the government of Somalia. The government might focus

on required reforms and policy implications to make foreign investment more beneficial. The

implication of this is that the policy linkage between real GDP and FDI is weak and there is need for

policy to ensure provision of adequate infrastructure to maximize the potential benefit of FDI in

Somalia.

Keywords: Foreign Direct investment, Economic growth, Somalia, Empirical analysis

* Mr., Kocaeli Üniversitesi, [email protected] +905373724558.



Bursa/Turkey

25

An Empirical Analysis of the Environmental Kuznets Curve: The Case Study of

Cameroon

Aboubakary Nulambeh Ndzembanteh* Nueraili Wusiman**

Abstract

The main objective of this study is to investigate the long run relationship between financial

development, economic globalization, income per capita and environmental quality in Cameroon for

the period 1980-2016. In other to examine the relevant of the Environmental Kuznets Curve (EKC) in

Cameroon, income per capita and income per capita squared are included in the model. The co-

integration test is conducted and the results demonstrate that a robust long-run relationship exist

between financial development, economic globalization, income per capita and environmental air

quality. Specifically, income per capita negatively impact environmental quality meanwhile the squared

of income is positively related with environmental quality. The causality tests also indicate that income

per capita and income per capita squared caused environmental air quality uni-directionally in the short-

run with no feedback. This result pinpoint that Cameroon has not yet reached the threshold income

level, where more priorities are given in protecting her environment. It is therefore suggested that the

government should focus on implementing policies that raise growth with minimal emission of

pollutants.

Keywords: Financial Development; Openness; Growth; Pollutant Emissions; Cameroon.

JEL Classification Codes: Q51, Q53, O44

* PhD student, department of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Bursa Uludag University,

Görükle Campus, 16059 Nilüfer/Bursa, Turkey, [email protected]. ** Master student, department of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Bursa Uludag University,

Görükle Campus, 16059 Nilüfer/Bursa, Turkey, [email protected].


Bursa/Turkey

26

Financial Institutions in Kosovo and Their Role in Economic Stability

Luan Vardarı* Gülay Keskin**

Abstract

This topic analyzes banking system developments over the years, as the most important part of our

financial system. Linking the financial system to macroeconomic developments based more on the

most important moments, the crisis and the turbulence in 1995 and 2019. Analyzing the main features

of the banking system as well as the factors affecting this sector, it is proved the fragility that

characterizes it. After this fragility lies the financial crisis caused by pyramid schemes, which directly

affected the formation of the public. The growth of the trust of the latter directly affects the banking

sector. By thus providing a real economy development, improving the payment system and boosting

competition.

Most of the financial system is dominated by the banking sector, which is then associated with the

privatization of state-owned banks. The financial market situation is characterized by good liquidity

conditions. The purpose of the Bank of Kosovo is to maintain stability. This will be achieved through

taking measures to promote lending. The latter remains one of the main problems of the banking sector.

The roles of the financial system in the economy are irreplaceable, as they make possible the creation

of payment instruments as well as the financial intermediation process. The analysis of financial

intermediaries clearly shows their importance in an economy.

Keywords: Financial Institutions, Kosovo, Economic stability

* Dr. Sc., Prizren University “UKSHIN HOTI”. ** PhD. C., Çanakkale University, Gokçeada Vocational School.


Bursa/Turkey

27

The Iron Silk Road and Its Role in the Turkey-Afghanistan Economic Relations

Ghulam Faroq Keskin*

Abstract

The revival of the Silk Road opens a new page in Turkey-Afghanistan relations. By offering new

opportunities to citizens and businessmen’s of the two countries, this project will make Turkey’s access

to Central Asia easier and at the same time facilitates Afghanistan’s access to Europe. Since 40 years

ago Afghanistan’s market depends on Iran and Pakistan’s markets. By the realization of this project,

Afghanistan will get rid of the two countries and will open its doors to the world. This is because this

road is the easiest and most reliable in terms of transit. Afghanistan produces cheap agricultural products

and using this way to reach Turkey and the European market is importance for Afghan markets.

Similarly, Afghanistan can import various products from Turkey. In this context, this research discusses

the importance of the Iron Silk Road in the Turkey-Afghanistan relationship with quantitative and

qualitative methods. The findings show that the successful implementation of this project revives the

Afghanistan’s economy. At the same time, this project will be effective in alleviating the internal

conflicts of Afghanistan. Therefore, Turkey will intervene in the civil war in Afghanistan indirectly as

a neutral and well-intentioned actor.

Keywords: Railway, Economy, Turkey, Afghanistan, Development.

JEL code: B17, F5.

* Lecturer at Balkh University in Afghanistan, [email protected].


Bursa/Turkey

28

Vergi Hukukunda Kıyas Yasağı İlkesinin Değerlendirilmesi

Özge Önkan*

Özet

Kıyas ilkesi,bir olay hakkında kanunda yer alan bir kural, nitelikleri ve kuruluşları itibariyle ona

benzeyen fakat kanunda düzenlenmemiş başka bir olaya uygulanmasıdır. Anayasanın 73. maddesi

gereğince; vergiler kanunla konulmakta, değiştirilmekte veya kaldırılmaktadır. Kıyas ilkesinin vergi

hukukunda uygulanması durumunda, kanun koyucu dışındaki diğer organ ve kurumlara göre işlem

tahsis edilmesi sonucu doğurmakta, bu da; mükellefin vergi ödevini yerine getirmesi konusunda

sorunlar yaratmaktadır. Ayrıca, bu durum kanun koyucunun yetkisini genişletmektedir. Dolayısıyla,

vergi hukukunda kıyas yasağı ilkesinin uygulanması gerekmektedir ve yaratabileceği söz konusu

sorunlar nedeniyle büyük önem arz etmektedir. Vergi hukukunda kıyas yasağı ilkesinin uygulanması ve

uygulanmaması durumlarının, Türk vergi sistemini hangi yönlerden etkileyebildiği çalışmanın amacını

oluşturmaktadır. Bu amaca yönelik olarak, çalışmada, vergi hukukunda kıyas yasağı ilkesi; vergi

kanununun maddeleri, vergisel olaylar ve vergi mahkemeleri kararları çerçevesinde incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Kıyas Yasağı İlkesi, Vergide Kanunilik İlkesi, Kanun Koyucu

Jel Kodu: K34, H19, D72

* Dr. Öğretim Üyesi, Sinop Üniversitesi, Boyabat İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İşletmecilik ve Ticaret

Bölümü, E-mail: [email protected]



Bursa/Turkey

29

Konkordatonun Vergisel Sonuçlarının İncelenmesi

Feride Bakar Türegün*

Özet

7101 sayılı Kanunla “iflasın ertelenmesi” müessesesi kaldırılmış, konkordato ve onun başvuru süreci

daha etkin hale getirilmiştir. Artık, borçlarını, vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde

ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu konkordato talep edebilir. Konkordatonun

vergiyle ilgili sonuçları birden fazla alanı ilgilendirmektedir. Bu sebeple son dönemde daha fazla ön

plana gelen bu uygulamanın vergisel sonuçlarını bütün olarak ele alma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu

çalışmada konkordatonun sonuçları, birincisi borçlu, ikincisi alacaklı, üçüncüsü bazı vergi alacakları ve

son olarak mevcut amme alacakları olmak üzere ele alınacaktır. Konkordatonun alacaklı tarafından

sonuçları bazı hallerde “şüpheli alacak” ve genellikle “değersiz alacak” kabul edilmesi ve gider

yazılmasıdır. Borçlu açısından sonucu “vazgeçilen alacak” tutarının bir karşılık hesabında üç yıl takip

edilmesi ve bu yıllarda oluşan zararlarla itfa etmesi gerekmektedir. Zararla itfa edilemeyen borç, kar

hesabına aktarılacaktır. Bu durum bir “vergi ertelemesi” niteliği taşımaktadır. Başvurucuya, İcra ve İflas

Kanunu 308/g maddesine göre; harçlar, damga vergisi, BSMV açısından da ayrıcalıklar sağlamaktadır.

Ayrıca İcra ve İflas Kanunu 294’e göre mahkemece verilen kesin mühlet içinde borçlu aleyhine 6183

sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre yapılan takipler de dahil olmak üzere

hiçbir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur. Bununla birlikte, ihtiyati tedbir ve ihtiyati

haciz kararları uygulanmaz, bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşürücü süreler

işlemez. Fakat, mahkeme tarafından kabul edilen konkordato kararı 6183 Sayılı kanun kapsamındaki

amme alacakları için mecburi değildir. Sonuç olarak konkordatonun vergi ile ilgili dikkat edilmesi

gereken kural ve ayrıcalıkları mevcuttur. Konkordato kararı verilen işletmeler, uygulamada bu

düzenlemelere dikkat ederek işlemlerini gerçekleştirmelidirler.

Anahtar Kelimeler: Konkordato, vergi, vergi ertelemesi.

Jel kod: K34, K39, H25

* Uludağ Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

30

Türk Gelir İdaresinde Dijital Dönüşüm ve Yansımaları

Adnan Gerçek*

Özet

Birçok ülkede olduğu gibi, Türk Gelir İdaresinde dijital uygulamaların etkin bir şekilde kullanılmasına

büyük önem verilmiştir. Türkiye’de e-vergileme sisteminin gelişimi 1998 yılında uygulamaya konulan

Vergi Dairesi Otomasyon Projesi (VEDOP) ile başlamıştır. 1998-2001 yılları arasında yürütülen

VEDOP-1 2004-2007 yılları arasında yürütülen VEDOP-2 ve 2008-2010 yılları arasında yürütülen

VEDOP-3 aşamalarının tamamlanmasıyla Türkiye’de e-vergileme sisteminin altyapısı oluşturulmuştur.

2010 yılından sonra Türk Gelir İdaresinde dijital dönüşüm uygulamaları başlamıştır. Bunların başında;

e-beyanname, e-fatura, e-defter, önceden hazırlanmış kira beyannamesi, e-arşiv fatura, e-yoklama, e-

bilet, e-tebligat, hazır beyan sistemi, mükellef bilgi sistemi, defter beyan sistemi, e-irsaliye, e-serbest

meslek makbuzu, e-müstahsil makbuzu, e-dekont uygulamaları gelmektedir.

E-Beyanname uygulaması 2004 yılında başlamış olmasına rağmen, 2008 ve 2011 yıllarında kapsamı

genişletilmiş ve 2019 yılından itibaren tüm beyannamelerin elektronik ortamda verilmesi sağlanmıştır.

2010 yılında başlatılan e-fatura uygulamasının kapsamı 2014 ve 2016 yıllarında genişletilmiştir.

1/7/2019 tarihinden itibaren e-fatura uygulamasının kapsamı daha da genişletilecektir. 2011 yılı

sonunda başlayan e-defter uygulaması kademeli olarak yaygınlaştırılmıştır. 2013 yılında kayıtlı

kullanıcı sayısı 47 iken bu sayı 1/1/2019 itibariyle 87.000’e ulaşmıştır. 2020 yılında bu uygulamanın

kapsamı daha da genişletilecektir. Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi Sistemi 1/3/2012 tarihinde

hayata geçirilmiştir. 1/3/2016 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanan Hazır Beyan Sistemi ile kira

gelirinin yanı sıra ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların da internet üzerinden kolayca

gönderilme imkanı sağlanmıştır. Ayrıca 1/1/2018 tarihinde uygulanmaya başlanan Defter-Beyan

Sistemi sayesinde serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit

usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması ve bunlara dayanarak

beyannamelerini kolayca verilmesine imkan sağlanmıştır. 1/1/2020 tarihinden itibaren bilanço usulüne

göre tutulan defterlerin de Defter-Beyan Sistemine dahil edilmesi beklenmektedir.

Mükellefler nezdinde yoklama ve denetim faaliyetlerinin mobil teknolojilerden yararlanarak etkin bir

şekilde yürütülmesi amacıyla 1/9/2015 tarihinde tüm Türkiye’de E-Yoklama Sistemi uygulamaya

konulmuştur. Diğer taraftan Türk gelir idaresinde e-Tebligat uygulaması 01/04/2016 tarihinde

kullanılmaya başlanmış olup, günümüzde etkin bir şekilde yürütülmektedir. Ayrıca 01/07/2017

tarihinden itibaren uygulamaya konulan “Mükellef Bilgi Sistemi” ile mükellefler vergi mevzuatına

uygun olarak yerine getirildikleri ödev ve yükümlülükler açısından analiz edilmekte ve vergiye gönüllü

uyum seviyeleri değerlendirilmektedir. Türk Gelir İdaresi tarafından mükelleflerin vergi dairesine

gitmeden tüm işlemlerini elektronik ortamda yapılabilmesi amacıyla İnteraktif Vergi Dairesi

Şubat/2018’de kullanıma açılmıştır. Diğer taraftan mal hareketlerinin, sunulan serbest meslek

hizmetinin ve alınan zirai ürünlerin elektronik ortamda düzenli bir şekilde izlenebilmesi amacıyla

1/1/2018 tarihinden itibaren ihtiyari olarak başlayan e-irsaliye, e-serbest meslek makbuzu ve e-

müstahsil makbuzu uygulamaları 1/7/2019 tarihinden itibaren zorunlu hale gelecektir. Vergi borcu

ödemelerin elektronik ortamda izlenebilmesi amacıyla 1/7/2019 tarihinden itibaren ihtiyari olarak e-

dekont uygulamasına geçilecektir. Türk Gelir İdaresinde yaşanan bu dijital dönüşüm süreci sayesinde;

vergilendirme işleminin maliyeti azaltılmakta, ekonomik faaliyetlerin kayıt dışında bırakılması

önlenmekte, mükelleflerin hızlı ve hatasız ödevlerini yerine getirmeleri sağlanmakta ve vergiye gönüllü

uyumları artırılmaktadır. Dijital dönüşüm süreci sadece gelir idaresinde değil, mükellef ve muhasebe

uygulamalarında da yaşanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: gelir idaresi, VEDOP, e-vergileme, dijital dönüşüm

Jel kodu: H83, D73, H29

* Prof.Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

31

Gümrük Kabahatlerinin “Ölçülülük İlkesi” Açısından Anayasa Mahkemesi

Kararları Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Mehmet Yüce* Neslihan Kızıler**

Özet

Demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez ilkesi olan ölçülülük ilkesi, temel hak ve özgürlüklerin ne

ölçüde sınırlandırılacağını belirleyen, yaptırımların uygulanmasında keyfiliğin önüne geçilerek, hakkın

özüne dokunulmamasını ifade eden anayasal ilkedir. Ölçülülük ilkesi, yasa koyucu ve idarenin ulaşmak

istediği amaç(lar) doğrultusunda, “elverişlilik”, “gereklilik”, ve “orantılılık” alt ilkelerini araç olarak

kullanmaktadır.

4458 sayılı Gümrük Kanunu, ülkeye giren, ülkeden çıkan eşya ve taşıtlara uygulanacak gümrük

kurallarına ilişkin esasları düzenlemektedir. Kanun hükümlerine aykırılık oluşturan eylemler

neticesinde “vergi kaybı” ve “usulsüzlük” kabahatlerine ise “İdari para cezası” ve “idari tedbirler”

uygulanmaktadır.

“Gümrüklenmiş değer” kavramı gümrük para cezalarının hesaplanmasında özel öneme sahip bir

kavramdır. Ancak gümrüklenmiş değer üzerinden hesaplanan para cezalarının, hukuk devleti ilkesinin

unsurlarından biri olan “suç ve cezalarda ölçülülük ilkesine aykırılık oluşturduğu” gerekçesiyle

Anayasa Mahkemesi’ne ilgili kavramın kanundan iptal istemiyle başvuru olmuştur. Mahkeme, “milli

ekonominin korunması, vergi kaybının önlenmesi, yerli üretimin haksız rekabet karşısında dezavantajlı

konuma düşürülmemesi, idarenin takdir yetkisinin kanun koyucu tarafından yerinde kullanıldığı

gerekçeleri ile amaç ile araç arasında makul ve uygun bir ilişkinin olduğunu ortaya koyarak, istemin

gerekçesini haklı bulmamıştır.

Anahtar Kelimeler: Ölçülülük ilkesi, Gümrüklenmiş değer, İdari yaptırım.

Jel Kodu: K00, K30, K34.

* Prof.Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye, [email protected] ** Öğr.Gör., Bursa Uludağ Üniversitesi Karacabey Meslek Yüksekokulu, İşletme Yönetimi, [email protected]



Bursa/Turkey

32

Meslek Liseleri Muhasebe Bölümü Öğrencilerinin Mesleki Yeterliliklerinin

İşletmeler Açısından Değerlendirilmesi: Gebze Örneği

Halil İbrahim Göksu*

Özet

Günümüzde işletmeler arasındaki rekabet artmakta ve bilgi teknolojileri hızla gelişmektedir. Bu

gelişmeler her mesleği ve meslek mensubunu ilgili alanda meydana gelen değişim ve gelişime ayak

uydurma zorunluluğuyla karşı karşıya bırakmaktadır. Bu değişim ve gelişim muhasebecilik mesleğinde

de söz konusudur. Her işletmenin ön muhasebesinden başlayıp da, muhasebe süreci kapsamında mali

yılın sonuna kadar iş ve işlemlerini takip edecek kişilere ihtiyaçları vardır. Bunlar da öncelikli olarak,

eski adıyla Ticaret Meslek Lisesi yeni adıyla Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Muhasebe alanı mezunu

öğrenciler arasından tercih edilmektedir. Bu noktada liselerdeki muhasebe eğitiminin kalitesi konusu

önem kazanmaktadır.

Ülkemizde Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde verilen muhasebe eğitiminin süresi dört yıldır.

9.sınıfta diğer liselerle ortak kültür dersleri müfredatı uygulanmakta olup mesleki eğitim

verilmemektedir. 10. ve 11. sınıflarda ise meslek dersleri ağırlıklı eğitim verilmektedir. Öğrenciler

12.sınıfa geldiğinde haftanın 3 günü piyasadaki firmaların muhasebe birimlerinde veya mali müşavir

bürolarında staj uygulaması yaparak okulda aldıkları teorik eğitimi pratikte nasıl uygulandığını

görmektedir. Bir bakıma okulda kazanılan mesleki yeterliliklerin işletmelerde staj uygulamasıyla test

edilmesi söz konusudur.

Bu bağlamda çalışmada, Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde yürütülmekte olan muhasebe öğretim

programı sonucunda hedeflenen yeterliliklerin, muhasebecilik mesleği için gereken temel bilgi ve

becerileri sağlamaya etkisi ortaya konulup, mesleki okullarda verilen muhasebe eğitiminin, işletmelerin

beklentilerine ne derece uygun olduğunun tespiti amaçlanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Muhasebe Eğitimi, Muhasebe Öğretim

Programı.

* Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi, [email protected].


Bursa/Turkey

33

Devlet Üniversitelerinde Kurumsal Yönetime Giden Yolda Önemli Bir Adım: İç

Kontrol

Hatice Türk*

Özet

5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 24.12.2003 tarihli Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe girmesi ile birlikte kamu yönetiminde yeni bir dönem başlamış, Kanunda yer

alan yeni kavramlar yeni uygulamaları gündeme getirmiştir. Mali süreçlerin yanında diğer bütün

faaliyetlerin de işleyişi ve denetimine ilişkin hususları içeren “İç kontrol uygulamaları” da bunlardan

birisidir. 5018 sayılı kanun hükümleri ve iç kontrol uygulamaları ile birlikte kamu mali yönetimi bir

disiplin altına alınması ile yürütülen çalışmalar kamu kurumlarında kurumsal yönetimin oluşmasına

önemli katkılar sağlamıştır. Bu çalışmada Devlet Üniversitelerinde iç kontrol uygulamaları kapsamında

yürütülen çalışmalarının kurumsal yönetimin oluşmasına sağlayacağı katkıyı göstermek hedeflenmiştir.

Bu kapsamda öncelikle 5018 sayılı kanun ve bu kapsamda yürütülen iç kontrol uygulamaları hakkında

mevzuat ve literatür taraması yapılarak Kamu İç Kontrol Standartları”nın kurumsal yönetim ilkeleri ile

paralellik gösteren uygulamaları açıklanarak iç kontrolün kurumsal yönetime sağladığı katkıdan

bahsedilmiş, Devlet Üniversitelerinde İç Kontrol çalışmalarının hangi aşamaya gelindiği hakkında bilgi

verilmiştir. Sonuç olarak Devlet Üniversitelerinde kurumsal yönetim anlayışının oluşmasını sağlamak

adına iç kontrol çalışmalarına Kurum çalışanlarının tamamının dahil edilmesine yönelik tavsiyelerde

bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Kamu Mali Yönetimi, İç Kontrol, Kurumsal Yönetim

Jel kod: G34

* Öğr.Gör. Hatice TÜRK, Bursa Uludağ Üniversitesi, Mustafakemalpaşa Meslek Yüksekokulu, İşletme Yönetimi Programı,

Atariye Mahallesi Cumhuriyet Caddesi No: 4/1 PK 16500 Mustafakemalpaşa/BURSA, [email protected], +90 0224

613 31 02



Bursa/Turkey

34

Adli Muhasebe: Adli Muhasebecilik Mesleği Yetkinlikleri ve Önemi

Ece Özcan* Hakan Aracı**

Özet

Günümüzde insanların mal ve hizmet ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan işletmeler giderek artış

göstermekte, gelişen bilgi ve iletişim teknolojileriyle de küresel boyutlarda hizmet verme imkânının

sağlanması ticari faaliyet hacminin artmasına neden olmaktadır. Ancak bu artış ve gelişmelerin olumlu

yönlerinin yanında işletmelerin faaliyetlerinin gerçek sonuçlarını yansıtmamaları, rakamlar üzerinde

oynama, hile ve yolsuzlukların ekonomik maliyetlerinin artmasıyla birlikte özel araştırma yetkinliği ve

uzmanlığı gerektiren işlemlerin icrasını gerçekleştiren adli muhasebecilik mesleği giderek önemli bir

konuma gelmiştir.

Adli muhasebeciler, hile ve yolsuzlukların araştırılması; ticari ve ekonomik anlaşmazlıkların çözümü

için ihtiyaç duyulan muhasebe ve hukukun birleştirdiği eğitimli, tecrübe ve uzmanlıklarından

yararlanılan bilirkişilerdir. Bu amaçlar doğrultusunda şüpheci ve araştırmacı kimlikleriyle objektif

görüşlere ulaşmayı amaç edinen meslek mensuplarının üstlendikleri misyon oldukça önemlidir.

Çalışmada, öncelikle adli muhasebecilik kavramı incelenecek, sonrasında adli muhasebecilik

mesleğinin kapsam, özellik ve çalışma alanları ile önemi açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Adli muhasebe, Adli muhasebecilik mesleği, Bilirkişi.

Jel Kodu: M41, M42.

* Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Doktora, Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Kampüsü 45140

/Yunusemre –Manisa, [email protected], +90 0236 201 27 57. ** Dr. Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Şehit Prof. Dr. İlhan Varank Kampüsü

45140 - Yunusemre – Manisa, [email protected], +90 0236 233 38 65.




Bursa/Turkey

35

Vergisel Bilgilerin Otomatik Değişimi ve Türkiye’ye Etkileri

Gökhan Güney*

Özet

Günümüzde vergiler, devletler açısından en önemli gelir kaynağıdır. Toplumsal ihtiyaçların

karşılanabilmesi ve devlet organizasyonunun sürekliliği vergi gelirlerine bağlıdır. Bu yüzden devlet

kavramı kadar eski bir tarihe sahip olan vergiler, vazgeçilemez bir niteliğe sahiptir. Vergiler, devlet için

kaynak niteliğinde iken vergi mükellefi açısından bir tür gider mahiyetindedir. Bu sebeple zor şartlarda

gelir elde eden vergi mükellefi vergi ödemek istememektedir. Küreselleşen dünyada ortaya çıkan

birtakım kolaylıkları da kullanarak, vergi mükellefleri gelir ve servetlerini başka ülkelere taşıyabilmekte

ve böylelikle vergi ödemekten kaçınabilmektedir. Bu durum ülkelerin vergi idarelerini işbirliği

yapmaya zorlamaktadır. Vergi idareleri birlikte hareket ederek vergiden kaçınan vergi mükelleflerinin

mevcut bilgilerini birbirleriyle değişebilmektedir. Söz konusu bilgi değişimleri sayesinde vergi

mükellefleri gelir ve servetlerini hangi ülkeye taşırlarsa taşısınlar vergi ödemek zorunda kalmaktadırlar.

Birçok bilgi değişim yöntemi olmakla birlikte özellikle otomatik bilgi değişimi anlaşmaları yapılarak

ülkeler vergileme güçlerini artırabilmektedir. Otomatik bilgi değişimi bilgilerin düzenli olarak

değişimini de sağladığı için ülkeler açısından oldukça ilgi görmektedir. Otomatik bilgi değişimiyle

ülkeler vergi anlaşmaları imzalarken vergi mükelleflerinin özel bilgilerini üçüncü kişilerle paylaşmayı

da taahhüt etmektedirler. Hangi tür bilgilerin paylaşılacağı noktasında; vergi mahremiyeti ve mükellefin

tepkisi gibi konular önem kazanmaktadır. Çünkü olumlu ekonomik etkilerin yanı sıra olumsuz hukuki

durumlar da meydana gelebilmektedir. Bu çalışmada otomatik bilgi değişimi ve Türkiye’de yakın

dönemde uygulamaya konulan bu işbirliğin ortaya çıkarabileceği olumlu ve olumsuz etkilerine

değinilecektir.

Anahtar Kelimeler: Otomatik Bilgi Değişimi, Vergi İdareleri, Türkiye.

Jel Kodu: E62, H21, H71.

* Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Doktora Öğrencisi, [email protected] ,

05425147388.



Bursa/Turkey

36

Denetim Komitesinin Örgüt İçindeki Yeri ve İlişki Boyutları*

Batuhan F. Mollaoğulları** Semra Öncü***

Özet

Denetim komitesi, yönetim kurulu adına iç denetim ve bağımsız denetim faaliyetlerinin etkinliğinden,

denetim süreçlerinden ve bu faaliyetler sonucu ortaya çıkan raporların kontrolünden ve gözetiminden

sorumludur. Denetim komitesi bu faaliyetleri yürütürken CEO, CFO gibi üst düzey yöneticiler, yönetim

kurulu, bağımsız denetçilerle ve iç denetim birimiyle koordinasyonu da sağlamakla yükümlüdür. Bu

anlamda denetim komitesi, etkin bir kurumsal yapının temel bileşenidir. Denetim komitelerinin kendi

sorumluluklarını düzgün bir şekilde yerine getirebilmeleri, kurumsal değeri çoğaltabilmeleri ve

koruyabilmeleri için kurumsal yapının işletmedeki yürütücüleri ile oluşturulan bu koordinasyon,

işletmenin daha çevik yapıya kavuşmasını sağlayacaktır.

Bu çerçevede çalışmada; denetim komitesinin, işletme içindeki yeri ve ilişki boyutu kavramsal olarak

ele alındıktan sonra yönetim kurulu, CEO, CFO, bağımsız denetçiler ve iç denetim birimi ile nasıl

etkileşimde bulunabileceği ve denetim komitesinin bu birimlerle olan ilişkisi tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Denetim Komitesi, İç Denetim, Bağımsız Denetim

Jel Kod: M42, M48, M49

* Bu çalışma Denetim Komitesinin İç Denetim Birimi Çalışmalarına Etkisi: Türkiye’de İç Denetim Birimi Yöneticilerinin

Algısı Araştırması başlıklı doktora tezinden çıkarılmıştır. ** Arş.Gör.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F, Muhasebe – Finansman Anabilim Dalı, [email protected],

0(236) 2018000-8140 *** Prof.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F, Muhasebe – Finansman Anabilim Dalı, [email protected].




Bursa/Turkey

37

Katılım Bankaları Müşterilerinin Hizmet Kalite Algıları: Demografik Özellikler

Açısından Bir Araştırma

Müslime Sözen* Erkan Özdemir**

Özet

Hizmet işletmelerinden en önemlileri olan bankalar açısından müşterilerinin algıladıkları hizmet

kalitesi oldukça önemlidir. Yoğun rekabet içerisinde olan katılım bankaları açısından müşterilerin

demografik özelliklerine göre hizmet kalitesinin hangi boyutlarının ne şekilde farklılaştığını

öğrenmek önemlidir. Çünkü bu verilere göre katılım bankaları pazarlama stratejilerini ve

uygulamalarını şekillendirebileceklerdir. Bu çalışmanın amacı, katılım bankları müşterilerinin katılım

bankalarının sundukları hizmet kalitesine yönelik algılarını ve bu algıların katılımcıların demografik

özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Bu amaçla katılım bankalarının

müşterileri üzerinde bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Servqual ölçeğinin kullanıldığı araştırma

Bursa’da yapılmıştır. Araştırma verileri yüz yüze anket yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmada,

kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler frekans analizi, t-testi ve Anova testi

ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda hizmet kalitesinin (somutluk, güvenilirlik, isteklilik, güvenlik

ve empati) boyutları katılımcıların demografik özellikleri açısından değerlendirilmiştir. Analiz

sonucunda, katılım bankaları müşterileri tarafından algılanan hizmet kalite boyutlarının cinsiyet,

eğitim ve gelire göre farklılık göstermediği bulunmuştur. Güvenilirlik boyutunun ise sadece yaş

açısından farklı algılandığı bulunmuştur. İlginç bir şekilde en önemli farklılık katılım bankalarının

müşterilerinin medeni durumuna göre olmuştur. Hizmet kalitesinin tüm boyutları, katılımcıların

medeni durumuna göre farklılık göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: Katılım Bankacılığı, Hizmet Kalitesi, Servqual Ölçeği, Demografik Özellikler.

Jel Kodu: M30, M31, G21

* Doktora Öğrencisi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Doktora Programı, Karamazak Mah.

İncisigüzel Sok. Muti Apt. No:6/4 Yıldırım/Bursa, [email protected], 0533205 9811 ** Doç. Dr, Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Görükle Yerleşkesi

Nilüfer/Bursa, [email protected], 02242941153


Bursa/Turkey

38

Ölçek Ekonomileri ve Optimal İşletme Büyüklüğü

Dilek Durak* Emina Karo** Havva Şaban***

Özet

Bu çalışmada, işletmelerin fonksiyonlarında ölçek ekonomilerini sağlayıp sağlayamadıkları

tartışılmaktadır. Küreselleşmenin yoğunlaştırdığı rekabet ortamı, firmaları ve ülkeleri, bu küresel

ekonomik ortamda daha avantajlı duruma geçmek için çalışmalar yapma konusunda zorlamaktadır.

Bunun içinde yapılması gereken, bilgiyi, teknolojiyi, geliştirmek ve iyi kullanmaktır. Günümüzde

özellikle iletişim ve ulaşım teknolojilerinde gerçekleşen ilerlemeler, firmalara ve ülkelere, ulusal

pazarlarını aşmaları ve dünya pazarlarına ulaşmalarında kolaylıklar sağlamaktadır. Böylece fırsatları iyi

kullanarak, daha çok ve daha ucuza üretecek, daha çok satarak daha çok gelir elde edecek ve daha üst

yaşam düzeylerine ulaşabileceklerdir. Buna göre yapılan işletme harcamaları ve maliyet

karşılaştırmasında, gelir artışının gerçekleştiği yıllarda, ölçek ekonomileri uygulanarak ortalama üretim

maliyetlerinde gözle görülür bir düşüş sağlanması, gelirin düştüğü yıllarda ise ölçek ekonomileri

uygulaması yapılmayarak yine gözle görülür bir şekilde ortalama işletme maliyetlerinde bir artış ortaya

çıkartılması genel kabul görmektedir. Çalışmamız literatür tarama yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Optimal İşletme, İşletme Yönetimi, Ölçek Ekonomisi,

Jel Kodu: F12,M21,L25

* Öğr. Gör., MR.PhD. Candidate., Uluslar arası Vizyon Üniversitesi, İktisat Bölümü, Ul. Major C. Filiposki No.1,

Gostivar/Makedonya , South Russian Üniversity, Instıtute of Management, Busıness and Law, Institute of Social Sciences,

Rostov-Na-Donu/ Russian Federation, [email protected]. ** Öğr. Üye., Doç. Dr., Uluslar arası Vizyon Üniversitesi, Hukuk Bölümü, Ul. Major C. Filiposki No.1, Gostivar/Makedonya

Makedonya/Gostivar, [email protected]. *** Öğr. Üye., MR.PhD. Candidate., Uluslar arası Vizyon Üniversitesi, Psikoloji Bölümü, Ul. Major C. Filiposki No.1,

Gostivar/Makedonya, [email protected].





Bursa/Turkey

39

İslami Finansın Küresel Finans Sisteminin Yerini Alması ve Yeni Finansal

Sistem

Mensur Nureddin Günter Mercan ** Nazife Yakubova Domazet ***

Özet

Neoliberalizmin doruk noktasını teşkil eden 1990’lı yıllardan başlayarak gevşetilen kurallar, büyümeyi

ve yaratıcılığı teşvik edecek gibi görünürken, zamanla daha fazla kazanmak için ahlak dışı yollara

sapmayı özendirecek bir ortamın doğmasına yol açtı. Kurallar gevşetildikçe yayılan “ahbap çavuş

kapitalizmi” gelişmiş ve gelişmekte olan hemen her ülkede, adil olmayan gelir dağılımı, sermayenin

belirli ellerde yoğunlaşması, finansal sistemin kırılgan yapısı, faiz ve döviz kuru hareketlerinden elde

edilen spekülatif kazançların artması, yoksulluk, üretim için gerekli fon kaynaklarına erişimin zor

olması gibi problemler, mevcut sistemin güvenirliğini kaybetmesine ve ekonomideki ana akımın

alternatif iktisadi modellere yönelik arayışlarını sürdürmesinde etkili olmuştur.

İslam’ın ekonomik sisteminin ideolojik çerçevesine baktığımız zaman, kapitalist açgözlülüğe ve

bireyler tarafından gerçekleştirilen acımasız sömürülere karşı en büyük güvenceyi sağladığını görürüz.

Bu ekonomik sistem bireyin bağımsızlığını ve onun iş ile mülkiyete karşı olan eğilimini kabul

etmektedir. Fakat, İslami ekonomik sistemi, bireyi, onun sermayesini veya proleteryayı hiçbir şekilde

tanrı seviyesine yüseltmez; girişimciliği ise savunur. İslami finansal sistemi ele aldığımızda kesin faiz

yasağı, belirsizlik ve spekülatif unsurlar içeren yüksek riskli faaliyetlerin yasaklaması; modern finansa

bulaşan sorunların çözümüne yardımcı olabilecek etik ve eşitlikçi bir alternatif sunması, borç ve paraya

dayanan ve trajik biçimde son bulacak mevcut sisteme göre yeni ve daha iyi bir sistem ortaya

çıkarmaktadır.

2008 Küresel Krizi’ni tetikleyen faaliyetlerin birçoğunun İslami finansal sistemde olmayışı,

çalışmamızda bu sistemin üzerine gidilmesi gerektiğinin açık ve net bir göstergesidir. İslami finansı

daha iyi anlayarak ve finansal krizlerin geçmişine bakarak İslami finanstan alınacak dersler olup

olmadığına; mevcut sistemde karşılaştığımız sorunlara ahlaki çözümler üreten İslami finansın kavram

ve felsefesinin küresel finans sisteminin yerini almasının gerekliliğini inceleyeceğiz.

Anahtar kelimeler: Finansal krizler, Ahlaki yoksunluk, İslami finans, İslami bankacılık

JEL Sınıflandırması: G01, G21, P51

Prof. Dr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Gostivar, Kuzey Makedonya, e-mail: [email protected] ** Arş. Gör., Aziz. Kiril ve Metodiy Üniversitesi, Ekonomi Fakültesi, Üsküp, Kuzey Makedonya, e-mail:

[email protected] *** Arş. Gör. Mr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Gostivar, Kuzey Makedonya, e-mail:

[email protected]





Bursa/Turkey

40

Yabancı Yatırımların Teşvikinde İşçi Maliyetlerin Etkisi – Makedonya Örneği

Bülent Derviş*

Özet

Gelişmekte olan ülkeler daha fazla yabancı yatırımcı çekebilmek için adeta birbiri ile bir yarış

içerisindedirler. Birçok gelişmekte olan ülke kendi yatırımcı ve üreticisine sağlamadığı teşvik ve

yardımı yabancı yatırımcıya sağlamaktadır. Yabancı yatırımcıları teşvik etmek için uygulanan

kolaylıklar arasında gelir ve kurumlar vergi muafiyet ve indirimleri, hammade ithalatı ve diğer gümrük

vergilerin sıfırlanması, emek piyasasındaki düzenlemeler yer almaktadır. Makedonya’ya baktığımızda

özellikle 2007 – 2016 yılları arasında dış yatırımların ülkeye girişini sağlamak için yabancı yatırımcılara

birçok kolaylık sağlanmıştır. Yabancı yatırımcıların ülkede faaliyet göstermesi, yeni iş alanların ve yeni

şirketlerin kurulması anlamına gelmektedir. Makedonya, bölgede işçi başına maliyeti en düşük ülkedir.

Yabancı yatırımları çekmek amacıyla Makedonya işçiye ödenen sosyal güvenlik paylarını minimum

düzeye çekmiştir. Bununla, yabancı ve yerli yatırımcılar üzerinde yük olan işçiye ödenen vergi

maliyetini azaltarak yeni yatırımların girişi teşvik edilmiştir.

Aşağıdaki tabloda 2008 ve 2018 yıllarında işçi başına ödenen vergi oranları yer almaktadır.

TABLO: İşçi Başına Ödenen Vergi Oranları

İŞÇİ BAŞINA ÖDENEN VERGİLER

(BRÜT MAAŞ ÜZERİNDEN % PAY)

2008 2018

Zorunlu emeklilik ve malul sigortası 21.2 18

Zorulu sağlık sigortası 9.2 7.3

İşsizlik sigortası 1.6 0.5

İlave sağlık sigortası 0.5 1.2

TOPLAM 32.5 27 Kaynak: Makedonya Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Makedonya Cumhuriyeti Emek ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

Son yıllarda yabancı yatırımlarda gözle görünür bir artış sağlanmıştır. Bütün bu gelişmeler karşısında

ister doğrudan üretime bağlı olsun ister hizmet sektöründe olsun yabancı şirketlerin ülkedeki faaliyetleri

istihdamı artırırken, işsizliği azaltma eğilimi göstermiştir. Makedonya istatistik kurumu verilerine göre

2010 yılında ülkede işsizlik oranı yaklaşık yüzde 37 iken 2018 yılnda bu oran yüzde 20’lere kadar

gerilemiştir. İşsizliğin azalması yabancı yatırmlara bağlanmakla beraber özellikle hükümetin uyguladığı

işsizlikle mücadele politikaların etkisi de söz konusudur.

* Doç. Dr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi.


Bursa/Turkey

41

Elektronik Ticaretin Etkileri ve Elektronik Ticarette Karşılaşılan Sorunlar

Davran Yuldaşev*

Özet

Teknoloji gün geçtikçe hızla ilerlemektedir. Bilgisayar teknolojisi ise bunun en önemli etkilerinden

birisi. Ticaret kavramı da internette yerini alarak elektronik ticaret (E-ticaret) meydana gelmiştir.

Elektronik ticaret henüz ülkemizde yeterince yaygınlaşmamıştır. İnternet teknolojisinin getirdiği hızlı

bilgi iletişimi sayesinde işletmeler, işyerleri müşterilerine, tedarikçilerine daha hızlı ve kolay

erişebilmekte ve çeşitli faaliyetlerinin maliyetini bu yolla azaltabilmektedir.

İnternet sayesinde rekabet etme fırsatı yakalama, hatta rekabet üstünlüğü elde etme ihtimali ortaya

çıkmıştır. Üstelik günümüzde bu fırsatları değerlendirememenin maliyeti eskisine göre çok daha

fazladır. Gelişmekte olan ve genç nüfusa sahip olan bir Ülke olarak İnternet teknolojilerinden

yararlanmak için çaba harcamanın da her zamankinden daha çok şimdi zamanıdır.

Anahtar Kelimeler: Teknoloji, Alışveriş, E-ticaret

* Д.Л.Юлдашев, PhD., и.о.доцента, Заведующий кафедрой менеджмента и туризма Международного Кыргызско-

Турецкого института Международного университета им. К.Ш.Токтомаматова (г.Жалал-Абад, Кыргызская Республика).


Bursa/Turkey

42

Teknokentlerin Yüksek Teknolojili Ürün İhracatına Etkisi: Türkiye Örneği

İlkay Dilber* Beyza Mıynat Taşdemir**

Özet

Teknokentler, günümüzde teknoloji geliştirme amacına hizmet eden en önemli mekanizmalardır.

Üniversite-sanayi-devlet-toplum işbirliğinin kurulması adına köprü işlevi gören teknokentler son 30-40

yıldır gelişmiş ülkelerin teknolojik ilerlemesinde büyük bir öneme sahip olmuştur. Türkiye’de ise 2001

yılında yürürlüğe giren “Teknoloji Geliştirme Bölgeleri” kanunu ile gelişim göstermeye ve sayıları

günden güne artmaya başlamıştır. Çalışmada, Türkiye’de teknokentlerin gelişim sürecine, bu yapıların

yaygınlaştırılması ile ulaşılmak istenen ekonomik, sosyal ve kültürel amaçlara yer verilerek,

teknokentlerin önceliği olan Ar-Ge faaliyetlerinin ve bu faaliyetler sonucunda ortaya çıkan yüksek

teknolojili çıktıların ekonomik gelişmenin sağlanabilmesi hususunda oynadığı role değinilmiştir. 2001-

2017 yıllarını kapsayan dönem için Türkiye’deki teknokentlere ait değişkenlerin yüksek teknolojili ürün

ihracatı üzerindeki etkisini belirlemek çalışmanın temel hedefidir. Teknokentlere ait değişkenler;

teknokent sayıları, teknokentler aracılığıyla elde edilen patent başvuru sayıları ve Ar-Ge proje

sayılarıdır. Bu değişkenler kapsamında uygulanan regresyon analizi sonucunda teknokentlerin yüksek

teknolojili çıktı elde etme hususunda etkinliği yüksek olan bir yapılanma olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Teknokentler, Üniversite-Sanayi İşbirliği, Ar-Ge, Yüksek Teknolojili Ürün

İhracatı.

* Doç. Dr. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Anabilim Dalı, [email protected],

0236 233 06 57-154. ** PhD, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.



Bursa/Turkey

43

Yapay Zeka ve Ticaret Savaşları

Saleh Mehdiyev* Hayriye Başçı Nur**

Özet

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından küreselleşmenin başlaması ve özellikle yıkılan Avrupa’nın tekrardan

inşa edilmesi için diğer ülkelerden emek göçü ülkelerin birbirleriyle etkileşimde bulunmasını

sağlamıştır. Ülkelerararsı fiyat farklılaşması, yerli üretim yetersizliği, mal farklılaşması, mevsimsel

etkiler gibi faktörler dış ticarete iten etmenler arasında yer almaktadır. Global ticaretin bu yükselişi

ülkelerin bunu bir silah gibi de kullanmasına sebep olmuştur. İki ülke arasında çıkan anlaşmazlık

zamanı uygulanan ambargolar ülkelere ekonomik zararlar vermektedir. Teknolojik yeniliklerin getirdiği

ekonomik kalkınmalar ülkelerin birbirleriyle ticaret savaşı başlatmasına neden olan faktör haline

gelmiştir. Özellikle Sanayi 4.0 olarak adlandırılan bir çağda yapay zekanın hız kazanması ülkeler

arasındaki ticari davranısları bambaşka bir boyuta getirmiştir. 30 Kasım 2018 tarihinde Arjantinde

gerçekleştirilen G20 zirvesinin gündemindeki konular özellikle ; çelik üretimindeki fazla kapasite,dijital

geleceğin sürdürülebilirliği,bilgi ekonomisi ve tüm liderlerin dikkat merkezinde olan ticaret savaşlari

olmuştur. Yüksek teknolojili sektörler üzerinden tırmanan bu savaşın ne kadar genişleyeceği ve

sonuçların neler olacağı tartışma konusudur.

Çalışmanın ilk bölümünde yapay zekanın kavramsal çerçevesi verilmiş, ikinci bölümde etkilediği

alanlar incelenmiştir. Bir sonraki bölümde ticaret savaşlarına bazı örnekler verilmiş ve son bölümde

sonuç kısmı yer almıştır.

Anahtar kelimeler: Yapay zeka, Ticaret savaşları, Teknoloji

JEL Kodu: F10, O30, O38

* Manisa Celal Bayar Üniversitesi Yüksek Lisans öğrencisi Saleh MEHDİYEV. Manisa Yunusemre. Muradiye mah. 38.

Sokak. [email protected] +90 0552 337 5049 ** Manisa Celal Bayar Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü Dr. Ögr. Üyesi BAŞÇI NUR. [email protected] ,+90 0555 508

5976.




Bursa/Turkey

44

E- İhracat Uygulamaları, Gelişimi ve Türkiye’nin E-İhracat Potansiyeli

Hüseyin Atay* İsmail Gürhan Zübeyir**

Özet

Dünyamız; siyasal, ekonomik ve sosyal olarak birçok alanı etkileyen hızlı bir küreselleşme sürecine

tanıklık etmektedir.

Bu değişim ve dönüşüm, 21’inci yüzyılda bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmelere paralel

olarak yükselen bir “bilgi toplumunu” beraberinde getirmiş; geleneksel iş yapma metotlarından

vazgeçilmesi ve teknolojiye dayalı iş yapma metotlarına odaklanılması ile birlikte ‘dijital ekonomi’

doğmuştur. Bu yeni ekonominin temel taşı “İnternet”; iş yapma metodu ise "Elektronik Ticaret (e-

ticaret)" olmuştur.

Her değişimde olduğu gibi, bilgi çağıyla gelişen bilişim ekonomisi de toplumsal yapının yeniden

tanımlanmasına neden olmuş; bu kapsamda ekonominin kuralları, yöntemleri, işleyişi, kısaca üretim

ilişkileri kadar, yasal düzenlemeler de değişime uğramıştır.

Günümüzde ekonomik ortamın büyük ölçüde bilgi ağlarına kayması sonucunda gelişen yapı "Bilişim

Ekonomisi" olarak adlandırılmakta; mal ve hizmetlerin, üretim, tanıtım, satış, sigorta, dağıtım ve ödeme

işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapılması şeklinde tanımlanan "Elektronik Ticaret" ise bu yapı

içerisinde önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

İnternet ekonomisinin en hızlı büyüyen parçalarından biri olarak karşımıza çıkan e-ticaret, perakende

ticaret ve uluslararası ticareti değiştirip dönüştürmekte; bu sürecin ürünü olarak e-ticarette yeni küresel

trendler ortaya çıkmaktadır. Dünyada e-ticaretin küreselleşmesi olarak adlandırılan süreç içerisinde

ortaya çıkan global trendlerden biri de, “Elektronik İhracat(e-ihracat)” tır.

Küreselleşme ile beraber genişleyen ticaret hacmi bir taraftan uluslararası ticarette yer alan aktör

sayısını artırmış, diğer taraftan da işlemlerin karmaşık hale gelmesine sebep olmuştur Ticaretin

yoğunlaşması ile artan uluslararası rekabet ekonomi ve işletmelerde yeni alanların ortaya çıkmasını

tetiklemiştir.

Teknolojik gelişmeler, ulaşım ve iletişim maliyetlerindeki büyük azalış ve liberal politikalar,

kapitalizmin küreselleşmesini sağlayarak uluslararası mal ticaretine büyük bir ivme kazandırırken diğer

taraftan hacmi artan küresel ticaret dünyasının müdahaleler karşısında kırılganlığı artmıştır.

Bu durum uluslararası ticaretin gelişebilmesi için ticaretin kolaylaştırılması ihtiyacını ortaya çıkarmış,

ticaretin kolaylaştırılması kavramının uluslararası girişimler ile düzenlenmesi ve desteklenmesine yol

* Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası Ticaret Bölümü, Organize Sanayi Bölgesi, Sarı Cadde No:1/A

Nilüfer / Bursa, [email protected], 0507 745 99 96. ** Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Bölümü, , Organize Sanayi Bölgesi, Sarı

Cadde No:1/A Nilüfer / Bursa, [email protected], 0555 536 80 81.




Bursa/Turkey

45

açmıştır. Ülkemizde ihracata dayalı büyüme stratejisi çerçevesinde bu düzenlemeler desteklenmekte ve

uygulanmaktadır.

Gayri safi yurt içi hasılanın bir unsuru olan ihracatın hasıla üzerinde pozitif yönde etkisi bulunmaktadır.

İhracat artarken yurt içi gelir de artmaktadır. Aynı zamanda ihracat ülkenin işsizlik oranını azaltır ve

ülkeye olan para girişini arttırır. Böylece, ihracat artışı ülke refah seviyesinin artmasına yol açar. Bu

çerçevede, her ülkenin en önemli hedeflerinden biri ülke ihracatının artmasının sağlanması olmaktadır.

Söz konusu hedefe paralel olarak ülkemizde Türkiye ihracatçılar Meclisi (TİM) tarafından yürütülen

“2023 Türkiye İhracat Stratejisinin Sektörel Kırılım Projesi” kapsamında Türk ihracat rakamlarının

2023 yılına kadar kademeli olarak artarak 2023 yılında 500 milyar dolar seviyesine ulaşması ve bu

projenin hedeflerinden biri de, ihracatçılarımızın küresel alanda rekabetçiliğinin arttırılmasıdır.

Bu çalışmanın temel amacı, teknolojinin gelişimine paralel olarak ortaya çıkan elektronik ticarette yeni

bir küresel trend olarak ortaya çıkan e-ihracatın tanıtılması; Türkiye’nin İhracat Rakamları ve 2023

İhracat Hedefinin Gerçekleştirilmesi Noktasında E-İhracatın Önemi, potansiyeli ve geliştirilmesi

noktasında gümrük işlemlerinin basitleştirilmesi ve iyileştirilmesi boyutuyla gümrük idaresine düşen

rolün değerlendirmesinin yapılması ve bu kapsamda öneriler sunulmasıdır.

Anahtar Kelimeler: E-Ticaret, E-Ticaret Girişimcisi, Firmadan Müşteriye E-ticaret, E-İhracat,

Gümrük İşlemleri

Jel kodu: F02, F19, H11, H20


Bursa/Turkey

46

Örgütsel Destek Ve Psikolojik Sahipliğin, Risk Alma Eğilimi Ve Bireysel

Performansa Etkisi, Güvenlik Personeli Üzerine Bir Araştırma

Serhat Erat*

Özet

Bu araştırmada örgütsel destek ve psikolojik sahipliğin, çalışanların risk alma eğilimi ve bireysel

performanslarına etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi devlet üniversitelerinde görev yapan 715

güvenlik personelinden oluşmaktadır. Araştırmanın amacı önemli yönetsel algıların risk alma eğilimi

ve bireysel performans üzerine etkisini belirlemek ve alan yazındaki boşluğu doldurmaktır.

Araştırmadan elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiş ve açıklayıcı faktör analizi,

korelasyon analizi ve regresyon analizleri ile test edilmiştir. Araştırma bulguları göstermektedir ki,

Örgütsel Destek ile Risk Alma Eğilimi ve Bireysel Performans arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir

ilişki olduğu bulunmuştur. Benzer şekilde Psikolojik sahiplik ile Risk Alma Eğilimi ve Bireysel

Performans arasında da anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. Ayrıca bu araştırma ile ortaya çıkan

sonuçlar bu konularda yapılacak yeni araştırmalara ve literatüre önemli ölçüde katkı sağlayacaktır.

Anahtar Sözcükler: Örgütsel Destek, Psikolojik Sahiplik, Risk Alma Eğilimi, Bireysel Performans

Jel Kodu: M0,M10,M19

* Dr. Öğr. Üyesi, Gebze Teknik Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Strateji Bilimi Bölümü, Gebze / Kocaeli, [email protected], +90

0262 605 14 85.


Bursa/Turkey

47

Mali Güce Göre Vergilendirme

Hakan Bay*

Özet

Kişilerin mali güce göre vergilendirilmesi sosyal devletin vergi adaletini sağlaması ile ilgilidir. Bu ilke

gereğince karşılıklı ya da karşılıksız her fert kamusal hizmetler için elde ettiği gelir ya da sahip olduğu

servetine göre vergi yüküne katlanmak zorundadır. Ancak bu yüke katlanırken kişinin kendisinin ve

ailesinin geçimini sağlayacak miktarın üzerindeki gelir ve servetin vergilendirilmesi gerekmektedir.

Mali güç vergi sistemimize 1961 Anayasası ile girmiş bir kavramdır. 1982 Anayasasının “vergi ödevi”

ile ilgili 73’üncü maddesinin birinci fıkrasında da herkesin mali gücüne göre vergilendirilmesi gerektiği

belirtilmiş ve bu şekilde adil bir vergilendirmenin gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Bunu yapabilmek

için vergi yükünün adil ve dengeli dağıtılması gerekir. Mali güç uygulamada kamu maliyesi açısından

“ödeme gücü ilkesi” ilkesi olarak değerlendirilmektedir. Kamu maliyesinde gelir, servet ve harcamalar

mali gücün göstergesi olmaktadır. Mali güce ulaşılmasında Türk Vergi Sisteminde asgari geçim

indirimi, artan oranlı tarife yapısı, istisna ve muafiyet uygulamaları, emek gelirlerinin sermaye

gelirlerinden ayrılması gibi birtakım uygulamalardan yararlanılmakta ve vergi adaletine ulaşılmaya

çalışılmaktadır. Mali güce göre vergilendirme dar anlamda vergilendirme yetkisi kapsamında

uygulanabilecek bir ilkedir. Çünkü dar anlamda vergilendirme yetkisi kapsamına vergi, geniş anlamda

vergilendirme yetkisi kapsamına ise vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler girmektedir.

Vergi dışındaki diğer yükümlülüklerde kısmen “karşılık” ve “faydalanma ilkesi” geçerli olmaktadır. Bu

çalışmada ödeme gücüne ulaşılmasında gelirin mi? servetin mi? harcamanın mı? dikkate alınacağı,

hangisinin ne ölçüde vergilendirilmesi gerektiği hususlar üzerinde durulmuş ve Türk Vergi Sisteminde

mali güce ne ölçüde ulaşılabildiği değerlendirilmiştir. Ayrıca Anayasa Mahkemesinin “mali güç”

kavramına yaklaşımı ortaya konularak kavramın “hukuki” ve “iktisadi” açıdan ifade ettiği anlam

belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Alım Gücü, Ödeme Gücü, Mali Güç, Vergi Adaleti, Fedakarlık Teorisi, Anayasa

Mahkemesi.

JEL Kodu: H20, K10, K30, K34.

* Araş. Gör. Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Dokuzçeşmeler Kampüsü, 24

Sokak No:2 PK: 35160 Buca / İzmir, [email protected], +90 0232 301 02 64.


Bursa/Turkey

48

Vergi Direnci – Vergi Uyumu

Zeynep Arıkan* Ahmet İnneci**

Özet

Ekonomik birimlerden hukuki cebir altında ve karşılıksız olarak devlete kaynak şeklinde aktarılan vergi,

herkesin ödeme gücüne göre ödemekle yükümlü olduğu bir görevdir. Vergi ödevinin yerine getirilmesi

zorunlu ve önemlidir. Gelirin, servetin ya da harcamanın vergilendirilmesinde mükellefin rızasına göre

işlem yapılmaz. Çünkü vergi cebren tahsil edilen bir kamusal geliridir. Ödenmesi mükellefin rızasına

bağlı değildir. Vergilendirme sürecindeki alacak-borç ilişkisinde borçlu taraf olarak mükellef iki şekilde

hareket edebilir. Ya vergiye uyum sağlar ya da direnç gösterir. Vergi direnci mükellefin vergiyi

ödememek ya da az ödemesi için gösterilen tepkisel bir harekettir. Vergiye karşı gösterilen tepkiler

çeşitli olabilir. Verginin reddi, vergi kaçırma, vergiden kaçınma, vergi planlaması, vergi cennetlerine

göç, vergiyi yansıtma, tüketim ve tasarrufu kısma, ikame etkisi, vergi isyanı bu tepkiler arasında yer

alır. Mükelleflerin vergiye karşı direnç göstermeleri oranların yüksekliği, cezalar ve denetimin yetersiz

ve etkisiz kalması, vergi bilincinin oluşmaması, vergi sisteminden ve idareden kaynaklanan sorunlar,

vergisel uygulamalar gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Alacaklı durumunda olan devletin ise sahip

olduğu hukuki ve fiili gücü kullanırken mükellef haklarına dikkat etmesi ve vergilendirme yetkisinin

sınırlarını aşmaması gerekir. Vergiye karşı direnci azaltmada kamusal hizmetlere yönelik algılamaların

iyileştirilmesi de önemlidir. Bu nedenle vergiye gönüllü uyumun sağlanmasında verginin alınması ve

harcanması önemli bir rol oynamaktadır. Çalışmamızda vergi direncini etkileyen faktörler açıklandıktan

sonra vergiye karşı mükelleflerin tepkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Böylelikle vergiye gönüllü

uyumun sağlanmasında alınması gereken önlemlere değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Vergi Direnci, Vergi Uyumu, Vergiye Tepki, Vergi Ödevi, Vergi İsyanı.

Jel Kodu: H20, K30, K34.

* Prof. Dr., Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü, Dokuzçeşmeler Kampüsü 24 Sokak

No:2, 35160 Buca/İzmir, Tel: 0 232 301 02 74, [email protected]. ** Arş. Gör., Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü, Dokuzçeşmeler Kampüsü 24 Sokak

No:2, 35160 Buca/İzmir, Tel: 0 232 301 02 83, [email protected].


Bursa/Turkey

49

Yargı Kararları Çerçevesinde Ticari Defterlerin Delil Niteliğinin

Değerlendirilmesi

Ezel Altunay* Mehmet Yüce**

Özet

Ticari işletmenin tüm işlemlerinin kaydedildiği ticari defterler, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda

düzenlenmiştir. Ancak, ticari defterlerle ispat hükümleri bu kanun kapsamına alınmamıştır. Bu

hükümler 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kapsamda ticari defterlerin

delil olarak kullanılabilmesi genel şartlara bağlanmış olup, sahibi lehine delil olabilmesi için de

HMK’nın 222. maddesinde belirtilen şartları taşıması gerekmektedir. Ancak, kanun koyucu ticari

defterlerin sahibi aleyhine delil teşkil etmesi için özel bir şart belirtmemiştir. Bu da, kanunda belirtilen

şartlara uygun olarak tutulmamış defterlerin sahibi aleyhinde delil olacağı sonucunu ortaya

koymaktadır. Kanunda belirtilen şartları taşıyan defterlerin kesin delil niteliği taşımakta ve sahibi

açısından en önemli ispat araçlarından biri olmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Ticari Defterler, İspat, Delil

Jel Kodu: M40,M41

* Yüksek Lisans Öğrencisi, Bursa Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Bölümü, Görükle Yerleşkesi/Bursa,

[email protected], +90 0532 162 7683. ** Prof. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Görükle Yerleşkesi/Bursa,

[email protected], +90 0224 2941091- 41091.


Bursa/Turkey

50

Plastik Poşet Vergisi ve Seçilmiş Ülke Uygulamaları

Tülin Canbay* Yücel Ergün**

Özet

Çevresel sorunlar günümüzde giderek artmaktadır. Bu sorunların azaltılmasına yönelik çeşitli müdahale

araçları uygulanmaktadır. Plastik poşet vergisi de bu müdahale araçlarından biri olmaktadır. Plastik

poşetler okyanusları en fazla kirleten maddelerden biridir. Bu durumun nedeni her yıl plastik poşetlerin

milyarlarca üretilmesi ve doğaya bırakılması neticesinde yüzyıllarca yok olmamasıdır. Plastik

poşetlerin çok fazla üretilmesinin sebebi ucuz, hafif ve dayanıklı olmaları nedeniyle günlük hayatın

birçok alanında kullanılmasıdır. Bu nedenle çevreye verdiği zarar da büyük olmaktadır. Bu çalışmada

plastik poşetlerin yapısını, çevreye verdiği zararları ve plastik poşet vergisini uygulayan seçilmiş ülke

örneklerine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler: Plastik poşet, çevre, plastik poşet vergisi, çevre sorunları.

JEL Kodları: F64, H2, H23, Q5.

* Prof. Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, tü[email protected] ,

Tel No: 0 (236) 2018174. ** Arş. Gör., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, [email protected] ,

Tel. No: 0 (236) 2018185.

mailto:tü[email protected]



Bursa/Turkey

51

Türkiye’de Yenilebilir Enerjiye Yönelik Vergisel Teşvikler

Mine Biniş*

Özet

Günümüzde petrol ve kömüre dayalı fosil enerji kaynaklarından ziyade yenilenebilir, doğaya ve çevreye

duyarlı enerji kaynaklarına doğru bir yönelim ortaya çıkmıştır. Yenilenebilir enerji yatırımları ülkelere

sağladığı çevresel ve ekonomik çıktılarından dolayı teşvik edilecek alanlar arasında yer aldığı

görülmektedir. Özellikle sürdürülebilir kalkınmanın temin edilmesi için yenilenebilir enerji

kaynaklarının payının artırılmasına ilişkin teşvikler önem arz etmektedir.

Yenilenebilir enerji yatırımları çok yüksek maliyet gerektiren ve yüksek risk taşıyan yatırımlardır.

Teşvikler ile enerji üretiminin maliyetini azaltma veya yatırımcıların gelirlerini artırmaya yönelik

belirlenecek politikalar ile yatırımcılar yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımlara özendirilebilir. Türkiye

gibi enerji kaynaklarında dışa bağımlılık gösteren ülkelerde izlenecek uygun teşvik politikaları ile dışa

bağımlılık azaltılıp, yerli kaynaklardan optimal bir şekilde faydalanılması temin edilebilir. Bu noktada

çeşitli kamu politikaları izlenebilir. Türkiye’de yenilenebilir enerji yatırımları yatırım teşvik belgeli

olmak şartıyla Genel Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki desteklerden yararlanma imkânına sahiptir.

Vergisel teşvikler kapsamında KDV ve Gümrük Vergisinden muafiyet tanınması ile birlikte ek destekler

şeklinde 10 yıllık Tarife Garantisi (FIT) uygulaması, lisanslama ücretlerinin daha düşük olması, lisans

muafiyeti ve arazi edinimi gibi fırsatlar da sunulmaktadır.

Çalışmanın amacı, Türkiye’de yenilenebilir enerjiye yönelik mali teşviklerin özelde de vergi

teşviklerinin mevcut durumunu ortaya koyup, değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaçla öncelikle

yenilenebilir enerji kavramı incelenmiş olup, enerji sektörünün vergisel yükümlülükleri üzerinde

durulmuştur. Daha sonra Türkiye’de yenilenebilir enerji yatırımlara sağlanan teşvikler

değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda Türkiye’de yenilenebilir enerjiye yönelik ayrı bir

vergi teşvik rejiminin düzenlenmediği, yıllar itibariyle enerji tüketiminin artış göstermesiyle ile birlikte

yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımların ve teşviklerin aynı ivmeyi yakalamada yetersiz olduğu

sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir enerji, Vergi Teşviki, Yenilenebilir enerji yatırımları

Jel Kodu: H20, H23, H25

* Doç. Dr., Balıkesir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Balıkesir Üniversitesi Çağış

Yerleşkesi, 10145, Balıkesir, +90 0266 249 65 35-111, [email protected]


Bursa/Turkey

52

Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı’ nın (BOBİ

FRS) TMS/TFRS’ ye Getirdiği Yenilikler ve Uygulanmasında Karşılaşılan

Güçlükler

Fatma Akyüz* Tolga Yeşil** Yeliz Uslu***

Özet

Avrupa Birliği’ne aday üye ülke olunması sürecinde, Türkiye Muhasebe Sistemi’nde önemli gelişmeler

yaşanmaktadır. Bu gelişmeler ile işletmelerin hazırladıkları finansal tablolardan yararlanacak kişi veya

kurumların ihtiyaçlarına en iyi şekilde cevap verilmesi amaçlanmıştır. 2018 yılından itibaren

uygulanmaya başlanan Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standartları (BOBİ FRS)

da yerel finansal raporlama çerçevesinde bağımsız denetime tabi olup, Kamu Yararını İlgilendiren

Kuruluşlardan (KAYİK) olmayan büyük ve orta boy işletmelerin ihtiyacını karşılamak için

hazırlanmıştır. Bu çalışmada BOBİ FRS kapsamlı bir şekilde incelenmeye çalışılmıştır. BOBİ FRS’ nin

Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) ve Türkiye Muhasebe Standartları’na (TMS) getirdiği

yenilikler ve uygulanmasında karşılaşılan güçlükler ele alınmıştır. Çalışmanın sonucu olarak BOBİ

FRS, ulusal anlamda diğer mevzuat ve kanunlarla uyumsuzluk taşımakta olduğu tespit edilmiştir. Bu

sebeple, BOBİ FRS uygulayıcıları tarafından konuyla ilgili sıkıntıların yaşanması kaçınılmazdır.

Anahtar Kelimeler: BOBİ FRS, TFRS, TMS, Finansal Raporlama.

Jel Kodu: M40, M41, M48.

* Dr. Öğr. Üyesi, Uşak Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Muhasebe ve Finansman Anabilim

Dalı, Ankara-İzmir Karayolu 8. Km. 1 Eylül Kampüsü Merkez/ Uşak, [email protected], +90 (0276) 221 21 21,

dâhili no:2365. ** Öğr. Gör. Dr., Tehlikeli Mallar Güvenlik Danışmanı, Uşak Üniversitesi, Banaz Meslek Yüksekokulu, Yönetim ve

Organizasyon Bölümü, Ankara-İzmir Karayolu 3. Km Banaz / Uşak, [email protected], +90 0276 221 21 21/35 25-

+90 0276 221 21 50. *** Tezli Yüksek Lisans Öğrencisi, Uşak Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Ankara-İzmir

Karayolu 8. Km. 1 Eylül Kampüsü Merkez/ Uşak, [email protected], +90 0553 360 38 37.


Bursa/Turkey

53

Yeni Nesil Kurumsal Kaynak Planlaması ve İşletme Açısından Önemi

Hakan Aracı* Vildan Şen**

Özet

Bu çalışmada, Kurumsal Kaynak Planlama sistemlerinin muhasebe süreçlerine etkisi araştırılmıştır.

Muhasebe bilgi sisteminin temeli, işletmede bölümler arasında koordinasyonun sağlanması, toplanan

verilerin ortak bir veri setinde değerlendirilmesi ve elde edilen bilgilerin tüm kullanıcılara ihtiyaç

duyulduğu anda anlamlı bir şekilde sunulmasıdır. Muhasebe sistemi tarafından üretilen bilgilerin;

doğru, zamanlı, tam ve uygun nitelikler taşıması gerekmektedir. Bu anlamda işletme yöneticileri

stratejik önemi olan ERP sistemleri ile kayıt ve raporlama değil aynı zamanda analiz ve stratejik

kararlarda alabilmelidir.

ERP sistemleri, bir işletmenin bütün kaynakları, bilgi ve fonksiyonların paylaşılan bilgi depolarından

yönetilebilmesi ve koordinasyonunu sağlayan ve kurumsal çaplı ve entegre bilgi sistemleridir.

Kurumsal kaynak planlama (ERP) sistemi, lojistik, üretim, finans, muhasebe ve insan kaynakları gibi

bir kurumun fonksiyonel alanlarını kapsayan tamamen entegre işletme yönetim sistemidir. ERP sistemi

işletmenin birden çok fonksiyonunu (satın alma, satış, üretim planlama, satış, depo yönetimi, muhasebe

ve insan kaynakları) bir araya getirerek, tek bir veri tabanı üzerinden verilere ulaşımı sağlayarak,

işletmenin tüm birimleri ile koordineli çalışan entegre bir üretim sistemini mümkün hale getirir. Çalışma

sonucunda, ERP projesinin işletmeye adaptasyonu beş aşamada gerçekleştiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Kurumsal Kaynak Planlama Sistemi, Entegre İşletme Yönetimi.

JEL Kodları: M40, M41

* Dr. Öğretim Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi, [email protected], 0555

443 66 66. ** Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme – Muhasebe Finansman Tezli Yüksek Lisans,

[email protected], 0553 310 30 94.




Bursa/Turkey

54

BIST’te İşlem Gören Aracı Kurumların Finansal Performanslarının

Değerlendirilmesi: ARAS ve COPRAS Yöntemleri ile Bir Uygulama

Özlem Kuvat* Melek Aksu** Şakir Sakarya***

Özet

Aracı kurumlar, sermaye piyasalarında tasarruf sahipleri ile yatırımcılar arasında bilgi ve fon akımını

sağlayarak finansal derinliğin artırılmasına hizmet etmektedir. Türkiye’de finansal derinliğin artırılması

hedefine ulaşmada aracı kurumların büyük rolünün olması, aracı kurumların finansal performanslarının

hem yatırımcılar hem de aracı kurum yöneticileri tarafından değerlendirilmesini gerektirmektedir. Bu

çalışmanın amacı, Borsa İstanbul (BIST)’da işlem gören aracı kurumların finansal performanslarını

2011-2017 yılları aralığında değerlendirmektir. Çalışmada aracı kurumların çeşitli finansal

göstergelerinin bir arada değerlendirilebilmesine olanak sağlayan ARAS (Additive Ratio Assesment)

ve COPRAS (Complex Proportional Assessment) çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmıştır.

Aracı kurumların finansal göstergelerinin finansal performans üzerindeki etki dereceleri (ağırlıkları) ise

geliştirilmiş Entropi yöntemi ile belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Finansal Performans, BIST, Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri

Jel Kod: C30, C44, C81

* Dr. Öğr. Üyesi, Balıkesir Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected]. ** Arş. Gör., Balıkesir Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected]. *** Prof. Dr., Balıkesir Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

55

Stratejik Yönetim Sürecinde Orta düzey Yöneticiler

Şükran Gökce*

Özet

Bu çalışma konum olarak örgüt hiyerarşisinin ortasında yer alan yöneticilerin stratejik yönetim

sürecindeki rolü ve katkısı üzerine literatüre katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Geleneksel yönetim

anlayışında üst düzey yönetim/yöneticiler örgütün nihai sorumlusu olarak geleceğe yönelik amaç ve

hedeflerin belirlenmesinden, orta düzey yönetim/yöneticiler bu amaç ve hedefleri gerçekleştirmek için

plan ve eylemlerin koordine edilmesinden, alt düzey yönetim/yöneticiler ise günlük faaliyetlerin yerine

getirilmesi için yönetsel işlevleri olmayan iş görenleri yönetmekten sorumlu tutulmaktadırlar. Ancak

belirsizliği ve karmaşıklığı giderek artan bir çevrede faaliyet gösteren günümüz örgütlerinde üst düzey

yöneticiler işgal ettikleri konum sebebiyle çoğu zaman olaylara uzak ve yetersiz kalabilmektedir. Bu

nedenle etkin bir örgüt yönetiminde organizasyon içerisinde pek çok görevi yerine getiren orta düzey

yöneticilerin stratejik yönetim sürecindeki rollerini ortaya koymak önemlidir. Bu doğrultuda, “orta

düzey yönetici” ve “orta düzey yöneticilerin rolleri” ile stratejik yönetim bağlamında bu konuyu ele

alan, Google ve akademik veri tabanındaki dergiler üzerinden 1975-2017 yılları arasında yayınlanmış

olup, ulaşılabilen ulusal ve uluslararası çalışmaların genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Öncelikle

bu konuda yapılan ulusal çalışmaların uluslararası çalışmalara göre azlığı dikkat çekmektedir. Ayrıca,

orta düzey yöneticilerin rolleri arasında önemli düzeyde örtüşme vardır ve rollerin kapsamı örgütsel

bağlam, zaman ve yöneticilerin tutumuna bağlı olarak şekillenmektedir. Araştırmacılar söz konusu

yöneticilerin özellikle iletişim ve işbirliği rolüne vurgu yaparken, karar verme rolünü göz ardı

etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: Orta Düzey Yönetici, Rol, Stratejik Yönetim

Jel kod: M10, L10, M12

* Arş. Gör. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Köyceğiz Yerleşkesi, Meram/Konya,

[email protected].


Bursa/Turkey

56

İş Aramada Örgüt ve Çalışan Uyumu: Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin İş

Değerleri ile İlişkisi

Seda Mumlu Karanfil*

Özet

Amaç: Günümüz iş yaşantısında çalışanların kişilik özellikleri ve iş değerleri önemli bir hale gelmiştir.

Kişiler kendi kişilik ve değerlerine uygun örgütlerde çalışmak isterken şirketlerde kurumlarının

değerlerine, kültürüne uygun kişileri işe almak isterler. Bu durumun sebebi ise bireylerin farklı kişilik

ve değerlere sahip olması ve örgüte uyum sağlama, iş tatmini, örgütsel bağlılık, verimlilik gibi

konularda bu iki kavramın önem arz etmesidir. Kişilik kapsamı en geniş kavramlardan birini

oluşturmaktadır. Kişinin doğumu ile şekillenmeye başlayan kişilik aileden, çevreden ve toplumdan da

etkilenmektedir. Bilimsel çalışmalar ışığında kişilik bireyi diğerlerinden ayıran davranışları

içermektedir. Kişilik beş boyuttan oluşmaktadır. Bu boyutlar; Dışadönüklük, Uyumluluk, Sorumluluk,

Nevrotiklik ve Değişime Açıklık şeklindedir. Kişiliğin bir parçası da değerlerdir. Değerler kişilik

tarafından etkilenmektedir. Bu konuya iki şekilde açıklama getirilmiştir. Birincisi kişilerin dünyayı

görme biçimi, hisleri onların işe olan bakışını etkilemektedir. İkincisi ise farklı kişilik tipine sahip kişiler

farklı iş türlerine yönelmektedir. Kişilik gibi değerlerde bireyleri, toplumları, grupları birbirinden ayıran

önemli kavramlar ve fikirlerden oluşmaktadır. Hofstede (1980)’de değeri bir durumun diğerine tercih

edilmesi olarak tanımlamıştır. Schwartz (2006) ise kişilerin sahip olduğu değerlerin belirli kriter ve

standartlarının olduğunu ve olayların, politikaların seçimine yardımcı olduğunu ifade etmektedir. İş

değerleri kavramı ise çalışanların işteki rollerinin tanımlanması, geliştirilmesi, ayarlanması olarak ifade

edilmektedir. Kişilerin işe karşı sahip olduğu düşünce ve tutumlarda iş değerlerini ortaya koymaktadır.

İş değerleri dört boyuttan oluşmaktadır. Bu boyutlar İşin anlamlılığı ve Yararlılığı, İnsani İlişkiler, İş

ortamı ve Özerklik şeklindedir. Çalışanların iş ile ilgili tutumları, inançları, tercih ve ilgileri vardır.

Çalışma hayatı insanın yaşamında büyük bir yer kaplamakta ve insanlar kendi değerlerine benzer

değerlere sahip işlerde ve şirketlerde çalışmak istemektedirler. Dolayısıyla çalışanların iş değerleri ile

firma seçimi arasında olumlu yönde bir ilişki vardır. Araştırmada beyaz yakalı çalışanların iş değerlerine

verdikleri önemi belirlemek ve kişilik özellikleri ile iş değerleri arasında bir ilişkinin var olup

olmadığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmada beyaz yakalı çalışanların 4 iş boyutunu ne ölçüde

önemli bulduğu, hangi iş değerlerini daha fazla önemsediği araştırma konusu olmuştur. Özetle

çalışanların iş ararken kişilik özelliklerinin iş değerlerini belirlemede bize yol gösterip göstermediği

sorgulanmıştır. Yöntem: Çalışma kapsamında nicel bir araştırma yapılmakta ve veri toplama yönetimi

olarak anket yöntemi kullanılmaktadır. Anket; Goldberg vd. tarafından 1992 yılında geliştirilen ve 1999

yılında John ve Srivastava tarafından güncellenen beş faktör kişilik ölçeği ve Kaya (2010) tarafından

geliştirilen iş değerleri ölçeklerinden oluşturulmuştur. Sonuç: Çalışanların iş değerleri ve kişilik

özellikleri iş başarısı, iş tatmini, iş verimliliği, çalışan motivasyonu ve kariyer planlaması gibi konular

üzerinde etkilidir. Kişilerin işlerinden memnun olması, işlerine devam etmesi, ayrılması gibi konularda

iş ile ilgili özellikler önem arz etmektedir. Bu bağlamda hangi kişilik özelliklerinin hangi iş değerleri

ile ilişkili olduğu, çalışanların motivasyonu, başarısı, iş tatmini ve kariyerleri açısından önemli bir konu

olmaktadır. Araştırma ile kişilik ve iş değerleri ilişkisi ele alınacak ve önemi tekrar vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler: Kişilik, İş Değerleri, Beş Faktör Kişilik Özellikleri

* İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İnsan Kaynakları Anabilim Dalı, Türkiye, [email protected].


Bursa/Turkey

57

Risk İştahı ile Likidite Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği

Gönül Çiftçi* Şükriye Gül Reis**

Özet

Likit sermaye piyasaları alım-satım fiyat aralığının dar olduğu, elden çıkarılma hızının yüksek ve işlem

maliyetlerinin düşük olduğu piyasaları ifade etmektedir. Ayrıca literatürde, likiditenin yüksek olduğu

piyasalarda sermaye maliyetinin daha düşük olduğu ve kurumsal yönetişim uygulamalarının daha etkin

kullanıldığına ilişkin çalışmalar yer almaktadır. Likiditenin bu özellikleri yatırım kararı alınırken

likiditeyi değerlendirme kriterleri arasına yerleştirmiştir.

Sermaye piyasalarında yatırımcıların davranışlarını etkileyen çeşitli unsurlar bulunmaktadır.

Davranışsal finansın ortaya çıkması ile piyasalarda görülen rasyonel olmayan hareketlerin nedeni

anlaşılmıştır.Sonuç olarak, bazı yatırımcıların rasyonel olmadığı, yatırım kararlarını sadece geçmiş

verilere göre değil kendi duygusal yaklaşımlarına göre yaptıkları bulunmuştur. Yatırımcıların riske

bakış açısı da davranışsal bir durum olup hesaplanan risk iştahı endeksi ile ölçülebilmektedir. Çeşitli

değişkenlerle hesaplanan bu indeks Türkiye için Merkezi Kayıt Kuruluşu(MKK) tarafından 2008

yılından beri her hafta yayınlanmaktadır .

Bu çalışmada, sermaye piyasası aktörlerinin yatırım davranışlarını yansıtan risk iştahı endeksi ile piyasa

likiditesi arasındaki ilişki nedensellik analizi ile ortaya konulmuştur. Veri seti 01.01.2013’den

01.01.2019’a kadar olan altı yıllık bir süreyi kapsamaktadır. Borsa İstanbul’un likiditesini ölçmek için

Amihud likidite yetersizliği oranı kullanılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Risk İştahı Endeksi, Likidite, Amihud Likidite Yetersizlik Oranı.

Jel Kodu: G12, G32,G33, G41.

* Arş. Gör., Adıyaman Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Altınşehir Mahallesi Gölbaşı

Caddesi, Merkez/ Adıyaman, [email protected], +90 553 205 0718. ** Dr.Öğr.Üyesi, Gaziantep Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Merkez Kampüs, Şahinbey/Gaziantep,

[email protected], +90 342 317 2038.


Bursa/Turkey

58

Enerjiyle Genişletilmiş Üretim Fonksiyonunun ARDL ve Ridge Regresyonla

Tahmini: Türkiye’den Bulgular

Mehmet Fırat Olgun* Hasan Ağan Karaduman**

Özet

Bu çalışmada 1963-2017 dönemine ait yıllık veriden hareketle Türkiye için emek ve sermayenin yanı

sıra enerjiyi de girdi olarak alan Cobb-Douglas üretim fonksiyonu tahmin edilmiştir. Öncelikle Gayri

Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ve üretim faktörleri arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı tek eşitliğe

dayanan Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) modeli ile saptanmaya çalışılmıştır. Elde edilen

bulgular çıktı ve girdilerin eş bütünleşik olduğunu göstermektedir. Emek, sermaye ve enerji girdilerine

ait uzun dönem çıktı esneklikleri istatistiksel olarak anlamlıdır ve pozitiftir. Diğer yandan kısa dönemli

dinamikleri de yansıtan hata düzeltme modelinin sonuçları da beklentilerle uyumlu sonuçlar

sergilemiştir. Uzun dönemli ilişkinin saptanmasının ardından ikame esnekliğinin hesaplanması için

Translog üretim fonksiyonu da tahmin edilmiştir. Kullanılan değişkenler arasındaki yüksek dereceden

çoklu doğrusal bağıntı nedeniyle Translog model Ridge Regresyonu yardımıyla tahmin edilmiştir.

Ridge Regresyon tahmin sonuçları, girdiler arasındaki ikame esneklik katsayılarının istatistiksel

bakımdan birden farklı olmadığını göstermektedir.

Anahtar Sözcükler: Üretim Fonksiyonu, ARDL, Ridge Regresyon

Jel Kodu: C01,C32, C67, E23

* Yüksek Lisans Öğrencisi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü,

[email protected], +90 545 245 23 01.** Dr. Öğr. Üyesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Davutpaşa Kampüsü PK:

43220 İstanbul, [email protected], +90 532 302 38 24.


Bursa/Turkey

59

Eğitim, Bilgi Ekonomisi, Ekonomik Gelişme İlişkisi

Betül İnam*

Özet

Geçmişten bu yana eğitim toplumların yapısal dönüşümlerinde rol oynayan en önemli aktörlerden biri

olmuştur. Eğitim sistemi ekonomik sistemin bir tamamlayıcısıdır. Eğitim bireyler için daha iyi bir gelir

ve daha iyi yaşam koşullarının sunmanın yanında onlara etkili seçimler yapabilme kabiliyeti kazandırır.

Toplumlar için ise eğitim, beşeri sermayeyi arttırır, toplumsal çatışmaları önler, kurumları daha verimli

hale getirebilir. Daha adil, daha hızlı ve sürdürülebilir bir ekonomik gelişmeye yardımcı olur.

Günümüzde beşeri sermaye bilimsel ve teknolojik bilginin üreticisi, transferi ve kullanımının en önemli

aracıdır. Ülkelerin küresel rekabetin dışında kalmaması için teknolojik çıktıya ihtiyacı vardır ve bunu

üretebilmenin yolu insan kaynağına gereken önemi vermekte saklıdır. Eğitim sistemini bilim ve

teknoloji üreten verimli bir mekanizmaya dönüştürmek Türkiye gibi ülkeler için hayati önem

taşımaktadır. Ekonomik ve sosyal sorunları büyük ölçüde çözmenin risksiz yolunun bu olduğu

söylenebilir. Bu çalışmada Türkiye, dünyanın çeşitli ülkeleri ile eğitim, bilim ve teknoloji, ekonomik

gelişme bakımından karşılaştırılmıştır. 2023 yılında dünyanın ilk 10 ekonomisi arasında olma hedefi

olan Türkiye’nin hedefe ulaşabilmesi için daha fazla çaba göstermesi gerekmektedir. Ar-Ge

çalışmalarına daha fazla yatırım yapması, beşeri sermayeyi ve teknolojik çıktıları arttırmak için farklı

eğitim ve ekonomi politikaları geliştirmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Beşeri Sermaye, Eğitim Harcamaları, Ekonomik Gelişme, Bilgi Ekonomisi.

Jel Kodu: I25, H52, O38.

* Arş Gör, Bursa Uludağ Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü, Görükle Kampüsü, Nilüfer/ Bursa, [email protected].


Bursa/Turkey

60

Tüketicilerin Uzak Doğu Asya Kökenli Ürünlere Karşı Tutumu: Çin ve Güney

Kore Karşılaştırması

Ayşenur Efe*

Özet

Bu çalışmada, yakın zamanda özellikle gençler arasında artan Uzak Doğu Asya ülkelerine olan ilginin

Uzak Doğu Asya kökenli ürünlere karşı tutumunda ülke faktörünün etkisi incelenmiştir. Bu çalışma,

literatürde animosity (tüketici düşmanlığı) ve allosentrism (diğer merkezcilik) olarak geçen iki kavram

temelinde gerçekleştirilmiştir. Yapılan araştırma sonucunda tüketicilerin Çin’e karşı hissettiği tüketici

düşmanlığı tutumunun Çin kökenli ürünleri tercihinde olumsuz bir etki yapmaktadır. Aynı bağlamda

tüketicilerin Güney Kore’ye karşı hissettiği diğer merkezci tutumun sonucunda, Güney Kore kökenli

ürün tercihi olumlu yönde gerçekleşmektedir. Çalışma nicel bir çalışma olup 462 kişilik bir örneklem

grubuna anket yöntemi uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: ürün kökeni, ürün tercihi, animosity, allosentrizm

JEL Sınıflandırması: M00, M10, M30

* Arş. Gör., Bursa Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü,

[email protected].


Bursa/Turkey

61

Türkiye’de Kurulan İslami ve Geleneksel Yatırım Fonlarının Karşılaştırmalı

Performans Analizi

Melek Aksu* Sinan Aytekin** Şakir Sakarya***

Özet

Bu çalışmada Türkiye’de kurulmuş 35 adet geleneksel yatırım fonu (hisse senedi fonu) ve 22 adet islami

yatırım fonunun (katılım fonu) 04.01.2016-31.12.2018 tarihleri arasındaki 3 yıllık dönemde göstermiş

oldukları performansların Sharpe Oranı, Treynor Oranı, Sortino Oranı, Jensen Alfa, Beta, Bilgi Oranı

(Information Ratio) ve Calmar Oranları ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu

amaçla elde edilmiş olan performans göstergeleri öncelikle varyansların homojenliği için Levene testi

ile sınanmıştır. Daha sonra performans göstergelerine bağımsız örneklemler için t-testi uygulanmıştır.

Elde edilen sonuçlara göre islami ve geleneksel yatırım fonlarının performansları arasında Sharpe Oranı,

Sortino Oranı, Jensen Alfa, Bilgi Rasyosu, Calmar Oranı ve Beta değerleri açısından istatistiksel olarak

anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu performans ölçütlerinden Sharpe Oranı, Sortino Oranı

ve Bilgi Rasyosu göstergelerinde geleneksel fonlar ortalama değerler açısından daha başarılı olmalarına

karşın istatistiksel olarak anlamlı fark bulunan Jensen Alfa, Calmar Oranı ve Beta değerleri ortalamaları

açısından ise islami fonların daha başarılı olduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan istatistiksel olarak

anlamlı farklılık olmamasına karşın Treynor Oranı ile fon brüt getiri ve fon net getiri ortalama değerleri

açısından islami fonların 3 yıllık dönemde daha başarılı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Yatırım Fonu, Fon Performansı, Portföy Yönetimi

Jel Kod: E44, G11, G20

* Arş. Gör., Balıkesir Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected]. ** Doç. Dr., Balıkesir Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected]. *** Prof. Dr., Balıkesir Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

62

Kadınlara Yönelik Ayrımcılık, Cam Tavan Sendromu ve Kadın Serbest

Muhasebeci Mali Müşavirlerin Karşılaştıkları Zorluklar

Ebru Güler* Zerrin Fırat**

Özet

Çalışma hayatında tarihsel sürece bakacak olursak dünya genelinde kadınlar belirli zorluklarla

karşılaşmaktadırlar. Türkiye’de kadınlar, erkeklere oranla çalışma hayatında daha pasif kalmışlardır.

Pasif kalmalarının sebeplerinden biriside cinsiyet ayrımcılığıdır. Cinsiyet ayrımcılığı eğitim hayatından

başlayıp çalışma hayatına kadar uzanmaktadır. Araştırmalar sonucunda kadınların çalışma hayatında

karşılaştıkları bu engeller cam tavan sendromu olarak adlandırılmıştır.

Bu çalışmada bağımlı çalışan meslek mensuplarının bağımsız çalışan kadın meslek mensuplarına göre

daha çok bu sendromuna maruz kaldıkları tespit edilmesi amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede, çalışma şekline göre; bağımlı ve bağımsız çalışan meslek mensubu kadınlara yönelik

tutumlarda, cam tavan sendromunun alt boyutları arasında anlamlı fark olup olmadığı incelenmek

istenmiştir. Çalışmada kadın ve erkek ayrımı yapılmadan toplamda 300 meslek mensubuna anket

uygulanmıştır. Bulunan bulguların analizi için SPSS programı kullanılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Cinsiyet Ayrımı, Cam Tavan, Kadın Muhasebeciler

Jel Kodu: J16, M12, O15

* Uudağ Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muhasebe ve Denetim Bölümü, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü 16059 Görükle / Nilüfer / Bursa, [email protected], +90 0537 746 1249. ** Doç. Dr., Uludağ Üniversitesi, İnegöl İşletme Fakültesi, İnegöl Yerleşkesi Cerrah Yolu 16400 İnegöl / Bursa ,

[email protected], +90 0224 294 2695.



Bursa/Turkey

63

Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulamalarında Maliyet Faktörü

Gülay İrak* Nihal Altun**

Özet

Doğal kaynakların tahribi ve artan çevresel felaketler, işletmeleri üretim süreçlerinde daha bilinçli

davranmaya sevk etmiştir. Kaynakların kıt olması, müşteri beklentilerinin değişmesi (sosyal ve çevresel

fayda beklemeleri), yasal zorunluluklar, çevresel sivil toplumun faaliyetleri gibi etkenler işletmelerin

faaliyetlerine devam ederken sadece kar maksimizasyonu odaklı değil sosyal ve çevresel boyutu da

içine alan bir dönüşüm geçirmesine yol açmıştır. Bu bağlamda işletmelerde yeşil uygulamalar, stratejik

bir önem kazanmış ve tüm tedarik zincirine doğru genişlemiştir. Tedarik zincirine yeşil uygulamaları

dahil etmek isteyen işletmeler, iç ve dış engellerle karşı karşıya kalmışlardır. Bu çalışmada, yeşil

politika uygulamalarının önündeki iç engellerden maliyetlerin, işletmeler açısından olumlu ve olumsuz

etkileri literatürde yer alan çalışmalar incelenerek ortaya konulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Yeşil Tedarik Zinciri, Engeller, Maliyet Faktörü

Jel Kodu: M10, Q52, Q56

* Dr. Öğr. Üye. Gülay İRAK, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret

ve İşletmecilik Bölümü, [email protected] ** Arş. Gör. Nihal ALTUN, Bursa Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Uluslararası Ticaret ve Lojistik

Bölümü, [email protected], 0505-018-23-58



Bursa/Turkey

64

SMMM Adaylarının Zorunlu Olarak Yaptıkları Stajın Mesleki Gelişimlerine

Etkileri

Adem Şen* Zerrin Fırat**

Özet

3568 sayılı meslek yasasına göre serbest muhasebeci mali müşavir (smmm) adaylarının mesleğe

girebilmeleri için staja giriş sınavını başarıyla geçmelerinin ardından yerine getirmesi gereken staj

yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu yasayla zorunlu olan staj dönemi tüm adayları kapsamakta olup, staj

ruhsatlı en az bir meslek mensubu gözetiminde veya denetiminde yapılabilmektedir. Muhasebecilik

mesleği vergi mükellefiyeti olan vatandaş ya da kurum ile devlet arasında bir köprü vazifesi

gördüğünden bu etkileşimin sağlıklı bir şekilde yürümesi için smmm mesleğini kariyer olarak seçmiş

olan adayların yeterince bilgi ve deneyime sahip olmaları gerekmektedir. Çünkü mükellefler devlet

karşısında yükümlülüklerini yerine getirirken ihtiyaç duyacakları bilgiler smmm’ler tarafından

sağlandığından mükellefler açısından herhangi bir mağduriyet yaşanmamasının yanı sıra ekonomik

hayatın dinamizminin de eklenmesiyle mesleğin etkin bir biçimde sürdürülebilmesi için sadece

uygulamadan bağımsız olarak ele alınan teorik bilgilerle sağlanan kaynaklar ne yazık ki yetersiz

kaldığından güncel hayata da tatbikini içeren stajyerlik yükümlülüğünü de beraberinde getirmiştir.

Elbette günümüz piyasa şartlarında stajyerler açısından yükümlülüğü yerine getirme noktasında meslek

camiasında yaşanan eksiklikler ve çözümü bekleyen sorunlar olsa da stajyerlerin bunu bir yükümlülük

olarak görmekten ziyade bu mesleği hakkıyla icra etmelerine yardımcı olacak kazanımları olduğunu

stajyerlik sürecinin ilerleyen dönemlerinde yararını görecekleri bir süreçtir. Bu çalışmanın temel amacı;

staj sürecinin mesleki gelişime katkısını incelemektir.

Anahtar kelimeler: Serbest muhasebeci mali müşavir, Stajerlik, Meslek.

* YL Öğr, Bursa Uludağ Üniversitesi, İnegöl İşletme Fakültesi. ** Doç.Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, İnegöl İşletme Fakültesi.


Bursa/Turkey

65

Yükseköğretim Kurumlarında Öğrenim Yönetim Sistemlerinin Bilgi

Teknolojileri Kapsamında Eğitsel Faaliyetlerde Kullanımı: Uludağ Üniversitesi

Örneği

Erdem Özüçelik*

Özet

Zaman kavramının hızla ilerlediği 21.yüzyıl’da insanoğlunun en büyük buluşlarından olan bilgi

teknolojileri, hayatımızda vazgeçilmezler arasına girmektedir.

Yüksek Öğretim kurumlarının maliyetlerini minimum seviyeye indirgemek adına bilgi

teknolojilerinden faydalanmaları, kurumları uzaktan eğitim sistemlerine yöneltmektedir. Örgün

eğitimde ihtiyaç duyulan derslikler, bu dersliklerin ihtiyaçları, ısınma, öğrencilerin ulaşım giderleri gibi

maliyetler bu kurumları bilgi teknolojilerine yönlendirmektedir. Bu yönelim, kurumların maliyetlerini

azalttığı gibi hem öğrenciler eğitimlerini çevrimiçi ve çevrimdışı olarak alabilmekte hem de

akademisyenler eğitimlerini rahat bir şekilde teknolojik sanal platformlarda, öğrenci ile iletişimlerini

zaman ve mekân kaydı olmaksızın yapabilmektedirler.

Uzaktan eğitim sistemleri çerçevesinde kullanılan öğrenim yönetim sistemleri, eğitim alanında

teknolojiyi kullanma adına başvurulan en yaygın yazılım sistemidir. Bu yazılım sistemleri, ders

etkinliklerinin yapılması, ödev teslimi ve kontrolü, öğrencilerin birbirleri ile iletişimi ve ders

paylaşımları ile öğrenmenin yaygınlaştırılması için yardımcı bilgi teknolojileridir. Bu durum akademik

bilgiye olan ulaşımın kolaylaştırılması yönünde teknolojik bir değişime sebep olmaktadır. Bu değişimi

gerçekleştirmek adına yapılan Uludağ Üniversitesi Kurumsal Eğitim ve Araştırma Faaliyetleri

Yönetişim Sistemi yazılımı eğitim ve öğretim adına fayda sağlamaktadır.

Bu çalışmada Uludağ Üniversitesi’nin örgün eğitim sistemlerine entegre etmiş olduğu UKEY

sisteminin, öğrenciler tarafından kullanımı, teknoloji kabul modeli çerçevesinde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Uzaktan eğitim, Öğrenim Yönetim Sistemleri, Eğitim, Bilgi Teknolojileri

Jel kod: I21, I23, I25

* Uludağ Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü İşletme Bölümü Yönetim ve Organizasyon Anabilim dalı Doktora öğrencisi,

Görükle Kampüsü 16059 Nilüfer/BURSA, [email protected], +90 531 329 12 02.


Bursa/Turkey

66

Vergi Oranlarındaki İndirimin Sektör Endeksleri Üzerindeki Etkisi: BIST’de

Bir Araştırma

Hasan Hüseyin Yıldırım* Kemal Faruk Yazgan** Şakir Sakarya***

Özet

Ülkelerin ekonomi yönetimleri belirlemiş oldukları hedeflere ulaşmak için para ve maliye politikası

araçlarını kullanırlar. Özellikle ekonominin daralma dönemlerinde genişletici politikalar uygulanarak

üretim ve istihdam arttırılmaya çalışılır. Genişletici politikalar olarak kamu harcamalarındaki artış,

vergi indirimleri, borçlanmadaki artış, para arzı ve faiz oranlarındaki düşüşler örnek gösterilebilir.

Uygulanan politikaların başarılı sonuçlar doğurabilmesi için politikaların birbiri ile uyumlu olması

gerekmektedir. 2018 yılının ikinci yarısından sonra yaşanan döviz kurundaki yükseliş Türkiye

ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler oluşturmuştur. Karşılaşılan bu durumla mücadele etmek için mal

ve hizmetlere uygulanan Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarında

31.10.2018 tarihinde bir takım indirimlere gidilmiştir. Uygulanan bu vergi indirimleri ile piyasalarda

bir canlanmanın olması hedeflenmiştir. Bu çalışmanın amacı, KDV ve ÖTV’de yapılan vergi

indirimlerinin ilgili sektör endekslerinin performansları üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Çalışmanın

uygulama kısmında olay çalışması yönteminden yararlanılmıştır. Buna göre elde edilen sonuçlar

değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Olay Çalışması, Finansal

Performans

JEL Kodu: E62, G14, H25

* Dr. Öğr. Üyesi, Balıkesir Üniversitesi, Burhaniye Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Bankacılık ve Finans, Türkiye,

[email protected] ** Vergi Müfettiş Yardımcısı, Haliç Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı, İstanbul, Türkiye,

[email protected] *** Prof. Dr., Balıkesir Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye, [email protected]



Bursa/Turkey

67

Marka Değeri ve Hisse Getirisi Arasındaki İlişkinin Tespiti: BIST 50 Endeksi

İçin Bir Araştırma

Mehmet Emin Akkılıç* Hasan Hüseyin Yıldırım**

Özet

Giriş: Günümüz dünyasında, marka ürün veya hizmetlerin birbirlerinden ayırt edilmesinde rol oynayan

çok önemli bir stratejik rekabet aracıdır. Marka isim, terim, tasarım, sembol gibi kavramların

bileşiminden oluşmaktadır. Markaya dayalı olarak oluşturulan günümüzün önemli unsurlarından bir

tanesi de marka değeridir. Marka değerinden etkilenen önemli birçok paydaş vardır. Bu paydaşların

oluşturan asli unsurlar; yatırımcılar, aracılar ve tüketicilerdir. Gerek yatırımcılar, gerek aracılar ve

gerekse tüketiciler ürün ve hizmetlere ilişkin karar alırken, marka değerini göz önünde bulundururlar.

Bu etkiden dolayı marka değeri her geçen gün daha da önemli bir hale gelmektedir. Günümüz

işletmecilik anlayışında işletmelerin sahip olduğu marka değerinin finansal performans üzerinde etkili

olup olmadığı araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Amaç: Bu çalışmanın amacı marka değeri ile

işletmelerin hisse senedi getirileri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Yöntem: Çalışmanın yöntem

kısmında, 2016-2018 yılları için Brand Finance ve BİST'ten seçilen firmaların marka değeri ve hisse

senedi getirileri dikkate alınarak korelasyon ve regresyon analizi uygulanmıştır.

Anahtar Kelimeler: BIST, Marka, Marka Değeri, Firma Değeri, Korelasyon Analizi, Regresyon

Analizi

JEL Kodu: C30, G10, L10

* Prof. Dr., Balıkesir Üniversitesi, Burhaniye Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Uluslararası Ticaret, Türkiye,

[email protected]. ** Dr. Öğr. Üyesi, Balıkesir Üniversitesi, Burhaniye Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Bankacılık ve Finans, Türkiye,

hhyildirim@balıkesir.edu.tr.


Bursa/Turkey

68

Türk Bankacılık Sektöründe Etkinlik-Rekabet İlişkisi

Deniz Erer* Elif Erer**

Özet

Finansal sistemin temel kuruluşlarından biri olan bankacılık sektörü, fon arz-talep ve ödeme işlemlerine

aracılık yaparak ekonominin finansmanını sağlamakta, merkez bankasının para politikasının

yürütülmesinde önemli rol oynamaktadır. Bankaların diğer ekonomik birimler ile yakından etkileşimi

nedeniyle, bankacılık sektöründe meydana gelecek herhangi bir problem, ekonominin tamamını

etkilemektedir. Bu nedenle bankacılık sisteminin krizler karşısında gücünün arttırılmasına yönelik

olarak yapılan düzenlemeler, bankaların etkinliğinin ve rekabetinin artmasına neden olmuştur.

Literatürde “rekabet-etkinlik” hipotezi olarak adlandırılan bu teoriye göre, rekabet düzeyi arttıkça

etkinlik düzeyinin de arttığı varsayılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2006-2019 dönemi için Türkiye’de

faaliyet gösteren ticari bankaların etkinliğini karşılaştırmak ve bankacılık sektöründeki rekabet-etkinlik

ilişkisini ortaya koymaktır. Bankaların etkinliğinin ölçümünde etkin sınır yaklaşımdan, rekabet

yapısının ölçümünde ise Lerner İndeksi’nden yararlanılmıştır. Çalışmada etkinlik ve rekabet arasındaki

uzun dönemli ilişkiyi ortaya koyabilmek amacıyla yatay kesit bağımlılığını dikkate alan Westerlund

eşbütünleşme analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları, Türk bankacılık sektöründe rekabet ile

etkinlik arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Bankacılık Sektörü, Etkinlik, Rekabet

Jel kod: C23, G21

* Dr., Ege Üniversitesi, İktisat Bölümü, [email protected]. ** Dr., Ege Üniversitesi, İktisat Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

69

Türkiye’de Tüketici Güven Endeksi ve Seçilmiş Makro Ekonomik Değişkenler

Arasındaki İlişki

Melih Özçalık* Ece D. Erol**

Özet

Ekonomik karar birimlerinin geleceğe yönelik öngörülerini ve beklentilerini çeşitli endeksler

yansıtmaktadır. Tüketicilerin ekonomi ile ilgili eğilimlerini ve değerlendirmelerini ölçmek amacıyla ise

Tüketici Güven Endeksi hesaplanmaktadır. Endeks, tüketicilerin mali durumları, ekonomiye ilişkin

mevcut durumları, gelecek dönem beklentileri ile yakın gelecekteki harcama ve tasarruf eğilimlerini

gösteren öncü bir göstergedir. Tüketici Güven Endeksi, her ay Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından tüketici eğilimi anketi ile oluşturulmaktadır.

Bu çalışmada 2007-2018 Türkiye ekonomisinin tüketici güven endeksi ile seçilmiş makroekonomik

değişkenler arasındaki ilişki incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Tüketici güven endeksi, döviz kuru, enflasyon

* Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü,[email protected]. ** Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü,[email protected].


Bursa/Turkey

70

Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Vergi Gelirleri İlişkisi

Melih Özçalık* Ece Demiray Erol**

Özet

Enflasyon oranları ve vergi gelirleri arasındaki ilişkinin incelenmesi uzun yıllardır sürmektedir. Bunun

önemli nedenlerinden birisi Tanzi etkisi olarak bilinen enflasyonun vergi gelirlerini reel anlamda

azalttığı yaklaşımdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşanan yüksek enflasyon sorunu, elde edilen

kamu gelirlerinin bir süre sonra reel anlamda azalmasına yol açmaktadır. Bu durum bütçe dengesini

etkilemekte ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinin üzerinde daha büyük bir baskı yer almaktadır.

Çalışmada 2006- 2019 yılları arasında aylık temelde enflasyon oranı ile vergi gelirlerinin arasındaki

ilişki Türkiye ekonomisi için zaman serisi ekonometrisi kullanılarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: Olivera Tanzi, Vergi harcamaları, Bütçe açığı.

* Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü,[email protected]. ** Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü,[email protected].


Bursa/Turkey

71

Integration of Activity Based Costing to the Environmental Management

Accounting

Funda Özçelik*

Abstract

Nowadays with increasing consciousness of stakeholders on environmental issues, there is an intense

pressure on firms about their environmental impacts on the society. The pressure related with the

environmental issues force firms to look for new and cost-efficient ways to manage and minimize

environmental impacts. For this purpose, firstly, it is a prerequisite to identify the environmental impacts

and related costs firms cause and bear. Conventional accounting systems trace environmental costs in

general overhead accounts that makes them hidden and allocated them to products roughly that distorts

product costs. The managers and executives have no incentive to reduce these environmental costs as

they are unaware of the magnitude of these costs. Calculating product costs incorrectly lead to

inaccurate pricing and faulty management decisions as well. Environmental management accounting

allows management to identify and assess environmental costs correctly. Besides this, allocation of

environmental costs to related cost objects is important. Activity based costing (ABC) improves cost

calculation by seperately identifying environmental costs and allocating them only to the polluting

activities and products. In this paper, integration of ABC to the environmental management accounting

is proposed and results of traditional cost allocation system and ABC are compared with an example.

Key Words: Environmental management accounting, environmental costs, activity based costing

(ABC).

Jel Code: M40, M41, M49

* Asst. Prof., Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü, Görükle, Bursa,

[email protected], 02242941195.


Bursa/Turkey

72

The Role of Microfinance on Welfare and Poverty Reduction in Somaliland

Halit Yanikkaya* Ahmed Moumin Hussein**

Abstract

Poverty is a serious problem in which the less developed countries are struggling to overcome. Today,

however, microfinance has become an efficient method of reducing poverty and improving the economy

of the societies. The role of microfinance in socio-economic improvements, however, varies from

country to country. The purpose of this study is to observe the role of Microfinance on poverty reduction

as well as the welfare of the society in Somaliland. Sub-Saharan Africa countries are examples of the

world’s most poverty disturbed regions. Global efforts are also being made to eradicate all forms of

extreme poverty in 2030, known as the Sustainable Development Goals (SDGs). The number one

priority of these 17 goals is to end all forms of extreme poverty in the world at the year 2030. The world

committed an agenda in 2000 to decrease the number of individuals residing on extreme poverty in the

year 2015, but more than 800 million individuals around the globe still live on fewer than $ 1.25 per

day. An assessment about this goal in 2005 discloses that SSA countries have failed to reduce the

extreme poverty while other regions in the world have achieved success in this effort. However, the use

of microfinancing has reduced the extreme poverty among the users of microcredit. It also creates a

class of micro-entrepreneurship (Mondal, 2009).

Microfinance is a key development tool to improve the socioeconomic development of poor people and

recent years its rapidly continue to grow in Sub-Saharan Africa. A study on the impact of Microfinance

on Sub-Saharan Africa shows that microfinance has positive effects as well as a harmful effect to the

livelihoods of the poor. The authors of this paper have considered impacts on income, savings,

expenditure, and the accumulation of assets, as well as non-financial outcomes including health,

nutrition, food security, education, child labor, women’s empowerment, housing, job creation, and

social cohesion (Van Rooyen, Stewart, & De, 2012)

A study done by the World Bank states that Somalia is recovering from 25 years of political instability

and civil war that fragmented the country and created widespread vulnerability. The prolonged civil war

caused a widespread drought and instability. Poverty is defined as having a total consumption

expenditure lower than the international poverty line of US$1.90 at 2011 PPP, also varies across the

Somali population, ranging from 26 to 70 percent. Regional differences in poverty between the North

East (27 percent) and the North West (50 percent) are much larger than urban/rural variation (45/52

percent). In urban areas, poverty ranges from 26 (North East) to 57 percent (Mogadishu). In rural areas,

poverty ranges from 34 percent (North East) to 61 percent (North West) (“Report No: AUS19442

Poverty & Global Practice, Africa,” n.d.) The target population of my study is Somaliland which is a

self-declared state internationally recognized as an autonomous region of Somalia. It has a total

population of 3.5 million. In Somaliland, the Kaaba Microfinance Institution (K-MFI) and Salaam

Financial Services are able, with their financial services, to reach the economically active poor in both

urban and rural areas. The researcher therefore wishes to shed some light on the role of Microfinance

on welfare and poverty reduction in Somaliland.

Key words: Microfinance, welfare, poverty reduction, Somaliland

* Prof. Dr., Gebze Tecnical University ** Gebze Tecnical University


Bursa/Turkey

73

Differences Of National Treatment Principle Under The GATT And GATS

Sinan Misili*

Abstract

The law of World Trade Organization (WTO) has complex nature. WTO law is constituted by

multilateral agreements with lots of matters like agriculture, textiles and clothing, telecommunications,

banking, intellectual property and much more. It is very clear that to achieve these agreements, some

fundamental principles are needed. It is maintained that the greatest economic challenge facing the

world is the need to create an international system. It seems that to create an international system, it is

needed to prevent discrimination with some uniform, worldwide known and accepted principles. There

is two main principles for non-discrimination in WTO law. These are firstly, the most favoured nation

(MFN) treatment principle and secondly, the national treatment (NT) principle. NT principle may find

within the General Agreement on Tariffs and Trade (GATT), the General Agreement on Trade in

Services (GATS) and the Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS).

This work will focus on differences of national treatment principle under GATT and GATS. To explain

the NT obligation in TRIPS is not aim of this work. NT obligation is a principle which aims to constitute

equal treatment between domestic and import products or services. But essential question is ‘Does the

NT principle same in different agreements or is there any factors differentiate the NT principle meaning

under different agreements? As mentioned, this work will focus on differences of NT principle only

under the GATT and GATS. In the first section, the general concept of NT principle under GATT and

later GATS will be examined. In each part, the process of the NT principle will be examined and basic

differences will be indicated briefly. In the second section under the title of “same principle but different

implementation” this work will focuse on solely the main differences of two agreement regarding NT

principle. In this section, we try to compare and contrast NT principle of GATT and NT principle of

GATS and this paper will indicate how same principle is implemented differently. Second section will

be divided into four subsections and focuses on particular subjects. These subsections will be under the

title of ‘GATS’, ‘scope and applicability of NT principle under GATT and GATS’, ‘ “like products”

and “like service and service suppliers” ’ and lastly ‘the resemblances and differences: Article III.4

(GATT) and Article XVII (GATS)’. Interpretation of the NT principle of GATT has been made by

Panel and Appellate Body (AB) of the WTO in several cases. But in the first place, it must be borne in

mind that NT principle of GATS has not been examined much by AB and Panel of WTO. However NT

principle of GATT has been examined sufficiently by AB and Panel of WTO. Because of the

importance of cases regarding NT principle, this paper will also examine the related cases in the dispute

settlement bodies (Panel and AB body reports) of WTO.

Keywords: The National Treatment Principle, World Trade Organization (WTO), General Agreement

on Tariffs and Trade (GATT), General Agreement on Trade in Services (GATS).

Jel Code: K33, K39

* Dr. Öğr. Üyesi, Bursa Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku ABD., Yenikaraman Mh. Sanayi. Cd. UMİ

Plaza N:150 K:4 D:33 Osmangazi Bursa, [email protected], 0532 4789887.


Bursa/Turkey

74

Investigation of Marketing Strategies using Porter’s Five Forces Frameworks in

Sthill Converting Equipments at Converting Industry

Ryan S. Erbas* Daisy G. Erbas**

Abstract

In the globalization world, organizations need to make their competitive structures more suitable for

diversification to survive and grow. In other words, in the global marketplace where competition is at

its highest level, it is required for companies to develop effective marketing strategies to be successful.

The fact that organizations follow innovations in the sector, continuously integrate the developing

technology into the product/service quality, and keep the customer-oriented product / benefit parity high

plays an important role in creating an effective and efficient marketing strategy. In this context, the

current marketing strategies of Sthill Converting Equipments which operates in the transforming

industry, were examined and the analysis and development based on Porter’s five power models was

chosen as the study subject. The efficiency of the company's current marketing strategies were examined

by taking into account the competition in the sector, threats in the sector, the threats of the suppliers to

the market, the threats of the substitutes and the bargaining powers of the buyers. In addition, the main

criteria such as the size of the market, competitors, supplier network, product range, target group, which

the company should deal with in the new market researches were also evaluated and discussed with

Porter's Five Forces model.

KeyWords: Marketing Strategy, Porter’s Five Forces Model, Target Group, Competitors, Supplier

Network

* DBA Student, Westcliff University, Business Administration-Management, 601 Lewis St, Orange, CA 92868, USA,

[email protected]. ** DBA Student, Westcliff University, Business Administration-Marketing, 601 Lewis St, Orange, CA 92868, USA,

[email protected]



Bursa/Turkey

75

Türkiye’de GSYH’nin Vergi Gelirlerine Etkisi: Doğu Marmara Bölgesine

İlişkin Panel Veri Analizi

Filiz Giray* Özgür Mustafa Ömür**

Özet

Vergiler sadece bir kamu geliri olmaktan öte ekonomide makroekonomik değişkenler üzerinde önemli

belirleyici işlevlere sahiptirler. Bu değişkenlerin başında gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) gelmektedir.

Çünkü GSYH; yatırım, tasarruf, ticaret dengesi gibi birçok unsuru içermektedir. GSYH ekonomik

kalkınmayı büyük ölçüde temsil etmektedir. Dolayısıyla vergi gelirleri GSYH ilişkisi, vergilerin birçok

ekonomik değişkenle bağlantısını da gösterecektir. Vergi gelirlerinin yeterli miktarda toplanamaması

bütçe açıkları sorunu yaratacaktır. Vergi gelirlerini artırmanın yollarından biri yüksek ekonomik

büyümedir. Teorik olarak GSYH’nin artması vergi gelirlerini artıracağı beklentisine karşın bu

gerçekleşmeyebilir. Bunun temel nedenleri arasında ülkedeki vergi kaçakçılığı, kayıtdışı ekonominin

yüksekliği gibi etkenler sayılabilir. Vergileme ile ilgili ampirik çalışmalar, vergi gelirlerini artırmak ve

vergilerin bileşenlerini değiştirmede stratejiler belirlenmesine olanak sağlayacaktır. Bu çalışmanın

amacı; GSYH’deki değişmelerin vergi gelirleri üzerine etkisini, ülkemizde Doğu Marmara illeri (Bursa,

Eskişehir, Bilecik, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova) için 2008-2017 dönemi verileri ile analiz

etmektir. Böylece ülkemizde hem vergi gelirleri hem de GSYH’ya katkı bakımından önemli bir yere

sahip olan bu bölge analizi ile bu değişkenler arasındaki ilişki görülebilecektir. Analiz alana katkı

sağlayacaktır. Ekonometrik model olarak panel veri yöntemi kullanılmıştır. Hausman testi

kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, GSYH ile vergi gelirleri arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki

söz konusudur. Bulunan sonuç literatürde yer alan ilgili sonuçlarla benzerlik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla, Vergi, Vergi Gelirleri

JEL Kodu: O12, O47, H21.

* Prof. Dr., Uludağ Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, [email protected]. ** Öğr. Gör., Giresun Üniversitesi, Alucra Turan Bulutcu MYO, Uludağ Üniversitesi, SBE, Maliye Anabilim dalı doktora

öğrencisi, [email protected].


Bursa/Turkey

76

Bütçenin Yargısal Denetimi Kapsamında Sayıştay’ın Rolü

Güngör Özcan*

Özet

Yargı denetimi bütçe uygulama sürecinde rolü bulunan kamu görevlilerinin hukuka aykırı işlemlerinin

tespiti ve gerekli cezai yaptırımların uygulanması ile ilgili denetimdir. Ülkemizde bütçenin yargı

denetimini yapma yetkisi TBMM’nde olup bu yetki Sayıştay tarafından yerine getirilmektedir. Sayıştay

bu yetkiyi başta anayasa olmak üzere çeşitli kanunlardan almaktadır. Sayıştay’ın kanunla verilen

görevlerinin yanında yapacağı denetimle ilgili hedefleri de bulunmaktadır. Bu hedefler ise kurumun

misyon ve vizyonu ile ilgilidir. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında kurum

üç tane önemli görevi yerine getirmektedir. Bu denetim türleri mali, uygunluk ve performans

denetimidir. Sayıştay bu denetimleri yaparken mevzuatlar ve yayınlanan stratejik planlar temelinde

hareket eder. Nitekim 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 9’uncu maddesine

göre kamu idareleri; kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler

çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmak, amaçlar ve ölçülebilir hedefler

saptamak, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin

izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlamak

zorundadırlar. Stratejik planların yapılma amacı güçlü bir Sayıştay’ın varlığını sağlamaktır.

Çalışmamızda bütçenin yargısal denetiminde Sayıştay’ın rolünün çerçevesi çizilecek olup 2019-2023

stratejik plan açısından da değerlendirilmesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Bütçe, Kamu Denetimi, Sayıştay

Jel Kodları: H61, K23, K15

* Dr.Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Salihli İ.İ.B.F, Maliye Bölümü, Bütçe ve Mali Planlama ABD.


Bursa/Turkey

77

Denge Reel Döviz Kuru Üzerinde Kamu Borcunun Rolü: Doğrusal Olmayan

Bir Yaklaşım

Elif Erer* Deniz Erer**

Özet

Ülkenin kırılganlık göstergelerinden biri olan kamu borcunun yüksek seviyelere ulaşması, reel döviz

kurları üzerinde baskı yaratmakta, bu durum özellikle reel kesimi etkiyerek ülkelerin krize girmelerine

yol açmaktadır. Belirli bir eşik düzeyine kadar ekonomik büyüme ve yatırımlar üzerinde pozitif etkiye

sahip olan kamu borcu, bu eşik düzeyinin üzerine çıkması durumunda yatırımcıların daha fazla sermaye

sağlama istekliliğini azaltarak ekonomik büyüme ve borcun sürdürülebilirliğini olumsuz olarak

etkilemekte, dolayısıyla, reel döviz kurunun sert bir şekilde değer kaybetmesine neden olmaktadır.

Böyle bir durumda yabancı yatırımcılar, ulusal paraya olan taleplerini azaltarak ve ulusal varlıkları

almaktan vazgeçerek, portföylerini daha az riskli ve daha likit varlıklar içerecek şekilde yeniden

oluşturmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de Ocak 1996 – Aralık 2018 dönemi için kamu borç

düzeyinin ve dış borç düzeyinin yüksek ve düşük olduğu rejimler için döviz kuru dinamiklerinin

belirlenmesidir. Bu amaçla eşik değişkenli vektör otoregresif modelden yararlanılmış ve kamu

borcu/GSYH oranı ve net dış borç/GSYH oranı eşik değişken olarak dikkate alınmıştır. Oluşturulan

modelde kontrol değişkenler olarak ise enflasyon oranı, faiz oranı, cari açık/GSYH oranı, kamu

harcaması/GSYH oranı, brüt kamu borcu/GSYH oranı, dış ticaret dengesi/GSYH oranı kullanılmıştır.

Analizden elde edilen sonuçlar, söz konusu makro değişkenlerin denge reel döviz kuru üzerindeki

etkisinin, kamu borç rejimlerine göre değişiklik gösterdiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: Kamu Borcu, Denge Reel Döviz Kuru, Doğrusal Olmayan Modelleme

Jel kod: C50, F00, F41

* Dr., Ege Üniversitesi, İktisat Bölümü, [email protected]. ** Dr., Ege Üniversitesi, İktisat Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

78

Yoksulluğu Azaltma Çabalarının Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Mehmet Yüce* Nilay Akbulut**

Özet

Hem gelişmiş ülkelerde hem de gelişmekte olan ülkelerde farklı biçimlerde ortaya çıkan yoksulluk

günümüzde çözülmesi gereken önemli sosyo-ekonomik sorunlar arasında yer almaktadır. Bu konuda

gerek Dünya Bankası'nın yapmış olduğu çalışmalar gerekse, Bin Yıllık Kalkınma Hedefleri,

yoksulluğun giderilmesine katkıda bulunmuş ancak kesin çözüm getirememiştir. Dünya Bankası

yoksulları aşırı derecede yoksul ve orta dereceli yoksul olarak ayırmıştır, diğer basamak olarak

zenginleri göstermiştir. Yapılan çalışmaların öncelikli yoksulluğu azaltma hedefi, aşırı yoksulların bu

basamakları çıkmalarını sağlamaktır. Yıllardır yapılan çalışmalar kayda değer sonuçlar vermiştir.

Ancak Dünya'nın bazı bölgelerinde hala aşırı yoksulluğun giderilemediği görülmektedir. Yapılan tüm

çalışmalara rağmen; açlık ve çocuk ölümlerinin azalmış ancak çok az ilerleme kaydeden ülkelerin

varlığı ve sağlık sorunlarının hala devam ettiği de bir gerçektir.

Yoksulluğun giderilmesine ilişkin uygulanan politikalara rağmen tam sonuç alınamamıştır. Bunu bir

tek faktörle açıklamak mümkün değildir. Çünkü yoksulluk sorunu çok karmaşık bir sorun olup, farklı

faktörlerin varlığıyla açıklanabilir. Ülkelerin yapılan çalışmalar sonucunda hala aşırı yoksulluk içinde

kalmasının en önemli nedenlerden biri ekonomik gelişmişliğin bölgesel düzeyde kalması, bütün ülkeyi

kapsayacak şekilde dağılmamasıdır. Yoksulluğun giderilemeyişine neden olan diğer etkenler; zayıf ve

dengesiz küresel ekonomik iyileşme, devletin uygulamış olduğu yanlış politikalar, veri eksikliğinin

etkili politika yapmayı engellemesi, çıkarcı endüstrilerin varlığı, toplumun kültürel faktörleri, yerel

düzeyde bir çözüm üretilmemesi, yoksulluğun giderilmesine yardımcı olacak bir yoksulluk kavramının

belirginleştirilememesi olarak sıralanabilir.

Anahtar Kelimeler: Yoksulluk, Ekonomik Büyüme, Az Gelişmiş Ülkeler, Uluslararası Örgütlerin Rolü

Jel Kodu: O18, 019, O2, O4, O5, R0.

* Prof. Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü. ** Prj. Asist., Doktora Öğrencisi, Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü.


Bursa/Turkey

79

Eğitim Harcamaları İçinde Kamu Payı: Türkiye OECD Ülkeleri

Karşılaştırması

Filiz Giray*

Özet

Eğitim bugünün dünyasında ekonomik ve sosyal kalkınmanın anahtar kaynağıdır. Kamu ekonomisinde

eğitim yarı kamusal mal ve hizmet grubu içinde yer alır. Yarı kamusal mal olması yükseköğretimin

kamu kesimi tarafından sunulmasını gerektirir. Bu çalışmanın konusunu oluşturan yükseköğretimde

kişisel faydalar (daha yüksek gelir, daha iyi iş ve sosyal statü)ve toplumsal faydalar veya pozitif

dışsallıklar (Çevre duyarlılığının artması, daha düşük suç işleme oranı, daha bilinçli oy kullanma,

verimlilik artışı, üretim artışı, vergi gelirlerinde artış) temel eğitimden (ilkokul, lise) farklılık gösterir.

Yükseköğretimin kişisel faydalarına yönelik hem Türkiye’de hem diğer ülkelerde çalışmalar

yapılmıştır. Örneğin ABD’de gerçekleştirilen bir çalışmaya göre, üniversite eğitimi bireyin gelirinde %

75 oranında artışa yol açabilmektedir. Ancak kişisel faydalar yükseköğretimde düzeyinde temel

eğitimden daha fazladır. Bu kapsamda ülkelerde yükseköğretimde kamu harcamalarının temel

eğitimlere göre daha az olması gerekmektedir. Genellikle gelişmiş ülkelerde temel eğitim kamu

harcamalarının nispi payı yükseköğretim kamu harcamalarından daha fazladır. Yükseköğretimin

özelliği gereği hizmetin maliyetinin bir kısmının özel harcamalarla karşılanmasına yönelik ideolojik,

teknik, pragmatik, politik ve stratejik gerekçeler ileri sürülmüştür. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de

temel eğitim ve yükseköğretime ayrılan kamu harcamalarının payını OECD ülkeleriyle 2000 sonrası

dönem için bazı verilerle karşılaştırmalı değerlendirmesini yapmaktır. Analiz sonucu daha iyi nitelik ve

nicelikte eğitim sistemi için kamu harcamalarının düzeyinin ne olması gerektiği

değerlendirilebilecektir.

Anahtar Sözcükler: Kamusal mallar, Yarı Kamusal Mal Olarak Eğitim, Kamu Eğitim Harcamaları

Jel Kodu: H41, H44, I23, I28

* Prof.Dr., Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü Nilüfer/Bursa, [email protected], +90

224 2941093.


Bursa/Turkey

80

Yabancı Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Türleri ve Düzeyleri

Nilüfer Rüzgar*

Özet

Günümüz globalleşen dünyasında, rekabet avantajı elde edebilmek adına, bilginin üretilmesi ve

paylaşımı son derece önemlidir. Üniversiteler, bu bağlamda, akademisyenler vasıtasıyla ürettikleri bilgi

ve dolayısıyla yeniliklerle ve yaratıcı bilgilerle, rekabet avantajı elde etmede bir adım önde olan

kurumlar arasında kabul edilmektedirler. Bilgi üretiminin ve paylaşımının kalıcı kılınması ise

çalıştıkları üniversiteye bağlılıkları yüksek olan akademisyenler vasıtasıyla gerçekleştirilebilir. Ancak,

gerek maddi sebepler gerekse manevi sebeplerle doğup büyüdüğü ülkeden ayrılarak farklı ülkelerdeki

üniversitelerde çalışmayı tercih eden akademisyenlerin sayısı da oldukça fazladır. Bu grubun örgütsel

bağlılıkları ise, bilgi üretiminin sürekliliği ve kalitesi açısından daha büyük önem derecesine sahip

olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye genelindeki üniversitelerde çalışan yabancı uyruklu

akademisyenlerin örgütsel bağlılık düzeylerini ölçmek ve bağlılık türlerinden hangisinin daha ağırlıklı

olarak benimsendiğini tespit etmektir. Ölçüm aracı olarak demografik soruların olduğu bir ölçek ve

Allen ve Meyer’ın “Örgütsel Bağlılık Ölçeği” kullanılmıştır. Her iki ölçeğin bulunduğu bir anket formu

hazırlanarak İstanbul şehrinde çalışan yabancı akademisyenlere e-posta aracılığıyla gönderilmiş, 184

akademisyenden geri dönüş alınmıştır. Elde edilen anket verileri, SPSS 20.0 paket programı

kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre katılımcılar; devam ve duygusal bağlılık

hissetmekte, bu bağlılık türlerine ilişkin olumlu bakış açısına sahip olan katılımcılar ise ağırlıklı olarak

kadın, 50-59 yaş grubunda, 6000TL ve üzeri gelir sahibi ve profesör pozisyonunda bulunan

akademisyenlerdir.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel bağlılık, akademisyenler, yabancı uyruklu akademisyenler.

Jel Kodu: M00,M10, M19

* Dr. Öğr. Üyesi, Bursa Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, nilufer.rü[email protected].


Bursa/Turkey

81

Bankacılık Sektörü Risk-Getiri Karakteristikleri

Hakan Aracı* Gökhan Berk Özbek** Bahadır Bilge Aycan***

Özet

Çalışma kapsamında payları Borsa İstanbul’da işlem gören bankacılık sektörü şirketlerinin getiri

performansları ve volatiliteleri incelenmiştir. Şirketlerin risk-getiri profillerinin saptanmasında Sharpe,

Treynor ve Jensen rasyolarından faydalanılmıştır. Çalışmaya araştırmanın gerçekleştirildiği tarih

itibariyle BİST’de işlem görmekte olan 12 banka dahil edilmiştir. Şirketlerin 2 yıllık dönemi kapsayan

periyottaki günlük kapanış verileriyle çalışılmıştır. Pazar getirisi için BİST100 endeksi verileri, risksiz

getiri oranı için ise 2 yıllık devlet tahvili getiri oranları kullanılmıştır. Bu sayede bankacılık sektörü

şirketlerinin risk/getiri profilleri saptanmış ve karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Bankacılık Sektörü, Sharpe Rasyosu, Treynor Rasyosu, Jensen Rasyosu.

Jel Kodları: G11, G17, G21.

* Dr. Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, MCBÜ Muradiye Kampüsü Muradiye/Manisa,

[email protected], +902362333865. ** Bilim Uzm., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Muhasebe-Finansman, MCBÜ Muradiye Kampüsü Muradiye/Manisa,

[email protected], +905337433798. *** Öğr. Gör., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Gördes MYO, Gördes Meslek Yüksekokulu 45750 Gördes / Manisa,

[email protected], +905415471710.


Bursa/Turkey

82

Küreselleşme Bağlamında İslami Endeks Değerlerinin İncelenmesi

Hakan Aracı* Gökhan Berk Özbek** Uğur Bilgen***

Özet

İslami endeksler, faaliyetlerini İslami değerler perspektifinde sürdüren şirketlerin hisse senetlerinden

oluşan borsa endeksleridir. Bu endeks kapsamındaki hisse senetleri yalnızca İslam dinine mensup

yatırımcılar tarafından değil, farklı gayeler taşıyan farklı dinlere mensup yatırımcılar tarafından da ilgi

görmektedir. Özellikle son yıllarda İslami endekslerin popüleriteleri dünya çapında artmış ve

yatırımcıların tasarruflarını değerlendirme konusunda önemli bir opsiyonu haline gelmiştir. Çalışmanın

başlıca amacını farklı ülkelere dair İslami endekslerin sağladıkları değerler bakımından, küreselleşme

etkisinin de altında uzun dönemli bir benzerlik mi gösterdikleri yoksa ait oldukları ülkelerin finansal

piyasa konjonktürlerinden etkilenerek farklılaştıkları mı sorusuna yanıt bulmak oluşturmaktadır.

Çalışmada, ‘’Financial Times Stock Exchange’’ ve ‘’Borsa İstanbul’’dan sağlanan İslami endeksler

kullanılmıştır. Çalışma dahilinde, ABD, Japonya, Çin, Hindistan, Malezya ve Türkiye olmak üzere, 6

farklı ülkeye dair İslami endekslerin değerleri incelenmiştir. Çalışmada ele alınan süreç ise Ocak

2015’ten Aralık 2018’e değin 1024 günlük bir süreyi kapsamaktadır. Bu veri setleri üzerinde Johansen

Eşbütünleşme Testi, Granger Nedensellik Testi ve Varyans Ayrıştırma Analizi uygulanarak, uzun

dönemli eşbütünleşik bir ilişkinin varlığı ve detayları araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler : İslami Endeks, Katılım Endeksi, Küreselleşme.

Jel Kodları : G11, G15, G17.

* Dr. Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, MCBÜ Muradiye Kampüsü Muradiye/Manisa,

[email protected], +902362333865. ** Bilim Uzm., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Muhasebe-Finansman, MCBÜ Muradiye Kampüsü Muradiye/Manisa,

[email protected], +905337433798. *** Öğr. Gör., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Kırkağaç MYO, Memiş Mah. Atatürk Cad. No:1 Kırkağaç/Manisa,

[email protected], +905369660045.





Bursa/Turkey

83

Sağlık Sektörü Çalışanlarının Görev Performansı ve Bağlamsal Performans

Davranışlarının Lider-Üye Etkileşimi Teorisi Çerçevesinde İncelenmesi

Nilüfer Rüzgar* Ömer Faruk Çelebi**

Özet

Lider-Üye Etkileşimi Teorisi (LÜE), bir liderin tüm alt gruplara karşı aynı liderlik tarzını

benimsemediğini ve her bir çalışan için farklı liderlik özellikleri sergilediğini öne sürmektedir. LÜE

teorisi sevgi, sadakat, katkı ve profesyonellik boyutlarından oluşmaktadır. Bu bağlamda lider ve üye

arasındaki etkileşim, çalışan performansı üzerinde büyük öneme sahip olmaktadır. Literatürde bu alanda

yer alan çalışmalar, genellikle görev performansı ve bağlamsal performansa odaklanmaktadır. Görev

performansı, resmi iş tanımlarında yer alan temel faaliyet ve görevlerle ilişkili bir kavramdır. Bağlamsal

performans ise, resmi iş tanımında yer almasa da örgütün sosyal ve psikolojik ortamına katkı sağlayan

gönüllü davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Bu araştırma lider-üye etkileşiminin çalışanların görev

performansı ve bağlamsal performansları üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın

ana kütlesini Bursa ilindeki özel hastaneler oluşturmakta olup bu hastaneler içerisinden kolaylıkla

bulunabilen örnekleme yoluyla iki özel hastane seçilmiştir. Araştırma yöntemi olarak anket uygulaması

yapılmıştır. Anketler hastane çalışanlarına elden ulaştırılmış olup katılımcıların geri dönüşleri kısa süre

içerisinde beklenmektedir. Toplanan veriler, SPSS 20.0 paket programında analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler: Liderlik, Lider-Üye Etkileşimi, Görev Performansı, Bağlamsal Performans.

Jel Kodu: M00, M10, M19

* Dr.Öğr.Üyesi, Bursa Teknik Üniversitesi,İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, İşletme Bölümü,152 Evler Mahallesi Eğitim

Caddesi No:85 Yıldırım/Bursa, nilü[email protected], +90 0224 300 34 42. ** Arş.Gör., Bursa Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, İşletme Bölümü, 152 Evler Mahallesi Eğitim

Caddesi No:85 Yıldırım/Bursa, [email protected], +90 0224 300 33 53.

mailto:nilü[email protected]



Bursa/Turkey

84

Bireysel Yenilikçilik Eğiliminin Turizm Lisans Eğitimi Alan Öğrenciler

Açısından Değerlendirilmesi

Sağbetullah Meriç* Öznur Bozkurt** Hamit Işık***

Özet

Yenilikçilik, mevcut olandan uzaklaşmayı ve hızlı olmayı gerektiren bir faaliyet sürecidir. Bu süreç

etkin bir şekilde yönetildiğinde ve başarı ile sonuçlandığında, işletmelere büyük avantajlar sağlar.

Üniversite lisans düzeyinde eğitim gören öğrencilerin bireysel yenilikçilik derecelerini belirlemek

amacı ile gerçekleştirilen bu araştırmada veriler anket tekniği kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada

Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu öğrencilerinin bireysel yenilikçilik eğilimleri

belirlenmeye çalışılmıştır. Yenilikçilik eğilimini belirleyen dört faktör (deneyime açıklık, risk alma,

fikir önderliği, değişime direnç) bu çalışma kapsamında öğrencilerin yenilikçilik eğilimlerini

değerlendirmek amacı ile kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre öğrencilerin yenilikçiliğe meyilli

olduğu, değişime direnç konusunda da kararsız bir tutum sergilediği görülmüştür. Ayrıca demografik

özellikler açısından gruplar arasında herhangi bir farklılık olmadığı çalışma sonucunda elde edilen bir

diğer bulgudur.

Anahtar kelimeler: Yenilikçilik, Bireysel Yenilikçilik, Turizm, Lisans Öğrencileri

JEL Kodu: M10, 030, Z29

* Dr.Öğr.Üyesi, [email protected], 05469798036, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi. ** Doç. Dr., [email protected], 05055765314, Düzce Üniversitesi. *** Yüksek Lisans Öğrencisi, [email protected], 05535956339, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.


Bursa/Turkey

85

Türkiye’de Genç İşsizlik- Büyüme İlişkisi Üzerine Bir Ekonometrik Analiz

İlkay Dilber* Ecem Börekci**

Özet

Çağımızda işsizlik tüm dünya ülkelerinin temel sorunlarından biri haline gelmektedir. Dünyada küresel

bir sorun olarak nitelendirilen işsizlikten en çok etkilenen kesim ise 15-24 yaş aralığındaki gençlerdir.

1960’lı yıllardan beri işsizlikle mücadele içinde olan ülkede, genç nüfusun tamamının istihdamını

sağlayacak olanakların yaratılamaması, eğitim- istihdam arasında bağın kurulamaması, gençlerin

piyasaya ilk kez giriş yapıyor olmasından dolayı işgücü piyasa koşullarının talep ettiği nitelik ve

özelliklere sahip olamamaları ve özellikle üniversite mezunu gençlerin kendi alanlarına uygun işlerde

çalışmak istemeleri üzerine düşük ücretli ve daha az nitelikli işleri kabul etmek istememeleri gibi

sebeplerden dolayı genç işsizlik her geçen gün artış göstermektedir.

Çalışmada öncelikle Türkiye’de genç işsizliğin mevcut durumu analiz edilecek, ardından 1991-2017

dönem aralığında genç işsizlik ve büyüme arasında birbiri yönünde bir nedensellik ilişkisinin olup

olmadığının ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmanın ekonometrik analiz kısmında, zaman

serilerinin durağanlığının test edilmesi için ADF (Augmented Dickey-Fuller) testi uygulanmış, seriler

durağan hale getirildikten sonra, seriler arasındaki ilişkiler Johansen Eş Bütünleşme Testi ve VAR

Analizi ile gerçekleştirilmiş, ardından değişkenler arasındaki ilişkinin ne yönde olduğunu saptamak için

Granger Nedensellik Testi uygulanmıştır. Sonuç olarak Türkiye’de bu iki değişkenin birbirinin nedeni

olmadığı sonucuna varılmış, fakat varyans ayrıştırıldıktan sonra kısa vadede çok yüksek olmasa da uzun

dönemde giderek artan bir trend göstererek, verilerin belli oranda birbirlerine etki ettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Genç İşsizlik, Ekonomik Büyüme, VAR Analizi, Granger Nedensellik Testi.

Jel Kodu: J64, B22, O11.

* Doç. Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, İktisat Bölümü, [email protected], 0236 233 06 57-154. ** Doktora Öğrencisi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, [email protected].




Bursa/Turkey

86

Bütçeleme Süreçlerinde Etik İklim ve Rol Belirsizliğinin Bütçesel Katılım ve

Dağıtımsal Adalet Üzerindeki Etkisi

Rahmi Yücel* Derya Yücel**

Özet

Bütçeleme literatüründe dağıtımsal adalet “paylaşım adaleti” ile ilgilidir. Paylaşım adaleti kaynak

tahsisinin büyüklüğü ile ilgili beklentidir. Bir yöneticiye diğer yöneticilere göre kaynak tahsis

edilmelidir. Yöneticinin önceki bütçe döneminde aldığı temel kaynak, firmanın toplam kaynaklarındaki

artış veya azalışla orantılı olarak düzenlenmelidir. Bu nedenle dağıtımsal adalet yöneticilerin

performanslarının bütçelere dayalı değerlendirilmesinde, ödüllendirilmelerinde ve performansa ilişkin

geri besleme sağlanmasında üstlerinin ne derece adil olduğunu ifade eder ve yöneticilerin bütçesel

hedefleri başarma arzularını doğrudan etkiler. Bütçeleme açısından çıktı ve sonuçların adaleti daha çok

performansın değerlendirilmesi ve sonuçların paylaşımına dönük bir olgudur. Adalet algısı yüksek olan

yönetici hedeflere yapacağı olumlu katkının adil değerlendirileceğini düşünerek bütçe hedeflerinin

başarılmasına pozitif yaklaşır ve bu yönde çaba gösterir. Bütçesel hedeflerin belirlenmesi sürecinde yer

alan yöneticiler ise, iki nedenle belirlenen hedeflerin daha gerçekçi olmasını isterler. Bunlardan ilki her

bölümün kaynaklardan adil yararlanacağına olan inançları ikincisi ise sonuçların adil dağıtılacağı

düşüncesidir.

Bu çerçevede tasarlanan çalışmada, firmaların bütçeleme süreçlerinde yer alan katılımcıların dağıtımsal

adalet algılarının bütçesel katılım, etik iklim ve rol belirsizliği algılarından nasıl etkilendiği

incelenmiştir. Doğu Marmara Bölgesi ve İstanbul’daki 305 katılımcıdan elde edilen veriler LISREL 8.7

ortamında yapısal eşitlik analizi ile incelenmiştir.

Çalışma bulguları bütçesel katılım ve dağıtımsal adalet algısı arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin

varlığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, katılımcıların etik iklim algısındaki artışın bütçesel katılım ve

dağıtımsal adalet algılarını pozitif etkilediğini de göstermektedir. Bulgulara göre, bütçeleme sürecinde

rol belirsizliği yaşayan katılımcıların dağıtımsal adalet algılarının bundan negatif etkilendiği de

gözlenmektedir. Çalışmada ayrıca etik iklim ve bütçesel katılımın rol belirsizliğini azaltarak dağıtımsal

adalet algısını pozitif etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Bütçesel Katılım, Dağıtımsal Adalet, Rol Belirsizliği, Etik İklim.

* Doç.Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi, [email protected]. ** Öğr.Gör., Abant İzzet Baysal Üniversitesi, [email protected].


Bursa/Turkey

87

Tarım Ekonomisi Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi (1992-2018)

Şener Uysal*

Özet

Tarım Ekonomisi Dergisi, 26 yıldan beri hakemli olarak düzenli bir şekilde yayınlanmaktadır. Dergi,

Türkiye tarımı ve tarım ekonomisini ilgilendiren üretim ekonomisi, işletme, pazarlama, politika,

uluslararası ticaret, yayım, kantitatif metotlar vb konularda yayın kabul etmektedir. Çalışmanın amacı,

1992-2018 yılları arasında yayınlanan 248 makaleyi bibliyometrik özellikleri kapsamında incelemektir.

Bulgulara göre; makale başına yazar sayısı ortalama 2’dir. En fazla yayın yapan kurumlar sırasıyla Ege,

Adnan Menderes ve Atatürk Üniversiteleri, akademik unvana göre ise Prof. Dr., Araştırma Görevlisi ve

Dr. Öğretim Üyeleridir. Yayınlanan çalışmaların tamamına yakını Türkçe (242 makale) olup

çoğunlukla Ekonometri, Üretim Ekonomisi, Tarım Politikaları ve Tarımsal Pazarlama konularında

analizler yapılmıştır. İlişkisel analiz yapılan makale sayısı 186’dır. Makalelerin başlıca veri toplama

araçları sırasıyla belge taraması, anket ve mülakat olarak tespit edilmiştir. Makale başına ortalama

kaynakça sayısı 20 ve sayfa sayısı 10’dur. Özellikle 2012 yılından itibaren Tarım Politikaları, Tarımsal

Pazarlama ile Uluslararası İlişkiler ve Tarım konusundaki makale sayısı oransal artışları diğer araştırma

konularına göre daha fazladır.

Anahtar Sözcükler: Bibliyometrik Analiz, Tarım Ekonomisi Dergisi, Makale, Tarım Ekonomisi,

Türkiye

Jel Kodu: D83, Q10, Q19, A19

* Dr., Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Atatürk Mahallesi Horozköy Caddesi No: 268 Pk:12 45125

Yunusemre / MANİSA, [email protected]; [email protected], +90 236 211 10 71.




Bursa/Turkey

88

SSCB Sonrası Kırgızistan’ın Kalkınması Açısından Sosyo-Ekonomik ve Dış

Politik etkenlerin Önemi (Atılması Gereken Adımlar)

Cholpon Kambarova* Luiza Hamrabaeva**

Özet

Bu çalışmada Soğuk Savaş sonrası, SSCB’nin dağılmasıyla birlikte Orta Asya’da bağımsızlığını

kazanan Cumhuriyetler arasında Kırgızistan Cumhuriyeti’nin ekonomik kalkınması, dış politikası ve

güvenlik alanının belirlemesini, yürütülmesini etkileyen temel faktörler ve bu alanda karşılaşılan

sorunlarla birlikte çözüm arayış yolları ele alınmaktadır. Bu alanlar çerçevesinde devletin başat ve

bölgesel aktörlerle olan ilişkilerinin etkileri incelenmeye çalışılmıştır. SSCB Milletler Politikasının hala

Orta Asya Devletleri üzerinde kalan izleri, özellikle bağımsızlıktan sonra Kırgızistan’ın yaşadığı siyasi

istikrarsızlık sosyo-ekonomik kalkınma ve güvenliği sağlama konularının gelişmesine engel olmuştur.

Dolayısıyla sürekli siyasi yönetim değişikliği ile iktidarın yenilenmesi ve yaşanan devrimler sonucunda

iç politika sorunları, ekonomik ve sosyal sorunların yaşanması ve demokratikleşme yolunda güvenliğin

sarsılmasına sebep olmuştur. Global aktörlerin farklılaşan bölgesel çıkarları ve bu çıkarların yol

açabileceği çatışmalar veya gerginlikler Orta Asya’nın istikrarını olumsuz etkileyebilecek bir unsur

olarak, Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla diplomasinin yenidünyasına zayıf bir durumda giren

Kırgızistan’ı da olumsuz etkileyen faktörler arasındadır. ABD, Rusya, Çin, Avrupa Birliği, Türkiye,

Iran ve uluslararası örgütlerin de yakından ilgilenmeye başlaması, bütün yeni cumhuriyetler gibi

Kırgızistan’ın da Dış Politikasını belirlemesinde etkili olmuştur. Kırgızistan’ın dış politikasının

belirlenmesi ve yürütülmesi için en önemli zemini iç politikadadır. Dolayısıyla iç politikadaki

değişimler dış politikayı de etkilemektedir.

Küresel güçlerin 1990 yıllarda SSCB’nin dağılmasını takip eden dönemde Orta Asya bölgesinde ABD

dış politikası öncelikleri arasında yer alması da, Rusya’nın SSCB sonrası doğan boşluğu doldurmaya

çalışması, Çin’in bölgede etkili olmaya başlaması, ABD merkezli petrol şirketlerinin bölgede artan

çıkarları ve ABD’nin tek hegemon güç olarak dünya sistemi ile ilgilenmesi gibi nedenler etkili olmuştur.

Demokratikleşme sürecinde ülkede yaşanan iç politika ve dış politikada güvenliğin ve siyasi istikrarın

sağlanması için çözüm arayışında küresel aktörlerin ve özellikle dünya süper gücü ABD’nin Orta Asya

önceliklerinde Kırgızistan’a olan özel ilgisini doğuran nedenler arasındadır.

Anahtar Kelimeler: SSCB Milletler Politikası, Kırgızistan, Ekonomik Kalkınama, Dış Politika,

Güvenlik

* Doktora Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, e-mail: [email protected]. ** Yüksek Lisans Öğrencisi, Uludağ Üniversitesi, İşletme Bölümü, e-mail: [email protected].




Bursa/Turkey

89

Kırgızistan’dan Gerçekleşen İşgücü Göçünün Nedenleri ve Göçü En Aza İndirmek için Çözüm

Önerileri

Gulnara Pulatova*

Özet

Bu çalışmada, göçe sebebiyet veren ekonomik, sosyal ve politik faktörler göz önünde bulundurularak

nüfusun göç eğilimleri detaylı kolarak araştırılmıştır. Bu bağlamda Kırgız Cumhuriyeti’nde görülen

dışarıya göçlerin durum analizi yapılarak, ülkenin uygulaması gereken göç politikalarının düzenlenmesi

ve dışarıya göçü en aza indirmenin metotları belirlenerekrasyonel çalışmaların yapılması büyük önem

arz etmektedir. Araştırma Kırgız Cumhuriyeti’nin istatistik komitesi tarafından yayınlanan veriler baz

alınarak, son yıllarda gerçekleşen dış göçlerin sebep ve sonuçlarını izah etmeye yönelik olarak

değerlendirilmiş; yaş, cinsiyet ve sosyal statüye göre istatistiksel olarak analiz edilmiştir.

Ayrıca yurt dışına gerçekleşen göçlerin ve göçmenlerin bulundukları ülkelerde yaşadıkları zorluklar ve

çalışma şartlarına değinilerek; araştırmanın sonucuna bağlı olarak dışarıya göçün en aza indirilmesinin,

Kırgızistan’daki üretim faktörlerinin ve istihdamın optimum şekilde revise edilmesine bağlı olduğu;

bunu gerçekleştirebilmek için ülkedeki işgücü kaynaklarının dağılımının düzenlenmesi ve göçmenlerin

mali kaynaklarını ülke içine aktarmalarının büyük öneme sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Orta ve

uzun vadede gerçekleştirilmesi gereken sosyo-ekonomik programların hangi amaca yönelik olması

gerektiği, devlet, sivil toplum örgütleri ve özel girişimlerin yapması gerekenler öneri olarak

sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Göç, işgücü göçü, göç süreci, işgücü kaynakları, Kırgızistan, Ekonomik

Göstergeler.

Jel kod: F22, O15.

* Uluslararası Kantörö Şaripoviç Toktommatov Üniversitesi, Ekonomi Fakültesi, Finans ve İstatistik Bölümü, Kırgız

Cumhuriyeti, [email protected], International University named after, Kantoro Sharipovich Toktomamatov, Faculty of Economy, Department of Finance and Statistics, Kyrgyz Republic, [email protected].


Bursa/Turkey

90

İşyükü Sorunuyla Mücadele Bağlamında Cebri İcra Organizasyon Reformu İhtiyacı: Türkiye

Örneği

Cengiz Topel Çelikoğlu*

Özet

Özel hukuka ilişkin hak veya alacakların devlet gücüyle yerine getirtilmesine ilişkin cebri icra faaliyeti,

hukuk sistemimizde Adalet Bakanlığı bünyesinde örgütlenen, icra-iflâs daireleri tarafından

yürütülmektedir. İcra-iflâs daireleri kısa sayılmayacak bir süredir niceliksel işyükü baskısı altında olup

bu durum cebri icra faaliyetinin etkin-verimli surette yürütülmesini engellemektedir. Bakanlıkça bir

süredir icra teşkilatının ıslahı yönünde çalışmalar yapılmakla birlikte, yüksek işyükü verileri karşısında

bunun sadre şifa olmayacağı öngörülebilir. Bir hukuk sisteminde benimsenen icra teşkilatının sosyo-

ekonomik gelişmelere uyarlanmaması halinde işlevsel olmaması kaçınılmazdır. Bu hususta,

doktinimizde, cebri icranın mahkeme teşkilatı bünyesinde yeniden yapılandırılması ve ilamlı icra

bakımından özerk icra görevliliği kurumunun devreye sokulması önerileri ortaya atılmıştır. Bununla

birlikte, meseleye yeterince dikkat çekilmiş ve öneriler tartışılmış değildir. Belirtilen amaçla hazırlanan

bu Tebliğde, sözkonusu sorun ve mücadele stratejileri ortaya koyulup öneriler irdelenerek ve

geliştirilerek meselenin halline katkıda bulunulmaya çalışılmaktadır. Tebliğde, sorunun çözümü için,

hem arz hem de talep yönüne birlikte müdahale edilmesi gerektiği mülahazasıyla; neticeten: i)cebri icra

hizmet arzına müdahale zımnında, icra organlarının çeşitlendirilmesi yönündeki öneri kapsamında

özerk icra görevliliği kurumuna tahsis edilecek faaliyet alanının genişletilmesi ve icra-iflas dairelerinde

işlerin icra kâtibi bazında taksim edilerek yürütülmesi, ii)cebri icra hizmet talebi yönüne müdahale

zımnında, ilamsız icranın belgede natık alacak talepleriyle sınırlanıp başvuru harçlarının artırılması ve

borçluluğun caydırılmasına ilişkin mevcut bazı araçların işlevsel hale getirilmesi, şeklinde ilave

önerilerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Cebri icra işyükü, cebri icra organizasyon modelleri, cebri icra organları, cebri

icra hizmet arzına müdahale edilmesi, cebri icra talebinin kontrol altına alınması.

Jel Kodu: K4, K49, K490.

* Dr. Öğretim Üyesi / Lecturer, BUÜHF, M. Usûl ve İcra-İflâs Hukuku ABD, Asım Kocabıyık Kampüsü, Gemlik/BURSA

([email protected] // 0543 2856207).



Bursa/Turkey

91

E-Ticaret İşlemlerinde Vergilendirme Sorunları

Mensur Nureddin Nazife Yakupova Domazet**

Özet

Dünyada bilgi ve iletişim teknolijilerinde yaşanan gelişmeler insan hayatını günden güne değiştirmeye

devam etmektedir. Bu bağlamda internet tüm dünyada yaygın olarak kullanılmakta ve bir çok alana etki

etmektedir. İnternetin ticari amaçla kullanılışı ‘E-ticaret’ olarak adlandırılan yeni bir ticaret şeklinin

ortaya çıkmasına neden olmuştur. Zamanla bu ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte vergilendirme

sorunlarıda ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada, e-ticaret işlemlerinin vergisel boyutu ve

vergilendirilmesinde yaşanan yasal ve teknik sorunları üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: Elektronik ticaret, E-ticaret, Vergilendirme, Vergi sorunları

JEL Sınıflandırması: L81, H21, K34.

Prof. Dr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Gostivar, Kuzey Makedonya, e-mail: [email protected] ** Arş. Gör. Mr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, Gostivar, Kuzey Makedonya, e-mail:

[email protected].


Bursa/Turkey

92

Değişen Konjonktürde Türkiye’nin Entegrasyonlar ile Dış Ticaret Analizi

Erdem Hepaktan* Betül Sarı Aksakal**

Özet

Küreselleşme olgusunun önemli boyutlara ulaşması ile ülkeler arasındaki siyasi, iktisadi, sosyal ve

kültürel ilişkiler artmıştır. Söz konusu sürecin, ülkelerin dış ticaret ilişkilerini olumlu ya da olumsuz

yönde etkilemesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu eksende, Türkiye ile Orta Doğu ülkeleri arasındaki dış

ticaret ilişkilerinin özellikle son 10 yılda negatif bir seyir izlemeye başladığını söylemek mümkündür.

Öte yandan, özellikle Rusya ile son birkaç yılda yaşanan siyasi krizler, yine Türkiye ile dış ticaret

ilişkilerinde olumsuz olarak etkisini hissettirmiştir. Bu olumsuz etkiler, Türkiye’nin çeşitli ülke grupları

ile gerçekleştirdiği ithalat ve ihracat faaliyetlerinde gözlemlenebilmektedir. Tüm bu bağlamlarda, bu

çalışmanın temel amacı, Türkiye’nin değişen konjonktürde çeşitli ülke gruplarıyla ve bu grupların

kurdukları ekonomik entegrasyonlarla dış ticaret ilişkilerinin ne yöne gittiğini incelemek, ayrıca bu

ülkelerle olan siyasi ilişkiler çerçevesinde konuyu değerlendirmek olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Ekonomik Entegrasyon, Dış Ticaret, İthalat, İhracat.

Jel Kodları: F15, F14, F13.

* Doç.Dr., Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü. ** Arş .Gör., Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü.


Bursa/Turkey

93

Markanın Makedonya’da Önemi, Marka Değerlendirme Yöntemleri ve

Finansal Açıdan Marka Değerinin Ölçülmesine Yönelik Örnek Metod

Yusuf Ayrula*

Özet

Dünya markalaşmak peşinde. İyi bir markaya sahip olmak her şirketin hayali, çünkü markanın getirileri

sayısız derecede nitelenebilir. Markalaşmış bir ürün tüketiciler açısından çok daha kolay kabul

edilmekte, şirket daha az pazarlama giderlerine sahip olmakta ve bunla daha büyük satış yakalabilmekte.

Buna göre pazarda iyi imaj yaratmış çoğu markalaşmış şirketlerin finansal değerlerinin bilançolardaki

değerlerinden çok daha yüksek olduğunu son zamanlarda sık sık görmekteyiz. Zaten şirketlerin

markalaşmak gayretlerinin bir sebebi de bundan ibaret. Marka değerinin ne ifade ettiği, değerinin

tüketiceler ve şirketler açısından ayrımı, her iki modele göre ne ifa ettiği açıklanmıştır. Marka değeri

tüketiciler ve şirketler açısından farklı şekillerde ve metodlarla ölçülmektedir ve metodlar genelde elde

edilmesi aranan neticeye göre ayrım göstermektedirler. Şirketlerin alım satımında ya da birleşmelerinde

birhayli kullanılan finansal metodların kullanım amaçları açıklanmış olup, Makedonya’da reel şirket

üzerinde elde edilen sayısal rakamlar üzerinden ve kullanılan örnek finansal metod ile şirketin marka

değeri saptanmıştır.

Anahtar kelimeler: marka, finansal değerlendirme

JEL Sınıflandırılması: O1

* Phd. Cand., Uluslararası Vizyon Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Gostivar, [email protected], Major C. Filiposki

No.1 – Gostivar – Macedonia +389 78 47 55 85.


Bursa/Turkey

94

Sürdürülebilir Enerji Politikaları Kapsamında Karbon Emisyonu Ve Karbon

Vergisi Uygulamaları

Pelin Mastar Özcan* Cevriye Yüksel Yıldırım**

Özet

Giriş: Enerji üretimi, dönüşümü ve tüketimi çevre ve sürdürülebilir kalkınma için önemli bir girdidir.

Enerji üretimi, ekosistemi bozan önemli çevresel sorunlara neden olmaktadır. Bunlardan en önemlisi

şüphesiz ki sera gazı salınımlarıdır. Bu bağlamda sera gazı salınımlarını azaltmaya yönelik çeşitli

tedbirler alınmaktadır. Enerji elde etmede yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş ve karbon vergisi

uygulamaları şüphesiz ki bu tedbirlerin başında gelmektedir. Karbon vergisi uygulamaları ile sera gazı

salınımlarının azaltılması amaçlanmaktadır. Amaç: Bu çalışmada gelişmekte olan ülkelerde uygulanan

çevre vergilerinin CO2 emisyonunu azaltmadaki etkinliği araştırılmıştır. Yöntem: Bu amaçla, CO2

emisyonu ve çevre vergileri arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkiyi ortaya koymak için panel veri

analizi yöntemlerinden yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Karbon Emisyonu, Karbon Vergisi, Gelişmekte Olan Ülkeler

* Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Maliye Bölümü, Dr. Öğr. Üyesi, [email protected]. ** Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Maliye Doktora Öğrencisi, cevriye.yyü[email protected].


Bursa/Turkey

95

The Political Economy of Taxation and Economic Growth: An Econometric

Analysis in Turkey (1923-2018)

Hülya Bulut*

Abstract

Political economy is not based on the economy considered as not only from the point of supply and

demand but also from the social and historical point of view. It examines the usage of economic theory

and methods that influence and develop various economic and social systems. Moreover, political

economy analyzes the way public policy is formed and applied. It is possible to say that development

and taxation are most significant points to search at the distinctive features of economy.

When it comes to development, Gross Domestic Product (GDP) is accepted as a generalized gradation

to compute economic growth. It is also important that GDP is not enough to see a big picture; there are

other factors needed to see such as education, health, security etc. The effects of government

intervention by means of taxation is one of the key responsibilities of government to create and maintain

a prosperous economy. By designing tax systems in such a way that they can offer incentives for growth,

increase revenue collection and meet distributional demands can lead to state effectiveness and viability.

In this context, this paper also includes an econometric analysis which shows the effects of taxes on

GDP in Turkey between the years of 1993 and 2018.

Keywords: Political Economy, Taxation, Development, GDP.

* Dr., Istanbul Arel University.


Bursa/Turkey

96

The Role of Foreign Direct Investment on Female Labor Force Participation:

Evidence from Emerging Markets

Mümin Atalay Çetin*

Abstract

Unlike the short-term capital flows, foreign direct investments (FDI) includes long-term investments

which usually defined as the key factor of economic development process especially for developing

countries. Because, FDI inflows not only increases the material output production but also provides

possible technology transfers from developed world to developing countries. By this positive

externalities, emerging countries might lower their production costs and thereby increase their

competitiveness especially in foreign trade. In addition, new job opportunities could arise with increased

productivity. Therefore, it is also rational to expect that FDI inflows has a positive impact on

employment rates of emerging countries. However, the possible effect of FDI inflows on female labor

force participation needs to be questioned in that manner. In the literature, it is asserted that increased

productivity due to FDI inflows brings strong competition to emerging countries. Besides, as indicated

by many researchers, female workers’ average wages are oftenly have found lower than male workers

worldwide. In this regard, this competitive business environment which induced by FDI inflows, could

increased the demand of lower-waged female labor force. Especially if the family’s subsistence mainly

depends on female autonomy in an economy, that would decreases female reservation wages and

increases female labor force participation. Consequently, rapidly increasing populations of emerging

countries burdens economic responsibilities to females in every passing day. Thus, FDI inflows could

increase female labor force participation in emerging markets. Although, technology-intensive foreign

investors could provide job opportunities with good conditions for relatively well-educated female

workers. By this way, the female labor force participation might increase in emerging countries. This

study aims to reveal the possible long-run impacts of FDI on female labor force participation during

2001-2016 by using panel ARDL techniques in emerging markets. Long-run elasticity results indicate

that urbanization, female education level and GDP are still the most important drivers of female labor

force participation in emerging countries. In addition, panel ARDL long-run results show that FDI

increase has a positive and statistically significant impact on female labor force participation of

emerging markets. Based on this finding, emerging markets' policy makers should re-design their

employment policies in order to sustainable growth by considering the FDI impacts on female labor

force participation.

KeyWords: Female Labor Force Participation, FDI, Urbanization, Panel Data.

Jel Code: C33, E44, J01.

* Aksaray University, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Department of Economics,

[email protected].



Bursa/Turkey

97

Education, Patent and Economic Growth: A Comparative Analysis between

Malaysia and Turkey

Nueraili Wusiman* Aboubakary Nulambeh Ndzembanteh**

Abstract

The objective of this paper is to examine the impact of Education (secondary) and Patent on economic

growth in Malaysia and Turkey, over the period 1988-2013. The ADF and Phillips-Perron tests are

employed to verify the integrating properties of the variables and both tests indicate that the variables

are non-stationary at level but became stationary after taking the first difference in both countries. The

Johansen Co-integration Test is conducted and the results pinpoint the variables are co-integrated in the

long-run for Malaysia and Turkey, permitting us to employ the Vector Error Correction Model. The

VECM of Malaysia shows that, Education, Patent and Physical Capital have a significant positive effect

on economic growth while Labor Force has a negative effect. For the case of Turkey, Education, Patent,

Labor Force and Physical Capital have a significant positive effect on economic growth in the long-run.

The Granger Causality Test indicates unidirectional causality running from Education and Patent to

economic growth and bidirectional causality running between Education and Patent in Malaysia’s

variables; but there is no Granger Causality between the Turkey’s variables, in the short-run.

Keywords: Education, Patent, Economic Growth, VECM, Malaysia, Turkey

JEL Classification Codes: C59, I25, O47, O57

* Master student, department of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Bursa Uludag University,

Görükle Campus, 16059 Nilüfer/Bursa, Turkey, [email protected],+905531152047. ** PhD student, department of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Bursa Uludag University,

Görükle Campus, 16059 Nilüfer/Bursa, Turkey, [email protected], +905523371657.


Bursa/Turkey

98

Investigation of Organizational Development and Change Management for an

US California Bank

Daisy G. Erbas* Ryan S. Erbas**

Abstract

Organizational development is a key element for companies to be successful in the competitive global

market. Organizations need to follow the trends, technology, innovations and have to make required

changes in order to be competitive. US California Bank which was establisted in 1938, had experienced

loss of profits, high employment turnover rate, low customer satisfaction rates and low new customer

retention rate for last three years in a row. All these issues point out organization needs to create a new

organizational development plan and make some changes. Organization’s top managemet need to make

root cause analysis to find out main reasons behind the issues. After identification of problems, bank’s

upper management have to create a strategic plan. Making changes in the organization may cause other

problems. One of the biggest challenge is resistance to change. Change has to be done systematically in

order to be successful. In theoretical framework Lewin’s Change Management Model was investigated

to solve issues within the bank.

Keywords: Organizational Development, Change Management, Lewin’s Change Management Model.

Jel Code: M1,M10.

* DBA Student, Westcliff University, Business Administration-Management, 601 Lewis St, Orange, CA 92868, USA,

[email protected]. ** DBA Student, Westcliff University, Business Administration-Marketing, 601 Lewis St, Orange, CA 92868, USA,

[email protected].


Bursa/Turkey

99

Eğitimin Ekonomiye ve Kalkınmaya Etkisi (Makedonya Örneği)

Osman Emin*

Özet

Ülkelerin ekonomik sosyal ve siyasal gelişmişlik düzeylerini belirleyen en önemli faktörlerden biri

eğitimdir. Günümüzde toplumlar, eğitim düzeyinin artmasıyla ekonomik kalkınma arasında bağ

kurmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı, eğitimin ekonomi ve kalkınmadaki önemini vurgulamaktır.

Toplumlar, eğitim düzeyinin artmasıyla, verimlilik arasında bağ kurmakta, bireyin yaşadığı topluma,

aldığı eğitim ölçüsünde katkıda bulunduğuna inanmaktadır. İnsanların aldıkları eğitim oranında

topluma katkıda bulundukları düşüncesi artmıştır. Eğitim, iktisadi kalkınmanın temelini

oluşturmaktadır. Eğitimin amacı, hem ülkenin hem de insanların her çeşit istek ve ihtiyaçlarını

karşılamaktır. Eğitim etkinliklerinin nitelik düzeyinin ise bireyin yaşadığı toplumun ekonomik, sosyal,

politik ve kültürel gelişiminin niteliği üzerine etki ettiği kabul edilmektedir. Bilimsel araştırmalar eğitim

düzeyi ile kalkınmanın unsurları olan ekonomik büyüme, siyasal ve toplumsal gelişme arasında

doğrusal ilişkiler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Üretim tekniklerinin hızlı değişmesi, eğitime daha fazla

önem verilmesi sonucunu doğurmuştur. Bunun neticesinde bilgiye ve gelişmeye daha fazla yatırım

yapma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Eğitimin amacı hem ülkenin hem de halkın her çeşit istek ve

ihtiyaçlarını karşılamaktır. Makedonya'da nüfusun eğitim durumu, ekonomik ve toplumsal göstergeleri

ile gelişmiş ülkelerin verileri karşılaştırıldığında, Makedonya'nın ekonomik göstergelerinin gelişmiş

ülkelerin ortalamasına yakın olmadığı belirlenmiştir. Makedonya’nın gerekli önlemleri alarak nüfusun

eğitim düzeyini yükseltmesi, kalkınma açısından önem taşımaktadır.

Anahtar kelimeler: Eğitim, Ekonomi, Kalkınma, Etki

* Doç. Dr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi.


Bursa/Turkey

100

Sosyal Sorumlu Yatırımlar Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma: Avrupa Birliği

ve Türkiye Örnekleri

Nuray Demirel Arıcı*

Özet

Geleneksel olarak yatırımcılar yatırım kararlarını finansal kriterleri göz önünde bulundurarak

almaktadırlar. Ancak sürdürülebilir kalkınma kavramının ortaya çıkmasıyla birlikte sürdürülebilirlikle

ilgili konular yatırım kararlarında yer almaya başlamıştır. Sürdürülebilir kalkınma kavramıyla tutarlı

olarak, sosyal sorumlu yatırımlar son yıllarda uluslararası alanda oldukça dikkat çekmektedir. Sosyal

sorumlu yatırım kavramı, olumlu yönde bir sosyal değişikliğe sebep olan, çevresel zararları ortadan

kaldıran ve dini inanç ya da etik ilkelerle uyumlu olan yatırımları ifade etmek için kullanılan bir

kavramdır. Sosyal sorumlu yatırımlar çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim faktörleri temel alarak

gerçekleştirilmektedir. Genel olarak sosyal sorumlu yatırımlar çevre yönetimi, tüketici hakları, insan

hakları gibi konulara odaklanırken; alkol, tütün, silah üretimi, nükleer enerji gibi alanlarda faaliyet

gösteren şirketlere yatırım yapmaktan kaçınmaktadırlar. Sosyal sorumlu yatırımların amacı,

işletmelerin kurumsal sosyal sorumluluklarını geliştirmek ve paydaşların ihtiyaçlarını karşılamaktır.

Sosyal sorumlu yatırımlar bir yandan yatırımcılara finansal bir getiri sunarken, diğer yandan dünyanın

sürdürülebilir gelişimine katkıda bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı; sosyal sorumlu yatırımlar

üzerine karşılaştırmalı bir analiz sunmaktır. Bu amaçla çalışmada sosyal sorumlu yatırımların tarihi

geçmişi ve Birleşmiş Milletler sorumlu yatırım ilkeleri hakkında kısaca bilgi verilecek, Avrupa Birliği

ve Türkiye’deki sosyal sorumlu yatırımlar incelenerek karşılaştırılacaktır. Ayrıca Türkiye’de sosyal

sorumlu yatırımların arttırılması için öneriler geliştirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Sosyal sorumlu yatırımlar, sürdürülebilirlik, etik

Jel kodu: G20, G23, M14

* Dr. Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İşletme (İngilizce) Bölümü, Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı, e-posta:

[email protected].


Bursa/Turkey

101

Günümüz Modasına Uyarlanmış Kazak Türklerinin Milli Kıyafetlerin

Üretiminin Kültürel Önemi ve Ekonomiye Katkısı

Mehmet Yüce* Gulkhanys Arystanova**

Özet

Kıyafet insanın doğasının bir gereği olup, insanlığın var oluşuyla birlikte ortaya çıktığını söylemek

mümkündür. İnsanoğlu öncelikle doğa koşullarından korunmak amacıyla icat ettiği kıyafetleri zamanla

kültürünün bir unsuru haline getirmiştir. Bu nedenle kıyafetler de insanlığın gelişim sürecine paralel bir

süreç izleyerek doğal, toplumsal, ekonomik, ahlaki ve dini değerlerin etkisiyle biçim değişiklikleri

göstererek bugüne kadar gelmiştir. Kıyafetler ait olduğu toplumun folklorik, sosyo-ekonomik yapısı,

yaşanılan coğrafya, kullanılan malzeme, iklim gibi faktörlerin etkisiyle şekillenmiştir. Dolayısıyla

geleneksel öğeler içeren kıyafetler ait olduğu toplulukla ilgili pek çok bilgi sunabilmektedir.

Bu çalışmada Kazakistan’ın geçmişte ev sahipliği yaptığı Göktürk, Hun dönemlerindeki arkeolojik

buluntular, müze, seyahatname, balbal taşlar ve minyatürlerdeki giysi renkleri, kesimleri, çizgileri,

modellerinden örnek vererek kalıpları çıkartılan kalıplar esas alınarak günümüz modasına uyarlanmış

kıyafetlerin Türk Kültürünü sağlayacağı katkının yanı sıra bir ekonomik değer olarak yaratacağı katma

değer üzerinde durulacaktır.

Öncellikle arkeolojik buluntulardaki giysi, kumaşları ve kumaş isimlerini toplayarak terminoloji

sözlüğü hazırlayarak dilin zenginleşmesine katkıda bulunabileceğini ifade etmek mümkündür. Diğer

taraftan kültür mirası olarak giyim-kuşam, bezemeler, kumaşlar ve renkler derlenerek, analiz edilerek

el sanatları, giysi teknolojisi, giyim öğretmenliği gibi Üniversitelerin Uygulamalı Sanat bölümlerinde

okutulması faydalı olacağı kanısındayız.

Ayrıca milli giysilerin tanıtılması ve bu konuda talep oluşturulması ülke ekonomisine de olumlu katkı

yaratacaktır. Bilindiği üzere ekonomi yapı içerisinde giyim ve tekstil sektörünün önemli bir katma değer

oluşturduğu gibi dolaylı olarak da diğer sektörleri etkileyerek bir çarpan etkisi yaratmaktadır. Milli

kıyafetlerin günümüz modasıyla da birleştirilip geleneksel-çağdaş çizgileri içeren bir kompozisyonla

tasarlanmış bir şekilde piyasaya sunulması iç talebi canlandıracağı gibi turizm sektörüne de ciddi katkı

sağlayacağı kuşkusuzdur. Sonuç olarak milli kıyafetlerin geleneksel özelliklerinin bozmadan günümüz

anlayışıyla yeniden tasarlanarak piyasaya sunulması hem kültürel hem de ekonomik açıdan önemli katkı

sağlayacaktır.

Anahtar kelime: Gelenek, Kültür, Milli Kıyafetler, Bezemeler, Moda, Tasarım, Üretim.

* Prof.Dr., Bursa Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, [email protected]. ** Doktora Öğrencisi, Bursa Uludağ Üniversitesi.


Bursa/Turkey

102

Endüstri 4.0 Işığında Yalın Üretim ve Yalın Muhasebe

İlkay Ejder Erturan* Emre Ergin**

Özet

Yalın üretim felsefesi uzun yıllardır uygulanmaya çalışılan başarılı bir yöntemdir. Yalın muhasebenin

uygulanması durumunda sonuçlarını mali tablolarda hemen görülmesi mümkündür. Muhasebeciler için

bu yansımaları görmek biraz zaman alıcı olacaktır. Bu durum somut verilerle çalışan ve somut olarak

mali tablolarda bir değer olmasını bekleyen muhasebeciler için tanımlanması zor kavramdır. Bir

işletmede yalın çalışmalar üç şeye odaklanmaktadır; müşterilere değer suma, iş süreçlerinde iyileştirme

ve israfı yok etmedir. Değer ve değer akışı, müşteri memnuniyeti, müşteri algısı parasal değer olarak

tanımlaması ve bilançoda aktifleştirilmesi zor olan soyut kavramlardır. Bu durum işletmeye uzun

süreçte bir değer olarak dönecek olsa da operasyon açısından bakıldığında elde edilen sonuçlar bir

anlam ifade etmez. Yapılan yalın çalışmanın finansal sonuçlara olan yansımasının görülmemesi üst

yönetim tarafından yalın sistemin çalışmadığı algısı uyandırabilir. Yalın çalışmaların işletmede devam

etmesi ve üst yönetimin ikna edebilmesi amacıyla operasyonel ve finansal bakış açılarını birleştirmek

daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Bu anlayışla yalın felsefe benimsemiş işletmelerde muhasebe sistemi

de yalınlaşmalı üretim sistemin yeni yapılanmasına uygun olarak tasarlanmalı ve faydalı bilgi sunmaları

sağlanmalarıdır. Yalın üretim sisteminin uygulanması endüstri 4.0 ile hızlanacaktır. Endüstri 4.0’da

kullanılan teknolojiler yalın üretim ve yalın muhasebenin uygulanabilirliğini kolaylaştırmaktadır.

Endüstri 4.0 ile uygulanmaya başlanılan veri analitiği, robotik sistemler (Sensör ve RFID altyapısı),

makine ve sistemlerin birbiriyle iletişimde olduğu endüstriyel internet, bulut sistemler, simülasyon,

sanal ve artırılmış gerçeklik teknolojileri, eklemeli üretim (üç boyutlu yazıcılar yardımıyla geometrik

olarak üretim karmaşıklığına sahip parça, yedek parça ve nihai ürünlerin hazırlık süresi azaltılarak esnek

bir şekilde üretimi) (Conner, 2014), siber güvenlik, sensörler gibi sistemlerden söz edilebilir. Bu çalışma

ile hedeflenen, yalın üretim ve yalın muhasebe uygulamasının endüstri 4.0 ile tam zamanlı ve daha

kolay yapılabileceğidir.

Anahtar Sözcükler: Yalın Üretim, Yalın Muhasebe, Endüstri 4.0, Teknoloji, Muhasebe

Jel Kodu: M11,M41

* Dr.Öğr.Üyesi, Düzce Üniversitesi, Çilimli Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi Bölümü, Muh.ve Fin

[email protected] +90 0534 355 22 44. ** Doç.Dr., Kocaeli Üniversitesi, İzmit MYO, Muhasebe ve Vergi Bölümü, Muh.ve Fin. [email protected], +90 0532

256 70 89.


Bursa/Turkey

103

Hedonik ve Faydacı Tüketim Davranışları ile Online Alışveriş Sıklığı

Arasındaki İlişki

Mehmet Marangoz* Taha Coşkun**

Özet

Bu araştırmada, tüketicilerin hedonik ve faydacı tüketim davranışlarında online alışveriş yapma

sıklığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Tarama modelindeki araştırmanın örneklemi, Muğla, İzmir ve

İstanbul illerinde ikamet eden n=421 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler “Hedonik ve Faydacı Tüketim

Davranışları-HETD/FATD” ile toplanmıştır. Hedonik ve faydacı tüketim davranışlarının

çözümlenmesinde, verilerin analizi aritmetik ortalama ve standart sapma kullanılarak

gerçekleştirilmiştir. Hedonik ve faydacı tüketim davranışlarının online alışveriş sıklığına göre

farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır.

Görüşler arasında anlamlı farklılıkların olduğu durumlarda etki derecesini belirlemede 2 (eta-squared)

istatistiği kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, araştırmaya katılanların yarısından fazlası ağırlıklı

olarak yüksek faydacı tüketim davranışları, dörtte birlik bir kısmı ağırlıklı olarak yüksek hedonik

tüketim davranışları, diğer katılımcılar ise hem hedonik hem de faydacı tüketim davranışları

sergilemektedir. Araştırma sonuçlarına göre hedonik tüketim davranışları arttıkça online alışveriş

yapma sıklığı artmakta, faydacı tüketim davranışları arttıkça online alışveriş yapma sıklığı

azalmaktadır. Farklılıkların etki düzeyi 2 incelendiğinde her iki tüketim davranışında yüksek etki

düzeyi olduğu görülmüştür. Haftada birkaç kez online alışveriş yapanların en yüksek hedonik tüketim

davranışlarına sahip oldukları, yılda birkaç kez online alışveriş yapanlarla hiçbir zaman yapmayanların

ise en düşük hedonik tüketim davranışlarına sahip olduğu görülmüştür. Faydacı tüketim davranışlarında

ise tersi yönde bir farklılık ilişkisi görülmüştür.

Anahtar Sözcükler: Hedonik Tüketim, Faydacı Tüketim, Online Alışveriş

Jel Kodu: M30, M31, E20, E21

* Prof. Dr., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü, Menteşe/Muğla, [email protected], +90

252 211 31 44. ** Öğr. Gör., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Yatağan MYO, Menteşe/MUĞLA, [email protected], +90 252 211 31

60.




Bursa/Turkey

104

Son Dönemde Türkiye’ye Gelen Doğrudan Yatırımlardaki Gelişmeler:

Doğrudan Yabancı Yatırım Güven Endeksi ve Küresel Rekabet Endeksi

Açısından Bir Değerlendirme

Pelin Mastar Özcan* Gül Kayalıdere**

Özet

1950’li yılların sonundan itibaren sermayenin liberalleşmesi ile birlikte sınır ötesi sermaye hareketleri

hız kazanmıştır. Bu doğrultuda ülkeler, ekonomik büyüme ve kalkınmalarını gerçekleştirebilmek için

yabancı sermayenin önemini anlamışlar ve adeta yabancı sermayeyi kendi ülkelerine çekebilmek için

yarış içerisine girmişlerdir. Ülkeler özellikle istidam garantisi vaat eden ve katma değer yaratan uzun

vadeli yabancı sermayeyi ülkelerine çekebilmek için bir dizi yapısal düzenlemeler yapmışlardır.

Türkiye’de bu süreç serbest piyasa ekonomisine geçişi takip eden 1980’li yıllara rast gelmektedir. 1980

yılından günümüze ülkemizde yabancı sermayenin önündeki yatırım engellerini kaldırmaya yönelik

gerekli düzenlemeler yapılmaktadır. 2000 sonrasında ülkemizde siyasi ve ekonomik istikrarın da temin

edilmesiyle birlikte yabancı sermayeye yönelik düzenlemeler de hız kazanmıştır. Bu düzenlemelerin

neticesinde doğrudan yabancı sermaye girişleri özellikle 2012 yılından sonra artmıştır. Türkiye, Batı

Asya ülkeleri içinde en fazla doğrudan yabancı sermayeyi çeken ülke olup 2023 hedeflerine

ulaşabilmesi açısından söz konusu konumun sürdürülebilirliği büyük önem arz etmektedir. Son

dönemde elde edilen veriler değerlendirildiğinde yabancıların gayrimenkul alımları dikkate

alınmadığında katma değer yaratacak doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında bir azalma olduğu ifade

edilebilmektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı; gerek küresel gerekse ulusal konjonktürün ülkemize

gelen doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını nasıl etkilediğini Yabancı Yatırım Güven Endeksi ve

Küresel Rekabet Endeksi verileri ile değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Sermaye, Yabancı Yatırım Güven Endeksi, Küresel Rekabet

Endeksi

Jel Kodu: F20, F21, F29

* Dr.Öğr. Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F, Maliye Bölümü, Mali Hukuk ABD. ** Doç. Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F, Maliye Bölümü, Bütçe ve Mali Planlama ABD.


Bursa/Turkey

105

Pazarlama Psikolojisi (NöröPazarlama)

Osman Emin* Havva Şaban**

Özet

Satın almaya nasıl kara veririz, bizi satın almaya yönlendiren güdülerin ve motivasyon kaynakları

nelerdir? Pazarlamacıların üstünde en çok durdukları nokta dışarıdan insan beynine mudahele edip

tüketicileri davranışlarını satın almaya yönlendirmenin yollarını bulmaya odaklanmışlardır. Son yıllarda

Üreticiler pazarlama uyaranlarının (sloganlar, reklamlar, logolar, ambalajlar fiyatlar.) tüketiciler

üzerinde ne kadar etkili olduğunu gösteren araştırmalar üzerinde yoğunlaşmışlardır. Tam bu noktada

nörö bilim ve pazarlama bir araya gelerek nöröbim veya duyusal pazarlama kavramı ortaya çıkmıştır.

Nöromarketing insan beyninin nasıl çalıştığını ve nasıl karar verdiğini bilimsel tekniklerle ölçer, insan

davranışlarına odaklanıp insanların karar verme eğilimlerini bilimsel yol ile analiz etmektedir. Yapılan

araştırmalara göre insan istediği kadar mantıklı kararlar alıyorum dese bile verdiğimiz kararların %95

ini bilinç dışı etkilerle veriyoruz ve bu kararlar doğrudan dışardan müdahale edilebiliyor.

Nöröpazarlama teknikleri ile hedef kitlenin satılma güdüleri doğru tespit edilip, tüketicileri satınalmaya

motive etmeye yönelik adımlar geliştirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, pazarlamada insan psikolojisini

ve bilinç dışına dışardan müdahale edilebilecek teknik ve çalışmaları yakından tanımak ve incelemektir.

Anahtar Kelimeler: Nöropazarlama, Pazarlama Psikolojisi, Pazarlama teknikleri,

* Assoc. Prof. Dr., International Vision University. ** PhD Candidate, International Vision University.


Bursa/Turkey

106

Ekonomi Haberlerinin Ortaya Çıkış Şekillerinin Bireysel Yatırım Kararları

Üzerindeki Etkisi

Murat Atik* Bülent Yılmaz** Hakan Yapar***

Özet

Bireysel yatırımcıların yatırım algısını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerin arasında

görsel, sosyal ve yazılı medyada çıkan ekonomi haberleri olabilmektedir. Ekonomi haberlerinin ortaya

çıkış şekli, içeriği, türü, kaynağı, yayınlandığı yer ve zaman gibi faktörler, yatırımcıların ekonomi

haberlerine yükledikleri anlamı farklılaştırabilmektedir. Bu faktörlerin bilinmesi durumunda yatırımcı

veya tasarruf sahibinin hangi habere nasıl bir tepki verebileceği tahmin edilebilecektir. Merkez

Bankalarının piyasalara sözlü müdahalesi gerektiğinde özellikle yatırımcı açısından hangi haberlerin

önemli olduğu bilgisi bilindiği takdirde Merkez Bankası tarafından yapılan müdahalenin etkisinin

artırılabilmesi de mümkün olabilecektir. Böylece Merkez Bankasının elindeki araçları daha etkin

kullanabilmesine yardımcı olabilecektir. Bu çalışmanın amacı, bireysel yatırımcıların ekonomi

haberlerinin ortaya çıkış şekillerine göre yükledikleri önem derecesini belirlemektir. Yatırımcı

açısından önemli görülen ekonomi haberlerinin tespit edilmesi ile piyasaların ekonomi haberleri

karşısında verebileceği tepkinin etkisi daha doğru tahmin edilebilecektir. Çalışma da yöntem olarak

kesikli seçim analizi (konjoint) seçilmiştir. Konjoint analizinin diğer analiz yöntemlerinden farkı

gelecekteki muhtemel hareket tarzlarının neler olabileceği hakkında bir öngörü sunabilmesidir. Sonuç

olarak ekonomi haberlerinin çıkış biçiminden çok içeriğinin yatırımcıların algısını etkidiği ve Merkez

Bankası tarafından son dakika haberi olarak televizyon üzerinden duyurulan haberlerin yatırımcıları

daha fazla etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Piyasa Algısı, Konjoint Analizi, Yatırım Algısı, Sözlü Müdahale.

JEL Sınıflandırması: C8, M31, M37.

* Dr.Öğr.Üyesi. , Milli Savunma Üniversitesi, Kara Harp Okulu İşletme ve Yönetim Bilimleri Bölümü, Devlet Mah. Kara Harp

Okulu Cd. Ankara / Türkiye, 06654, [email protected], +90 505 335 34 27. ** Dr.Öğr.Üyesi. , Milli Savunma Üniversitesi, Kara Harp Okulu İşletme ve Yönetim Bilimleri Bölümü, Devlet Mah. Kara Harp

Okulu Cd. Ankara / Türkiye, 06654, [email protected], +90 532 663 65 30. *** Öğ.Grv., Milli Savunma Üniversitesi, Kara Harp Okulu İşletme ve Yönetim Bilimleri Bölümü, Devlet Mah. Kara Harp Okulu

Cd., Ankara / Türkiye, 06654, [email protected], +90 536 347 16 43.


Bursa/Turkey

107

Türkiye’de Finansal Serbestleme ve Enflasyon İlişkisi

Serap Barış* Serap Oruç**

Özet

Dünya genelinde hükümetler 1980’li yılların başlarından itibaren bankacılık ve finans sistemi

üzerindeki kontrol ve sınırlamaları kaldırmaya başlamışlardır. Bu politikanın bir sonucu olarak

sermayenin ülkeler arasındaki dolaşımı artmıştır. Türkiye’de bu gelişmelerden payını almış ve “24

Ocak 1980 Ekonomik İstikrar Kararları” ile ekonomisini dışa açma konusunda önemli adımlar atmıştır.

Ticari serbestleşme ile başlayan süreç finansal serbestleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Finansal

serbestleşmenin tasarruf ve yatırımlardaki uyarıcı etkisiyle büyümeyi artışa geçireceği savunulsa da

ekonomik büyümede de dahil olmak üzere makroekonomik ve politik değişkenlerini nasıl etkilediği

konusunda henüz bir görüş birliğine varılamamıştır. Dünya ekonomisinin yaşadığı son krizle birlikte

serbestleşme, küreselleşme ve korumacı politikalar yeniden tartışılır hale gelmiştir.

Bu çalışma ile Türkiye’de finansal serbestleşme ile enflasyon arasında bir ilişki olup olmadığı

araştırılmaktadır. Çalışmada kullanılan veriler yıllık olup 1980-2015 dönemini kapsamaktadır. Bu

veriler kullanılarak değişkenler arasındaki ilişki Johansen eşbütünleşme ve hata düzeltme modeli (VEC:

Vector Error Correction Model) ile incelenmiştir. Bulgulara göre, değişkenler arasında eşbütünleşme

olduğu ve kısa dönemde faiz ile enflasyon arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Finansal Serbestleşme, Küreselleşme, Enflasyon Oranı.

Jel kod: F30, F40, G10.

* Dr. Öğr. Üyesi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü,

[email protected], 0506 740 26 88. ** Öğr.Gör., Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Almus Meslek Yüksekokulu, Büro Hizmetleri ve Sekreterlik Bölümü,

[email protected], 0546 442 78 48.


Bursa/Turkey

108

Finans 4.0 ve FinTech Firmalarının Ekonometrik Analizi

Umut Burak Geyikçi* Fatma İzmirli Ata**

Özet

Şu anda 4. Endüstri devriminin başındayız. Nesnelerin internetinden, yapay zekaya kadar pek çok

konudaki hızlı ilerlemeler, tüm ülkelerdeki her bir endüstri kolunu etkilemekte ve değiştirmektedir. Bu

değişime ayak uyduramayan endüstriler ve firmaların yaşamlarını devam ettiremeyecekleri bir çağa

giriyoruz. Finans sektörü de dahil olmak üzere hiçbir sektörün bu durumdan kaçma şansı yok. Meydana

gelen değişimler finansal teknolojinin de önceleri olmadığı kadar hızlı ilerlemesine ve yeni kavramların

hayatımıza girmesine neden olmaktadır. Özellikle en son teknoloji ve inovasyonları kullanarak geneksel

finansın koyduğu engelleri rahatlıkla aşmaya başlayan staruplar hızla büyüyerek yeni iş sahalar açıp

finansı olduğundan çok daha ileri noktalara taşıyorlar. Kısaca fintech startuplar denilen bu firmalar

çektikleri inanılmaz miktarlardaki yatırımlar ile hiç olmadığı kadar hızla büyüyorlar. Bir yandan

fintech’lerin hızlı ilerleyişi sürerken, diğer piyasa oyuncuları da ortaya çıkan bu yeni duruma hızla

adapte olmaya çalışıyorlar. Yeni teknoloji tüm endüstrileri etkilemeyi sürdürürken, beraberinde teknolji

alanındaki araştırmalar ve yeniliklerde aynı paralel de artarak devam ediyor. Bahsedilen tüm bu

çabaların temelinde yetersiz kaynaklarla çok sayıdaki insanın hayat kalitesini artırmak yatmaktadır.

Fintech firmaları hayat kalitesini artırmaya çalıştıkları insanların artan talepleri karşısında daha fazla

yatırım alıyorlar. Özellikle büyüyen fintech pastasından pay almak isteyen küçük yatırımcıların da dahil

olduğu kitlesel fonlama, melek yatırımcılar, risk sermayesi şirketleri fintech firmalarına önemli

finansman desteği sağlarken, Avrupa ve Amerika da halka arzlarla şirketler sermaye piyasalarında da

yatırımcılara ortaklık imkanları sunuyorlar. Fintech firmaları henüz çok yeni, ancak hızla büyüyen

finansal hizmet firmaları oldukları için bu firmalar üzerine henüz çok az sayıda çalışma mevcuttur. Bu

çalışmanın temel amacı da Fintech firmaların finansal performanlarını mukayeseli olarak ölçerek

literatüre katkı sağlamaktır. Bu çalışma da ABD, Almanya, Avustralya, Japonya, İngiltere, Hong

Kong’da halka arz edilmiş fintech firmaları günlük hisse fiyatları, piyasa kapitalizasyonları gibi

değişkenleri vasıtasıyla karşılaştırılmıştır. Elde edilmiş olan sonuçlar, yatırım öncelikleri ve portföy

çeşitlendirme teorisi açısından literatürdeki önemli bir eksikliği giderilmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler: FinTech, Finans 4.0, Finansal Hizmetler, Endüstri 4.0

Jel kod: G11, G15, G20, G32

* Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü,[email protected]. ** Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F. İşletme Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

109

BIST30 Endeksine Giren ve Çıkan İşletmelerin Hisse Senedi Getirilerindeki

Değişimin Olay Çalışması Yöntemi İle Belirlenmesi

Hasan Hüseyin Yıldırım* Haşim Bağcı**

Özet

Giriş: Sermaye piyasasında işlem yapan yatırımcılar tekil menkul kıymetlere yaptırım yapmak yerine

portföye yatırım yapmayı tercih ederler. Böylelikle tek bir menkul kıymet yerine portföyden elde

edecekleri ortalama bir kazanca karşılık riski düşürmüş olurlar. Yatırımcılar portföylerinde

bulunduracakları hisse senetlerini seçerken hisse senetlerinin risk ve getirilerini hesaplamak için

matematiksel hesaplamalarda bulunurlar. Bu durum yatırımcı için zorlayıcı olduğundan ve vakit

aldığından dolayı yatırımcılar borsalara tarafından oluşturulmuş endekslere yatırım yapmayı tercih

ederler. Bu noktada endeksler yatırımcı için hazır bir portföy olarak yatırım alternatifi imkanı

sağlamaktadır. İşletmeler endekslere alınırken işlem hacmi, piyasa değeri gibi bir takım kriterler göz

önünde bulundurulur. Kriterleri yerine getiren işletmeler endekse dahil olurken kriterleri yerine

getirmeyen işletmeler endeksten çıkarılırlar. Amaç: Bu çalışmanın amacı, 2015-2019 yılları arasında

BIST 30 endeksine giren ve bu endeksten çıkan işletmelerin hisse senedi getirilerinde bir değişimin

olup olmadığını araştırmaktır. Yöntem: Bu bağlamda öncelikli olarak ilgili tarih aralığında BIST 30

endeksinin yeniden belirleme dönemleri tespit edilmiştir. Belirlenen endeks belirleme dönemlerinde

endekse dahil olan ve endeksten çıkan şirketlerin getirilerinde anormal bir getirinin olup olmadığı olay

çalışması yöntemi ile tespit edilecektir.

Anahtar Kelimeler: BIST, Hisse Senedi Getirisi, Olay Çalışması

JEL Sınıflandırması: F21, G14, O16

* Dr.Öğr.Üyesi, Balıkesir Üniversitesi, Burhaniye Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Bankacılık ve Finans, Türkiye,

[email protected]. ** Dr.Öğr.Üyesi, Aksaray Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetim Bölümü, [email protected].


Bursa/Turkey

110

İnovasyonun Finansal Tablolarda Gösterilmesi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Fatma İzmirli Ata* Umut Burak Geyikçi**

Özet

İnovasyonlar işletmelerin gelecekte değer yaratmasını bekledikleri maddi olmayan duran varlıklarıdır.

Ancak gelecekte yaratılması beklenen bu değer işletmelerin muhasebe kayıtlarında yer almamakta

dolayısıyla finansal tabloları da bu bilgiyi içermemektedir. Geleneksel muhasebe sisteminde inovasyon

harcamaları gider olarak (ar-ge giderleri) algılanarak kayıtlara geçirilmekte iken bir varlık olarak

kaydedilememektedir. Bu nedenle işletmelerin finansal tabloları ar-ge ve diğer inovatif faaliyetlere

ilişkin çok az ve yetersiz bilgiye sahip olmaktadır. Oysa son yıllarda Dünya’da ve Türkiye’de

işletmelerin finansal durum tablolarında maddi duran varlıkların yerini maddi olmayan duran varlıkların

aldığı ve buna bağlı olarak da işletmelerin özkaynak ve firma değerlerindeki artışların patent, marka,

lisans ve fikri haklar gibi varlıklarla sağlandığı görülmektedir. İşletme yöneticilerinin, var olan ve

potansiyel yatırımcıların kısaca kamuoyunun bilgilendirilmesinde ve karar süreçlerinde inovatif

faaliyetlere ilişkin bilgilerin finansal tablolar, sürdürülebilirlik raporları, entegre raporlar aracılığı ile

sunulduğu görülmektedir.

Çalışmamızda BİST 100’de yer alan teknoloji işletmelerinin inovatif faaliyetlerine ilişkin bilgilerin

neler olduğu, hangi raporlar ile sunulduğu içerik analizi ile incelenecek ve hem finansal hem de finansal

olmayan bilgilerin yer aldığı birleşik bir raporlama için öneri sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler: İnovasyon, Muhasebe, Kurumsal Sosyal Sorumluluk, Sürdürülebilirlik

Raporlaması, Finansal Raporlama.

Jel kod: O30, M41, M14, Q56.

* Dr. Öğr. Üyesi Fatma İzmirli Ata, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F., İşletme Bölümü, [email protected]. ** Dr. Öğr. Üyesi Umut Burak Geyikçi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İşletme Bölümü,

[email protected].


Bursa/Turkey

111

Veri Güvenliğinde Hash Fonksiyonların Önemi

Fehmi Skender* Ilker Ali**

Özet

Ekonomide ve işletme yönetimi yazılımında, sistemin bilgi güvenliği ve saklanması gerekli ve bilgi

edinme, elde etme ve saklama gibi önemine sahiptir. Bilgi teknolojilerinin hızlı gelişimi ile bilgileri

ekonomi ve iş dünyasında elde etmek, depolamak ve kullanmak kolaydır, ancak ne yazık ki, yazılımdaki

verileri kaybetme, çalma veya silme durumları da bir gerçek. Bilgi Güvenliği Yönetimi'nin başarıyla

uygulanmasında gereken birçok çözümler, yöntemler, teknolojiler ve ürünler hazırda tutulmuş olmasına

rağmen, pratik uygulamalarda bazı zorluklar yaşanmakta ve sisteme yönelik konularda yanlış

yaklaşımlar sergilenmesi sonucunda bilgi güvenliği sorunları da artarak devam etmektedir.

Bilgi güvenliği konusunda, gerek içinde yaşadığımız Balkan ülkelerinde ve gerekse diğer ülkelerde

devam eden birçok teknolojik çözümler, yöntemler, standartlar, yasalar ve yönetmelikler

bulunmaktadır. Tüm bunlara rağmen görülmektedir ki, bilgi güvenliğinde gerekli sistemler

kurulamadığı için önlenemeyen kayıplar, zararlar, açıklar, sorunlar gittiçe artmakta ve bilgi güvenliği

riskleri beklenilen ve olması gereken derecede azaltılamamakta veya kontrol edilememektedir.

Araştırmamızda, temel de bilgi güvenliğine, bireylerin ve toplumun bakış açısı, algılanma ve

yaklaşımına yönelik hataların, yetersizliklerin araştırılması konusuna değinilerek, mevcutta

gerçekleşmiş olan örnekler üzerinden de ‘’Hash’’ fonksiyonlarının önemi ve etkisini de açıklamış

olacağız. Bilgiye sahip çıkma sorumluluğunuzu hafifletecek çalışmalarımız yapılmıştır ve makalemizde

yer almıştır. Kısacası, bilginin saklanması ve güvenli kullanılması için kullanıcıların şimdiye kadar

alışılagelmiş oldukları genel bakış açılarından bir an evvel kurtulmuş olmalarından büyük fayda vardır.

Anahtar kelime: Bilgi Güvenliği, Veri Merkezleri, Şifreleme Algoritmaları, Veri çakışması.

* Öğr. Gör., MR.PhD. Fehmı Skender, Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Bilişim Fakültesi, Ul. Major C. Filiposki No.1,

Gostivar/Makedonya, irtibat: [email protected], +389 70 736 690. ** Öğr. Üye., MR.PhD. Ilker Ali, Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Bilişim Fakültesi, Ul. Major C. Filiposki No.1,

Gostivar/Makedonya Makedonya/Gostivar, [email protected], + 389 70 251 654.




Bursa/Turkey

112

Yenilikçi Eğitim ile Dijital Yetkinlik ve Girişimcilik Becerilerinin Geliştirilmesi

– Kuzey Makedonya Örneği

Aybeyan Selimi* Arafat Üseini**

Özet

Dijital yeterlilik, dijital formatta bilgi bulma, analiz etme, değerlendirme, oluşturma ve aktarma

yeteneğini ifade eder. Bu yeteneklere sahip kişi günümüzde bilgisayar donanımının temel ilkeleri,

bilgisayar ağlarını kullanma, çevrimiçi topluluklara ve sosyal ağlara katılma becerisine sahiptir. Dijital

yetkinlik geleneksel okuryazarlık biçimlerinin yerini almaz, o yirmi birinci yüzyılda çağdaş

okuryazarlığın yeni biçimlerinden yalnızca birini temsil eder. Dijital yetkinlik kavram olarak son on

yılda ortaya çıkmıştır ve dijital metin, hipermetin ve multimedya metinlerini okuma ve anlama yanında

bilgi teknolojilerine erişim ve kullanım yeteneği olarak tanımlanmaktadır. Bu becerilerin güvenli veri

depolamada, bilgilerin sistematik uygulanmasında, öğrenme sürecinde ve iş hayatında aktif katılımı

vardır. Eğitim sistemlerinin temel amacı dijital yetkinliği yalnızca bir kavram olarak anlamak değil,

aynı zamanda toplumun gelişiminde nasıl yardımcı olabileceğini bilmektir. Bundan dolayı son yıllarda,

modern eğitim sistemlerinin programlarında dijital yetkinlik ve girişimcilik becerilerinin

geliştirilmesine vurgu yapılmaktadır. Modern yaşam tarzı ve dinamik çalışma hayatı, çalışanların, aile

bireylerinin ve kuruluşların dijital yetkinlik becerilerini geliştirmelerini gerektirir. Her hükümet,

girişimcilik zihniyetinin gelişmesine yol açan becerilerinin ve tutumlarının gelişimine özen

göstermektedir. Bu çalışmada, düz ve meslek liselerindeki öğrencilerin dijital yetkinlik ve girişimcilik

becerilerinin geliştirilmesine yönelik teknikler incelenmiş ve öğretmenlerin bu becerilerin gelişimine

etkisi analiz edilmiştir.

Anahtar kelimeler: Dijital Yetkinlik, Hayat Boyu Öğrenme, Yenilikçi Okul, İstihdam ve Sosyal

İçerme.

* Dr., Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Bilişim Fakültesi, emaıl: [email protected]. ** M.Sc, Uluslararası Vizyon Üniversitesi, Bilişim Fakültesi, emaıl: [email protected].


Bursa/Turkey

113

MCBÜ Bünyesindeki Öğrenci ve Personelin Harcamalarının Analizi

Çiğdem Sofyalıoğlu** Burak Kartal*** Aynur İncekırık****

Özet

Manisa Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ), Ege Bölgesinin en büyük üçüncü üniversitesi olup, Manisa

ilindeki tek üniversitedir. Bu kapsamda, üniversitenin il ekonomisine oldukça önemli bir katkısı söz

konusudur. Ancak, İzmir’e olan yakınlığın üniversitenin Manisa’ya olan katkısını sınırladığına yönelik

uzun yıllardan beri süregelen bir eleştiri de söz konusudur. Bu yüzden üniversitedeki öğrenci ve

personel Manisa’ya etkide bulunan harcamalarını detaylı biçimde belirlemek önem arz etmektedir. Bu

çalışmada MCBÜ öğrencilerinin ve personelinin Manisa ilinde yaptıkları harcamalarının çeşitli

istatistiksel analiz yöntemleri kullanılarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla, MCBÜ merkez

kampüslerinde yer alan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokullarında 2017 yılı eğitim-öğretim

döneminde yer alan öğrenciler ile akademik ve idari personele yapılan anketler değerlendirmeye

alınmıştır. Öğrenciler ve personel için iki ayrı anket formu düzenlenmiştir. Çalışmada yüz yüze anket

yöntemi kullanılarak, elde edilen veriler SPSS 22 paket programı ile analiz edilmiştir. Tanımlayıcı

istatistiklere ek olarak çeşitli parametrik ve parametrik olmayan farklılık analizleri kullanılmıştır.

Araştırma sonuçlarından elde edilen veriler ışığında, MCBÜ’nün il ekonomisine katkılarını arttırmaya

yönelik gerek yerel yönetimlere gerekse üniversite yönetimlerine çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Öğrenci harcamaları, Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa

Jel kod: C10, C12, C14

** Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Anabilim Dalı, e-posta: [email protected]. *** Doç.Dr., Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Anabilim Dalı, e-posta: [email protected]. **** Dr.Öğr.Üyesi, Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonometri Bölümü İstatistik Anabilim

Dalı, e-posta: [email protected].

*Manisa Celal Bayar Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri birimi tarafından 2018-082 proje numaralı "25. Yılında Manisa Celal Bayar Üniversitesinin Manisa İlinin Ekonomisine Etkilerinin Araştırılması" konusu ile ilgili olup ilgili birimce desteklenmiştir.


Bursa/Turkey

114

Mesleki Bağlılık ve Meslek Odasından Memnuniyetin Kayıtdışılık Algısına

Etkisi: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerinde Bir Araştırma

Rahmi Yücel*

Özet

Muhasebe meslek mensupları mükelleflerin sürekli düşük vergi ödeme talepleri ile muhasebenin sosyal

sorumluluğu arasında baskı yaşamakta ve çoğu kez kayıtdışı ekonominin sessiz şahitleri olmaktadırlar.

Bu açıdan meslek mensuplarının kayıtdışılık algılarını etkileyen unsurların anlaşılması, akademik

olarak geliştirilecek çözüm önerileri açısından önem taşımaktadır.

Bu çerçevede tasarlanan çalışma, muhasebe meslek mensuplarının mesleki bağlılık ve bağlı

bulundukları meslek odalarından memnuniyet algılarının kayıtdışı ekonomiye dair hassasiyetlerine olan

etkilerini incelemeye odaklanmıştır. Çalışma kapsamında aralarında Ankara, İstanbul, Kocaeli ve Bolu

gibi illerin yer aldığı 330 meslek mensubuna uygulanan anket yardımıyla veri toplanmış, yapısal eşitlik

analizi (SEM) yardımıyla değişkenler arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir.

Çalışmadan elde edilen bulgular mesleki bağlılığın meslek mensuplarının kayıtdışı hassasiyetlerini

artırdığı, meslek odalarından memnuniyetin ise kayıtdışı hassasiyetini azalttığını ortaya koymaktadır.

Bulgular ayrıca meslek odasından memnuniyet düzeyinin mesleki bağlılığı artırarak kayıtdışı

hassasiyetini dolaylı olarak artırdığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Mesleki Bağlılık, Memnuniyet, Kayıtdışılık, Muhasebe Meslek Mensubu.

* Doç.Dr., Abant İzzet Baysal Üniversitesi, [email protected].

Documents

ECONOMICS &BUSINESS · Prof. Dr. Doğan UYSAL Manisa Celal Bayar Üniversitesi Prof. Dr. Erman COŞKUN İzmir Bakırçay Üniversitesi Prof. Dr. Fadıl HOCA Uluslararası Vizyon Üniversitesi