Een krant om de New Yorkers aan het denken te zetten

Indringende foto’s van het gapende gat op Ground Zero. De 14-jarige Brook Peters die

vertelt hoe hij als peuter in de armen van zijn wegrennende moeder de torens van het World Trade Center zag instorten. Beelden van een brandweerman die jaren na de aanslagen overleed aan stoflongen, opgelopen door de giftige stoffen die vrijkwamen. Het is geen op-beurende kost die New Yorkers op 11 septem-ber op straathoeken en metrostations rond Ground Zero in hun handen krijgen gedrukt.Met vrijwilligers deelt Clement straks in New York 10.000 exemplaren van Scar Tissue uit. Ook heeft hij de samenwerking gezocht met een Nederlandse krant. Het werd Trouw: samen met de chef beeld van deze krant, Frank Castelein, maakte Clement de 40 pagina’s tel-lende tabloid op. Trouw-journalist Bas den Hond schreef de interviews. Op zaterdag 10 september zit de Nederlandstalige uitgave als bijlage bij Trouw.De littekens van de aanslagen zijn bij hem nog vers, vertelt Clement. ‘Wanneer ik een vlieg-tuig achter een hoog gebouw zie verdwijnen, hou ik mijn adem in. Elke keer lijkt het weer op dat beeld van de vliegtuigen die het WTC invlogen. Pas als zo’n vliegtuig weer aan de an-

dere kant van het gebouw vandaan komt, kan ik opgelucht ademhalen.’Hij was erbij, tien jaar geleden als fotojourna-list. ‘Ik hoorde het nieuws van iemand uit Ne-derland. Toen ik de televisie aanzette, boorde net het tweede vliegtuig zich in een van de torens. Ik pakte mijn spullen en stapte in de metro richting het WTC. Halverwege viel de elektriciteit uit en de metro stopte. Ik ging te voet verder, tot ik in de buurt kwam van waar de brandende torens moesten staan.’Iedereen was weggerend uit het gebied, overal lag stof en as. Auto’s stonden in brand. ‘Ik bleef maar naar de torens zoeken. Ik kwam een brandweerman tegen en vertelde hem dat ik al een half uur op zoek was naar het WTC, maar dat ik het niet kon vinden. “Je staat nu op het WTC”, zei hij. “De torens zijn ingestort.”Drie dagen lang was hij aan het werk, en schoot rolletje na rolletje vol. Tot hij bijna werd gearresteerd, en een schreeuwende politie-agent zijn filmrolletje opeiste. ‘Gelukkig had ik net een nieuwe in mijn camera gedaan, en stonden er bijna geen foto’s op.’Wie met een vluchtige blik naar de eerste foto’s in Scar Tissue kijkt – hoge gebouwen, omgeven door rook en stof – zou zomaar kun-

nen denken dat ze vlak na de aanslagen zijn gemaakt. Maar schijn bedriegt. ‘Alle foto’s zijn van het afgelopen jaar. Dit zijn foto’s van de bouwwerkzaamheden bij Ground Zero. We hebben jarenlang met een gapend gat in onze stad gezeten, op de plek waar de torens ston-den. En dat terwijl Amerikanen als ze echt iets bijzonders willen bereiken, heel snel iets moois neer kunnen zetten. Maar er werd teveel geru-zied. Over geld, de plannen, over alles eigenlijk. Ondertussen bleef dat gat onbebouwd, als een schandvlek.’Clement hoopt dat zijn krant de New Yorkers aan het denken zet. ‘Dit is anders dan het simplistische beeld dat vaak wordt geschetst in de media. Dat begon al meteen na de aan-slagen, toen de grote vraag “Why?”, opspeelde.

“Ze haten onze vrijheid”, was Bush’ antwoord. Maar ingewikkelde geopolitieke verhoudingen terugbrengen naar zo’n simplificatie, lost na-tuurlijk niets op. Ik hoop dat de mensen die de krant in hun handen gedrukt krijgen de verha-len en foto’s zo interessant vinden, dat ze Scarr Tissue mee naar huis nemen. En dat ze dan kwaad worden, of ontroerd. Dat het een dis-cussie losmaakt. Wat dan ook, als het ze maar niet onverschillig laat.’

Scarr Tissue is het nieuwste project van fotograaf René Clement.

De Limburger woont sinds 1998 in New York en trok het

afgelopen jaar met een camera door de stad om de gevolgen van

9/11 vast te leggen. Tien jaar na 9/11 gaat Clement in New York

10.000 exemplaren van zijn krant Scar Tissue uitdelen. ‘Ik wil

meer diepgang bij de herdenking.’

TeksT MeNSje MeLChIoR FoTo ReNé CLeMeNT

14 - villamedia magazine - 26 augustus 2011

Ruim 6000 dollar had René

Clement nodig voor het maken

van Scar Tissue. hij deed een

oproep op kickstarters.com,

een site waarop particulieren al

vanaf 1 dollar kunnen bijdragen

aan het realiseren van

bijvoorbeeld kunstprojecten en

documentaires.

op de site stel je een doel-

bedrag in. Als je dat bedrag

niet haalt, krijgen de donateurs

hun aanvankelijke donaties

terug, omdat het project dan

niet levensvatbaar genoeg is.

Clement moest dus flink de

boer op, om de dollars binnen

te slepen.

‘Ik had mijn vorige fotoproject,

Promising Land, over

Nederlandse immigranten

in Iowa, ook op die manier

gefinancierd en wist hoe

moeizaan het gaat. Toen al

merkte ik dat je alleen geld

ophaalt bij mensen uit je eigen

netwerk. ook dit keer heb ik

dus weer iedereen die ik ken

gemaild en om een bijdrage

gevraagd.’

Scar Tissue bleek nóg moeilijker

te financieren. ‘Promising Land

was grappig, mensen werden

blij van de beelden van de

inwoners van Iowa in hollandse

klederdracht. Dit keer waren

de foto’s natuurlijk veel

somberder. Ik moest mailtje na

mailtje sturen om donateurs

toch over te halen. Gelukkig

kreeg ik ook een voorschot

van Trouw van 3000 dollar,

waardoor ik de financiering

toch rond kreeg.’

CrOWDFuNDING

26 augustus 2011 - villamedia magazine - 15