Upload
others
View
17
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Efficiency Challenge Electric Vehicle (Alternatif Enerjili Araç Yarışları)
Araç Mekanik Tasarım
Mahmut Akgemci
TÜBİTAK MAM Enerji Enstitüsü
Ajanda (Araç Mekanik Tasarım )
Araç Geliştirme Süreçleri Tasarım Süreçleri Otomotiv Sektöründe yapılan Dijital Analizler ve
Testler Analiz Test ve Doğrulama
Araç Mekanik Sistemleri Şase tasarımı Teker bağlantıları Fren tasarımı
Rollbar - Rollcage Tasarımı Tasarım Çalışması Analiz Çalışması
Araç Geliştirme Süreçleri
Süreçler – V diyagramı
Zaman Planı
Araç Geliştirme Süreçleri
2012 2013 2016 2014
A
PS
B
C D
E
P H1
OKTB İç & Dış Trim Tema Çalışmaları
S1 S2 S3
Gövde Altı Design
Gövde Üstü Tasarımı
M1 c1 c2
x2
SDD Motor ve Aktarma Sis. Tasarımo
X0 X1
2015
Süreçler – Planlama Takvimi
İlk motor Prototipi
İlk Gövde Altı Parçaları Prototipi
İlk Prototipi
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Araç Geliştirme Süreçleri
Dijital Analiz & Testler
Titreşim -
Akustik Dayanım Dinamik
Güvenlik Performans
Motor & Yol gürültüsü ve titreşimleri
Rüzgar gürültüsü
Yapısal dayanım
Araç dayanımı
Sürüş konforu
Manevra kabiliyeti
Frenleme
İvmelenme
0-100 km hız.
Yokuş perfor.
Çarpışma testleri
Yaya güvenliği
Termal - Aerodinamik
Araç sıcaklık dağılımı
Akış Analizleri
Malzeme Seçimi
Teknik özellikler
Bağlama şekli/montaj
Maliyet
Tedarik
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Şase Tipleri
Unibody (birleşik şase)
Ladder Frame (merdiven gövdeli)
Monocoque (tek kabuk)
Space Frame (uzay kafes)
- Şase ve gövde parçaları entegre haldedir
- Günümüz binek araçlarında uygulanır
- Ayrı bir şase (frame) olan uygulamalara göre daha hafif
Tanım: Tüm komponentleri bir arada tutan destek
- Genellikle ili ‘U’ profil arasına çapraz elemanlar bağlanmasıyla oluşturulur
- Basit bir geometriye sahiptir
- Ağır vasıta araçlar, kamyonlar, pick-uplarda kullanılır
- Tamir edilmesi kolayıdır
Malzeme Seçimi
Teknik özellikler
Bağlama şekli/montaj
Maliyet
Tedarik
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Şase Tipleri
Unibody (birleşik şase)
Ladder Frame (merdiven gövdeli)
Monocoque (tek kabuk)
Space Frame (uzay kafes)
Tanım: Tüm komponentleri bir arada tutan destek
- Kompozit malzemelerden kabuk şeklinde üretilir
- Diğer alternatiflerine göre daha hafiftir
- Tamir edilmesi / onarılması zordur
Malzeme Seçimi
Teknik özellikler
Bağlama şekli/montaj
Maliyet
Tedarik
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Şase Tipleri
Unibody (birleşik şase)
Ladder Frame (merdiven gövdeli)
Monocoque (tek kabuk)
Space Frame (uzay kafes)
Tanım: Tüm komponentleri bir arada tutan destek
Malzeme Seçimi
Teknik özellikler
Bağlama şekli/montaj
Maliyet
Tedarik
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Şase Tipleri
Unibody (birleşik şase)
Ladder Frame (merdiven gövdeli)
Monocoque (tek kabuk)
Space Frame (uzay kafes)
- Bar veya çeşitli profillerin birleştirilmesi ile oluşturulan kafes şeklindeki şasedir
- Metal veya karbon fiber tübler kullanılabilir
- Tasarımı, üretimi ve onarımı kolaydır
Tanım: Tüm komponentleri bir arada tutan destek
Malzeme Seçimi
Teknik özellikler
Bağlama şekli/montaj
Maliyet
Tedarik
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Şase Tipleri
Unibody (birleşik şase)
Ladder Frame (merdiven gövdeli)
Monocoque (tek kabuk)
Space Frame (uzay kafes)
Tanım: Tüm komponentleri bir arada tutan destek
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Tasarıma başlarken
Sorular??
Süreç…
Kurallara uygun
Üretilebilir
Şase Tipi
Kaba boyutlar
Tahmini yerleşim
Malzeme seçimi
Kalınlıklar
Üretim yöntemi
Parça yerleşimi
Bağlantı ve destek noktaları
Dayanım analizleri
Doğrulama
Prototip üretimi
Konsept Üretim 3D
Model Paket CAE
Analiz
Fonksiyon Çalışma koşulları Çevre koşulları Paketleme Maliyet Üretim adedi
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
Örnek Çalışma
Konsept
3D Model
Paket
Koltuk & Sürücü Motor Bataryalar Fren sistemi, hatları ve rezervuar Elektronik Kontrol Komponentleri Sürücü Kontrol Komponentleri
Araç Mekanik Sistemleri - Şase
CAE Analiz
Dağılmış yük
Clamp
𝑊𝑛𝑒𝑡 =1
2𝑚𝑣2
2 −1
2𝑚𝑣1
2 𝑊𝑛𝑒𝑡 =1
2𝑚𝑣2
2 = 𝑓 ∙ 𝑑
𝑣1 = 55𝑘𝑚 𝑠𝑎 → 𝑣2 = 0𝑘𝑚 𝑠𝑎
𝑡 = 0,1 𝑠𝑛 → 𝑑 = ~1,5𝑚
𝑚 = 290𝑘𝑔 → 𝒇 = 𝟐𝟐 𝒌𝑵
Araç Üzerine Gelen Yükler
Statik Yükler Dinamik Yükler
Motor 75kg Hızlanma + / - 1,5 g
Sürücü 120kg Frenleme
Şase 40kg Viraj + / - 1,5 g
Çevresel 135kg Çarpışma + / - 4,5 g
Dış kabuk 30kg
Tekerlek Seçimi Normal load Slip angle Inclination angle Slip ratio Inflation pressure
Araç Mekanik Sistemleri – Teker Bağlantıları
𝑚1
𝑚2
𝑚3
𝑚4
𝒎𝑻
𝑚5
𝑚6
𝑪𝒐𝑮
Fren Tasarımı Enerji denklemi Fren sistemi seçimi Fren kuvveti hesabı Sisteme uygunluk ve paketleme
Araç Mekanik Sistemleri – Fren Tasarımı
fsWb
HtW
df WDW cgt
Fren Kuvveti
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Rollbar/Rollcage Tasarımı Devrilme ve çarpışma anlarında koruma
Tüm paket dikkate alınarak
Sürücüye göre tasarlanmış
Kurallara uygun
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Kullanılan Programlar İp Uçları
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Analiz - Teori
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Analiz – Stres Analizi (Statik – Lineer)
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Analiz
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Stres & Deplasman Analizi
Statik & Lineer Analiz
Mesh seçimi
Sınır Şartları
F=1kN
3D mesh - 100k eleman
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Stres Analizi (Von Mises)
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Deplasman Analizi
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Stres Analizi (Von Mises)
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Deplasman Analizi
Araç Mekanik Sistemleri – Rollbar/Rollcage
Burkulma Analizi
𝑺𝑭 =𝒇𝒌𝒓𝒇
𝑓 𝑓
Araç Mekanik Tasarım
TEŞEKKÜRLER…
Soru & Cevaplar
Araç Mekanik Tasarım
KAYNAKLAR ve FAYDALI DOKÜMANLAR
Brendan. J. Waterman, DESIGN AND CONSTRUCTION OF A SPACE-FRAME CHASSIS, School of Mechanical and Chemical Engineering, University of Western Australia, November 2011
Jannis D.G. Van Kerkhoven, DESIGN OF A FORMULA STUDENT RACE CAR CHASSIS, Master’s Thesis, Technische Universiteit Eindhoven, Department Mechanical Engineering, Dynamics and Control Technology Group, Eindhoven, December 2008
Anthony M O’Neill , CHASSIS DESIGN FOR SAE RACER, University of Southern Queensland Faculty of Engineering and Surveying , October 2005
Ron Champion, BUILD YOUR OWN SPORTS CAR FOR AS LITTLE AS £250 AND RACE IT!, Haynes Publishing, 2nd Ed., May 2000
Edward M. Kasprzak, David Gentz, THE FORMULA SAE TIRE TEST CONSORTIUM—TIRE TESTING AND DATA HANDLING, Society of Automotive Engineers, 2006-01-3606
Ravinder Pal Singh1, STRUCTURAL PERFORMANCE ANALYSIS OF FORMULA SAE CAR, Department of Mechanical Engineering, Chitkara Institute of Engineering and Technology, No. 31, 46 – 61, December 2010
Vikas Sharma, Divyanshu Purohit, SIMULATION OF AN OFF-ROAD VEHICLE ROLL CAGE A STATIC ANALYSIS, International Journal of Engineering Research and Applications (IJERA), Vol. 2, Issue 4, July-August 2012
Santanu Chakraborty1, Hemant Kumar Neopaney, STATIC ANALYSIS OF ROLL CAGE, International Journal of Emerging Technology and Advanced Engineering, Volume 4, Issue 2, February 2014
Amal Tom Kumbiluvelil, Abu Thomas Cherian, DESIGNING AND ANALYSIS OF ROLL CAGE OF AN ATV, Abu Thomas Cherian et al Int. Journal of Engineering Research and Applications, Vol. 3, Issue 5, Sep-Oct 2013
Bharat Kumar Sati, Prashi Upreti, Anirudh Tripathi & Shankar Batra, STATIC AND DYNAMIC ANALYSIS OF THE ROLL CAGE FOR AN ALL-TERRAIN VEHICLE, Imperial Journal of Interdisciplinary Research (IJIR), Vol-2, Issue-6, 2016
Alexander Prorok, OPTIMIZATION OF FORMULA SAE ELECTRIC VEHICLE, Frame with Finite Element Analysis, University of Akron: Ohio’s Polytechnic University, IdeaExchange@UAkron, Spring 2016
Araç Mekanik Tasarım
KAYNAKLAR ve FAYDALI LİNKLER
http://students.sae.org/cds/formulaseries/fsae/reference/orgteam02.htm
https://pdfs.semanticscholar.org/70aa/b20f1854b12f6f60a7aa05820137104cbfa1.pdf
Theory of FEM https://www.youtube.com/watch?v=0AZcpKWel1c
Mod-01 Lec-03 Introduction to Finite Element Method https://www.youtube.com/watch?v=MldJ6WHCsvQ
Frontal Impact analysis in Ansys 16.0 | Formula sae supra | Material selection in Ansys https://www.youtube.com/watch?v=GgZERsildDk
Roll cage side impact analysis https://www.youtube.com/watch?v=38TYryPb0EY
Chassis Analysis with Calculations in Solidworks - Supra, Baja, Effiicycle and Go kart https://www.youtube.com/watch?v=ml8AMofomUQ