EFIKASITETI I ENERGJISË TE ShËRbIMET E uJËSJELLËS

PRogRaM PëR RRITjeNe KaPaCITeTeVe

EFIKASITETI I ENERGJISË TE ShËRbIMET E uJËSJELLËS

KANALIzIMEVE

www .danube-water-program .org | www .danubis .org

Manual i Programit për Efi kasitetin e Energjisë | 1 . Gusht 2015

PROGRAM

DANUBEWATER

PROGRAM

DANUBEWATER

Manual i Programit për Efi kasitetin e Energjisë | i

Table of contents

Shkurtime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iiPërkufizime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iiiLista e tabelave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ivListaefigurave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iv

1. METODOLOGJIA PËR VLERËSIMIN E EFIKASITETIT TË ENERGJISË 11.1 Faza 1 – Mbledhja e të dhënave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

1 .1 .1 Detyra 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31.2 Faza 2 – Bërja e matjeve në terren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1 .2 .1 Detyra 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41.3 Faza 3 – Analiza e informacionit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

1 .3 .1 Detyra 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51.4 Faza 4 – Identifi kimi i mundësive për kursimine energjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

1 .4 .1 Detyra 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51.5 Faza 5 – Vlerësimi i masave për kursime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1 .5 .1 Detyra 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61.6 Faza 6 – Hartimi dhe zbatimi i planit të veprimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

1 .6 .1 Detyra 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

2. FAZA 1 – MBLEDHJA E TË DHËNAVE 82 .1 .1 Sektori i ujit dhe energjisë: kuadri kombëtar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82.1.2 Gjendjaepërgjithshmeeshoqërisësëujësjellëskanalizimeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82.1.3 Tëdhënabazë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82 .1 .4 Të dhënat për sistemin elektrik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

3. FAZA 2 – BËRJA E MATJEVE NË TERREN 103 .1 .1 Matjet elektrike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 .1 .1 Matjet hidraulike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13

4. FAZA 3 – ANALIZA E INFORMACIONIT 174.1.1 Llogaritjaehumbjevedheefikasitetittëelektromotorit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174.1.2 Llogaritjaehumbjevedheefikasitetittëpompës . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214 .1 .3 Llogaritja e treguesve të energjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

5. FAZA 4 – IDENTIFIKIMI I MUNDËSIVE PËR KURSIMIN E ENERGJISË 265.1 Masat lidhur me tarifën e energjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

5.1.1 Optimizimiitarifëssëshërbimeveelektrike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .265 .1 .2 Kontrolli i kërkesës për elektricitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

5.2 Masat për uljen e humbjeve në instalimet elektrike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275.2.1 Optimizimiikoeficientittëfuqisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

5.3 Masat për rritjen e efi kasitetit të motorëve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275.3.1 Korrigjohendisbalancatevoltazhit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .275.3.2 Bëhetzëvendësimiielektromotoritmenjëmotormerendimenttëlartë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

PROGRAM

DANUBEWATER

ii | Programi i Ujit për Rajonin e Danubit | WB & IAWD

AP Plan veprimi

AWG Njësitëamerikanepërfiltrinmetaliktëhollë

(Dr-m) Largësianganiveliireferimitderitemanometri

EEP Programpërefikasitetineenergjisë

Effic Efikasitet

EI Indeks i energjisë

Hb Lartësi e ujit që arrin të ngrejë pompa

HP Kuajfuqi

la Rrymëelektrikenëfazëna

Ib Rrymëelektrikenëfazënb

Ic Rrymëelektrikenëfazënc

LF Faktor i ngarkesës

mm2 Milimetra katror

mwc Metra kolonë uji

Nr Nivelireferimit

Ns Nivel i thithjes

Pd Presion në shkarkim

PF Koeficientifuqisë

Ps Presion në thithje

Q Prurje e ujit

R.P.M. Rrotullime për minutë

S.F. Faktor i shërbimit

UCE Kosto për njësi e energjisë

WSC Shoqërieujësjellëskanalizimeve

Shkurtime

5.3.3 Bëhetzëvendësimiigrupittëmotopompës . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .285.4 Masat për rritjen e efikasitetit të pompave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

5 .4 .1 Bëhet përshtatja e pajisjeve të pompimit me kushtet reale të punës . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .295.4.2 Rregullohetpozicioniishtytësittekpompatmeturbinëmeshtytëstëhapur . . . . . . . . . . . . . . . .29

5.5 Përmirësime operative . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305.5.1 Instalimiiinvertuesvetëfrekuencës . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

6. FAZA 5 – VLERËSIMI I MASAVE PËR KURSIME 326.1.1 Analizaenormëssëshlyerjessëinvestimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

6.2 Raporti i auditimit të energjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336.2.1 Përmbledhjeekzekutive . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 .2 .2 Përshkrimi i vlerësimit të shërbimeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .346.2.3 Analizaekonsumittëenergjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .346 .2 .4 Rekomandimet lidhur me masat për kursime dhe kostot e tyre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

7. FAZA 6 – HARTIMI DHE ZBATIMI I PLANIT TË VEPRIMIT 357.1 Projektet zbatuese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357.2 Aktivitetet dhe rruga me rëndësi vendimtare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357.3 Plani i financimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

PROGRAM

DANUBEWATER

Manual i Programit për Efikasitetin e Energjisë | iii

Burim i ujit–vendiqëthithujinepijshëmpërtëfurnizuarsistemineshpërndarjes.

Faktor i fërkimit–koeficientiifërkimittëujitmemuretetubacioneve.Kyfaktorvaretngamaterialimetëcilinështë ndërtuar ose është veshur tubacioni, diametri i tubacionit dhe shpejtësia e ujit .

Fuqi aktive–fuqiaekonsumuarnganjëelektromotorqëkthehetnëpunëtëdobishme.

Fuqi e dukshme–shumaefuqiveaktivedhereaktiveoseproduktiirrymësdhevoltazhit.

Fuqi elektrike–fuqianëvateenergjisëqëkërkonelektromotoriilidhurmepompëndhepërpunënormale.

Fuqi reaktive –rrymëqëkonsumonnjëelektromotorpërtëkrijuarfushënenevojshmemagnetikepërfunksioniminetij.Nëtrekëndëshinqëkrijojnëfuqiaaktive,fuqiaedukshmedhefuqiaelektrike,brinjaekundërtështëfuqiareaktive,brinjaebashkëngjiturështëfuqiaaktivedhehipotenuzaështëfuqiaedukshme.Mesfuqisësëdukshmedhefuqisëaktiveformohetkëndiθ,ndërsakoeficientiifuqisëështëCosθ.

Gropë marrjeje–strukturështesëhidraulikeesistemithidraulikqëshërbensiplatformëpërpompimineçfarëdolëngunganjënivelmëiulëtnënjënivelmëtëlartë;qëpërdoretpërujinepijshëm,ujinetrajtuar,kanalizimeteujëravetëzezadhekanalizimeteujëravetëshiut.

Kalibrim – matje e prurjes së një lëngu përmes tubacionit .

Koeficient i fuqisë–lidhjamesfuqisëaktivedhefuqisësëdukshme;koeficientiifuqisëshprehlidhjenmesfuqisërealedhetëkthyernëpunëtëdobishmedhefuqisësëpërgjithshmeqëkonsumohet.

Lartësi neto e ujit që arrin të ngrejë pompa – shuma algjebrike e presionit të nivelit të ngarkesës matur në shkarkim,korrigjuarmelartësinëderinëvijëneqendravetëmanometrave,nivelindinamik,humbjetngafërkiminë tubacionet e përçimit dhe presionin e shpejtësisë .

Niveli i referimit –niveliizgjedhursireferimpërgjithëmatjethidraulike,montiminebazëspërgjithësishttësheshtë të pajisjeve të pompimit .

Nivel i thithjes–largësiavertikalenganiveliireferimitderinësipërfaqeneujitkurpajisjaepompimitështënëpunë.

Pompë – makinë hidraulike që kthen energjinë mekanike në presion, që kalon tek uji .

Presion i shpejtësisë –energjikinetikepërnjësipeshetëlëngutnëlëvizje.

Prurje–volumiiujitqëmatetnënjësikohe,zakonisht,nëlitrapërsekondë.

Rrjedhje – dalja e ujit nga një rrjet i tubacioneve të ujit .

Rrymë elektrike –rrymaengarkesëselektrikenëamper(A)qëkalonpërmesnjëpërcjellësimerezistencë(R)nëvoltazhin(V).

Ujë i pijshëm – lëng pa ngjyrë, pa shije dhe pa erë që gjendet në natyrë ose prodhohet përmes procesit të pastrimit;përdoretpërkonsumnganjerëzitdhekafshët.

Voltazh elektrik – ndryshimi në tensionin elektrik mes dy pikave të një qarku .

Përkufizime

PROGRAM

DANUBEWATER

iv | Programi i Ujit për Rajonin e Danubit | WB & IAWD

Lista e tabelave

Lista e figurave

Tabela 1: Përshkrimi i periudhës së matjeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Tabela 2: Llogaritjet e lartësisë hidraulike maksimale të ngritjes së ujit dhe të parametrave matës . . . . . . . . . . . 16

Tabela3:Amortizimiimotoritqërimbështillet,sipastemperaturës . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Tabela4:Veprimeterekomanduarapërkorrigjiminedisbalancëssëvoltazhittekelektromotorët . . . . . . . . . . . 28

Tabela 5: Veprimet e rekomanduara për përshtatjen e pajisjeve të pompimit me kushtet reale të punës . . . . . . 29

Tabela 6: Diagramë model e konsumit të energjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Tabela 7: Përmbledhje e modelit të kursimeve të energjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Figura 1:Komponentetëprogramitpërefikasitetineenergjisë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Figura 2: Skemë e përgjithshme e metodologjisë së auditimit të investimeve lidhur me kategoritë e energjisë . . 2

Figura3:Afatiiprogramitpërefikasitetineenergjisëdhelidhjetmesaktiviteteve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Figura4:Matjaevoltazhittekpajisjaepompimit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Figura 5: Matja e rrymës elektrike . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Figura6:Matjaefuqisërealepërparabazëssëkondensatorëve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Figura8:Pozicioniimatësittëprurjeve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Figura7:Matjaefuqisërealepasbazëssëkondensatorëve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Figura 9: Matjet e presionit me matës të tipit “Bourdon” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Figura 10: Matja e treguesit të presionit në shkarkim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Figura11:Matjaepresionitkurekzistojnëinstrumentetmatësenëthithjedhenëshkarkim . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Figura12:Matjaenivelittëpompëszhytëse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Figura 13: Rryma e energjisë në elektromotor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Figura14:Kurbattipiketëefikasitetitkundrejtkurbavetëngarkesëspërmotormekasëmeinduksionme 1800 rrotullime për minutë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Figura15:Devijancaeefikasitetitbazuartendryshimilidhurmevoltazhinfillestartekelektromotori . . . . . . . . . 19

Figura16:Uljaekapacitetittëelektromotoritbazuartedisbalancaevoltazhit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Figura17:Humbjetnëpompatcentrifugale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Figura18:Koeficientëtepunëssëdobishmeqëpërbëjnëefikasitetinelektromekanik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Figura 19: Kurbat tipike të dy pompave me operacion të ndryshëm H-Q . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Figura 20: Pompa me turbinë me diagramën e shtytësit të hapur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Figura21:Diagramëenjëmotorimeboshttëzbrazëtbashkëngjiturmenjëpompëmeturbinë . . . . . . . . . . . . . 30

PROGRAM

DANUBEWATER

Manual i Programit për Efikasitetin e Energjisë | 1

METODOLOGJIA PËR VLERËSIMIN E 1. EFIKASITETIT TË ENERGJISË

KyManualofronnjëmetodologjitëpërgjithshmeqëshërbimetpubliketabëjnëvetëvlerësimineefikasitetittëimpiantevetëtyre(tëfurnizimitmeujëdhekanalizimeve)meqëllimpërcaktimindhezbatimineteknologjivedhepërvojavemëtëmiraekzistuese.

Zbatimiiprogramitpërefikasitetineenergjisëpërsisteminefurnizimitmeujëdhekanalizimevepërfshinkryerjenenjësërëveprimeshnëfaza,përtëpërcaktuarsekudhesaenergjipërdoretnësistem,nivelineefikasitetit,masadheprojektetëveçantaqëduhenzbatuarpërtëulurkonsumindhekoston,analizënenormësfitim-kostooseleverdinëekonomiketëkëtyreveprimeve,njëplanzbatimi,sidhemetodatpërvlerësimindhemonitoriminerezultateve.

Programipërefikasitetineenergjisëmundtëndahetnëdyveprimtarikryesore,përfshirë:auditimineefikasitetittëenergjisë,dhezbatimindhemonitorimineveprimevepërpërmirësimineefikasitetittëenergjisë.Figura1jepnjëpërmbledhjetëkomponentevetëprogramitpërefikasitetineenergjisë.

PROGRAMI PËR EFIKASITETIN E ENERGJISË

ZBATIMI I PLANIT PËR EFIKASITETIN

Vlerësimi i kursimeve reale

Vlerësimi i kostove

Procedurat emirëmbajtjes

Mbikëqyrjae punës

Rregullimete nevojshme

Vlerësimi(diagnoza)

TRAJNIM

Komiteti përmenaxhimin eefikasitetit të

energjisë

Vlerësimi(diagnoza)

Plani iveprimit

Përcaktimidhe vlerësimi

i projektit

Administrative

Funksionimi dhemirëmbajtja

Investimet

Identifikimii mundësivepër kursime

Kërkimi për të dhënat kryesore

Vlerësimi dhe përcaktimi i sasisë

Bilanci energjitik

Treguesit e energjisë

Përcaktimi i projektit

Vlerësimi i kursimeve

Vlerësimi i pritshëm iindeksit të energjisë

Vlerësimi ekonomik

Përcaktimi i aktivitetevedhe përparësive

Përgjegjësitë

Projekti ekzekutiv

Plani i financimit

Afati

AUDITIMI I INVESTIMEVE LIDHURME KATEGORITËENERGJISË

FIGURA 1: KoMPoNeNTe Të PRogRaMIT PëR eFIKaSITeTIN e eNeRgjISë

PROGRAM

DANUBEWATER

2 | Programi i Ujit për Rajonin e Danubit | WB & IAWD

Zbatimiiprogramitpërefikasitetineenergjisëështënjëprocespërmirësimiivazhdueshëmqëmundtëmerretnëkonsideratëgjatëgjithëjetëgjatësisësëshoqërisësëujësjellëskanalizimevedheduhetpërcaktuarsiprogram i përhershëm .

Qëllimiikëtijdokumentiështëtëpërcaktojënjëmetodologjipërzbatimineprogramitpërefikasitetineenergjisëdhetëspecifikojëçdonjërinkomponenttëtij,dukepaturnëqendërtëvëmendjesauditimineenergjisë.Gjatëzbatimittëprogramitpërefikasitetineenergjisë,vijimësiaeerregullteveprimtariveprirettësjellërezultatemëtëmira.Përveprimtaritëkryesoretënevojshmepërzbatimineprogramitpërefikasitetineenergjisënënjëimpiantujiparashikohengjashtëfazateparaqituramëposhtë.

FIGURA 2: SKeMë e PëRgjITHSHMe e MeToDoLogjISë Së auDITIMIT Të INVeSTIMeVe LIDHuR Me KaTegoRITë e eNeRgjISë

PUNA NË TERREN

PUNA NË ZYRË

Faza 1. Mbledhja etë dhënave

• Të dhëna të konstruksionit dhe targës

• Mbledhja e të dhënave të instalimeve

• Të dhëna historike të prodhimit dhe konsumit

• Të dhëna operative• Të dhëna për mirëmbajtjen

Faza 5. Vlerësimii masave

• Kursimet• Investimet• Kostot shtesë• Treguesit financiarë

Faza 6.Zbatimi i planittë veprimit

Faza 2. Bërja ematjeve në terren

• Parametrat elektrike: volt, amper, kilovat, koeficienti i fuqisë

• Parametrat hidraulike: prurja, lartësia, nivelet

• Praktikat e mirëmbajtjes: temperatura, dridhjet, vajosja

Masat tipike qëpropozohen për kursime

• Zëvendësimi i pompave, elektromo-torëve dhe/ose telave të mbingarkuara me efikasitet të ulët

• Programi për pakësimin e rrjedhjeve• Përdorimi i elementeve motorike me

shpejtësi të ndryshueshme• Optimizimi i koeficientit të fuqisë• Rritja e diametrit të tubacioneve• Monitorimi dhe shënjestrimi• Kërkesa për të kryer kontroll• Mirëmbajtja

Faza 3. Analizae informacionit

• Humbjet e energjisë elektrike te përcjellësit dhe transformatorët

• Efikasiteti i pompave dhe elektromotorëve dhe humbjet

• Rënia e presionit në tubacione• Rrjedhje të rrjetit• Llogaritja e treguesve të energjisë• Analiza statistikore e treguesve• Krijimi i bilanceve energjitike• Funksionimi dhe mirëmbajtja

Faza 4. Identifikimi i mundësivepër kursimin e energjisë

• Tarifat e furnizimit me energji elektrike• Pakësimi i humbjeve në instalimet

elektrike• Rritja e efikasitetit të elektropompave

dhe/ose elektromotorëve• Pakësimi i humbjeve në rrjet• Pakësimi i rrjedhjeve• Përmirësimet e funksionimit dhe/ose

mirëmbajtjes• Zëvendësimi i furnizimit me energji

PROGRAM

DANUBEWATER


Figuramëposhtëjepnjëpërshkrimtëlidhjevemesplanittëpunësqëpropozohetdhegrupittëveprimtarivesipas Programit “Për ujin e Danubit” .

PjesëtmëposhtëzbërthejnënëhollësiveprimtaritësipasProgramit“PërujineDanubit”.

FAzA 1 – MbLEDhJA E TË DhËNAVE1.1 Mbledhjaetëdhënavendihmonnëpërcaktiminekushtevetëpërgjithshmetëfunksionimittëshoqërisësëujësjellëskanalizimeve,sidhenëidentifikimineinstalimeveqëofrojnëmundësitëmëtëmëdhapërkursimineenergjisë.Mbledhjaetëdhënaveduhetbërësipaskëtyredyfazave:

Vlerësimi paraprak XX –Shqyrtimiikuadritligjortëshërbimeveujore;analizaeauditimevedhevlerësimevetëmëparshme,osekryerjaeauditimitnëvendpërtëmundësuaridentifikiminesistemevedhepajisjeveqëpërfitojnëngaauditimiienergjisë;Të dhënat e auditimit për energjinëXX – Pas vlerësimit paraprak, për të bërë auditimin për energjinë duhen mbledhurtëdhënabazëpërsistemetepompimitdheshpërndarjes,motorët,pompat,tubacionetdherezervuaret,sidhetëdhënatëtjera,si:kushtetefunksionimit(prurja,presioni),familjetelidhurameimpiantindhetopografia.

Detyra 11.1.1

Nëraportineparëpërecurinëduhetpërfshirënjëvështrimipërgjithshëmishërbimitmetëdhënatbazëpërsistemetepompimitdheshpërndarjes,motorët,pompat,tubacionetdherezervuaret,sidhetëdhënatëtjera,si:kushtetefunksionimit(prurja,presioni),familjetelidhurameimpiantin,topografiadhefaturimiienergjisëelektrike, që duhen mbledhur .

FIGURA 3: aFaTI I PRogRaMIT PëR eFIKaSITeTIN e eNeRgjISë DHe LIDHjeT MeS aKTIVITeTeVe

Takimi i parë

Faza 1 – Mbledhja e të dhënave (lidhur me Detyrën 1)

Faza 2 – Bërja e matjeve në terren (lidhur me Detyrën 2)

Takimi i parë në shkallë vendi

Faza 3 – Analiza e informacionit (lidhur me Detyrën 3)

Faza 4 – Identifikimi i mundësive për kursimin e energjisë (lidhur me Detyrën 4)

Takimi i dytë në shkallë vendi

Faza 5 – Vlerësimi i masave për kursime (lidhur me Detyrën 5)

Faza 6 – Hartimi dhe zbatimi i planit të veprimit (lidhur me Detyrën 6)

Takimi i tretë në shkallë vendi

Plani i financimit

PROGRAM

DANUBEWATER


Formulari për mbledhjen e të dhënave

Gjithëshërbimevepjesëmarrësedot’ushpërndahetnjëformularpërmbledhjenetëdhënave,bazuarnëRETScreen®,meqëllimqë,kurtëbëjnëllogaritjetpërefikasitetineenergjisë,tëpërdorintëdhënapërkatëseuniforme.Formularidotëjetënëformatpdf;shërbimetduhettashtypinformularindheinformacionetetyreduhett’ihedhinnëformularmedorë.Formularipërmbanshumëkomentedhekëshillameqëllimqëshërbimettë mbledhin të dhënat e duhura .

Formati i raportit të auditimit

JenitëluturqëtëpërdornimodelineraportittëauditimitqëjepettekShtojca,dhetëfillonitëhartoniraportintuaj të auditimit duke përdorur të dhënat që keni mbledhur .

FAzA 2 – bËRJA E MATJEVE NË TERREN1.2 Matjet në terren të parametrave elektrike dhe hidraulike duhen bërë për të mundësuar llogaritjen e bilancit energjitik,ecila,sipasojë,dotëshërbejëpërtëpërcaktuarhumbjetkryesoretëenergjisë.Nëbazëtëkëtijinformacioni,dotëidentifikohenelementetdhepajisjetmemundësitëkonsiderueshmepërkursimineenergjisë,dhedotëpropozohenmasatpërkatësepërefikasitetineenergjisë.Gjithashtu,nëkëtëfazëduhenpërfshirëvëzhgimetlidhurmemirëmbajtjen,si:matjetetemperaturës,dridhjetetepërta,lubrifikimiipjesëvemekanike, rrjedhjet nga valvulat dhe tubacionet kryesore të shkarkimit, si dhe pastrimi i instalimeve elektrike . Ky proces është i nevojshëm për të përcaktuar në planin e veprimit masat lidhur me mirëmbajtjen . Pajisjet e nevojshme për kryerjen e matjeve në terren do të diskutohen gjatë takimit të parë .

Detyra 21.2.1

Nëraportinedytëpërecurinëduhenpërfshirëmatjetnëterrentëparametraveelektrikedhehidraulikedhevëzhgimetlidhurmemirëmbajtjen,si:matjetetemperaturës,dridhjetetepërta,lubrifikimiipjesëvemekanike,rrjedhjet nga valvulat dhe tubacionet kryesore të shkarkimit, si dhe pastrimi i instalimeve elektrike . Pajisjet e nevojshme për kryerjen e matjeve në terren do të diskutohen gjatë takimit të parë .

Materiale për trajnim

Përnjëpasqyrëtëplotëtëpajisjevematëseqëduhenpërdorur,jenitëluturt’ireferoheniModulit2tekShtojcaematerialeve për trajnim .


Për hartimin e raportit tuaj të auditimit duke përdorur matjet tuaja nga terreni, jeni të lutur që të përdorni modelin e raportit të auditimit që jepet tek Shtojca .

FAzA 3 – ANALIzA E INFORMAcIONIT1.3 Analizaduhetbërëpasmbledhjessëtëdhënavengaterreni.Analizaqëpropozohetnëkëtëmetodologjilidhetmellogaritjetehumbjevedhemerrnëkonsideratëkëto:

Analizënetreguesvetëenergjisëbazuarnëtëdhënahistorike;XX

Llogaritjetehumbjevetëenergjisëtekpërcjellësitdhetransformatorëtelektrikë,tëefikasitetittëXX

elektromotorëve,tëefikasitetittëpompave,tëhumbjevetëpresionittëlartësimitnëtubacionedhetërrjedhjevetërrjetitujor;

PROGRAM

DANUBEWATER


Analizëneveprimtarivedhepraktikatemirëmbajtjes;XX

Krijimin i bilanceve energjitike .XX

Këtoanalizashërbejnëpërtëidentifikuarpika-elementeqëkanënjëshkallëtëlartëhumbjeshoseefikasitettëulët, gjë që bën të mundur përcaktimin e masave për kursime që ka gjasë të përmirësohen .

Detyra 31.3.1

Nëraportinetretëpërecurinëduhetpërfshirëanalizaetreguesvetëenergjisëbazuarnëtëdhënahistorike;llogaritjetehumbjevetëenergjisëtepërcjellësitdhetransformatorëtelektrikë,tëefikasitetittëelektromotorëve,tëefikasitetittëpompave,tëhumbjevetëpresionittëlartësimittetubacionetdhetërrjedhjevetërrjetitujor;analizaeveprimtarive;praktikatemirëmbajtjes;sidhekrijimiibilanceveenergjitike.Këtoanalizadotëshërbejnëpërtëidentifikuarpika-elementeqëkanënjëshkallëtëlartëhumbjeshoseefikasitettëulët,gjëqëbëntëmundurpërcaktiminemasavepërkursimeqëkagjasëtëpërmirësohen .


Përnjëpasqyrëtëplotësiduhetbërëanalizaeinformacionitqëështëmbledhur,jenitëluturt’ireferoheniModulit 2 tek Shtojca e materialeve për trajnim .


Përtëvazhduarpunënpërhartimineraporittuajtëauditimit,jenitëluturtëpërdornimodelineraportittëauditimit që jepet tek Shtojca .

Mjeti RETScreen®

PërtëanalizuarinformacioninembledhurgjatëFazave1dhe2,jenitëluturtëpërdorniRETScreen® .

FAzA 4 – IDENTIFIKIMI I MuNDËSIVE PËR 1.4 KuRSIMIN E ENERGJISË

Pasanalizësdhevlerësimittëelementevemëtëmëdhenjtëkonsumittëenergjisë,masatpërkursimepërplanineveprimitqëpropozohet,përcaktohennganjëamëshumëprejkëtyrekategorive:

Realizimiikursimevedukendryshuartarifatefurnizimitmeenergjielektrike;XX

Përmirësimiiinstalimeveelektrike(transformatorët,kondensatorëtetj.);XX

RritjaeefikasitetittëelektromotorëveoseoperacionevetëpompavenësistemetefurnizmitmeujëdheXX

praktikatemirëmbajtjes;Pakësimiihumbjevenërrjetineshpërndarjes;XX

Zbatimiiprogramevepëruljenerrjedhjeve;XX

Marrja në konsideratë e energjive të rinovueshme .XX

Detyra 41.4.1

Nëraportinekatërtpërecurinë,qëdorëzohetpikërishtpërparatakimittëparënënivelkombëtar,duhenpërfshirëmasatpërkursimepërplanetepropozuarapërfunksionimindheinvestimet.

PROGRAM

DANUBEWATER



Përnjëpasqyrëtëplotësiduhenidentifikuarmundësitëpërkursimineenergjisë,jenitëluturt’ireferoheniModulit 3 tek Shtojca e materialeve për trajnim .


Përtëvazhduarpunënpërhartimineraportittuajtëauditimit,jenitëluturtëpërdornimodelineraportittëauditimit që jepet tek Shtojca .

Mjeti RETScreen®

Përidentifikiminemundësivepërkursimineenergjisë,jenitëluturtëpërdorniRETScreen®.

FAzA 5 – VLERËSIMI I MASAVE PËR KuRSIME1.5 Vlerësimiimasavepërkursimeështënjëfazëmerëndësivendimtareeauditimittëenergjisë.Kyvlerësimkonsiston në këto:

LlogaritjaeenergjisëdirektedhejodirektedheekursimevetëshpenzimeveqëdotërealizohenmemasatXX

eidentifikuara;Përllogaritjaekostossëzbatimittëmasave(projektiihollësishëm,pajisjet,instalimi,mbikëqyrjanëterren,XX

siguria,magazinimi,dërgimidhekolaudimi);Përllogaritja e kostove të tjera operative (materialet për vënien në punë, mirëmbajtjen dhe pajisjet, p .sh .: XX

lubrifikuesitoseguarnicionet)lidhurmemasat;Identifikimiitreguesvefinanciarë(shlyerja,vleraaktualenetodheanalizaejetëgjatësisësëprojektit).XX

Detyra 51.5.1

Pasveprimtarisësëparënëshkallëkombëtare,nëraportinepestëpërecurinëduhetpërfshirëvlerësimiimasave për kursime, të cilat konsistojnë në kursimet e energjisë direkte dhe jodirekte, si dhe të kostove që do tërealizohenmemasatepërcaktuara,kostonparapraketëzbatimittëmasave(projektiihollësishëm,pajisjet,instalimi,mbikëqyrjanëterren,siguria,magazinimi,dërgimidhekolaudimi),kostotetjeraparapraketëvëniesnëpunë(materialetpërvëniennëpunë,mirëmbajtjendhepajisjet,p.sh.:lubrifikuesitoseguarnicionet)lidhurmemasatdhetreguesitfinanciarë(shlyerja,vleraaktualenetodheanalizaejetëgjatësisësëprojektit).

Materiale per trajnim

Përnjëpasqyrëtëplotësiduhenpërllogariturmasatpërkursime,jenitëluturt’ireferoheniModulit4tekShtojcae materialeve për trajnim .


Përtëvazhduarpunënpërhartimineraportittuajtëauditimit,jenitëluturtëpërdornimodelineraportittëauditimit që jepet tek Shtojca .

Formati i planit të veprimit

Jenitëluturqëtëpërdornikëtëinformacionpërtëfilluarpunënpërpërpilimineplanittëveprimitmemodelinedhënë tek Shtojca .

PROGRAM

DANUBEWATER


Mjeti RETScreen®

Për një vlerësim të masave për kursime, jeni të lutur të përdorni ReTScreen® .

FAzA 6 – hARTIMI DhE zbATIMI I PLANIT TË VEPRIMIT 1.6 Pasibëhetvlerësimiigjithëmasavetëmundshmepërefikasitetineenergjisëdhedrejtuesiteshoqërisëkanëzgjedhuratoqëparaqesinmëshumëinteres,planiiveprimitështëgatipërt’uhartuardhezbatuar.Fillimisht,për të dhënë një vështrim të përgjithshëm e të plotë të projektit, duhen përllogaritur nga e para kursimet e përgjithshmetëenergjisëdhefluksivijuesmonetar.Zbatimiiplanittëveprimitkonsistonnëkëtonënveprimtarikryesore:

Zbatimi i projektit XX

IdentifikimiiveprimtarivedheirrugësmerëndësivendimtareXX

Financimi i planitXX

Kolaudimi XX

Detyra 61.6.1

Nëdetyrënefundit,qëdotëdorëzohetpikërishtpërparaveprimtarisësëdytënëshkallëvendi,duhettëpërfshihetplaniipunësindarënëseksionepëridentifikimineveprimtarivedhepërparësive,identifikiminepërgjegjësivedheafatinezbatimit.Kyraportpërecurinëdotëjetëmerëndësithelbësorepërkonsulentinlokalqëtëpërgatitetsiçduhetpërtakiminefunditnëshkallëvendi.


Përnjëpasqyrësiduhethartuarplaniiveprimit,jenitëluturt’ireferoheniModulit5tekShtojcapërmaterialetetrajnimit .

Formati i planit të veprimit

Për hartimin e planit tuaj të veprimit, jeni të lutur që të përdorni modelin e planit të veprimit që jepet tek Shtojca .

PROGRAM

DANUBEWATER


FAzA 1 – MbLEDhJA E TË DhËNAVE2. Përparasetëbëhetauditimiienergjisësësistemevetëpompimit,ështëmerëndësithelbësoreqëtëanalizohetgjendjaepërgjithshmedhemisioniishoqërisësëujësjellëskanalizimeve,përfshirëgjendjeneujitdheenergjisëtëvenditkuajondodhet,politikatkryesorepërsektorineujësjellëskanalizimeve,sidheaspektetëtjerapërkatëseqëndihmojnëtëkuptohetçfarëdovështirësiemetëcilënmundtëpërballetshoqëriaeujësjellëskanalizimeve.Aplikimiikësajmetodologjiemundtëshërbejëpërtëzbuluarmundësipotencialepërkursimeqëduhenanalizuarshkurtimishtgjatëkësajfaze.Gjithashtu,ështëmerëndësiqëtëmblidhentëdhënapërhistorikuneshoqërisësëujësjellëskanalizimevenësektorineujitdheenergjisë.2.1

Sektori i ujit dhe energjisë: kuadri kombëtar 2.1.1

Analistiduhettëkuptojëpozicionineshoqërisësëujësjellëskanalizimevenësektorineujitdheenergjisëtëvendit . Për këtë, është me rëndësi që të përcaktohet legjislacioni vendas, rregulloret, statistikat dhe roli që luan shoqëria në këtë sektor . gjë që kërkon mbledhjen e këtyre të dhënave:

Të dhëna të përgjithshme për popullsinë XX

gjendja aktuale e energjisë, burimet e energjisë dhe konsumi i energjisë sipas sektorëve XX

StrukturaetarifavetëenergjisëXX

Probleme të veçanta lidhur me energjinë XX

Llojet e shoqërive të ujit (publike, private etj .)XX

Kuadri ligjor i menaxhimit të ujit XX

UjinëdispoziciondheburimetkryesoreXX

StatistikatekërkesëspërujëdhetrajtimiisistemevetëujittëpijshëmdhekanalizimeveXX

Problemetqëndeshenlidhurmefurniziminmeujë,përfshirëkarakteristikattopografikedhelargësinëXX

nga burimet e ujitKuadriligjordheinstitucionalqërregullonefikasitetineenergjisëXX

Gjendja e përgjithshme e shoqërisë së ujësjellës kanalizimeve 2.1.2

Nëmënyrëtëveçantë,përstudiminfillestartëshoqërisësëujësjellëskanalizimeveështëenevojshmenjëtabloepërmasavetëshërbimitujor,mënyrëssëfunksionimit,teknologjisëqëpërdoret,sidheeaspektevetëveçantatëfurnizimitmeujëdhekanalizimeveqëtrajtonshoqëria.Kërkohettëmerretkyinformacion:

Infrastrukturaepërgjithshme,sidhenumridhellojiiimpianteveXX

Ndikimi i sektorit të ujit te konsumi i energjisë në shkallë vendi XX

Impiantet me konsumin më të madh të energjisë dhe ndikimi i tyre te kostot e përgjithshmeXX

aspekte të tjera përkatëse, si: niveli i humbjeve të ujit dhe struktura për menaxhimin e energjisë XX

Përshkaktërëndësisësëtëdhënavelidhurmevlerësiminekonsumittëenergjisë,analizaetijbëntëmundurnjëplanifikimmëtëmirëfillestartësistemevetëpompimitqëduhenvlerësuargjatëauditimittëenergjisë,veçanërisht, të atyre sistemeve të pompimit ku është e mundur të kursehet energjia .

Të dhëna bazë2.1.3

Auditimiienergjisënukmundtëbëhetpambledhjenetëdhënavebazë.Informacioniduhettëjetësamëifunditqëtëjetëemundur,dhemundësisht,nëformatdixhital.Verifikoninivelinebesueshmërisësëtëdhënave,bëniudhëtimenëterrendhekonfirmonitëdhënat.Gjithashtu,ështëmerëndësiqëtëpërdorenbazaalternativetëdhënash,si:atoqëjanëtëdisponueshmenëinternet.Sëfundi,analizoniinformacioninqëjapinagjencitëkombëtare,shtetëroredhebashkiake.Duhetvlerësuarçdopajisje;nërastseshoqëriaeujësjellëskanalizimevenukmundtëofrojëgjithëtëdhënatenevojshme,atoduhenmbledhurnëterren.Tëdhënatthelbësore,qëduhen

PROGRAM

DANUBEWATER


përftuarosekonfirmuarnëterren,janëatoqëofrojnësistemielektrik,elektromotoridhepompa.

Të dhënat për sistemin elektrik 2.1.4

Duhen mbledhur këto të dhëna të sistemit elektrik:

Diagrama elektrike–Bëninjëpërshkrimpërmbledhtastëlidhjevemefijenjëshetëdiagramëstëpajisjeveelektrike,hyrjes,lidhjesmekabllo,transformatorit,çelësitkryesordhendezësit,sipasrastit.

Të dhënat për elektromotorin

Siguroni këto të dhëna për elektromotorin dhe mirëmbajtjen e tij në të kaluarën:

Të dhënat e targës së konstruktorit –Siguronikëtëinformacionqëjepettektargaekonstruktoritqëkamotori (nëse targa është e palexueshme, kërkoni porosinë e blerjes ose dokumentin që bën përshkrimin e karakteristikave të motorit):

Markën e motoritXX

Kapacitetinemotorit(kuajfuqi)XX

Shpejtësinë e motorit (rrotullime për minutë)XX

Voltazhinemotorit(volt)XX

Rrymënelektriketëmotorit(nëfazënA)XX

Efikasitetinemotorit(prodhuesiosemotoriri)nëpërqindje(–)XX

Llojin e motoritXX

Llojin ose numrin e trupit të motorit XX

Faktori i shërbimit, që është masë e sasisë së mbingarkesës që mund të përballojë një motor pa u XX

dëmtuar.Kurnukjepetnëtargënekonstruktorit,faktoriishërbimitështë(1);faktorimëshumësesanjëtregon se motori mund të përballojë një mbingarkesë më të madhe .

Të dhënat për pompën

gjithashtu, kërkohen këto të dhëna për pompën (nëse të dhënat nga terreni nuk janë të disponueshme ose targa e pompës është e palexueshme, përdorni dokumentet shoqëruese të pompës në kohën e blerjes):

Të dhënat për projektin –Mbanishënimmodelineprodhuesitdhepikënefutjesnëpunëtëkurbëskarakteristike të pompës . gjithashtu, mblidhni të dhëna, të paktën, për presionin sipas projektit dhe për kapacitetin e prurjes .

Karakteristikat e rrjedhjes – Siguroni këto karakteristika të rrjedhjes që jep pompa, të cilat do të varen nëse bëhetfjalëpërujëtëpijshëmapoujëratëzeza:

Llojiilëngut(p.sh.:ujëipijshëm,ujëipakulluaroseujëratëzeza)XX

Temperatura operative e lëngut (ºC)XX

Densiteti i lëngut që jep pompa (kg/mXX 3)

Këtotëdhënabazëngaterreniduhenmbledhurkrahasmatjevenëterren,njëpërshkrimitëcilavejepetnëkëtëkapitull(shihShtojcënpërformatinkuduhenhedhurtëdhënat).

PROGRAM

DANUBEWATER


FAzA 2 – bËRJA E MATJEVE NË TERREN 3. Paspërftimittëtëdhënavebazë,planifikonidhepërfundonimatjeneparametraveelekrikedhehidrauliketënevojshëmpërauditiminekomponenteveelektromekaniketësistemevetëpompimit.Efikasitetielektromekaniki lidhjes motor-pompë dhe kurbat operative të pajisjes së pompimit përcaktohen nga matjet në terren . Periudha e matjeve ndahet në veprimtaritë hidraulike dhe punimet elektromekanike të sistemeve të pompimit (shih Tabelën 1) .

Përtëbërëmatjesamëtësaktaqëtëjetëemundurdhepërtëpërftuarvleratësaktatëefikasitetit,topografëtduhet të bëjnë kujdes që pajisjet e matjeve të jenë të kalibruara dhe në gjendje të mirë pune, dhe që sistemi që matet të jetë i qëndrueshëm . Në pjesën vijuese, jepen hollësi dhe rekomandime të rëndësishme për të bërë matje sa më të sakta me qëllim shmangien e kohës së tepërt për ribërjen e përllogaritjeve .

Matjet elektrike 3.1.1

Të gjitha matjet duhen bërë nga personeli i trajnuar në kushte normale pune (jo në momentin e vënies në punë tëpompës).Përtëshmangurrreziqetemundshme,ndiqniproceduratebrendshmepërsigurinëdhekëtoudhëzuesdhepraktikapune.1

TABELA 1: PëRSHKRIMI I PeRIuDHëS Së MaTjeVe

Periudha e matjeve Aktiviteti Objektivi Pajisjet dhe mjetet e nevojshme

Matjet elektromekanike në pajisjen e pompimit

Matja e parametrave elektrike Përcaktimiifunksionimittëfuqisëdhellogaritjaeefikasitetit

Skaner i rrjetit të shpërndarjes së energjisë elektrike ose pajisje matëse (voltmetër, ampermetër etj .)

Matja e prurjes në pompën e shkarkimit

Përcaktimi i prurjes operacionale në pajisje

Matës ultrasonik ose elektromagnetik i prurjeve

Matja e presionit në thithje dhe shkarkim ssure

Përftimiingarkesavefunksionaletëpajisjes

Matës portativ i tipit “Bourdon”

Përkufizimiistandarditpërpompat

Përftimiingarkesësdhehumbjeve hidraulike të ngarkesës

Sondë elektrike, metër shirit

Praktika:

Bënimatjetmevoltazhinmëtëulëttëmundshëm.Përshembull,nësejenidukematurvoltazhintekpaneliXX

ishpërndarjes,përcaktonishpërndarësinmenormënmëtëulëtekzistuesedhebëjenimatjenatje.Vëzhgonimekujdeszonënkupobëniverifikimedhembajinitëdyjaduarttëlirakurekërkojnëkushtet.XX

Përnjëfazorin,lidhninëfillimnulindhetëdytin,atënëntension.Pasitëshënonisatregonaparatimatës,XX

shkëputninëfillimpërcjellësinnëntension,dhetëdytin,përcjellësinetokëzuar.Kurtëjenidukeprovuarvoltazhin,përdornikëtëmetodëtestimimetreveprimepërtëverifikuarseXX

instrumentijuajitestimitfunksiononsiçduhet—pjesëerëndësishmeesigurisëtuajpersonale:Testoni,nëfillim,njëqarktëngjashëmqëdihetseështënëntension. –Testoni “qarkun që duhet testuar” . –Testoni sërish qarkun e parë që dihet se është nën tension . –

Kurbënimatjenëosepërrethpanelevetrefazoretëshpërndarjesmekoeficienttëlartëenergjie,përdorniXX

sondatestimimenjëpjesëminimaletëmetalittëzhveshur,si:sondamemajëmetalike.12in(4mm).Kjogjë pakëson riskun e ndonjë shkëndije aksidentale të harkut nga majat e sondave .Nëse është e mundur, matjet bëjini me një dorë që të pakësoni mundësinë e krijimit të ndonjë qarku të mbyllur XX

mesduarvetuaja.Kurjenidukebërëmatjenëfazaqëkanërrymë,MOSprekniasnjëstrukturëtëtokëzuar.

1 www.fluke.com/library

PROGRAM

DANUBEWATER


Parametratelektriketëmatjevejanëvoltazhi,rrymaelektrike,koeficientiifuqisë,fuqiaaktiveoserealedhefuqiareaktive . Për të bërë këto matje, përdorni pajisjet e duhura, si: voltmetër, ampermetër, vatmetër ose multimetër . Përtëthjeshtuarprocesin,përdorninjëanalizuestërrjetitelektrikqëmundt’imasëparametratsipasfazavedhet’iruajëtëdhënatnëmemorie.Mëpas,ai(analizuesi)mundt’iintegrojëkëtomatjedrejtëpërsëdrejtipërvleratrifazorepërtëpërcaktuartendencatdhe,nëshumicënerasteve,matjetëtjeratëparametraveelektrike.Kjoështëmerëndësipërvlerësiminecilësisësëenergjisëqëpërdoretnëpajisje,siçështërastiishformimitharmonik,ndërspecifikimetetjera.

Voltazhi

Përmatjenevoltazhitelektriktekpajisjaepompimit,përdornivoltmetër.ReferojuniFigurës4dhevazhdoninëkëtë mënyrë:

1 . Bëni matjen tek telat në dalje nën tension që shkojnë nga çelësi kryesor tek motopompa .

2 . Vendoseni kabllin e kuq të testuesit në pikën e daljes së çelësit në linjën “a” .

3. Vendosenikabllinezitëtestuesitnëpikënenulit“n”.

4. Regjistronimatjenpërvoltazhinefazës“a”(Van).

5 . Përsëriteni veprimin, duke e vënë kabllin e kuq të testuesit tek pikat e daljes “b” dhe “c” të çelësit (ndërsa kabllojaezezëlidhetmetokëzimin)dhebënimatjetpërkatësetëtensionit(Vbn)nëfazën“b”dhetëtensionit(Vcn)nëfazën“c”.

6. Kurjenidukematurvoltazhinmesfazave,përsëriteniprocedurënmësipërdukevendosurtelinekuqtëvoltmetrittekpjesadalëseeçelësitnëpikën“a”dhekabllinezinëfundin“b”;pastaj,mes“a”-sëdhe“c”-së;dhenëfund,mes“b”-ësëdhe“c”-së.

7. Vleraevoltazhittrefazor(V)mundtëllogaritetmemesatarenekëtyretrivlerave.Përkonfirmiminetëdhënave bëni tri matje me aparat në secilin kabëll . Përcaktoni një gamë realiste të devijancës për vlerat minimale dhe maksimale të pranueshme .

Matjet e rrymës elektrike

Rrymënelektrikematenimeampermetër.ReferojuniFigurës6dhevazhdoninëkëtëmënyrë:

Kurpërdorniampermetër,matjetmeaparattërrymëselektrikenjëfazorebëjininjënganjë,dukeeXX

vendosurampermetrinnëçdonjërinprejtrekablloveqëdalinngaçelësikryesorosendezësidheshkojnënëmotor.MatjetmeaparatnëçdokabëlljanëfazateprurjesIa,IbdheIc,rrymaepërgjithshmeelektriketrifazorellogaritetmekëtotrivlera.Përverifikiminetëdhënave,bënitrimatjemeaparatnëçdokabëll.Nësepërdornianalizuestërrjetitelektrik,matjetmeaparattërrymëselektrikebëjiniveçmas,portëtreXX

MMotopompa

Marrja ngatransformatori

Jashtë motorit

Tokëzimi

Çelësikryesor

a b c

na b c

FIGURA 4: MaTja e VoLTaZHIT TeK PajISja e PoMPIMIT

PROGRAM

DANUBEWATER


ampermetrat vendosini njëkohësisht në secilin nga kabllot që dalin nga çelësi dhe shkojnë në motor . Rrymat elektriketësecilësprejmatjevetëkabllovepërftohendrejtëpërsëdrejtingaskaneripërmesinternetit.

Matja e koeficientit të fuqisë dhe llogaritja e rrymës elektrike

Përmatjenekoeficientittëfuqisë,ndiqnitënjëjtatprocedurasiatopërmatjenerrymësosetëvoltazhit,dukepërdorurnjëprocestëngjashëmmetestiminerezistencësndajskarëselektrike.Kjometodëështëedobishmepasi,nganjëherë,nukështëipranishëmasnjëvatmetër.Nëkëtëmënyrë,vleraekoeficientittëfuqisëpërftohetdukepërdorurvetëmampermetrinosevoltmetrin,sidhedukezbatuarformulamatematike(rregulliisinusevedhe rregulli i kosinuseve) .

Fuqia aktive

Vatmetri,qëvendosetnëkabllinedaljessëçelësit,përdoretpërtëmaturfuqinëfaktikeqëshkonnëmotor.

Procedurapërmatjenevlerëssëfuqisëaktiveoserealeështëkjo:

Vendosenivatmetrintekfijaefazës“a”tekapëzatevoltazhit.1 . Vendosninjëkapëztjetërtëvoltazhittekfijaenulitnë“n.”2 . Vendosenigremçineampermetrittekfijaefazës“a”.3 .

Fuqiaaktiveoserealeregjistrohetdrejtëpërsëdrejtinëvatmetër.Përsëriteniprocesinemësipërmpërtëpërftuarfuqinërealetekfazat“b”dhe“c.”Nësepajisjaepompimitkatëinstaluarnjëbazëkondensatorësh,bënidymatje(shih Figurën 7 dhe Figurën 8) .

Eparaekëtyredymatjeveduhettëjetënëdrejtiminerrjedhjesnëpikënelidhjesmebazënekondensatorëve,elementetmotorike,pompënzhytësedirektoseturbinatdhepompatvertikale,nëmënyrëqëmatjettëmosndikohenngaefektiikompensimittëkondensatorëve,dhetëpasqyrojnëgjendjenrealetëelektromotoritgjatëvlerësimit.Matjaedytëduhettëjetënëpjesënesipërmetëkondensatorit.Kjomatjedotëshprehëefektinekompensimittëkoeficientittëfuqisënërrjetinelektrik.

Motopompa

Pikat e matjes

Çelësikryesor

Marrja ngatransformatorii

Tokëzimi

Ma b c

FIGURA 5: MaTja e RRyMëS eLeKTRIKe

MÇelësiikryesor

Baza e kondensatorëve Tokëzimi

n

Pikat e matjes Transformatori

c

Motopompa

a b

FIGURA 6: MaTja e FuQISë ReaLe PëRPaRa BaZëS Së KoNDeNSaToRëVe

PROGRAM

DANUBEWATER

Manual i Programit për Efi kasitetin e Energjisë | 13

Matjet hidraulike 3.1.1

Parametrat hidraulike duhen matur edhe me pajisje të kalibruara matëse . Kur bëhen matje, në sistem nuk duhet tëketëdefekte.Përnjësi,si:pusetoseinstalimetepajisjevetëpompimit,matjetbëhendrejtëpërsëdrejtinëtubacionet e shkarkimit . Për instalime që bashkojnë disa pjesë pajisjesh pompimi, parametrat hidraulike duhen matur veçmas për çdo pjesë të tubacionit përkatës të shkarkimit .

Kurba operacionale, me prurjen kundrejt lartësisë hidraulike maksimale të ngritjes së ujit (Q-Hb), krijohet nga matjaekëtyredyparametravedhenëtëpërfshihetmatjameaparatendryshimevetëkushtevetëpunësnëçdohap.Këtomatjejanëtënevojshmepërtëpërftuartëdhënatdheparametrathidraulikë:

Matja e prurjes tek tubacioni i shkarkimit të pompës XX

Matja e presionit tek instrumentet matëse të presionit në thithje dhe presionit në shkarkim XX

PërcaktimiinivelittëreferimitXX

Matja e nivelit dinamik të thithjes XX

Matjetelargësivenëqendërtëaparatevematëse(Dr-m),përfshirëthithjendheshkarkiminXX

Matja e prurjes në shkarkim

Matjaeprurjesbëhetnësecilinprejimpiantevetëprodhimittëujittësistemittëfurnizimitmeujënëvende,si:puset,burimet,digatdhegaleritëefiltrimit,dheduhenrealizuarnëpikënesaktëtëtubacionitkuaihynnërrjetineshpërndarjessëujit.Nëimpiantetetrajtimit,rezervuarëtapostacionetepompimit,ështëmeinteresqë të matet prurja vetëm tek tubacionet e shkarkimit . Ne rekomandojmë përdorimin e matësve të prurjeve të instaluarnësisteminefurnizimitmeujë,porështëmerëndësiqëmundësiamëemirëmatëseekësajpajisjejetë njihet përpara kryerjes së matjeve . Nëse impianti nuk ka matës të prurjeve, përdorni një matës portativ ultrasonikoseelektromagnetiktëcertifikuarnganjëlaboratoriakredituarpërbërjenetestimeve,qësiguronnivele të larta saktësie dhe gjithanshmërie .

Pozicioniimatësittëprurjevenëtubacionduhettëjetënënjëseksiontëdrejtëtëtubacionitdhe,mundësisht,horizontal.Përparaoseprapamatësitnukduhettëketëasnjëpengesë.Ndërtopërfshihenbërrylat,valvulat,reduksionet,zgjerimetdhepompat,tëcilatndryshojnëshpejtësinëeujitnëseksioninetestimit.Çdokthesëduhet të jetë të paktën 10 diametra në drejtim të rrjedhjes dhe 5 diametra të boshtit të matësit në drejtim të kundërttërrjedhjes(shihFigurën9).Sidoqoftë,aktualisht,nëtreggjendenmatësqëmundt’izvogëlojnëkëtodistanca sipas katalogëve përkatës të prodhuesit .

M

Baza e kondensatorëve

TokëzimiiTransformatori

Çelësikryesor

Motopompa

n

a

Pikat e matjes

b cFIGURA 7: MaTja e FuQISë ReaLe PaS BaZëS Së KoNDeNSaToRëVe

MëShumëse 10D

Lokalizues

L≥10D

FIGURA 8: PoZICIoNI I MaTëSIT Të PRuRjeVe

PROGRAM

DANUBEWATER


Matjaeprurjesmundtërealizohetnënjëperiudhëtëshkurtërprej15deri30minuta.Nësegjatënjëditetëplotëndryshimet e prurjes janë më pak sesa ±5 për qind, regjistrohet vlera mesatare e prurjes . Nëse luhatja e prurjes ështëmëemadhesesakjopërqindje,duhetbërëtestimivazhdueshëm,tëpaktën,për24orëmeqëllimqëtëpërcaktohet vlera mesatare e prurjes .

Matja e presionit në thithje dhe në shkarkim

Për matjen e presionit në thithje dhe në shkarkim, përdorni matës të tipit “Bourdon” (shih Figurën 10), mundësisht,atoqëpërmbajnëglicerinë.Gjithashtu,siguronikalibrimtëmirëdhezgjidhnikufijtëmatjestëtillëqë matja të bëhet në një të tretën e shkallës, ku saktësia është më e madhe .

Përarsyepraktike,llogaritjetepresionittërezistencëssëngarkesësduhenshprehurnëmetrakolonëuji,ndonëse,normalisht,instrumentetmatësekanëfushëtëshkallëzuarnë(kg/cm2)ose(PSI).Formulateekuivalencës së këtyre njësive janë:

1 kg/cmXX 2 = 10 .3 mwc1 PSI = 0 .7031 mwcXX

Matjetepresionitnëthithjedhenëshkarkimduhenbërësamëafërpompës.Nëseështëepamundurqëtëbëhetmatjaepresionitnëthithje,meqenësebëhetfjalëpërnjëpompëzhytëse,apomeqenësenukkaasnjëpikëmatësetëdisponueshme,bëninjëshënimpërkëtënëformularëteregjistrittëmatjeve.Sidoqoftë,ështëme rëndësi që të matet presioni në tubacionin e shkarkimit .

Përkufizimi i nivelit të referimit

Gjatëllogaritjessëngarkesëssëplotëtëshkarkimithidraulik,caktoninjëreferimpërtëmaturniveletetjera.Përgjithësisht,niveliireferimitështëtekbazamentiimotorit(shihFigurën11dheFigurën12),por,nërastin

FIGURA 9: MaTjeT e PReSIoNIT Me MaTëS Të TIPIT “BouRDoN”

Pd

Dr-m

Nr

Ns Niveli i ujit

FIGURA 10: MaTja e TRegueSIT Të PReSIoNIT Në SHKaRKIM

PROGRAM

DANUBEWATER


epajisjessëpompëszhytëse,zakonisht,niveliireferimitështëpozicioniitubacionitkumatetlartësiaeshkarkimit të pusit (shih Figurën 13) .

Matja e nivelit dinamik

Niveliithithjesështëlargësiavertikalemesnivelittëreferimitdhesipërfaqessëujitngaecilaujimerretmepompënëkushtenormaledhetëqëndrueshmepune.Bëjinimatjetmenivelkontrolliosemefleksometër.Kurbëhenmatjenganjëpompëmegropëmarrjejeosenjërezervuarujimeniveltëulët,nivelidinamikithithjesështëniveliisipërfaqessëujitnëgropënemarrjesosenërezervuarineujit.Nërastinepusit,niveliithithjespërkon me nivelin dinamik të shtresës ujëmbajtëse .

Nësenivelindryshonndjeshëmpozicionkurmatjetbëhennënjëgropëmarrjejeoserezervuaruji,ështëmerëndësi që të bëhen matje të njëhershme të prurjes, presionit dhe parametrave elektrike . Vlera mund të jetë pozitiveosenegative,nëvarësitëasajnëseniveliështënënosembinivelinereferimit.

Matja e niveleve deri te qendrat e manometrave

Figura10dheFigura11ilustrojnësiduhenlokalizuarniveletderiteqendrateinstrumentevematëse.Nësematet vetëm presioni në shkarkim, ky nivel mund të përcaktohet Dr-md . Në rast se matet si ngarkesa e presionit në thithje, ashtu dhe ngarkesa e presionit në shkarkim, niveli i manometrit të shkarkimit do të caktohet Dr-md dhe niveli i manometrit të thithjes Dr-ms .

Përcaktimi i lartësisë hidraulike maksimale të ngritjes së ujit

Nivelet dhe matjet e presionit përdoren për të llogaritur lartësinë hidraulike maksimale të ngritjes së ujit, që përbëhetngashumaedisavleravetëmaturaqëvarenngallojiipompësdhepozicioniivendosjessëpompës.Tabela 2 jep një përshkrim të procesit dhe parametrave të llogaritjes që duhen mbajtur parasysh në përcaktimin e lartësisë hidraulike maksimale të ngritjes së ujit, në varësi nga lloji i pajisjeve dhe aplikimi i parametrave .

Pd

Ps

Dr-md

Nr

Dr-ms

FIGURA 11: MaTja e PReSIoNIT KuR eKZISTojNë INSTRuMeNTeT MaTëSe Në THITHje DHe Në SHKaRKIM

C

D Nr

A B

FIGURA 12: MaTja e NIVeLIT Të PoMPëS ZHyTëSe

PROGRAM

DANUBEWATER


TABELA 2: LLogaRITjeT e LaRTëSISë HIDRauLIKe MaKSIMaLe Të NgRITjeS Së ujIT DHe Të PaRaMeTRaVe MaTëS

Rasti Formula Parametrat

Vetëm kur matet presioni në shkarkim

Hb=pd+Ns+ Dr-m+ hfs+hv Hb = lartësia hidraulike maksimale e ngritjes së ujit (m) Pd = presioni në shkarkim (mwc) Ns = niveli dinamik i thithjes (m) Dr-m=largësianganiveliireferimitderitemanometri(m) hfs=humbjetepresionitnëthithjepërshkaktëfërkimittëprurjesdhe elementeve ndihmës në tubacionin e thithjes (m) hv = presioni i shpejtësisë (m)

Kur maten presioni në thithje dhe presioni në shkarkim

Hb= pd – ps+ Dr-ms+ Dr-md Pd = presioni në dalje (mwc) Ps = presioni në thithje (m) Dr-ms=largësianganiveliireferimitderitematësinëthithje(m) Dr-md = largësianganiveliireferimitderitematësinëshkarkim (m)

PROGRAM

DANUBEWATER


FAzA 3 – ANALIzA E INFORMAcIONIT4. Hapitjetërështëanalizaetëdhënavetëmatjeve.Kyvlerësimpërcaktonhumbjeteenergjisëdheefikasitetinekomponentevetëndryshëmtësistemittëpompimit.Bazuartekshpërndarjaehumbjevepërshkruarnëkapitullinefundit,nëauditimineenergjisënësisteminefurnizimitmeujëtëpijshëmduhetpërfshirënjëanalizëe këtyre sistemeve, sipas rëndësisë:

1. Furnizimimeenergjielektrike,përfshirëkarakteristikatekontratëssëfurnizimit2. Sistemielektromotor,përfshirëtransformatorin3. Grupiimotopompës,përfshirëkoeficientëtepunëssëdobishme,kushtetepunësdheaspektetemirëmbajtjes

Ndonësejanëtëshumtakëndvështrimetqëduhenanalizuar,përqëllimetëauditimittëenergjisë,theksivihettesistemetelektrikepasikëtokontribuojnëkryesishttekanalizaeenergjisë.Kyseksionbënnjëpërshkrimtëkarakteristikave më të rëndësishme dhe aspekteve kryesore që duhen vlerësuar, si dhe të metodologjisë për llogaritjeneefikasitetittëenergjisësëçdokomponentitëzinxhirittëenergjisëtënjësistemitipiktëujittëpijshëmdhekanalizimeve.Auditimiiinstalimeveështëidobishëmpërhartiminenjëprojektipërkursimineenergjisë.

Llogaritja e humbjeve dhe efikasitetit të elektromotorit4.1.1

Elektromotorëteshndërrojnëenergjinëelektrikenëenergjimekanikerrotullueseqë,mëpas,transferohettepompa (shih Figurën 13) .

Në sistemet e ujit, sistemet e pompimit janë ngarkesa tipike elektrike, ndonëse ka edhe lloje të tjera ngarkesash, si: ventilatorët,qarkulluesiteajrit,makinatpërzierësedhekonvejerëtqëpërdorennëtrajtimineujëravetëkanalizimevedhe në impiantet e trajtimit të ujit . Nga llojet e ndryshme të elektromotorëve, motorët me induksion janë më të njohurit për shkak të shumëllojshmërisë së tyre dhe kostos së ulët, dhe shpeshherë, ato përdoren në sistemet centrifugaletëpompimitdhepërnxjerrjeneujitmeanëtëpompavepërfurniziminmeujëtëkomunitetit.Sidoqoftë,përshumëmotorameinduksionnuktregohetkujdesiiduhur,gjëqëçonnëmungesëneefikasitetittëlartë.

humbjet tipike në një elektromotor

Përgjithësisht, humbjet në elektromotor mund të ndodhin në këtë mënyrë:Humbje të energjisë elektrike, në stator dhe rotor, që ndryshojnë sipas ngarkesës

Humbje të energjisë elektrike, në stator dhe rotor, që ndryshojnë sipas ngarkesësXX

Humbjenëgizë(armaturënqendrore)që,nëthelb,nukvarenngangarkesaXX

Humbjemekanike(fërkimidhesistemiiftohjes,nësezbatohet),qëekzistojnëpavarësishtngangarkesaXX

dhendodhintekkushinetat,ventilatorëtdhefurçatemotoritHumbjaengarkesësngashpërndarja,qëpërbëhetngadisahumbjemëtëvoglangafaktorë,si:humbjaeXX

rrymavetëinduktuarangaprurjatëmotoritdheshpërndarjaeprurjesjouniformetekstatoridherotori

Energjia mekanikerrotulluese në daljeqë shkon tek pompa

Hyrja eenergjisëelektrike

Humbjet e energjisë termike

Humbjet e energjisë termike FIGURA 13: RRyMa e eNeRgjISë Në eLeKTRoMoToR

PROGRAM

DANUBEWATER


Këto humbje të kombinuara përbëjnë deri 10 ose 15 për qind të humbjes së përgjithshme të motorit dhe priren tarrisinngarkesën.Nëkushtenormaletëvoltazhitdhefrekuencës,humbjetmekanikedhemagnetikembetenpothuajsekonstante,pavarësishtngangarkesa.Kjonukndodhmehumbjetefuqisë,qëndryshojnësipasfuqisëqë kërkon boshti .

Vlerësimi i efikasitetit të elektromotorit

Efikasitetiielektromotoritështëmasëeaftësisësëtijpërtëshndërruarenergjinëedhënëelektrikenëenergjitëdobishme mekanike . Zakonisht, kjo shprehet si përqindje e energjisë mekanike mbi energjinë elektrike .

Energji mekanikeEfikasiteti = x 100

Energji elektrike

Tëgjithëfaktorëtqëpërshkruhen,ndikojnëtekvlerarealeeefikasitetittënjëmotorinëpunë,por,përgjithësisht,efikasitetimaksimalpërftohetkuraipunonme75deri95përqindtëkapacitetittëtijfillestartëparashikuar.Figura14tregonkurbëntipiketëefikasitetittëmotorëvemekasëmeinduksionmefuqitëndryshme,qëpërdoretedhenëmetodologjinëevlerësimittëefikasitetitrealtëmotorit.

Nëkuadërtëauditimittëefikasitetittëenergjisë,rekomandohetqëvlerësimiiefikasitetittëmotoritqë,normalisht, është i lidhur me pompën, të bëhet veçmas me qëllim që të kuptohet nëse ka humbje të energjisë . Vlerësimiiefikasitetittëçdokomponentinëveçantiështëidobishëmpërmarrjenevendimevemëtëmirapërveprimemeqëllimpërfshirjennëplaninpërkursimineenergjisë.

Metodologjiapërqendrohettekpërcaktimiiefikasitetit(ηm),dhesipasojë,inivelittëhumbjevetëenergjisëtekelektromotorët . Metoda e kurbës së motorit është metoda më e përshtatshme inxhinjerike që duhet përdorur përtëpërcaktuarefikasitetin.Kjoështënjëprocedurëpërsëritësebazuartekrahasimimesefikasitetittëllogariturdhekurbëssëefikasitetitbazuartefaktoriingarkesësimotorit.

Kurbaeduhureefikasitetittëmotorit,qëpërcaktohetnëFigurën14,përftohetngaparametratfillestaretëmotorit(kuajfuqi,rrotullimepërminutëdhevoltazhi),tëparashikuaranëprojekt.Dukepërdorurmatjenefuqisëaktivetëmotorit,llogarisnifaktorinengarkesësdukepërdorurkëtëekuacion:

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 25 50 75 100 125

Tipi i motorit me kasë me induksion me 1800 rrotullime për minutë

100 HP

10 HP

1 HP

Ngarkesa (%)

FIGURA 14: KuRBaT TIPIKe Të eFIKaSITeTIT KuNDRejT KuRBaVe Të NgaRKeSëS PëR MoToR Me KaSë Me INDuKSIoN Me 1800 RRoTuLLIMe PëR MINuTë

PROGRAM

DANUBEWATER


F.C. =Pe / ηm

HPnom* 0.746

Ku: LF-ështëfaktoriingarkesësimotorit(–) Pe-ështëfuqiaaktiveemotoritngamatjetnëterren(kW) ηm-ështëefikasitetifaktikdherealmetëcilinpunonmotori(–) Hpnom-ështëfuqiafillestareemotorit(verifikojenitektargaemotorit)(kuajfuqi)

Kontrolloniefikasitetinemotoritpërtëparënësepërkonmefaktorinellogariturtëngarkesës.Nësejo,përsëritenivepriminemëparshëmdukepërdorurefikasitetinqë,tekurbaeefikasitetit,përkonmefaktorinellogariturtëngarkesësderisatëdyjavlerattëpërputhen.Vleratefundittëefikasitetitdhefaktoriingarkesësjanëvleratrealetëmotorit.Pasipërcaktohenefikasitetifillestardhefaktoriingarkesës,amortizimiduhettëllogaritet sipas këtyre kritereve:

Nësemotorikambi10vjet,amortizimibëhetmenjëpikëpërqind.XX

Nësemotoriështërimbështjellë,amortizimillogaritetmedypikëpërqind.NëseedinitemperaturëneXX

motoritgjatëprocesittërimbështjelljes,amortizimillogaritetsipasTabelës3.

TABELA 3: aMoRTIZIMI I MoToRIT Që RIMBëSHTILLeT, SIPaS TeMPeRaTuRëS

Temperatura (ºC) Vlera e ulur e efikasitetit

633 0 .0053

683 0 .0117

733 (përdorimi i kanelit të saldimit) 0 .0250

Përdorimi i lëndëve kimike 0 .0040

Kurmatet,nësevoltazhimetëcilinfurnizohetmotoriështëindryshëmngavoltazhifillestarimotorit(nëtargë),aplikoniuljenevlerëssëefikasitetitsipaskurbësqëtregonFigura16.

Nësekandonjëdisbalancënëvoltazhinezbatuar,aplikonipërshtatjenmeefikasitetinsipaskurbësnëFigurën16.

Përdorniekuacionetpërtëllogariturdisbalancënevoltazhitdhetërrymës,sidhendryshiminevoltazhitmemotorinfillestar.

- 4

- 3

- 2

- 1

0

1

2

3

4

- 14 - 12 - 10 - 8 - 6 - 4 - 2 0 2 4 6 8 10 12 14

Effic

ienc

y Va

riatio

n %

Voltage diference in % (V/Vn)

FIGURA 15: DeVIjaNCa e eFIKaSITeTIT BaZuaR Te NDRySHIMI LIDHuR Me VoLTaZHIN FILLeSTaR TeK eLeKTRoMoToRI

[Devijanca e efikasitetit %]

[Ndryshimi i voltazhit në % (V/Vn)]

PROGRAM

DANUBEWATER


Disbalanca e voltazhit DbV

Disbalancaevoltazhitllogaritetngamatjetevoltazhitmesfazave,dukepërdorurkëtëekuacion:

DBV = max{ [ max(VA-B ,VB-C ,VC-A ) - Aavg ], [ (Vavg- min(VA-B , VC-B , VC-A )) ] }

Ku: DBV-ështëdisbalancaevoltazhit(–) VA–B-ështëvoltazhimesfazaveAdheB(V) VB–C-ështëvoltazhimesfazaveBdheC(V) VC–A-ështëvoltazhimesfazaveCdheA(V) Vavg-ështëvoltazhimesatarmesfazave(V)

Disbalanca aktuale DbI

Disbalancaaktualellogaritetngamatjetaktualenëçdofazëdukepërdorurkëtëekuacion:

DBI = [max (max(IA , IB , IC ) - Iavg ), (Iavg- min(IA , IB , IC )) ]

Ku: DBI - është disbalanca aktuale (–) IA-ështërrymanëfazënA(A) IB-ështërrymanëfazënB(A) IC-ështërrymanëfazënC(A) Iavg-ështëmesatarjaerrymësnëtrifazat(A)

Ndryshimi i voltazhit me VDN-në e motorit origjinal

Ndryshimiivoltazhitmemotorinorigjinalllogaritetnëpërqindjesipaskëtijekuacioni:

VDN = x 100(Vavg - VPlate )

VPlate

Ku: VDN-ështëndryshimimevoltazhinemotoritorigjinaloseV/Vn(–) Vavg-ështëvoltazhimesatartekfazat(V) VPlate-ështëvlerafillestareevoltazhitnëhyrjetëmotorit,qëtregohettetargaemotorit(V)

0.65

0.70

0.75

0.80

0.85

0.90

0.95

1.00

0 1 2 3 4 5 6

Effic

ienc

y Re

duct

ion

Fact

or

Voltaje imbalance in Phases %

Power reduction in induction multiphase cage motors FIGURA 16: uLja e KaPaCITeTIT Të eLeKTRoMoToRIT BaZuaR Te DISBaLaNCa e VoLTaZHIT

[Ulja e fuqisë tek motorët me kasë me induksion shumëfazor]

[Faktori i uljes së efikasitetit]

[Disbalanca e voltazhit në faza %]

PROGRAM

DANUBEWATER


Llogaritja e humbjeve dhe efi kasitetit të pompës 4.1.2

Një nga pikat më të mëdha të humbjes së energjisë ndodh kur energjia elektrike shndërrohet në energji mekanikemeanëtësistemittëpompimitdhetransmetimitnëlëngnëformënendryshimittëkoordinatavenëdiagramënefuqisë.Ështëmerëndësiqëtëanalizohenaspektetëndryshmeqëmundtëshkaktojnëkonsumme tepri të energjisë, ndërsa, njëkohësisht, kërkohen mundësi për të bërë kursime duke ulur koston . Tek sistemetepompimitduhenanalizuarkëtoaspektekryesore:

1. Efikasitetifaktikelektromekanik2. Kushtetefunksionimittësistemit3 . Karakteristikat e instalimeve dhe energjia e humbur në sistemin e përçimit

Llogaritja e efi kasitetit dhe humbjeve të pompës

Pompatkanëhumbjetënatyrshmegjatëpunëssirezultatindërveprimittëprurjesmemekanizminefërkimit,që ndodh brenda dhe jashtë pjesëve përbërëse të saj . Për të kuptuar nga vijnë këto humbje gjatë punës, shqyrtonillojetendryshmetëhumbjeveqëndodhintepompat,tëcilatklasifikohensitëbrendshmeosetëjashtme .

Humbje të brendshme Humbjetengarkesës:shkaktohenngaviskozitetidheturbulliraelëngut.NjëshembullështëgoditjaXX

hidraulike në hyrje të shpërhapësit .Humbjetngarrjedhjet:shkaktohenngaboshllëkuqëdetyrimishtekzistonmespjesëvetëlëvizshmedheXX

pjesëvepalëvizshme.Humbjetngafërkimiibrendshëm:njëpompështytësecentrifugalekasipërfaqetëpaaktivizuara,XX

pavarësishtngapunaesajpërtëtransmetuarenergjiteklëngu,dukeshkaktuarrritjetëfërkimitviskoz.Kjoçonnëhumbjepërshkaktëfërkimittëbrendshëmnëlëng.

Humbje të jashtme Rrjedhja e jashtme: ndodh atje ku boshti kalon kasetën e makinës . Një pjesë e prurjes që hyn në pompë, XX

devijon nga hyrja në elementin motorik dhe humbet .Humbjetngafërkimiijashtëm:shkaktohenngafërkimimekanikqëndodhnëmaterialineveshjessëXX

boshtit ose kushinetave të pompës .

Figura17paraqetfluksinehumbjevedheperformancënenjëpompetipikecentrifugalenënjëdiagramëSankey .

Fuqia e brendshmeFuqia e lartësisë

hidraulikeFuqia ejashtme

Humbjemekanike

Rrjedhje të jashtme

Humbjemekanike

Rrjedhje tëbrendshme

Rrjedhje tëngarkesës

Humbje të brendshme

Humbje të jashtme

FIGURA 17: HuMBjeT Në PoMPaT CeNTRIFugaLe

PROGRAM

DANUBEWATER


Kështu,efikasitetiipërgjithshëmipompësnëpunëllogaritetsifuqiaepërgjithshmenëdaljePs(presionitematësinëdalje)pjesëtuarmefuqinëmekaniketëabsorbuarPm,qëteFigura17përcaktohetsifuqiejashtme.Formulaeefikasitetitështëkjo:

ηb = x 100Fuqia e përgjithshme tek matësi në dalje (Ps )

Fuqia mekanike e absorbuar (Pm)

Ku: ηb -ështëefikasitetiipompësnëpërqindje(–) PS - është Q r g Ht / 746 (HP) Pm -ështëibarabartëmefuqinëmekaniketëabsorbuartëpompësnëkuajfuqi Q - është prurja (m3/s) R - është dendësia e ujit të nxjerrë me pompë (kg/m3) G - është i barabartë me nxitimin e gravitetit (m/s2) Ht - është i barabartë me lartësinë e përgjithshme të ujit të ngritur nga pompa (mwc)

Përshkaktëvështirësisëpërtëmaturfuqinëmekanikeveçmas,dhemëpas,përtëpërcaktuarefikasitetinepompës,rekomandohetqëtëbëhetvlerësimiiefikasitetitelektromekaniktëelementevetëmotopompës.

Vlerësimi i efi kasitetit elektromekanik

Efikasitetielektromekanikpërkonmeefikasitetinenyjevetëmotopompës(shihFigurën18).

Fillimisht,llogarisnifuqinëmatësedukepërdorurkëtëekuacion:

Ph =HT * Q * y * g

1000

Ku: Ph-ështëfuqiamatëse(kW) HT - është lartësia e përgjithshme e ujit që ngre pompa (mwc) Q - është prurja (m3/s) y-ështëpeshaspecifikeeujit(kg/m3) g - është nxitimi i gravitetit (m/s2)

VleraQbazohettekmatjetepërftuaranëterren.Vleratγdhegjanëpothuajsekonstantenëgamëntipiketëtemperaturës së punës, dhe përgjithësisht, marrin, përkatësisht, vlerat 1 dhe 9 .81 . Lartësia e përgjithshme e ujit që ngre pompa është një kombinim i ngarkesave të ndryshme të pjesshme të llogaritura .

ηm ηb

Pe

PhPm

ηem = Ph / Pe

FIGURA 18: KoeFICIeNTëT e PuNëS Së DoBISHMe Që PëRBëjNë eFIKaSITeTIN eLeKTRoMeKaNIK

PROGRAM

DANUBEWATER


Llogaritja e lartësisë së përgjithshme të ujit që ngre pompa

Në varësi të llojit të matjeve të bëra, lartësia e përgjithshme e ujit që ngre pompa llogaritet në këtë mënyrë:

Nëse presioni në thithje do të matej, siç rekomandohet për sistemet e pompimit, përdorni këtë ekuacion:

Ht = (Pd – Ps) * 10 .3

Ku: Ht - është i barabartë me lartësinë e përgjithshme të ujit që ngre pompa (mwc) Pd - është presioni i matur në shkarkim (kg/cm2) Ps - është presioni i matur në thithje (kg/cm2)

Nëse presioni në thithje nuk do të matej, si në rastin e puseve të thella ose kur presioni në thithje nuk mund të matet për sistemet e pompimit, përdorni këtë ekuacion:

Ht= (Pd*10.3) + Ns + Dr–m+ hv + hfs

Ku: Ht - është i barabartë me presionin e përgjithshëm të pompës (mwc) Pd - është presioni i matur në shkarkim (kg/cm2) Ns-ështëniveliithithjesimaturnganiveliireferimitNr(m) Dr-m-ështëdistancamesnivelittëreferimitdheqendrëssëmatësit(m) hv - është presioni i shpejtësisë (m) hfs-janëhumbjetngafërkimimetubacionetethithjesdheshkarkimit(m)

Presioni i shpejtësisë hv

Presioniishpejtësisëvaretngadiametriitubacionit.Sipërfaqjaeseksionittërthor(A)tëtubacionittëshkarkimitllogaritet në këtë mënyrë:

A = π * D 2 / 4

Ku: A-ështësipërfaqjaeseksionittërthortëtubacionit(m2) D - është diametri i tubacionit (m) π - Pi, që është i barabartë me 3 .1416

Bazuarnëkëtërezultat,shpejtësinëerrjedhjes(v)mundtëllogarisnimekëtëekuacion:

V = Q / A

Ku: V - është shpejtësia e rrjedhjes (m/s) Q - është prurja nga matjet në terren (m3/s) A-ështësipërfaqjaeseksionittërthortëtubacionit(m2)

Më tej, përdorini këto vlera për të llogaritur kështu presionin e shpejtësisë:

hv = ν2/ (2*g)

Ku: Hv - është presioni i shpejtësisë (mwc) ν - është shpejtësia e rrjedhjes (m/s) g - është nxitimi i gravitetit, 9 .81 (m/s2)

PROGRAM

DANUBEWATER


Llogaritja e efikasitetit elektromekanik ηEM

MevlerënPhtëllogariturdhefuqinëlëvizëseaktivetëmaturnëterren,vleraeefikasitetitelektromekanikllogaritet me këtë ekuacion:

ηEM = Ph / Pe x 100

Ku: ηEM-ështëefikasitetielektromekanik(–) Ph-ështëfuqiamatëse(kW) Pe-ështëkontributiienergjisëelektrikenëmotortashmëtëmatur(kW)

Llogaritja e efikasitetit të pompës ηP

PasllogaritjessëefikasitetitelektromekanikηeMdhevlerësimittëefikasitetitrealtëmotoritηM,efikasitetiipompësηP mund të llogaritet në këtë mënyrë:

ηB = ηEM / ηM

Kjovlerëllogaritetpërgjithëpajisjetepompimitpërtëcilatdotëbëhetauditimi,dhepërdoretsibazëpërhartimineplanitpërefikasitetineenergjisë.

Llogaritja e treguesve të energjisë 4.1.3

Ekzistonnjënumërimadhtreguesishpërtëmaturefektshmërinëdheefikasitetinesistemittëujit,por,përsaitakonefikasitetittëenergjisë,merëndësithelbësoreështëndjekjaeindeksittëenergjisëEI(kWh/m³)dhetreguesittëkostospërnjësitëenergjisëelektrikeUEC($/kWh).Ështëmerëndësiqëshoqëritëeujësjellëskanalizimevekëtatreguest’imatin,t’iregjistrojnëdhet’ianalizojnëvazhdimisht,meqenëserezultatetmundtëpasqyrojnë progresin e bërë, dhe mund të shërbejnë për të përcaktuar politika dhe programe të mëtejshme për rritjeneefikasitetittëenergjisë.

Indeksi i energjisë EI (kWh/m³)

Indeksiienergjisëpërfaqësonlidhjenmesenergjisëqëpërdorsistemiipompimitnësistemineujittëpijshëm,dhe volumit të përgjithshëm të ujit që prodhohet dhe dërgohet në rrjetin e shpërndarjes . Volumi i ujit të prodhuar shprehet në metra kubikë në vit . Sasia e energjisë që konsumohet në sistemin e pompimit, përcaktohet nga pasqyratemëparshmetëfaturimittëshoqërisëlokaletëenergjisëelektrike.Sasiaepërgjithshmeekonsumitnëkilovat-orë(kWh)përcaktohetnëbazëvjetore.Indeksiienergjisëllogaritetnëkëtëmënyrë:

Indeksi i energjisë =Energjia e përgjithshme që konsumojnë pajisjet (kWh)

Prodhimi i përgjithshëm i ujit dhe furnizimi i sistemit (m³)

Nukekzistonndonjëvlerëbazëeindeksittëenergjisëpasikjovlerëvaretngallojiiburimittëdisponueshëmtëujitnësisteminefurnizimitmeujëdhetopografiaeqytetit.Sistemetevendosuranëterrenkodrinor,qëfurnizojnëmeujëdukepërdorurvetëmstacionepompimi,dotëkenëvleramëtëlartatëindeksittëenergjisë.Gjithashtu,sistemetmerrjedhjetëshumtanërrjetdotëtregojnënjërritjetëprodhimitdhefurnizimitmeujë,dhe kështu, konsum më të madh të energjisë . Nga ana tjetër, indeksi i energjisë së një shoqërie ujësjellësi do të uletmeinstaliminepajisjevemëefikasetëpompimitdhememinimiziminerrjedhjevenërrjet.

PROGRAM

DANUBEWATER


Treguesi i kostos për njësi të energjisë elektrike UEC ($/kWh)

Kostojapërnjësieenergjisësëkonsumuarvaretngadisafaktorë,si:llojiikontratëspërtarifateenergjisëelektrike,faktorispecifikingarkesës(qëpasqyronorëtfaktiketëpunëspërsaitakontëpunuaritmeorartëplotë24orënëditë),sidhefaktorëtëtjerëqëndikojnëtekenergjia,si:gjobatosefaturimiikredivepërshkaktëkoeficientittëfuqisësëinstalimeveelektrike.Kostojapërnjësieenergjisëelektrikellogaritetbazuartekonsumiipërgjithshëmvjetorienergjisë(kw/vit)dheshumaepërgjithshmeefaturavetëenergjisë($/vit),qëmbledhshoqëria e ujësjellësit gjatë vitit .

PROGRAM

DANUBEWATER


FAzA 4 – IDENTIFIKIMI I MuNDËSIVE 5. PËR KuRSIMIN E ENERGJISË

Mbibazëneanalizëssëinformacionittëpërftuargjatëauditimittëefikasitetittëenergjisë,përfshirëkonkluzionetpërkushtetefunksionimitdhemirëmbajtjen,përcaktoninjëportofoltëprojektevetëmundshmeqëtëtrajtojnëgjithëmundësitëpërkursimineenergjisëdhekursimeekonomike,përfshirëmasatpërinvestimetëvogladerinëtëmëdha.Përprojekteqëkërkojnëinvestimemëtëmëdha,bënivlerësiminenormësfitim-kostodukeunisurnganjëanalizëeshlyerjessëinvestimitosenganjëanalizëehollësishmebazuartekvleraaktuale neto dhe jetëgjatësia e mallit të blerë, që do të shqyrtohet më pas këtu . Në përgjithësi, veprimet e identifikuaranëçdoprojektshërbejnëpërtëkontrolluardherriturefektshmërinëevariablaveqëndikojnëtekonsumidhekostojaeenergjisë.NëkëtëManual,masatpërkursimeklasifikohennëkëtogrupe:

MasatlidhurmetarifëneenergjisëXX

Masat për uljen e humbjeve në instalimet elektrike XX

MasatpërrritjeneefikasitetittëmotorëveXX

MasatpërrritjeneefikasitetittëpompaveXX

Humbja e presionit të lartësimit XX

ulja e rrjedhjeve XX

Përmirësimet operative XX

ZëvendësimiiburimittëfurnizimitmeenergjielektrikeXX

Mirëmbajtja XX

Nëseksioninvijuesjepetnjëpërshkrimihollësishëmiçdomasepërkursime,bazëssësajpërkatëseteknikedhekritereveqëjanëpërdorurpërzbatiminekëtyremasave.

MASAT LIDhuR ME TARIFËN E ENERGJISË 5.1

Optimizimi i tarifës së shërbimeve elektrike 5.1.1

Njëmundësimeintereskursiminësistemetepompimitështëgjetjaenjëtarifemëtëulëtteknjëshoqëritjetërqëfurnizonmeenergjielektrike.Përkëtë,ështëmerëndësiqëgjatëauditimittëenergjisëtëndërmerretnjëstudimistrukturëssëtarifave.

Tarifateenergjisëelektrikepërshoqëritëeujësjellëskanalizimevemundtëndryshojnësipasmarrëveshjevetëlidhurameshoqëritëefurnizimit.Përtëgjeturtarifënmëtëmirë,nëfillim,identifikonitarifatesecilitprejshërbimevetëshoqërisësëujësjellëskanalizimeve,sidhekërkesëndhekonsuminpërçdoshërbim.Mëtej,bëninjëvlerësimtëkursimevetëmundshmetëkostossëenergjisëelektrikemetarifatëndryshme.Krahasonishumatqëdotëpaguheshindukepërdorursecilëntarifë.Ështëmerëndësiqëtëmerrennëkonsideratëtëgjithëkostotlidhurmesecilinçmim.Përshembull,nësedotëkaloningafurnizimimevoltazhtëulëttekfurnizimimevoltazhmesatarosetëlartë,merrninëkonsideratëndryshiminetarifave,kostoteinvestimeveqëkërkohenpërtëblerëdheinstaluartransformatorëtelektrikë,sidhekostotlidhurmemirëmbajtjenekëtyretransformatorëve.

Kontrolli i kërkesës për elektricitet 5.1.2

Në disa vende, kostoja e elektricitetit ndryshon në varësi të momentit, gjatë ditës, kur përdoret elektriciteti . Llojiitarifësqëpërdoretrëndomnëkontratëneshërbimitpërsistemeteujësjellëskanalizimeve,merretnëkonsideratësitarifëpërorë.Nëkëtëllojtarifeekzistonnjëmomentqënjihetsikohaepikuttëkërkesave,kur,zakonisht,kostojapërnjësieenergjisëështëshumëmëelartësesagjatëpjesëstjetërtëditës.

PROGRAM

DANUBEWATER


Përshërbimetkukjotarifëpërdoretpërfurniziminmeelektricitet,krahasonialternativatpërzbatiminenjëmaseqëmenaxhonkonsuminkurkërkesaështënëpikunesaj.Kjonjihetsiskemëekontrollittëkërkesës,qëbazohette ulja e aktivitetit hidraulik, dhe rrjedhimisht, të ngarkesës së elektricitetit gjatë orëve të pikut . Si pasojë, ulet gjithëkostojaefurnizimitmeelektricitet.Kontrolliikërkesësmundtërealizohetpërmeskëtyre:

Modifikimittëproceduravetëpunëspëruljenekonsumitgjatëkohëssëpikuttëkërkesave.XX

InstalimittëkohëmatësavepërtëndaluarpajisjetëcaktuarapërparafillimittëkohëssëpikuttëXX

kërkesave,dhetëprogramevepërt’irivënënëpunënëfundtëpikuttëkërkesave.PërfshirjessënjësistemipërtëfikurautomatikishtpajisjetmepërmasaelektriketëkonsiderueshmemeXX

qëllim kontrollin e kërkesës së përgjithshme për energji për shërbime (kryesisht, gjatë orëve të pikut), pa ndikuartekparametrateprocesit,si:presioniosenivelitekrezervuaret.

MASAT PËR uLJEN E huMbJEVE NË INSTALIMET 5.2 ELEKTRIKE

Optimizimi i koeficientit të fuqisë 5.2.1

Objektiviikësajmaseështëeleminimiiproblemeveqëshkaktohenngakoeficientiiulëtifuqisë.Nësevleraështëmëpaksesa90përqind,përmirësonikoeficientinefuqisëmeqëllimmaksimalizminefuqisësënjësisë.

Gjendja e vërejtur gjatë auditimit

Koeficientiifuqisëtekpajisjetepompimitështëmëpaksesa0.90ose90përqind.

Masat e rekomanduara

Nësekoeficientiiulëtifuqisëshkaktohetnganjëmotorqëështëmbinormënosepunonkeq,zëvendësojenimenjëmotortërimeefikasitettëlartë,mekapacitetpuneprejafro75përqindtëngarkesëssëtij.

Pasitëjenëzgjidhurproblemetemotorave,kompensojenikoeficientinefuqisëmebazënekondensatorëvemeanë të këtyre veprimeve:

1. Matenikoeficientinefuqisë2. Propozoniinstaliminenjëbazekondensatorëshmeqëllimqëtëarrininjëkoeficienttëfuqisëprej0.973. Instalojinikondensatorëtepropozuarnëdrejtimtërrjedhjestekndezësiimotorit,nëmënyrëqëatotë

qëndrojnënëpunëvetëmkurmotoriështëindezur

MASAT PËR RRITJEN E EFIKASITETIT TË MOTORËVE5.3

Korrigjohen disbalancat e voltazhit 5.3.1

Gjendja e vërejtur gjatë auditimit

Motoripunonmeefikasitetnënatëoptimalpërshkaktënjëdisbalancetëvoltazhitgjatëfurnizimittëtijmeenergji elektrike .

Masat e rekomanduara

Nëvarësitëburimittëdisbalancëssëvoltazhit,veprimetqëduhenndërmarrë,janëdhënënëvijatëpërgjithshme tek Tabela 4 .

PROGRAM

DANUBEWATER


TABELA 4: VePRIMeT e ReKoMaNDuaRa PëR KoRRIgjIMIN e DISBaLaNCëS Së VoLTaZHIT TeK eLeKTRoMoToRëT

Burimi i disbalancës së voltazhit Veprime korrigjuese

Disbalancë e rrymës elektrike që kërkon motori, që sjellrënietëvoltazhitnëçdofazë,dheprandaj,ndodhdisbalancaevoltazhit.

Ndërmerrni rregullisht veprime për mirëmbajtjen e motorit . Nësedëmiështëipakthyeshëm,zëvendësojenimotorinme një që ka rendiment më të lartë .

Disbalancë e burimit të energjisë te shoqëria që bën furniziminmeenergji.

Kërkoniqëshoqëriaqëbënfurniziminmeenergji,tëndreqëproblemin .

Disbalancëeshkaktuarngavetëtransformatoriinënstacionit .

Ndërmerrni rregullisht veprime për mirëmbajtjen e transformatorit.Nësedëmiështëipakthyeshëm,zëvendësojenimenjëtransformatortërimehumbjetëvogla .

Disbalancë e shkaktuar nga ngarkesat jo të njëtrajtshme të punëssëtransformatorit.

Baraspeshoningarkesatepunëssëtransformatorit.

Bëhet zëvendësimi i elektromotorit me një motor me 5.3.2 rendiment të lartë

Nësemotoriprishetdheduhetriparuar,zëvendësojenimenjëmotormerendimenttëlartë.Këtamotorëndryshojnëngamotorëtstandardnëbazëtëkëtyrekarakteristikave:

JanëprejçelikumagnetikdhematerialiizoluestëcilësisësëparëXX

Zvogëlojnëhapësiratmidisçelikuttëbrendshëmdhetrashësivetëpjesëverrotulluese,qëzvogëlonXX

mundësinë për humbje të brendshmeRritin kalibrin e elementeve motorike XX

KanëventilatorëdhesistemeftohësemëefikaseXX

Bëhet zëvendësimi i grupit të motopompës 5.3.3

Kjomasërekomandohetkurefikasitetimekanikështëndjeshëmmëiulëtsesaaimëoptimali,dhemundësiapër kursimin e energjisë është mbi 20 për qind . Kursimet potenciale janë më të mëdha në rastin e pajisjeve tëdisponueshmenëtreg.Gjithashtu,ështëmerëndësiqëvleratrealedheparapraketëefikasitetittëelektromotorëve të shqyrtohen veçmas . Qasja e përgjithshme është se, nëse mundësia për përmirësimin e rendimentittëmotoritikalon5përqind,dukerriturkështukursimetpotenciale,motopompaduhetzëvendësuar.Përtërriturmundësitëesuksesitlidhurmeefikasitetineenergjisëdhekursimineenergjisë,zgjidhninjëpompëdukezbatuarkëtorekomandime:

Prurja (l/s)

Pompa A

Prurja (l/s)

Pompa B

0

8

16

24

32

40

48

56

64

72

80

200 40 60 80 100 120

100

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

8

16

24

32

40

48

56

64

72

80

200 40 60 80 100 120

100

20

30

40

50

60

70

80

90

100

FIGURA 19: KuRBaT TIPIKe Të Dy PoMPaVe Me oPeRaCIoN Të NDRySHëM H-Q

PROGRAM

DANUBEWATER


Mosllogarisnifaktorësigurieaspakrealistë,osetekkarakteristikat,mospërfshiniinformaciontëXX

papërshtatshëm .Nësepompadotëfunksionojënëmëshumësesanjëpikëtëlartësisësërrjedhjes,zgjidheniatënëXX

mënyrëqëtëdyjapikattëparaqesinnjë“efikasitetrealishttëlartë”.Figura19eilustronkëtërekomandimduke përdorur dy pompa me operacione të ndryshme H-Q . Pompa B ka kurbë të sheshtë dhe është e përshtatshmepërndryshimetëshpeshtanënivelindinamik,ndërsaPompaAdotëishtemëefavorshmekur niveli dinamik është më i qëndrueshëm .

Pasinstalimittëpompës,verifikonipikëneveprimitdhebënirregullimetenevojshme.

MASAT PËR RRITJEN E EFIKASITETIT TË POMPAVE5.4

bëhet përshtatja e pajisjeve të pompimit me kushtet reale të punës 5.4.1

Përcaktoni, të paktën, dy pika të kurbës lartësi-prurje, ku punon pajisja e pompimit . Bëni një vlerësim të karakteristikavetëpajisjessëinstaluarnëseiplotësonkushtetrealetëpunësqëkërkohen;përshembull,zvogëloninumrinecilindrave,axhustonishtytësit,ndryshonishtytësitosezëvendësojenipajisjenepompimit.Tabela5jepnjëlistëtëveprimevetëpërshtatshmeqëmundtëndërmerrenpërtërriturefikasitetinepompësnëbazëtëvëzhgimeve.

TABELA 5: VePRIMeT e ReKoMaNDuaRa PëR PëRSHTaTjeN e PajISjeVe Të PoMPIMIT Me KuSHTeT ReaLe Të PuNëS

Lloji i pompës Pozicioni i pikës së veprimit Veprime

Pompa vertikale shumëfazore

Mbi kurbën e pompës . Rritinifazatepompësderisakurbat’upërshtatetkushtevetëpunës.

Zëvendësojini shtytësit me shtytës të rinj me diametër më të madh .

Nën kurbën e pompës . Zvogëlojinifazatepompësderisakurbat’upërshtatetkushtevetëpunës.

Shkurtojini shtytësit me qëllim që kurba e pompës t’u përshtatet kushteve të punës .

Horizontale Mbi kurbën e pompës . Zëvendësojini shtytësit me shtytës të rinj me diametër më të madh .

Nën kurbën e pompës . Shkurtojini shtytësit me qëllim që kurba e pompës t’u përshtatet kushteve të punës .

Rregullohet pozicioni i shtytësit tek pompat me turbinë me 5.4.2 shtytës të hapur

Kjo matje aplikohet vetëm për pompa me turbinë me shtytës të hapur që kanë rendiment të ulët pune .

axhustoni boshtin me shtytësit tek pjesa me cilindra e pompës duke ngritur ose ulur boshtin me anë të dados së axhustimit . Figura 31 tregon vargun e shtytësve në trupin e cilindrave të pompës . Ky grup shtytësish është kalibruar meboshtin,sipasspecifikimevetëprodhuesit,nëkohëneinstalimit.Pozicionimiipapërshtatshëmishtytësvenëkohën e instalimit ose animi që ndodh natyrshëm me kalimin e kohës, do të ulin rendimentin e pompës .

Përaxhustimineboshtitnëpozicioninsipasprojektit,duhenndërmarrëkëtoveprime:

Hapi 1:Hiqenikapakunvertikaltëmotoritpërtëzbuluardadoneaxhustimit(shihFigurën21).

Hapi 2:Zbërthejenividhënesigurisëqënukelëdadontëlëvizë.

Hapi 3:Pasilirohetdadoja,lëvizeniderisatëmosembajëpeshëneboshtit.Nëkëtëmoment,shtrëngojenimedorëderisatëqëndrojëefiksuar,dhemëtej,matenigjatësinëeboshtitqëështëmbinivelinedados.

PROGRAM

DANUBEWATER


Hapi 4:Ngrijeniboshtindukeshtrënguardadoneaxhustimitderisatëarrijënëbuzënesipërmetëcilindrit.Bëni matjet përkatëse nga dadoja e axhustimit deri tek maja e boshtit . Largësia e matur është hapësira reale e përgjithshme e shtytësit mes trupit të cilindrave . Nëse largësia nuk përputhet me vlerën e dhënë nga prodhuesi, shtytësitjanëamortizuar.

Hapi 5: Lirojeni boshtin derisa shtytësit të arrijnë majën e cilindrit . Pas kësaj, shtrëngojeni dadon për ta axhustuar boshtinsipaslargësisësëspecifikuarngaprodhuesi,qëvaretngadiametriiboshtitdhelartësiahidraulike.

PËRMIRËSIME OPERATIVE 5.5

Instalimi i invertuesve të frekuencës 5.5.1

Përdorimi i elementeve motorike me shpejtësi të ndryshueshme në pajisjet e pompimit rekomandohet për sisteme në të cilat uji dërgohet drejtëpërsëdrejti në rrjetin e shpërndarjes, kërkesa për ujë është e ndryshueshme dhevlerësimikatreguarmundësitëmëdhapërkursimineenergjisë.Kjomasëkonsistonnëzbatiminenjësistemi kontrolli lartësi-prurje që përdor një element motorik elektronik me shpejtësi të ndryshueshme me qëllimkontrollimineshpejtësisësëelektromotorit.Ndërmerrnikëtoveprimepërzbatimineduhurtëkësajmasedhe për llogaritjen e kursimeve të mëpasshme:

Hapi 1: Zgjidhni një pajisje të përshtatshme dhe mbani parasysh konsumin e energjisë kur punon pa element motorikmefrekuencëvariabël.Gjithashtu,mbaniparasyshpresionetdheshkallëteprurjespër24orëdhemerrni shënim të dhënat e presionit në shkarkim (kg/cm2), prurjes (m3/s) dhe energjisë elektrike që kërkon motori(kW)nëorë(shihTabelën6).

TABELA 6: DIagRaMë MoDeL e KoNSuMIT Të eNeRgjISë

DataKoha

Orë: minuta:sekondë(të paktën, 24 orë)

Presioni (kg/cm2) Prurja (m3/s) Energjia elektrike (kw)

Boshti Dado e boshtit

Burimi: Byron Jackson,Manual për pompat me turbinë

Boshti

Vidhë sigurie

Rrota aktive

Kapakui sipërmi motorit

Cilindri

Hapësira mescilindrit dheshtytësit

FIGURA 20: PoMPa Me TuRBINë Me DIagRaMëN e SHTyTëSIT Të HaPuR

FIGURA 21: DIagRaMë e Një MoToRI Me BoSHT Të ZBRaZëT BaSHKëNgjITuR Me Një PoMPë Me TuRBINë

PROGRAM

DANUBEWATER


Hapi 2:Zgjidhnipresioninoptimaltëpunëspërçdosistemtëshpërndarjessëujitbazuartekkëto:

PresionioptimalipunësështëpresionimëiulëtmetëcilinmundtëpunojësistemipërtëofruarshërbimXX

nëçdopikëtërrjetit,dhezakonisht,ështëvleramëeulëteregjistruargjatëmonitorimit.Kjovlerëduhetverifikuarnëterrenosemenjëmodeltëstimulimithidraulikpërtëverifikuarsefurnizimimeujëvazhdonende deri në pikat më të larta të rrjetit .Nësepresioniminimaliregjistruargjatëmonitorimitështëimjaftueshëm,nëmënyrëqëujitëarrijënëXX

gjithë pikat e rrjetit, ai është presioni optimal i punës .Nësepresioniminimaliregjistruargjatëmonitorimitnukështëimjaftueshëm,nëmënyrëqëujitëarrijënëXX

gjithë pikat e rrjetit, presioni duhet të rritet derisa uji të arrijë në gjithë pikat e rrjetit .

Hapi 3: Llogarisni kursimin e energjisë në përputhje me këto:

Përsecilinngaregjistrimetepërftuaragjatëmonitorimit,llogarisniuljenepresionitnëshkarkimdukepërdorurkëtë ekuacion:

Nëse pop > pr � ∆pr = 0 .0

Nëse pop < pr � ∆pr = pr – pop

Ku : Pop - presioni optimal i punës (kg/cm2) Pr - presioni i regjistruar gjatë monitorimit (kg/cm2) Δpr-uljaepresionitnëregjistrinspecifik(kg/cm

2)

Përsecilinngaregjistrimetepërftuaragjatëmonitorimit,përdornikëtëekuacionpërtëllogariturkursiminefuqisëmeelementinmotorikmeshpejtësitëndryshueshmetëinstaluar,meqëllimqëpresionitëmbahetnënivelinoptimaltëpërftuargjatëfazëssëmëparshme:

∆Pe =∆Pr * Q * 9,81

ηem

Ku: ΔPe-energjiaelektrikeeruajtur(kW) ΔPr - ulja e presionit në shkarkim (mwc) Q - prurja (l/s) ηem-efikasitetielektromekanikigrupittëmotopompës(–)

energjinë e ruajtur llogariteni duke përdorur këtë ekuacion:

( )( )∑

=−

− −*∆+∆

=∆nlm

iirir

ieie hhPP

E2

1,,1,,

2

Ku: ΔE-energjiaeruajturgjatëperiudhëssëmonitorimit(24orë)(kWh) ΔPe,i-energjiaelektrikeeruajturnëregjistëri(kW) hr,I - koha në regjistër i (h) nim - numri i regjistrave në kohën e monitorimit h - orë ose periudhë kohore gjatë monitorimit (h)

Pasitëbëhetvlerësimiikursimittëenergjisëelektrike,llogarisnisasinëeinvestimittënevojshëmpërzbatiminekësaj mase për kursime dhe vlerësimin ekonomik të projektit .

PROGRAM

DANUBEWATER


FAzA 5 – VLERËSIMI I MASAVE PËR 6. KuRSIME

Pasidentifikimittëpropozimevepërkursimineenergjisë,specifikimetdheaktivitetetpërndryshiminepajisjeve,përfshirëkoeficientëterinjtëpunëssëdobishme,humbjetdhebalancimineenergjisë,duhenvlerësuarsërishmeqëllimpërcaktiminekursimittëmundshëmqëpritetpaszbatimittëplanit.VlerësimiiriduhetbërësipasprocesitqëpërshkruhetnëKapitullin4tëkëtijManuali,dukepërditësuarosezëvendësuartëdhënatpërpajisjendhe duke përmirësuar kushtet e punës .

Nëbazëtëvlerësimevetëmotorit,përcjellësveelektrikëdhespecifikimevetëpropozuara,dhedukesupozuarsepompadotëpunojënëgamëneefikasitetittëkurbëslartësi-prurje,mundtëllogaritetnjëbilanctjetëripritshëmienergjisëqëtëpasqyrojëfunksioniminepompëspasmasavetëpropozuarapërrealiziminekursimit.Kjollogaritje bëhet në të njëjtën mënyrë siç përshkruhet në Kapitullin 4 të këtij Manuali . Në këtë rast, bilanci i pritshëmilustronpërqindjenekursimitqëdotërealizohetpaszbatimittëmasave.Kursimiienergjisënëbilancin e pritshëm të energjisë llogaritet duke përdorur kostot e përgjithshme të elektricitetit, dhe vlerësohet në bazëtëkëtyretermave:

Kostoja për njësi e energjisë elektrike (UEC)–kostojaepërgjithshmeeenergjisëelektrikepërftohetnënjësitëmonedhësvendaseose($/kWh).

Kursimi i drejtëpërdrejtë – kursimi i pritshëm gjatë uljes së humbjeve të energjisë nga bilanci i ri i energjisë, dukezbatuarmasatpërkursimeqësugjerohenpërçdosistempompimi.Kursimingabilanciipritshëmienergjisëshprehetpërvit(kWh).Shumaepërgjithshmeekursimitpërftohetdukeshumëzuarenergjinëekursyer me koston e energjisë .

Kursimet e tjera–kursimeqëvlerësohennëbazëtëoptimizimittëkoeficientittëfuqisëdheinstalimittëbazëssë kondensatorëve, gjë që ul humbjet te kondensatorët dhe elementet e tjerë të sistemit elektrik .

Sidoqoftë,kuraktivitetetmefaktorëfuqietëulëtrezultojnënëvënienegjobavengafurnizuesiielektricitetit,këtogjobamundt’ishtohenkësajshifrenëvitinefundittëaktivitetit.

Kursimet gjithsej – shuma e kursimeve të drejtëpërdrejta dhe kursimeve të tjera

Kursime gjithsej (Seco) = kursime të drejtëpërdrejta + kursime të tjera

Meqenësepropozimetpërkursimepërfshijnëblerjetëpajisjeve,materialevedhefuqitjetërpunëtore,nëllogaritjet tuaja mbani parasysh investimet përkatëse për çdo sistem pompimi . Në llogaritjet e investimeve duhettëmerrennëkonsideratëgjithëkostoteplanitpërkursimineenergjisë,dukeezbërthyerçdoelementtëpropozuarnëblerje,intalimdhefuqipunëtore.

Analiza e normës së shlyerjes së investimit 6.1.1

Sëfundi,nëplaninepropozuarpërkursimineenergjisëduhetbërëanalizaenormëssëshlyerjessëinvestimit.Llogarisni periudhën e dukshme të shlyerjes duke përdorur këtë ekuacion:

nri =Imae

Seco

Ku: nri - periudha e shlyerjes (vite) Imae-investimetepërgjithshmepërrealiziminepropozimevepërkursime,nëdollarëosemonedhëvendase Seco - kursimet e përgjithshme ekonomike, në dollarë ose monedhë vendase, në vit

PROGRAM

DANUBEWATER


Pas llogaritjes së kursimeve dhe normës së shlyerjes së investimit, përgatisni një përmbledhje të masave të përgjithshme të pranuara për kursimin e energjisë ose të masave për investime për ristrukturimin e shpejtë dhe nëperiudhëafatgjatë(shihTabelën7përnjëtabelëmodel).

TABELA 7: PëRMBLeDHje e MoDeLIT Të KuRSIMeVe Të eNeRgjISë

Përshkrimi i masës për kursime

Konsumi faktik Kursime (1)%

(2)Investimi

(3)Vitet e

shlyerjes (4)

Energjia kWh/vit

Fatura e energjisë

$/vit

Energjia kWh/vit

Fatura e pritshme

$/vit

KuRSIMe gjITHSej (5)

Legjenda:(1) Kursimetvjetorepërenergjinëdhekostotlidhurmeçdomasëpërkursimeqërezultojnëngambledhja

e kursimeve ekonomike dhe energjisë të çdo sistemi pompimi dhe pjesës tjetër të pajisjeve, ku aplikohet çdo masë .

(2) Përqindja e kursimeve sipas llojit të masës, që llogaritet duke pjesëtuar kursimet vjetore të energjisë me konsumin vjetor për çdo masë .

(3) Kostoja e përgjithshme paraprake e investimeve për çdo masë .(4) Koha e pritshme e kthimit të dukshëm të investimit, ose shlyerjes, që llogaritet duke pjesëtuar vlerën e

investimit me kursimin vjetor të kostos së energjisë në vite .(5) Kursimetdhepërqindjetepërgjithshmetëpërftuarangambledhjaegjithëmasaveosesipasllojittë

masave, për të bërë dallimin e masave për kursimin e energjisë nga kursimet e energjisë që bëhen gjatë aktivitetit hidraulik .

RAPORTI I AuDITIMIT TË ENERGJISË6.2 Etapaefunditeauditimittëefikasitetittëenergjisëështëpërgatitjaenjëraportiqëduhettëpërmbajëkomentetdhepërfundimeteauditimit,dukeevënëtheksintekmundësitëpërkursimenëenergjidheveprimetenevojshmepërrealiziminetyre.Kyseksionjepnjëpërshkrimtëinformacionittënevojshëmpërnjëraporttëmirë.

Përmbledhje ekzekutive 6.2.1

Përmbledhjaekzekutivebëntëmundurqëdrejtuesitelartëtëshoqërisësëujësjellëskanalizimevetëmarrinnëkonsideratëdhetëanalizojnërezultateterëndësishmetëauditimit,sidhetëkenënjëidelidhurmekostotdhedobitëerekomandimeve.Normalisht,përmbledhjaekzekutiveështëdyderipesëfaqeegjatë,dheduhettëpërmbajë këto komponente:

Kursimet e kostove dhe kursimet e energjisë të të gjithë sistemeve të pompimit dhe pajisjeve ku mund të XX

aplikohetmasa,qëpërfshijnëkompresorët,sistemetendriçimitdhepajisjetëtjerapërkatësePërqindja e kursimeve sipas masës (që llogaritet duke pjesëtuar kursimet vjetore të energjisë me XX

konsumin vjetor për çdo masë)Kostoja e investimit për çdo masë XX

Leverdishmëria e investimeve përcjellë nga të paktën një kohë shlyerjeje e dukshme e kthimit të investimit XX

(që del duke pjesëtuar vlerën e investimit me kursimet vjetore të kostos)Kursimi i përgjithshëm ekonomik i energjisë dhe përqindjet e tij, gjë që shërben për të bërë dallimin mes XX

kursimevetëtjeratërealizuaramemasatëpranuaradhekursimeveqëburojnëngaaktivitetihidraulikTabela përmbledhëse XX

PROGRAM

DANUBEWATER


Përshkrimi i vlerësimit të shërbimeve 6.2.2

Nëkohëneauditimitduhetbërënjëvlerësimigjendjessëinstalimevetëshoqërisësëujësjellëskanalizimeve,iciliduhettëpërmbajënjëpërmbledhjetëkëtyretëdhënavebazë:

Të dhëna të përgjithshme për instalimet elektromekanike (pajisjet dhe kushtet)XX

VështrimipërgjithshëmisistemittëprodhimitdheshpërndarjessëujittëpijshëmdhekanalizimeveXX

(marrjadheshpërndarjet:rezervuarpusi,sistemikombinuaripusitdheburimevetëtjeraetj.)

Analiza e konsumit të energjisë 6.2.3

Paraqisnitëdhënat,qëjanëmbledhurdheanalizuar,lidhurmekonsumineenergjisënëgjithëimpiantet.Përshkrimiisituatëssëenergjisëduhetshoqëruarmegrafikëpërnjëperceptimmëtëmirëdhenëtëduhenpërfshirëkëto:

Konsumiienergjisënëvit,përfshirëkërkesënpërenergjielektrikengagjithëimpiantetdheshërbimeteXX

kontraktuara nga shoqëria TarifateelektricitetitXX

Bilanci i përgjithshëm i energjisë së shoqërisë së ujësjellësit XX

Ndryshimet mujore në konsumin e energjisë dhe kostot e prodhimit XX

ListaetreguesvetëzbatueshëmnëbazëtërezultatevetëanalizësXX

Rekomandimet lidhur me masat për kursime dhe kostot e tyre 6.2.4

Paraqisni një vlerësim të përgjithshëm të kushteve të sistemeve elektromekanike të shoqërisë dhe të vëzhgimevetëauditimittëpajisjeve.Shënoniçdoproblemqëkonstatohetlidhurmeinstalimetdhemirëmbajtjen.Mëtej,rekomandonimasapërkursimindukepërdorurkëtopikareferimi:

RekomandimXX – Bëni përshkrime të qarta dhe të përmbledhura të veprimeve që duhen ndërmarrë për realiziminekursimevetëpritshme.Vlerësimi i kursimeveXX –Bëninjëpërshkrimtëhamendësivedhellogaritjevetëbërameqëllimrealiziminemundësive për kursimet e pritshme .Vlerësimi i investimeveXX –Jepninjëshpjegimtëhamendësivedhellogaritjevetëbërameqëllimrealizimineinvestimevetënevojshmepërzbatiminerekomandimit.Analiza financiareXX –Jepninjëshpjegimseplaniështëileverdishshëm;përfshiniperiudhëneshlyerjessëinvestimit dhe, sipas rastit, përdorni metoda të vlerës aktuale neto dhe të normës së brendshme të kthimit .

PROGRAM

DANUBEWATER


FAzA 6 – hARTIMI DhE zbATIMI I 7. PLANIT TË VEPRIMIT

Paspërfundimittëauditimittëenergjisë,tanishoqëriaeujësjellëskanalizimeveështëegatshmetëbëjënjëplanpërpërmirësimineperformancëssëenergjisë.Shoqëritëesuksesshmetëujësjellëskanalizimevepërdorinnjë plan veprimi të hollësishëm për të siguruar një proces sistematik që përditësohet rregullisht, shpeshherë nëbazëvjetore,meqëllimqëtëpasqyrojëarritjetefundit,ndryshimetnëperformancëdhendryshimineprioriteteve.Ndërsa,shpeshherë,objektividheshkallaeplanittëveprimitvarenngamasatpërefikasitetineenergjisëtëvlerësuaragjatëauditimittëenergjisë,trekomponentekryesorepërbëjnëpikënisjenbazëpërhartimineplanit:projektetzbatuese,aktivitetetdherrugamerëndësivendimtare,sidheplanifinanciar.

PROJEKTET zbATuESE 7.1 Objektiiprojektitpërefikasitetineenergjisëvaretngamasatpërkursime,qëpërcaktuaramëparëgjatëauditimittëenergjisë.Normalisht,njëprojektinxhinjerikzbërthehetnëfazatehartimitdhendërtimit.Rezultatetpërfundimtaretëprojektitzbatuesjanëdizenjot,dokumentetteknikedhegjithëdokumentacionitjetëriprojektimitinevojshëmpërzbatimineprojektit.

AKTIVITETET DhE RRuGA ME RËNDËSI VENDIMTARE 7.2 Ekzistojnënjënumërqasjeshpërmenaxhimineaktivitetevetëprojektit,përfshirëqasjetfleksibël,ndëraktive,gradualedhemefaza.Pavarësishtngametodologjiaepërdorur,objektivatepërgjithshmetëprojektit,afatidhekostoja, si dhe rolet dhe përgjegjësitë e gjithë pjesëmarrësve dhe palëve të interesuara duhen shqyrtuar me kujdes .

Rrugamerëndësivendimtareeprojektitpërfshinmetodëneplanifikimitdhemenaxhimitqëevëtheksinqartëtekburimet(fizikedhenjerëzore)tënevojshmepërkryerjenedetyravetëprojektitmeqëllimefikasitetineenergjisë.Objektiviështëqëtërritenritmetepërfundimittëprojektittënjëshoqërie.Identifikohenkufizimetesistemitdheburimetpërçdoprojekt.Përtëpunuarbrendakufizimevekohore,detyravepërrrugënmerëndësivendimtareujepetpërparësimbigjithëveprimtaritëetjera.Nëfund,projektetplanifikohendhemenaxhohenme qëllim që burimet të jenë gati kur të nisin detyrat për rrugën me rëndësi vendimtare, duke nënrenditur gjithë veprimtaritë e tjera .

Pavarësisht nga lloji i projektit, plani i projektit duhet t’i nënshtrohet balancimit të burimeve dhe radha më e gjatëedetyravemeburimetëkufizuaraduhetidentifikuarsirrugamerëndësivendimtare.Nëmjedisetmeshumëprojekte,balancimiiburimeveduhetbërëpërprojektetendryshme.Sidoqoftë,shpeshherë,mjaftontëidentifikohet(ose,thjesht,tëzgjidhet)njëburimivetëm“daulle”—njëburimqëvepronsikufizuesnëprojektetendryshme—dheprojektettëshpërndahennëkohënëbazëtëdisponueshmërisësëatijburimitëvetëm.

Pas përcaktimit të të gjithë veprimtarive dhe rrugës me rëndësi vendimtare për çdo projekt të të gjithë masave përkursimineenergjisë,mundtëhartohetplaniiveprimitpërefikasitetineenergjisëdukeiparashtruarveprimtaritë e miratuara në një përmbledhje .

Përqëllimetëkësajpërmbledhjeje,bëniklasifikimindhekategorizimineveprimtarive,masavedheprojektevepërefikasitetineenergjisënëkëtokategori:

VeprimestrukturorenëperiudhëafatshkurtërmepakosepainvestimeXX

VeprimestrukturorenëperiudhëafatshkurtërmeinvestimeXX

ProjektenëperiudhëafatshkurtërmepakosepainvestimeXX

ProjektenëperiudhëafatshkurtërmeinvestimeXX

ProjektenëperiudhëafatmesmemeinvestimeXX

ProjektenëperiudhëafatgjatëmeinvestimeXX

PROGRAM

DANUBEWATER


PLANI I FINANcIMIT 7.3 Nëpërgjithësi,planiifinancimitpërefikasitetineenergjisëështëbuxhetipërinvestimetlidhurmemasatpërrealiziminekursimit.Kyplanbënshpërndarjeneinvestimevetëardhshmedhetëtëardhuravepërllojetëndryshmeshpenzimesh,si:blerjepajisjeshdheveprimtariinstalimidhendërtimi,tënevojshmepërzbatiminemasavepërrealiziminekursimit.Nëkuadërtëkëtijplanifinancoheninvestimetnëaseteoseprojektetëndryshme që, në të ardhmen, pritet të gjenerojnë të ardhura, duke kursyer kostot e energjisë .

Zakonisht,planiifinancimitmerrnëkonsideratëmjetetmeanëtëtëcilavedotëpërftohenmjetetmonetarepërmbulimineinvestimeve,përshembull,dukepërdorurmjetetmonetaretëkursyerapërmeszbatimittëprojektevepërefikasitetineenergjisë.Njëplanfinancimiduhettëzbatojëgjithëmasatepërcaktuarapërrealiziminekursimitpërefikasitetineenergjisëpërmesnjëformatitëngjashëmmeplanineveprimit,dukepërdorurtënjëjtinllojdheklasifikimtëveprimtarive,masavedheprojektevepërefikasitetineenergjisë,nëmënyrëqëplaniiveprimitdheplaniifinancimittëmundtëkonsiderohensëbashkusinjëetërë.Përkëtë,shumaemjetevemonetaretënevojshmepërtëmbuluarnjëveprimspecifikduhetshënuarnëafatineplanittëveprimitpërefikasitetineenergjisë.

PROGRAM

DANUBEWATER

PRogRaM PëR RRITjeNe KaPaCITeTeVe

EFIKASITETI I ENERGJISË TE ShËRbIMET E uJËSJELLËS KANALIzIMEVE

www .danube-water-program .org

Project contact

[email protected] .danube-water-program .org

Documents

EFIKASITETI I ENERGJISË TE ShËRbIMET E uJËSJELLËS