EFT Yapı EndüstriEFT Construction Group

M.Furkan Köksal

Haziran 2011June 2011

İNŞAAT SEKTÖRÜ: MAKRO BAKIŞ

Construction: Macro Outlook

İnşaat sektörü büyüme hızı,bir önceki yılın aynı dönemine göre

GSYH % 8,9 YoY 4Q 2010 % %9,2

Sektörel Büyüme Hızları

İnşaat; 17,1%

-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

2009 3,6% -6,9% -16,1% -8,6% -7,2%

2010 1,6% 12,9% 17,1% 11,5% 10,5%

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

GSYH ve İnşaat Yıllık Büyüme hızları

İnşaat sektörü büyüme hızı 4Q 2010 %17,5

-3

,4

6,8

-5,7

6,2

5,3

9,4

8,4

6,9

4,7

0,7

-4,7

8,9

-3,1

4,9

13,9

7,8

14,1

9,3

18,5

5,7

-8,1

17,1

-16,

1

-17,

4

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

2519

99

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

GSYH Gelişme hızı % İnşaat Gelişme hızı %

İnşaat Sektörü Gelişme Hızı ve GSYH İçindeki Payı

5,6%

18,50%

5,70%8,10%

17,10%21,50%

-16,10%-20,0%

-15,0%

-10,0%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

2005 2006 2007 2008 2009 2010

İnşaat sektörü GSYH içindeki payı İnşaat sektörü gelişme hızı

GSYH İçindeki İnşaat kalemi, sabit fiyatlarla, milyon TL

GSYH İnşaat, sabit fiyatlarla

Ara.10, 1.604.774

Eyl.07, 1.705.169

1.000.000

1.200.000

1.400.000

1.600.000

1.800.000

Mar

.05

Ara.

05

Eyl.0

6

Haz

.07

Mar

.08

Ara.

08

Eyl.0

9

Haz

.10

Görüldüğü gibi sektör halen 2008 küresel finans krizi öncesi seviyesinin altında bir katma değer üretiyor. Bu da bize sektördeki büyüme potansiyelinin hala var olduğunu gösteriyor.

İnşaat sektörü istihdamının toplam istihdam içindeki payı

İnşaat sektörü istihdamı %

Ara.105,72%

4,00%

4,50%

5,00%

5,50%

6,00%

6,50%

7,00%O

ca

.05

Ma

y.0

5

Eyl.0

5

Oca

.06

Ma

y.0

6

Eyl.0

6

Oca

.07

Ma

y.0

7

Eyl.0

7

Oca

.08

Ma

y.0

8

Eyl.0

8

Oca

.09

Ma

y.0

9

Eyl.0

9

Oca

.10

Ma

y.1

0

Eyl.1

0

Sektörde istihdam yaklaşık 1,3 milyon kişi

İnşaat sektörü temel göstergeleri

Altyapı

Kamu ve Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımları

Kamunun Sabit Sermaye Yatırımları

Bina

Özel Sektör Sabit Sermaye Yatırımları

Yapı Ruhsatları ve Yapı kullanım izinleri

Konut

Konut fiyatları

Konut satış trendleri – Konut satış sayıları

Konut kredileri ve ortalama konut kredisi faizleri

Konut sahipliği

Altyapı yatırımlarının seyri, TÜİK

18.444

22.184 23.597

18.890

16.843

12.334

9.534 8.574

-

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 3Q

Mily

on T

L

Altyapı yatırımlarının gelişimi

Kamu – Özel Sabit Sermaye Yatırımları

Kamu SSY İnşaat Makine Teçhizat Özel SSY İnşaat Makine Teçhizat

2003 15.361.124 11.651.822 3.709.302 62.005.348 23.512.197 38.493.150 2004 16.339.107 12.468.784 3.870.323 97.377.460 33.945.840 63.431.620 2005 21.410.353 16.363.747 5.046.606 115.064.780 38.875.118 76.189.662 2006 25.745.599 21.193.675 4.551.924 143.299.094 51.119.375 92.179.719 2007 28.674.617 23.705.041 4.969.576 151.923.699 58.956.908 92.966.791 2008 36.725.065 30.071.435 6.653.630 152.369.266 60.221.605 92.147.661 2009 34.781.626 28.812.003 5.969.623 125.893.119 45.230.318 80.662.801 2010 42.558.113 36.131.641 6.426.472 164.321.462 55.494.980 108.826.482

Değer, cari fiyatlarla, Bin TL.

Toplam İnşaat Yatırımları

Toplam İnşaat Yatırımları, Bin TL

46.414.624

55.238.865

72.313.050

82.661.949 90.293.040

35.164.019

74.042.321

91.626.622

-

10.000.000

20.000.000

30.000.000

40.000.000

50.000.000

60.000.000

70.000.000

80.000.000

90.000.000

100.000.000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

SSY İçinde Kamu-Özel İnşaat Yatırımları

24.408.068

23.037.862 24.092.887

20.087.805

21.582.962

25.021.508

22.874.355 20.814.215

18.874.674 18.523.494 17.473.246

19.170.907

-

5.000.000

10.000.000

15.000.000

20.000.000

25.000.000

Mar

.08

Haz

.08

Eyl.0

8

Ara.

08

Mar

.09

Haz

.09

Eyl.0

9

Ara.

09

Mar

.10

Haz

.10

Eyl.1

0

Ara.

10

Kamu sektörü Özel sektör Toplam

SSY: Sabit Sermaye Yatırımları

Kamu ve Özel sektör SSY’nın GSYH içindeki payları,

sabit fiyatlarla, %.

0,0%

4,0%

8,0%

12,0%

16,0%

20,0%

24,0%

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Kamu SSY GSYH'deki Payı Özel SSY GSYH'deki Payı

Özel SSY Özel SSY İnşaat Makine Teçhizat

2003 62.005.348 23.512.197 38.493.150 2004 97.377.460 33.945.840 63.431.620 2005 115.064.780 38.875.118 76.189.662 2006 143.299.094 51.119.375 92.179.719 2007 151.923.699 58.956.908 92.966.791 2008 152.369.266 60.221.605 92.147.661 2009 125.893.119 45.230.318 80.662.801 2010 164.321.462 55.494.980 108.826.482

İnşaat Makine Teçhizat

2003 38% 62%

2004 35% 65%2005 34% 66%

2006 36% 64%2007 39% 61%

2008 40% 60%2009 36% 64%

2010 34% 66%

Özel sektör sabit sermaye yatırımları, cari değeri Bin TL.

Yapı ruhsatları

Yapı ruhsatlarına göre konut inşaatları (2002-2010), TÜİK

Yıl Bina sayısı Daire Sayısı Yüzölçüm (m²) Ortalama daire alanı m² Değer2002 36.973 161.431 25.461.564 158 6.269.821.817 2003 45.711 202.237 32.511.687 161 9.666.981.664 2004 62.142 323.927 51.080.151 158 17.586.264.682 2005 99.220 545.336 82.297.998 151 31.363.771.785 2006 99.451 597.786 92.941.776 155 42.522.195.384 2007 91.610 581.029 89.807.200 155 44.888.282.041 2008 81.003 501.005 74.340.807 148 42.492.549.305 2009 77.592 516.229 77.912.168 151 42.317.181.296 2010 110.092 817.092 125.345.494 153 72.886.768.994

Konut İnşaatları Gelişme Hızı (ruhsata göre m2 bazında), TUİK.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

27,7%

57,1% 61,1%

12,9%

-3,4%-17,2%

4,8%

60,9%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Yapı ruhsatıYapı kullanım izinleri

Çeyreklik dönem, daire sayısı

DÖNEMLER

YAPI RUHSATI DAİRE SAYISI

YAPI KULLANI M İZİ N BELGESİ DAİ RE SAYI SI

2009Q1 134.379 111.588 2009Q2 109.978 111.956 2009Q3 107.719 76.190 2009Q4 155.958 98.877 2010Q1 131.352 74.730 2010Q2 183.884 79.298 2010Q3 161.154 88.271 2010Q4 340.702 107.741

Mevcut stoklara yönelik talep istenen düzeyde gerçekleşmediğinden yapı ruhsatlarındaki artış oranları yapı kullanım izinlerine yansımamaktadır.

Yapı kullanım izinlerine göre

Yıl Yapı sayısı Daire sayısı Yüzölçüm (m2)Yüzölçüm yıllık bazda değişim

Değer

2002 55.793 166.318 23.456.647 5.637.568.831

2003 51.761 162.776 23.468.610 0,1% 6.802.434.621

2004 34.044 160.116 22.666.478 -3,4% 7.446.102.429

2005 52.372 249.336 36.365.523 60,4% 13.201.917.703

2006 61.860 294.269 42.497.967 16,9% 18.576.043.990

2007 56.410 324.120 46.868.811 10,3% 22.441.697.453

2008 63.851 356.358 51.930.814 10,8% 28.861.969.817

2009 66.450 398.611 58.839.589 13,3% 30.867.126.598

2010 55.652 350.040 51.485.229 -12,5% 29.034.627.075

Konut inşaatlarının toplam bina inşaatları içindeki payı

Yıl Konut-Yüzölçüm (m2) Toplam -Yüzölçüm (m2) Pay

2005 82.297.998 106.420.000 77,3%

2006 92.941.776 122.910.000 75,6%

2007 89.807.200 124.132.360 72,3%

2008 74.340.807 103.846.233 71,6%

2009 77.912.168 98.919.202 78,8%

2010 125.345.494 160.887.534 77,9%

Konut inşaatlarının toplam bina inşaatları içindeki payı( Yapı ruhsatlarına göre, %).

Bina (konut) maliyet endeksi ve yapı (konut) ruhsatı, 4 çeyreklik ortalamalara göre, %

değişim.

-10,0%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%2007Q

1

2007Q

2

2007Q

3

2007Q

4

2008Q

1

2008Q

2

2008Q

3

2008Q

4

2009Q

1

2009Q

2

2009Q

3

2009Q

4

2010Q

1

2010Q

2

2010Q

3

2010Q

4

konut maliyeti ortalama % konut ruhsatı ortalama %

Yapı ruhsatları (yüzölçüm,m2) ile GSYH İnşaat kalemi arasındaki ilişki,

(Bir önceki yılın aynı dönemine göre)

-40%

-15%

10%

35%

60%

85%

2004Q

2

2005Q

2

2006Q

2

2007Q

2

2008Q

2

2009Q

2

2010Q

2

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

YapıRuhsatıM2 - %GSYH_İnşaat - % R2 = 0,4346

-25,0%

-12,5%

0,0%

12,5%

25,0%

-50,0% 0,0% 50,0% 100,0% 150,0%

Series1

Linear(Series1)

Yapı ruhsatları (yüzölçüm,m2) ile GSYH İnşaat kalemi arasındaki ilişki, Yıllık (YoY)

R2 = 0,6949

-8,0%

-6,0%

-4,0%

-2,0%

0,0%

2,0%

4,0%

6,0%

-10,0% 0,0% 10,0% 20,0%

Series1

Linear(Series1)

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

2004

Q2

2005

Q2

2006

Q2

2007

Q2

2008

Q2

2009

Q2

-7%

-5%

-3%

-1%

1%

3%

5%

YapıRuhsatıM2_T - %GSYH_İnşaat _T- %

Konut fiyatları endeksi

2009Q1 85,3 83,4

2009Q2 88,7 85,8

2009Q3 90,8 87,5

2009Q4 91,1 88,4

2010Q1 92,0 89,9

2010Q2 92,1 91,2

2010Q3 92,6 91,7

2010Q4 93,5 93,3

2011Q1 95,2 95,0

Dönem Türkiye İstanbul 2011Q1 95,0

82,0

84,0

86,0

88,0

90,0

92,0

94,0

96,0

2009

Q1

2009

Q2

2009

Q3

2009

Q4

2010

Q1

2010

Q2

2010

Q3

2010

Q4

2011

Q1

Türkiye

İstanbul

Konut fiyatları endeksi 2007 = 100, veriler çeyrek dönemin son ayı itibarıyla.

Kaynak: REIDIN Garanti Mortgage Emlak Endeksi

Konut Satışları

Dönemler Türkiye Geneli Konut Satış Sayıları

20081Q 112.168 20082Q 113.088 20083Q 109.333 20084Q 92.516 20091Q 108.861 20092Q 194.743 20093Q 111.913 20094Q 116.229 20101Q 85.857 20102Q 90.270 20103Q 83.697 20104Q 97.517 20111Q 91.071

Türkiye Geneli Konut Satış Sayıları

112.

168

113.

088

109.

333

92.5

16

108.

861

111.

913

116.

229

85.8

57

90.2

70

83.6

97

91.0

71

97.5

17

194.

743

50.000

100.000

150.000

200.000

2008

1Q

2008

2Q

2008

3Q

2008

4Q

2009

1Q

2009

2Q

2009

3Q

2009

4Q

2010

1Q

2010

2Q

2010

3Q

2010

4Q

2011

1Q

Kaynak: TÜİK

Konut satış sayıları değişim oranları, %

Konut satış sayısı % değişim, bir önceki döneme göre

2011Q1-6,6%

-60,0%

-40,0%

-20,0%

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

2008

Q2

2008

Q3

2008

Q4

2009

Q1

2009

Q2

2009

Q3

2009

Q4

2010

Q1

2010

Q2

2010

Q3

2010

Q4

2011

Q1

Konut satış sayısı % değişim, bir önceki yılın aynı dönemine göre

2011Q16,07%

-60,0%

-40,0%

-20,0%

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

2009

Q1

2009

Q2

2009

Q3

2009

Q4

2010

Q1

2010

Q2

2010

Q3

2010

Q4

2011

Q1

Konut satın alma eğilimiKRİZ SONRASI EN YÜKSEK SEVİYEDE

Dönem

Konut satın alma eğilimi

Mar.07 8,2 Haz.07 9,5 Eyl.07 7,2 Ara.07 6,3 Mar.08 7,7 Haz.08 8,7 Eyl.08 8,4 Ara.08 8,6 Mar.09 7,5 Haz.09 9,3 Eyl.09 7,1 Ara.09 8,0 Mar.10 9,3 Haz.10 8,3 Eyl.10 9,0 Ara.10 7,5 Mar.11 10,1

Konut satın alma eğilimi

Mar.11 10,1

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

11,0

Mar.

07

Haz.

07

Eyl.07

Ara

.07

Mar.

08

Haz.

08

Eyl.08

Ara

.08

Mar.

09

Haz.

09

Eyl.09

Ara

.09

Mar.

10

Haz.

10

Eyl.10

Ara

.10

Mar.

11

TCMB tüketici güven endeksi, konut satın alma eğilimi endeksi, TCMB.

Konut satın alma eğilimi

Gelecekte K onut Satın Alma Eğilimi

Kaynak: IngBank Mortgage Barometre, Bilgi Üniversitesi, Ipsos Araştırma

Krediler, milyar TL, BDDK

Milyar TLKonut Kredileri % pay Milyar TL

Konut Kredileri % pay

2007Q2 25,5 53,6 47% 222,6 11%

2007Q3 28,2 59,2 48% 234,4 12%

2007Q4 30,8 65,6 47% 254,2 12%

2008Q1 33,9 71,4 47% 283,2 12%

2008Q2 36,2 77,0 47% 305,9 12%

2008Q3 38,0 82,8 46% 326,0 12%

2008Q4 37,5 81,2 46% 331,9 11%

2009Q1 37,3 80,5 46% 327,7 11%

2009Q2 38,5 83,2 46% 330,6 12%

2009Q3 39,5 85,0 46% 328,1 12%

2009Q4 42,3 89,9 47% 346,0 12%

2010Q1 45,1 95,9 47% 366,8 12%

2010Q2 48,9 104,9 47% 397,4 12%

2010Q3 51,7 112,7 46% 417,5 12%

2010Q4 57,4 125,0 46% 468,0 12%2011Q1 61,3 134,5 46% 496,5 12%

Tüketici Kredileri (milyar TL) Krediler (milyar TL)Dönem

Konut Kredileri

(milyar TL)

Konut kredisi aylık faiz oranı

Konut Kredisi Aylık Faiz Oranı

A ra.10 0,80

May.11 0,86

0,78

0,98

1,18

1,38

1,58

1,78

1,98 O

ca.0

8

Nis

.08

Tem

.08

Eki.08

Oca

.09

Nis

.09

Tem

.09

Eki.09

Oca

.10

Nis

.10

Tem

.10

Eki.10

Oca

.11

Nis

.11

Bankalarca TL Üzerinden Açılan Kredilere Uygulanan Ağırlıklı Ortalama Aylık Faiz Oranları, TCMB

Konut sahipliği, Türkiye ve ABD

Konut sahipliği

68,3%

73,0%72,5%

68,6%

200864,7%

69,2%

70,0%72,0%

60,0%

62,0%

64,0%

66,0%

68,0%

70,0%

72,0%

74,0%

2000

200

2

200

3

2004

2005

2006

200

7

200

8

Homeownership rates US

200469,2%

201066,5%

63,0%

64,0%

65,0%

66,0%

67,0%

68,0%

69,0%

70,0%

1965

196

8

197

1

1974

1977

1980

198

3

198

6

1989

1992

1995

199

8

200

1

2004

2007

2010

Kaynak: TÜİK, Bilgi Üniversitesi ve U.S. Census Bureau

Her türlü soru, görüş ve önerileriniz için :

M.Furkan Köksal

EFT Yapı EndüstriFeneryolu Mah. Bahçeler sok. No: 3/A

34724 Kadıköy – İstanbul+90216 3452229+90505 6502595

furkan.koksal@eftcg.comwww.eftcg.com